Zwart en goud?Neen, rose en wit
i
Fransman Bobet ging met
de eer strijken
Een tweede Pompei gevonden
A2.., ,wo,»®i
m i f:
Fernand Victor Toussaint van Boclaere
Paradoxale persoonlijkheid, die vele
tegenstellingen in zich verenigde
Tour de France
Italianen geen schijn van kans
Athletiekploeg ook
bekend
.4
jOMtr»- en
!D6RWe
ie n'ieU'"
iibraan
Elegante Manie!
Geheel op zijde
Maten 44 tot 52
Kunstzijden ft bra an a
In de maten 12-18
IN «en blauw en goud baadje heeft
„De Bersge Bij" onder de titel
Zwart en Goud" een posthume novcj-
Jer.bundel van de Vlaamse schrijver
Fernand Victor Tosissaint van Boetaere
la b«t licht gegeven (1948). Dat hel
zwart hier blauw is geworden, mag
symbolisch heten. De soep. immers, ook
van de groots ie somberheid en ge
strengheid van Toussaint. werd niet to
heet gegeten als zij werd opgediend.
Eigenlijk tie ik hem voor mij. welis
waar met, volgens een term var, Bou-
teru {over iemand anders trouwensI ais
een. marsepeinen grijsaard, maar toch
wel meer lieflijk dan demonisch, meer
rose er, vit dan zwart en goud. Xaar
ik heb achteraf gemakkelijk praten en
het is met onbegrijpelijk, dat menigeen,
die hem minder goed kende of anders
kende, by zijn leven een andere in
druk kon krijgen; van, het werk en van
de mens.
Toussaint toch was een paradoxaal
karakter dat vele tegenstellingen in
zich verenigde. Hij was een vooraan
staande. ja dominerende figuur in het
culturele en geestesleven van Vlaande
ren: voorzitter van tic P.Ê.N. cn actie*
Ir. vele andere organisaties gelijk de
Kon. VL Ac.; senator; tot oorlog
raadsheer des Kc-nings en hoofdambte
naar aan Justitie; enz. Voor een 20 re
presentatief iemand was hij echter
uiterst beschroomd om in het publiek
op de voorgrond te treden cn duide
lijk verlegen: spreken in het openbaar
bleef hem, na al die jaren, een marte
ling. In de grond was hij meer de ka
mergeleerde can een organisator of po
liticus; rijn vertaling uit het Grieks
met inleiding van de dialogen van He-
roondas blijft, voor een niet-classicus,
onovertroffen. Toen op 30 April 1947
Toussaint overleed, verloor de Vlaamse
wereld der letteren tegelijk een van
haar machtigste en cc» van haar
schuwste figuren.
Een dergelijk soort van tegenstelling
vormden zijn stij! en werkwijze. Tous-
samt's proza behoor* tot het door Fisu-
hert als oppermeester vertegenwoor
digde genre, dat berust op ciseleren en
weglatenin tegenstelling tot bv. de
schrijfwijze van een Dostojevski. die
uit een overbruisende. vol-levende di
rectheid ontsprong. Maar toch moet ook
Toussaint, ondanks tie voorname terug
houding. de sobere verzwegenhcid, het
selectieve waarop zijn stijl berust, door
een spontane schrijf drift bezeten zijn
geweest. Jarenlang was hij correspon
dent van.het Alg. H"bi. en dat is zon
der die eigenschap niet mogelijk, reeds
als eis van bet journalistieke tempo.
Ikzelf heb trouwens in Stockholm mee
gemaakt dat hij als invaller op verzoek
een stuk over het P-E-N.-congres schreef
ln een half uur tjjüs. dat toch de vol
komen beheersing en doorwrochtheid
van zijn proza vertoonde. Een zelfde,
bezetenheid van aandrift moet het zijn
geweest, die maakte dat hij tot ta zijn
laatste. 71ste jaar elke ochtend cm half
2es achter zijn schrijftafel zat om zijn
dagelijkse taak als prozaschrijver te
verrichten; en het staat-mö duidelijk
voor de geest dat hij hierop geen uit"
zondering maakte de keren dat wij. zijn
vrienden, hem tot voor slechts één o£
enkele uren nog in ons gezelschap had
den gehad.
Andere paradox
"Want- andere paradoxdeze bohémien,
die altijd zonder mankeren tot de
laatsten van alle feestgangers behoorde,
was een verbazend hard werker; voor
al zijn critische en journalistieke arbeid
is ongemeen uitgebreid. Litterair was
hü het tegendeel van een veelschrijver,
maar zulks lag aan de reeds vermelde,
ongewoon strenge zelftucht van zijn
proza. Toen. de dood hem overviel, was
een' omvangrijke nieuwe roman vaa
rijn hand. zo goed als voltooid. Deze is
met verschenen; over het 3ot van het
manuscript heeft nooit meer iemand
iets vernomen. Dit hangt samen met;
een andere en laatste tegenstelling in
Toussalnts aard,.die ik au,aal uiteen
zetten,
Ik schreef reeds dat hij ineer blauw
en goud. ja zelfs meer rose^en wit was
dan ..zwart en goud". d-W.z. de hoofs
heid, de schuchtere hartelijkheid en
vriendelijke joviaalheid zelf; zij het ge
temperd door een Intellectueel-bespie
gelend afstand-nemen. De barbaarse in
val der Duitsers trof hem «o hevig dat
een ernstige acute neurose ;het gevolg
- was. Des te onverwachter was het. dat
na de oorlog de „zuiverheid" tegenover
de overweldiger van zijn toen weder
optredende mede-litteratoren zijn. spe
ciale aan dacht-en speurzin ta hoge mate
gaande hielden. Zij was. zijn voortdu
rende en onveranderlijke bekommernis,
zijn hobby bedreven met felheid en
hartstocht. En zulks in een land dat in
dit opzicht nog onverschilliger en lau
wer was Ten is) dan het onze. Hij had
er hele dossiers over aangelegd. Ik heb
ze gezien en ik kan u verzekeren: zo
eenvoudig als Hubert Lam po het voor
stelt in De Groene van 3 Juli JJ. {waar
hij Van Duinkerken aanvalt om zijn
sombere mening ten dezen). zo een
voudig is. het niet... Maar om op die
dossiers terug te komen.; in de verwar
ring onmiddellijk, na de dood van. Tous
saint pleegden allerlei elementen een
ware razzia op zijn nagelaten stukken
en papieren. Hierdoor is ook van zijn
litteraire nalatenschap het meeste in
het ongerede geraakt, evenals dit helaas
by Boutens, door andere oorzaak, het
geval Is geweest. Zo zal dus de be
doelde roman, ons wel outhouden. blij
ven.
..Zwart cn Goud" bevat drie no
vellen. De eerste, „Van de dode die
zich. niet verhing", js een herdruk van
het in 1937 onder de titel „De dode die
zicta-niet verhing" in slechts 273 exem
plaren bij Stols in de reeks „Ursa Mi
nor'' verschenen boekje.
Na Toussaint's debuut ..Landelijk
Minnespel" (1910). een juweel van een
fijabewerkt miniatuur, was het reeds
te voorzien dat hü, met zijn geest en
zelfdiscipline, in Vlaanderen de aange
wezen reactie zoii gaan vertegenwoor
digen tegen de goedkope en te gemak
kelijke ontroerbaarheid van de Claesett
en de Timmermattsen. ..De bloeiende
verwachting" l'X3) volgde, waaruit meer
dan. historisch, door de sporadische
medewerking aan het tijdschrift, de
verwantschap bleek met de grote ge
neratie van ..Van Nu cn Straks", vooral
met Teirlinck en Woest ij ne.
„Petruaken's einde" <"171. „Het ge
sprek in Tra eter ia" {'23), ..De zilveren
vruchtenschaal" ('24) „De Peruviaansche
reis" C'25), „Barcejeneesche reisindruk
ken" i'30'. „Ket BarceSonecscb Avon
tuur" i"44l, „Drie Hozen van der.
Struik" t "451„Maüorca en de Xj-tn-
fen" ('48) a! deze volgende werken,
deels beschouwelijk, deels belleitris-
tisch. deels reisverhalen, zij getuigden
van een verbeeldingsrijke en ironische,
oesthetiseh reer ontvankelijke geest,
geneigd tor wijsgerige overpeinzing ge
lijk een A na tol e France; deze kwali
teiten vindt men ook In veel van. het
Jitieratr-critisch werk. waarvan een
aanzienlijk gedeelte o.a. in de drie om.
vangrijke delen van 2ijn ..Litterair
Scheepsjournaal" is gebundeld.
.Tureen"' ('35) brengt reeds ietwat
sterker dan tevoren het enigszins pre
cieuze van Toussaint's creativiteit tot
uitdrukking: de dooreen menging van
twee plans, twee werkelijkheden: de
reële wereld en de verbeelding. Toch
Letterkundige krojiiek
door
1 ictor E. van Vriesland
geniet men van dit curieuze, gedrongen,
plastische en buigzame; verzorgde maar
nergens verstarde of overladen proza.
Een proza, zo bewerkt, dat blijkens een
klacht van een zijner uitgevers ook op
dc proef nog telkens weer uitgebreide
wyzigtngen werden aangebracht.
Een behoefte, zijn diepste persoon
lijkheid in haar onmiddellijke uiting
voor anderen te versteken ligt hieraan
ten grondslag. Eon te geringe direct
heid is van deze overmatige en con
sciëntieuze liefde voor het taalmateriaal
wei eens het gevolg. Tot sier cn flon
kering aandachtig gepolijst, blijkt in
een verhaal als ..Van de dode die zich
niet verhing" het uitdrukkingsmiddel
wel een 2eer virtuoos bespeeld instru
ment. De geconcemreerdheid naar bin
nen is tegelijk een luister en. proeven,
kiezen, meten van de meest subtiele
waarnemingen en gewaarwordingen.
Een taaiverering, wellicht nog een ge
volg van het in dc tijd nastaan aan de
periode van Tachtig cn het naturalisme,
maar daarbij tevens vernieuwd door dc
modernistische experimenten, die ta het
eerste' decennium der eeuw de proza
kunst veranderden.
Het is het vernaai van een levens
moede. verzworven intellectueel die
mijmert over de geschiedenis van zijn
leven. Zijn jeugd werd vergiftigd door
dat hij. zwak cn misvormd, door zijn
makkers werd uitgestoten. Daardoor
ging ook zUn la:er bestaan ten o
en ook de late troost der liefde moest
stranden op de ontdekking van de wer
kelijke aard oer vrouw. Dit simpele en
ietwat romantische geval is doordrenkt
van innige menselijkheid. Het is uiige'
werkt in technisch geperfectiomtfrerde
vorm. sober rn wars van alle aesthe-
lisme, Meesterlijk knap is de wijze,
waarop het lichtspel van de dag cn de
zich voortzettende retrospectieve mij
meringen van de hoofdpersoon parallel
voortschrijden, zonder opzettelijke alle
gorie het plaatsvinden der emoties in
twee verschillende tijden suggererend,
In de tijd dat het overdachte etns
plaats creep, en in het nu waarin het,
door rtle herbelevende overdenking,
wordt vastgeknoopt.
Wisselwerking
Die wisselwerking, als van strofen en
refrein in een gedicht, weeft een ge
voelig en vluchtig sluier pa troon over
de tragiek van het pessimistisch ver
haal. Daarmee wordt de directheid van
het relaas gedempt op een vindingrijke
trant, en toch gehandhaafd. Ten \ceten
uit leren wij ln dit prachtige p;-»/.a ccri
mens kennen, zo waarachtig en levend
verbeeld, dat de gedachte aan een
zondcringSRatuur niet eens opkomt. De
eenheid van het levensgevoel maakt de
menselijke karakterverschillen onwe
zenlijk cn de grens van het patholo
gische begint eerst waar ons meegevoel
niet meer rr.eekan. Om een woord van
de schrijver zelf aan te halen; „Want
00 deze wereld zijn we riet om ovtr
eeuwige waarheden na te denken, doch
om in ons hart en ïn ons vlees de wet
van het leven -te ondergaan."
„Alles is eender", het kortere ver
haal van een zwakzinnig dorpsmeisje
tiat. verleid, moeder wordt en. als „zon
dares in het deftige dorp" aanstoof
geef: cn aanleiding tot hypocriete
wraakneming, bevat ln enger bestek
alle Voortreffelijke eigenschappen van
het vorige. „Een nacht op expeditü"'
ten slotte behoort misschien min of
meer tot de journalistieke, reportage.
Maar dan de litteraire, dé grote, de
superieure. Dit stuk is ontstaan naar
het grote voorbeeld van de journalin-jn
Pisuisse cn Brusse. die dan "Aioïc bij
aanvang en slot uitdrukkelijk als leids
lieden. worden genoemd, Het is licht,
luchtig cn charmant.
Van San Hemo tot de grens wer
den de renners op velerlei wjjze
aangemoedigd. Op het asphalt en de
muren kon men. lezen: „Leve Bar-
tali, Vcttur, Ronconi," „Leve Italië"
enz. Maar niets hielp, want vandaag
zagen de Italianen zelfs geen kans
van verzwakking van Bobet te pro-
fiteren. Deze ging integendeel tot1
het uiterste in de aanval om zich zelf
als bet ware te overtuigen, dat de
moeilijkheden, die hij ten gevolge
van zijn. steenpuisten ondervindt,
niet ondraaglijk zijn. Trouwens vele
renners hadden vandaag een inzin
king en vooral de internationale
ploeg, was er slecht aan toe en de
kracht van BrambDia en Sciardis
was sterk afgenomen.
Zelfs hun leider Lambrecht en Bobet,
de mannen, waarop men. het meest ver
trouwde. vertoonden vandaagtekenen
van vermoeidheid. Brambilla kwam al
dadelijk bJj ce bestijging van de CastiX-
lon na het plaatsje Menton achter-te
liggen, terwijl Sciardis hier bij wijze
van spreken haast niet vooruit kwam.
Dit was een grote teleurstelling voor
dc leider van deze ploeg, die er toch
minstens op gerekend had, dat deze
twee mannen Lambrecht in de strijd tot
aan Parijs zouden kunnen helpen. Van
daag kostte het bergtraject echter ook
veel van zijn. krachten.
Het schijnt iedere dag weer, dat Bar-
tali iedere hoop om de Tour te winnen
heelt opgegeven. Na Toulouse bad deze
Italiaan zich voorgenomen in de Alpen
aan te vallen, maar de eerste Alpen-
étappe San KeniO—Cannes, verliep ook
al niet bepaald gunstig voor hem.
VoJgens Ockers gaat Impanis de Tour
winnen. Hij schreeuwt dit tegen ieder
een. die het maar horen wil. „In de,
Alpen zal hij aanvallen en op de straat
stenen van het Noorden zal geen renner
hem bij kunnen houden- En dan zijn
wij, Schatte, Matilieu, van Dfjck en ik
er ook nog," beweert hij- Hij spreekt
niet de namen van zijn andere ploeg
genoten- uit, want hij schat ze niet be
paald hoog. Vandaag moest Ramon, een
van hun beste rijders, vlak voor de Ita
liaanse grens opgeven. Physiek. was hij
niet goed meer in orde en moreel was
hij zeer geschokt door zijn achterstand,
zodat hem de moed ontbrak verder te
strijden. Teleurgesteld in zijn training
trok hij zich uit de Tour terug.
Toch was hij beier dan Mertens, die
vandaag, evenals Brambilla, de toege
stane 15% overschreed. Beide renners,
evenals de Fransman Gousset, mogen
in dit verband niet meer aan de Tour
deelnemen. Daarentegen vecht Schotte,
die niet bepaald een klimmer is, moe-
Blootleggen kost geld
„Eert tweede Pompeï staat op het
punt bloot gelegd te worden". Deze
woorden, die de gehele archeolo
gische wereld in Italië in hevige
beroering hebben gebracht, wer
den kort geleden uitgesproken op
een persconiertie, die de Ita
liaanse archeoloog Majuri georga
niseerd had. Majuri vertelde dat
hij een tweede stad gevonden had,
naar het model van Pompei, even
eens aan de voet van de Vesuvius-
Tijdens werkzaamheden voor het
museum van Porta Marina stootte
de spade van een der arbeiders in
eens tegen een groot suk manner.
Nieuwsgierig geworden groef hij
verder en ontdekte toen- een hele
zuïL Men waarschuwde professor
Majuri, die onmiddellijk de leiding
op zich nam van de voortgezette
onderzoekingen. Nadat er enige
"tijd gegraven was, kwatman de
funderingen van een stad bloot.
II Tempo di Milano, aan welk
blad wij deze gegevens ontlenen,
schrijft, dat er voldoende enthou
siasme bestaat, ma^r dat de ver
dere uitvoering van het werk grote
moeilijkheden, metzich zal bren
gen door het tekort aan geld. Om
de onderzoekingen voort te kun
nen zetten zouden duizenden ton
nen grond met de. hand verplaatst
moeten worden. Professor Majuri
hoopt op de goedgeefsheid van zijn
medeburgers en van de buitenlan
ders, die zijn werk willen onder
steunen. Hij rekent er trouwens op,
dat het beïoek van nieuwsgierigen
hem al een eind in de goede rich
ting zal helpen.
Hij is bovendien een man van
•grote plannen, want hij weet al
wat hij gaat doen met dé»uitgegra-
ven grond ook- Aan de voet van de
Vesuvius ligt een strook grond, die
tijdens de uitbarsting van 190$
volkomen is verwoest. De grond
is onbruikbaar geworden en de
boeren wachten al langer dan
veertig jaar op een. mogelijkheid
om ze weer vruchtbaar te maken.
Nu wil professor Majuri de uitge
graven grond met de lava verbin
den en deze menging zou uitste
kende teelaarde opleveren.
De professor is een der. grootste
liefhebbers en kenners van Pom
pei'. Hij beschouwt- de stad als een
werk, dat hij zelf gemaakt heeft.
Toen de oorlog Italië naderde en
de geallieerde troepen overstaken
van Noord-Afrika uit, verliet Ma
juri zijn woonplaats Napels om
zich in de ruïnen van Pompei te
vestigen teneinde daar het lot van
de stad te delen. Na ieder bom
bardement haastte hij zich naar dé
plaatsen, waar'de bommen waren
ingeslagen en. trachtte dan de
schade te herstellen door de stenen
met de hand weer op de oude
plaats terug te leggen. Thans
wacht hem een nog groter taak.
dig verdér. Hij helpt Impanis zo veel hij
kan en heeft nog steeds de hoop de
laatste étappe te zullen winnen. Bij de
„Aiglons" is Mathijs iedere dag weer
de beste. Hij eindigde te Cannes op een
goede plaats tlO in het algemeen klas
sement).
Van de Nederlands■Luxemburgse
ploeg is Klrchen de beste rijder. Deze
Luxemburger leverde zeer goed werk
bij de bestijging van de Turin5 en slaag
de er zelfs In bij tie afdaling de kop
groep met Bobet, Molineris, Lambrecht
en Lazarides ta te halen.
Janssen, die aan het begin van de
tocht moeilijk op gang kon komen,
heeft nu veel beter en regelmatiger ge-,
reden. En wanneer hjj in.de Alpen niet
te veel tijd verliest, kan.hij nog tot
behoorlijk eindresultaat komen.
Hoog bezet nu de 47ste plaats in het
algemeen klassement met een tüd van
81 uur. 38 min; 46 sec.
Na de 12de étappe luidt het ploegen-
klassement: I. Frankrijk (Bobet; Teis-
jeire, Robic) 240.59.11; 2. Internationale
ploeg (Lambrecht. CameUini, Tacca)
241.06.35; 3. Centrum-Zuid-West ploeg
fLapebfe, Gominianl. Kamouleux!
241.48.19: 4. België A (Impanis, Schotte,
Ockers) 241.55-40; 5. België B (Mathijs,
Dupont, Engels) 241.58.30; 8. Holland-
Luxemburg (Kirchen, Janssen, de Ruy-
ter) 243.00.14.
De West-ploeg bevat thans niet meer
dan twee renners, zodat deze niet meer
voor plaatsing ta het ploegenklassement
in aanmerking komt
Het algemeen klassement luidt thans:
1. Bobet 80.04,36: 2- Lambrecht 80.07.05
3 Impanis 60.18.42; 4. Teisseire 80.23.38;
5! Thietarl 80.24.37; S. Ronconi 80-25.08;
7. Bartaa 80.26.04: 8. Camellini 80.26.17;
9. Lapebie 80,29-31; 17. Kirchen 80.37.47:
27. Janssen 81.00328; 39. de Ruiter
81.21.52.
De eerste vjjf renners maakten Dins
dag een tijd van 5 uur 22 min. 26 sec.
(Bobet. Moltneriis. Lambrecht, Kirchen
en Lazarides) en de-vijf volgende een
tijd van 5.23.53 (Gomaniani, Robic, Bru
le, impanis en -Thietard).
De Nederlandse athletiek-ploeg
voor de Olympische spelen is nu
ook gekozen en als volgt samenge
steld:
100 m, hardlopen: J. Kleyn, J,
Meyer. J. G. Zwaan; 200 m, hardlo
pen: J. Lammers, G. Scholten; 800
m. hardlopen F. A. De Ruyter; 1500
tn. hardlopen F. A. de Ruyter, "W
F. Slijkhuis; 5000 m. hardlopen: J.
Lataster, W. F. Slijkhuis; 10000 ra.
hardlopen; J. Lataster; 3000 m. stee
ple chase: (voorlopige inschrijving)
W. F. Slijkhuis; 110 m hordenloop:
j. M. Zwaan; speerwerpen: N. B
Lutkeveld; discuswerpen: A. G. J.
de Bruyn; kogelstoten; A. G. J. de
Bruyn; kogelslingeren: A. G J. de
Bruyn, J. H. Houtzager; 4 x 100 m,
estafette: J. Kleyn, J. Lammers, J.
Meyer, G. Scholten, J. G. Zwaan.
Chef d'equipe; J. H. Moerman.
Dames:
100 m. hardlopen: F. E. Blankers
-„Koen, G. de Jongh, X. Stad—de
Jong; 200 m. hardlopen: F. E. Blan
kers—Koen, G. de Jongh, N. Karelse;
80 tn, hordenloop: F E. Blankere—
Koen, G. J. M. v. d. Kade—Koud ijs;
verspringen m. a.: F. E, Blanker^—
Koen, G. L M. v d. Kade—Koudus,
N. Karelse; hoogspringen m. a.: F.
E. Blankers—Kcsn; speerwerpen:
E, Dammers, A. Koning, J. E. Teu-
nissen—Waalboer; discuswerpen: A,
Panhorst—Niesink, P. C, Roos—Lod
der; kogelstoten: A. PanhorstNie-
sink; 4 x 100 m. estafette; F. E.
Blankers—Koen, G. de Jongh, G. J.
M. v, d. Kade—Koudijs, X. Stad—
de Jang, P. G, M "Witziers—Timmer.
Chef d'equipe; B. Wirtz.
Als coach zal de heer Jan Blan
kers het team vergezellen, terwijl
de heer L. van der Kar als masseur
voor de herenpioeg- is aangewezen
en mej. J. Pfann als verzorgster der
damesploeg zal fungeren.
De Britse bladen, geven Zweden
de beste kans om het olympisch
voetbaltoumooï te winnen. Het
Britse olympische voetbalelftal zal
Zondag over een week als laatste
voorbereiding voor dit toumooi te
Nantes tegen, een Frans elftal spe-
ien.
