WAAROM DE AMERIKANEN IN '45
BERLIJN NIET VEROVERDEN
Si
ut
0
Kinderen uit het land van de stilte
Verraders komen voor
het Hof
Radio-programma
„Maasoord" kreeg een
modern filmapparaat
Waar kleuters, on danks een gebrek,
opgroeien tot gelukkige mensen
Doofstommen onderwijs
vraagt onuitputtelijk
geduld
DE
HINESE
PAPEGAAI
pMiiiecechiec
Plastic verovert de
woning
Woensdag 29 September 1948
ROOSEVELT
N April van dit jaar werden
25.000 leden van de Ameri
kaanse. Britse en Franse strijd
krachten in Berlijn de gevange
nen van de Russen. Door een
order van Stalin werden zij af
gesneden van de buitertwereld.
Zij behoorden allen tot de geal
lieerde bestuursraad en er werd
verondersteld dat zij tezamen
met de Russen de bezetting van
Duitsland zouden regelen.
Slechts een enkele spoorweg,
eetj. autoweg en een smalle
luchtcorridor had hén tot dan
toe met de buitenwereld ver
bonden. Toen bleef hun alleen
de luchtweg nog over.
E'en paar dagen hing er oor
logsdreiging in de lucht, er
kwam wat opluchting maar op
dit ogenblik, ruim vijf maanden
later, is Berlijn nog een van de
gevaarlijkste plaatsen in de we
reld.
Hoe is het eigenlijk mogelijk
dat de Westelijke geallieerden
in deze positie zijn geraakt? Hoe
kunnen hun strijdkrachten zo
geheel ingesloten zijn door Rus
sisch gebied?
Na de oorlog zijn geleidelijk
aan verscheidene bijzonderhe
den doorgedruppeld, waardoor
het. thans mogelijk is een over
zicht te krijgen hoe het komt
dat de Westelijke geallieerden
thans in Berlijn geheel aan de
genade der Sowjets zijn overge
leverd
Maandag 4 October zullen voor de
Rotterdamse kamer van het Haags Bij
zonder Gerechtshof twee mannen te
rechtstaan, die de dood van een groot
aantal Schiedamse politieagenten, op
hun geweten hebben.
Do hoofdschuldige, A. C. J, Magïelse
hield als lid van de door de S. D. in het
leven geroepen „politieke dienst", in
de periode September *43—'44 vreselijk
huis onder Joden, jodenbegunstigers,
illegale werkers etc. te Schiedam en
omstreken. Hij spoorde 'hen op, verried
ben aan de S. D. en vele van zijn
slachtoffers zijn ttief uit Duitse gevan
genschap teruggekeerd.
Zijn grootste verraad kostte twaalf
Schiedamse politieagenten het leven. In
Juli 1944 deelde hjj de S. D.er Ebensen
uit Rotterdam mee, dat op het hoofd
bureau van pollne te Schiedam naar de
Engelse zender werd geluisterd. De
S, D. deed een inval. Twaalf agenten
werden gearresteerd met bovengenoem
de noodlottige gevolgen.
Zijn tipgever, die tevens zal terecht
staan, was J. J. Schoenmakers, even
eens ingedeeld bij de '„politieke dienst".
Advertentie I. M.
Ik houd nog maar
steeds krampachtig
vol
Want ik heb het nu
eenmaal in m'n bol,
Al ben ik geen slim-
9 merik
L.v.R, onder de lime
rick;
Resultaten: 1 fl. Tip;
twee weken lol!
•n TIP VAN BOOTZ
Inz. Hr. L. v. B. Rijswijk ont. 1 H, TIP.
WOENSDAG 29 SEPTEMBER
Avondprogramma
HILVERSUM I: 19.— N\vs; 19.16 Lili
Kraus; 19.25 Bach-koraal; 19.30 Actueel
geluid; 19.45 Engelse lee; 20 Nws; 2D.05
Prog. prol.; 20.15 Residentie-ork.; 21.35
Prof. dr. H. Dooyeweerd; 22.— Sans
Souci; 22.45 AvDndaverdenking; 23.—
Nws; 23.15 Selecties; 23 45-24— Sak-
burger Domkoor.
HILVERSUM n: 19 Lezing L. J. de
Huiter; 19.15 Rag. uitz.; 19.30 Voor de
jeugd; 19.40 Jeujjdnws: 19.45 Lezen in
'de Bijbel; 20.— Nws; 20.O5 Dingen van
de dag; 20.15 Opera-progr.; 21.15 Radio-
fantasie; 22.Orgelspel; 22.18 Paul
Godwm-trio: 22.45 Van boek tot boek:
23.— Nws; 23.15—24— Van toneel via
radio naar cabaret.
DONDERDAG 30 SEPTEMBER
HH.VEHSUM I: 7.00 .Nieuws; 7.15
Ochtendgymnastiek; 7.30 Mmneapolis-
symph. orkest; 7.45 Morgengebed; 8.00
Nieuws; 8.15 Gr.pl.: 900 Voor de vrouw
9,05 Trio Simon Goldberg; 9.30 Operet
teklanken 10.00 Instrumentaal kwintet
van Parijs; 10.15 Morgendienst: 10.45
Vocale soli; 11.00 Zonnebloem; 11.45
Koorwerken van G. P. da Palestrina;
12.00 Angelus; 12.03 Klaas van Beeck;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws: 13.20
Bas-bariton en piano; 13.45 Hors d'oeu-
vre; 14.00 Cetcgta-enscmble: 14.30 Symp
orkest 14.40 Voor de vrouw; 15.00 Radio
Philh. orkest; 16.00 Bijbellezing; 16.45
Kwartet o.l.v, Meindert Boekei; 17.00
Vananten; 18.00 Arthur Gray, orgel;
18.15 Land- en tuinbouw 18.30 Reg. uitz.
HILVERSUM II: 7.DÖ Nieuws; 7,15
Gram.muz.; 7.30 Gr.pl.: 7.50 Dagope
ning; 8.00 Nieuws; 8,15 Gram.muz.; 9.45
Weens Philh. ork.; 9.15 Morgenwijding;
9.30 Waterstanden: 9.35 Gr.pl.; 10.30
Voor de vrouw; 10.35 Kinderkoren; 10.50
Voor, de kleuters: 11.00 Orgelconcert;
11,45 Mieke Melcher op visite bij een
poppencabaret; 12.00 Johan Strauss;
12.30 Weerprantje; 12.33 In 't spionnetje;
12.38 Pianoduo Andre de Raaff on. Jac-
3ues Schutte; 13.00 Nieuws; 13.15 Mede
dingen; 13.20 Sidney Torch, orgel;
33.50 Zangplaten; 14.0-0 Bezoek aan de
Quaker-school „Eerde": 14.15 Solisten-
concert: 15.00 Voor zieken en gezonden;
16.00 Van Vier tot vijf; 17.00 Kaleïdos-
coop: 17.20 Welk dier deze week; 17.30
Doe het zelf; 17.35 Charles Trenet; 17.50
Reg. uitz.; 1B.00 Nieuws: 18.15 Medede
lingen: 18.20 Sportpraatjc; 18.35 Johan
Renova,
VIERHONDERD kilometer van Berlijn verwijderd stonden
in Maart 1945 zes geallieerde legers onder bevel van gene
raal Eisenhower achter de Rijn klaar voor de laatste geweldige
krachtsinspanning, die wereldoorlog II tot een spoedig einde
zou brengen.
In de nacht van 22 op 23 Maart werd het signaal gegeven,
dat de Operatie Plunder kon beginnen. Generaal Patton stak
het eerst de rivier over, binnen avee dagen gevolgd door de
gehele machtige legerschaar, en stond toen klaar voor de be
slissende opmars naar Berlijn. Eisenhowers legers zwermden
uit over de Duitse vlakte, bij duizenden gaven ae Duitsers zich
over en half April stonden de geallieerden aan de Elbe, nog
slechts 100 mijlen van Berlijn verwijderd.
De geallieerde soldaten en officieren wilden niets liever dan in
één keer doorgaan, maar de legerleiding dacht er anders over.
De stafchef generaal Bedell Smith verklaarde tegenover verslag
gevers: Wij zullen niet trachten de Russen op een of ander punt
voor te zijn. Wij hebben op het ogenblik belangrijker dingen
te doen.
OE stond het toen met de Rus-
1 x sen? Op het ogenblik dat de
geallieerden de Rijn overtrokken
stonden de spitsen van de Russi
sche legers op slechts dertig mijlen
van Berlijn. Maar alles werkte in
hun nadeel. De slechte wegen en
het slechte weer maakten, dat zij
slechts langzaam vorderden tegen
de krachtige weerstand, die de
laatste resten van het eens zo reus
achtige Duitse leger boden. Hitier
had zijn laatste reserves bijeenge
bracht tussen de Russen pn Berlijn
om de Duitse hoofdstad te behou
den voor de grootste verschrikking
- een verovering van Berlijn door
Stalin.
Voor dc Westelijke geallieerden lagen
er slechts weinig moeilijkheden op de
weg naar de Duitse hoofdstad. Adolf
Hitler, een geslagen en gebroken man,
had zich reeds tezamen met Eva Braun,
Goebbels en een handjevol nude ge
trouwen teruggetrokken in de bunker
onder ziju gebombardeerde kanselarij
om daar de dood af te wachten. Kil was
dsar omringd door waanzin en verraad.
Himmler en Görlng waren beiden zon
der eerst Hitiers zelfmoord af te
wachten aan het Intrigeren wie hem zou
opvolgen. Elk van hen had zijn planne
tje klaar hoe voor generaal Eisenhower
te capituleren. Een paar dagen later
op 26 April zond Himmler reeds door
Zweedse tussenkomst een voorstel aan
de Amerikanen en Britten tot een on
voorwaardelijke overgave op het weste
lijk front, met inbegrip van Noorwegen
en Denemarken.
President Truman weigerde dit aan
bod. zeggende dat hfj alleen een over
gave op beide fronten in over
weging kon nemen.
Voorstel van Eisenhower^
Tien dagen eerder had generaal John
R. Deane, het hoofd van de Ameri
kaanse militaire mis
sie te Moskou aan
het Russische leger-
commando een voor
stel van Eisenhower
overgebracht om
„zolang de vijande
lijkheden voortdu
ren zowel de Ame
rikaanse als Russi
sche legers vrij te
laten, oprukken tot
contact werd ge
maakt' Daarna kon
den dan. wel de
grenzen. bepaald
worden van de reeds
vastgestelde zones,
die de vier gealli
eerden na Duitslands
overgave zouden be
zetten. De Amerika
nen waren reeds ver
binnengedrongen in-EfoEiVHC'Vv
wat later de Russi
sche zone zou worden. Dat deze zones
de acties der legers geheel zouden be
heersen kwamen de geallieerde solda
ten eerst na de overgave te weten.
Generaal Deane rapporteerde uit Mos
kou dat Eisenhowers voorstel de Russi-
CHURCHÏLL
PATTO.X
sche staf-chef generaal A- E. Antonov
ten zeerste verontrustte. Deze was bang
dat de Amerikanen te ver in de Rus
sische zone zouden binnendringen.'
Eisenhower liet generaal Antonov
tenslotte door Deane weten, dat hij de
Brits-Amerikaanse opmars ln het alge
meen zou laten halt houden aan. de
xvestclijke oever van de Elbe. Groepen
van het Amerikaanse leger die er reeds
waren overgestoken werden terugge
trokken. Daar bleven zij tot het einde,
honderd mijlen van Berlijn.
Het allerbelangrijkst
Scheen de Brits-Amerikaanse leger
leiding dus weinig interesse te hebben
voor Berlijn, Stalin vond de Duitse
hoofdstad het allerbelangrijkst. Zijn ge
neraals zonden van de hoofdmacht twee
legers uit, d'e Berlijn omcirkelden, zo
dat van alle zijden een hevige druk kon
worden uitgeoefend. De Russen offer
den zelfs hun voortdurende vorderin
gen over een breed froat tegen krachti
ge tegenstand op om zich geheel te con
centreren op de Duitse hoofdstad.
In dc tussentijd hadden de Sowjets
bijna half TsjechosloWakije bezet.
"-?d door een et
.juits leger. Gene
raal Patton kreeg
bevel zijn strijd
krachten te laten
oprukken tot de
lijn Pilzen-Karls-
bad-Budejovlee,
Juist binnen de
Tsjechische grens
en daar halt te
houden. Maar zijn
patrouilles waren
in werkelijkheid
reeds in. de buiten
wijken van de
hoofdstad Praag.
Eisenhower stelde
toen voor dat Pat
ton verder zou op
rukken, maar weer
protesteerde An
tonov. Volgens generaal Deane was ui
Antonovs houding de hand te zien van
het Sowjet-ministerie voor Buitenlandse
Zaken: TsjechosloWakije moest in de
Russische invloedsfeer komen en Tsje
chische dankbaarheid jegens da Ameri
kanen voor de bevrijding kwam niet op
het programma voor. Dus stapte Patton
en de eer voor de bevrijding van Praag
kwam aan ae Russen.
Waarom?
"Waarom namen de Amerikanen
Berlijn niet? Waarom bevrijdden
de Westelijke geallieerden Tsjecho
sloWakije en Praag niet? Waarom
gaven hun geallieerde generaals zo
grif toe aan de eisen der Russen?
Het antwoord hierop valt te vinden
in Yalta. President Roosevelt ten
minste, als wij zijn zoon, EUiot
Roosevelt mogen geloven, zag
Duitsland niet gaarne in zones ver
deeld, maar men had hem ertoe
over weten te halen, omdat hij zich
als hoofddoel gesteld had Stalin in
de Verenigde Naties te brengen.
Daarom probeerde hij deze zoveel
mogelijk tot vriend te houden. Er
was in Yalta bepaald dat niet al
leen Duitsland in vier delen ge
splitst zou worden, maar ook Ber
lijn, zodat elk der vier geallieerden
een deel zou bezetten. Volgens El
liot Roosevelt zou zijn vader echter
Stalin, in een privé-onderhoud hebT
ben toegezegd, dat de verovering
van Berlijn op de Duitsers door de
Russen zou kunnen geschieden.
"Churchill zou daar ernstig tegen
geprotesteerd hebben,
Bron van moeilijkheden
Op 30 April stierf Hitier door eigen
hand, een testament achterlatend waar
in hij admiraal Dönitz de gebroken res
ten vermaakte van zijn rijk, dat slechts
zulk een. kort leven beschoren was. Op
2 Mei rukten de Russen Berlijn binnen
en op 7 Mei' gaven de Duitscra zich
over. Eerst bijna twee maanden later,
op 3 Juli, verleende Stalm de Ameri
kanen en Britten toestemming beperkte
garnizoenen in kleine sectoren van Ber
lijn onder te brengen.
Hij wees ze een enkele spoorweg, een
enkele Autobahn en een luchtcorridor,
20 mijlen breed, toe. Tenslotte onder
wierp hij in April van dit jaar gealli
eerde treinen en. auto*s aan een in
spectie, zo diepgaand, dat de geallieer
den deze niet konden accepteren. Zij
verloren hierdoor hun verbindingslij
nen, behalve door de lucht.
Hooft's verzamelde werken
worden uitgegeven
Van het werk van F. C. Hooft,
wiens grote betekenis in het her
denkingsjaar 1947 opnieuw de aan
dacht heeft getrokken, bestaat geen
volledige moderne wetenschappe
lijke uitgave. De omvangrijke pu
blicatie van de verzamelde werken
van deze klassieke auteur waar
voor een redactiecommissie de
plannen reeds heeft uitgewerkt, zal
slechts mogelijk gemaakt kunnen
worden door aanzienlijke steun van
het rijk.
Verwacht mag worden dat de
uitgave in ongeveer tien jaar ge
reed zal zijn. De minister van O.
K en W. meent, dat gedurende die
periode een subsidie van f 120,000
nodig zal zijn. Voor 1949 is daar
om een eerste termijn van f 12,000
uitgetrokken, hiertegenover is om
redenen van zuinigheid het bedrag
van f 15.000 voor andere publica
ties verlaagd tot f 7000.
Vrienden van de dans
Enige maanden geleden is opge
richt de landelijke stichting „Vrien
den van de dans" Deze stichting
stelt zich ten doel de belangstel
ling voor de danskunst in Neder
land te bevorderen. Dit doel tracht
zij onder meer te bereiken door;
a. Het organiseren van lezingen
en filmvoorstellingen op dansge-
bied, balletvoorstellingen, dans
avonden.
b. Door het bieden van voorde
len, verbonden aan het donateur-
of lidmaatschap een zo groot mo
gelijk publiek te organiseren.
c. Door het houden van bijeen
komsten na afloop van dansvoor
stellingen waarbjj gelegenheid tot
gedachtenwisseling over het gebo-
dene wordt gegeven.
d. Door samenwerking met het
Ned, Dansarchief.
e. Door steun, financieel als an
derszins te verlenen aan alles wat
het bestuur be vorder ijk acht voor
de danskunst en haar uitoefening,
alles in de ruimste zin.
Het landelijk bestuur waarin
o.a zitting hebben J. M. Bendien.
directeur, Stadsschouwburg Am
sterdam, prof, dr. F. W. S. van
Thienen, D, J. Belfoort, dr. P,
Cronnheira, H. Deinum en J. F. J.
Poort stelt zich voor een intensieve
propaganda te maken.
Er zijn verscheidene afdelingen
opgericht, o.a. te Rotterdam waar
van het secretariaat door de admi
nistrateur van de Rotterd. Schouw
burg de heer L. H. M. Trouw wordt
waargenomen.
Alle gewenste inlichtingen be
treffende donateur- of lidmaat
schap, doel en werkwijze worden
gaarne verstrekt. Het bestuur be
staat uit: mevr. van Amerongen,
admin. R'dams Toneel (pres.), me
vrouw F. Knap-La Barre, en de
heren Paul Storm, W .v. d. Leye
en L- H, M, Trouw (secr.-penntng-
meester).
Concert der kampioenen
De drie eerste prijswinnaars van
het Internationaal muziekconcours
te Scheveningen, Germaine Deveze
(piano), Michel Schwalbe (viool)
en Maria de Los Angeles Morales
(zang), zullen op 11 December in
het Haagse gebouw voor K. en W.
optreden met het Residentie Orkest
op een concert dat georganiseerd is
door de Vereniging van Vrienden
van. het Residentieorkest.
Donderdag herdenking van
Bemadotte in Den Haag
In de plechtige bijeenkomst ter
herdenking van graaf Folke Bema
dotte in de Ridderzaal op Donder
dag 30 September des avonds om
3 uur, zal het woord worden ge
voerd door de oud-minister mr. C.
G. W. H. baron van Boetzelaer van
Oosterhout, door de eerste onder
voorzitter van het Nederlandse
Bode Kruis, ir. F. C. C. baron van
Tuyll van Serooskerken en Zuylen,
en door de heer A, Viruly, alge
meen chef-vlieger KLM. Mevrouw
van Hinlopen LabbertonBack-
stram zal haar muzikale medewer
king verlenen.
Het was met enige plechtigheid
dat Maandagavond op Maasoord
de nieuwe filminstallatie in ge
bruik genomen werd. De heren. J.
v. d. Spek en E. van Dijk brachten
dank aan allen die de ba;ftr, die
vorige maand gehouden was om
het geld voor de filmprojector bij
een te krijgen *n succes hadden doen
worden en ook6wethouder A. Hoo-
geweg in. zijn functie van voorzitter
van het bestuur der inrichting, een
graag- en veelgeziene verschijning
in Poortugaal, sprak hartelijke
woorden.
Het was niet de eerste keer dat
men in de inrichting een film ver
toonde maar met het gloednieuwe
apparaat 1 n men thans voorstel
lingen geven als in de modernste
bioscoop. Het werkt volgens het
„dubbele" systeem. De vertoning
behoeft dus niet meer te worden
onderbroken.
Men moet de betekenis van de
film voor „Maasoord" niet onder
schatten. Zij brengt de patiënten in
aanraking met de buitenwereld en
is bovendien een voortreffelijk ont-
spanningsmiddel. Natuurlijk heb
ben de patiënten niets aan de z.g.
goede film. Het moet er een van de
luchtige soort zijn. Daarnaast staan
echter natuur- en bedrijfsfilms op
het programma. Het is verheugend
dat de directie ook op dit gebied
blijk geeft van moderne opvattin
gen. Op deze eerste avond werden
de jubileumfeesten en „Twee meis
jes en een matroos'' vertoond. Suc
ces en erkentelijkheid waren groot.
EEN vierjarig jongetje staat
tegen de knie van zijn on
derwijzer het handje houdt hij
tegen diens keel.
Pa-pa zegt de leraar.
Pa-pa zegt het kereltje na.
Hij hoort niets, hij is doof ge
boren, maar hij voelt de tril
lingen van het strottenhoofd,
hü ziet de lipbewegïngen en
geduldig spreekt hü het woord
je voor woordje na: banaan,
aap, boomOok op het
schoolbord staan die woorden,
geschreven, die moet hü me
teen aanwijzen met een stok.
Zo leert hjj de uitspraak en
direct ook het schrift en stap
je voor stapje komt het kind
uit zün geestelijk isolement.
Wij normalen beseffen niet ten
volle, wat het betekent, een zin
tuig te missen. Doofstom, dat wil
eigenlijk zeggen: doof. In de mees
te gevallen zyn de kinderen doof-
geboren en omdat ze nooit horen
spreken leren zij het ook niet van
zelf, zoals andere kinderen. Zjj
zouden in een vreselijke eenzaam
heid moeten blijven leven, zij zou
den stakkers worden, wanneer er
geen inrichtingen, voor doofstom
menonderwijs waren zoals in Rot
terdam in de Ammanstraat, Hier
krijgen zc contact met de wereld.
Op een leeftijd dat andere kin
deren nog enkel spelen, beginnen
doofstomme kleutertjes al te leren.
3n het Fröbelklasje zitten kleintjes
van 2, 3 jaar af. Zij hebben plaat
jes voor zich, waarop dingen en
dieren staan afgebeeld. Een heel
klein meisje zit verdiept in haar
plaatjes en wordt nu voor de klas
geroepen. Geroepen? Nee, de juf-
EARL DEUR BIGGERS
vroeg
Chan -glimlachte. „Heel goed", „U kent deze Mc Guire'
zei hij. „Prachtige lijst, rijk aan be- Chan vlug.
Iofte. Maar één feil hebt u volko- jJaas geleden heb ik hem ont-
men gemist.moet", antwoordde Holley. De
„En dat 3S. vroeg Dob eerste avond, toen ik Eden naar de
,Ecn leer gemakkelijk leit ging ranch ,,racht vroeg hiJ o£ ik p j
Chan voort „Zie dit vest, eenmaal Madden oojt had gezien. Ik zei,
?p J?rry Eelancy Onoerzoek nauw. da, ik twaaK jaar lede„ ont.
BhN CHARLIE CHAN-MYSi ERIE kee.ng - wat ontdekt u!" „„„j. had in aen SpMUwis in New
Zorgvuldig keek Bob het vest York, en dat hu er haast zijn hoold
- toen gal hu het met een ver- verwedde, Madden zelf herinnerde
No. 81
„Dat hebben we zeker", riep Bob
geestdriftig. „Meer dan ik mogelijk ook onderzocht,
achtte. Gisteren wisten we alleen, schudde het hoofd,
dat Madden iemand vermoord fcaö,
vandaag weten we, hoe die man
heet." Hij hield op. .,Ik geloof niet,
dat er aan te twijfelen valt", voegde
hij er bij.
baasd gezicht aan Holley, die het llet öo]t toe'n ik crvan £prak
ftfilr rtnrliifbnf.nT Tin T*nrtaMnttr
De redacteur tegen hem.
.Niets?" vroeg Chan lachend.
„Kan het zijn. dat u niet zulke be
kwame speurders zijn als ïk dacht?
Hier plaats hand in zak.
Bob duwde zijn vingers in de sak,
wilde Chan
„Wel neen", zei Holley. „Niemand die Chan aanwees,
doet afstand van zulke persoonlijke „Met leer gevoerd", zei hjj. „Het
bezittingen als een haarborstel ea horlogezakje, dat is alles."
een scheermes, zo lang hij ze nog
nodig heeft. Als hij er mee afge
daan heeft, is het uit met zijn leven.
Stakker!"
„Laten we alles nog eens nazien,
voor we het wegborgen", zei Bob.
„We weten dat de man, die Mad
den doodde omdat hij bang van
hem was, Jerry Delaney heette.
..Maar Mc Guire?"
weten.
„Ik breng me nu te binnen, dat
de houder van dat speelhuis zo
heette. Brave Jack, durfde hij zich
noemen. Hij was een rare schavuit,
dat is later gebleken. Maar Jack
Mc Guire was Delaney's oude vriend
hij gaf Jerry een bewijs van zijn
vriendschap. Dit is wel belangwek
kend: het speelhuis van Mc Guire
komt terivg in het leven van P. J,
Madden."
Geheel waar", antwoordde
Chan. „En links, vermoed ik."
Bob keek op zijn neus. „O, nu
snap ik het. Dat horlogezakje zit
rechts." f
..En waarom", drong Charlie aan,
„Met jas toegeknoopt, kan zeker HOOFDSTUK XV
man horloge niet makkelijk bereï- 1
ken, als het rusten aan linkerzijde. TTurnnTV VAN wttt hottttv
Wat nog meer? Hij had het niet Daarom bevelen hij kleermaker, theorie va will HOLLEY
breed, al liet hij zijn pak maken bij maak zak voor horloge rechts, alst- T.„_ ia. weer w_. «-—,„,1,*
«O» «MMt» Hij begon de Meren op en degelijk geslo?S. Mom Bob ef
maker, trouwens. Hij rookte Cor- te vouwen om ze weer in de tas te
sikaanse sigaretten, fie brave Jack doen. Nog één feit weten wij van Vv™rsohïIm™f l5k
Mr Guire, wie mj dan ook wezen Jerxy Delaney, cn het kan worden - -
mag, was een vriend van hem, en gebruikt om zijn bewegingen te
had zoveel met hem op. dat hij volgen op dag, dat hij kwam op
Jerry een horloge gaf. Wat nog ranch. Jerry Delaney had eigen-
meer? Delaney stelde belang in een aardigheid links te zün."
actrice, Norma Fitzgerald, Zondag „Verdraaid!" riep Holles' plotse-
voor een weck vertrok hij uit Chi- ling. Zij keken hem aan. Hij had
cago om acht uur 's avonds, naar het horloge wefer in zijn band en
Barstow; hü reisde in Compartiment keek er naar.
B, wagen 198. Dat is al, wat we van „Die brave Jack Mc Guire nu
Jerry Delaney weten." weet ik het weer!"
werd gesloten en de ladder wegge
nomen. De drie mannen keken el
kaar aan. tevreden over het werk
van die ochtend,
„Hot is over twaalven", zei Hol
ley. „Ik moet naar de stad terug."
„Op het punt u diep-gcvoeld voor
stel te doen: blijf voor de lunch",
zei Cban.
(Wordt vervolgd)
frouw geeft haar een tikje op de
krullebol, want horen kan het kind
niets. Maar als de juffrouw zacht
jes het woord: „poes" zegt, dan
leest zij het van de lippen af. Zij
zoekt het plaatje met de poes, zij
haalt uit een kast met houten voor
werpjes een kleine houten poes en
tenslotte kan zij ook al op het bord
het woordje-ijoes-herkennen. Uit
spreken kan zij het nog niet, dat
komt later, het liplezen en het
sehriftlezen gaan hieraan vooraf.
De kinderen lezen, de woorden glo
baal, dat wil zeggen, zij herkennen
het hele woord ineens en niet de
letters apart. Als cr één letter
wordt uitgeveegd, is het woord op
eens vreemd. Maar het leren spre
ken is het moeilijkste en misschien
ook het belangrijkste, en door alle
klassen heen wordt hier de meeste
aandacht aan besteed.
Naar een vak
Deze leerlingen worden opgeleid
voor het gewone leven in de ge
wone maatschappij, zij moeten een
vak kiezen, zü moeten een alge
mene ontwikkeling krijgen, zij
moeten contact met hun mede
mensen hebben, een gesprek met
iedereen kunnen voeren,zij moe
ten kunnen trouwen en een gezin
vermen en hun kinderen dan weer
normaal en goed kunnen opvoe
den, En wonder boven wonder, dit
wordt bereikt.
Van klpine wezentjes uit het
land van de stilte, die niets be
grijpen, omdat de wereld van
klank en stem voor hen geslo
ten blijft, groeien zij door dit
prachtige vormingsinstituut op
tot bijna normale mensen, die
gelukkig kunnen zijn.
Als vrienden gaan de leraren
met hun pupillen om, de hele
school met 180 leerlingen is één
gioot gezin, dat komt door het
noodzakelijk persoonlijk contact:
ieder kind krijgt de moeilijke
spraak-1 essen afzonderlijk. Maar
dat komt vooral ook door de per
soonlijkheid van de onderwijzers,
niet alleen hebben zij naast hun
hoofdacte en bevoegdheid als
spraakleraar een opleiding van 8
jaar voor dit werk nodig, maar bo
venal zóveel liefde geduld en be
grip, dat alleen bijzondere men
sen deze taak aankunnen. Men
weet niet, waarover zich meer te
verbazen, over het mateloos ge
duld van de leraren, die soms 17
maanden lang dagelijks bezig zijn
een kind de r te leren zeggen of
voor het geduld van het kind, dat
steeds maar weer moeizaam de
zelfde woordjes herhaalt.
Hun stem blijft monotoon; het
kind hoort' niets en kan dus ook
moeilijk de toonhoogte aanvoelen,
hij kan zijn stem niet hoog en laag
laten klinken, soms hoort men bij
hele kleintjes een diepe stem, bij
grote jongens een vrij hoog geluid,
maar het voornaamste is, dat zij
zich verstaanbaar kunnen maken.
In een aparte klas zitten de ho
rend-stommen, dus kinderen, die
wel klanken opvangen, maar die
klanken niet zelf kunnen weerge
ven; deze functie is bij hen ge
stoord. Ook zij moeten leren spre
ken, zij leren het met meer gemak
en krijgen ook een zekere modula-
0 Wissewasje
ÊS-ers zxjn zeldzame vogels in de
volière van de politierechter.
Deze Bernard is er zo een. A1b wg
het niet vernomen hadden, zouden
v'Ü het zelf ook wel gedacht hebben
van deze Bernard: hij ziet er naar
uit, hij ruikt er naar, hij heeft er
ailes van. die blonde branie-knaap.
Zo uit het' SS-land kon hij wegge
lopen zijn. Hij ia er niet uit wegge
lopen; was hij er maar uit wegge
lopen, had hij het ondank3 zgn zeer
jeugdige leeftijd destijds maar inge
zien dat hij fouter dan fout was.
Maar hij is er gebleven, tot de Rus
sen hem gevangen namen.
Toen zij hem loslieten is hij hier
in Nederland natuurlijk weer bij
zyn kraag gepakt. Maar dat was
een andere zaak, U voelt wel dat
Bernard hier niet voor de politie
rechter staat vanwege die twee
S-en, daar zijn andere heren voor
om zulke dingen onder het oog te
zien. Vergeleken by die affaire is
dit maar een heel erg bijkomstig
zaakje, waar Bernard thans voor
aan de tand gevoeld wordt. Het is
iets met een jas, een tweedehands
winterjas, gewoon niet te vergele
ken met vechten tegen dc Russen.
Die Bernard is een slimme knaap:
hij weet goed om te gaan met rech
ters en dergelijke». Stram militair
en. zeer correct maakt hij er de he
ren beleefd en zo langs zijn neus
weg op attent dat hij btj de Russen
gevangen gezeten heeft. Wjj ver
moeden zo, dat hfj dat een jaar of
twee geleden voor het Bijzondere
Gerechtshof met minder animo ge
zegd zal hebben. Het is maar een
vermoeden, ziet u.
Nu, dat zaakje met die jas heeft
maar heel weinig om het lijf. Ber
nard had in het tehuis voor jeug
dige politieke delinquenten een jas
in bruikleen gekregen, maar hij had
gedacht dat hg hem houden mocht
toen hrj op vrije voeten kwam. Dat
was alles. Nou, het mocht" niet, of
e i g e n I ij k niet, een meneer van
het jeugdtehuis, als getuige ge
hoord, zei ook dat het eigenlek niet
mocht zo'n jas houden, maar dat
het best mogelijk was dat de jongen
gedacht had dat het mocht.
Welnu, als dat dan allemaal 20
was, moest Bernard maar geen
straf hebben ook, vond de rechter.
Zo werd die Bernard vrijgesproken,
die Bernard, die bij de Russen ge
vangen gezeten had.
Dronkenschap gestraft
De Van der Takstraai, de Crooswijk-
seweg en het Vasteland hebben onlangs
beleefd, hoe autobestuurders weiden
aangehouden en bekeurd, omdat ïij in
de beruchte „kennelijke" toestand ach
ter het stuur zaten, waardoor zij gevaar
oplevciden voor anderen en voor
zichxelL
Het waren een SUedrechtciiaar, ex
pediteur A. H-. een Hotterdams vee
handelaar H. O. van D. en cen Sche-
ventngs chauffeur R' B. die door de
kantonrechter veroordeeld werden we
gens bovengenoemd vergrijp tot resp.
14 dagen. 1 maand en 34 dagen hech
tenis en een ontzegging van 6 maanden,
I jaar en 6 maanden, eveneens resp.
tie in hun stem. Tot hun veertien
de jaar gaan de kinderen hier hele
dagen school, velen van hen komen
uit andere steden en reizen soms
uren met treinen en bussen. Een
groot aantal is ondergebracht in
pleeghuizen waar zij in het gezin
worden opgevoed. Na hun veertien-
do jaar volgt een vakopleiding in
de middaguren, de jongens worden
vaak bakker, of kantoorbediende of
tandtechnicus, de meisjes veelal
costuumnaaister. En zelfs na hun.
twintigste jaar, als zij deze inrich
ting verlaten hebben, komen zij al
tijd weer terug op de gezellige con
tactavondjes; daar vinden zij dik
wijls hun toekomstige levenspart
nor, daar vragen zij nog telkens
raad, als de maaatschappü hun ex
tra moeilijkheden in ce weg legt..
Het gebouw in de Ammanstraat,
dat vroeger door rijen huizen werd
ingesloten, staat nu alleen en uit
de lokaal-vensters kijkt men ver
over de stad. Het is eigenlijk niet
maar een „onderwijsinrichting",
het woord klinkt zo dor en zakelijk,
eigenlijk is het een tehuis, door de
warmte cn de menselijkheid en de
vormende kracht, die ervan uitgaat
en bovendien is het een poort, een
poort die toegang geeft tot de we
reld aan eenzame, afgesloten men
senkinderen.
Veel liefde, veel toewijding, veel
geduld wordt van de leerkrachten
geëist.
De kleuter ziet ire een spiegel de
beweging van de mond van ,juf"
en tracht haar na te bootsen.
De General American Transport
Corporation, die aanvankelijk al
leen stoelen uit plastic vervaardig
de voor kantoren, restaurants, ho
tels en ziekenhuizen, is nu van plan.
haar repertoire uit te breiden tot
de vervaardiging van andere arti
kelen, op het gebied van de wo
ninginrichting. De kantoorstoel, die
de maatschappij thans fabriceert,
bestaat uit een zitting en rug uit
een stuk. De enige delen die niet
van plastic zijn. zijn de vier meta
len poten en vier bouten. In tegen
stelling hiermee bestaat de normale
stoel uit 42 onderdelen. Door deze
vereenvoudiging van de productie
werd een kostenbesparing van on
geveer 12 verkregen in vergelij
king met de tegenwoordige kosten
van dit meubelstuk. Het gebruikte
materiaal bestaat hoofdzakelijk uit
een sisal-vezel, gedrenkt in een op
lossing van plastic. De hieruit ver
vaardigde stoel is in alle kleuren
leverbaar.
Bij de uitgebreidere fabricage-
plannen is de fabriek van plan zich
toe te gaan leggen op de vervaardi
ging van uit een stuk gevormde ta
fels, kasten, onderstellen voor di
vans, etc.
TUINKALENDER
30 SEPTEMBER. Begin Octo
ber worde» de Azalea's die in de
zomer in de tuin gestaan hebben,
weer naar binnen gebracht. Indien
de plant tijdens de zomer bloem
knoppen heeft gevormd kan ze in
de winter in de kamer gaan bloei
en. Men zet ze voorlopig in een
koele kamer. Als de knoppen gaan
zwellen en kleuren mogen ze in
een warme kamer geplaatst wor
den. Indien ze reeds van het begin
af in dc warmte staan kan de bloei
ZaJ7nisIukken. Dc Cyclamen, Pri
mula's en Aaronskelken, die in de
zomer buiten stemden, gaan thans
ook naar binnen. Deze vragen alle
een plek in het nolle licht doch
moeten niet te warm staan.
