HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Sowjet-nota beweert: „Nog steeds
tot onderhandelen bereid"
Russische concessie op het
gebied der atoomenergie v
Frits Diepen acht ScMeveen
te groot van opzet
Republiek wint terrein op
communistische troepen
Berlijn en de Veiligheidsraad
Londen meent: Weinig waarde, als
Sowjethouding niet verandert
Gaat Attlee heen?
Israel wil de Negeb
behouden
Sleepboot Humber naar
Indonesië
Bertrand: Russell aan
- de dood ontsnapt
Lijkt meer dan het
is, zegt Westen
Bevin had Zaterdag
een drukke dag
Leidens ontzet ditmaal
op 2 October gevierd
Gebruik Beneluxliavens
voorlopig voor
drie maanden
Korte felle brand
in Vlaardingen
Oud-minister De Graaf
overleden
E-klasse is'genoeg,
vindt hij
Opstandelingen teruggedrongen tot in de
driehoek Madioen-Ngawi-Tjaroeban
Overeenstemming
bereikt
Verkeerde werd het
slachtoffer
Pantsersmokkelaars
veroordeeld
Voorwaardelijke straf voor
1 Braspenniucks
Weerbericht
Maandag 4 October 194S
1»& en Adm. Lange Haven 141, Schiedam
Tel 49300 Abonn.prijsr per week 0,32.
per kwartaal 4,10, losse nummers 0,09
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Achtste jaargang, No. 231
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
39B644 Bankier; Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur; B. de Vries
Hoofdredacteur: Th- Ramaker
Aan de vooravond van de bijeenkomst van de Veiligheidsraad
ter beraadslaging over de Berlïjnse kwestie, heeft de Sowjet-
Unie een nota doen. toekomen aan de Verenigde Naties, waarin
de aanklacht tegen de Sowjet-autoriteiten ongegrond wordt ge-
roerad.
Het thema van dc Sowjet nota Is, dat de drie Westelijke mogendheden
het recht hebben verloren In Berlijn te verblijven, daar zij op de
conferentie te Londen de overeenkomst van Potsdam hebben lotgelaten
en bot een feitelijke verdeling van Duitsland zijn gekomen. De Russen
beschouwen het in dit licht als een tegemoetkomende wehvillen lieid
hunnerzijds, dat zij de Westelijken toestaan desondanks garnizoenen te
bandhaven in Berlijn.
De Sowjet Unie stelt het Westen
verantwoordelijk voor de misluk
king van de recente onderhandelin
gen over Duitsland. De politiek van
Amerika, Engeland en Frankrijk
heeft, nog steeds volgens de Sowjet
Unie, de groet van anti-democra
tische en Nazistische elementen in
de hand gewerkt: dezelfde elemen
ten, die tevoren aansprakelijk wa
ren voor de agressieve oorlogen van
het Duitse imperialisme.
Dit zou thans onder meer blij
ken uit het Amerikaanse voor
stel tot afstel van de ontman
teling van de Duitse industrie.
Hierbij, evena3s bfj hét plan-
MarshaU, zou de bedoeling voor
zitten het Duitse oorlogspoten
tieel te herstellen en te verster
ken.
Dezë toestand vormt, volgens de
nota, een schending van de over
eenkomst Vf,a Potsdam en is in
strifd met de belangen van alle vol
keren, die de vrede willen. Een an
der bewiis voor de bedoeling, die
de Sowjet Unie het Westen toe
schrijft, ligt volgens de nota in de
afzonderlijke geldhervorming. waar
toe het Westen het sein heeft ge
geven. Volgens het standpunt van
de Sovjet Unie is het hierdoor ge
billijkt, dat er een strenge controle
wordt uitgeoefend óp het verkeer
van het Westen naar'het Oosten, en
tevens dat deze controle zich uit
strekt tot het luchtverkeer. Hier
door immers zijn onwettige valuta- -
en handelsoperaties mogelyk. Blij
kens de Sowjet nota zouden de
Westelijke afgezanten te Moskou
hebben ingestemd met een accoord
waarbij de Sowjets deze controle
zou worden toegestaan. Bedell
Smith, de Amerikaanse gezant te
Moskou zou volgens de nota hebben
gezegd, dat bevredigende garanties
van deze aard gemakkelijk gegeven
zouden kunnen worden.
Vasthoudend in. zün. afwijzende
houding is de regering van de Sow
jet Unie inzake deelneming van de
Westelijke mogendheden in de con
trole op de uitgifte van de Ooste
lijke mark.
Het spreekt vanzelf, zo gaat
de nota voort, dat de verant
woordelijkheid voor de uitgifte
van deRussische mark door
niemand anderB dan door het
Sowjet-opperbevel kan worden
gedragen, daar het gehele eco
nomische leven van de Sowjet-
Attlee's aftreden als minister
president van het Britse kabinet
wordt voorspeld
door het Engelse
Zondagsblad
News of the
World. Het blad
schrijft dat
Attlee wellicht
binnen twee of
drie weken zou
worden opge
volgd door sir
Stafford Cripps,
omdat hij lijdt
aan een verzwering van de twaalf-
vmgerige darm.
Onlangs nog lag Attlee drie
weken lang in het ziekenhuis.
Volgens een officiële verklaring
zal Israel zich verzetten tegen 'elk
plan, de Negeb (dor woestijngebied
in Zuid-Palestina) van de andere
delen van het gebied van Israel te
scheiden, wanneer de Palestijnse
kwestie door de politieke commissie
der UNO behandeld wordt.
Volgens deze verklaring zou met
de Negeb ongeveer twee derden van
Israel's gebied afgesneden worden,
het land van de enige reserves, be
roofd worden, die het voor ontwik
keling ten dienste staan, de be
staande en mogelijke vóohüit zichten
op wetenschappelijk gebruik van
natuurlijke hulpbronnen ontnomen
worden en vooruitgang en groei
voor generaties beknot worden.
Volgens een Israëlische woord
voerder te Jeruzalem zyn vier Ame
rikaanse waarnemers en een Joodse
verbindingsofficier door Egyptische
soldaten beschoten toen zij vroegere
Israëlische stellingen rondom het
gedemilitariseerde gebied ten zuiden
van Jeruzalem inspecteerden. Er
werd niemand gewond. Een der
waarnemers, kol. Millet, Is de opvol
ger van de Franse kolonel André
Serot, die op 17 September met
graaf Bernadotte werd vermoord.
Volgens berichten -uit Amman
(Transjordaniëj zouden joodse
strijdkrachten Zaterdagavond de
Damascus- en Nieuwe Poort van
Jeruzalem met raketten, mortieren
en handgranaten hebben aangeval
len. Ook zouden Joodse troepen het
vuur geopend hebben op de weg van
Jeruzalem naar Jericho. -
.Gravin Bernadotte heeft ln een
brief aan de UNO-waamemers in
Palestina dank gezegd voor de door
hen getoonde toewijding „voor de
zaak die mjjn echtgenoot zo dier
baar was."
De Stemgroep heeft in pamflet
ten, aangeplakt aan de muren "an
Tel Aviv, haar verantwoordelijk
heid voor de moord op graaf Berna
dotte toegegeven*
De nieuwste aanwinst van dé
Vloot van L, Smit Co's Interna
tionale sleepdienst, de fraaie -386
ton metende motorsleepboot Hum
ber, onder commando van gezag
voerder Cornells Kalkman, is
Woensdag van Nörth Shields via
Colombo naar Batavia vertrokken
met de sleepboten Adrian en Goos
op sleeptouw. De beide schepen
zijn de verdoopte King's Cross en
Queen's Cross, die te Baird's Doek-
voor de dienst in de tropen in orde
zijn gemaakt.
De Humber, die met haar enorme
bunkercapaciteit zestig dagen .ach
tereen varen kan, heeft voor haar
achttien kpppen tellende beman
ning een voedselvoorraad voor een
jaar aan boord, daar zij na aan
komst te Batavia nog ander werk
in Indonesië te verrichten krijgt en
niet eerder dan volgend jaar frude
thuishaven zal terugkeren. Op de
heenreis zal de Humber te Aden
bunkeren om daarna té Colombo
een derde voor Batavia bestemde
sleepboot op te pikken. Bij gunstig
weer kan het sleeptransport een
voortgang van 150 mijlen per et-,
maal maken. Kapitein Kalman
hoopt de tocht naar Batavia in 60
dagen te volbrengen.
Matrozenopstand in; Peru
Peruaanse matrozen zijn aan
boord van oorlogsschepen buiten de
haven Lima ïh opstand 'geweest
Regeringstroepen zouden dé op
stand onderdrukt hebben.
De Peruaanse regering heeft na
de opstand', „voó'r het gehele land
de burgerrechten tijdelijk opgehe
ven". De opstand wordt „kennelijk
een poging om de regering omver
te werpen genoemd".
zone afhangrt van dc hoeveel
heid geld in circulatie. Even
als in de Westelijke zones, waar
de uitgifte van geld onder toe
zicht staat van de bezettings
autoriteiten, moet ook in de
Sowjetzone' de uitgifte onder
toezicht staan van het Sowjet-
opperbevel alleen.
Niettemin, aldus de nota, hebben
tijdens de onderhandelingén te Ber
lijn de Westelijke commandanten
geëist, dat zij toezicht zouden uit
oef-enen op de uitgifte van geld in
de gehele Sowjet-zone. Daardoor
zouden zij ook het gehele economi
sche léven in de Sowjet-zone con
troleren.
Ondanks de bewering in de nota
van de Westelijke regeringen d.d.
26 September, voorzag de tekst van
de overeengekomen richtlenen aan
de vier commandanten niet in het
vierledig toezicht op de uitgifte van
de Oostelijke mark-te Berlijn. Ook
lag dit niet opgesloten in premier
Stalin's opmerkingen tijdens de
voorbereidende besprekingen over
de richtlijnen.
De conclusie waartoe de nota
komt is, dat tenzij de Westelijke
mogendheden onenigheid wensen
tot iedere prijs, er zeer goed tot een
basis kan worden gekomen die we
derzijds aanvaardbaar is. Moskou
meent- „De onderhandelingen mis
lukten ondanks de onbeduidendheid
van de resterende meningsverschil
len, doordat de Westelijke mogend
heden hebben geweigerd zich te
houden aan de overeengekomen
richtlijnen voor de opperbevelheb
bers te Berlijn-
Volgens Reuters diplomatieke cor
respondent was de eerste indruk te
Londen van de Sowjet-nota, dat zij
niets bijdraagt tot het verbreken van
de impasse, waarin de vroegere vier»
mogendhedenbesprekingen over de
Berlïjnse crisis zijn vastgelopen.
Waarnemers waren van mening,
dat de Westelijke mogendheden bij
haar plan zouden blijven de Sowjet-
regering voor de Veiligheidsraad te
beschuldigen van het scheppen van
een bedreiging voor de wereldvrede.
Men was van gevoelen, dat de nota
in hoofdzaak neerkomt op een poging
te elfder ure om een debat in de
Veiligheidsraad over de Berlijnse
crisis te voorkomen en de besprekin
gen binnen het kader -van normale
diplomatieke uitwisselingen, tc hou
den.
Noorse vliegboot
omgeslagen
De 73-jarige Britse filosoof Bertrand
Russell heeft zich zwemmend- in ijs
koud water moeten redden toen Zater
dagavond 'n Noorse vltesboot met 45 In
zittenden onder wie hJj 2;eh bevond,
door een rukwind werd gegrepen en
vlak voor de landing "bij Tronóheïm
omsloeg en zonk. Hij is een van de
overlevenden, Negentien personen, ai-
len Noren, verdronken. Het .toestel was
op 'n regelmatige vlucht van Oslo naar
het Noorden van het land. Toen het
was omgeslagen, zonk het binnen twee
Rusland heeft Zaterdag In de
UNO een soort van concessie ge
daan 'op het gebied van de atoom
energie. Wisjbiski heeft voorgesteld
dat het verbod op atoomwapens en
het internationale' heheer over de
atoomenergie tegelijk worden on
dertekend en van kracht worden.
Tot nu toe, was de Sovjet-Unie
steeds voorstander van de opvat
ting dat de atoomenergie eerst ver
boden moest worden, voordat nien
tot Internationale controle zou
overgaan. Het nu ingediende voor
stel houdt In, dat de commissie
voor atoomenergie van de Algeme
ne. Vergadering en de Veiligheids
raad twee conventies opstellen, die
resp, atoomwapens verbieden en 't
beheer over' de atoomenergie in
stellen. Beide conventies zouden
dan tegelyk van kracht moeten
worden.
Het leek een grote stap die Wis-
jïnski deed. Een dag tevoren had
hij nog gezegd, dat de bom verbo
den mosst worden, voordat het toe-
Minister Bevin heeft Zaterdag een
drukke dag gehad, aan het eind waar
van hij echter zei, dat de Britse zijde
van de zaak tegen Rusland „practisch
klaar" was. Na, een conferentie in de
ochtend met zijn Franse collega Robert
Schuman en de Griekse minister Tsal-
darls, volgde 's mlddag3 een serie be
sprekingen op de Britse ambassade in
zake Duitland.' Het gesprek met Sohu-
man heeft waarschijnlijk tot onder
werp gehad het Franse verzoek om de
namen der commandanten der West-
europese Unie nog niet bekend te ma
ken. De Franse regering wil dc pu
blicatie ervan gaarne uilstellen omdat
generaal Juin, candidaat voor dc func
tie van bevelhebber der landstrijd
krachten, nog aarzelt, zijn benoeming
aan te nemen. Generaal Juin is inmid
dels in de afge pen nacht per vlieg
tuig naar Marokko vertrokken. Hij Is
daar resident-generaal en opperbevel
hebber der Franse troepen in Noord
Afrika.
Ook minister Slikker is Zaterdag
door Bevin ontvangen. De Nederlandse
minister van buitenlandse zaken is
Vrijdag naar Parijs gereisd om contact
op te nemen met de Nederlandse UNO-
delegatie en bezocht ook zijn .Britse
Collega.
zicht ap de atoomenergie kon gaan
werken. Nu was hjj ineens bereid,
verbod en controle tegelijk te doen
ingaan.
De Westelijke mogendheden staan
er echter koel tegenover. Er is he
lemaal geen sprake van een con
cessie, zeggen de gedelegeerden te
Parijs, want Rusland heeft ér niet
ln toegestemd,' zijn vetorecht te la
ten varen voor schending van
atoomovereenkomsten. Het stand
punt van de Westelijke mogendhe
den blijft, dat het verbod van de
bom moet worden opgenomen in
het grote verdrag, dat het beheer
van de energie moet regelen. Zij
willen bij het constateren van
^foomschendinge'n niet worden ge
hinderd door een Russisch veto.
Dat was de hoofdschotel van het
debat int de politieke UNQ-commis-
sie van Zaterdag. Toen .deze uit
eenging vandaag komt zij.Weer
bijeen was alleen de sociale com
missie nog bezig over de verklaring
van de rechten van de mens.
In principe bestaat er ieder jaar voor
de Lcirienaar maar één feest: de der
de October, de viering van het ontzet
in 1574. In tweeërlei opzicht werd dit
jaar met deze traditie gebroken. In de
eerste plaats moest nog menig Lelde-
naar uitblazen van de eerst nauw ver
streken fcestweken bij het regerings
jubileum en dc inhuldiging, en ten
tweede zou de derde October dit jaar,
op Zondag, een rustdag zijn. Deze bei
de. omstandigheden hebben echter de
Leidcnaar het jaarlijks „ontzettings-
feest" niet kunnen ontnemen. T.-cide-
naars, cud-sleutclstadbewoners, ën an
dere gegadigden voor een „dagje uit"
dromden ditmaal op de tweede October
door Leidens straten, waarin ais ge
woonlijk de feestelijke nationale en
Lddsc kleuren, de cacophonie van
straatorgels, muzikanten van de gewo
ne of de meest originele soort, en de
geuren van honderden haringkraampjes
en paling- en poffertjestenten om de
voorrang streden.
rn Rotterdam Js Leidens ontzet gevierd
met een feestelijke bijeenkomst van de
watergeuzen vereniging „Pro Patri a" in
de Cacü-elub aan de Ttochussenstraal.
In zijn openingswoord trof de voor
zitter. de heer J. D. Slijp, een verge
lijking tussen Leidens bevrijding in 1574
cn die van ons gehele land dn 1945.
Koningin Wilhelmina vergeleek spreker
met Willem de Zwijger, betden in balling
schap strijdend voor de vrijheid ën
wederopstanding van ons volk.
Aan de traditionele maaltijd van brood
en haring'ging de opvoering-van de
aardige cabaret-revue „Confetti" vooraf,
De feestavond werd met bal gesloten.
Iti officiële kringen te Washing
ton is Vrijdag tegenover Aneta be
vestigd, dat een voorlopige over
eenkomst voor een periode van
drie maanden tot stand is gekomen
tussen de autoriteiten van Bizonië
en de Nederlandse en de Belgische
regeringen over het gebruik van de
havens Rotterdam en Antwerpen
voor verschepingen naar Bizonië,
doch dat de overeenkomst nog door
België en Nederland geratificeerd
moet worden,
In tegenstelling met het bericht
van Vrijdag in de New York Times,
verneemt Aneta van betrouwbare
zijde, dat in de overeenkomst geen
bepaling is opgenomen voor 'n spe
ciale betaling van vijf mitlioen
dollar aan Bizonië ter bestrijding
van extra vervoerskosten.
Aneta- verneemt verder, dat er,
anders dan in de Amerikaanse
persberichten gezegd werd, geen
limiet van 1V* millioen ton gesteld
Is voor de ladingen, die via Rotter
dam en Antwerpen verscheept zul
len worden. De omvang zal worden
vastgesteld op basis van vrije con
currentie tussen de havens der
Lage. Landen en de Duitse havens,
waarbij de havens der Lage Lan
den het voordeel hebben van goed
kopere diënstverlening door de
kortere oceaanroute en het ver
voer over de Rijn, in vergelijking
met vervoer per Duitse spoorwe
gen.
Naar Aneta verneemt moeten
Nederland en België een schema
opstellen voor de Ia ding ver deling
tussen Rotterdam en Antwerpen,
doch het bestuur van Bizonië zal
bezwaar mogen maken, wanneer
het de verdeling onpractisch acht.
Schade geraamd op een ton
Vanmorgen omstreeks negen uur
is brand uitgebroken in de verf-
spuiterij van de mctaalwarenfa-
briek van de fa. Tiko aan de Ko
ningin Wilhelminahaven te Vlaar
dingen. De brand vond gretig
voedsel in de in deze afdeling
aanwezige celluloselabken, sloeg
over naar het mazagijn en in en
kele minuten stond de gehele fa
briek in lichter laaien
De brand liet zich ernstig aan
zien en voor de brandweer werd
het sein „groot alarm" gegeven. Al
het beschikbare materiaal rukte
uit. De int de nieuwe haven ge
meerde „Koningsplaat" van de
Spido verleende assistentie.
Niettegenstaande de geweldige
rookontwikkeling het blussings-
werk zeer bemoeilijkte, slaagde
men er. in met twaalf stralen het
viiur in korte tijd meester te wor-.
den. De ziekendienst van de Vlaar-
dingse EHBO was met een aantal
leden en een arabulanceauto ter
plaats daar men vreesde, dat de
snelle uitbreiding van de brand
slachtoffers geëist had. Deze vrees
was niet ongegrond: de heer B.
Verwey uit Rotterdam was zo
ernstig gewond, dat hij naar 't zie
kenhuis vervoerd moest worden.
Van de omliggende gebouwen
heeft vooral het pand van de ma
chinefabriek Wamo ernstige wa
terschade opgelopen. De schade
bij Tiko wordt geraamd op
100.000. De firma is tegen brand
verzekerd. Omtrent de oorzaak
deden vanmorgen in Vlaardingen
fantastische verhalen de ronde,
maar enige zekerheid kon. men ons
niet geven. De burgemeester van
Vlaardingen mr.' J. Heusdens was
met de wethouders op het terrein
aanwezig. De politie had voor een
ruime afzetting gezorgd, want de
brand trok honderden.kijkers.
Zaterdag is te Oegstgccst in de
leeftijd van 87 jaar overleden oud-
minister van Koloniën S. de Graaf.
De begrafenis is bepaald op
Woensdag a.s. om 11.15 uur op de
Algemene Begraafplaats aan de
Kerkhoflaan te 's-Gravenhage.
Dé traditionele uitreiking van haring en brood in het Waaggebouw? te
Lcide» ter herdenking van het ontzet van deze stad geschiedde ditmaal
voor hel eerst na de oorlog met echt wittebrood. Burgemeester Jhr. t>lr.
F. II. van Kinschot deelde persoonlijk de haring uit.
Nog vóór het Rotterdams gemeentebestuur heeft gereageerd op de
brochure ,.De toekomst van het vliegveld Ypenburg" van Frits Diepen,
welke èn als,pleidooi voor de uitbreiding, van bet Rijswijkse vliegveld
ên als antwoord op de mededelingen van het College naar aanleiding
vau vragen van enkele raadsleden was te beschouwen, komt de directeur
van Ypenburg opnièuw met een rapport voor de dag, waarin hij zich
vierkant keert tegen de plannen van Rotterdam om een vliegveld van
de klasse' A althans een vliegveld, dat in zijn beginstadium zodanig
van opzet is, dat het in nabije of verre toekomst met belangrijk minder
kosten tot een A-haven kan worden uitgebreid te bonwen in de
Schieveense polder. Hij meent, dat de iuchtverkeersbelangen van Rot
terdam de aanleg van zulk een vliegveld niet wettigen en dat in tegen
deel de plannen daartoe een gevaar inhouden voor de positie van Ne
derland in'de wereldluchtvaart.
Frits Diepen belicht in zijn nieu
we nota allereerst het verschil tus
sen vliegvelden van klasse A en
klasse E en constateert daarbij, dat
de eisen, die aan een vliegveld van
klasse A worden gesteld, ver uit
gaan baven de eisen, die de hui
dige transoceanische vliegtuigen
stellen. Het maximaal vlicgtuigge-
wicht op een veld van de A-klasse
mag ca. 150 ton bedragen bij een
lengte van de hoofdbaan van meer
dan 2 Ms km. Het zwaarste thans in
gebruik zijnde lange afstandsvlieg
tuig, de Constellation, weegt ca. 45
ton en heeft bij maximaal startge
wicht een baanlengte van 1500 me
ter nodfg. Hetvliegveld van klasse
A is dan ook gebaseerd op normen,
die men welbewust ziet als een li
miet voor de vliegtuigconstruc
teurs.
Het vliegveld van de E-klasse is
geschikt voor toestellen, die. in het
continentale verkeer worden ge
bruikt. Aangezien economisch bij
ieder vliegbereik bepaalde vlieg
tuigen behoren, kunnen als
giers- en. vrachtvliegtuigen voor
het geregelde en ongeregelde con
tinentale verkeer in de toekomst
hoofdzakelijk tweemotorlge toestel
len met een maximumstartgewicht
van 10 a 20 ton en accommodatie
voor 20 tot 40 passagiers worden
verwacht.
Op grond 'van. de grote reserve
capaciteit van het yiiegveld klasse
A, vindt Frits Diepen, dat alleen
een wereldluchthaven tot deze
klasse mag behoren. In dit verband
vergelijkt hij ook het vliegveld van
de C-klasse 'La Guardia met Schip
hol. De New Yorkse vlieghaven,
zonder dubbele banen, verwerkte
in het jaar 10,47 ca, 3^> millioen
reizigers en het aantal starts en
landingen alleen van lijnvliegtuigen
bedroeg in December van .dat jaar
gemiddeld 394 per etmaal.. Hierbij
moeten nog worden opgeteld de
bewegingen van de ongeregelde
vliegtuigen,-welke op sommige da
gen van gelijke omvang waren. Op
Schiphol, Nederlands grootste
vlieghaven, werden in de overeen
komstige tüdvakken 245,000 reizi
gers verwerkt en 75 lijnvliegtuigen
per. etmaal.
roesman, Alimin. en andere commu
nisten! ei'devs die zich in Djogja be
vonden toen de opstand te Madioen
uitbrak, zijn ondergedoken, vertelde
Sjahrir.
Over de onderhandelingen met
Nederland zei Sjahrir, dat-op het
ogenblik via de C.v.G.D. contact
wordt gehouden. Sjahrir sprak van
„do laatste kans" ën verwachtte,
dat de problemen' nu van een andere
kant dan tot nu toe zouden, worden
aangevat.
Ponorogo en Dbengoes zijn de
twee voornaamste plaatsen in Mid-
den-Java, 'die Zaterdag door de
troepen van de Republiek op de
communistische opstandelingen zyn
heroverd. De rest van de communis
tische troepen bevindt zich thans in
de driehoek MadioenhJgawiTja-
rneban en langs de héllingen van het
Witisgebergte. Volgens.Antara heb
ben de opstandelingen voor hun te
rugtocht tegenstanders verifioord en-
verminkt.
ln Doengoes zijn Vrydag nog een.
aantal communistische leiders ge
zien, o.a. Sjarifoeddin en Moeso.
Men neemt aan dat zij naar het zui
den gevlucht zjjn. Sidik Arselin,
commandant van de communistische
Pesindo, bekend onder de naam
„Tito van Oost-Ja va" ia gevangen
genomen door republikeinse troepen.
In Magelang "en omgeving worden
de zuiveringsoperaties voortgezet, j
Over de politieke toestand in de
Republiek heeft Soetan Sjahrir te
Batavia tegenover Aneta gezegd,
dat onder invloed van dë gebeurte
nissen te Madioen in de Republiek
een anti-linkse hetze is ontstaan on
der leiding van de Masjoemi, waar
onder ook de gematigde middenpar
tijen te lijden hebben. Van Sjahrirs
eigen party, de. Partaï Sosialis In
donesië, zijn te Öjogja ook leiders
het
minimum-program, dat. op de conXeren-
en leden gearresteerd.'Setyadj it, Da- tie vaa Bandoeng opgesteld werd.
[nterimregering zal geheel
bestaan uit Indonesiërs
In principe Is tussen de Nederlandse
delegatie en die der Indonesische
deelstaten overeenstemming bereikt
over de vorming van een geheel uit In
donesiërs bestaande interlm-rege^ïng,
aan het Hoofd waarvan een directorium
van drie komt te slaan, aldus verneemt
Associated Press in Den Raag.,
De Nederlandse delegatie welke er
aanvankelijk op had aangedrongen, dat
ook enkele Nederlanders in de intoxim_
regering vertegenwoordigd zouden zijn,
heeft deze eislaten varen en zich
naar de Indonesiërs gevoegd, die hun
standpunt gebaseerd hadden
Frits Diepen schrijft niet. te wil
len beweren, ^dat een A-vlieg veld in
Nederland niet op zijn plaats zou
zijn. Om zijn positie in de wereld
luchtvaart te behouden en te ver
sterken, zal Nederland het oog moe
ten houden op steden als Londen,
Parijs en Frankfort, waar men de
logische tendenz tot centralisatie
in het wereldluchtverkeer wil
uitbuiten om de eigen positie in dit
verkeer zo sterk mogelijk te maken.
Juist vanwege deze logische cen
tralisatie van het wereldluchtver
keer moet Nederland binnen de-
kortst mogelijke tijd een wereld
luchthaven bouwen, die aan de
hoogste eisen voldoet. Daarnaast
kunnen bevolkingscentra gerecht
vaardigde verlangens koesteren om,
voor zover hieraan behoefte be
staat, eigen continentale luchfver-
bindingen te onderhouden, wan
neer voor dit doel de wereldlucht
haven te ver verwijderd ligt. Men
mag daarbij vanzelfsprekend nooit
aan een A-veld denken, doch aan
een veld in de orde van grootte van
klasse E6 of D5. De vereiste capa
citeit van zulk eén vliegveld hangt
'geheel af van het uit het betrokken
bevolkingscentrum te verwachten
vervoersaanbod.
Frits Diepen nu vraagt zich met
verbazing af waarom Rotterdam
meent aan een A-haven te moeten
denken en de verklaring hiervoor
schijnt volgens hem uitsluitend te
moeten worden gezocht in het ver
langen tot pariteit met Amsterdam.
Wij beschouwen een dergelijk
standpunt als een gevaar voor de
Nederlandse luchtvaart, aldus Frlts
Diepen. Het aanleggen van. een
tweede A-haven zou, gezien de
enorme financiële offers, die daar
mede gepaard gaan. stellig tot ge
volg hebben, dat de uitbouw van
de wcreldluchthavch zou worden
belemmerd, met het gevaar, dat in
ons land geen enkele volwaardige
A-haven zou komen en zulks ten
detrimente van de Nederlandse po
sitie in het wereldluchtverkeer.
Dat een tweede A-haven' ook op
economische gronden volkomen on
verantwoord is, blijkt duidelijk uit
de prognose van het aantal x*eizi-
gers op de wereldluchthaven voor
het jaar I960 in welk jaar dc
sterke groei van hst luchtverkeer
nagenoeg beëindigd wordt geacht
welk aantal volgens de schat
ting van de K.L.M. hoogstens twee
millioen 2al bedragen. Voorts wijst
de schrijver nog op db grotere hoe
veelheid cultuurgrond, die m'oet
worden onteigend en de aanzienlijk
hogere bouwkosten.
Zich baserend, ook op dc meest
optimistische verwachiiiigeri- ten
aanzien van het Rotterdamse lucht
verkeer, d.i. een reizigers!room van
390.003 per jaar, vindt Frits Die
pen, dat Rotterdam aan een E~
haven stellig voldoende zal hebben,
al zal het zaak zijn voor één -baan
de mogelijkheid tot enige verlen
ging open te houclcn cn wet voor
een op het ogenblik nog niet juist
te beoordelen ontwikkeling van de
slraalturbines cn misschien ook
vnor een enkele inter-continentale
lijn, wanneer deze economisch ver
antwoord zou blijken.
Ypenburg
Geheel afwijkend van de lijn van
zijn vorig betoog oppert Frits Die
pen aan het slot van zijn nota nog
het plan' Ypenburg tot het vlieg
veld van Rotterdam' en Den Haag
gezamenlijk te maken. In zijn eer
ste brochure berekende hij de. kos
ten vdor de verbetering van Ypen
burg tot een E-veld op 2.900.000.
Thans heeft hij nagegaan, dat in
dien het, vliegveld mede voor het
lijnverkecr zou worden ingericht,
de bijkomende investering tot enige
honderdduizenden - guldens beperkt
zou blijven. De exlra-kos'len zullen
voornamelijk bestaan uit die,
voortvloeiende uit een versterking
van de draagkracht der banen van
„limited operation"tot „capacity
operation". Na de voorgenomen
vergroting met 350 vierkante meter
wordt het bestaande stationsge
bouw door'deskundigen ruim vol
doende geacht voor het verwerken
van meer dan 400.000 passagiers
per jaar en'hiermede kan volgens
Frits Diepen -tot in de verre toe
komst worden volstaan.
Jaloerse Pool vermoordt
Amsterdammer
In de nacht van Zaterdag op Zon
dag heeft een 23-jarige Poolse ar
beider, Joseph Prokop in de Rusten
burgerstraat te Amsterdam de 26-
jarige scheepsboüwarb eider Jan de
Wayer bij een vechtpartij een mes
door het hart gestoken,tengevolge
waarvan De Wayer vrijwel onmid
dellijk overleed. Prokop zelf liep bij
deze steekpartij, waarbij nog een
tweede Poolse arbeider, een 33-ja-
rige Poolse vrouw en haar 14-jarige
dochter Irene aanwezig waren, een
steekwond op in de linkerlong en
wordt thans onder bewaking ver
pleegd in het Onze Lieve Vrouwen-
gasthuis te Amsterdam. Hy is vidj
ernstig verwond en was Zondagmid
dag nog niet verhoord.
De oorzaak van deze steekpartij is
een door Prokop niet gewenste
vriendschap, die de andere Poolse
arbeider, Honryk Wilhelm! uit Lodz,
thans metaal draaier te Amsterdam,
met het 14-jarige Poolse meisje on
derhield. De vermoorde De Wayer
was echter niet de vriend van het
jonge meisje, dat was Wilhelmi, die
geen enkel letsel opliep en die Za
terdagavond met Irene naar een
biöscoop was geweest.
Ook de moeder van'het meisje was
naar een bioscoop geweest, samen
met De Wayer, de beide paren had
den elkaar na afloop weer in het
huis van de Poolse vrouw ontmoet.
Toen Wilhelmi en De Wayer tegen
middernacht het huis aan de Rus
tenburgerstraat wilden verlaten,
hoortle Irene onraad voor de deur,
er merkte dat Prokop door de brie
venbus stond te gluren. Aanvanke
lijk werd besloten dat de twee man
nen het huis niet zouden verlaten
maar aangezien hun huisgenoten
hen thuis verwachtten, werd, toen
Prokop verdween, besloten, de te
rugtocht te aanvaarden. De beide
mannen gingen weg en de moeder
en het meisje gingen nog even mee
de straat op.
Kort daarop verscheen Prokop
weer in de straat. Hij gooide jas ea
hoed af en plotseling flikkerde een
mes in het schijnsel der straatlan
taarns. „Ilc dacht dat hij my wilde
vermoorden en rende weg", vertelde
Irene Zondagmorgen aan de politie.
Later, toen ze merkte dat de Pool
haar niet achterna kwam, was ze.
blijven staan.
Inmiddels was De Wayer tus-..
sen beide gekomen en trachtte
de moeder van hét meisje te be
schermen tegen de woedende
Prokop. In de vechtpartij die
volgde, stak Prokop hem "een
mes door het hart. Hij overleed
spoedig. De Pool heeft een steek
:n_ de .rug gekregen, vermoede-
1""* van de moeder van het
meisje, die een schaar bii zich
had.
De bijzondere politierechter te
Breda heeft Zaterdag uitspraak ge
daan in de beruchte „pantsei^mok-
kelzaak", waarbij o.a, de wielren
ner Braspenninckx betrokken is.
Deze kreeg een gevangenisstraf vaa
12 maanden, waarvan 8 voorwaar
delijk en vier voorwaardelijk "met
een proeftijd van drie jaar en daar
na een jaar Rijkswerkinrichting.
Dit betrekkelijk milde vonnis had
de wielrenner te danken aan een
hartstochtelijk pleidooi van zijn
raadsman, die de politierechter
dringend verzocht, de vei'dacbte in
verband met zijn schuldbesef en
zijn geestelijke toestand geen vrij
heidsstraf op te leggen. De eis was
drie jaar met aftrek geweest.
J. Neleman uit Breda kreeg een
iaar gevangenisstraf en IV» jaar
E.W.Ï. Albert Braspenninkx werd tot
zes maanden met aftrek veroor
deeld, het vonnis tegen, de Amster
damse koopman Bernard luidde V»
jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest en I jaar RWI, ter
wijl Jan van. Peer zich veroordeeld
zag tot maanden, waarvan 5
voorwaardelijk cn voor bet over
treden van het deviezenbesluit 2
maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar. De zaken
tegen enige kleinere verdachten
werden voor onbepaalde tijd uitge
steld.
Werk van prinses
Wilhelmina op expositie
te Apeldoorn
Te Apeldoorn is Zaterdag een
tentoonstelling van portretten van
Apeldoorn.se schilders geopend.
Prinses Wilhelmina heeft vier
werken ingezonden, die zij tussen
1932 en 1934 heeft vervaardigd en
wel een tekening „sneeuwland
schap in Untcrwasser", twee kleine
aquarellen „gezicht op Loosduinen"
en een sepiatekening van Mëyen-
del. 9
TIJDELIJKE OPKLARINGEN
Weersverwachting, geldig
van Maandagavond tot
Dinsdagavond.
Wisselende bewolking
met aanvankelijk voor
namelijk til de kuststre
ken enkele verspreid op
tredende buien. Vooral ln
het binnenland kouder
's nachts met hier en daar
ochtendmist. Overdag on
geveer dezelfde tempora,
andaag. Zwakke tot matige
wfnd tussen Nnord-West cn West
5 Oct.: Zon op S.47. onder 18.03. Maan
op 10.21, onder 19.03.
5 Oct, Hoog water te Rotterdam: le
tij 6.10 uur. 2c tij 18.16 uur (springtij).
Hedenmorgen 8.40 te R'dam; Lucht
druk 76L3; wind: stil O.: Temp. 13.2;
max, 17.2 (gistermiddag 12;4ö uiir); min.
11.0 (gisteravond S.50)weersgesteld
heid: betrokken.
tuur ais