VRIJ NEDERLAND
C
M
NieuwehavenbedrijvenvanTliomsen
Uit het verleden van Schiedam
mmm
FOTO
KREUGER
heöen
GEZ. WILLEMS
PLATE
KAMP
Groots opgezet herbouwplan
ten uitvoer gelegd
Loods Afrika,
grootste van
Europa
IAIEP HEEFT
uitverkocht?
ONAFHANKELIJK WEEKBLAD
DE
HINESE
PAPEGAAI
Woelen en Wentelen van Riieoma-
tiscbe pijn- Heel de lange nacht.
Hoe Schiedammers in
1574 plunderden in
Vlaar dingen
DE SPECIAALZAAK
SCHRIJFBUREAUX
145.-
HUISHOUDELIJKE
ARTIKELEN
ARTISTIEK"
l/tfwrffr
dooïhetümSemnd
HonmERiEVfffffl
&oH?ardia"
-
A. J. v. d. VEN
DIJKSHOORN
Ook bij de Schiedamse winkeliers
vindt U wat U nodig heeft!
DE GEER
WAAROM....
VAN LEEUWEN
V
Vrijdag 15 OctoHer 1948
De N.Y- Thora sen's Havenbedrijf, Rotterdams grootste stnwadoor, met
ruim 80® vaste arbeiders cn vele honderden losse werklieden in dlemrt,
verwerkte in de Jaren '45, '46 en *47 een gestadig groeiende (droom van
goederen, zowel «tokgoederen als massagoed. Het staal nu al vast dat. 1948
de drie voorafgaande naoorlogs jaren belangrijk zal overtreffen, ook als
geen rekening gehouden wordt met de Anglo-Amerikaanse transitogoede
ren, die in dit jaar nog vla Rotterdam zouden kunnen komen. Omtrent de
toekomst van de Maasstad als transito-haven valt liet moeilijk Iets te
voorspellen; een bloei van enige betekenis kan eerst worden verwacht,
wanneer het Duitse achterland economisch weer op zijn benm staat. Doch
de toeneming van het goederenverkeer, ondanks alle moeilijkheden, is een
vingerwijzing, dat het herstel bezig is zich te voltrekken, wat tevens
betekent, dat Rotterdams havenoutillage up to date moet zijn en van een
zodanige capaciteit, dat een stijgend jpederenverkeer steeds kan worden
opgevangen.
Zo heeft de leiding van Thomson's
Havenbedrijf de situatie beoordeeld,
reeds xn de tyd, toen zij machteloos
moest toezien hoe de bezetier haar
kostbare haveninstallaties wegroofde
of verwoestte. Zij b'eef niet bij de
pakken neerzitten. Plannen werden
gemaakt voor de heropbouw van het
bcdryf, waarbij zelfs een „master-
planontworpen werd voor het geval
het gehp,e bedrijf een. totaal verlies
zou worden. Gelukkig heeft dit „mas-
terplati" in portefeuille kunnen blij
ven, daar bij de bevrijding bleek, dat
vier Joodsen aan de Lekhaven, het
veem cn een in aanbouw zijnde loods
aan de Keüehaven en de werkplaats
aan de Maashaven min of meer in
tact gebleven waren. Toen in Mei '45
de eerste „relief-schepen binnenlie
pen en de blikken met „kaakjes"
werden gelost, werd begonnen met
een herstelwerk dat naar zijn om
vang het grootste werd in de Rotter
damse haven.
Thans, drie en een half jaar na de
bevrijding en juist in het jaar, dat
Thomson's Havenbedrijf vijf en ze
ventig jaar bestaat, zijn de plannen
geheel len uitvoer gelegd, een gigan
tische herstelarbeid, die een onver
bloemde getuigenis vormt van de
energie en 't doorzettingsvermogen,
de ongebroken kracht van Rotterdam
als havenstad.
Plannen werden dus werkelijkheid
en tor gelegenheid van dit heuglijk
feit heeft dr J. Ph. Backx, directeur
van Thomson, op een persconferentie
in het centrale gebouw aan de Lek
haven over de nieuwbouw verteld,
waarna een rondvaart volgde langs
de complexen in "Waalhaven en
Maashaven.
Aan de Lekhaven
Het meer dan 15000 vierkante me
ter grote middenterrein van hetstuk-
Ê'oedbedrijf aan de Lekhaven is naar
plannen, die door het Architectenbu
reau Brinkman en van de Broek en
de Technische Dienst van Thomsen
ontworpen zijn, bebouwd met een
tweetal prachtige loodsen, die de na
men Argentinië <5000 M-) en India
<4200 M2> -hebben gekregen. Geen
enkele standvink onderbreekt de
ruime loodsen, die vergeleken met
vroeger, 2 m. hoger gemaakt zijn om
gemakkelijker met de vork- en
kraantrueks, waarmede Thomsen
reeds voor de oorlog pionierswerk
heeft verricht, te kunnen stapelen.
Daartussen zijn alle vroeger over het
gehele terrein verspreide dienstge
bouwen geconcentreerd in één groot
utiliteitsgebouw met een vloeropper
vlakte van bijna 4000 M2. Hier vin
den we op de eerste verdieping een
wei zeer moderne cantme voor 500
man, met uitneembaar toneelpodium
en biblotheek, ruime was- en kleed
lokalen, inspecteurs- en bazenkanto-
ren, een ultramoderne passagiersac
commodatie, 'n nieuwe dotfanesectie,
een spreekkamer voor de sociale
werkster en op de begane grond een
flink kabelgat voor het opbergen en
repareren van stuwadoorsgerced-
schap, een laadstation met een truck
garage. een flinke werkplaats, fiet
senstalling en parkeerplaatsen en
naast de portiersloge bij de hoofdin
gang een verbandkamer. Er is een
dwarsspoor onder het hoofdgebouw
door gelegd, waardoor het rangeren
van wagons, die aan de kop van het
bijna een* kilometer lange terrein
moeten zijn, gemakkelijker kan ge
schieden. Zowel aan water- als land
zijde vinden we spooraansiuitingen
en een kettingbaan verbindt de loods
India met het daarachter gelegen
veembedrijf.
Aan Maas- cn Waalhaven
Op de Noordelijke oever van de
Maashaven Is naar plannen van
Thomson's Technische Dienst door
van ^plunder's Aanneraings Mg. In
samenwerking met Van Kooten's
Staalconstructie werkplaatsen de
loods Afrika gebouwd, die met een
vloeroppervlakte van 19.000 M2
waarschijnlijk wel tot de grootste
stubgoedloods van het Contingent
behoort.
Evenals aan de Lekhaven, waar
betonplaten werden gebruikt, is ook
hier aan de vloeren bijzondere aan
dacht besteed. Er is een nieuw procé
dé toegepast, bestaande uit een inge-
walste puinlaag met een deklaag van
rubber-asfalt. Veel belangstelling be
staat voor deze vloer bij de wegen
bouwers; uit vele landen van Europa
zijn reeds vaklieden gekomen om
deze rubber-asfalt vloer cd te bezich
tigen en de mogelijkheid van toepas
sing voor de wegenbouw te bestude
ren. Het ruim gehouden kadeterrein
voor de loods is met drie electrische
kranen uitgerust en aan de montage
van nog vier stuks wordt gewerkt.
Naast de loods Afrika is een cantïne
gebouwd voor 350 personen met
daarbij behorende was- en kleedlo
kalen en boven kantoren en een
kleine passagiersruimte. Op het ach
terterrein vinden we de vrij onvang-
rijke reparatie-werkplaats, die volop
in bedrijf is, kantoor en tekenkamer
van de Technische Dienst alsmede
een ruime bergplaats voor bijzonder
stuwadoorsgereedschap. In deze om
geving van ijzer en staal zal op het
achterterrein ontworpen tuinaanleg
nieuw voor onze haven onge
twijfeld een welkome en aangename
afwisseling vormen.
Het Thomsen-terrein aan de Maas
haven heeft een totale oppervlakte
van bijna 64.D0Q vierkante meter.
Op pier 8 aan de Waalhaven zijn
door de firma Fenn Bauduin twee
radicaal gemoderniseerde 10-tons
laadbruggen opgebouwd, die in de
oorlog naar Duitsland werden ge
voerd doch door de goede zorgen van
het Commissariaat ter behartiging
van de Ned. Enon. Belangen in Duits
land in stukken en beetjes naar ons
land zijn teruggebracht Do brug
gen zijn niet alleen verlengd, doch
ook verhoogd en verzwaard, terwijl
de werksnelheid .belangrijk werd op
gevoerd. In combinatie met de zes.
drijvende grijperkranen, die het be
drijf wederom ter beschikking heeft,
vormen deze laadbruggen ccu be
langrijke aanwinst toor de overslag
van massagiederen in de haven.
In de verdere expansie van het be
drijf vuorzicn plannen, die op papier
gereed zijn, doch waarvan de verwe
zenlijking afhankelijk gesteld wordt
van de uitbreiding van het havenver-
keer.
Zij omvatten de bouw van twee
nieuwe stukgoederenloodsen aan de
Maashaven, oostelijk van de nietrwc
cantine, uitbreiding van de loodsen
Biack Diamond en Uruguay aan de
Lekhaven, verlenging van het laad-
bruggenterrein aan de Waalhaven,
eerst met 250 M. en later nog met 150
M. Dan krijgen ook de drijvende kra
nen een vaste ligplaats in de Waalha
ven, waartoe een ondiep haventje
met daaraan gelegen werkplaats aan
de achterzijde van het bruggenter-
rein is geprojecteerd.
Officiële opening
Volgende week Vrijdag zal voor
Thomsen's Havenbedrijf een feestdag
van bijzondere betekenis zyn. Dan
herdenkt het bedrijf zijn 75-jarig be
staan en vindt 's morgens om elf uur
in het Centrale Gebouw aan de Lek
haven de officiële opening plaats van
de weer opgebouwde installaties in
de haven van Rotterdam. Toen in
1873 de „scbeepsluiger-aan nemer"
Peter Thomsen zich associeerde met
de expediteur Kopeke en de firma
P. Thomsen en Co., werd de grond
slag gelegd van een stuwadoorsmaat
schappij die tot de grootste van deze
soort zou uitgroeien en filialen
stichtte in Amsterdam cn Antwer
pen. Immer was de leiding er op be
dacht de meest moderne vindingen,
zowel op het gebied van de laad- en
iostechniek als op het terrein van de
opslag en bewaring van de meest
Uiteenlopende soorten goederen in
toepassing te brengen. Het belang
van een goede sociale verzorging dor
aroeiders werd evenzeer ingezien. De
voortreffelijke accommodatie voor de
havenwerkers in de nieuwe gebou
wen, spreekt daaromtrent boekdelen.
Er kwamen cantines, was- cn kleed
lokalen, het veiligheidswerk en de
opleiding werden ter hand genomen,
de bednjfskern deed zijn intrede en
een. pensioenfonds voor het gehele
personeel werd gesticht.
Aldus heeft Thomson's Havenbe
drijf bijgedragen tot de groei en bloei
van de wereldhaven Rotterdam. De
massale heropbouw over een terrem-
opperblak van bijna 120.000 vierkante
meter moge beschouwd worden als
het bewijs, dat Rotterdams grootste
stuwadoorsmaatscbappij zich op
maakt nieuwe welvaart te scheppen
in een havenstad, die de toekomst
met met te schokken vertrouwen te
gemoet ziet!
Advertentie I. M.
succes gehad met de
bloemkoolschotel en
zal daarom nog eens
op bloemkool, trae
teren.
Van de Heer P. J. Kers heeft zö een
recept ontvangen voor een fijne
BLOEMKOOLRAGOUï
Maak een gare bloemkool aan kleine
kooltjes. Laat ZOO gr. gehakt aan bal
letjes In. I- bloemkool vocht even ko
ken. Voeg bloemkool, 2 geschilde, aan
stukjes gesneden tomaten en wat ge
hakte peterselie bij. Bind met een
weinig aardappelmeel en maak op smaak
met aroma, zout en peper.
Een met bloem gebonden bloemkool
soep, met wat fjjn gesneden prei Is
heerlijk
Maak eens vleesloze croquetten van wat
gare bloemkool, een melksaus]e en wat
gehakte peterselie.
Op Zondag zal Miep maar eens lolven.
Zij geeft een extra trosje druiven.
Publ. Centr. Bur, v. d. Tulnb.veiJingen,
Er Is zo'n gretige vraag geweest haar het geheel vernieuwde en verjongde
MET JM'-DE STEM
dat boekhandelaren en kiosken velen moesten teleurstellen. De oplaag van het eerste
nummer was groot; die van het tfweede zal zo groot zijn, dat het morgen onbeperkt
verkrijgbaar is.
Abonneert op Vrij Nederland. Minimum abonnementsprijs ƒ2.50 per kwartaal. Losse
nummers 23 ets. Proefnummer op aanvraag.
Administratie Keizersgracht 604, Amsterdam-C., Telefoon 33692.
BARL DERR BIGGER,5
_EEN CHARLIE CHAN-MYSTERIE
No 93.
„Geduld zeer schone deugd", glim
lachte Chan.
„Nu, jij kunt het weten. Je bezit
er groter voorraad van, dan wie
ook, die ik ken."
Toen pe aan het Hotel Woestijn-
Tand kwamen, was het een grote
verlichting voor Bob, dat Paula's
auto er nog voor de deur stond. Zij
bleven wachten, en ondertussen
kwam Will Holley voorbij. Zij deel
den hem hun plannen mee.
».Ik kan jullie een beetje helpen",
.2ei de redacteur.
„Madden heeft een hulsbewaarder
in Pasadena een beste kerel, Pe
ter Fogg heet hij. Hij is hier ver
scheiden keren geweest, en ik ken
hem vrij goed." Hij schreef iets op
een kaartje. „Geef hem dit, en zeg,
dat ik jullie gestuurd heb."
„Dank je", zei Bob. „Dat zullen
We hard nodig hebben, als ik me
met vergis."
Daar kwam Paula.
„Groot nieuws vobr u", kondigde
Bob aan. „Ik xyd met u mee tot
Pasadena,"
„Mooi", ze ze. „Stap in."
Bob deed het. „Tot ziens, jon
gens!" riep hij, en ze reden weg.
„U moet een echte taxi nemen,
met een meter", stelde Bob voor.
„Onzin. Ik vind. het prettig, dat u
meegaat." i
„Werkelijk?"
„Zeker. TJw gewicht helpt mee
de wagen recht te houden."
„Wat een vleierij!" zei hij. „Ik zal
chaufferen, als u het goed vindt."
„Dank u, dat kan ik beter zelf.
Ik ken de wegen."
„U bent altijd zo handig, u maakt
me zenuwachtig", klaagde hij.
„Ik was niet heel handig met
Eddie Boston. Dat spijt me heel
erg."
„Tob er niet over. Eddie is een
taaie. Chan en ik zullen het eens
proberen."
„Hoe staat het met het grote
raadsel?" vroeg het meisje.
„Het staat ons uit te lachen",
antwoordde Bob. „Nog.net als bij
het begin." Een poosje opperden zij
allerlei mogelijkheden betreffende
de onopgehelderde moord op Dela-
ney. Ondertussen steeg de weg tus
sen de heuvels, en de duisternis om
hen heen nam toe. Nu kwamen ze
in een vruchtbaar groen dal, vol
bloesemgeuren.
„Hè", zuchtte Bob, diep ademha
lend, „dat rtdkt lekker. Wat is
het?"
Het meisje keek hem aan. „Arme,
onwetende ziel! Dit is oranjebloe
sem."
„O! Niemand kan van mij ver
wachten, dat ik die geur zou ken
nen."
„Natuurlijk niet."
„De gedoemde krijgt in zyn laatste
ogenblikken iets lekkers te ruiken,
nietwaar? Ik stel me voor, dat het
werkt als chloroform en als hij
bijkomt, is hij getrouwd," Een on
voorzichtig chauffeur kwam hen in
dolle vaart tegemoet aan de ver
keerde kant van de weg.
„Kijk uit!"
„Ik zag hem aankomen," zei het
meisje. „Bij mij bent u veilig. Hoe
veel keren moet ik u dat zeggen?"
Zij dineerden en dansten in een
restaurant en maar al te gauw, naar
de zin van Bob, kwamen ze in
Pasadena. Het meisje liet de auto
stoppen voor het Maryland Hotel,
bereid hem daar achter te laten.
„Hoor eens", protesteerde hjj. „ik
breng u natuurlijk in Hollywood."
„Niet nodig", lachte ze. „Ik ben
net als u ik kan wtd op mezelf
passen."
„Werkelijk?"
„Wilt u me morgen weer ontmoe
ten?"
„Ik zal u altijd graag morgen
weer ontmoeten. Chan en ik komen
uw kant uit. Waar kunnen we u
vinden?"
Ze zei. dat ze om één uur in. het
film-atelier zijn zou, en met een
vrolijk „Adieu"" verdween zij. Bob
gmg naar binnen en had een rustige
nacht in het hotel. De volgende
morgen, na het ontbijt, herinnerde
hij zich, dat een oude academie
vriend Spike Bristol, in Pasadena
wonen moest. Het telefoonboek ver
schafte hem zijn adres, en Bob ging
hem opzoeken. De vriend bleek
werkzaam te zijn op een bankkan
toor. ter opluistering.
..Zo, zo, verkoop jij tegenwoordig
obligaties", zei Bob. na de begroe
ting.
„Ja ïk had de keus tussen dit,
en vaste goederen", antwoordde
Bristol. „Een. poosje heb ik gewei
feld. Tenslotte koos ik dit baantje."
(Wordt vervolgd)
lit 1646 maakte de toen alom bekende Roeland Roghman bovenstaande
tekening van de ^bouwval van het kasteel van Mathenesse, waarvan
in bijgaand artikel de heer Van der Pocst Clement de wederwaardig
heden in het jaar 1574 beschrijft. De ortginele tekening bevindt zich
momenteel in Tcylers Museum te Haarlem.
Advertentie
omdat die pijnen U het slapen onmoge
lijk maken. Om nog niet te spreken van
dat geradbraakte gevoel omdat ge
steeds nachtrust te kort komt
Neem toch Kruschen Salts! Daarmee
drijft ge Uw pynen het lichaam uit.
Iedere morgen maar wel regelmatig
de minimale dagelijkse dosis. Proeven
doet ge het nauwelijks maar voe
len doet ge de weldadige werking al
gauw door al Uw nu zo pynlijke lede
maten. Kruschen's aansporende werking
op lever, meren en ingewanden draagt
alles bij om Uw bloed te zuiveren van
de schadelijke zuren, die de verwekkers
zijn van Uw pijn, Uw stramheid en
ongemak. Een heerlijk middel, een uit
komst reeds voor millioenen lijders aan
Kheumatische pijnen. Kruschen Salts.
Vraag het bij Uw Apotheker of Drogist.
BIJBELLEZING
Hedenavond 8 uur, is er in het
Geheelonth.-lokaal, Lange Haved 33,
een bijbellezing, uitgaande van de
Ned. Herv. (Geref.) Evangelisatie.
Ds Lokhorst van Bergschenhoek
spreekt hierin over de Openbaring
van Johannes.
Als goed» huren verheugen wij,
A Schiedammers, er ons in, dat
Vlaardi.ngen's stadhuis -wordt gerestau
reerd en dat In die plaats gelden wer
den bijeengebracht om weer in het be
zit van een carillon tc komen. Wanneer
echter een Vlaardmger ons er nu aan
herinnert, dat het Schiedammers wa
ren, die zijn stad eens haar carillon
ontroofden, dan kunnen wij wel spre
ken \an ..oude kooien uit dc sloot ha
len", maar cn IK spreek thans in
volle ernst het was toch ook wel
heel erg, wat onze nabuurstad in 1574
overkwam. Uitvoerig beschreien is het
gebeurde op 2 Juni 1574 door Mr. M.
van Nievelt in zijn beschrijving van
Vlaardingen, die in 1772 verscheen, en
ook mr. Arent Vmck heeft in zijn op
het Schiedamsc archief in handschrift
bewaarde geschiedenis van Schiedam
er een. ongeveer gelijkluidend verhaal
over medegedeeld.
1574; een van de meest dramatische
jaren uit onze geschiedenis. In Mei
hadden de Spanjaarden weer het beleg
voor Leiden geslagen. Zy poogden toen
de schans bij de „Maaslnndssluys" (bat
is het tegenwoordige Maassluis» in han
den te krygen. De Vlaardmgers hoor
den van de nadering van de Spanjaar
den en zij hadden reeds meer van
hen le luden gehad en hun stad, zon
der bezetting, was niet te verdedigen
vluchtten voor het merendeel, met de
bewoners van Vlaardinger-ambacht en
Zou te veen, over de Maas naar Voorne
en Putten. Toen men in Schiedam ver
nam, dat er te Vlaarchngcn weinig
mensen in hun huizen waren gebleven,
„liet men op de tweeden van Zomer
maand" zo lezen wy „te Schie
dam een deel Krijgsvolk, waaronder
zig elk mengde, die op buit belust was,
ter Poorte uit. De Hoofden van die
Bende waren een verloope snyder of
kleermaker. Benjamin gonaanit. en
een wever, wiens naam niet gemeld
word". Wij moeten hier m.i. goed on
derscheiden, Schiedam had bezetting
uit andere bron weten wy, dat er toen
Engelse regimenten in garnizoen la
gen en dat de militaire bevelhebbers,
toen Spanjaarden Maassluis naderden,
vaste voet in Vlaardingen probeerden te
krijgen, zou, als wij konden aantonen,
dat zij ook werkelijk Vlaaidmgcn bezet
hielden, uit strategische overwegingen
niet zyn af te keuren. Maar dat een
bende plunderaars uit Schiedam mee
kon trekken hadden de bevelvoerende
officieren, ais er goede krijgstucht was
geweest, moeten kunnen verhinderen.
Intussen bewijst het bestaan van troe
pen plunderaars in dat jaar weer eens
dat er behalve de staatkundige on'reli
gieuze factoren m onze vrijheidsstrijd
tegen Spanje ook een sociaal-econo
mische achtergrond was wat overi
gens niets nieuws u «n in elke oorlog
een rol speelt.
Wat hebben deze troepen nu in
Vlaarülngcn gedaan' „Dit volk sloeg
huis aan huis open, plunderde alles uit,
en stak daarna de geheele stad in den
brand, zonder zelfs de kerk of toren,
waarvan het steenwerk alleenlijk staan
bleef, het Zustercnklooster, weeshuis,
het stadhuis of dc Brouwerij vnj tc la
ten, welke men, om dc Klokspyze en
het yzerwerk den vlammei opofferde,
wijl men voorgaf, dat dit alles alleen
lijk geschiedde tot afbreuk der Span
jaarden ende behoudenis der gebuur-
steden."
Het Huis van Mathenesse
verging het niet beter
Dat de soldaten, die toen te Schie
dam in garnizoen lagen, elders even
eens getoond hebben, dat hun beroep
doch eigenlijk een vreselijk iets is. is
ons uit andere gegevens bekend. Al
gemeen wordt aangenomen, dat de
burcht van Mathenesse die ook m
de middeleeuwen reeds enkeie malen
was verwoest m 1574. toen Leiden
eindelijk ontzet werd, definitief tot een
door
A. v. d. Poest Clement
rune is gemaakt door de Staatse troe
pen uit angst dat de terugtrekkende
Spanjaarden er zich zouden nestelen
Dat weten wij o.a. uit een boek op het
archief, waarin verklaringen van per
sonen over allerhande onderwerpen uit
die tijd zijn opgetekend (zgn. cerüfi-
catien; „certificeren" ia een verklaring
afleggen). In 1587 en 1588 wordt dan
o a. door verschillende personen een re
laas gegeven van het optreden van de
soldaten „ten tijde als capiteyn Cormlle
ende capiteyn Hou wig ende meer an
dere crysluyden in grootc menichte
hier binnen der stede Schiedam m gar-
msoen laegen": dit was toen (1588)
veertien jaren geleden, dus tijdens Lei
den's beleg. Ook op het huis van Ma
thenesse waren soldaten: er staat dat,
toen „de knechten ofte soldaten opt
selve huys te Matenesse" waren, „le
vende overdadich", door hun schuld
„tot twee maelen de brant int selve
huys gecoemen is Er was toen slechts
een huisbewaarster op Mathenesse; de
leden van het geslacht van die naam
woonden elders.
Schiedam bleef lang nog
Spaans
Met het beroemde ontzet van Leiden
was ook voor Schiedam de meest be
wogen episode uit de 80-3arige oorlog
beemdigd Van het begm, de tijd n&
de inneming van den Brie! door de
Watergeuzen op 1 April 1572, ztj V hier
eveneens iets medegedeeld. Reeds en
kele dagen na deze roemruchte gebeur
tenis werd door het stadsbestuur van
Schiedam, dat toen nog aan de Spaanse
kant stond, van de pui van het stad
huis „na voorgaand clockgeslach" een
keur dat is een verordening be
kend gemaakt: „die geena die van de
XXIV zijn. mitsgaders die schutters,
sullen gehouden syn by daage ende by
nachte met geweer lancx die straaten
tc gaan." De ..XXIV" waren dc 24 le
den van de vroedschap wjj zouden
zeggen de gemeenteraad. Zy. cn de
schuttere, mochten alleen wapens dra
gen cn moesten patrouilleren door de
straten van de stad. Aan. alle andere
personen was dit verboden. Overtreders
van het verbod zouden gestraft worden
als ..seditieuse" (verdachte personen! en
„rebelle van de Co. Mat" (Philips II).
Zij mochten ook geen vergadering»
maeckcn" of „oproericheyt ofte onivil-
bcheyt" tonen tegen de Spaanse ko
ning.
Dat, ondanks het verbod, dit toch ge
beurde. leert ons, behalve een her
nieuwd bevel om wapens m te leveren
van 10 Juni 1572. een afkondiging van
daags daarop. Het stadsbestuur was er
nï. achter gekomen, „dat sommige van
onsen poorteren ende ingesetenen, ende
byzooder vrouwen, hem vervorderen
(dat ss: het wagen) contrarie die plac-
caeten van de Co. Mat,, onlanex gepu-
bhceert. te reyzen ra den Bnell ofte
int landt van Voorn, aldaar le kennen
gevende de staet ende quaeliteyt der
voirserevcn stede ende vandaar over
brengende enige tydingen tot achter
deel! nadeel) van Zyne Mat. ende
tot inistroisticheyt van onzen goetwil-
Ligcn poorteren ende mgesotcnenOm
dit enigszins te verhinderen, wordt er
bepaald, dat behalve de leden van het
stadsbestuur, de schutters en degenen,
die zullen worden aangewezen om
's nachts de wacht te houden bsj de
haringbuizen, niemand zich op slraat
zat mogen bevinden „naedat die clock
thien uuren geslaegcn zall zyn." Sa
menscholingen worden verboden. Is cr
onraad in dc stad. „wanneer des
nachts den trommel van noodts we
gen geslaegon zall worden." dan moet
tedere burger „een lantaarn met licht
voir zj'n deur hangen Gaat het de le
zers. wanneer hun dit onder ogen
komt, als mij. cn denken zy onwille
keurig aan de bezettingsjaren, die ach
ter ons liggen, toen koeriersters be
richten overbrachten cn velen de bange
tocht van het nog bezette deel van
ons Jand naar het reeds bevrijde ge
deelte hebben gewaagd'
Alle verbodsbepalingen ten spijt werd
Schiedam toch spoedig voor de goede
zaak gewonnen. De "Watergeuzen kwa
men ook «n Schiedam. Wat zy hier m
de Grote Kerk hebben vermeld, hoop
tk t.z.t. in mijn boek over de St. Jans-
kerk uitvoerig te behandelen. Lijn
recht tegenover dit optreden staat de
hoogstaande, van eerbied voor de ge
loofsovertuiging van anderen sprekende
houding van de Vader des Vaderlands,
Prins Willem van Oranje. Kort daarna
vinden wij Schiedam ook vertegen
woordigd in de Statenvergadering van
het zich bevrijdende Holland. ïn 1575,
nA het ontzet van Lelden dus en toen
het directe gevaar voor Schiedam was
geweken, vinden wij tenslotte bepa
lingen over het verkopen van de hui
zen van hen. die. met het Spaanse ge
zag, Schiedam hadden verlaten.
Een zilveren bruidegom
En die meneer ook wat, sprak
een man aan de tapkast, zodra ik
bet café-tjè binnen kwam. Koos
vraag wat meneer gebruiken wil,
gelastte hij de kellner.
Even later klonken - we allemaal
met de gulle gever. Ais U zin heb
ken u de hele avond van me drin
ken, zei de man ineens vertrouwe
lijk tegen me fluisterend, ik hen
vandaag vijf en twintig jaar ge
trouwd zie je en dat nipt gevierd
worden, wat zeg
Ik keek de jubilaris ietwat ver
wonderd au n. Het was een lange
magere man met 'n melancholieke
blik. Hy (had een tot op de draad
versleten jacquet aan en de lachte
zomer broek die hij droeg hield ver
boven zijn enkels ineens op.
Neem me niet kwalijk, zei ik
geïnteresseerd maar waar zit uw
vrouw, de bruid, zogezegd. Dacht ik
het met, dat je dat vragen zou zei
de man, allemaal hebben ze dat al
gevraagd, maar vooruit, dan zal ik
het u ook nog maar eens vertellen
en hij nam me even apart. Je mot
er nou maar niet verder over pra
ten, zei hij, geheimzinnig kijkend,
maar ze zit in de nor, twee maan
den al, over vier weken komt ze
los. 'n Best wijfie, meneer, als je
wist wat een best wijfie dat is, zou
je wel een beetje doordrinken, hé
Koos, rondje voor de hele zaak.
Hoe komt zo'n goeie vrouw in de
nor verzeild, zal je, denken, hè, zeg
maar eerlijk, daar snappie niks
van. Juist omdat het zo'n best
wijfie is, man, daar zit het hem in,
as. het een loeder geweest was liep
ze nou nog vrij, dat voel je toch
wel,* want dan had ze die kostgan
ger niet zo afgetuigd. Maar ik ver
tel je, as de vent weer op de been
is, is het m ij n beurt om hem. het
ziekenhuis in te slaan, het zieken
huis, wat zeg ik, ik maak 'm een
koppie kleiner, zowaar als ik vijf
en twintig jaar getrouwd ben.
Ja, ja, wou een kansje wagen bij
m'n vrouw, wat zou je denken, die
mooie meneer, most-ie net bij haar
komme, weet je wat ze dee toen
die naar d'r grijpen wou, ze stak
*m de schaar waar ze net mee be
zig was een decimeter in z'n pens™,
hé, Koos, vraag nog eens wat het
zijn mag, ja allemaal natuurlijk, d'r
benne toch geen verraiers bij....
nou, is dat een wijfie of niet, mot
je tegenwoordig met een kaarsie
zoeken, wat TJ, vertel me wat....
wacht, ogenblikie, 'k ben zo terug.
De 'wonderlijke bruidegom la
veerde naar „heren".
Wat is dat voor een snuiter,
vroeg ik gauw aan de kastelein.
Och, meneer, ze noemen hem
Leen de fles, een rare scharrelaar
is het, hij ken d'r maar niet over
heen komme dat z'n wijf een paar
jaar geleje d'r met een kostganger
vandoor is gegaan, je mot eigenlijk
met 'm te doen hebbe, 't is nog
waar ook dat-ie vandaag vijf en
twintig jaar getrouwd zou zijn, hij
heb het in z'n trouwboekje late
zien, daar komt-ie, doe maar net of
je van niks weet...,
DESÏDERIUS.
Advertentie l. M
Last van zenuwen t
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
K. v. VUUREN
Ontwikkelen
Afdrukken
Vergroten
Pasfoto's
Reproducties
Hoogstraat 106
Telef. 66720
vopr
ALLE HUISDIEREN
VAKKUNDIG TRIMMEN
EN SCHEREN
Het nieuwste op het gebied
van lialsbanden, lijnen en
tuigen.
HET le SGHIEDAMSGKE
KGNDEKBADNUIS
HOOGSTRAAT 7B
Dameslingerie
Corsetten
Bustehouders
Banden
Kousen
BROERSVEST 75
VOOR
SPEELGOED
Blank eiken
Bladmaat 140—70 C.m.
en centrale sluiting
GROTE KEUS!
Meubelfabriek
GROTE MARKT 21
t/o Stadhuis
VOOR
ALLE
HOOGSTRAAT 128
TEL. 68304
voor n goed SGHlLDERfJ
KUNSTHANDEL
A. M, JANSSEN
INLIJSTEN VAN FOTO'S
PLATEN EN ETSEN
GEDP. NiTRl/CTEUR
Rotterdamsedijk 211
Telefoon: 65617
GARAGE MULDER
Telefoon 68470
OUDE GENEVER
BR LLEN
direct uit voorraad
leverbaar!
October....
Hoedenmaand
PRACHTIGE
SORTERING BIJ
BROERSVEST 6
\500R,
smakelyk
BROOD
B10EMENMA6AZDN
F* GÊBRS..
KRABBENDAM
TEL.66657.
VISSER CO.
LIKEUREN
WIJNEN
BIER
en
LIMONADE
Telefoon 66821
HOOGSTRAAT 51
REPARATIES
binnen 24 uur
gereed!
St. Liduinastraat
No. 13
Ziekenfonds-
leverancier
GEBAK
Bakkerij
BroetsYeld 15—17
Tel. 68231
Schiedam Rotterdam
Bezorging door de
gehele stad
NOG LANGER
PIJNLIJKE O
VOETEN i
B. P. H.JANSE
Pcdicore - Sportmasseur
Specialiteit
in
aangemeten steunzolen
Hoogstr, 107 - Tel. 67813
Een
AANWINST
voor Uw boekenkast
JODY EN HET
HERTEJONG
door RAWLINGS
Prijs 7.50
BOEKHANDEL
Broersvest 44
Telef. 68152
