1
Tussen ijzeren spanten snurken acht
hónderd jongens
Moedwil geen goodwill
„De Burgers van Calais
in Sonsbeek
Grieks spreken valt niet mee!
Zij gaan 'n moeilijke
tijd tegemoet
W. F. Hermans als novellist
Openlucht-expositie
in zomer 1949
Lunapark in Blij'dorp
mget slagen
Grote verrassing in de Schouwburg
Textieldiefstallen
berecht
Piet van Wijngaerdt
,75 jaar
Strijd om de Atoombom
Stoomverwarmings-wagens voor de
Nederlandse Spoorwegen
Achttien dagen in een
goederenwagon
Nederland-Denemarken
Donderdag 4 November 1948
5
Een bataljon op weg naar de Oost (I)
(Speciale reportage van kapitein J. G. Raatgever)
Twee ijzeren trappen brengen me van het voordek van de
„Waterman" naar ruim 3 B; daar, diep in de ingewanden vinden
we de jongens van het 4I2e bataljon infanterie, de „Irene-man-
nen", die op 17 September j.l. voor aflossing van andere onder
delen naar Indonesië zijn vertrokken. Drie, vier, vijf hoog soms
liggen ze in de „standees", verscheidene honderden in één ruim.
Maar ze zijn er al aan gewend, dat ze weinig ruimte hebben,
ze hebben leren woekeren met elke vierkante centimeter. En als
ze des avonds hun zeildoeken krib beklimmen vallen ze als een
blok in een droomloze slaap»
Daar snurken ze, tussen de ijzeren spanten, 800 jongens van
het garde-regiment „Prinses Irene", die in Anrhem, in de
Menno van Coehoorn- en Saxen Weimar-kazerne hun opleiding
kregen. Er zijn jongens bij uit de grote steden, maar ook knapen, diep uit de Achterhoek, die
nog nooit de zee aanschouwden. Fruittelers uit de Betuwe, uit Bemmel en Huissen en
Tiel, fabrieksarbeiders uit Hengelo en Enschede, boerenjongens uit de Streek, uit Opmeer of
Avenhorn, kantoorbedienden uit Utrecht en Arnhem, Bij het begin van het grootste avontuur in
hun leven voelen ze zich één grote familie; ze zoeken steun bij elkaar en bij hun korporaals, ser
geants en officieren. Maar bovenal: bij hun compagniescommandant. Hij is „vader" en „moeder"
tegelijk.
Vandaag vangen wij aan met
de publicatie van een serie In
donesische reisbrieven van de
hand van de Nederlandse jour
nalist J. G. Raatgever, die in de
rang uan kapitein als batal
jonscommandant naar Indo
nesië is vertrokken. Hij zal ons
geregeld op de hoogte houden
van het leven en de lotgevallen
der jongens, die deel uitmaken
van het 412e bataljon infante
rie, deze gelegenheid tevens be
nuttend de achterblijvenden op
de hoogte te brengen van het
maatschappelijk leven in ons
gebiedsdeel overzee. Alvorens
hij echter de belevenissen van
deze jongens in Indonesië be
schrijft, verteld Hij eerst iets
over de reis.
't Pijnlijkste moment, hebben ze
gelukkig achter de rug: het af
scheid van thuis. Als ze daaraan
terugdenken, die laatste ogenblik
ken bij vader en moeder, in de
vertrouwde sfeer van. de gezellige
huiskamer dan gaan ze ergen§ over
de verschansing hangen en staren
naar het witte schuim op de gol
ven. Een goed officier die ze op
zulke momenten weet te vinden en
terugvoert naar de realiteit. Ze
zijn er trouwens nuchter genoeg
voor. Op één na kwamen ze allen
tijdig van het inschepingsverlof
terug. Die moeilijkheid werd dus
ook overwonnen.
Lezer, laten we de jongens rustig
achter in ruim 3 B en gaan even
op bezoek bij hun commandant en
zijn officieren. Overste J. A. G. de
Leeuw uit Den Haag voert het be
vel over dit bataljon; jong van
jaren, jong van hart, ondanks zijn
grijze kuif, een sportsman van top
tot teen, befaamd vijfkamper, spe-
cialiteiten: handgranaatwerpen,
schermen en schieten,
Na 1945 zette hü voor de land
macht L.O, op poten en spreek
tegen geen enkele militaire sport-
instructeur kwaad over de overste
De Leeuw, want dat geeft brokken!
Overste De Leeuw is de enige
beroepsofficier van het bataljon; de
overigen zijn reserve-officieren.
Laat ons beginnen met zijn adju
dant: kapitein Baron Roëll, even
eens uit Den Haag, een zeer deco
ratieve figuur.in het bataljon, want
hij is de enige militair tot in een
zeer wijds omtrek, die een baard
draagt. Dit maakt hem tot een bron
van oprechte vreugde bij elk défi
lé, elke parade, elke inspectie.
Zeven straten ver komen de kinde
ren 'aangedraafd om hem te bewon
deren, wanneer hij in het kielzog
van de overste aan het hoefd van
het bataljon marcheert. In berus
ting en flegma overtreft hij de En
gelsman; boos heb ik hem nog nim
mer gezien.
Onze waarnemend bataljonscom
mandant is een Arnhemmer, de
majoor Bijleveld; men zal hem on
getwijfeld missen in huize „Wel
kom", aan het Roermondplein
De compagnies-commandanten,
zes in getal, treden thans aan.
Allen om en nabij of over de veer
tig: tandarts, chemicus, journalist,
ambtenaar. Eerzame huisvaders,
vergrijsd aan de slapen. Zij gaan
een moeilijke tijd tegemoet, zullen
over hun soldaten moeten waken
als een kloek over haar kiekens.
Maar hun moreel is goed en de
humor is stamgast in hun hut no. 1.
Scheerzeep',,scheepspraet
De laatste mude is het spreken in
„scheerzeep-teksten". Majoor dr.
Boerma uit Voorburg is er mee be
gonnen. Hij is chemicus en ver
klaart: „Zes maanden geleden
spoelde ik nog flessen, thans ben ik
majoor bij een garde-regiment en
ik durf gerust te zeggen dat de mi
nister van oorlog geen enkele be
slissing neemt zonder mij te raad
plegen."
Waarop het koor der collega's in
valt: „Kletspraat? Goed. Maar een
feit is het toch, dat je thans ma
joor bent!"
Toen de schrijver dezer regelen
benoemd werd tot commandant der
scheepspolitie klonk hem in de hut
tegemoet; „Ik was krantenbezorger.
Thans ben ik commandant van de
scheepspolitie op de Waterman en
de gezagvoerder durft zonder mij
niet door de Straat van Gibraltar
te varen,"
Kletspraat? Goed! Maar een feit
is het.
De Waterman maait gestadig zijn
mijlen. Onze brandweer houdt de
eerste oefening. Om het schip dar
telen dolfijnen, vliegende bruin- en
andere vissen. In de verte spuiten
Advertentie 1. M.
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS '14—'18
Drachten, 29 Oct. 1948.
Geachte Redactie,
Het zal ook II niet zijn ontgaan, dat
op 30 September jl. door de Tweede -ka
mer een wet is aangenomen, die be
doelt de mobilisatie-slachtoffers 1914
1918 alsnog in het genot van een bui
tengewoon mültair pensioen te stellen.
Negen en twintig jaar hebben zij voor
hun rechten gevochten: zijn zij al die
tijd miskend, gesmaad, verdacht ge
maakt, met modder bespoten en aan
bittere armoede ten prooi gelaten.
De tegenwoordige regering heeft nu
aan dit alles, als met een slag, geluk
kig een eind gemankt. En dit betekent
niet alleen, dat de mobilisatie-Slachtof
fers geheel in het gelijk zijn gesteld,
maar dit betekent tevens, dat erkend
wordt, dat vroegere regeringen altijd
groot onrecht hebben gepleegd en dat
de lasteraars en verdachtmakers het
schaamrood naar de wangen kan stij-
£€n'
De erkenning van de regeringjstemt
ons tot grote dankbaarheid en wij zeg
gen ook TT, voor zover IT met Uw blad
aan de opheffing van dit onrecht hebt
medegewerkt, hartelijk dank.
Wanneer wij thans in de Handelingen
van de Tweede Kamer van 30 Septem
ber 31. lezen, hoe sympathiek Minister
Schokkmg over onze Bond heeft ge
sproken en de Bond zelfs een pluim
toekent, dan behoeft het zeker geen
betoog, dat wij deze plüim gaarne ac
cepteren. Dit is nu eens een andere
taal, dan voorheen wel eens is gespro
ken door sommige dienaren van hef
volk, die, om hun eigen nalatigheid te
dekken, op ons afgaven op een plaats,
waar wij ons niet konden verdedigen.
De overwinning, die wij hebben be
haald na 29 jaren strijd, heeft ons
voorts gevoerd tot het Ministerie van
Oorlog. Ook op het Ministerie van Oor
log is men thans tot andere gedachten
gekomen.
Hoogachtend,
De besturen van de Bond van Mob,
Invaliden en van hunne Nabe
staanden en de Stichting „De
Nederlandse Soldaat",
P. DE BOER, voorzitter-directeur.
(Van redactiewee© bekort).
NIET WACHTEN
lot het iaatste. Wij heb.
ben ontvangen prima
1 ij sten v. foto's, platen,
schilderstukken enz.
Fa. A- BERG, O tide
Binnenweg 144, R'dam.
twee potvissen, sierlijke stralen wa
ter omhoog.
„Die houtjen zeker ook brand-
piket," zeigt dr. Geiger uit Amster
dam, onze officier van gezondheid.
Laat ons ditmaal de dokter net
lkatste woord geven!
Hoe besteed ik mijn
inkomen?
Het departement van Sociale Zaken
heeft een commissie ingesteld, welke
plannen gaat uitwerken voor een na
tionale zuinigheidscampagne, Het 19
de bedoeling van de commissie, waarin
ook vooraanstaande „huisvrouwen" als
mevr. Polak-Kiek en mevr. OtteAr
no 111 zitting hebben, otn aan alle buis-
moeders en huisvaders te vertellen hoe
zft' hun inkomen het best, het zuinigst
en het profijtelijks! voor hun gezin
kunnen besteden. Men overweegt daar
toe gebruik te maken. Van de radio, van
affiches, die in het gehele land worden
ingeplakt en dergelijke middelen.
Een tweemoiorig K.L,M.-vliegtu!g, de
Convair-liner P.H.-T.E.B. heeft de af
stand Kopenhagen—Amsterdam in re
cordtijd, n.l. 1 uur 40 minuten, afgelegd.
De schema-tijd van de geregelde lijn
dienst bedraagt uur Dit vliegtuig
de K.L.M. is de eerste Europese
iun„vaartmaatschappij die het in ge
bruik neemt heeft een kruissnelheid
van 450 km, en kan veertig passagiers
vervoeren.
ER ,zijn twee soorten yah cynis
me: 'de 'ene komt VoöTndmelijk
voor bij bejaarde, de andere bij
heel jonge mensen. Het ene cynis
me is door alle wollen geverfd: het
is een resultaat van langdurige
ontgoochelende ervaringen en komt
veelal voort uit teleurgestelde le
vensliefde, die in haar tegendeel is
omgeslagen. Het andere cynisme
doet zich niet voor bij hen, die
niet meer in de goede, positie
ve kanten van het leven of van de
menselijke aard geloven, maar in
tegendeel bij hen, die daar a priori
nog niet aan geloven. Deze
laatsten staan, althans geestelijk,
nog in hun puberteit. Zij zijn als de
dood voor onecht of vals gevoel en
daardoor vervuld van valse
schaamte tegenover echt gevoel.
Zij zijn eigenlijk cynisch door de
beschroomde kwetsbaarheid der
jeugd, al zou men dit aan hun
rauwe taal niet zeggen, en geens-
Letterkundige kroniek
door
Victor E. van Vriesland
zins doordat het harde leven hen
zo gemaakt heeft. Tot dit type be
hoort W. F. Hermans.
Ik wil daarmee helemaal niet
zeggen, dat de oorlogsgeneratie,
waarvan hij een zo begaafd verte
genwoordiger is, een zacht leven
heeft gehad. De schaduw van vijf
jaar gevaar, dreiging, ontbering,
haat, leugen, onmenselijke wreed
heid en uitzichtloze barbarij ligt
over haar. Maar juist daardoor
werd zij zo geïsoleerd en op zich
zelf teruggesmeten; juist daardoor
kon zü niet voldoende in aanraking
komen met het werkelijke, norma
le leven en dit leren kennen in al
zijn gecompliceerdheid
Geen wonder, dat het cynisme van
deze jongeren niet berust op een door
zien van de dingen, maar van een
wereldbeeld uitgaat, dat is verteKend
door de spanningen en eenzijdigheden
waaronder het tot stand kwam. Voeg
daarbij het nonconfOTjmsme dat nat
ontwakende zieïeleven op die leeftijd nu
eenmaal eigen is, en het wordt begrij
pelijk, dat zelfs het enige bindende en
opbouwende element uit de bezettings
jaren, liet verzet, niet in staat is ge
weest deze mentaliteit tot sterker
levensbevestiging te brengen. Zij wordt
immers door levensangst overheerst. Zij
verwerpt ongezien wat zij nauwelijks
kent. evenals het bij jeugdige scholie
ren. nog maar net in de lange broek,
tot de „bon ton" behoort, onder elkaar
over meisjes te spreken met de ver
veelde superioriteit en blaseheid van
oude, geroutineerde roué's.
Hoogmoed is aan een dergelijke hou
ding evenmin vreemd en m deze hoog
moed zit al een element van vitaliteit:
hn is de trotse weigering, zich door een
nivellerende en stijlloze tijd te laten
annexeren. Cynisme is overigens «iet de
emge gestemdheid, waarmede lemana
als W F. Hermans zich schrap zet tegen
de werkelijkheid, die hij niet aanvaar
den wil. HÜ ontvlucht die ook In liet
surrealisme. Het Is merk-waardlg, dat
overal in de Europese litteratuur een
herleving van het surrealisme te con
stateren valt. dat men toch na een korte
bloeitijd onder Breton allang dood
waande. Reeds lang voor de laatste
wereldoorlog hadden bij ons Adrlaan
van der Veen en BeJcampo het sur
realisme weder een plaats in het Pro-p*
gegeven, Noordstar in de dichtkunst. Na
de bevrijding bleek het surrealistische
proza zich in iemand Ms Ferdinand
Langen vernieuwd te hebben. En ook
in W. F. Hermans.
Het resultaat van de eerste wereld
oorlog voor de letterkunde was een
optimistisch humanisme, veelal ver
mengd met sterk revolutionnaire toe
komstverwachtingen. Het expreBsion-
nisme in zljn Uitbarstende» vormyer-
^brekende, ejcclatnatorisehe sttfl vertolkte
deze gezindheid. Na de laatste^wereld
oorlog zijn de jongere litteratoren ech
ter allesbehalve op de samenleving ge
dicht Het -feit van de recidive heeft
haar voor alle illusies behoed. De litte
ratuur ontsnapt thans de realiteit niet
door de expresionnistischa verheer
lijking der menselijke goedheid, eenheid
en. broederschap. Maar óf in cynisme,
óf in een nbar de vorm streng beheerste
classIsistlscHp, arcadische idylie <b.v.
Aafjes' Voetreis en de academische
poëzie van zovele jongeren); óf in het
surrealisme In een fantasie die met
gebruikmaking van alle attributen der
werkelijkheid, aan deze haar wetmatig
karakter ontneemt.
Aan de streng volgehouden en bijna
mathematisch wetmatige surrealiteit van
een Kafka hoeft men inmiddels bij deze
Jongeren met te denken. Ook diens zin
rijke ethlsch-metaphysische achtergrond
onibreekt in de onlangs bij J. M. Meu-
lenhoff verschenen novellenbundel van
Willem Frederik Hermans:
Moedwil en Misverstand. Zijn
fantasie is tegelijk spontaner, irreëler
en minder diepzinnig. Toch overtuigt
deze bundel van 2even prozastukken
stellig van het talent van de schrijver.
Wie zijn werk gevolgd had, wès daar
trouwens van overtuigd. Als essayist
had Hermans bereids enige aandacht
getrokken door op onbehouwen toon
herhaaldelijk een opvallend grote mond
op te zetten en zich ten aanzien 'van
zijn collega's te buiten te gaan aan een.
zure, onaangename, rauwe taal, die bui
tenstaanders een geringe dunk moet
geven van de beschaving en de inner
lijke kwaliteiten van schrijvers. Vooral
een polemiek met Mar ja, die op
dezelfde wijze repliceerde, fs Cn dat
opzicht berucht gebleven.
Zijn naam dankt W, F. Hermans ech
ter gelukkig met aan zijn geluidssterkte,
In 1944 verscheen clandestien een ver
zenbundeltje „Kussen door een rag van
woorden", dat deel uitmaakt van de in
1946 in het licht gegeven bundel „Hor
ror Coeli". In 1947 publiceerde Hermans
zijn roman „Conserve" _die zeer mooie
gedeelten bevat en door Vestdijk met
geestdrift begroet werd. Ook fragmen
ten van de nog onvoltooide roman
„Tranen $er Acacia's", ln Criterium
verschenen, droegen dat onmiskenbare
accent van uit beperktheid en nood
geboren oprechtheid, dat veel uitingen
van deze oorlogsgeneratie (b.v. ook „De
Avonden" van Simon van het Heve)
tegelijk zo navrant en zo treffend
maakt.
Inderdaad geven de woorden „Moed
wil en Misverstand" zeer goed weer,
wat Hermans als de drijvende kracht
van het menselijk bestaan ziet en lot
op zekere hoogte ook wel de geestes
gesteldheid. waarmede hij zelf dit be
staan tegemoet treedt. Een eigenaardige
grimmige humor, zonder mildheid,
niet. te verwarren met Ironie
PAS OP DE PLAATSt Te Rugby in Engeland werd onlangs door de
minister van Transport een modern locomotief-proefstation geopend.
Bij die gelegenheid hebben talrijke aanwezigen de sensatie beleefd eert
locomotief met een vaart van bijna 200 km. per uur te zien „rijden"
zonder dat de puffende en ronkende machine ook maar één centimeter
van haar plaats bewoog! De draaiende wielen van de locomotief rusten
namelijk op rollen en aldus kan het voortbewegingsmechanisme op vol
le toeren draaien en tevens de snelheid, brandstofverbruik, trekkracht
enz. worden gemeten. Eurt kap over de schoorsteen vangt rook en afge
werkte Stoom op.
De herdenking van het dertigja
rig bestaan van de Nederlandse
beeldhouwerskring in de zomer
van het volgend jaar heeft men
aangegrepen om een grote open
luchttentoonstelling van internatio
nale allure in te richten. Het park
Sonsbeek in Arnhem zal inde
maanden Juli en Augustus her
schapen zijn in een lustoord, waar
door een speciale tuinarchitectuur
een ideale omgeving zal worden
geschapen voor monumentale wer
ken van Europese beeldhouwkunst.
Behalve de Nederlandse beeld
houwwerken zal op deze tentoon
stelling naar alle waarschijnlijk
heid Rodin's beroemde groep „De
burgers van Calais" te zien zün.
De gedachten van de organisatoren
zijn voorts uitgegaan naar beken
de beeldhouwers als Epstein, Moo
re en andere vooraanstaande Euro
pese kunstenaars. Men verwacht
inzendingen uit alle Europese lan.
den, in het bijzonder uit West-
Europa.
De Arnhemse tentoonstelling
kan het best vergeleken worden
met de expositie in het Battersea-
park te Londen, deze zomer ge
houden, alleen zal zij nog groter
van opzet zijn.
Door de cntréc-prijzen zo Taag
De Rotterdamse studenten zijn
van plan om van 6 tot 15 November
in de diergaarde op Blijdorp een
lunapark te organiseren, dat moet
klinken als een klok. Op het terrein
van de kinderspeelplaats sullen on
geveer veertig attracties verrijzen,
waarhij er dan nog ëên, de hoofd
attractie, geplaatst wordt op het
platform van de olifanten.
Deze hoofdattractie, een wereld-
nummer in zijn soort, wordt uitge
voerd door de heer Berny, die in
de top van een 35 meter hoge mast,
hand- en hoofdstanden zal uitvoe
ren. Dit werk van de heer Berny,
dat hij zonder valnet verricht, is
iets, wat men maar weinig ter we
reld tegenkomt. De artist zelf kon
niet bevestigen dat hij de enige
was op dit gebied, in Scandinavië
zon men ook zo werken, 4 maar in
ieder geval heeft hij nog 'weinig
concurrentie ondervonden. Dit
nummer» dat wel het hoogtepunt
van het lunapark is, wordt ver
toond op 6, 7, 13 en 1+ November,
éénmaal 's middags en éénmaal
's avonds met behulp van schijn
werpers.
Dank zij de medewerking van de
directie van Blijdórp heeft, men
voor de tijdsduur van het lunapark
de toegangsprijs voor de diergaarde
op''12 cent gesteld. Hierdoor hoopt
men te bereiken, dat ook de jeugd
zal kunnen genieten. Het lunapark
is door de week geopend van twee
uw 's middags tot middernacht cn
's Zondags van één uur tot midder
nacht, Bijzondere vermelding ver
dient, dat de exploitanten voor deze
gelegenheid tegen verlaagde prij
zen zullen werken.
mogelijk te houden, wil men ook
de massa van het Nederlandse volk
in staat stellen te genieten van de
beroemdste specimina van de Euro
pese beeldhouwkunst. Op de ten
toonstelling komt een complete
werkplaats, waardoor het publiek
zal zien hoe de beeldhouwer werkt.
In overdekte pergola's zullen apar
te afdelingen gewijd zijn aan de
klein-plastiek. Zeer belangrijk is
ook de inzending van oorlogsmo
numenten, ontworpen door Neder
landse kunstenaars.
Ventilatie-systeem voor
de rookfoyer
De bezoekers van de Rotterdam
se Schouwburg werden gister
avond in de foyer op ongebruike
lijke wijze verrast, tenminste de
genen die naar de rookfoyer gin
gen, Daar stonden vriendelijke
menser gereed om een ieder een
dgaret of een sigaar aan te bie
den. Het was geen reclamestunt
van een tabaksfabrikant, doch een
aardigheid van de directie yan de
schouwburg, ter gelegenheid van
de gebeurtenis, dat de mechanische
ventilatie in werking is getreden.
Geen gemakkelijker middel dan dit,
om te bewijzen, dat de ventilatie in de
rookfoyer thans prima in orde is. In
derdaad ondervindt nu niemand meer
last van de rook. zodat de foyer ge
heel aan haar doel beantwoordt.
De pers was des middags al in de
gelegenheid gesteld te constateren hoe
prachtig de ventilatie werkt. Toen werd
er met zwaarder geschut gewerkt dan
met cigarettenrook. Speciaal voor deze
gelegenheid was van de Hembrug de
specie besteld voor het leggen van een
rookgordijn. Een van de ambtenaren
van Gemeentewerken rende als een
Olympische fakkeiksper door de foyer
in het rond, op een bhk een ontstoken
patroon meedragend, die een verstik
kende rook ontwikkelde. Zoals voor
speld was zelfs dit rookgordijn binnen
vier minuten totaal opgelost, verdwe
nen.
We hebben ons laten uitleggen hoe
dit systeem werkt. Verse verwarmde
buitenlucht wordt aan de ene rijde inge
blazen. terwijl aan de tegenovergestel
de zijde tegelijkertijd een afzulgmachine
in werking treedt. Als de ventilatie op
volle kracht werkt» wordt tijdeus een
pauze van 20 minuten 5000 M3 verse
warme lucht binnengeblazen en 6000
Acht jaar geëist tegen
Rotterdams politieman
De advocaat fiscaal bij het Bijzoader
Gerechtshof te s-Gravenbage heeft
Woensdag tegen de gewezen brigadier
bij de Rotterdamse politie L. de IC acht
jaar gevangenisstraf met aftrek geëist,
De K, werd er van beschuldigd als
lid van groep drie opdrachten te heb
ben uitgevoerd om joden en commu
nisten te arresteren.
Drie jaar gevangenisstraf ts heden-
j ochtend voor de Rotterdamse rechtbank
1 geelst tegen beide gebr. B. de 23-jarigp
stoker J. B. en de 36-jarige koopman
w. B, ln de nacht van 31 Mei waren
zij het pand van de firma R. aan de
Nieuwe Binnenweg binnengedrongen en
hadden een partij overhemden en plm,
30 meter blauw keper gestolen. Een
tweede inbraak werd m de nacht van
17 Juni gepleegd in een winkel aan de
SehJedamseweg, daar was de buit een
grote hoeveelheid textiel goederen ter
waarde van 1 3500.- en 340Q textielpun
ten. De goederen werden verkocht op
het Noordplein aan zwarte handelaars
en door bemiddeling van de 32-Jarige
beilenpoetser A. J, aan de 43-jarige
winkelier J. G. en zijn broer de 49-ja-
rige fabrikant A. G. Deze Laatsten
meenden aanvankelijk dat de textiel-
goederen gesmokkeld waren. Toen het
vermoeden rees dat de goederen van
diefstal afkomstig waren, trachtten zij
ze zo snel mogelijk kwijt te raken.
De oföcler eiste tegen de gebr. G.
wegens heling boeten van 500.- eik,
Tegen de bemiddelaar A. X. een boete
van 50.- en een maand voorwaardelijk.
M3 rooklucht afgevoerd. Dit uitnemen
de stukje werk werd verzet door de
Werktuigkundige afdeling van Ge
meentewerken, het GEB verzorgde de
electrische aansluiting en Meidmqer
Bazel leverde luchtverhitters, ventilato
ren. en geruisloos werkende mo toren-
Verwarming
Deze mechanische inrichting vormt
slechts een onderdeel van de voorzie
ningen die in de schouwburg zijn ge
troffen. o.ar de verwarming. Alles is
thans in orde. met uitzondering van de
verwarming °P het toneel, waarvoor
echter ook reeds de benodigde appara
ten onderweg zijn van Zwitserland naar
Rotterdam.
Bekende Amsterdamse
kunstschilder
De bekende Amsterdamse schilder
Plet van Wünsaerdt Is vandaag
75 jaar.
Om hem te huldigen is een comité
gevormd, waarin zitüne hebben Lizzy
Anaingh, mevrouw G. WfJsmllller
Meijer, A. J. C. Coinot, H. van den
Eerenbeemt en Jan Poortenaar.
Dit comité stelt rich ten doel een
schilderij van Van Wljngaerdt te kopen
ter plaatsing in een der Amsterdamse
musea.
Piet van Wljngaerdt werd 4 Novem
ber 1873 te Amsterdam geboren. Hü ont
ving zijn opleiding aan de Rljks-Acadc-
mie van Beeldende Kunsten aldaar, on
der de professoren C. L. Dake» N. van
der Waaö en Aug. Allébé.
Aanvankelijk schilderde hij vooral
polderlandschappen in de buurt van
Amsterdam, toen de stad nog mooie
landelijke omstreken bezat. Een alge
mene betekenis kreeg het werk van
Van Wljngaerdt toen hij, onder invloed
van moderne Franse schilders, in stuk
ken waarin figuur en landschap gecom
bineerd waren, tot een grotere vorm
geving en een rijke gloedvolle kleur
kwam. Met deze werken zoals „Hooi
oogst" (1920), „De maaier", ..De visser",
„De Jager in de sneeuw", verwierf Van
Wijngaerdfc zich een vooraanstaande
plaats onder de schilders van zijn tüd.
Sinds 1929 Ontleende de schilder rijn
onderwerpen ook gaarne aan het Bra
bantse boerenleven. De meeste bekend
heid heeft Van Wljngaerdt door rijn
stillevens on zijn bloemstukken ver
kregen.
Tenslotte is deze veelzijdige schilder
hekend geworden docr zijn portretten,
zoals dat van prof, dr B. H. Woltjer. dat
bjj bij gelegenheid van diens zeventig
ste verjaardag vervaardigde.
Ondanks zijn vijf en zeventig jare»
Is de kunstenaar nog steeds onver
zwakt werkzaam.
Zaterdagavond houdt de „Youth
for Christ' weer een rally ditmaal in
het Zeemanshuis, Veerhaven 17. Ds.
Swigchun zal er spreken over „gala-
uniform of battle-dressl", Aanvang acht
uur. Toegang vrij.
Dit is een der nieuwe 16 meter
lange stoomverwarmingswagens
van de N.S., gekoppeld aan een
electrische locomotief
Frans-Noorse verzetsfilm
Zn Amsterdam is de première gegeven
van de film „La Bataille de l'eau
Lourde" onder de titel „De Strijd om
de Atoombom". Deze Frans-Noorse film
behandelt de strijd van het Noorse ver
zet tegen het vervaardigen van het
zware water" in Noorwegen, ten be-
hoeve van de Duitse oorlogsvoering, ZIJ.
die aan deze film medewerken zijn de
authentieke personen, die het verzet
uitvoerden en aan de arbeid voor het
atoomonderzoek meewerkten. Het sce
nario werd o.a. geschreven door Jean
Marln,» de bekende B B C.-omroeper, die
gedurende de laatste oorlog steeds, na
z|jn aankondiging „Iel Londres". het
Franse volk hoop en moed insprak. Jean
Marin zelf leidde op een persvoorstelling
de Dim in en herdacht het heroïsche
verzet van de bezette landen, dat ln dit
werk zo pakkend is verfilmd.
in^dewandeiing'ais galgenhumor "te AHA, U wilt Grieks Ien 'doorgronden; heel U
betitelen, is daarvan het.gevolg. Ai deze -Tlif,,.™? nat 16 erCT wat geleerden verstaan dl
verhalen zijn daarmede gekruid. Hü
vormt, m de verknoopte wegen van zijn
fantasie, de charme en de aantrekkelijk
heid van deze novellen o£ korte proza
stukken. van v/elke ik persoonlijk
„Electrotheraple", „Dokter Klondyke"
en „Het Lek ln de Eeuwigheid" het
meeste apprecieer. Deze lichtvoetigheid,
bij alle onbehaaglijkheid van de sfeer
en van het „misverstand" zal het boek
dan ook wel redden voor de meeste
lezers, bij wie overigens uiteraard de
„moedwil" het tegendeel van enige
goodwill oplevert.
Om de Van Slingeland-
beker
Zaterdagavond zal n? afloop van
de onderlinge wedstrijden van de
O.D.Z. in het Sportfondsenbad aan
de Var. Maanenstraat een water-
polowedstrijd worden gehouden om
de Van Slingelandbeker tussen
een Rotterdams en een Haarlems
zevental. Het Rotterdamse zeven
tal is als volgt samengesteld: doel;
G. Moster, Merwede: achter: W.
Schadd-Soetekouw, R.D.Z.; E. van
Booven, O.D.Z. en A. Massaar,
R.D.Z.; voor: A. van Duyl, O.D.Z.,
M. de Hoog, R.D.2, en I. Mol,
R.D.Z. t
Postduiven ten toon
De postduivenver. De Hoekse
Post, omvattende de leden in Berg-
schenhoek, Berkel en Bleiswijk, is
voornemens deze winter verschei
dene tentoonstellingen te houden.
De eerste wordt gehouden te Bleis
wijk op 12 en 13 November in de
openbare school.
zou im kunnen
leren? Dat is erg wat geleerden verstaan denken: dat moderne
gemakkelijk, zeggen de Homerus maar kunnen Grieks heeft zoveel
Grieken. En nuttig ook niet om een glas water schakeringen, dat ik er
vooral als U naar een vragen. niet meer uit kan ko-
mejLsje wilt schrijven of men, ik zal me dus
naar een diplomaat of De, gewone man maar aan het klassieke
als U over filosofie wilt spreekt zijn eigen taal- houden. Helaas. daar
redekavelen of appels tje, dat is doorspekt met wachten U dezelfde
wilt bestellen. Turkse en Italiaanse moeilijkheden. U kunt
U moet alleen een woorden. Hij kan met [1€e| g0ed jn staat zijn
paar dingetjes in het of schrijven en mct grote voldoening
oog houden zeggen heeft nooit gehoord van Homerus' in het Dorisch
2y ais U niet ver- een grammatica. Een geschreven god en verha-
keerd wilt worden be- politicus, die op zijn [en te lezen en mis
grepen wat betreft za- (des gewonen man?) schien niet»? snappen
ken als b,v. Uw schoe- atem weefc hoe van de in het Ionisch
nen en Uw dagelijks tegen hem moet sprn- jrestdde gcscbiedkur-
brood ^€n en a^s dige geschriften van
Als' om brood appelen wilt kopen, zult Herodotus; U kunt wel-
vraagfc, moet „psomit" U dat ook moeten leren. ]icHt de filosofie van
- Plato bestuderen of ge-
wordt geschreven,
gezegd worden, maar
ab U er over schrijft
heet het „artos". Als U
Uw schoenmaker een uit boudheid be-
bnefje schrijft, heten waard en zjj zou Socra_
Uw schoenen „yp - te9 ct) pjato niet onbe-
dama als b hem te- kend voorkomcn. Zij
lefoneert „papoetsia". 't -
Is maar een weet.
wordt gebruikt
staatsstukken, in
de
an Aristophanes in het
Attisch cn gespeend
blijven van de schoon
heid der lyrische ge
dichten van Sappho, die
in het Aeolisch zijn ge
schreven.
Slechts één ding
schijnt zeker: als gij
met de oude goden in
verbinding wilt stellen,
zijn* niet in staat een De rest van een blad i? is één taal genoeg. De
kop in een krant te ont- ge- breven in het meer Grieken uit de oudheid
cijferen, Anderen kun-#levende „algemeen be- hebben bezworen, dat de
nen het gemengd schaafd" van de hogere stemmen der goden uit-
nieuws lezen maar niet standen en de midden- sluitend in het Attisch
de zin der hoofdarfcïke- stand. werden vernomen.
He»! wat mensen te hoofdart;fcel^ dsr Ha_
Athene ook vreenv
den en in wetenschap-
delingen sp"^en ppjjjkg uiteenzettingen
vloeiend Grieks, maar
Voor stoomtreinen met
electrische locs
Voor de verwarming van stoom-
treinmaterfeel, dat getrokken wordt
door electrische locomotieven, zul
len de Ned, Spoorwecen 10 stoom-
vcrwannlngswagens laten bouwen.
Hiertoe is besloten omdat de elec
trische locomotief de trein alleen
Ianffs electrische wea kan verwar
men en de gewone stoomr^jtulgcn
Ingericht zijn voor stoom verwar
ming.
De stoomverwarmingswagens,
(Van onze correspondent)
Bij het lossen van een wagon hout
in de Amsterdamse houthaven ont
dekte men Woensdagavond onder
het hout verscholen twee mannen,
een vrouw en een kind van zes jaar,
die uit Hongarije waren gevlucht.
Bij de vreemdelingendienst ver
klaarden zij, dat voor hen in hun
land geen bonnen meer beschikbaar
werden gesteld, omdat zij tegen het
regime waren.
Achttien dagen lang hebben zij in
dc trein gezeten zonder voedsel. Zij
leefden al die tijd voornamelijk op
wijn. die zij konden meenemen. De
vluchtelingen vertoeven thans op
het politiebureau, waar zij in de ge
legenheid worden gesteld op hun
verhaal te komen. Zij zullen waar
schijnlijk worden overgebracht naar
eon kamp voor vluchtelingen in dc
Britse zone.
TUINKALENDER
5 NOVEMBER. De strijd te
gen dc rupsen duurt ook in het na
jaar en de winter onverminderd
door. Thans geschiedt dit met de
bedoeling rupsetiplagen tc voorko
men. Teneinde de tointervlindcr te
beletten aan de takken der vrucht
bomen haar eitjes te leggen, worden
in het najaar rondom de stammen
der bomen lumbanden aange
bracht. Op hun vteg naar boven
blijucn de wijfjesvlinders, die niet
kunnen vliegen in de lijm steken.
Wanneer men 's winters om de
twijgen der vruchtbomen ringvor-
rig gegroepeerde eitjes ziel zitten,
dan vernietige men ook deze. Want
daaruit worden immers anders tal
rijke rupsen geboren. Ten slotte
blijft het ook raadzaam de zoge
naamde rupsennesten, die uit
spinsles met dorre bladeren be
slaan en waarin vele rupsen over
winteren, te vernietigen.
waarvan er inmiddels reeds enkele
gereed kwamen, zijn uitgerust met
een Amerikaanse stoomketel, de
zgn» serpentineketel, die U00 kg.
stoom per uur kan leveren, vol
doende voor een trein van 12 rij
tuigen. Aan de beide uiteinden van
de wagens zijn de watertanks ge
plaatst, die een gezamenlijke capa
citeit hebben van 14 m3.
Met deze hoeveelheid water kan
een reis van Amsterdam, naar
Maastricht en terug worden ge
maakt, voordat bijgevuld behoeft
te worden.
De ketel wordt gestookt met olie,
die wordt meegevoerd in een olie
tank met een inhoud van 2000 liter,
de olie wordt langs electrische weg
(door de locomotief), tot ontbran
ding gebracht.
Uit de tanks wordt het water
naar de serpentineketel gevoerd en
daarin verdampt, het verlaat de
installatie hIs stoom via een buis,
die aangesloten is op de doorgaan
de stoomleidingen van de rijtuigen.
De verwarming en verlichting
van de electrische en Diesei-elec-
trjsche treinen zal bovendien deze
winter geheel normaal zijn.
Danswedstrijd in
Rivièrahal
De danswedstrijd Nederland
Denemarken, die vorig jaar we
gens deviezcnmoeüijkheden geen
„oorgang kon vinden, zal Zondag
avond a.s. in de Rivièrahal uitge
vochten worden. De heren P. Zon
en F. de Groot hebben samen met
de directie van de Diergaarde deze
danskamp georganiseerd, waaraan
,2 Deens^ en 12 Nederlandse bail-
room-kampioenen zullen deelne
men in 2 teams ieder, een sterk A-
en een minder sterk B-zestal. De
Denen zijn alle leerlingen van dc
wereldkampioenen Parijs-1947,
trna en Hans Tolneborg, die bui
ten mededinging enkele demon
straties zullen geven.
In het Nederlandse team komt
o.a. het kampioenenpaar de Raay
uit. Tussen de „publiek-rcnden"
door zullen de wedstrijdnummers:
quickstep, slowfox, Engelse wals
cn tango gedanst worden. Leerlin
gen van de scholen der organisato
ren zullen ouderwetse dansen de
monstreren; veleta.kruispoüka, pro
gressive bam dance en samba zita,
de Denen boyendien misschien nog
"rkelc formation dances. De vorige
interland-wedstrijd Is door de
Denen met niet ge-