1 Tussen ijzeren spanten snurken acht hónderd jongens Moedwil geen goodwill „De Burgers van Calais in Sonsbeek Grieks spreken valt niet mee! Zij gaan 'n moeilijke tijd tegemoet W. F. Hermans als novellist Openlucht-expositie in zomer 1949 Lunapark in Blij'dorp mget slagen Grote verrassing in de Schouwburg Textieldiefstallen berecht Piet van Wijngaerdt ,75 jaar Strijd om de Atoombom Stoomverwarmings-wagens voor de Nederlandse Spoorwegen Achttien dagen in een goederenwagon Nederland-Denemarken Donderdag 4 November 1948 5 Een bataljon op weg naar de Oost (I) (Speciale reportage van kapitein J. G. Raatgever) Twee ijzeren trappen brengen me van het voordek van de „Waterman" naar ruim 3 B; daar, diep in de ingewanden vinden we de jongens van het 4I2e bataljon infanterie, de „Irene-man- nen", die op 17 September j.l. voor aflossing van andere onder delen naar Indonesië zijn vertrokken. Drie, vier, vijf hoog soms liggen ze in de „standees", verscheidene honderden in één ruim. Maar ze zijn er al aan gewend, dat ze weinig ruimte hebben, ze hebben leren woekeren met elke vierkante centimeter. En als ze des avonds hun zeildoeken krib beklimmen vallen ze als een blok in een droomloze slaap» Daar snurken ze, tussen de ijzeren spanten, 800 jongens van het garde-regiment „Prinses Irene", die in Anrhem, in de Menno van Coehoorn- en Saxen Weimar-kazerne hun opleiding kregen. Er zijn jongens bij uit de grote steden, maar ook knapen, diep uit de Achterhoek, die nog nooit de zee aanschouwden. Fruittelers uit de Betuwe, uit Bemmel en Huissen en Tiel, fabrieksarbeiders uit Hengelo en Enschede, boerenjongens uit de Streek, uit Opmeer of Avenhorn, kantoorbedienden uit Utrecht en Arnhem, Bij het begin van het grootste avontuur in hun leven voelen ze zich één grote familie; ze zoeken steun bij elkaar en bij hun korporaals, ser geants en officieren. Maar bovenal: bij hun compagniescommandant. Hij is „vader" en „moeder" tegelijk. Vandaag vangen wij aan met de publicatie van een serie In donesische reisbrieven van de hand van de Nederlandse jour nalist J. G. Raatgever, die in de rang uan kapitein als batal jonscommandant naar Indo nesië is vertrokken. Hij zal ons geregeld op de hoogte houden van het leven en de lotgevallen der jongens, die deel uitmaken van het 412e bataljon infante rie, deze gelegenheid tevens be nuttend de achterblijvenden op de hoogte te brengen van het maatschappelijk leven in ons gebiedsdeel overzee. Alvorens hij echter de belevenissen van deze jongens in Indonesië be schrijft, verteld Hij eerst iets over de reis. 't Pijnlijkste moment, hebben ze gelukkig achter de rug: het af scheid van thuis. Als ze daaraan terugdenken, die laatste ogenblik ken bij vader en moeder, in de vertrouwde sfeer van. de gezellige huiskamer dan gaan ze ergen§ over de verschansing hangen en staren naar het witte schuim op de gol ven. Een goed officier die ze op zulke momenten weet te vinden en terugvoert naar de realiteit. Ze zijn er trouwens nuchter genoeg voor. Op één na kwamen ze allen tijdig van het inschepingsverlof terug. Die moeilijkheid werd dus ook overwonnen. Lezer, laten we de jongens rustig achter in ruim 3 B en gaan even op bezoek bij hun commandant en zijn officieren. Overste J. A. G. de Leeuw uit Den Haag voert het be vel over dit bataljon; jong van jaren, jong van hart, ondanks zijn grijze kuif, een sportsman van top tot teen, befaamd vijfkamper, spe- cialiteiten: handgranaatwerpen, schermen en schieten, Na 1945 zette hü voor de land macht L.O, op poten en spreek tegen geen enkele militaire sport- instructeur kwaad over de overste De Leeuw, want dat geeft brokken! Overste De Leeuw is de enige beroepsofficier van het bataljon; de overigen zijn reserve-officieren. Laat ons beginnen met zijn adju dant: kapitein Baron Roëll, even eens uit Den Haag, een zeer deco ratieve figuur.in het bataljon, want hij is de enige militair tot in een zeer wijds omtrek, die een baard draagt. Dit maakt hem tot een bron van oprechte vreugde bij elk défi lé, elke parade, elke inspectie. Zeven straten ver komen de kinde ren 'aangedraafd om hem te bewon deren, wanneer hij in het kielzog van de overste aan het hoefd van het bataljon marcheert. In berus ting en flegma overtreft hij de En gelsman; boos heb ik hem nog nim mer gezien. Onze waarnemend bataljonscom mandant is een Arnhemmer, de majoor Bijleveld; men zal hem on getwijfeld missen in huize „Wel kom", aan het Roermondplein De compagnies-commandanten, zes in getal, treden thans aan. Allen om en nabij of over de veer tig: tandarts, chemicus, journalist, ambtenaar. Eerzame huisvaders, vergrijsd aan de slapen. Zij gaan een moeilijke tijd tegemoet, zullen over hun soldaten moeten waken als een kloek over haar kiekens. Maar hun moreel is goed en de humor is stamgast in hun hut no. 1. Scheerzeep',,scheepspraet De laatste mude is het spreken in „scheerzeep-teksten". Majoor dr. Boerma uit Voorburg is er mee be gonnen. Hij is chemicus en ver klaart: „Zes maanden geleden spoelde ik nog flessen, thans ben ik majoor bij een garde-regiment en ik durf gerust te zeggen dat de mi nister van oorlog geen enkele be slissing neemt zonder mij te raad plegen." Waarop het koor der collega's in valt: „Kletspraat? Goed. Maar een feit is het toch, dat je thans ma joor bent!" Toen de schrijver dezer regelen benoemd werd tot commandant der scheepspolitie klonk hem in de hut tegemoet; „Ik was krantenbezorger. Thans ben ik commandant van de scheepspolitie op de Waterman en de gezagvoerder durft zonder mij niet door de Straat van Gibraltar te varen," Kletspraat? Goed! Maar een feit is het. De Waterman maait gestadig zijn mijlen. Onze brandweer houdt de eerste oefening. Om het schip dar telen dolfijnen, vliegende bruin- en andere vissen. In de verte spuiten Advertentie 1. M. MOBILISATIE-SLACHTOFFERS '14—'18 Drachten, 29 Oct. 1948. Geachte Redactie, Het zal ook II niet zijn ontgaan, dat op 30 September jl. door de Tweede -ka mer een wet is aangenomen, die be doelt de mobilisatie-slachtoffers 1914 1918 alsnog in het genot van een bui tengewoon mültair pensioen te stellen. Negen en twintig jaar hebben zij voor hun rechten gevochten: zijn zij al die tijd miskend, gesmaad, verdacht ge maakt, met modder bespoten en aan bittere armoede ten prooi gelaten. De tegenwoordige regering heeft nu aan dit alles, als met een slag, geluk kig een eind gemankt. En dit betekent niet alleen, dat de mobilisatie-Slachtof fers geheel in het gelijk zijn gesteld, maar dit betekent tevens, dat erkend wordt, dat vroegere regeringen altijd groot onrecht hebben gepleegd en dat de lasteraars en verdachtmakers het schaamrood naar de wangen kan stij- £€n' De erkenning van de regeringjstemt ons tot grote dankbaarheid en wij zeg gen ook TT, voor zover IT met Uw blad aan de opheffing van dit onrecht hebt medegewerkt, hartelijk dank. Wanneer wij thans in de Handelingen van de Tweede Kamer van 30 Septem ber 31. lezen, hoe sympathiek Minister Schokkmg over onze Bond heeft ge sproken en de Bond zelfs een pluim toekent, dan behoeft het zeker geen betoog, dat wij deze plüim gaarne ac cepteren. Dit is nu eens een andere taal, dan voorheen wel eens is gespro ken door sommige dienaren van hef volk, die, om hun eigen nalatigheid te dekken, op ons afgaven op een plaats, waar wij ons niet konden verdedigen. De overwinning, die wij hebben be haald na 29 jaren strijd, heeft ons voorts gevoerd tot het Ministerie van Oorlog. Ook op het Ministerie van Oor log is men thans tot andere gedachten gekomen. Hoogachtend, De besturen van de Bond van Mob, Invaliden en van hunne Nabe staanden en de Stichting „De Nederlandse Soldaat", P. DE BOER, voorzitter-directeur. (Van redactiewee© bekort). NIET WACHTEN lot het iaatste. Wij heb. ben ontvangen prima 1 ij sten v. foto's, platen, schilderstukken enz. Fa. A- BERG, O tide Binnenweg 144, R'dam. twee potvissen, sierlijke stralen wa ter omhoog. „Die houtjen zeker ook brand- piket," zeigt dr. Geiger uit Amster dam, onze officier van gezondheid. Laat ons ditmaal de dokter net lkatste woord geven! Hoe besteed ik mijn inkomen? Het departement van Sociale Zaken heeft een commissie ingesteld, welke plannen gaat uitwerken voor een na tionale zuinigheidscampagne, Het 19 de bedoeling van de commissie, waarin ook vooraanstaande „huisvrouwen" als mevr. Polak-Kiek en mevr. OtteAr no 111 zitting hebben, otn aan alle buis- moeders en huisvaders te vertellen hoe zft' hun inkomen het best, het zuinigst en het profijtelijks! voor hun gezin kunnen besteden. Men overweegt daar toe gebruik te maken. Van de radio, van affiches, die in het gehele land worden ingeplakt en dergelijke middelen. Een tweemoiorig K.L,M.-vliegtu!g, de Convair-liner P.H.-T.E.B. heeft de af stand Kopenhagen—Amsterdam in re cordtijd, n.l. 1 uur 40 minuten, afgelegd. De schema-tijd van de geregelde lijn dienst bedraagt uur Dit vliegtuig de K.L.M. is de eerste Europese iun„vaartmaatschappij die het in ge bruik neemt heeft een kruissnelheid van 450 km, en kan veertig passagiers vervoeren. ER ,zijn twee soorten yah cynis me: 'de 'ene komt VoöTndmelijk voor bij bejaarde, de andere bij heel jonge mensen. Het ene cynis me is door alle wollen geverfd: het is een resultaat van langdurige ontgoochelende ervaringen en komt veelal voort uit teleurgestelde le vensliefde, die in haar tegendeel is omgeslagen. Het andere cynisme doet zich niet voor bij hen, die niet meer in de goede, positie ve kanten van het leven of van de menselijke aard geloven, maar in tegendeel bij hen, die daar a priori nog niet aan geloven. Deze laatsten staan, althans geestelijk, nog in hun puberteit. Zij zijn als de dood voor onecht of vals gevoel en daardoor vervuld van valse schaamte tegenover echt gevoel. Zij zijn eigenlijk cynisch door de beschroomde kwetsbaarheid der jeugd, al zou men dit aan hun rauwe taal niet zeggen, en geens- Letterkundige kroniek door Victor E. van Vriesland zins doordat het harde leven hen zo gemaakt heeft. Tot dit type be hoort W. F. Hermans. Ik wil daarmee helemaal niet zeggen, dat de oorlogsgeneratie, waarvan hij een zo begaafd verte genwoordiger is, een zacht leven heeft gehad. De schaduw van vijf jaar gevaar, dreiging, ontbering, haat, leugen, onmenselijke wreed heid en uitzichtloze barbarij ligt over haar. Maar juist daardoor werd zij zo geïsoleerd en op zich zelf teruggesmeten; juist daardoor kon zü niet voldoende in aanraking komen met het werkelijke, norma le leven en dit leren kennen in al zijn gecompliceerdheid Geen wonder, dat het cynisme van deze jongeren niet berust op een door zien van de dingen, maar van een wereldbeeld uitgaat, dat is verteKend door de spanningen en eenzijdigheden waaronder het tot stand kwam. Voeg daarbij het nonconfOTjmsme dat nat ontwakende zieïeleven op die leeftijd nu eenmaal eigen is, en het wordt begrij pelijk, dat zelfs het enige bindende en opbouwende element uit de bezettings jaren, liet verzet, niet in staat is ge weest deze mentaliteit tot sterker levensbevestiging te brengen. Zij wordt immers door levensangst overheerst. Zij verwerpt ongezien wat zij nauwelijks kent. evenals het bij jeugdige scholie ren. nog maar net in de lange broek, tot de „bon ton" behoort, onder elkaar over meisjes te spreken met de ver veelde superioriteit en blaseheid van oude, geroutineerde roué's. Hoogmoed is aan een dergelijke hou ding evenmin vreemd en m deze hoog moed zit al een element van vitaliteit: hn is de trotse weigering, zich door een nivellerende en stijlloze tijd te laten annexeren. Cynisme is overigens «iet de emge gestemdheid, waarmede lemana als W F. Hermans zich schrap zet tegen de werkelijkheid, die hij niet aanvaar den wil. HÜ ontvlucht die ook In liet surrealisme. Het Is merk-waardlg, dat overal in de Europese litteratuur een herleving van het surrealisme te con stateren valt. dat men toch na een korte bloeitijd onder Breton allang dood waande. Reeds lang voor de laatste wereldoorlog hadden bij ons Adrlaan van der Veen en BeJcampo het sur realisme weder een plaats in het Pro-p* gegeven, Noordstar in de dichtkunst. Na de bevrijding bleek het surrealistische proza zich in iemand Ms Ferdinand Langen vernieuwd te hebben. En ook in W. F. Hermans. Het resultaat van de eerste wereld oorlog voor de letterkunde was een optimistisch humanisme, veelal ver mengd met sterk revolutionnaire toe komstverwachtingen. Het expreBsion- nisme in zljn Uitbarstende» vormyer- ^brekende, ejcclatnatorisehe sttfl vertolkte deze gezindheid. Na de laatste^wereld oorlog zijn de jongere litteratoren ech ter allesbehalve op de samenleving ge dicht Het -feit van de recidive heeft haar voor alle illusies behoed. De litte ratuur ontsnapt thans de realiteit niet door de expresionnistischa verheer lijking der menselijke goedheid, eenheid en. broederschap. Maar óf in cynisme, óf in een nbar de vorm streng beheerste classIsistlscHp, arcadische idylie <b.v. Aafjes' Voetreis en de academische poëzie van zovele jongeren); óf in het surrealisme In een fantasie die met gebruikmaking van alle attributen der werkelijkheid, aan deze haar wetmatig karakter ontneemt. Aan de streng volgehouden en bijna mathematisch wetmatige surrealiteit van een Kafka hoeft men inmiddels bij deze Jongeren met te denken. Ook diens zin rijke ethlsch-metaphysische achtergrond onibreekt in de onlangs bij J. M. Meu- lenhoff verschenen novellenbundel van Willem Frederik Hermans: Moedwil en Misverstand. Zijn fantasie is tegelijk spontaner, irreëler en minder diepzinnig. Toch overtuigt deze bundel van 2even prozastukken stellig van het talent van de schrijver. Wie zijn werk gevolgd had, wès daar trouwens van overtuigd. Als essayist had Hermans bereids enige aandacht getrokken door op onbehouwen toon herhaaldelijk een opvallend grote mond op te zetten en zich ten aanzien 'van zijn collega's te buiten te gaan aan een. zure, onaangename, rauwe taal, die bui tenstaanders een geringe dunk moet geven van de beschaving en de inner lijke kwaliteiten van schrijvers. Vooral een polemiek met Mar ja, die op dezelfde wijze repliceerde, fs Cn dat opzicht berucht gebleven. Zijn naam dankt W, F. Hermans ech ter gelukkig met aan zijn geluidssterkte, In 1944 verscheen clandestien een ver zenbundeltje „Kussen door een rag van woorden", dat deel uitmaakt van de in 1946 in het licht gegeven bundel „Hor ror Coeli". In 1947 publiceerde Hermans zijn roman „Conserve" _die zeer mooie gedeelten bevat en door Vestdijk met geestdrift begroet werd. Ook fragmen ten van de nog onvoltooide roman „Tranen $er Acacia's", ln Criterium verschenen, droegen dat onmiskenbare accent van uit beperktheid en nood geboren oprechtheid, dat veel uitingen van deze oorlogsgeneratie (b.v. ook „De Avonden" van Simon van het Heve) tegelijk zo navrant en zo treffend maakt. Inderdaad geven de woorden „Moed wil en Misverstand" zeer goed weer, wat Hermans als de drijvende kracht van het menselijk bestaan ziet en lot op zekere hoogte ook wel de geestes gesteldheid. waarmede hij zelf dit be staan tegemoet treedt. Een eigenaardige grimmige humor, zonder mildheid, niet. te verwarren met Ironie PAS OP DE PLAATSt Te Rugby in Engeland werd onlangs door de minister van Transport een modern locomotief-proefstation geopend. Bij die gelegenheid hebben talrijke aanwezigen de sensatie beleefd eert locomotief met een vaart van bijna 200 km. per uur te zien „rijden" zonder dat de puffende en ronkende machine ook maar één centimeter van haar plaats bewoog! De draaiende wielen van de locomotief rusten namelijk op rollen en aldus kan het voortbewegingsmechanisme op vol le toeren draaien en tevens de snelheid, brandstofverbruik, trekkracht enz. worden gemeten. Eurt kap over de schoorsteen vangt rook en afge werkte Stoom op. De herdenking van het dertigja rig bestaan van de Nederlandse beeldhouwerskring in de zomer van het volgend jaar heeft men aangegrepen om een grote open luchttentoonstelling van internatio nale allure in te richten. Het park Sonsbeek in Arnhem zal inde maanden Juli en Augustus her schapen zijn in een lustoord, waar door een speciale tuinarchitectuur een ideale omgeving zal worden geschapen voor monumentale wer ken van Europese beeldhouwkunst. Behalve de Nederlandse beeld houwwerken zal op deze tentoon stelling naar alle waarschijnlijk heid Rodin's beroemde groep „De burgers van Calais" te zien zün. De gedachten van de organisatoren zijn voorts uitgegaan naar beken de beeldhouwers als Epstein, Moo re en andere vooraanstaande Euro pese kunstenaars. Men verwacht inzendingen uit alle Europese lan. den, in het bijzonder uit West- Europa. De Arnhemse tentoonstelling kan het best vergeleken worden met de expositie in het Battersea- park te Londen, deze zomer ge houden, alleen zal zij nog groter van opzet zijn. Door de cntréc-prijzen zo Taag De Rotterdamse studenten zijn van plan om van 6 tot 15 November in de diergaarde op Blijdorp een lunapark te organiseren, dat moet klinken als een klok. Op het terrein van de kinderspeelplaats sullen on geveer veertig attracties verrijzen, waarhij er dan nog ëên, de hoofd attractie, geplaatst wordt op het platform van de olifanten. Deze hoofdattractie, een wereld- nummer in zijn soort, wordt uitge voerd door de heer Berny, die in de top van een 35 meter hoge mast, hand- en hoofdstanden zal uitvoe ren. Dit werk van de heer Berny, dat hij zonder valnet verricht, is iets, wat men maar weinig ter we reld tegenkomt. De artist zelf kon niet bevestigen dat hij de enige was op dit gebied, in Scandinavië zon men ook zo werken, 4 maar in ieder geval heeft hij nog 'weinig concurrentie ondervonden. Dit nummer» dat wel het hoogtepunt van het lunapark is, wordt ver toond op 6, 7, 13 en 1+ November, éénmaal 's middags en éénmaal 's avonds met behulp van schijn werpers. Dank zij de medewerking van de directie van Blijdórp heeft, men voor de tijdsduur van het lunapark de toegangsprijs voor de diergaarde op''12 cent gesteld. Hierdoor hoopt men te bereiken, dat ook de jeugd zal kunnen genieten. Het lunapark is door de week geopend van twee uw 's middags tot middernacht cn 's Zondags van één uur tot midder nacht, Bijzondere vermelding ver dient, dat de exploitanten voor deze gelegenheid tegen verlaagde prij zen zullen werken. mogelijk te houden, wil men ook de massa van het Nederlandse volk in staat stellen te genieten van de beroemdste specimina van de Euro pese beeldhouwkunst. Op de ten toonstelling komt een complete werkplaats, waardoor het publiek zal zien hoe de beeldhouwer werkt. In overdekte pergola's zullen apar te afdelingen gewijd zijn aan de klein-plastiek. Zeer belangrijk is ook de inzending van oorlogsmo numenten, ontworpen door Neder landse kunstenaars. Ventilatie-systeem voor de rookfoyer De bezoekers van de Rotterdam se Schouwburg werden gister avond in de foyer op ongebruike lijke wijze verrast, tenminste de genen die naar de rookfoyer gin gen, Daar stonden vriendelijke menser gereed om een ieder een dgaret of een sigaar aan te bie den. Het was geen reclamestunt van een tabaksfabrikant, doch een aardigheid van de directie yan de schouwburg, ter gelegenheid van de gebeurtenis, dat de mechanische ventilatie in werking is getreden. Geen gemakkelijker middel dan dit, om te bewijzen, dat de ventilatie in de rookfoyer thans prima in orde is. In derdaad ondervindt nu niemand meer last van de rook. zodat de foyer ge heel aan haar doel beantwoordt. De pers was des middags al in de gelegenheid gesteld te constateren hoe prachtig de ventilatie werkt. Toen werd er met zwaarder geschut gewerkt dan met cigarettenrook. Speciaal voor deze gelegenheid was van de Hembrug de specie besteld voor het leggen van een rookgordijn. Een van de ambtenaren van Gemeentewerken rende als een Olympische fakkeiksper door de foyer in het rond, op een bhk een ontstoken patroon meedragend, die een verstik kende rook ontwikkelde. Zoals voor speld was zelfs dit rookgordijn binnen vier minuten totaal opgelost, verdwe nen. We hebben ons laten uitleggen hoe dit systeem werkt. Verse verwarmde buitenlucht wordt aan de ene rijde inge blazen. terwijl aan de tegenovergestel de zijde tegelijkertijd een afzulgmachine in werking treedt. Als de ventilatie op volle kracht werkt» wordt tijdeus een pauze van 20 minuten 5000 M3 verse warme lucht binnengeblazen en 6000 Acht jaar geëist tegen Rotterdams politieman De advocaat fiscaal bij het Bijzoader Gerechtshof te s-Gravenbage heeft Woensdag tegen de gewezen brigadier bij de Rotterdamse politie L. de IC acht jaar gevangenisstraf met aftrek geëist, De K, werd er van beschuldigd als lid van groep drie opdrachten te heb ben uitgevoerd om joden en commu nisten te arresteren. Drie jaar gevangenisstraf ts heden- j ochtend voor de Rotterdamse rechtbank 1 geelst tegen beide gebr. B. de 23-jarigp stoker J. B. en de 36-jarige koopman w. B, ln de nacht van 31 Mei waren zij het pand van de firma R. aan de Nieuwe Binnenweg binnengedrongen en hadden een partij overhemden en plm, 30 meter blauw keper gestolen. Een tweede inbraak werd m de nacht van 17 Juni gepleegd in een winkel aan de SehJedamseweg, daar was de buit een grote hoeveelheid textiel goederen ter waarde van 1 3500.- en 340Q textielpun ten. De goederen werden verkocht op het Noordplein aan zwarte handelaars en door bemiddeling van de 32-Jarige beilenpoetser A. J, aan de 43-jarige winkelier J. G. en zijn broer de 49-ja- rige fabrikant A. G. Deze Laatsten meenden aanvankelijk dat de textiel- goederen gesmokkeld waren. Toen het vermoeden rees dat de goederen van diefstal afkomstig waren, trachtten zij ze zo snel mogelijk kwijt te raken. De oföcler eiste tegen de gebr. G. wegens heling boeten van 500.- eik, Tegen de bemiddelaar A. X. een boete van 50.- en een maand voorwaardelijk. M3 rooklucht afgevoerd. Dit uitnemen de stukje werk werd verzet door de Werktuigkundige afdeling van Ge meentewerken, het GEB verzorgde de electrische aansluiting en Meidmqer Bazel leverde luchtverhitters, ventilato ren. en geruisloos werkende mo toren- Verwarming Deze mechanische inrichting vormt slechts een onderdeel van de voorzie ningen die in de schouwburg zijn ge troffen. o.ar de verwarming. Alles is thans in orde. met uitzondering van de verwarming °P het toneel, waarvoor echter ook reeds de benodigde appara ten onderweg zijn van Zwitserland naar Rotterdam. Bekende Amsterdamse kunstschilder De bekende Amsterdamse schilder Plet van Wünsaerdt Is vandaag 75 jaar. Om hem te huldigen is een comité gevormd, waarin zitüne hebben Lizzy Anaingh, mevrouw G. WfJsmllller Meijer, A. J. C. Coinot, H. van den Eerenbeemt en Jan Poortenaar. Dit comité stelt rich ten doel een schilderij van Van Wljngaerdt te kopen ter plaatsing in een der Amsterdamse musea. Piet van Wljngaerdt werd 4 Novem ber 1873 te Amsterdam geboren. Hü ont ving zijn opleiding aan de Rljks-Acadc- mie van Beeldende Kunsten aldaar, on der de professoren C. L. Dake» N. van der Waaö en Aug. Allébé. Aanvankelijk schilderde hij vooral polderlandschappen in de buurt van Amsterdam, toen de stad nog mooie landelijke omstreken bezat. Een alge mene betekenis kreeg het werk van Van Wljngaerdt toen hij, onder invloed van moderne Franse schilders, in stuk ken waarin figuur en landschap gecom bineerd waren, tot een grotere vorm geving en een rijke gloedvolle kleur kwam. Met deze werken zoals „Hooi oogst" (1920), „De maaier", ..De visser", „De Jager in de sneeuw", verwierf Van Wijngaerdfc zich een vooraanstaande plaats onder de schilders van zijn tüd. Sinds 1929 Ontleende de schilder rijn onderwerpen ook gaarne aan het Bra bantse boerenleven. De meeste bekend heid heeft Van Wljngaerdt door rijn stillevens on zijn bloemstukken ver kregen. Tenslotte is deze veelzijdige schilder hekend geworden docr zijn portretten, zoals dat van prof, dr B. H. Woltjer. dat bjj bij gelegenheid van diens zeventig ste verjaardag vervaardigde. Ondanks zijn vijf en zeventig jare» Is de kunstenaar nog steeds onver zwakt werkzaam. Zaterdagavond houdt de „Youth for Christ' weer een rally ditmaal in het Zeemanshuis, Veerhaven 17. Ds. Swigchun zal er spreken over „gala- uniform of battle-dressl", Aanvang acht uur. Toegang vrij. Dit is een der nieuwe 16 meter lange stoomverwarmingswagens van de N.S., gekoppeld aan een electrische locomotief Frans-Noorse verzetsfilm Zn Amsterdam is de première gegeven van de film „La Bataille de l'eau Lourde" onder de titel „De Strijd om de Atoombom". Deze Frans-Noorse film behandelt de strijd van het Noorse ver zet tegen het vervaardigen van het zware water" in Noorwegen, ten be- hoeve van de Duitse oorlogsvoering, ZIJ. die aan deze film medewerken zijn de authentieke personen, die het verzet uitvoerden en aan de arbeid voor het atoomonderzoek meewerkten. Het sce nario werd o.a. geschreven door Jean Marln,» de bekende B B C.-omroeper, die gedurende de laatste oorlog steeds, na z|jn aankondiging „Iel Londres". het Franse volk hoop en moed insprak. Jean Marin zelf leidde op een persvoorstelling de Dim in en herdacht het heroïsche verzet van de bezette landen, dat ln dit werk zo pakkend is verfilmd. in^dewandeiing'ais galgenhumor "te AHA, U wilt Grieks Ien 'doorgronden; heel U betitelen, is daarvan het.gevolg. Ai deze -Tlif,,.™? nat 16 erCT wat geleerden verstaan dl verhalen zijn daarmede gekruid. Hü vormt, m de verknoopte wegen van zijn fantasie, de charme en de aantrekkelijk heid van deze novellen o£ korte proza stukken. van v/elke ik persoonlijk „Electrotheraple", „Dokter Klondyke" en „Het Lek ln de Eeuwigheid" het meeste apprecieer. Deze lichtvoetigheid, bij alle onbehaaglijkheid van de sfeer en van het „misverstand" zal het boek dan ook wel redden voor de meeste lezers, bij wie overigens uiteraard de „moedwil" het tegendeel van enige goodwill oplevert. Om de Van Slingeland- beker Zaterdagavond zal n? afloop van de onderlinge wedstrijden van de O.D.Z. in het Sportfondsenbad aan de Var. Maanenstraat een water- polowedstrijd worden gehouden om de Van Slingelandbeker tussen een Rotterdams en een Haarlems zevental. Het Rotterdamse zeven tal is als volgt samengesteld: doel; G. Moster, Merwede: achter: W. Schadd-Soetekouw, R.D.Z.; E. van Booven, O.D.Z. en A. Massaar, R.D.Z.; voor: A. van Duyl, O.D.Z., M. de Hoog, R.D.2, en I. Mol, R.D.Z. t Postduiven ten toon De postduivenver. De Hoekse Post, omvattende de leden in Berg- schenhoek, Berkel en Bleiswijk, is voornemens deze winter verschei dene tentoonstellingen te houden. De eerste wordt gehouden te Bleis wijk op 12 en 13 November in de openbare school. zou im kunnen leren? Dat is erg wat geleerden verstaan denken: dat moderne gemakkelijk, zeggen de Homerus maar kunnen Grieks heeft zoveel Grieken. En nuttig ook niet om een glas water schakeringen, dat ik er vooral als U naar een vragen. niet meer uit kan ko- mejLsje wilt schrijven of men, ik zal me dus naar een diplomaat of De, gewone man maar aan het klassieke als U over filosofie wilt spreekt zijn eigen taal- houden. Helaas. daar redekavelen of appels tje, dat is doorspekt met wachten U dezelfde wilt bestellen. Turkse en Italiaanse moeilijkheden. U kunt U moet alleen een woorden. Hij kan met [1€e| g0ed jn staat zijn paar dingetjes in het of schrijven en mct grote voldoening oog houden zeggen heeft nooit gehoord van Homerus' in het Dorisch 2y ais U niet ver- een grammatica. Een geschreven god en verha- keerd wilt worden be- politicus, die op zijn [en te lezen en mis grepen wat betreft za- (des gewonen man?) schien niet»? snappen ken als b,v. Uw schoe- atem weefc hoe van de in het Ionisch nen en Uw dagelijks tegen hem moet sprn- jrestdde gcscbiedkur- brood ^€n en a^s dige geschriften van Als' om brood appelen wilt kopen, zult Herodotus; U kunt wel- vraagfc, moet „psomit" U dat ook moeten leren. ]icHt de filosofie van - Plato bestuderen of ge- wordt geschreven, gezegd worden, maar ab U er over schrijft heet het „artos". Als U Uw schoenmaker een uit boudheid be- bnefje schrijft, heten waard en zjj zou Socra_ Uw schoenen „yp - te9 ct) pjato niet onbe- dama als b hem te- kend voorkomcn. Zij lefoneert „papoetsia". 't - Is maar een weet. wordt gebruikt staatsstukken, in de an Aristophanes in het Attisch cn gespeend blijven van de schoon heid der lyrische ge dichten van Sappho, die in het Aeolisch zijn ge schreven. Slechts één ding schijnt zeker: als gij met de oude goden in verbinding wilt stellen, zijn* niet in staat een De rest van een blad i? is één taal genoeg. De kop in een krant te ont- ge- breven in het meer Grieken uit de oudheid cijferen, Anderen kun-#levende „algemeen be- hebben bezworen, dat de nen het gemengd schaafd" van de hogere stemmen der goden uit- nieuws lezen maar niet standen en de midden- sluitend in het Attisch de zin der hoofdarfcïke- stand. werden vernomen. He»! wat mensen te hoofdart;fcel^ dsr Ha_ Athene ook vreenv den en in wetenschap- delingen sp"^en ppjjjkg uiteenzettingen vloeiend Grieks, maar Voor stoomtreinen met electrische locs Voor de verwarming van stoom- treinmaterfeel, dat getrokken wordt door electrische locomotieven, zul len de Ned, Spoorwecen 10 stoom- vcrwannlngswagens laten bouwen. Hiertoe is besloten omdat de elec trische locomotief de trein alleen Ianffs electrische wea kan verwar men en de gewone stoomr^jtulgcn Ingericht zijn voor stoom verwar ming. De stoomverwarmingswagens, (Van onze correspondent) Bij het lossen van een wagon hout in de Amsterdamse houthaven ont dekte men Woensdagavond onder het hout verscholen twee mannen, een vrouw en een kind van zes jaar, die uit Hongarije waren gevlucht. Bij de vreemdelingendienst ver klaarden zij, dat voor hen in hun land geen bonnen meer beschikbaar werden gesteld, omdat zij tegen het regime waren. Achttien dagen lang hebben zij in dc trein gezeten zonder voedsel. Zij leefden al die tijd voornamelijk op wijn. die zij konden meenemen. De vluchtelingen vertoeven thans op het politiebureau, waar zij in de ge legenheid worden gesteld op hun verhaal te komen. Zij zullen waar schijnlijk worden overgebracht naar eon kamp voor vluchtelingen in dc Britse zone. TUINKALENDER 5 NOVEMBER. De strijd te gen dc rupsen duurt ook in het na jaar en de winter onverminderd door. Thans geschiedt dit met de bedoeling rupsetiplagen tc voorko men. Teneinde de tointervlindcr te beletten aan de takken der vrucht bomen haar eitjes te leggen, worden in het najaar rondom de stammen der bomen lumbanden aange bracht. Op hun vteg naar boven blijucn de wijfjesvlinders, die niet kunnen vliegen in de lijm steken. Wanneer men 's winters om de twijgen der vruchtbomen ringvor- rig gegroepeerde eitjes ziel zitten, dan vernietige men ook deze. Want daaruit worden immers anders tal rijke rupsen geboren. Ten slotte blijft het ook raadzaam de zoge naamde rupsennesten, die uit spinsles met dorre bladeren be slaan en waarin vele rupsen over winteren, te vernietigen. waarvan er inmiddels reeds enkele gereed kwamen, zijn uitgerust met een Amerikaanse stoomketel, de zgn» serpentineketel, die U00 kg. stoom per uur kan leveren, vol doende voor een trein van 12 rij tuigen. Aan de beide uiteinden van de wagens zijn de watertanks ge plaatst, die een gezamenlijke capa citeit hebben van 14 m3. Met deze hoeveelheid water kan een reis van Amsterdam, naar Maastricht en terug worden ge maakt, voordat bijgevuld behoeft te worden. De ketel wordt gestookt met olie, die wordt meegevoerd in een olie tank met een inhoud van 2000 liter, de olie wordt langs electrische weg (door de locomotief), tot ontbran ding gebracht. Uit de tanks wordt het water naar de serpentineketel gevoerd en daarin verdampt, het verlaat de installatie hIs stoom via een buis, die aangesloten is op de doorgaan de stoomleidingen van de rijtuigen. De verwarming en verlichting van de electrische en Diesei-elec- trjsche treinen zal bovendien deze winter geheel normaal zijn. Danswedstrijd in Rivièrahal De danswedstrijd Nederland Denemarken, die vorig jaar we gens deviezcnmoeüijkheden geen „oorgang kon vinden, zal Zondag avond a.s. in de Rivièrahal uitge vochten worden. De heren P. Zon en F. de Groot hebben samen met de directie van de Diergaarde deze danskamp georganiseerd, waaraan ,2 Deens^ en 12 Nederlandse bail- room-kampioenen zullen deelne men in 2 teams ieder, een sterk A- en een minder sterk B-zestal. De Denen zijn alle leerlingen van dc wereldkampioenen Parijs-1947, trna en Hans Tolneborg, die bui ten mededinging enkele demon straties zullen geven. In het Nederlandse team komt o.a. het kampioenenpaar de Raay uit. Tussen de „publiek-rcnden" door zullen de wedstrijdnummers: quickstep, slowfox, Engelse wals cn tango gedanst worden. Leerlin gen van de scholen der organisato ren zullen ouderwetse dansen de monstreren; veleta.kruispoüka, pro gressive bam dance en samba zita, de Denen boyendien misschien nog "rkelc formation dances. De vorige interland-wedstrijd Is door de Denen met niet ge-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1948 | | pagina 5