I
m
A
EXPERIMENT IN MARSEILLE
Marinierskapel... een corps
waar muziek in zit
Oorlogsinvaliden worden
bruikbare mensen
Crooswijkse jongen sla9apt
op een spijkerbed
VOOR KLEINE DAMES
Rein H. Fledderus
Zal het een achterbuurt op zijn
kant worden?
Van lettergrepen tot
spreeürfoord
Korfbalprogramma
Een Kerstschip vaart naar de Oost
Diénst en kunst
Dirigent-kapitein Nieuwland vertelt
In Aardenburg worden bijna
wonderen verricht
Het examen van onze vaklieden
4
Zaterdag SO November 1948
de architect en stedebonwkundl-
ge, levert hierby voor ons blad
een beschouwing: over het groot
se plan van Le Corbusier, om in
de havenstad Marseille een ge
hele woonwijk te creëren ln één
gebouw van gigantische afmetin
gen, een architectonische honing
raat waarin 300ft mensen zullen
wonen in geluiddichte compatl-
m enten.
SINDS de eerste holbewoner
dacht over een kamer-en-
suite, tot de laatste mens ge
splitst is in atomen, zal er het
wonin8Vraagstuk zijn. dat al
naar gefeng de nood der tijden
de aandacht der mensheid zal
bezighouden. Er, dat is maar
goed ook, want er zijn maar wei
nig belangen, die hem nader aan
het hart dienen te liggen. De
mens spendeert aan de woning
een vijfde van zijn inkomen en
brengt er de helft van zijn tijd
in door: hij bouwt er zijn pover
geluk op o£ leert er in een
zaamheid zijn smart dragen.
2d hebben met het vorderen der
sociale en humane gedachte zich
bepaalde ideeën over wonen m de
mens vastgezet: een huis moet groot
genoeg ZIln om het gemeenschappe
lijk leven van het gezin te bevorde-
Ien (hujskamcr groot genoeg), ter-
ook het individu zich vrij moet
kunnen ontwikkeien (tweede ka
mer vo<?r studerende kinderen); de
echtelijke liefde moet er m groeien,
dus mo^t er de sfeer zijn waarin
deze gedijt; gezelligheid, lucht en
licht en, de mogelijkheid om zeer
dicht bijeon te zöh en omgekeerd
elkaar ongezouten de waarheid te
kunnen zoggen zonder dat de kinde
ren dit zien of horen {aparte ouder-
slaapkarner)
Moede/, die vrijwel haar hele
leven in de woning doorbrengt,
moet speciaal comfort hebben en
daarom moeten er handige keukens
zijn en kamers gemakkelijk te be
werken.
Dat idan nog alleen het huis;
dan korrit de straat, de buurt waar
wij wonen De straten moete# ruim
zbn, met bomen er in, de winkels
niet ver weg eix er moet een park
dicht in de buurt zijn, want we moe
ten de wisseling der seizoenen kun
nen beleven en aarde kunnen rui-
met eigen tuin. Een goede buur mag
beter zijn dan een verre vriend,
eigen baas zyn is maar alles en als
je met te dicht op elkaar zit, krijg
je ook geen ruzie.
Zo. ongeveer, denken de mensen
in Rotterdam of Coevorden. in Ida
ho en in Peking, m de hele wereld.
En hoewel we in ons land aardig
de kant van ons ideaal opgingen,
waren en zijn er nog steeds mensen
te over, die de eerste stappen naar
dit ideaal nog niet gedaan hebben,
huizen duizenden gezinnen in be
schaafde landen in woningen, die de
naam nauwelijks dragen mogen en
heeft de oorlog miilioener. wonin
gen en ons ideaal aan flarden ge-
Eea Zwitser
jVT 17 leeft er sinds 1920 In Parfls
1 een Zwitser, die Charles Edou-
ard Jeanneret heet. In aijn geboor
teplaats bezocht hjj destijds de
plaatselijke ambachtsschool, pikte
iets op over architectuur, ging naar
zjjn familie in Parij's e*r werd
schilder.
Er waren maar weinigen, die iets
van zijn schilderijen begrepen. Hij
schilderde vrouwen met vierkante
hoofden en een oog waar anders
een borst zat en ook wel een zuiver
wit vlak met een paar zwarte lynen
en rode en paarse vlekken erop, dat
hij dan „compositie" noemde. Kort
om. hij was een v cl .ng van de
kubistische school -- o? het lm-
pressionnisme van i-, ^se, Braque
ken. Ons ideaal is dan het vrije huis i en Kokoschka volgde
Een hfoi dorp in één to
renhuis. een experiment
van he Corbusier, dat in
leringen van architecten
ueeï belangstel lm? trekt.
Parool-raadsel
rVEGEVEN zjjn 33 lettergrepen. Daar-
mede dient men dertien woorden te
vormen. Wie de bedoelde woorden
beeft, zal ontdekken, dat de eerste en
vierde letters (van boven naar beneden
gelezen) een bekend spreekwoord
vormen.
He lettergrepen jtfnt
BAAR - 6AAR - BRAS - DA - HE -
EEM - EÉN - EI - EN - FE - HEID
- KING - LA - u - LTG - LH, - LOOS -
MA - NEEM - NES - PAR - FUT - RE -
RIN - STBAF - STRAF - TA - TA -
TEN - TER - TEE - TRAAG - TUM -
TU - TOT - HIT - WER - WIT.
He gevraagde woorden zijn:
Dagtekening.
2. X - X -
Voedingsstoffen.
3- X - X
Overdadig eten en dranken.
Spreekt maar één taal.
s. x - X
Is een wetsovertreding.
®- X - X
Luiheid.
X X
Plaats in Nederland.
X X -
Tegengestelde van S.
X -
Boom-
30- X -
Is uit elkaar te halen.
11- X
Resultaat.
12- X X
Kan nien veel door gedaan krijgen.
|3- X X
van dit raadsel worden geen oplos
singen Ingewacht.
He oploeéins van onze puzzle van. vo
rige week Is als volgt:
Horizontaal: Hoogstaand. Tor. Edam,
e.a- Ras, Er. Sa.. Sla. Stom, Ets. Tang,
E.d Slee. £ntfe. Regelen. Kg., Zak, Are,
Por. A la. A.C., EpUieus, Indo. Leed,
Rs, Lier. Leb Aken. S-P.D., El, dl.. Nok,
To- Walm, Dit, Regenmeter.
Verticaal1 °t. Oor. Gras, Te, Adem.
Aar, N.m., Bestek, pasen. Alang, Sterk,
Stee, End, Ode, Elle, Gezond. Serail,
Gal, Are, Ff£t. Assen, Adept, Cordon,
EUen, Peel, Urk, Nis, ARe, Node, Dag.
Kit, We, ifUiu Tc.
KON. NED. KORFBALBOND
Eerste klas: HKV—Deetos. Gymna
siastenHet Zmden, RozenburgOns
Eibernest, Vlcys Qrientis—OSCR.
Tweede k1®3 A: Het Zuiden 2—Deetos
2, DKC—Die Kaghe, HSV^Ready, Quick
-—Zwervers: B; De Algemene—Ons
Eibernest 2, Vrcus Orientis 2—Gymna
siasten 2. ölympiaanSpangen, Fluks—
Baren drecht-
Derde klas A: Ons HuisDeetos 4,
Actief—veld* 2, Rozenburg 2—Quick 2,
TOV—Wlon: S: Deetos 3—Achilles 2,
HKV 2—Regenboog, Merwede—Unicum,
Olympiaan 2-Het Zuiden 3; C: Die
Eteghe 2—Hou Stand 2, Ready 2—Velox,
Sperwers—Avanti, Schiedam—Trek
vogels; D; Achilles 3—Phoenix, HKV 3
ALO, Gymnasiasten 3—De Algemene 2,
BSV 2—Fluks 2.
ROTTERDAMSE KORFBALBOND
Eerste klas A. Spangen 3—Sperwers 2,
Succes 2De Spartaan, OSCR 2—De
Overkanten*: B: Actief 2—Ons Huis 2,
Wlon 2cnarlois, PoortugaalDe Spar
taan 2.
Tweede klas A: spangen 4TJSV,
Wlon 3—Baren dracht 2, Eureka—Trek
vogels 2; B' Velox 4—OSCR 3, Het Zui
den 5—De Overkanters 2, Cnarloïs 2
Spangen 5.
Derde kla? A: De Overkanters 3—Wion
4, Rozenburg 4—Schiedam 2, Het Zuiden
3—OSCR 4; H: Ons Huia 3—Actief 4.
Succes 3Unicum 2, Charlois 3—De
Overkanters 4; C; Spaden 6—De Over-
lean ters 57
Zaterdagafdeling; Be QuickVios, Oud
BcyexiandBolnes 2, KwiekSSV.
veelal ongebruikt staat, onnodig
maakt
Neem dan één van de tien liften
naar de bovenste verdieping en daar
vindt U een klein hospitaal onder
goede zorgen van een. zuster, een
kinderbewaarplaats (crèche) en een
kleuterschool, een zonnebad-dak
tuin, een gymnastiekzaal en een
atbletiekbaantje van 250 meter.
Geèli experiment
T)ROMEN, een gewaagd experi-
•*-' ment? Durf dat niet tegen Le
Corbusier te zeggen. Hij zal met fa-
natische blik en Franse breedspra
kigheid vertellen, dat bet geen ex
periment is, maar een wetenschap
pelijk en technisch weloverwogen
feit. De funderingen zijn al bijna
klaar. Wat Le Corbusier vandaag
gedroomd heeft, zal de wereld mor
gen bouwen
Cntiek? Ach, liever niet! Er zijn
al teveel aarts-voorlichters m ons
land en ik ben veel te gelukkig met
dit experiment Laat tk maar rustig
lachen om myn stamiafelvrïenden,
die beweren, dat Frankrijk onder
gaat. Le Corbusicr's vernuft en de
wegen tot vernieuwing, die hij en
zijn vrienden aangeven, zijd nog
maar één facet van de Franse geest,
die zal blijven sprankelen.
Myn enige zorg is, dat dit ge
bouw een achterbuurt op z'n kant
wordt. We hebben ook m Holland
sinds jaren gestreden tegen een te
grote bevolkingsdichtheid per hec
tare. We weten, dat we goede, rui
me woonwijken met licht, lucht en
groen maken, als wij met meer dan
40 tot 55 huizen op een hectare zet
ten, We spreken schande van de
mogelijkheid, dat de financiële nood
van deze tijd ons zou dwingen om
dit op 70 of zelfs 100 te brengen.
Dan heb je Crooswyk, de Jordaan
of de Hoefkadebuurt weer terug. Le
Corbusier zet rustig 700 huizen op
een hectare en dat betekent ook,
dat je een bewomngsverordemng en
drie politieagenten moet hebben om
krakeel en baldadigheid te voorko
men en de jonge liefde te behoeden,
die door al die gangen zal dolen.
Ik moet er niet aan denken, dat een
no2eringspijp boven in die toren
verstopt raakt en wat er gebeurt
als de verlichting uitvalt
Maar dit zijn beuzelmgen naast
het sociaal belang van dit gebeuren
Het gaat er om, dat nu blijken
zal, of wij allen ongeluk hebben ge
had, toen wij de oplossing alleen za
gen in een ruimere verdeling van de
woningen op de bouwgrond; of le
Corbusier gelijk heeft als hij zegt:
Het huis is een machine om in te
wonen. Als deze machine betaalbaar
is en zo perfect wordt, dat vrouwen
en moeders nu eindelijk eens tijd
krijgen voor de dingen des geestes.
voor ontspanning en recreatie, zal
iedereen er mee gebaat zijn!
Proficiat, Le Corbusier!
Het landgoed itAardenburg" te Doom is sedert ruim. een jaar in gebruik
genomen als militair herstellmgs- en trainingsoord voor ongeveer 200
mualtda militairen, die hier vertrouwd gemaakt worden met prothesen
en voor werkzaamheid in de maatschappij worden opgeleidOnder lei
ding van een Rode Kruiszuster wordt sloydwerk beoefend.
Zelden zal de komst van een
schip uit „Holland" zozeer in
geheel Indonesië met spanning
tegemoet worden gezien, als
dit met het nieuwe hls. „Ga-
roet" van de Koninklijke Rot
terdamse Lloyd, dat vandaag
van Rotterdam naar Batavia
vertrekt het geval zal zjjn. De
Ned. Posterijen hebben de „Ga-
roet" gepromoveerd en haar
niet minder dan 350 duizend
kilo Kerst-post brieven, tijd
schriften, boeken, pakjes, enz.
voor Indonesië meegegeven.
In Southampton, waar ditmaal
de passagiers-accommodatie van
het schip geheel met Engelsen ge
vuld zal worden en waar tevens 70
Chinezen voor Singapore aan boord
komen, doen de Engelse Postergen
daar nog 75.000 kilo bg\
„33c voel mjj net het Kerstmanne
tje", zei de gezagvoerder, Kpt.
Schnetler, lachend.
De laatste dagen. voo~ het ver
trek van de „Garoet" reden op de
terreinen van de Rotterdamse Lloyd
de lories onafgebroken dag en nacht
van de loodsen naar het schip
om de Ned. post, «die in. meer dan
5.000 grote zakken is verpakt, en
alle verdere vracht, waaronder de
voor Indonesië bestemde geconden
seerde melk van „Nederland helpt
Indiè", tijdig m te laden. De enorme
hrjskranen zwaaiden etmalen zon
der rust hun vrachten van de kade
in de ruimen van het grote, 12.500
metende, schip, dat echter tóch
Of er discipline heerste?
Kapitein Nieuwland glimlacht:
„Hier zijn we in de eerste plaats
artist", zegt hij, „maar dat is niet
altijd zo. Komt u maar 'ns kijken,
als we 10 December uitrukken voor
een mars door de stad, dan gaat
alles militair-model. Nu echter
musiceren we en praten we over
het werk."
Een synthese tussen dienst en
kunst is heel wel mogelijk; dat be
wees het op hoog-artistiek peil
staande concert voor de NIWIN,
niet alleen
Maar hij had nog meer pij3en op
zijn boog. Hg droomde van een
nieuwe wereld. Een wereld van so
ciale volmaaktheid. Met een mens-
waardigg huisvesting voor iedereen.
Hij begon huizen te ontwerpen,
maar had daar weinig succes mee.
Zo'n gek schilderij wilden de men
sen nog wel eens een keer kopen,
maar zo'n huis, dat even vreemd
was als die schilderijen daar trap
ten ze niet in. Nee, dan maar lie
ver zo'n gezellig ouderwets huis
met een leien dak en kleine raam
pjes; dat was niet zo'n. made-ding,
dat behield waarde en kon je vei
lig weer van de hand doen als het
niet beviel.
En omdat niemand zijti architec
tuur wilde, begon hg over zijn dro-
men te schrijven. In 1023 verscheen verleden week, maar
,.Vers une architecture" (Naar Ar
chitectuur!) en daarna al gauw „Ur
banisme" (Stedebouw) en zo kwam
de wereld zijn dromen te weten,
dromen over gemeenschapsgebou
wen, woonhuizen in groene ruimten,
wonen en werken in een geordende
samenleving, politiek en religie, fou
ten in het kapitalistische systeem,
alles kwam er bg te pas en hij "wist
slagzinnen te bedenken, die er in
gingen bij een groot publiek.
„La cité vert", de groene stad,
was de stad van de toekomst en als
antwoord op Göring's gebral: „Ka-
nonen Oder Butter", schreef by ln
1938; „Des Canons, des mfautions?
Merci! Des logis s.v.p. (Kanonnen,
minutie? Dank je! Huizen als 't u
blieft.). Dat was taal, die iedereen
verstond en langzaam kwam er be
grip voor zijn ideeën.
„Le Corbusier"
T-T IJ is nu 61 jaar en zü|R gebou-
A ■*- wen staan in Zwitserland,
Noord-Afrika, Frankrijk, Rusland,
Brazilië en Duitsland, Pe naam
Jeanneret is iedereen vergeten,
maar de hele wereld kent «De Cor
busier", het pseudoniem, de „nam
de guerre", welke op zijn geschrif
ten prijkt en waaronder bij werkt.
Maar al heeft hfl veel ge
bouwd, kent de wereld hem en
is hjj een van de belangrijkste
architecten voor het nieuwe
hoofdkwartier van de Verenigde
Naties, z|jn schoonste droom is
nog nooit bewaarheid gewor
den. Maar dat staat nu te ge
beuren in Marseille. Daar^wordt
een hele woonwijk in één ge
bouw gemaakt en leder bewo
ner krjjgt park aan zijn drem
pel.
Of dit experiment lukt of
niet, het zal het belangrijkste
gebonw van deze eeuw zijn; een
architectonische honingraat op
poten, waarin maar liefst 3000
mensen wenen in gelulddlchte
compartimenten van één tot zes
kamers met warm watervoor
ziening en air-conditioning.
En moeder de vrouw hoeft niet
ver voor haar boodschappen: te hal
ver hoogte is de «markt", de win
kel van melkboer, slager, kruidenier
en bakker, die breed van dit „dorp"
kunnen leven; daar is de kleine
bioscoop, zijn de clubkamers heb
ben tandarts en dokter hun praktijk
Daar is de wasserij en zijn de hotel
kamers voor logeergasten, die het
hebben van een logeerkamer, die
duur gemeubileerd moet worden en
MANNEN van het vak voelen direct de sfeer aan, waarin een orkest
zijn muzikale werkzaamheden verricht. De sfeer, waarin vijf en
vijftig man dagelijks repeteren, om aan elk werk een zo volmaakt mo
gelijke vertolking te geven, kan men constateren bij de Marinierskapel.
Dirigent-kapitein Gijsb. Nieuwland kon door ons geïnterviewd worden,
net, toen hij en de zijnen werkten aan een ouverture van Berlioz. Ka
pitein-Nieuwland zag er eigenlijk niet militair uit: hij dirigeerde ge
moedelijk in zijn overhemd!
DE KAPITEIN-DIRIGENT van de
vermaarde Mariniersfcapel: Gijsb.
Nieuwland; hij vertelt hiernaast
over de kapel, die in Indonesië',
België en Engeland grote, verdien
de, successen boekte.
daarom dragen de mannen van de
MarmierskapeJ hun chef een warm
hart toe.
Indonesië
„We zijn van Maart tot medio-
Augustus naar Indonesië geweest",
vertelt kapitein Nieuwland, „heel
Java hebben we „bespeeld" en
meer dan honderd concerten gege
ven. We namen onze bedden maar
mee in de truck dat spaarde tijd.
Het was een zware dienst, maar we i
deden het graag, omdat het werk j
zoveel voldoening schonk. Na af
loop van een concert stonden de
jongens soms te huilen, of ze
zwaaiden met hun armen; sommi
gen stonden te stampvoeten
We hadden nog wel tweemaal zo
veel concerten kunnen geven."
En de samenstelling van de
programma's?
„Zoals u Vrijdagavond hoorde.
Voor de pauze klassiek, na de pau
ze goede Jazz. Weet u, dat we de
Rhapsodie in Blue ook spelen, zon
der piano? Ik heb spoedig na de
bevrijding het geluk gehad een
Amerikaanse bibliotheek te kun
nen overnemen, die de interessant-
vatte; de wijze, waarop de Rhap
sodie is bewerkt, is fantastisch."
200 plus 20.000
„Maar afgezien van zo'n grote
concertreis is de dienst toch nog
zwaar te noemen. Wat dunkt u bij
voorbeeld van de balans van 1947?:
tweehonderd concerten met inbe
grip van militaire plechtigheden en
20,000 km. rijden; behalve de repe
tities viermaal dienst per week. We
hebben ook een grote concertreis
door België gemaakt, en, niet te
vergeten, ook een door Engeland,
waar we tevens voor de BBC op
traden. Veel vleiende woorden
heeft men daar gesproken en ge
schreven over ons."
Toen vertelde kapitein Nieuw
land ons nog: „Om de jonge Ne
derlandse componisten tot het com
poneren van werken voor deze be
zetting te stimuleren, beschik ik
gelukkig over een bedrag om ev,
opdrachten te verstrekken. Nog te
zeer onderschat men in o-ns land
inderdaad de talrijke artistieke
mogelijkheden, die een harmonie-
bezetting biedt. Ons streven is dus,
om artistiek-verantwoorde con
certen te geven, om het harmonie
orkest een,belangrijke plaats in het
concertleven te laten venverven,
een plaats, die het ongetwijfeld
toekomt!"
te klein bleek te ztjn, zodat ook het
11.000 tons s.s. „Zeeman", onder
Kpt, v. d, Mey, door de Lloyd moest
worden ingelegd om op dezelfde
dag eveneens naar Batavia te ver
trekken, met allerlei „gewone" la
ding, waarvoor de „Garoet" geen
plaats meer had.
Aan deklading vervoert de „Ga
roet" nog het bekende bergings
vaartuig „Dolfijn", van. v. cl. Tak's
Bergmgs Mij., dat in Indonesië ber-
gmgsweöc gaat doen: een 7 M, lang
en 2 J/? M. breed motorbootje voor
de R. Kath. Missie in Sorong (Nw.
Guinea), waarmee de missionaris
sen heel Guinea en omliggende
eilanden zullen kunnen rondvaren
voor hun missie-arbeid en een twee
tal autobussen voor de B.P.M.
De „Zeeman" zal via Bramen en
Bona varen, waar in totaal nog on
geveer 3 500 ton lading voor Indo
nesië zal worden ingenomen.
Tn het mistige park, tussen de half-ontbladerde bomen scheme
ren de blote ruggen van jongens in looppas, een sportgroep
van Herstellingsoord „Aardenburg" in Doorn. Niemand, die hen
zo monter en Spartaans in de kille Novemberlucht ziet draven,
zou zeggen, dat dit jongens zijn, die kort geleden uit het hospitaal
werden ontslagen waar zij voor ernstige schotwonden of ver
minkingen waren opgenomen. Pas wie de patiënten volgt in de
gymnastiekzaal en van naderbij bekijkt, ziet dat de meesten lange
littekens hebben, een hand missen of stijf zijn in een of meec
ledematen.
Hier wonen ruim 200 jonge man
nen, invalide of herstellend van
een ziekte: er zijn er, die beide
armen of beide benen missen, die
blind zijn of gestoord in hun
spraakvermogen, die enkfi een
vmger amputatie hadden, >f die
gedeeltelijk verlamd 2ijn. alen zijn
oorlogsinvalide, 70% is in Indone
sië gewond. De strikt medische be
handeling in bet ziekenhuis is
achter de rug, hier is bet oord,
waar zij nabehandeld, en psychisch
en lichamelijk weer fit gemaakt
worden voor de maatschappij- „Fit"
is geen passend woord voor iemand
met een dubbele armamputatie?
Toch wel.... het is fantastisch
wanneer men ziet, hoe hier mensen,
die twee armen missen met behulp
van protfiesen (kunstledematen)
weer tot haast alle handelingen In
staat zijn, hoe zij in de timmer
manswerkplaats staan en zelf tel
kens een ander hulpwerktuig aan
hun kunstarm bevestigen en daar
mee schaven of zagen of timmeren.
Zij hoeven niet meer thuis te
zitten en beklaagd te worden door
hun familie. Zij behoeven zich niet
onvolwaardig te voelen, want ze
zijn weer tot gewone arbeid in
staat.
Een blinde met één armampu
tatie is aan het oefenen met zijn.
In de afgelopen zomer schreven
rond duizend candidaten in Voor
het examen ter verkrijging van de
graad van gezél of meester in het
timmeren, meubelmaken, smeden,
huisschilderen, metselen, machine
bankwerker machmedraaien, lood-
en zinkwerken, modelmaken en
steenhouwer Helaas verwierven
slechts 573 van hen, hetgeen neer
komt op 59% van het totaal, het
diploma.
De vereniging ter veredeling van
het ambacht, die de examens af-;
neemt is er van overtuigd dat deze
niet bijzonder gunstige uitslag geen
gevolg is van het gebrek aan intel
ligentie van onze ambachtslieden.
Evenmin-van de eisen die op het
examen gesteld worden.
De examinatoren zijn „soepel"
genoeg, ook zij zien niets liever dan
dat iedere candidaat aan de eisen
voldoet.
De vereniging betwijfelt echter,
of welvalle candidaten voldoende
op de hoogte zijn van deze eisen.
Dit jaar is het zelfs voorgekomen,
dat een candidaat beweerde voor
zijn vak de kennis van rekenen en
meetkunde niet nodig te hebber
Zo iemand moet natuurlijk worden
Modjokerto voert grote
partij rijst aan
De Nederlandse Regering heeft,
in Siam 6Vfe miilloen kilo rqjst ge
kocht en de Kon. Rott. Lloyd heeft
er toen voor gezorgd, dat dit veel
begeerde artikel zo spoedig moge
lijk naar ons land werd gebracht.
De Lloyd zond ml. haar 12.000 tons
m.s. „Modjokerto" naar Bangkok,
om deze grote partij rrjst te laden;
daarna ging het via Batavia, waar
de passagiers embarkeerden, en
Belawan, waar nog even 2500 ton
palmolie en 750 ton paimpitten
eveneens voor ons land bestemd
werden ingenomen, naar Rotter
dam, alwaar deze „rijst-boot" he
denmorgen is aangekomen. De rijst
is er dus, zodat de tweede rijatbon
sinds de oorlog straks inderdaad
gehonoreerd zal kunnen worden...-
Hieraan te hebben mogen mede
werken, zal voor de op Donderdag
j.l. 55 jaar geworden, gezagvoerder
van de „Modjokerto", Kapt W. van
Leeuwen, die na hyna 36 jaren in
dienst van de Lloyd gevaren te
hebben, thans met pensioen gaat
ongetwijfeld een aangename herin
nering btrjven aan z'n laatste reis
een prettig einde van een wisselval
lige zeemans-loopbaan.
Rotterdamse
Mirin Dajo
Gisteravond heeft een
klein besloten gezel
schap staan griezelen
en rillen op het podium
van de Cadi-Club aan borst staan. Later ver-
de Rochussenstraat. Men telde Rabicani ons nog,
waande zich temidden
van de Brits-Indische
fakirs, die met slangen
m hun broekzak insteü Zond»r blikken n#
14 na S
mond van deze Rotter
damse fakir te kijken
of het glas er soms
schade had aangericht,
maar ook daarvan was
niets te bemerken.
Na zijn optredgn ver-
dat hij zonodig ook telde deze Rotterdamse
twee mensen kan dra- Minn Dajo, dat hy
en hun mid-
doen op een
vlijmscherpe
klimmen
dagdutje
bed met
spijkers.
Het was echter geen
Brits-Indier, die gister
avond optrad, maar een
heel eenvoudige Rotter
damse jongen uit
Crooswijk Zijn ware
naam mochten wij met
noemen, maar zijn „fa
kir-naam" is Rabicani,
En deze Rabicani dan
Legem gisteren zijn op-
ir *den met vuureten.
Dair trekt men tegen
woordig de schouders
over op, maar wij, die
gewone normale men
sen zijn, trokken onze
vinger snel terug toen
hij in de vlam kwam
De fakir ging vervol
gens liggen op een spij
kerbed, waarvan de
spijkers zo scherp wa
ren, dat men er niet
met de hand op durfde
steunen en het daarbij
periment een lamp van
het electrische licht op.
Men hoorde hoe hij het
glas met zijn sterke tan-
dqn tot gruis vermaal
de, waarna het met een
glas water naar binnen
werd gespoeld. Toen
ging er een grote vei
ligheidsspeld door de
strot, een lange priem
reeds heel vroeg, op de
lagere school nog, tot
de ontdekking is geko
men, clat hij bijzondere
eigenschappen moest
bezitten. Eens viel er
een pen zeer di.ep in
zijn hand. Hij voelde
er mels van. Toen, als
jongen nog, is hij sa
men. met zijn tegen
woordige assistent en
verzorger5 aan het expe
rimenteren gegaan, In
loodrecht door de tong %*n MkMs ergens op
en één horizontaal dii Ctoomrflk S"vcn zij
door de linkerwang
weer naar buiten stak.
Tot slot prikte zijn as
sistent hem vol met pu
naises van ongeveer
twee centimeter lengte.
Dank zij het geringe
aantal aanwezigen wa
ren wij in staat al deze
voorstellingen voor
klasgenoten. Na de be
vrijding gingen beiden
naar Indonesië, waar
Rabicani voorstellingen
gaf voor de soldaten en
ook eens optrad voor
een groot aantal leger-
doktoren.
Het ligt niet Jn de
experimenten van zeer bedoeling, hoewel de
naby gade te slaan. Er mogelijkheid bestaat,
vloeide geen druppel om nog grotere experi-
bloed, ook het gezicht menten te ondernemen,
vertrok zich niet als er „ïk heb Mirin Dajo als
iets doorstoken werd. voorbeeld", zed Rabiea-
Later waren we nog in ni, „en ik wil niet vroeg
ste composities en bewerkingen be- zyn assistent op zijn de gelegenheid om in de op het kerkhof liggen.'
afgewezen, het is slechts jammer
van de moeite en hei geld die hij
besteedt. Iedere jonge ambachts
man dient reeds irf de wintermaan
den met zijn studie te beginnen om
zich het volgend jaar aan de exa
mens te kunnen onderwerpen.
Om een goed richtsnoer te heb
ben is het verstandig reeds nu een
programma van de eisen te vragen.
Belangstellenden dienen zich daar
voor te wenden tot het secretariaat
van de Vereniging ter Veredeling
van het Ambacht, Raadhuis kamer
191, Amsterdam-C.
EXAMEN
Aan de Economische Hogeschool
slaagden voor het candidaats-exa-
men in de economische weten
schappen mej. H. J. in 't Veld en
de heren D. Frikkee, Oey Beng
Ton en S. van Duin allen te Rot
terdam.
Aduertentte I. Af.*1
st. Nic. sortering:
Lijsten voor foto's, et
sen, platen en schilde
rijen.
Fa. A. BERG, Oude
Binnenweg 144, R'dam.
armprothese. Wanneer hij de ge
wenste vaardigheid heeft, zal hy
brailleschrift leren, en nu is er
al een plaats voor hem klaar op
het telefoonkantoor in Rotter
dam. Jongens met twee kunst
benen lopen en bewegen zich,
zond dat men iets aan hen
merkt.
En het is door dit herstellings
oord en trainingscentrum, dat deze
dingen worden mogelijk gemaakt,
want hier wordt de hele dag onder
medische contröle gewerkt aan
herstel en revalidatie.
Groepsgewijze wordt er geoefend,
dat geeft het grote voordeel van
het competitie-element: Kan hij al
weer méér met zijn been als ik?
Is hij al verder dan ik? en. zo blyft
de lust tot inspanning levendig.
In 1946 is het prachtige buiten
verblijf Aarderibuxg"* voor dit doel
in gebruik genomen. Behalve het
centrale gebouw staan in het stati
ge park over een uitgestrekt ter
rein bijgebouwen en barakken:
Slaapzalen, massage-afdeling, gym
nastiekzaal, tevens schouwburg,
cantine gebouw voor arbeidsthera-
pie. Iedere patiënt heeft een werk-
r oost er, van zolaat tot zoïaat sport,
massage, bestraling, oefeningen,
knutselen, alles zodanig ingedeeld
dat zijn genezing zo gunstig en zo
snel mogelijk zal voortgaan.
De inrichting is geheel op mili
taire leest geschoeid, de patiënten
zijn in militaire dienst, hun com
mandant is overste K. Siersema.
Een gedeelte van de soldaten
keert terug naar hun onderdeel,
wanneer zaj totaal zijn genezen, de
anderen worden of voor hun eigen
vak opnieuw getraind, of krijgen
omscholing voor een ander vak.
Dit is onze oudste patiënt, zegt
het hoofd van de Medische
Dienst dr. J. C. van Gogh en hij
wijst op een jongeman, die een
schot in het ruggemerg heeft ge
had, totaal verlamd was en nu
weer loopt, zij het dan met een
stok. Een andere jongen, waar
van de hand is afgehouwen door
een klewang, werkt aan. een
houten wandversiering, weer an
deren maken smyrna kussens.
Een alleraardigst poppenhuis
staat klaar, alle onderdelen mi
nutieus verzorgd door nijvere,
maar verminkte handen.
Zo krijgt ieder het werk wat no
dig is om de verlamde of onge
oefende spieren weer te laten func-
tionneren.
De gehele dag is vol arbeid en
oefeningen, maar de ontspanning
wordt niet vergeten! Er zijn caba
ret avonden en culturele uurtjes,
aan de geestelijke verzorging wordt
gewerkt en er ia een bibliotheek.
Geen wonder dat vele jongens,
wanneer ze ontslagen, worden,
maar node willen vertrekken.
Want dit prachtig gelegen oord
met zijn boeiende en afwisselende
leven, is voor allen een tehuis ge
worden.
fJOE vindt u zcfn getailleerd
manteltje voor kleine meis
jes? Heel lief in één stof met
kraag en zakjes van bont, maar
ook leuk in tweeerlei stof, waar
bij restjes of couponnetjes ver
werkt kunnen worden.
Za nodig kan men hierbij nog
een naadje maken in de taille van
de rugbaan. Voor meisjes van 4
tot 6 jaar vraagt het eerste mo
delletje 1.20 m, stof van 130 cm.
breed. Zomen en naden moeten
aangeknipt worden.
We verbinden de voorbanen
m.et de voor zijpanden. Vooral bij
een effen jasje staat het heel aar
dig als men de naden ruim 1 cm
breed opstikt. Zo zetten we cok
de rugziopandjes aan de rugbaan.
De 10 cm diepe zakjes worden
afgewerkt en opgestikt, of, als
we ze van bont maken, met zijde
gevoerd en opgezoomd. Zij- en
schcudemaden sluiten, waarbij
we de rugschouders even inwer
ken. Het beleg dat ook aange
knipt kan worden, over een tin
nen inlegsel tegen de voorkanten
zetten. Bij het verbinden van on
der- en boven-mouw de laatste op
ellebooghoogte iets inhouden. Bij het inzetten valt de binnennaad
op het tekentje in het armsgat. De halsopening zetten we tussen de
dubbele stof van de kraag. De onderkraag nemen we, evenals het
inlegsel, schuin. De voering knipt u volgens het patroon, met aftrek
van het beleg.
Men vergeet toch nooit eerst het papieren patroon tg, passen, voor
de schaar in de stof wordt gezet? ELLA BEZEMER
&T3. a V /X /ÓM S. O
voo a
5 JfifiR
26
ONDERMOUW
S
BOvENMOuW
