BOLS i Lasstaaf verdringt de klinkhamer Kinderen in hoofdrollen Met ?t KNIL op nachtelijke patrouille De Blitar, bijna geheel gelast vliegt uit de grond' Sectiébouw gaat snel! Alfred Cortot „Aan de zoom van wind en wereld" Een kind klaagt aan" in Arena EXCLUSIEF MEUBILAIR Veel Croiset, minder Rabelais „Vrolijke Reuzen" voor de VU Op zoek naar een bendeleider Capitol Go West Victoria Cineac Colosseum San Antonio butusca Green Dolpliinstreet Cia van Boort en haar poppenkast Zaterdag 20 November 1948' 5 Advertentie 1, M. 199 99* tea siecHfo gewoonte' een goede gewoonte? maar o. de beste gewoonte is: eiken dag eert glaasje, JVani Belt Z O. <5. it Hit xnhtre ttntrtr ttitJtr Bjmtngtitg, du itttds op veilt tferill van 40 t>/o wordt afgeUttnZ Daar om it Bth prl/tg tn to eb jaebt. Vervolg deze serie! De bekroonde tekeningen worden om de 14 digen gepubliceerd en beloond met een kruik Bols. Inzendingen onder mono -Eiken dag een Glassfe" san de N.V. Errea Lucm Bols. Amaterdim. IN de enorm grote tekenzaal van de werf Wilton-Feyenoord te Schiedam, wordt een groot deel van de Zuldwand ingenomen door een prachtig glas-In-loodraad, een. geschenk van Harry Wilton. Het kleurig mozaïek stelt een scheepswerf voor uit de tijd van het houten zeilschip. Op de achtergrond alen we zo'n schip met een fraai versierde spiegel. Op de voorgrond zl}n de ouderwetse scheepstimmerlieden, gestoken in wambuis en met een muts op het hoofd, bezig met het in gebogen vorm brengen van planken, wat gebeurt met behulp van een vuur. Zo ging het een goede honderd jaar geleden! Toen werd het hout door het ijzer vervangen. De vuren bleven branden op de scheepswerven, ech ter niet voor het kromtrekken van de huidplanken, maar wel voor het beten van de duizenden en duizen den nagels, die de klinker nodig had om de platen te zamen te voe gen, De klinker verdreef de scheeps timmerman van het grootste deel van zijn arbeidsterrein. Hij ge bruikte eerst nog de eenvoudige, spitse klinkhamer om tezamen met een kameraad nagel voor nagel in het gat plat te slaan- Later kwam de veel sneller werkende pneumati sche klinkhamer in zwang. Het da verend geratel der luchthamers werd het karakteristiek geluid, -waaraan men de scheepswerf van verre kon onderkennen. Een nieuwe techniek echter ont wikkelde zich en deed ook haar intrede in de scheepsbouw: het electrisch lassen En in het bijzon der in en na de oorlog breidde deze geheel nieuwe werkmethode zich zo snel uit, dat de klinker, die eens de scheepstimmerman verdrong, nu op zijn beurt overvleugeld wordt door de lasser, de man, die met de intense hitte van de electrische vlamboog het staal doet samensmel ten tot verbindingen even hecht en sterk als het materiaal zelf. Het lassen gaat ook sneller en daar bo vendien een belangrijke gewichts besparing verkregen wordt kan men rustig zeggen dat al deze voordelen op de duur over het lot van de klin ker zullen beslissen. Omwenteling Amerika heeft in de oorlog in een tijdsverloop van enkele jaren meer dan vijfduizend schepen gebouwd, standaardschepen, die als blokken dozen in recordtijd in elkaar wer den gezet. Het was een ongelooflijke prestatie, die echter nooit verricht had kunnen worden als niet het electrisch lassen was toegepast. Men bouwde zelfs machines, die de lan ge lasnaden automatisch tot stand brachten. Voor de oorlog al werd ook in Nederland het lassen in de scheepsbouw toegepast, zij het na tuurlijk nog op beperkte schaal De oorlog stagneerde de ontwikkeling in hoge mate en na de bevrijding was het gebrek aan geschoold per soneel een bijna even grote'handi cap. Het getuigt derhalve van taal doorzettingsvermogen der Neder landse scheepsbouwers, dat m slechts enkele jaren tijds de ach terstand werd ingehaald en het bui tenlands technisch peil nagenoeg is benaderd. In Amerika veroorzaakt de lastechniek een omwenteling in de scheepsbouw, in Nederland vol trok zich hetzelfde, zij het dan niet zo abrupt en overhaast als over zee door de noodzaak van de oorlog moest geschieden Weliswaar doet zich het tekort aan geschoolde ar beidskrachten nog steeds gevoelen, doch daarin wordt allengs voorzien, o.m. door de bedrijfsschooi. Ook de werf Wilton-Fyenoord heeft een dergelijk opleidingsinstituut ook voor de omscholing, dat dank zy zijn voortreffelijke inrichting uitsteken de resultaten oplevert. Op de Blitar Een treffend voorbeeld, hoe de scheepsbouw in ons land zich ge heel heeft aangepast aan de moder ne methode der lastechniek, vormt het motorpassagiersschip Blitar, op het ogenblik in aanbouw in het bouw dok van de werf Wiltan-Fyen- oord. Een gratis ritje met de „werf- busdienst'1 voert ons in enkele ogen blikken over het ^uitgestrekte ter rein naar het enorme bassin, waar in aan de ene zijde het casco van een oorlogsschip en aan de andere kant de kolossale romp van de Bli tar ligt. De toekomstige Lloydboot gaat van voor tot achter schuil ach ter een tientallen meters hoge stel- BEZURGING In E'PAM en OMGEVING En... over advocaat valt te praten. De man met de vlamboog, het in tens hete vuur, dat het hardste staal vloeibaar maakt als water. ling-construetie, die geheel los van het schip staat opgesteld. Rondom op de kade, voor en opzij van het schip liggen brokken van dekhui zen en schotten van ongewoon gro te afmetingen. Zij wachten op hun beurt te worden ppgepikt door de torenhoge scheepsbouwkraan, die ze linea recta op de juiste plaats m of op het schip zal neerzetten. Hier zien we cu het frappante verschil met vroeger. Toen werden de op maat gesneden en geperfo reerde platen stuk voor stuk naar de helling gebracht. Thans worden tevoren op de lasvloer in de scheepsbouwloods grote lappen van de huid, de dekken, tussendekken of schotten uit verscheidene normale platen tezamen gelast. Ook de dek huizen worden tot de maximaal toe laatbare maten en gewichten in el kaar gezet en tevens voorzien van gaten voor patrijspoorten, ramen en buisieidingerv Deze zogenaamde sectiebouw gaat enorm snel. Het is verbazend hoever de Blitar, waar van deze zomer de kiel werd ge legd reeds is gevorderd. In Januari verwacht men het schip uit het bouwdok te kunnen slepen! Een andere bijzonderheid Is, dat het samenstellen der voor de Blitar bestemde secties nagenoeg gereed is en men reeds 'n begin heeft gemaakt met de onderdelen van een tweetal tankboten, waarvan de kiel nog moet worden gelegd. Wanneer dit eenmaal gebeurt, zijn al zoveel sec ties klaar dat ook deze schepen, net als de Blitar, „uit de grond zullen vliegen!". De lasser werkt dus zowel op de wal als op het schip en op laatstge noemde plaats niet altijd onder gunstige omstandigheden. Onder het tunneldek of nog lager, in de dub bele bodem moet ook worden ge werkt en dan moet de lasser tonen met alleen een goed vakman, te zijn maar ook bepaalde capaciteiten als slangenmens bezitten. En daarbij moet hij maar zien, dat hij zijn ma teriaal, z'n kabels en afzuigslang voor het wegzuigen der ongezonde metaaldampen met zich meesleept! Niet geheel gelast Een voor honderd procent gelast schip zal de Blitar niet worden- Sommige verbindingsgedeelten, als bijv een tweetal gangen in de huid even boven de plaats waar de ronding van de bodem in het rechte gedeelte van de zijwand overgaat en ook de aanhechting van de huid aan de talrijke spanten, zijn geklonken. Het is uit een oogpunt van veilig heid, dat deze klinknadett m het schip gehandhaafd blijven. Contro lerende lichamen als Scheepvaartin spectie, Lloyds of Bureau Veritas willen nog niet aan het voor hom derd procent gelaste schip. Het m tweeen breken van enige grote tan kers van het type T2 op de Stille Oceaan, de breukverschijnselen, die ook verschillende schepen van het Liberly-type vertoonden, manen tot voorzichtigheid Slechts stap voor stap gaat men. verder. Elke nieuwe constructie wordt niet al leen in. het laboratorium, maar ook in de practijk nauwkeurig op haar deugdelijkheid beproefd. De Blitar is een van de viif mo- "i^rne motorvracht- en passagiers- schepen, die dc Koninklijke Rotter- damache Lloyd na de oorlog in Ne- i derland heeft besteld. Het zijn de J Garoet (Wilton-Feijenoord) en Sla- I mat (R.D.M.) reeds in de vaart de Blitar bij Wilton in aanbouw en de Mataram en Langkoeas, die bij p. Smit Jr. worden gebouwd. Ze i hebben gezamenlijk een draagvermo- I gen van niet minder dan 60.000 ion, terwijl de aanschaffingskosten niet ver van de 50 millioen gulden ver- I wijderd zullen zijn. Zo'n omvangrijke en kostbare bouwopdracht komt zelden in de geschiedenis van de scheepsbouw voor. Wanneer in de loop van het komende jaar het laatste van deze serie schepen het ruime sop zal hebben gekozen, heeft de Rotterdamse koopvaardijvloot een rijk bezit verworven. Deze vijf schepen, fraai van lijn, volgens de modernste principes hecht en sterk gebouwd, zullen, m welke vreemde haven zij ook komen mogen, steeds weer getuigen van het voortreffelijk vakmanschap der Nederlandse scheepsbouwers. DE BLITAR IN HET BOUWDOK. Juist zweeft een stalen „schutting" boven het voordek om in het schip te worden geplaatst. De foto werd enkele weken geleden genomenwat zeggen wil, dat het nog open. lig gende bovendek ouer welks steunbalken de ijzerwerkers even ge moedereerd rondwandelen als thuis rond de huiskamertafel reeds lang ils gedicht Zelfs een paar ilei Jes Dier en limo nade brengen wij graAK binnen een ntir by U thuis. Dat de Franse 71-jarige meester- pianist Alfred Cortot nog uit winstbejag concertreizen maakt, valt moeilijk aan te nemen. Uit IJdelheid dan? Misschien wel. Want de w«ze waarop hij bet enthousiaste publiek eer» drietal toegif ten schonk, getuigde van een gebaar, dat men alleen by de ..groten" de „zlch- zelf-bewusten" aantreft, Maar het ligt mijns inziens psychologisch beschouwd veeleer nog in het feit. dat grote kun stenaars die hun ganse leven overal als een vorst zón ontvangen, dag-in-dag-uit stormachtig ztjn toegejuicht het podium niet kunnen verlaten en elke gelegen heid aangrijpen de glorierijke dagen van weleer telkens opnieuw te beleven. Dit is de tragiek van een gevierd kun stenaar Is het gehalte van het spel van Cor tot dan nu reeds zo gedaald, dat hij een publiek met meer vermag te boeien? Geenszins, Zeker, als hij Chopin of Schumann (Kinderszenen en Carnaval) speelt hoort men. er passages in, die lang met meer vlekkeloos klinken. Ook gebeurt het wel zoals in het Scherzo op. 31 of m de Sonate op 45 van Cbo- pin dat de linkerhand te veel domineert ten opzichte van de rechterhand. Maar zijn fluisterend pianissimo, zijn warm, mollig toucher zijn grote uit- beeldingskracht getuigen van een in drukwekkend. kunstenaarschap. Nu nog bezit zijn piamstiek in hoge mate iets overrompelend®, hoewel er reeds kentekenen zijn die er op wijzen, dat de tod gekomen is het openbare muziekleven vaarwel te zeggen. Alfred Cortot heeft een lange en wel bestede kunstenaai sloopbaan achter zich liggen, waarop hij ïnet grote vol doening terug kan zien Hij heeft ge dirigeerd, gecomponeerd, pianisten op geleid. het gehele oeuvre van Chopin opnieuw uitgegeven. Van zgn kunstenaarsgaven zullen wellicht dus nog vele jongeren kunnen profiteren. Herman van Bom Jantien van Eek in Boymansaula Er hoort enige vermetelheid toe, de verzen van Adriaan Roland Holst te declameren want wie in gebreke blijft de sfeer op te roe pen, die heerst ,aan de zoom van wind en wereld', op de grens tus sen droom en leven, faalt onher roepelijk. De verzen van deze dich- I ter, voor wie de zee spreekt van het verlangen naar het .eiland achter zee en wind', het blijvende, het eeuwige, zijn slechts te ver staan in die droomsfeer, waarin het leed en de hartstochten van het aardse leven hun invloed nog doen gelden, maar die toch nu en dan overstemd worden door het vuri ge verlangen naar wat eeuwig blijft. Al ontkomt men met aan de indruk, dat de liefde tot de zee, het verlangen naar het verlangen, bij Roland Holst vaak groter zijn dan die naar het blijvende zelf, zijn verzen bewegen zich aan de zoom, als in een droom en hoe licht kan een menselijke stem die sfeer ver storen! Het schort Janhen van Eek, die Vrijdagavond in de aula van Boy mans voor liet Logos Verband werk van Roland Holst voordroeg, aller minst aan die vermetelheid. En dat siert haar want al vroeger heeft zij bewezen dat zij de kunst verstaat om de sfeer op U. roepen, waaxm de poëzie van Roland Holst ver staanbaar is. Ook nu liet zij hier over geen twijfel en waar zij daar enboven beschikt over een wellui dende altstem, die in alle nuances even beheerst en warm klinkt, en toch het vers zelf volledig laat spreken, moest dit wel een avond worden van weldadig kunstgenot. Met drje gedichten uit de bun del .Onderweg' (1940) wist zxj meteen de juiste tooti te treffen. Verder waren het uitsluitend ver zen uit de vroege bundels, die Jan tien van Eek voordroeg: uit .Voor bij de Wegen', .Verzen' en uit ,De Belijdenis van de Stilte', welke laatste de beste vertolking kregen. Na de pauze, in de cyclus ,De ge heime Zee' uit .Voorbij de Wegen', begeleidde Hendrik Willem Poïder- mans de voordrachtskunstenares aan de vleugel met de muziek, die Henri Zagwijn ervoor geschreven heeft. Vooral deze door illustratie ve pianokl-nken gestemde voor dracht bracht de talrijke aanwezi gen terecht tot hartelijke bijvals betuigingen, C. J. Overbeeke. Belgische minister spreekt te Botterdam Baron F. van. der Straeten Watllet, <J« Belgische minister van buitenlandse handel zal op Ma.indag 29 November des avonds om 8 uur In de Blauwe zaal van het Beursgebouw een voordracht houden op uitnodiging van het comité van Belgisch-Nederlands-Luxemburgse samenwerking, 99 Weer een kind. In Oliver Twist een kind-acteur, in Misleide Jeugd een acterend knaapje en thans in The fallen idol (Een kind klaagt aan) weer een hoofdrol door een jongetje van een jaar of negen: Bobby Henrey Maar een acterend knaapje Is Bobby niet, geen gedresseerd aapje dat op commando lacht en huilt en zjjn dia loogje zegt Het lukt wel of regisseur Carol Reed het ventje maar wat heeft laten rondlopen en spelen en met einde loos geduld de momenten heeft afge wacht die hij voor de film kon ge- brutken, om die dan met een gauw tevoorschijn getoverde camera vast te leggen Dit ventje acteert met, de camera betrapt het bij een groot aantal korte handel ingetj es, die kunstig ge monteerd znn m de speelscenes dot groten, zo lijkt het wel en daardoor doet hot spel weldadig natuurlijk aan. Hot kindergemoed van Feline, ro heet Bobby in do film, wordt tijdens een weekend, dat zo leuk had kunnen 2yn. omdat hij hot in gezelschap van vaders butler, zijn. grote vriend, mocht doorbrengen, zwaar beproefd door lal van dramatische Incidenten De zure, kijfachtige vrouw van de butler ont dekt de verhouding van haar man met een secretaresje van dc ambassade waar allen in dienst zijn en het kind wordt betrokken In het warnet van leugens en verdraaiingen die de grote mensen ge woonlijk om zo'n situatie weven Als de vrouw van de butler dan tot overmaat van ramp nog sneuvelt door een val van dc trap, beschuldigt de jongen zonder opzet zijn grote vriend Advertentie l. Ml. Tc koop Pracht Engelse Rietsalon be staande uit 2 gebeeldhouwde fauteuils met losse verende kussens 3-zitsbank en wortelnoten tafel f 750 Aparte Gothieke huiskamer f 1150 - 2 Daraci- fauteuils t 135 - per stuk Gotische salon f 975 - Groot Wilton karpet f G50 - Beige gespijkerd tapijt 750 - Luxueus R3nks»cl J150- Verder Perzische tapijtjes Te net»- Zondag, Maandag en Dinsdag by Mevrouw van Straten, Kwe Parklaan 115, Scheverungen; Telefoon 55.1880 Zander twijfel heeft Max Croiset met zijn „Vrolijke Reuzen" van Rabelais verder we zeggen niet: hoger gegrepen dan met enig ander stuk uit zijn sterke reper toire, zonder twijfel ook is geen Nederlandse voordrachtskunste naar meer gerechtigd tot deze koe ne keus dan Croiset. De serieuze opvattingen, die Croiset van zijn kunst heeft en die op elke voordracht het stempel van gaafheid en volkomen beheersing drukken, staan er borg voor, dat aan de reproductie van „Vrolijke Reuzen" een Rabelais-studie en daar mag men niet gering over denken is voorafgegaan. Dat Croiset zich in de Rabelai- siaanse geest en stijl volkomen in geleefd heeft, staat vast en van zjjn voordracht was het een inte- Bij onze jongens in de Oost (I) (Speciale reportage van majoor J. G. Raatgever) Kennismaken met de buren is het eerste, wat men in dit land doet en al wonen die buren dan ook 25 km. verderop, slechts te bereiken langs een stoffige weg vol diepe kuilen, waarop de tonner de dolste sprongen maakt.... dat doet aan de vreugde van de ontmoeting niets af. Zo gaan wy dan op bezoek bij kapitein Foppe van het K.N.I.L., die hier op West Java met zijn pelotons Ambonnezen, Soendanezenen Menado- nezen al heel wat karweitjes heeft gerakkerd, tezamen met de 1ste luite nant Van. Leer en een. stel onderofficieren. Kapitein Poppe is een. man van weinig woorden, een Dehaan in hart en nieren, die het liefst maar zo gauw mogelijk weer naar Sumatra terug zou willen. Behaaglijk trekkend aan zijn pijp, waarin de mixture geurt, vertelt hij, zeer sober, iets \ran zijn werk in. Insulinde, waarover een spannende avonturenroman arm zijn te schrijven. Maar kapiteins van het KN.IL. schrijven geen boeken; zij hebben andere dingen, te doen. Een reus van een soldaat kamt zich tijdens ons gesprek melden; hij brengt een bericht van de in heemse veldpolitie: de bendeleider K- is gesignaleerd in de kampong T., 25 km. ten Noorden van onze standplaats. De kampong werd omsingeld maar de man ontsnapte. Kaptein Poppe laat terzijde van zijn PIJP enkele minder vriendelij ke woorden uit aan het adres van de veldpolitie en grijpt dan naar de telefoon. Er is nog een kansje dat de man in de buurt is gebleven of zelfs naar de kampong is terug gekeerd en die kans mr«* niet on gebruikt voorbijgaan, „Vannacht rukken -a uit, bij het aanbreken van de dag door zoeken wij de kampong! Zin om mee te gaan?" Op zulk een vraag kan maar één antwoord gegeven worden, „Oké, vannacht 4 uur pik ik op bij de rilstpellerij." In de nacht naar de kampong T Klokslag vier stopt de jeep voor onze tangsi. Het KNIL is op tijd. Achter de jeep ronken de moto ren van drie vrachtauto's, waar mee drie pelotons vervoerd wor den. En dan gaat het in de stik donkere nacht, langs mulle wegen waar 't stof meters hoog opwaait, naar het Noorden. Nachtvogels wieken langs de jeep, een rat schiet over de weg, kamponghon den blaifen als wij voorbijdaveren, maar verder is er niets dan de tropische duisternis, die als een muur staat rond onze kolonne. De soldaten hebben een zakdoek voor neus en mond gebonden, een stofbril beschermt hun ogen En steeds verder dringen wij dit vlak ke land binnen, dat zich uitstrekt als één sawah, tot de ondoordring bare vloedbossen langs de kust. Af en toe belicht onze koplamp een eenzame kampong, wat huisjes on der hoge pannen, tuinen met pi sangbomen een enkel olielampje, pinkelend in een voorgalerij. Even voorbij een brug over een irriga tie-kanaal stopt de kolonne, de lichten worden gedoofd, en in de diepste stilte verzamelen de pelo tons zich langs de donkere weg. Te voren zyn de rollen, al ver deeld: een peloton sluit hier af, een peloton daar en hel derde gaat de kampong in. Een groep blijft achter bij de auto's ter bewaking van de auto's en.van de iniandse spionnen, die het bendehoofd aan stonds zullen moeten identificeren. Peloton na peloton verdwijnt in de duisternis, een^roep rechts van de weg en een groep rechts van de weg, de commandant ergens tussen de groepen in. Even wordt er gepraat en een soldaat struikelt over een losse kei. „Diam, dïam" (stil) sist kapitein Poppe, tussen zijn tanden en wat hij er verder bij denkt kan men bijna horen! Geruisloos gaat het nu voorwaarts, eerst nog enkele kilometers langs de weg, dan in Oostelijke richting dwars door de kurkdroge en keiharde sawah's. We zijn waar we wezen moeten, op een sawah-dijkje maken we het ons gemakkelijk en wachten de dageraad af, te midden van een legei sjirpende krekels, dat van de nacht een dag zit te maken. In de kampong Ongemerkt heeft de nieuwe dag de nacht verdrongen, de pelotons zitten precies waar ze zijn moeten, de brens bestrijken de randen van de kampong, waar juist de eerste vuurtjes worden ontstoken en de kippen zich opmaken hun ontbijt bij eJLtaar te krabbelen. Toonbeeld van rust. Maar wat huist er achter die dunne bilik-wanden? De sergeant majoor kijkt eens naar kapitein Pcppe, „Zullen we maar begin nen?" „Oké" En daar komt in het grau we licht van de morgen het eerste peloton op de been, de mannen in een brede linie, het geweer in de aanslag, tot vuren gereed. Dit is even een hachelijk moment: als er in een kampong verkeerde ele menten schuilen kan er plots een bien beginnen te ratelen. Maar al les blijft rustig en het eerste hu ia is al bereikt. Eten kort maar dui delijk bevel: „Semoea Keloear" (Alles naar buiten). Hoe vlot dit alles verloopt! De mannen komen, ik zou haast zeg gen blijmoedig te voorschijn en hurken uit zichzelf al terzijde van de kampong in rijen van vier. Ze roken een strootje, peuteren met een stokje tussen de tenen, een roept er naar zijn vrouw om het lidmaatschapsbewijs van de Pa soend an te brengen. Huis na huis loopt leeg, rustig blijven de vrouwen en kinderen op de voorgalerij zitten; in hun hoge kooien mekkeren de geiten die los gelaten willen worden en dat is vrijwel het enige geiuid in deze stille kampong, die in de regentijd alleen langs de sawah-dijkjes te bereiken is Steeds het onderling verband herstellende en zeer waakzaam doorschrijdt het peloton de kampong; ongeveer 80 mannen verzamelen zich op de sawah even buiten het dorp. „Ze boffen, die knapen", zegt kapitein Poppe, „vorige week heb I In de laatste brief van kap tein J. G. Raatgever inmid dels bevorderdtot majoor heeft hg geschreven over de er varingen en belevenissen van onze jongens tijdens de reis op weg naar Indonesië met het troepenschip „De Waterman". Inmiddels heeft het bataljon voet aan wal gezet en nu be- fltnnen, nadat de eerste indruk ken verwerkt zijn, de •mosihjke jaren. Ook hierover schrijft ma joor Raatgever in een aantal artikelen die toy plaatsen onder de titel „Bij onze jongens in de Oost". ik er tweeduizend bij elkaar ge trommeld en die moesten mee tot alles doorzocht was. Dat duurde tot 's midags 4 uur. Maar dit grap je is in een half uur bekeken." Inmiddels zijn de twee spionnen erbij gehaald; stuk voor stuk be kijken ze de neergehurkte mannen, maar de gezochte is er niet bij. Persoonsbewijzen worden gecon troleerd: groezelige papiertjes met een stempel van de ioerah (dorps hoofd) er op en voorzien van een vingerafdruk van de betrokkene. De spanning is gebroken. In het vooruitzicht dat ze aanstonds naar huis kunnen gaan wordt er gela chen en geschertst, een heel oud baasje met een olijk sikje, wie de trouwhartigheid uit de ogen straalt mag zó weg. Toch ontbreken er nog een paar inwoners. Ze zijn naar de pasar in K. De Ioerah, een kwiek baasje, al is zijn hemd lelijk ln de lappen mand, >3omt ze op de vingers van zijn hand op. Hij weet precies waar ze zitten en hoe laat ze te rugkomen. En als de zon haar eerste stra len over de door de droogte ge spleten sawah's zendt, spreekt de kapitein Poppe het verlossende woord: „Poelang" (naar huis). Een patrouille, zonder resultaat. Maar dat maakt niets uit. De be volking heeft gezien dat er ge waakt wordt tegen roverij en ban ditisme. En meneer K. ontloopt zijn lot toch niet! xessant en bekorend element. Maar het sprak minder dan de by na feilloze manier, waarop hij zyn figuren opriep, het haast onbegrij pelijke tempo, de beheersing van tekst en gebaar. Met andere woorden, als voor drachtskunstenaar komt Croiset voor de VTJ-avond in Luxor min stens evenveel bewondering en lof toe, als hem bij vorige experimen ten is betuigd. Wat was dan de oorzaak, dat de toehoorders en onder hen was ook een klein aantal Rabclajs-fans niet geheel of geheel niet bevre digd waren en weinig anders mee naar huis namen dan de indruk van een soort curiositeit? Van een merkwaardige fantastische geest, waarmee men zich hoogstens kon amuseren, maar die ons eigenlyk niet zoveel had te zeggèn? Jn zijn verantwoording houdt Croiset er rekening mee, dat Rabe- laïs-keuncrs zich zullen afvragen: „Waarom doet hy dit met en van dót zo weinig?" Omdat hij niet meer dan twee uur tijd heeft om de reuzen voor zijn publiek te laten leven, omdat de kuisheid van Rabelais geen grenzen kent, heeft hij wel met de schaar moeten wer ken. Als men bedenkt, dat zijn versie slechte de eerste twee cn een half van de vijf boeken be treft, begrijpt men beter, dat er heel wat aan de „lymkwast" moest blijven hangen. Rabelais, de anec- dotische woordkunstenaar bij uit stek, verdraagt dit in het geheel niet. En meer dan met Croiset's ERANcOJS RABELAIS keuze voor de samenstelling van zijn bewerking, zijn wij het oneens met de stroomlymng, de moderni sering van de taal, Sandfort s ver taling, die hij niot wilde of kon gebruiken, maakt dat wel heel duidelijk. Het deel na de pauze, wanneer de wonderlyke Panurg zijn intrede doet met de kostelijke dialogen, voldeed meer. En wanneer we dan 't voor en tegen van deze „Vrolijke Reuzen" hebben trachten af te wegen, mag Croiset van ons aannemen, wat hy zelf ons wil doen geloven: „Er zit geen kwaad noch boze opzet bij." H. F. Reedijk. Opgericht ia de N.V Zero koet- en vrieslostallaties v/h gebrs. Zeedijk en Co. te Rotterdam, ten doel hebbend de exploitatie van koeltechmsche industrie ën reparatiedienst en de handel in, be nevens fabricage van kocltechnische artikelen cn machines voor voedings bedrijven. van moord bij het politieverhoor Maar het kind wordt, betrapt als het al enkele malen is op het vertellen van ingefluis terde leugens, niet meer geioofd, nu het de waarheid spreekt Het scenario is vervaardigd naar een kort verhaal van de Engelse schrijver Graham Greene, van wie Aznerüa ge durende de oorlog reeds enkele verhalen verfilmde: A Gun for hire en oa. Ministry of Fear De auteur heelt het draaiboek zelf geschreven en Beed tekende de onheilssfeer heel knap. Sir Ralph Richardson speelt de butler en Michele Morgan het vriendinnetje. Met de Marx Brothers moet men deze keer een beetje geduld oefenen, want het begin van „Go West" ts danig ver velend. De drie gekke mannetjes moeten eerst nog betrokken worden in ernstige zaken van grote mensen, de aanleg van een spoorlijn, de jacht op een grond- acte, een complot van oneerlijke kroeg bazen, De gebroeders kunnen dan weinig anders doen dan wat mopjes vertonen en tappen, maar als ze eenmaal goed loskomen en een tiein ter beschikking knjgcn om de meest dwaze trucjes uit te halen, breekt de vrolijkheid baan en kan men zich kostelijk vermaken, ln het bijzonder met de waarlijk onnavolgbare manier, waarop ze' spotter» met alle wetien en vormen van de realiteit. En, hun muzikale intermezzi doen bet goed. ..San Antonioblijkt een aanvankelijk nogal onbegrijpelijke geschiedenis van veeboeren cn veedieven te zyn. Men kan er in het begin mei achtei komen, wie de boeren cn wie de dieven zijn. totdat een schone jurlrouw aan het spel deel neemt 7ii zingt in een Wild-westbar twee slaapliedjes, maar juist zij ver oorzaakt de „herrie", In een oogwenk ligc liet mannelijk deel van de barbezoe- kers, tot gioot vermaak van do bioscoop bezoekers. in slagorde achter de toon bank en de diverse tafeltjes en zoekt de zwakke sexe ijlmgs een veilig been- komen De twee doortrapte schurken in deze Eilir» trachten elkaar ovn zeep te hei pen m de sombere mines van het fort van San Antonio, hetgeen slechts gedeeltelijk lukt De giaotste schurk weet te ontsnappen, maar wordt na een tvllde paardenrace achterhaald door de held van de film, die gehuld is in de schone gestalte van Errol Flynn en hem met een welgeplaatste stoot in aanraking brengt met een stenen paaltje, dat toe vallig in de prairie staat Szöke Sznkail verzorgt de vroJijke noot in deze flim, door beslist tegen moorden te zijn, waardoor hij dus levens de enige ver standige in deze fUm is Nathalie Kal mus Jaat met haar technicolor het een eu ander nog beter uitkomen. Twee wezen van Hollywood Ach ja, waarom mei Laten we eens even vergeten, dal we ln de eeuw van Sartie en de atoombom leven Geen radio telefonie, geen vliegtuigen, die ons ln een paar dagen naar Nleuw-Zeeland, mnar een zeilschip, dat er mnimden over doet Een echt zeilschip mat mannen» van-ijzer, u kent dat wet Een wereld, waarin eer» jongeman een slippertje kan maken met een Chinees meisje van geen onbesproken gcdiag, daardoor hout handelaar wordt op Nieuw-Zceland cn via de schapenfokkerij als welgesteld burgci naar Engeland ierugkecit. Een. wereld, waarin je ook op het ene zusje verliefd kan zijn en loch met het andere trouwt, omdat Je, een tikje beneveld, haar naam hebt. verward met de andere. Een tikje onwaarschijnlijk, zult u zeg gen? Niet Jn ..Green Dolphm Street waarin nog heel wat meer gebeurt- een aardbeving, eer» opstand van Maori"», om maar wat te noemen En de liefde Praat niet over liefde, ais u „Green Dolphin Street" niet gezien hebt Fluwelen theatergordijntjes gaan open en houten poppen vertonen het spet van Franz Liszt, die in Znltbommel het mu- zikalo bpiaardlersdochiertje ontdekt en haar naar Parijs iant gnnn. Het spel is gemaakt nnnr het boekje ..impromptu" van Van Anrooy. De poppen, dc decora, de berijming, zijn van Cia van Boort 2elf. cn deze vertoning gaf rij Donder dagavond in het Doolstornmeninstituut voor de Vereniging van Huisvrouwen. In korte tafereeltjes, zeer afwisselend, musiceren en bewegen zich de uit hout gesneden poppen of voeren een dialoog, die, dal moet ons van het hort, wat lang »s en voorgedragen wordt op een de clamatietoon. die ietwat te gedragen klinkt bij dit luchtige en geestige pop penspel. Maar dubbel goed wordt dit gemaakt bi) een scène als die van de musicerende EnUbammelee heertjes, die overtuigend echt hun cello en klavier bewerken Meer dan 250 poppen heeft Cia van Boort voor hanr theater gemaakt en zij heeft een groot repertoire, zowel voor kinderen als voor ouderen. Dit alleraardigste programma werd bestoten, met een „Klucht van Peerke". Tentoonstelling van hal f-edrlstenen Vandaag wordt in het Natuurhisto risch Museum aan do Mathenesserlaan, tegenover Museum Boy mans, een ten toonstelling geopend van half-edelge- steenten. welke tot io Januari duurt. Géén show van fraai gesiepen sierste- ncn. maar een aantrekkelijk samenge stelde collectie van dc minder kostbare gesteenten, als rode jaspis, otnathist cn bergkristal, sommige geslepen, andere niet „Overigens ts het onderscheid tussen kostbaar en minder kostbanr in dit ge val maar kunstmatig", vertelde ons de heer Visser, een deskundige op het ge bied der geologie, zelf eigenaar van een slijperij in Den. Haag, „diamanten wor den doelbewust duur gehouden De prtj3 van de Zuid-Afrikaanse diamanten is in Europa wel tloif maai zo hoog als In Transvaal. Het begrip ..half-edelge- steente is feitöiljk volkomen fout, een. steen is „edel" of niet." Iedere geoloog en belangstellende zal een bezoek aan deze stellig unieke ten toonstelling niet willen overslaan. De jaspis is de enige half-cdelsteen. die in Nederland aangetroffen wordt. Wel vindt men er ook andere, maar deze zitten vaak vol barsten, waardoor het slijpen onmogelijk wordt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1948 | | pagina 5