Keuzentelescoop richt zich
op het hemelruim
Zo <wij slechts in de Sint
Weg van de cacaoboon naar chocolade
leidt door vele machines
Vliegveld Waalhaven' wordt
industrieterrein
3
Steeds dieper in verre regionen
van het universum
Nu vele geheimen
ontsluierd?
Detaillistenlijst
Ook Tuinbouwveiling Z.H.E. sal er
nieuw complex stichten
Onder hoogspanning werd gewerkt
aan de Decern ber-voorraad
Bonen niet direct
bruikbaar
door
ANNA BLAMAN
Zaterdag 4 December 1948
A AN °E BOUW van'de sroolste telescoop ter wereld in de sterre-
i 1 wacht op Mount Palomar in California is de laatste hand geleed en
het gewichtig moment is aangebroken, dal de reusachtige spiegel van
vpf meter middellijn op het firmament wordt gericht Hoe wil met dit
gigantisch Instrument moeten omgaan, aldus heeft dr. Edwin Hubble
directeur van de Mount Palomar Sterrewacht, verklaard, weten wil
precies, maar wat w» ermee ontdekken rullen is ook voor ons sterre-
kondigen, nog een groot vraagteken. In leder geval stelt dit 'nieuwe,
machtige hulpmiddel ons in staat met reuzenschreden verder door te
dringen m de verre, onbekende regionen van hei universeel heelal.
gevoelige telescopen van voorheen
de afzonderlijke sterren niet te on
derscheiden waren. Deze ontdekking
was ongemeen belangrijk, want zij
leidde tot dc voorstelling, die men
zich thans van de wereld der nevel
vlekken of spiraalvormige sterren
massa's maakt. De regionen rondom
ons eigen sterrenstelsel worden be
schouwd als immens grote ledige
ruimten. Echter op een afstand zó
groot, dat het licht per seconde
300000 km. afleggend 500.000.000
jaren nodig heeft om van zo'n nevel
vlek de aarde te bereiken, drijven
andere sterrenstelsels rond, die op
het onze gelijken en wier lichtstéfkte
gemiddeld 100 milUoen maal krach
tiger is dan die van onze zon.
De derde phase in de geschiedenis
der astronomie, het onderzoek van
de wereld der sterrenstelsels, voor
zover deze met de telescoop van de
Mount Wilson kon worden ontdekt,
zal nu mogelijk warden gevolgd
door een vierde phase, t.w. die van
de doorvorsing van het universum.
Met behulp van de reuzen telescoop
van de Mount Palomar zal een po
ging worden gedaan de bouw, de
aard en de wetten van het univer
sum te leren kennen of te toetsen
aan ontwikkelde theorieën, daarbij
voortbouwend op de kennis en. er
varing, die met de Wilson-telescoop
zijn opgedaan.
I Het hoefijzervormig onderstuk van
de vijf meter telescoop opgesteld
onder/n reusachtige koepel van de
sterrewacht op de Mount Palomar.
De indienststelling van de teles
coop, waaraan twintig jaren van
moeizame voorbereidende arbeid is
voorafgegaan, is door de astronomen
met groeiend ongeduld verbeid. In
zonderheid in de afgelopen vijf en
twintig jaren beeft de astronomische
wetenschap grote vorderingen ge
maakt, doch daarbij is men tevens op
raadselen gestuit, die men lot dus
ver niet vermocht te ontsluieren. De
geleerden hopen, dat de reuzenteles-
coop met haar onmetelijk grotere
„actieradius" antwoord zal kunnen
geven op verschillende vragen. Met
„actieradius" zij ditmaal bedoeld de
immense lichtgevoeligheid van de
telescoop, waarmee zij bijvoorbeeld
in staat zou zijn het licht van één
brandende kaars op een afstand van
40,000 km te fotograferen! Doet de
telescoop inderdaad wat men van
haar verwacht, dan zullen de enorme
kosten en moeiten die aap haar sa
menstelling werden besteed ruim
schoots worden vergoed door de rij
ke vruchten, die het hemelonderzoek
dan zal afwerpen, zowel ten behoe
ve van de astronomie als van de che
mische en natuurwetenschappen.
In de geschiedenis van de astro
nomie een heel oude geschiedènis!
tekenen zich duidelijk drie pha-
sen af. Onze voorouders hebben het
eerst ons eigen zonnestelsel door
vorst, waarna sterkere telescopen
het onderzoek mogelijk maakten van
het sterrenstelsel, waarvan ons zon
nestelsel weer een minuscuul onder
deel vormt. Omtrent de wisseling
van de 18e en 19e eeuw was het de
astronomen bekend, dat de reusach
tige sterrenmassa, waarvan ook onze
zon er een was, een begrensde om
vang had. Maar van wat zich daar
buiten nog moest bevinden had men
niet het fiauwste idee. In die tijd
was de studie van het universum
de cosmologie jaren lang zuiver
een kwestie van raden en gissen.
De grote ontdekking
Toen een vijf en twintig jaar ge
leden de telescoop van de Mount
Wilson, toenmaals met haar reflector
van twee en een halve meter de
grootste ter wereld, in dienst werd
gesteld, werd daarmee een derde
phase, een tijdperk van een storm
achtige ontwikkeling van de sterre-
kundige wetenschap, ingeluid. De
nieuwe telescoop deed een grootse
ontdekking!
Met de voorheen, veel zwakkere
telescopen had men reeds kleine
lichtvlekken ontdekt, die, omdat ze
cp wazige wolken geleken, de naam
nebulae kregen. Duizenden van de
ze nevelvlekken lagen over de ganse
hemelkoepel verspreid.
Met de telescoop van de Mount
"Wilson werd onverwacht de duide
lijkst zichtbare, nevelvlek geïdenti
ficeerd als een onmetelijk grote
sterrenmassa, zó ver van de aarde
verwijderd, dat met de minder lïcht-
De, nevelvlek in 't sterrebeeld van
de JachthondenDe foto is geno
men met de telescoop van de
Mount Wilson, Duidelijk is de spi-
raalvorm te zien.
IN TB LEVEREN BONNEN DOOR
HANDELAREN IN DE WEEK VAN
6 T.M. 11 DECEMBER 1948
"Vlees: 402 vlees (4 rts), X vlees (3
rts), X vlees (2 rts), 403 vlees IV& rts),
401 vlees. H 51 11 rts). Afgifte ontv.
bew. MD 24209 met vleeszegels. Cou
pures X 358. C 997, C SUB, C 999. Voor
de coupures X 337, C 938, C 939, C 940
laatste gelegenheid tot inlevering. Af
gifte ontv. bew. MD 24210 met vlees
zegels.
Vet: Zie onderstaand
Vleeswaren: Zie onderstaand.
Slagers moeten hun bescheiden op
Maandag 6 Dec. a.s. inleveren!
Bakkers moeten ln de weck van 611
Dec. coupures voor W-bloem afhalen.
Uitgereikt zullen worden coupures
D 155, 186, 119, 187, 182, 190, 183 cn 191.
IN TE LEVEREN BONNEN IN HET
TIJDVAK VAN 6 T.M. 18 DEC. 1948
Kaas: 411 alg., X kaas (2 rts), 417 alg.,
H 36 (1 rts). Afrekenen week 20—26
Juni. Handclsvcrlies 10% van het voor
schot, vastgesteld in die week.
Afgifte coup. C IOCS en C 1O09.
Boter/marg./vet: B 425, C 427 (2 rts),
407, 412 alg., X boter, X marg. (t rts),
41B alg., H 31, H 32 (j'2 rts). Afgifte
coup. C 1005 voor boter. C. 1005 en C
1007 voor marg./vet.
Vleeswaren; 401, 441, 443 vlees, H 51
(1 rts), 402 Vices (4 rts). 442, X, Z vlees
(3 rts), X, Z vlees {2 rts), 403 vlees (lVa
rts). Afgifte coup. C 997, 998, 998.
Eieren (gross.): 367 alg. (I rts), inle
veren met een apart ontv. bew. MD 242
08, in veelvouden van 100 rts. Het res
tant van deze bonnen tot een hoeveel
heid van 99 rts.. moet worden opgezon
den aan het Bedrijfschap voor Pluim
vee en Eieren.' Afgifte coup. G 181. 182.
X eieren. Z eieren (5 rts) en H 37
(1 rts). Voor de bon V eieren (5 rts)
laatste gelegenheid iot inlevering. Af
gifte coup. G 183.
Zü, die moeten inleveren in de eerste
of derde week. komen van 611 Dec.
Zij, die moeten inleveren in de tweede
of vierde week, komen van 12—IB Dec.
De gegevens omtrent inlevering door
tabaksdetaillisten op Maandag 13 Dec.
a,s, zullen worden opgenomen ln het
avondblad van 11 Dec. 1948.
Het uitdijend heelal
Een ander vraagstuk, dat op een
oplossing wacht, is het probleem van.
het uitdijend heelaL Men heeft na
melijk vastgesteld, dat het_ van de
nebulae tot ons komende licht, een.
zeker verlies aan energie ondergaat.
De geleerden kunnen voor dit lang
zaam voortgaand energieverlies geen
andere verklaring vinden, dan dat
de nevelvlekken zich met grote
snelheid van ons verwijderen en
steeds verder in het heelal wegslin
geren. Maar de mogelijkheid is niet
uitgesloten, dat het energieverlies
op een geheel andere wijze ontstaat
en bijvoorbeeld berusten kan op een
tot dusver nog niet bekende natuur
wet. De nieuwe telescoop kan hopen-
lijk dit probleem een. stap nader tot
de oplossing brengen.
Ontstaan der elementen
Een. belangrijk punt van het
werkprogram van de telescoop is
ook het onderzoek naar het ontstaan
en de ontwikkeling der verschillen
de chemische elementen. De bestude
ring der sterren, heeft geleid tot de'
wetenschap, dat de bron van hun
enorme onuitputtelijk schijnende
energie, wordt gevormd door kern
reacties, die zich vooral in het bin
nenste,der reusachtige gasbollen vol
trekken onder een druk en een tem
peratuur, die een millioen maal gro
ter en hoger zijn dan die, welke wjj
op aarde kennen. Deze kernreacties
zijn soms oorzaak van een verschrik
kelijke sterren-explosie, de grootste
aller ontploffingen. Dagen lang licht
zo'n uiteenbarstcn.de ster of super
nova hel op aan het firmament om
dan langzaam, uit te doven. Met de
nieuwe telescoop hoopt men de ener
gie-ontwikkeling der sterren aan
een nog verder gaande analyse te
onderwerpen, wat mogelijk de ope
ning van een nieuw hoofdstuk der
kemphysica kan betekenen.
Het probleem, tjlat daarmee nauw
samenhangt, is het ontstaan en de
ontwikkeling der chemische elemen
ten, zoals wij die op aarde kennen.
Men gelooft, dat de zware elemen
ten alle zijn ontstaan uit een cèmbi-
natie van de eenvoudige waterstof
atomen. Om dit raadsel tot een op
lossing te brengen bestudeerd men
thans de onderlinge verhouding der
hoeveelheden van verschillende ele
menten, die voorkomen op sterren
van verschillende temperatuur,
dichtheid en ouderdom. Deze verge
lijking van de aandelen oie de di
verse clcrfienten hebben in de tota
le samenstelling van sterren van ver
schillende ouderdom kan een beeld
geven van het ontstaan en de groei
der elementen. De aanwezigheid van
bepaalde elementen op een ster kan
men vaststellen door de ontleding
van het van die ster afkomstige licht
of, zoals het wetenschappelijk heet,
door de microscopische analyse van
het sterrenspeetrum. Dit probleem
bleek echter niet. op te lossen, om
dat met de kleinere telescopen geen
voldoend groot spectrum kon worden
verkregen.
Echter, de lichtgevoeligheid van
de nieuwe telescoop is zo groot, dat
een vier maal zo uitgebreid spec
trum alss voorheen, kan worden ver
kregen. Daarmee hoopt men wèl in
staat te zijn het geheim van het
ontstaan der elementen te ont
sluieren.
,Weg met de Zondagsrust'
zeggen de Engelsen
Veel Engelsen nemen blijkbaar
geen genoegen meer met hun rus
tige „Engelse Zondag". Men is vol
gens de Daily Herald van plan om
een grote nationale campagne Op
touw te zetten om de bepalingen
tot handhaving van de Zondags
rust zo niet al te schaffen, dan
toch aanzienlijk te beperken.
Mr, Kenneth Day, een 37-jarige
directeur van een amusements-be-
drijf is de man,.die de knuppel in
het hoenderhok gegooid heeft. Hij
heeft aan alle collega's en iedereen
die maar iets te maken heeft met
amusement, uitnodigingen verzon
den om deel te nemen aan een
massa-bijeenkomst te Hastings in
Januari. Hij is van plan om op
deze bijeenkomst een verzoek
schrift aan het parlement op te
stellen, waarin gevraagd wordt om
toestemming de bioscopen en
schouwburgen 's Zondags te ope
nen, Ook voor andere mogelijkhe
den van. vermaak wil men toe
stemming vragen.
ROTTERDAM'S voormalige luchthaven „Waalhaven" zal andermaal van
zich doen spreken. Niet als concurrente van „Schieveen" of „Ypenburg
maar, zoals wü vernemen als toekomstig industrieterrein. Dö^ndien Ugt
het in de bedoeling de coöperatieve Tuinbouwveiling der Zmd-Hollandse
Eilanden In de gelegenheid te stellen een nieuw veiling-complex ic stichten
aan de Zuid-Oostrand van het terrein. Besprekingen hierover zijn reeds in
een vergevorderd stadium.
Todt posthuum
veroordeeld
Wijlen dr. Todt. bouwer van de Sieg--
friedlinie en van de Duitse „Auto
bahnen", is gisteren door een zuive-
ringstribunaal te München posthuum
gerangschikt onder de „actieve nazi's".
Van zijn vermogen is 22.090 mark in be
slag genomen.
Het voormalig vliegveld met zijn
12 ha. oppervlak, herinnert thans in
geen enkel opzicht meer aan de
luchthaven van voor de oorlog' De
ligging niet ver van en toch bui
ten de stad en bovendien dicht bij
een haven is zo gunstig, dat het
voor de hand liggend is, dat dit
terrein niet ianger dan nodig, braak
blijft liggen-
Van. de plannen voor de bebou
wing met een aantal grote bedrijfs
panden' zijn die van bovengenoem
de Tuinbouwveiling thans het verst
gevorderd. De ZHE, zoals deze vei-
(Van onze speciale verslaggever)
IN de afgelopen weken hebben Nederlandse chocoladefabrieken onder
hoogspanning moeten werken om aan de vraag, die vooral in December
uitermate groot Is, te kunnen voldoen. Daartoe verwerkten zg duizenden
balen cacaobonen, een belangrijk kwantum van het toegemeten rantsoen,
dat nog lang niet toereikend is om aan ieder de gevraagde hoeveelheid
'chocolade te kunnen leveren. Doch dit vraagstuk valt buiten het bestek
van dit verbaal, dat wij zouden willen noemen: „De weg van cacaoboon
tot chocoladeletter." Dit laatste, omdat wü bü het bezoek aan een der
fabrieken, ondanks de bedrijvigheid die er heerste, zo duidelijk werden
herinnerd aan die eerste week in de volgende maand, die'moeilik kan
worden gedacht zonder letters, sigaren of beesten van chocola......
worden zij in een wijde, open bak
gestort en afgekoeld Dan staat nog
slechts één bewerking op het eerste
deel van het programma: het bre
ken tussen een reeks zware walsen,
die de bonen onder hoge druk ver
brijzelen. Door dit persen komt
warmte vrij, die de cacaoboter doet
smelten, waardoor tenslotte aan de
achterzijde van de machine een
stroperig-vloeïbare chocolade wordt
opgevangen.
Dit eindproduct kan dienen voor de
vervaardiging van poeder en van
bijvoorbeeld repen, letters en bon
bons. Wil men poeder maken, dan
is het noodzakelijk dat nog meer
cacaoboter wordt uitgeperst. Door
dit persen ontstaan koeken met een
vetgehalte van 22 procent, die irv
molens worden gewreven en gema
len. Voor de bereiding van repen,
letters en bonbons ondergaat de
vloeibare chocolade nog enkele an
dere bewerkingen. Zij wordt daar
toe eerst gemengd met poedersui
ker en zo nodig voor melkchoco-
la met melkpoeder. Een speciaal
geconstrueerde machine roert deze
grondstoffen door elkaar, zó, dat na
verloop van ongeveer een uur zich
een soort „deeg" vormt, dat opnieuw
tussen walsen wordt geleid, nadat
nog een kleine hoeveelheid cacao
boter aan het mengsel is toege
voegd DU walsen kan men bij de
bereiding van chocolade niet weg-
Cacaobonen zü doen in de ver
te denken aan amandelen zijn
maar niet zo een-twec-drie geschikt
voor de bereiding van chocolade
Dat blijkt pas, als zij na een eerste,
oppervlakkige keuring een „tocht"
door de sorteermachine hebben ge
maakt om te worden gezuiverd en
gescheiden. Immers, deze machine
de naam zegt het al slurpt de
bonen op, borstelt ze schoon en -zui
vert ze van afval en, met behulp
van magneten, van stukjes ijzer, die
in vrijwel iedere partij voorkomen.
Na deze gronaige behandeling val
len de bonen dan uiteindelijk ge
scheiden van misvormde of te grote
exemplaren, stof, afval en ijzerdeel
tjes, in naast de machine geschoven
bakken
Op dit reinigingsproces volgt het
roosteren in een ronde, metalen bol,
die in een gasoven op de juiste
temperatuur wordt gebracht en an
derhalf uur lang ook wordt gehou
den. Een uiterst precies werkje, dat
oplettendheid vergt, omdat zelfs
een geringe temperatuursverhoging
de hele partij waardeloos kan ma
ken. Blijkt uit steekproeven, dat de
bonen voldoende gebrand zijn, dan
TOEN de boot aan een van Spanje's ha
vens aanlegde, kwam daar een nieuwe
passagier aan boord; een oud man, gekleed
in een pak van ouderwetse snit. Een neger
jongetje volgde hem. Niet veel mensen had
den erg in die twee, misschien alleen maar
ik en de dame met wie ik mijn hut moest
delen en met wie ik dus ook op dek vaak
gesprekjes voerde om de verveling te ver
drijven gedurende de tocht over een oceaan
die alle dagen eender was en naar alle kan
ten zelf zijn horizon schiep. „Wat een mooie
oude man", zei mijn reisgenote. Hij had in
derdaad een mooi gezicht, getooid met een
buitengewoon weelderige witte baard. En hij
bewoog zich heel behoedzaam alsof hij zijn
oude broze lichaam wel moest ontzien. Toen
hij langs ons kwam. knikte hij ons toe met
een grootvaderlijke goedheid. En daarna daal
de hij tastend behoedzaam, toch met grote
waardigheid, de trap af naar zijn hut. Het
negerjongetje, dat zijn koffer droeg, liep ge
zichten te trekken om ons aan het lachen te
krijgen. Misschien verveelde hij zich wel, in
dienst bij zo'n oud man. Ik zei tegen mijn
reisgenote: „Het lijkt de Heilige van Myra
wel, met zijn knecht." Ze vroeg: „Wie was
dat dan?" Ik antsvoordde: „Sinterklaas". Laat
me niet vergeten te vertellen dat we inder
daad even lachten, om het negerjongetje ple
zier te doen. We hadden bovendien zo uit
sluitend gelet op de nieuwe passagiers dat
we niet gemerkt hadden wat cr terz elf dertij d
achter onze rug gebeurde. Er werd een paard
ingescheept, een prachtige schimmel, die in
een krat aan een hijskraan in het ruim te
recht kwam. Als we dat gezien hadden, zou
onze speurtocht om ons vermoeden te beves
tigen overbodig geweest zijn. Want wat deden
we? Door nieuwsgierigheid gedreven verlieten
we ónze dekstoelen en volgden we de oude
man met zijn negerknecht. We zagen hen
nog juist verdwijnen in de hut die voor hen
gereserveerd was. En wat we vervolgens
deden, eist wel een behoorlijke verklaring.
Eerlijk gezegd hadden mijn. reisgenote en ik
niet bijzonder veel contact met elkaar. Ik
vond haar nogal op een afstand en daardoor
hadden zich onze gesprekjes steeds alleen
maar bepaald tot algemeenheden en rod
delpraatjes over de medepassagiers. Wps ze
nu maar iets vertrouwelijker tegen mf over
zichzelf geworden, dan hadden'we als mens
tegenover mens over de dingen kunnen pra
ten die ons wérkelijk bezighielden. Maar nu,
juist doordat we eikaars gezelschap niet zin
vol en nuttig konden maken; vervielen we
tot gemeenplaatsen, roddelpraatjes en......
kwajemeidenstreken. Want wat deden we
toen? We leunden met het hoofd tegen de
kajuitdeur, waarachter zich die vreemde pas
sagiers bevonden en we luisterden het vol
gende gesprek af:Vergeet niet, mijn jon
gen, dat we incognito reizen. Neen, Sint.
NT OEM me geen Sint, maar meneer. Ja,
IN meneer. Trek geen gezichten, want al
doe je dat achter mijn rug, ik weet het
Maar meneer, wat mag ik dan eigenlek nog
wel doen? Alles, mijn jongen, maar ze mo
gen niet merken dat jij de bekende zwarte
Piet bent, want dan weten ze ook wie ik ben.
Waarom wEt u dat altijd geheimhouden,
alleen,om geen dank voor uw goede gaven te
hoeven ontvangen? Zo was het vroeger,
maar nu wil ik dat omdat de mensen niet
meer kinderlijk zijn, niet'meer in wonderen
willen of kunnen geloven. Ze zouden niet eens
meer in mjj geloven, al zou ik in levende
lijve voor hen staan. Op ipijn verjaardag den
ken ze ook nauwelijks meer aan mij, maar
ze grijpen die dag-^jlleen aan om een feest
te hebben, een fuif, precies zoals ze die hou
den als ze zelf jarig 2ijn. De verjaardag van
een Heilige wordt nog maar zelden met goede
'KwaBViBVBi«rama i 'OTrMïrMciirnvT jstïseir "iwr
V5T HBrpar'ifïl7r KFflETTSt V A *777
smaak, met de juiste bedoeling gevierd. Want
mijn verjaardag dient, dat weet je wel, om
alle mensen nog eens onbevangen kinderen
te doen zijn. Eén keer per jaar. Maar kunnen
ze dat? Merk je daar veel van? Luister, zo
is de wereldBoven hun hoofden klonk
jazzmuziek en het driftige voetgeschuifel van
dansende mensen. Zwarte Piet toonde niet
veel gevoel voor wat de Sint had gezegd, en
dat was verdrietig. Wij, die luistervinkje
speelden, hoorden hem dansen en springen op
de vrolijke rhythmische klanken die tot ons
doordrongen. Maar door die muziek konden
wij" nu tevens de conversatie niet meer volgen
en we liepen naar boven. Die Sint is uit de
tijd. zei ik. Mjjn reisgenote deed alsof ze die
opmerking niet hoorde. Maar 's avonds,
toen ik in mijn kooi lég en zij in Je hare
boven me, zei ze plotseling: „Luister eens, je
had vanmiddag ongelijk. Er zijn heus nog wel
mensen die de Sint elk jaar zouden willen
verwachten met dezelfde angstige vreugde in
hun hart als toen ze kind waren." Haar
stem had ernstig geklonken. Toen stak ik hel
hoofd buiten mijn kooi en keek naar boven:
„Hoor jij tot die mensen?" Ze zei alleen
maar „Ik herinner me nog zoveel mooie ver
rassingen uit mijn jeugd. Wat was ik op Sin
terklaas-avond altijd een gelukkig kind. Maai
nu ben ik geen kind meer en er is veel ver
anderd." Ik vroeg zachtjes: „Wat dan?"
Ze zei: „Ik heb zoveel mensen die me lief
waren verleden, ik sta helemaal alleen op
de wereld en zeker in Europa waar ik op
nieuw beginnen moet." Ik wist in welke
stad van Holland ze een nieuwe werkkring
zou krijgen. „Waarom zeg je me zoiets nu pas,"
vroeg ik, „heel die lange reis heb je over je
zelf gezwegen". Daarop zei ze: „Ik praat nooit
over mezelf; alleen tegen de feestdagen kan
ik dat weieens niet laten, dan word ik dus een
beetje sentimenteel". „Dat-is niet senti
menteel," zei ikDe volgende dag zocht ik
een cadeautje dat ik oorspronkelijk voor een
van mijn zusters had bestemd uit mijn koffer
en bracht dat naar Sinterklaas. In Holland
zou ik daar wel wat voor in de plaats kopen.
Ik klopte op de deur van zijn kajuit en ging
naar binnen. Hij zat aan zijn tafel en schreef
namen in een groot boek. .Gisteren", begon ik,
„heb ik al ontdékt wie u was; ik heb namelijk
aan uw deur staan luisteren". Hij knikte wel
willend, die goede Sint, terwijl hij een broos
bezwerend gebaartje maakte in de richting
van zwarte Piet die wou opspringen om de
zak en de gard tevoorschijn te halen, „Het is
natuurlijk niet netjes," zei de Sint, „maar nu
wilt u dat natuurlijk goed maken." Graag,"
zei ik, „hier hebt u een naam en een adres en
hier het cadeautje'dat ik er in uw naam be
zorgd zou willen zien, kan dat?" „Natuurlijk,
voor zulke werkjes kom ik toch juist," ant
woordde hij en keek me dankbaar aan, „ik zal
dat pakje door de schoorsteen laten vallen in
de nacht van vier op vijf December".
Zwarte Piet trok een lelijk gezicht tegen me
en keek daarna steels naar zak en gard die in
een hoek van de kajuit stonden.
EN hier is dan wat er in die Hollandse stad
gebeurde. Op de avond van vier December
scheen de maan door de bomen. Het was stil
buiten, daar iedereen binnen vol spanning
wachtte op wat er wel door de schoorsteen
zou komen rollen als verrassing van de Sint
Maar op de daken was het lang niet zo stil.
Daar klonk hoefgetrappel. Over de daken ga
loppeerde een mooie schimmel met slanke
poten en een sierlijk gebogen half. De Sint,
nu niet meer in zijn pakje van ouderwetse
snit, maar in vol ornaat, wit, rood en goud
(dat zat natuurlijk eerst in die koffer) en met
de bisschopstaf in zijn hand, 'zat op de rug
van het wonderdier. Een. wonderdier, want zie,
platte daken, schuine daken, niets vormde een
belemmering, Het galoppeerde rustig en sier
lijk over dakspitsen cn over de diepe ravijnen
die door de dwarsstraten gevormd werden;
het galoppeerde zoals je alleen maar zou den
ken dat dat in sprookjes kan. Vóór de Sint
hing over de rug van het wonderdier een soort
dubbele fietstas, zoals die wel over bagage
dragers liggen, een tas aan weerskanten bers
tensvol met pakjes. Bij veel schoorstenen werd
even. halt gehouden om er een pakje in te
laten vallen. Denk niet dat dat nu in het vuur
van haard of kachel terechtkwam, o neen, een
Heilige weet zo'n fout wel te vermijden...
En daar zag ik hem toen ook mfjn pakje in de
betreffende schoorsteen werpen. Ik staarde zo
nadrukkelijk omhoog dat de Sint dat voelde
en naar beneden keek. Hij wuifde naar me en
ik meende zelfs de glans van een glimlach te
onderscheiden in het maanlicht. Als hij luid
had kunnen roepen (maar daar is hij te oud
voor, denk je in, hij is zowat veertienhonderd
jaar), dan zou hij geroepen hebben: Je ziet,
ik vind mijn mensen wel die nog wel eens
graag kind willen zijn! Hij was dus weer
vol vertrouwen in ons, mensen. Hij had zwarte
Piet daarom'ook met zak en gard in het hotel
gelaten. Ik wuifde enthousiast terug cn liep
toen hard naar huis om te kijken of ik die
avond ook nog bij de kinderen mocht behoren
en een verrassing voor mijn kacheltje vinden.
denken, omdat de kwaliteit stijgt,
naarmate meer is gewalst-
In een verwarmde bak, waarin
een mechanisme een constante golf
beweging opwekt, wordt de choco
lade tenslotte gesmolten en uren
lang geklopt, tot zü geschikt is om
in de vormen te worden gegoten
Deze vormen letters, repen cn
bonbons! lopen over een band.
die heen en weer beweegt, om door
het schudden de lucht, die zich
eventueel in de chocolade mocht
bevinden, te doen verdwijnen. Bo
vendien bereiken de artikelen over
deze band nog de koelmachine, die
het eindproduct op die temperatuur
brengt, die verpakken en verzen
den mogelijk maakt....
Philharmonisch Orkest
Het is natuurlijk een loffelijk streven
van een uitvoerend kunstenaar om
nieuwe en minder bekende klassiek
werken op het programma te plaatsen.
Men moet het üus appreciëren, dat de
pianist Jolian dc Molenaar gisteravond
met het Philhatmonlsch Orkest twee
composmes len gehore bracht die men
zelden hoort. Maar met alle respect voor
de goede bedoeling, was het resultaat
nochtans minder bevredigend Want hei
Concert-Rondo van Mozart heeft voor
ons hedendaags muziekbesef zeer veel
van zijn waarde verloren, cn zeker als
het een zo bedenkelijke vertolking krijgt
als thans het geval was De wijze waar
op Molenaar dc solo-partij speelde vol
deed aan de gestelde eisen en de ondui
delijkheid van sommige snelle passages
wil ik gaarne op rekening van de
acoustick der kerk schrijven. Maar een
boetende weergave werd het niet, mede
door het feit, dat Jordans net tempo te
langzaam nam, de solist daarente.
het steeds wilde opdrijven, hetgeen be
grijpelijk was. Doch daardoor bleven
ongelijkheden niet uit. Bovendien werd
.de klank door een allesbehalve voor
beeldige zuiverheid bn de blazersgroe-
pen ontsierd.
Een musiceren van veel beter gehalte
hoorde men in de Rapsodia Sulfonics
voor piano en strijkorkest van Joaquin
Turina.
Ook over deze compositie kan ik moei.
lijk enthousiast schrijven. Melodisch valt
er wel een en ander te waarderen en
de vakkennis waarmede ze geschreven
is wil ik geenszins onderschatten. Doch
boeiend kan ook deze muziek met ge
noemd worden, vooral niet als men even
te voren een zo klankweelderig stuk als
Debussy's Prelude a TAprès-mldi d'un
Faune heeft gehoord, een stuk waarin
meer nog dan in de ongetwijfeld in
lichte speelsheid uitgevoerde Symphonic
in D. van Haydn, dirigent en orkest
elkaar volkomen hadden gevonden
Herman van Bom
Muzikale staatshoofden
geslaagd of niet
Koning Frederik van Denemar
ken, die een goed dirigent is, heeft
met zijn eigen orkest vier werken
uitgevoerd, waarvan grammofoon
platen zijn opgenomen ten behoeve
van een loterij ten bate van de in
ternationale organisatie voor tu
ber culoseb est rij ding.
Adolf Hitler zou in zijn jonge
jaren operazanger hebben willen
worden. Winnifrcd Wagncr, de
dochter van Richard Wagnef deed
deze onthulling voor de instantie,
waarbij zij in beroep'is gekomen
tegen het in Juni 1947 tegen haar
door een denazificatiehof uitge
sproken vonnis (450 dagen .bijzon
dere arbeid" en inbeslagneming
van 60 van haar bezittingen.
Ook deelde zij mee, dat haar zoons
Wolfgang en Wicland Wagncr de
leiding zullen hebben van de mu
ziekfeesten te Bayreuth, dio we
derom zullen plaats hebben.
Léhar's nalatenschap
Volgens Paul Burckhardt, de Zwit
serse dirigent, die met de regeling
der nalatenschap van Fratiz Léhar
belast is, heeft de overleden Oosten
rijkse componist ruim tweehonderd
belangrijke muzikale stukken en
talrijke onvoltooide composities
nagelaten.
Jing doorgaans wordt genoemd, is
thans nog gevestigd in het grote
complex aan de Persoonsdam- Reeds
verscheidene malen is zij sinds haar
oprichting in 1905 uitgebreid- Nu
verdere vergroting aan de Persoons
dam met mogelij"k is. heeft men
naar andere terreinen hiervoor ge
zocht. die men thans aan de Waal
haven meent te hebben gevonden-
Het architectenbureau irs- v. d-
Steur, de Groot en Ruige heeft in
opdracht van zijn principalen een
ontwerp gemaakt voor het nieuwe
complex aan de Waalhaven, dat be
halve een koelhuis en voorlopige
opslagplaats (neerzetruimte). een
kantoorgebouw, drie woningen Voor
het personeel en een cantine zal om
vatten- Het gehele complex beslaat
een oppervlakte van 2 ha- waarvan
een derde deel blijft voor eventuele
uitbreiding-
Gunstige ontwikkeling
Het veilingwezen heeft zich in de
loop der jaren sterk ontwikkeld;
steeds meer brachten de boeren hun
waren naar de veiling, steeds meer
gingen groot- on detailhandelaren
cr toe over. hun inkopen te doen op
de veiling- De veiling is onmisbaar
geworden voor dc voorziening van
onze dagelijkse behoeften, en. wat
zeer belangrijk is, er zijn tendenzen
die cr op wijzen, dat de veilingen
ccn goede toekomst tegemoet gaan-
Er dreigt in Nederland een over
schot van boerenarbeiders- Ook o_p
dc Zuid-Hollandse eilanden zijn dit
jaar reeds gevallen van werkloos
heid gemeld. Vele boeren emigreren
naar vei re streken, waar méér
ruimte is voor hen, maar cr is nog
een andere mogelijkheid; uitbrei
ding van dc tuinbouw en speciaal de
fruitteelt, die" meer arbeid vragen
maar ook meer geld opbrengen.
Reeds dit jaar heeft men zich op de
Eilanden cx'ra op dc fruitteelt toe-
gelegd- Al zijn de resultaten hiervan
nog niet direct merkbaar, zo ver
wacht de directeur van dc ZHE. 1
dc heer Ho ge weg, binnen vijf jaar
ccn verdubbeling van de fruitaan-
voer.
Meer export
Tot dusver, aldus de heer Ho ge-
weg. voerde Nederland veel Ame
rikaans fruit in. maar met ingang
van volgend jaar gaat men. meer ex
porteren. De toevloed van fruit
brengt echter speciale moeilijkheden
met zich mee voor onze veiling-
Wanneer over enkele jaren die gro
te toeneming komt. moeten wij
klaar staan, d.w-z- moeten wii haar
kunnen opvangen op onze nieuwe
veiling op Waalhaven, waar wij in.
ieder geval een koelhuis moeten
hebben. Nu rtioelon wij steeds „koe-
Ion" bij Blaauwhoedenveem- In onze
nieuwe ruimte blijven wij het fruit
zelf sorteren cn voorzien terwille
van de deviezen! van een bijzon
dere verpakking-
Heel belangrijk »s ook, dat do
ZHE ccn fusie heeft aangegaan met
dc „Vrije Aardbeien veiling Cliarlois"
en de Coöperatieve Tuinbouwvei
ling „Pernis"- Deze beide veilingen
liggen In verband met de uitbrei
dingsplannen van Rotterdam ongun
stig cn worden nu met de ZHE in
het gebouw aan de Waalhaven on
dergebracht.
Het nieuwe complex wordt 7800
m2 groot; het tegenwoordige aan de
Persoonsdam meet 4500 m2. De
coöperatie is van zins. de oude vei
ling mettcrtiid op te heffen en do
gebouwen te verkopen of te verbu
ren.
Er zouden plannen,zijn om do
groentenmarkl aan hot Noordplein
te verplaatsen naar een terrein bij
de Gordelweg en in Rotterdam-Zuid
een nieuw centrum te stichten-
Mozart's Toverfluit-liuis'
Ieder bezoeker van Salzburg en.
van de Salzburger Festspiele zal 't
kleine houten huisje op de Kapu-
zinerberg kennen, waarin Mozart
zILn „Zauberflöte" heeft gecompo
neerd. Oorspronkelijk stond dit
huisje in Wenen en pas in de twee
de helft van dc vorige eeuw werd
het door de goede zorgen van het
Mozarteum naar Salzburg overge
bracht. Nu is gebleken, dat het
huisje, dal voor „alle Mozartlief-
hebbers een kostbare reliquie is,
door vocht en ouderdom aangetast
is, zodat een grondige reparatie
vereist schijnt. Er werd besloten,
het „Zauberflöten-Hauschen" vol
gend jaar geheel op te knappen en
het tc verplaatsen naar de tuin van
het Mozarteum, vlak bij het slot
van Mirabell.
KA HET ROOSTEREN vallen de
bonen in een wijde bftJe om af te
koelen, vóór zij tussen de eerste
walsen zullen worden verbrijzeld.
