HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Legers terug op demarcatielijn
en staken van het vuren
eest in de Grote Kerk
Min. Entten stelt ontwerp radio-wet
in het vooruitzicht
[arsliaü-hulp
Indonesië
gestaakt
'AMERIKA EIST IN DE VEILIGHEIDSRAAD:
Waarom schendingen van bestand niet
aan de Raad gemeld?
Weerbericht
Thans alle leden der
CvGD te Batavia
Palar beschuldigt
Nederlanders van
onoprechtheid
CvGD veroordeelt Nederlandse actie
op grond van zes punten
Plechtige dienst ineen sfeer van
blijdschap en dankbaarheid
Grenzen zijn voor schilderijen even
onverbiddelijk ais voor tabak
Culturele attache's
banen nieuwe wegen
Legercommuniqué van
Batavia
Levenslang voor
Woudenberg
Straalvliegtuigen voor
Nederland
Donderdag 23 December 1948
Jed. on Adm. Lange Haven 141, Schiedam
TeL 69300 Abonn.prljSi per week 0.32
pei kwartaa] 4,10, losse nummers 7 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool**
DE SCHIEDAMMER
De Amerikaanse gedelegeerde bïj de Veiligheidsraad heeft in
de spoedzitting, welke Woensdag te Parijs aanving ter behande
ling van bet geschil tussen Nederland en de Indonesische repu
bliek deze resolutie ingediend:
De Veiligheidsraad,
met bezorgdheid de hervatting der vijandelijkheden in
Indonesië gadeslaand,
nota genomen hebbend van de rapporten van de Com
missie van Goede Diensten,
acht de hervatting der vijandelijkheden in strijd met de
resolutie, welke door de Veiligheidsraad op 1 Augustus 1947
werd aangenomen,
doet een beroep op partijen
a) de vijandelijkheden onmiddellijk te staken en
b) onmiddellijk hun strijdkrachten terug te trekken op de
respectieve kanten van de gedemilitariseerde zone,
geeft de Commissie van Goede Diensten opdracht de
Veiligheidsraad telegrafisch een volledig en dringend rap
port te zenden over de gebeurtenissen, welke sedert
12 December 1948 in Indonesië hebben plaats gevonden, ter
vaststelling van de verantwoordelijkheid voor het uitbreken
van de vijandelijkheden.
Dr. Jessup, die deze resolutie ter
tafel bracht mede namens Syrië en
Columbia, noemde ln zijn rede, die
aan de indiening van dit document
Vooraf ging de Nederlandse aanval
ongerechtvaardigd en meende, dat
de strijd in Indonesië „misschien
eén ernstige bedreiging zou kunnen
worden van de internationale
vrede."
Hij vervolgde: „Mijn règering
kan geen enkele rechtvaardi
ging zien voor de hervatting
van het militaire optreden in
Indonesië. Ik ben van mening,
dat niet voldoende is getracht
langs de weg van onderhande
len tot een oplossing van de
moeilijkheden in Indonesië te
komen."
Voortgaande stelde de heer.Jes-
sup vast, dat naar zijn mening on
voldoende gebruik is gemaakt van
de mogelijkheden, die de Commis
sie van Goede Diensten bood voor
het bereiken van een accoord. Dit
wordt, naar de mening van de
Amerikaan bijzonder duidelijk,
wanneer men in aanmerking neemt
dat in de zeven maanden, die aan
de hernieuwing der- vijandelijkhe
den voorafgingen, geen enkel be
roep is gedaan op de diensten dezer
Commissie.
Indien de inbreuken van de re
publiek op het bestand inderdaad
zo veelvuldig zijn voorgekomen ais
de Nederlandse gedelegeerde be-
toogt, dan had de Nederlandse re
gering deze inbreuken regelrecht
aan de Veiligheidsraad moeten
rapporteren alvorens het bestand
eenzijdig te beëindigen.
Jessup zeide voorts, dat de Ne
derlandse regering het Amerikaan
se lid van de Commissie van Goede
Diensten slechts een uur voordat
Zaterdag de aanval werd ingezet,
verwittigde dat zij van plan was
de wapenstilstandsovereenkomst te
verbreken. Dezelfde avond werd
een soortgelijk schrijven aan de
republikeinse autoriteiten te Bata
via overhandigd, toen zij zich niet
met hun hoofdstad inverbinding
konden stellen en zp werden min
der dan twee uur na overhandiging
van deze mededeling gearresteerd.
Nadat hij de boven aangehaalde
resolutie had voorgelezen en gede
poneerd bij de voorzitter van de
Veiligheidsraad, werd de vergade
ring verdaagd tot hedenmorgen,
haLf elf.
Vandaag zullen de vertegenwoor
digers van. de .Sowjet-Unie, China,
Australië, India, Engeland en Syrië
aan het woord komen. Verwacht
mag worden, dat daarna ook nog
de gedelegeerden van Frankrijk,
Canada, België en wellicht ook nog
Columbia en Argentinië zullen
spreken.
De Sowjetvertegenwoordiger Ma-
lik, die het eerst het woord zal
voeren, zal naar aangenomen wordt
eveneens een resolutie aan de Raad
voorleggen. Het is nog niet met
zekerheid te zeggen, hoe lang de
Veiligheidsraad nog bijeen zal moe
ten komen voor de. Indonesische
kwestie. De talrijke sprekers zullen
veel tijd vragen. Zelfs als er na de
ochtend-en middagvergadering nog
een avondzittirig gehouden zou
Nederlanders interneren
Mohammed Roem
Van officiële zijde wordt gemeld:
Moh. Roem, voorzitter der republi
keinse delegatie, en Setiaboedi
(Douwes Dekker) adviseur van de
republikeinse regering, zijn geïnter
neerd. Het vliegveld van Fort-de
Koek (Boetkittinggi) is vrijwel
onbeschadigd in Nederlandse han
den gevallen en onmiddellijk in ge
bruik genomen. In Midden-Java
hebben uit Soerakarta oprukkende
Nederlandse troepen Delanggpe ver
overd. In het gebied ten Zuid-Oos
ten van Demak heeft de bevolking
op eigen initiatief wapens, munitie
en explosieven ingeleverd.
IETS MINDER VORST
Weersverwachting, geldig tot Vrijdag
avond.
Overdrijvende woLkenvel
den maar overwegend
droog wéér met hier en
daar nevel of mist. Meest
zwakke wind tussen
Noord en Oost. In de
kuststreken van het
Noorden van het land:
lichte dooi tot tempera
tuur om het vriespunt.
Elders 5n het land; ln de
nacht lichte en plaatselijk matige vorst
tn de middag temperatuur om het
vriespunt.
24 December: Zon op a.47. onder 16.!
Maan op I.3S, onder 13.18,
worden zal het toch nog Vrijdag
worden voor de Raad in een sïot-
ziting bijeenkomt. 1
China heeft vanmorgen bij de
voortgezette behandeling van de
In do nesische< kwestie in de Veilig
heidsraad meegedeeld, dat het zal
stemmen vóór de Amerikaanse
resolutie.
Dr. Tsjang, die namens China
het woord voerde, zei dat het ge
bleken was, dat alle gedelegeerden
in de vorige zittingen meer geïnte
resseerd waren in een order „staakt
het vuren" dan in een juridisch,aca
demisch debat over de bevoegdheid
van de Raad. Hij citeerde de con
clusie van de CvGD, dat Neder
land zich niet aan het bestand
heeft gehouden en achtte de mili
taire actie ditmaal ernstiger dan de
politionele actie van vorig jaar,
omdat de vijandelijkheden thans
zijn uitgebroken ondanks Veilig
heidsraad, Renville-overeenkomst
en CvGD, De Nederlandse' motie
ven voor de - onmogelijkheid om
met de Republiek tot een overeen
komst te geraken, had Nederland
bij de CvGD of de Veligheidsraad
naar. voren moetenbrengen; "zo- zei-
de Chinese afgevaardigde.
De beide leden van de Commissie
van Goede Diensten, die met hun
staf te Kalioerang verbleven bij de
aanvang van de Nederlandse zuive
ringsactie zijn Woensdagmiddag per
vliegtuig in Batavia aangekomen.
Het was het persoonlijke vlieg
tuig van luitenant-generaal Spoor.
De heer Herretnans verklaarde dat
nog dezelfde avond een spoedverga
dering van de leden der Commis
sie zou worden gehouden. Hij zeide.
dat de laatste dagen moeilijk waren
geweest.
Toen om half vier gistermiddag
de Veiligheidsraad opnieuw bijeen
kwam, kreeg eerst de heer L. N.
Palar het woord om het stand
punt van dc republiek, uiteen te
zetten. Palar hij had destijds
zitting in de Nederlandse Tweede
Kamer doch trad uit toen in Juil
1947 de politionele actie werd on
dernomen begon zijn verklaring
met de Nederlandse actie de laatste
slap te noemen in een zorgvuldig
uitgewerkt schema van de Neder
landse regering.
Hij vroeg de Raad:
1. Een onmiddellijk staakt-het-vu-
ren in Indonesië te gelasten.
2. De Nederlandse troepen te be
velen zich onmiddellijk terug te
trekken op de posities van voor
de aanval.
3. De onmiddellijke vrijlating te
bewerken van de republikeinse
autoriteiten die door de Neder
landers gevangen zijn genomen.
Het negeren van de UNO, culmi
nerend in de tweede oorlog in In
donesië, was van het begin af aan
de bedoeling van de Nederlanders
geweest, aldus zeide hij. Het d<>el
van de Neder
landse politiek
was geweest te
pogen de repu
bliek Indonesia
economisch en
politiek te wur
gen en de zaak
te beëindigen met
een tweede mili
taire actie. De
heer Palar zei,
dat het uitstel van
vijf maanden in de onderhandelin
gen door de Nederlanders was ver
oorzaakt.
Mèt betrekking tot de documen
ten die, volgens de Nederlanders
wijzen op een grootscheepse actie
van republikeinse troepen na T Ja
nuari 1949 zeide Palar:
Het is volkomen strijdig met alle
logika om aan! te. nemen, datwij
met" ons armzalig" uitgërusfë léger,
in staat zouden kunnen zijn troe
pen uit te zenden voor een aanvals
oorlog tegen een leger, dat uitge
rust is met het allerbeste moderne
zware materiaal.
Hij beweerde dat de zogenaamde
infiltraties, die een van de Neder
landse „excuses" warén voor de aan
val, slechts soldaten betroffen die
uit het republikeinse leger gedeser
teerd waren om naar hun gezinnen
in het door de Nederlanders bezet
gebied terug te keren.
Tojo en de zes andéren met hem
tér dood veroordeelde Japanse oor
logsmisdadigers zijn Woensdag op
gehangen.
Palar
De Commissie van Goede Dien
sten heeft in een rapport aan de
Veiligheidsraad de Nederlanders in
verband met de huidige militaire
actie op zes punten beschuJdipd,
Het rapport, dat door de Ameri
kaan Merie Cochran en de plaats
vervangende Australische afgevaar
digde T. W. Cutts naar Parijs werd
getelegrafeerd, omvat:
De Nederlanders hebben zich niet
gehouden aan art. 10 van de be
standsovereenkomst dat voor
schrijft dat de Commissie ervan
op dé hoogte moet word' n «re-
steld, dat de overeenkomst als be-
eindigd wordt beschouwd.
2. De Comiïiissic „weet niets van
enige omstandigheid verband
houdend met republikeinse leger-
manoeuvrës, welke aanleiding
zou hebben kunnen geven tot
vrees van de zijde van Neder
land."
3. De militaire operaties die door de
Nederlandse strijdkrachten uitge
voerd zijn moeten daarentegen
voorafgegaan zijn door uitge
breide plannen.
4. De laatste Nederlandse brief aan
de Commissie had min of meer het
karakter van een ultimatum.
5. De mogelijkheden om te onder
handelen onder de auspiciën van
de commissie zijn niet voldoende
benut.
6. De Nederlandse militaire opera
ties op 19 December vormen een
schending van de Nederlandse1
verplichtingen krachtens de Ren
ville-overeenkomst.
Voorts wordt in het telegram ge-
protesteerd tegen de perscensuur in
Indonesië, waardoor „verslaggevers
onderworpen zijn aan strikte poli
tieke en militaire censuur,"
DE SCHADE BIJ D JOG JA
In een tweede, rapport worden bijzon
derheden medegedeeld over de schade,
welke-in en rond Djogja is toegebracht
sedert de Nederlanders Zondag het ge
bied van de republiek Indonesië bin
nenvielen.
In het rapport, dat de bevindingen
weergeeft van het gedeelte der commis
sie dat door de Nederlandse actie op
republikeins gebied was afgesneden,
wordt een beschrijving gegeven van de
verlaten, de beschadigde bruggen en
de uitgebrande gebouwen in de buurt
van. de republikeinsehoofdstad.
Nadat de Nederlanders de stad bezet
hadden werd tot tweemaal toe een-po
ging gedaan om in contact te komen
met de andere leden van de commissie,
die te Batavia vertoefden doch het
contact kwam niet tot staild.voordat de
geïsoleerde leden gisteren in Batavia
terugkeerden.
In de eerste drie dagen van de-Ne
derlandse actie werden talrijke ont
ploffingen gehoord en dikke rookko
lommen gezien vanuit verschillende
punten in het dal benéden Kalioerang.
aldus meldt de commissie.
Een twaalftal huizen werd te Ka
lioerang plat gebrand voor de aankomst
van de Nederlandse troepen en tijdens
de tocht uit de stad werd waargenomen,
dat de meeste hulzen gesloten waren
en dat er op de velden en langs de
weg weinig of geen arbeiders te zien
waren.
De commissie verklaarde zich eens
met de stappen, welke door de Ameri
kaanse - vertegenwoordiger. Merle
Cochran, en de Australische plaatsver
vangende vertegenwoordiger, Cutts, zijn
gedaan inde tijd, dat de commissie
verdeeld was.
Achtste jaargang, No. 300
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
398644 Jankier: Amsterdamschë Bank
te Rotterdam Directeur: .8. de Vries
^Hoofdredacteur: Th,. Ramaker
De dag van gisteren, in de avond -waarvan Schiedams' grootste en
mooiste kerkgebouw na een langdurige restauratie weer in gebruikus ge
nomen, zal niet alleen in de annalen der historie van de Hervormde Ge
meente, maar ook in die van dc stad met gouden letters beschreven wor
den. Het was een feest In de kerk, een plechfia, indrukwekkend feest wet
schallende orgeltonen, juichende koraalmuzïek en toespraken en predi
king, waaruit grote blijdschap en opréchte dankbaarheid spraken,
deze bijzon-
Wat glunderde die Klaas de Vries
toen ze hem Woensdagavond viet
een politieauto uit de Narcissen-
straatkwamen halenHij 'was de
gelukkige winnaar geworden van
de Sinterldaasprijsvraag van de
verkeerspolitie. Zijn moeder schrok
eerst wei een beetje, 'met zo'n po~
litieauto voor de deur, maar toen
ze hoordedat haar zoon niet werd
opgebracht omdat hij wat had uit
gehaald, klaarde Haar gezicht al
gauw op. Klaas' vaderdie by de
Spoorwegen werkt, 'kreeg verlof en
toen ging het full-speed, naar het
hoofdbureau^ Daar stond de eerste
■prijs, een schitterende solexfiets al
te wachten. Natuurlijk moest Klaas
een ererondje rijden door de zaal.
Voorlopig moet de fiets nog even
naar zolder, want Klaas is pas 14
jaar, en mag dus nop niet buiten
rijden. Maar öls binnenkort de
leeftijdsgrens voor deze fietsers
verlaagd wordt, kan hij naar har
telust gaan toeren. Goeie rets Klaas
en denk om de verkeersregels.
Dit feest vnn de kerk.
dere dag voor Schiedam, werd be
kroond met de mededeling, dat onze
Koningin, de pionier van dit belang
rijke, grootse werk, de heer G. w. van
Bergen Walraven, heeft bevorderd van
Ridder tot Officier in de Orde van
Oranje Nassau, een onderscheiding,
waarmee dc regering tot uitdrukking
heeft willen brengen haar grote waar
dering voor de ijver en de toewijding,
die de voorzitter van het College van
Kerkmeesters bij de totstandkoming
der restauratie aan de dag heeft gelegd
en aan wiens leiding het-voornamelijk
is te danken, dat het werk reeds nu tot
een zo succesvol einde is gekomen.
Het was de vertegenwoordiger van d»
minister -van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen, mr. Van der Haagen,
die in tegenwoordigheid van de Com
missaris der Koningin ln de proviocl*
Zuid-Holland. mr. dr. Keeper, de bur
gemeester van Schiedam, mr. J. W.
Peek, alsmede van vele andere burger
lijke cn kerkelijke autoriteiten tijdens
een korte bil een komst in de ontvangst
kamer van het stadhuis, welke aan de
«lechtigheld in de kerk voorafging, het
Koninklijke Besluit, waarbij deze on
derscheiding wordt toegekend, mee
deelde,.
In het kerkgebouw.- waar de
brandende kaarsen in de blinkend
koperen kronen het geheel een bij
zondere stemming aan die sfeer
gaven, was reeds voor de aanvang
-van de plechtige dienst geen plaats
meer onbezet. De organist, de heer
J. P, Bekkers, soeelde oo het orgel
juichende muziek, duizendvoudig
weerkaatst door de lange hoge
wanden van het ln oude luister her
stelde gebouw.
Het kerkkoor der Hervormde ge
meente stond opgesteld in het Koer
naast de preekstoel, de officiële geno
digden, de vertegenwoordiger van de
minister, de commissaris der Koningin,
het college van B en W.. vele raads
leden, alsmede talrijke andere burger
lijke autoriteiten en natuurlijk ver
scheidene kerkelijke notabelen, had-
(Van onze Haagse redacteur)"
Vijf en dertig of veertig jaar geleden
bestonden er geen culturele verdragen,
zoals wij die thans kennen tussen de
verschillende landen, Maar toen was het
zonder die verdragen heel wat gemak
kelijker voor kunstenaars hun werken
over de grenzen uit, te dragen dan te
genwoordig met de - verdragen, 25o, ver-
zuchtte«-de -Nederlandse/ culturele-1 atta
ché te Londen mej. dr. 'Jane de Iongh
gisteren, toen zjj en haar collega te Pa
rijs, de heer Robert de Hoos ons ver
telden over de moeilijkheden in hun
werk in deze twee hoofdsteden. Om
streeks 1910. zoo ging mej. De long
voort, bestonden er voor de cultuur geen
grenzen, maar in onze dagen is het min
stens zo moeilijk een schilderij ergens
iri te voeren als een party sigaretten.
Want hoe paradoxaal dst ook moge klin
ken. kunstwerken worden in het ver
keer tussen verschillende landen nis
handelswaar beschouwd en. In handels-'
verkeer gelden slechts statlstfeken en
cijfers meer dan culturele waarden. Het
was een bittere verzuchting, doch mej.
De Iongh toonde overigens geenszins ge
brek aan moed. Daarbij voelde zjj zich
niet onbelangrijk gesteund door de cul
turele paragraaf in het pact van Brus
sel, waarin dc vijf landen zich verbin
den de onderlinge culturele uitwisseling
te bevorderen. Hoezeer dat noodzakelijk
is, illustreert zij aan dc hand van het
voorbeeld dat de invoering van kimstl
werken uit Nederland naar Engeland
biedt. Kort geleden heeft de Britse re
gering toegestaan dat zii die kunstwer
ken uit het buitenland importeren, ge
durende het volgend jaar SO pet. meer
mogen invoeren don zij het afgelopen
jaar uit het betreffende land hebben
binnengebracht. Bij onderzoek bleek dat
de verhoging die daarull voor Neder
land zal voortvloeien praktisch nihil is,
omdat de betrokken bepalingen in het
vorige jaar aan vrijwel iedere invoe
ring van culturele goederen uit ons land
-in de weg had gestaan. De heer De Roos
werkt in Parijs reeds geruime tijd en
al is hij de ervaring rijker geworden
dat in een stad als de Franse hoofdstad
de mogelijkheid voor Franse uitvoeren
de kunstenaars cn de belangstelling voor
Nederlandse werken slechts beperkt zijn,
omdat daar een enorm aantal is, de pro
vincie, als men het zo magnoemen, toont
een gretige belangstelling voor Neder
landse kunstmanifestaties: tentoonstel
lingen, uitvoeringen en lezingen vallen
er steeds in ccn vruchtbare bodem en
uit al dergelijke manifestaties groeien
nieuwe banden over en weer. Er is
reeds een uitwisseling van orkesten tot
stand gekomen, er gaan Franse profes
soren naar Nederland en er kwam een
Nederlandse lector in de taal-en be
schavingsgeschiedenis aan de Sorbonne,
studenten uit Nederland krijgen koste
loos mogelijkheden tot studeren ln
Frankrijk en Franse Jongeren komen
naar de Nederlandse universiteiten.
twijfel, Mej. De Iongh heeft ln' Engeland
dezelfde ervaring opgedaan. Ook zij
ziet haar mogelijkheden het meest bui
ten Londen liggen. In Londen een kans
te krijgen is voor een Nederlands uit
voerend kunstenaar een onnoemelijk
moeilijke zaak-, l?e -impresserIo'r- -nemen
er geen risico's en pas indien iemknd
zijn naam in Londen reeds heeft geves
tigd voor zijn grote optreden, wil de
deur opengaan. Veel Initiatief gaat er
van de Impressario's niet uit! Het schijnt
slechts de provincie te zijn waar de kans
daartoe wordt geboden en zo legt mej.
De Iongh haar contacten gaarne elders
in Engeland, zoals b.v. in Lincoln, waar
de belangstelling voor Nederland groot
is en waar de uitwisseling van Neder
landse en Engelse kunstenaars een grote
vlucht gaat nemen.
Binnenkort komt daar een Nederland
se schilderijententoonstelling. Deze ene
expositie heeft tot gevolg gehad dat van
de Gu id ha 11 in Londen en van de zes
grote steden in Zuid-Afrlka het verzoek
is gekomen deze tentoonstelling na Lin
coln te mogen huisvesten. Aan deze ex
positie wordt weer een bezoek van be
kende kunstenaars verbonden, die in
Lncoln en Londen Nederlandse muziek
zullen spelen. Langs deze en dergelijke
wegen hoopt mej. De long de Neder
landse kunstenaars een weg naar Enge
land te kunnen helpen banen.
Vermelen wij ten slotte nog dat haar
naarstig zoeken naar een huls voor een
Nederlands kunstcentrum haar 'iri con
tact heeft gebracht met de Belgen, die
sedert het einde van de oorlog een Bel
gium House in stand hebben gehouden.
Een vruchtbaar contact schijnt er toe
te zullen leiden dat dit Belgium House
tot een Benelux House zal uitgroeien.
Officieel wordt- gemeld, dat he
denochtend in de omgeving van
Magelang een. Kittyhawk-toeatel
van de militaire luchtvaart is neer
gestort. De bestuurder, eea eerste
I u i t e nan t - vlegerwaarn e merwerd
op'slag gedood.
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde te Leiden wordt tot 12
Maart a.s. een tentoonstelling ge
houden over „Goden en Demonen
van Tibet".
Bij de voortzetting der behande
ling van de begroting van onderwijs,
kunsten en wetenschappen heeft mi
nister R u 11 e n de opmerkingen, bij
de afdeling „kunsten" gemaakt, be
antwoord. Daarbij gaf hij te kennen,
dat het moeilijk is richtlijnen voor
subsidiëring te vinden ten aanzien
van de bevordering der aestbetiek.
Op de lagere school wordt al iets
gedaan. Hij zegde toe, dat de gelde
lijke moeilijkheden van de opera zyn
aandacht hebben. Voorts deelde hij
mede, dat enige weken geleden een
commissie is ingesteld, welke de
Nederlandse Bank zal adviseren
over de besteding van deviezen voor
films.
Bil de afdeling „kabinet" werd het
radiowezen besproken. De heer Van
der Zaal (A.R.) betoogde, dat het
radiotoestel moet Worden beheerst door
de wet. Een jaar geleden is de radio-
wet al aangekondigd, doch we zijn nog
geep stap verder.
De verregaande regeringsbemoeiing
wordt vaak drukkend, zeide de heer
Van der Zaal. die ook vond, dat er te
veel xegeringsuitzendingen zijn, niet
minder dan achttien per week.
De heer Crn el l ssen (V.V.D.)
drong aan op spoedige indiening van de
radlowet. waarin rekening worde ge
houden met de opvattingen der vrije
organisaties van luisteraars.
Ook de heer Peters .(K.V.P.) dróng
op spoed aan met de indiening van het
ontwerp radlowet. Hij vond de rege
ringsuitzendingen .overbodig, de om
roepverenigingen kunnen beter ver
werken wat er in gezegd wordt.
De heer Gortzak. (C.P.N.) maakte
er bezwaar tegen, dat zijn partij uitge
sloten is geweest bij de verkiesingen.
De héér Krol (C.H.) was tegen we
derinstellingvan een radlocontröle-
commissie. Naar zijn mening moeten dé
regeringsuitrendingen niet worden uit
gebreid. Het strijdkrachtenprogram
achtte.hy te .duur.
De heer-Van Sleen (Arb.) was van
mening, dat er te veeltijd wordt be
steed aan regeringsuitzendingen. Als ra-
diocontröle nodig is, dan moet deze bij
dc wet worden geregeld.
De minister zclde te hopen, dat
hij het ontwerp-radiowet in de loop
van het begrotingsjaar kan indienen.
Hij streeft er naar de rege rings be
moeiingen zo gering mogelijk te doen
zijn. Als de Kamer meent, dat een ra-
diocontrólecommissie overbodig is. dan"
zal hy daarmee in zijn ontwerp reke
ning houden. Het strijdkrachtenpro
gram uitgevoerd door de omroepver
enigingen zou z.1. duurder worden.
Naar zijn oordcel moeten :alle politieke
partijen dezelfde rechten -hebben voor
verkiezingspropaganda, als-deze maar
geen gevaar voor de veiligheid van de
staat oplevert, De Wereldomroep moét
niet slechts als staatsbelang maar ook
als belang der samenleving worden gé-
zien. De minister nam de post voor
radïacontróle terug. -
Perswezen
Bij de afdeling „pers" betoogde de
heer B urg ex.{Arb.), dat de commissie
voor - de perszuivering bijzondere waar
dering verdiént. Hij drong er op aan.
den lings en rechts plaats genomen in
de regeringsbanken.
De plechtigheid begon met het ge-
me enschappelijk zingen van ge2ang 13j:
..Dankt; -dankt nu allen God", waar
na het woord werd gevoerd door de
zojuist onderscheiden voorzitter van
het college van kerkmeesters, de heer
Van Bergen Walraven, die met een
toespraak, waarin htl de historie dezer
restauratie nog eens uitvoerig rele
veerde, het hernieuwde Godshuis over
droeg aan de kerkeraad. Spreker legde
er de nadruk on en gaf daarover uiting
a an zijn blijdschap, dat het door een
harmonische samenwerking financieel
mogelijk is geweest de restauratie te
beginnen en te voltooien. Een werk
waarvoor niet alleen het tegenwoordige,
maar ook het nageslacht dankbaar zal
zijn. Wnt hier tot stand Is gekomen. Is
gemeente-opbouw In de beste zin van
het woord.'
Namens de kerkeraad heeft ds. K. de
Bel is een korte rede het kerkgebouw
aanvaard, daarbij uitdrukking gevende
aan zijn dankbaarheid en hulde bren
gende aan de ijver, toewijding on voort
varendheid. .die ln het bijzonder de
heer Van Bergen Walraven bij de res
tauratie hebben bezield. Buitengewoon
verheugd was de spreker over het feit,
dat ook de regering dit pionierswerk
heeft gewaardeerd.
Mr. Peek, de volgende spreker, zeide.
dat de voltooiing dezer restauratie een
veelvuldige gelukwens waard is. Het is
ons aller plicht, dat dit schone gebouw
bewaard blijft in de goede staat waarin
het thans verkeert.
Namens de generale synode sprak
tenslotte nog mr. De Vries, dit uiteen-
zette, dat deze restauratie het Schie-
damse belang verre overtreft. Het is
een landelijk belang. Hij gaf uiting aan
de hoop, dat men tot ln lengte van
dagen in deze kerk de bezieling zal
vinden om als geioofsmens te leven.
De kerkdienst, die hierna volgde, on
derscheidde zich niet van een gewone
dienst. Het kerkkoor zong enkele lie
deren, er werden gemeenschappelijk
enkele gezangen gezongen en ds. De
Bel sprak naar aanleiding van Marcus
11, vers 17.
Aan het einde van de dienst was er
gelegenheid de kerkeraad en het colle
ge van, kerkmeesters in de fcrouwkerk
te complimenteren.
(Ongecorrigeerd)
Van officiële zjjde te Batavia
wordt gemeld, dat Nederlandse
troepen hedenochtend de status
quo-lijn in West-Java overschreden
in de richting Bantam, o.m. vanuit
de-omgevtnsr van Tahgersmg en' ten
Westen van Buitenborg. Bala-
r a d ,i a, 25 Icm. ten Westen van
Tangerang, is reeds door Neder
lands oepen bezet. De mariniers-
brigade rukte op uit Babat <25
km. ten Zuidoosten van Toeban,
Oost-Java) in Zuidelijke richting,
waarbij geen weerstand werd on
dervonden. In de omgeving van
Fort de Koek (Boekit Tinggi, Su
matra) werden zuiveringsacties
uitgevoerd. Hedenochtend landden
Nederlandse troepen in watervlieg
tuigen op het Tobameer nabij
Balige (Sumatra). De troepen wer
den bij deze plaats aan land gezet,
waarna het vliegveld van S ib ti
ro n p Borong werd bezet.
Uit dc gepubliceerde berichten
over de toestand ln dc thans bezette
Republikeinse gebieden, blijkt, dat in
het Zuld-Malangse dc voedselsituatie
zeer slecht is. In Lamongan en Bodlo-
regoro heerst op het gebied van kle
ding een noodtoestand on het onmid
dellijk Instellen van gaarkeukens bleek
noodzakelijk, aldus een mededeling van
sociale zaken te Batavia.
Ook te Kepandjang heerst gebrek aan
kleding, De tot dusver ontvangen be
richten uit Djotnbang zijn iets gunsti
ger. In Oost-Java ontving het lïoode
Kruis de eerste zending van 45 ton rijst,
bUkvlees, vis, zout, etc., voldoende voor
12.000 mensen, gedurende een maand
Het Rootie Kruis had in dit gebied een
voorraad kleeding voor 10.000 personen,
waaraan door dc distrlbutiedienst van
Oost-Java 50.000 meter textiel werd
toegevoegd.
De Ver. Staf en hebben Woens
dag alle Marshall-hulp aan Indo
nesië stopgezet, hangende een
regeling inzake de vijandelijk
heden tussen Nederland en de
Indonesische republiek.
Volgens Reuter interpreteert
men in Washington welhaast
eenstemmig de actie van Hoff
man, als een vorm van economi
sche pressie op Nederland, ten
einde de Nederlandse houding
ten opzichte van Indonesië te
doen veranderen.
Indonesië heeft voor het „Mar
shall-jaar", dat ln April 1948 be
gonnen is, een toewijzing gekregen
van 68.00(1.000-dollar.
Met de stopzetting zal een be
drag van ongeveer 14-100.000 dollar
gemoeid zijn, evenalsde toekom
stig© hulp In de nog resterende ja
ren van het herstelprogramma,
Ih een communiqué, naar aanlei
ding van het opschorten van alle
hulpverlening ten behoeve van In
donesië in het kader van het plan-
Marshall. herinnert de Economic
Cooperation Administratioa-er aan,
dat de E.C.A.-gelden niet op nut
tige wijze kunnen worden gebruikt
voor de levering van goederen aan
Indonesië, zolang de situatie in In
donesië niet is opgehelderd.
Het communiqué zet voorts
uiteen, dat het door de leider
van de E.C.A., Paul Hoffman,
genomen besluit geen invloed
heeft op het E.C A.-programma
voor Nederland.
Paul Hoffman, aldus het commu
niqué, heeft het besluit tot stopzet
ting van de hulpverlening genomen
na overleg te hebben gepleegd met
het V.S.-departement van buiten
landse zaken.
De gewezen leider van het Ne
derlandse Arbeidsfront, J, H. Wou
denberg, tegen wie op 13 December
voor het Amsterdamse" bijzonder
gerechtshof de doodstraf is geëist,
is veroordeeld tot levenslange ge
vangenisstraf.
In de sententie wordt onder meer
overwogen, dat het verweer van
verdachte, als zou hij geen opzette
lijke medewerking aan de vijand
verleend hebben, moet worden ver
worpen. Verdachte heeft geheel
vrijwillig medegewerkt aan de
maatregelen van de vijand, die tot
doel hadden elke vorm van arbelds-
verstoring tegen te gaan.
Het hof heeft zeer ernstig over
wogen, de door de procureur-fiscaal
geëiste doodstraf uit te spreken,
doch meent, dat gezien het feit, dat
het door verdachte gestelde doel in
slechts zeer geringe mate is ver
wezenlijkt, te kunnen volstaan met
levenslange gevangenisstraf en ont
zetting uit de openbare rechten
voor de duur van het leven.
Engeland zal aan Nederland,
Frankrijk en België straalvliegtui
gen leveren voor de luchtverdedi
ging van West-Europa, De drie lan
den van het continent zullen met
jachtvliegtuigen en middelzware
bommenwerpers van grote actie
radius worden uitgerust. Deze zul
len waarschijnlijk niet eerder dan
het najaar van 1949 in. gebruik
kunnen worden genomen. De le
veranties geschieden in het kader
van het Fact van Brussel.
dat de voorrang van de illegale pers
niet te niet zal worden gedaan bij de
distributie van per sap para tuur. De
minister heeft in de memorie van ant
woord gezegd, te gevoelen voor een
tuchtrecht onder journalisten, als de re
dactionele vrijheid niet wordt aange
tast, 5pr. sloot zich daarbij van harte
aan.
Jeugdzorg
Over de afdeling „Vorming buiten
Schoolverband" voerden nog verschei
dene afgevaardigden het woord. De
heer Stufkens (Arb.) betreurde het,
dat de minister de bedragen voor sub
sidiëring der vrije jeugdvormtng niet
meent te kunnen verhogen.
De heer Stapelkamp (Ar.) gaf
te kennen, dat men door subsidiëring
van de vorming der massajeugd een
weg op gaat. welke tot gevaarlijke
consequenties kan voeren.
Mevrouw Fortanler-de Wit
(V.V.D.) v.roeg of er contröle bestaat
op hc-t werk der verenigingen op het
terrein der vrije jeugdvorming.
De minister erkende, dat de ver
deling der subsidies niet bevredigend
is, maar een aanvaardbaar advies had
hij niet gehoord.
De begroting is daarna z. h. st. aan
genomen.
Voorafgaand aan deze debatten werd
gestemd over de vier moties, welke de
heer Haken (CB.N.). Dinsdag had
ingediend bij de behandeling van de
begroting voor sociale zaken. Deze zijn
Jn de vergadering der Tweede Kamer
van Woensdagmiddag verworpen. Ze
kregen alleen de stemmen der zeven
aanwezige communisten.
De hegrotlng van sociale zaken Js
daarna'z, h. st.'aangenomen, met'aan
tekening, dat de CB.N.-fractie geacht
wilde worden te hebben tegengestemd.
Het was Woensdagavond vol in de Gróte Kerk, toen deze met een bij
zondere dienst weer in gebruik werd genomen. Meer dan duizend ver-
tonen vulden de kerk tot de laatste plaats, toen de heer van Bergen
Watraven nawens de kerkmeesters het gerestaureerde bouwwerk over
droegen aan de-kerkraad.