5SSSI Op de hoek van Kipstraat
en Halve Maansteeg
Sijmen moet betalen aan de
„Puntegaalstraat"
Rotterdams vacantieoord
in Doornse bossen
Westelijk hockey-elftal gaf
't Noorden een lesje
Belastingburcht
in 1950 voltooid
Net iets te ver over
de schreef
Vier bazars brachten
'n halve ton op
Loodgieterinnen en bedienaressen
ter begrafenis
Alle posities veroverd, op drie na
Parlement van Israel
in Jeruzalem bijeen
Geerten Gossaert als
Rotterdams „bezit"
Het OVB vergaderde
Eigew veerboot voor RDM-personeel
Snelle overtocht voor
de „Westerlingen"
Maandag 14 Februari 1949
5
ZOALS de. Rotterdammer nu.
.spreekt; van „De Baan",
wanneer hij het gebouw van de
G.G. G.D. bedoelt, zal hij hét
straks .hebben over „de Punte-
gaaJstraat''. ..Het enige gebouw;
aan deze.straat, parallel roet de
Parksluiz'en; is immers het
kolossale Centraal "Belastingge-:
bouw!.'-.;
Puntegaalstraat zal synoniem
worden met „belastingen".
Dichterzangers —r conferenciers,
zullen slechts die straat behoe
ven te noemen en hun Rotter
dams "publiek; zal begrijpend
grijnzen..
Die enigszins bedenkelijke
populariteit moet de Puntegaal
straat nu nog verwervenwant
het Bèlastinggebouw is nog niet
voltooid. Datzal wel, voorjaar
of zomer1950 worden.
Bij stukjes en beetjes verhuist
de Belastingdienst naar zijn nieuwe
veste en telkens wanneer de belas
tingen 'woningen, soms halve 'blok-:
ken, ontruimen, zeggen de Rotter
dammers: goed zo!
Aan. de Puntegaalstraat daar
heb je het al werken op het
ogenblik ongeveer .700 man perso
neel van de belastingdienst (straks
circa 2000); maar nu reeds vol-,
doende om de beide draaideuren
van de hoofdingang overdag in be
weging te houden.
De Rotterdamse belastingbetalers
hebben zich door het opschrift
„Nieuwe Rotterdamse C.V.", op een
groot bord aan de voorgevel, niet
laten misleiden, Kort geleden wel
een paan vreemdelingen" uit de
provincie, die het opschrift van
verre lazen en al weer rechtsom
keert wilden maken. Het bord fs
nu weggehaald maar gebleven is
het in steen gehakte Rijkswapen,
hoog aan; de gevel van de voor
bouw. Rechts en links hiervan ko
men de wapens: van de provincie
Zuid-Holland en van de stad Rot
terdam, De Rotterdamse beeldhou
wer Van der Plasishiervan de
ontwerper. Hij. legt.'feitelijk de
laVtste hand aan het exterieur van
het gebouw» dat omen nabij 35
millioen gulden moet hebben ge
kost,.-■
In 1939, dus al weer tien jaar ge
leden, werd de eerste paal gesla
gen door aannemersmij. Voormolen
C.V.: Tegen het einde van de oorlog
kwam het gebouw uitwendig klaar.
Donkere dagen
Nog- voor het door: de Belasting
dienst in'gébruik genomen werd,,
heeft, het gebouw reeds geschiedenis
gemaakt; de Duitsers misbruikten
het als kazerne en bouwden op het
dak een bunker,' die nu handig is
verbouwd ..tot fundament, voor de
hoge vlaggemast.
Duizenden Rotterdamse mannen
werden na de razzia's van Novem
ber '44 in het gebouw bijeengedre
ven, een onzekere bestemming te
gemoet. Datzal nooit vergeten
worden..»
Na de bevrijding trokken er Ca
nadese troepen in, gevolgd door de
Repatriëringsdienst. Opnieuw wer
den duizenden landgenoten in het
gebouw opgevangen en. onderge
bracht, maar nu om terug te keren
bij hun familie na een dikwijls ja
renlange Duitse slavernij oft gevan
genschap.
Tot einde 1945 bleef het gebouw
„leeg staan en het maakte reeds
voor zijn voltooiing een indruk van
verwaarlozing, alsof het uitgewoond
was; Maar voor het jaar om was,
begon de aannemingsmij. Nieuwe
De kantonrechter te Rotterdam
vond hetheel erg dat de buffet
juffrouw M. E. S. op 27 December
voor de vierde maal dronken op
straat werd aangetroffen en hij
veroordeelde haar tot een hechtenis-
straf van twee weken. Daarna gaat
de vrouw, die kennelijk niet leren
wil om fatsoenlijk té zgro voor zes
maanden naar een Rijkswerk
inrichting.
Een landarbeider uit Barendrecht
kreeg vijf maal een week hechte
nis, omdat hij vijfmaal in drie
maanden tijd dronken over de open
bare weg gezwabberd had,
Niet iedereen mag zomaar konij
nenholen uitgraven, en dé bewoners
van de holen vangen en doden, dus
veroordeelde de Kantonrechter 3.
de M. en J. de M.r'die zich hieraan
hadden schuldig gemaakt tot twee
weken voorwaardelijk en een boete
van S 50 v
Een bakker, een 3lager en een
fabrikant hadden werknemers lan-.
ger laten werken dan de Arbeids
inspectie goedvond. Zjj kregen resp.
zeven dagen - en 25, zeven dagen
en 20, vier maal een week en
40, De hechtenisstraffen echter
voorwaardelijk. Een broodbezorger,
die een kwartier voor tijd vers
brood had afgeleverd, moést 15
betalen pn als het nog eens gebeurt
moet ook hij een week hechtenis
uitzitten.
Papendrecht krijgt
startbanen
De N.V. Fokker- reviseert in'-de
Aviolanda-fabreken bjj Papen
drecht-op-het ogenblik. Warvard-
vliègtuigen.'. Na de revisie worden
de toestellen ;per vrachtautonaar
Schiphol veryoerd om van dit
vliegveld *de proefvluchten te ma
ken;. Dit Werd als een bezwaar ge
voeld. en/jmen besloot een startbaan
op:,-enkélë weilanden, dicht bij de
fabriek te'Papendrecht, aan te leg
gen, zodat de vliegtuigen na revisie
direct kunnen wegvliegen. Het
wachten is thans op een vergun
ning.
Rotterdamse C.V. aan haar opgaaf,
het reusachtige gebouw met zijn
12000 m2 vloeroppervlak van binr
nen af te werken. Het duurde tot
begin 1947, voordat enige afdelin
gen van de. Belastingdienst zich
provisorisch konden inrichten in
een vleugel van de benedenverdie
ping. Thans, twee jaar later, is het
interieur tot de 4e étage voltooid
en zyn er o.m. de ontvanger, de
zegel-, ldon-,: inkomsten- ën ac
cijnsbelasting gehuisveste
Honderde ms zWart marmer wer
den verwerkt, en duizenden m2 te
gels. Achttien stiicadoors Hebben
nóg: tof 1950 werk voor het stuca-
doren van de immense oppervlakte
-van muren, plafonds en: pilaren,
welke laatste in de centrale hal zo
dik zjjn als-in een kerk.
Veertien-liften
Niet minder dan 14 liften, pater
nosters, .'boeken- :en personenliften
worden aangebracht.De centrale
.verwarmingsinstallatie met haar
vijf grote ketels maakte, de indruk
van een fabriek.
Met 120 arbeiders wordt nü hard
gewerkt aan de voltooiing van de
overige étages, in totaal zeven. Op
de vijfde étage wordt een grote
canfine ingericht voor personeel en
publiek.
De cantine is omgeven door .een
balcon, dat een interessant uitzicht
geeft op stad en haven,
Achter het gebouw zijn nu nog
een conciërgewoning, een grote
auto-garage, een rijwielstalling en
een transformatorhuls in aanbouw,
die door een siermuur zullen wor
den omgeven.
Maar vóórdat dit. alles gereed zal
zijn, heeft de Rotterdammer de
weg reeds gevonden na ar. de „Pun
tegaalstraat", zal hij er met min.
of meer bezwaard gemoed binnen
gaan en aan de portier in diens
zwartm arm eren hokje vragen, waar
hij moet zijn voor- het onvrijwillig
afstaan van een deel van zijn zuur
of zoet verdiende centjes'.
„Soms komen de „klanten"
heel opgewekt binnen," vertelde
de portier,
„Hoe dat zo?", vroegen /wij
ongelovig. Juist kwam er n dik
ke vrouw binnen,, één en al;
glimlach. Ze keek aarzelend
rond, ontdekte toen de portier
en stak hem gul 'n paar papier
tjes toe.
„Loket elE. mevrouw, linksaf
in-'t midden!"
Loket elf, knoop het cijfer in
uw oren lezer en laat Uw voor
oordeel tegen' hst gekkennum
mer-varen het is.ihët -loket voor
terugbetaling van teyeel betaal-
de bëlastifigl:'
'Sober, maar indrukwekkend is het interieur van het Centrale Belasting
gebouw aan de Puntegaalstraat
Slechts enkele minuten buiten
Doorn, doch midden in' de bossen
ligt „Oud Sitio", dat gehuurd is
door de „Stichting Ontspanning
Volksgezondheid" en waar het zie
kenhuispersoneel van. .de gemeente
Rotterdam een week extra- vacantïe
zal kunnen doorbrengen. Ook zij,
die wrkzaam zijn bij de GG en GD,
in de inrichting „Maasoord" en in
de zwembaden, komen hiervoor in
.aanmerking.
Dat aan dez? huur het een en
ander:is voorafgegaan, weet ieder
een, die enkele maanden geleden
een bezoek heeft gebracht aan één
van de vier bazars, gehouden ia de
Rotterdamse ziekenhuizen- en op
Katendrecht. Door het Beheersin
stituut had de Gemeente de be
schikking gekregen over „Strype-
monde" bij Oostvoorne voor het
genoemde personeel, dat een onbe
zorgde vacantie vèr van de grote
stad broodnodig heeft, Na een jaar
eisten de oorspronkelijke bezitters
„Strypemonde" echter terug en
men moest uitzien naar een ander
vacantiè-verblijf. De inmiddels op
gerichte Stichting wilde een grote
verloting op touw zetten, maar
kreeg de. vereiste vergunning niet.
Daarna kwam iemand op het idee
van': een "bazar. De bazars zijn een
groot succes geworden, bijna
f 50.000 was de bruto-opbrengst.
Van het. bedrag, dat de Stichting,
tenslotte overhield, kon ,Oud-Sitio'
Het staat er met de zwakke sekse heel anders voor dan 50 jaar ge
leden: de mannen zijn bezig hnn bevoorrechte positie van kostwinner
en hoofd des gezins te verliezen, vooral aan de verre overkant.
In Amerika verdienen op het
ogenblik meer dan zeven millioen
gehuwde vrouwen de kost (óf: me
de de kost) voor haar gezin; dat is
10 maal zoveel vrouwen als in IS00;
In "datzelfde jaar 1900 waren 15
van de 100 werkende vrouwen ge
huwd, tegenwoordig is 40 onge
huwd, 15 gescheiden en 45
gehuwd!
Waarom en waarmee?
Waarom verdienen zoveel vrou
wen iets (of: veel).bij?; omdat het
meet, heeft 73 geantwoord, an
ders knopen wij de eindjes niet aan
elkaar. „Omdat wij het leuk en ge
zellig. vinden", antwoordde de 22
andere procenten, ,,hoe onafhanke
lijker iemand zich kan 'bewegen,
des te beter!"
Merendeels gaan in Amerika
vrouwen buitenshuis werken, als
de kinderen wat groter worden,
want- slechts 9 der werkende
vrouwen blijkt kleine babies te
hebben; nu is-dat te verklaren uit
het-gebrek aan behoorlijke betaal
bare huishulp, -kindercrèches en
oppashulp.
Van de' II ongehuwde vrouwen
zijn in Amerika 6 aan het.werk ge
gaan, van de 35 gehuwde vrouwen
7. Van de weduwen of gescheiden
vrouwen werkt er 1 op de 3.
Waai' zitten ze en wat voeren ze
uit?
Als men 'n groepje, van 18 vrou-
Stichting 500 en 1000"
Een klein jaar geleden werd in
Amsterdam opgericht de „Stich
ting 500 en 1000", die wil opko
men voor de belangen van bezit
ters van oude bankbiljetten van
f 5DQ en 1 1090/ die zich door de
maatregelen van de minister be
nadeeld voelen. Gedurende de
oorlog liet de bezetter biljetten
van f 500 en f 1000 inleveren, en
vele Nederlanders hebben ze toen
te 1 goedertrouw achtergehouden.
Na de bevrijding kregen ze aan
vankelijk- niets uitbetaald voor de
toen waardeloze biljetten: Later
kon men het geld wel vergoed
krijgen, als men aantoonde, dat
men het op rechtmatige wijze in
zijn bezit had gekregen.
De „Stichting 500 en 1000"
voert aan. dat de Nederlandse
Bank oop haar bankbiljetten de
belofte heeft afgedrukt, tezullen
betalën, welke belofte de Neder
landse Staat in'geen geval mag
opzij zetten. De Stichting heeft
contact opgenomen met het minis
terie van Financiën en hoopt te'
zullen bereiken, dat' de genoemde
bankbiljetten alsnog vergoed rul
len worden. Het secretariaat is ge
vestigd: Nicolaas Maesstraat 46,
Amstexdam-Z,
wen uitkiest, kan men ervan op
san, dat er 3 huishoudelijk bezig
zijn, 8 op kantoor zitten, 7 in een
fabriek.
Grepen...
De Amerikaanse vrouw is vrij
wel tot in alle bedrijven doorge
drongen, 'op drie na! Maar ook die
laatste 3 posten vallen haar en haar
werk (verdien-)woede ten offer,
het zijn de functies van treinmachi
nist, scheepsstoker en brand we er-
„man".
Verder vindt men de vrouw
overal. Op het toneel verdringen er
8.000 elkaar, op de dansvloer 10.000,
i nde huizenbouwerij. 500 (in 1876
nog maar 1bij. de grafische en
de schilderkunstige vakken 21.000,
bij de schrijverij 4.000, in de hoek
zaken 50.000, in de luchtvaart 50,
als predikante 3.000, als sociaal
werkster 48.000.
Zelfs tot het bedienaressenschap
ter begrafenis is de Amerikaanse
vrouw doorgedrongen: heb zijn er
al 1000 die voor „kraai" spelen;
96.000 dames zitten in de muziek,
200 in de stucadoorsvakken, 300 in
de scheepsbouw.
Maar- in de schoonheidssalons
zitten er 250.000. Dat is 33 maal zo
veel als in 1900, Dé man wordt uit
dat bedrijf totaal verdrongen, en
uit dat bedrijf alleen?
Dit weekeinde zijn de laatste voor
bereidingen getroffen voor de eerste
bijeenkomst van een. Joods parlement
sedert tweeduizend jaar, Heden
kwam namelijk te Jeruzalem, het Is
raëlisch parlement bijeen. Alle hotels
in de stad zijn volgeboekt. Onder de
gasten bevonden zich leden van het
corps diplomatique, Zionistische
functionarissen on overlevende leden
van 't eerste Zionistencongres, dat in
1897 gehouden werd te Bazel in Zwit
serland.
na vergeefse pogingen elders
voor lange tijd gehuurd worden.
Het is grotendeels gemoderniseerd.
Op de benedenverdieping vindt
men de eetkamer en de convërsa-
tiezaal, op de beide andere etages
de slaapkamers. Wanneer men
hierbij het „koetshuis" betrekt,
eens een garage, is er' slaapplaats
voor 40 a 45 personen. De toekom
stige vacantiegangers hebben zelf'
hard meegewerkt aan de verfraai
ing van het interieur, hetgeen uiter
aard een aanzienlijke besparing
van kosten gaf.
Buiten hen. kunnen ook andere
gezelschappen er logeren, zodat
Oud-Sitio niet slechts in het druk
ke seizoen bewoond zal zijn. Hét
beheer van 'n dergelijk huis vraagt
veel geld en iedere gast zal een na
tuurlijk niet hoog, pensiongeld moe
ten betalen.
Hoewel mej. de Roode, aan wie
de leiding in dit tehuis is toever
trouwd, pas over enkele weken
haar eerste gasten verwacht, is het
vacantieoord reeds Zaterdag offi
cieel geopend.
De heer A. H. v. Velzen bracht
dank aan het gemeentebestuur en
aan de directies van de ziekenhui
zen voor de grote medewerking. De
inrichting van het tehuis liet niets
te wensen, over, het was nu nog
zaak een gezellige, persoonlijke
sfeer te scheppen. Wanneer zij, die
in de toekomst hier hun vacantïe
komen doorbrengen, een gedeelte
van het tehuis- adopteerden,'om aan
hun „eigen" deel speciale aandacht
te besteden? -- v
Wethouder A. Hoogeweg, de bur
gemeester van Doorn, J. H. Baron
van Naagell, dr, P. H. Kramer, dr.
Dammers en de heer Albert, voor
zitter van de personeelsvereniging
van het Bergwegziekenhuis, prezen
succesievelijk het comité, dat de
bazars in elkaar gezet bad, om zijn
wilskracht, waarvan hier de resul
taten te zien waren. De heer van
Velzen, de - voorzitter van dat co
mité, mocht een electrische klok en
enkele gezelschapsspelen in ont
vangst nemen.
TWEE dingen vielen deze weck bijna samen; het jolig-bedoald geding
over een boek van een Rotterdamse die of nog in de opgang van haar
talent of reeds over haar hógtepunt heen is (dat-zal de verre toekomst,
moeten beslissen)-en de stille verjaardag van een Rotterdammer, die, maar
één bundei verzen heeft geschreven en. zich met die bundel een. zeer
voorname plaats-vooraan heeft veroverd temidden, van.hen, die geacht
kunnen worden leiding te hebben gegeven bij de vorming van de generaties
van dichters van na 1920: Anna Blaman en Geerten Gossaert hoe ver
staan die twee Rotterdamse figuren van elkaar af!
Zaterdag -jï. beeft prof. dr W, A. P.
Smit enkele kolommen gewijd aan het
belang van Geerten Gossaert als dich
ter; mogen er thans enkele bijzonderhe
den aan worden toegevoegd, die Gos
saert meer laten, zien als een specifiek
Rotterdams bezit;'Als ooit om de naam
Gossaert een runloer was Verrezen, als
thans om de naam Blaman, dan zou
Geerten Gossaert in staat zijn geweest
ons land voorgoed de rug toe te wenden:
hij was van een te degelijke, ingetogen,
patricische Rotterdamse kom-al, dan
dat hij ooit zijn naam tot solets ZOU
hebben geleend.
In oliën en vetten
Herinneren' de ouderen onder bns.zlch:
öe typisch-ouderwetse zaak-van Gerret-
en Rutteman in Oliën en Vetten, op
auteur is van enige betekenis, dan is
het ook waar. dat zijn talent tijdens
öe mobilisatiejaren in. het garnizoen
van de vesting Gorinchem zijn vuur
ontstak aan de van hand tot hand rond-
gereikte verzen van Geerten Gossaert,
door Zier Gerretson van huis meegeno
men, Die verzen waren met ganzepen-
kculletters „getrokken" op veilen oud-
Hollands geschept papiër, ten einde
„uiterlijk en innerlijk" waardig te doen
samengaan. Dié verzen warén dus wars
van alles Wat modern leek.... en hun
werking bleek, wonderlijk-genoeg, mo
derniserend te zjjn!
Parnassus en Olympus
Een nieuwe- dichter van die kracht
en in die dagen (dfc tijden waren zeer
donker, toen): het was een heel bezit.
Dus was men begerig naar anecdoten,
die de roem van het vesuviaanse talent
nog vergrootten. Grif werd aangenomen,
dat Geerten Gossaert. na zijn elndexa-
•aders Oliën- en Vetten kantoor
de hoek van de nauwe, omhooglopende was beland, maar dat hij daar niet
Halve Maansteeg en de Kipstraat? Dat _,Hd schreef de facturen uit
was ..de zaak" van de oude heer Gerret-
son uit de Avenue Concordia,- liet def
tige ehristclljk-hfttorisch Kamerlid en
Gemeenteraadslid, in wiens huls de toon
altijd hoogbeschaafd werd gehouden en
waar -gelovige humaniteit werd gehul
digd- ..De oude mevrouw" was een voor
haar dagen „gestudeerde vrouw" zij
bezat een graad in de Nederlandse Let
teren en de twee zoonswerden zo
goed opgevoed als in Botterdam moge
lijk was; dat wil /dus" zeggen, dat de
oudste naar het Erasmiaans Gymnasium
ging, waar door coryfeeën, zoals de
dichter Leopold, de Erasmiaanse geest
in toepassing werd gebracht en aan de
jeugd meegegeven als iets 'orunlsbaar-
kostbaars. Gerretson behoorde tot hen.
die Leopold begrepen en vereerden, en
die dus ook aan- en overnamen de
idee, dat men, staande midden in het
Rotterdamse zaken- en handelsleven
toch een kunstenaar kan zijn. maar dat
dat oningewljden niets aangaat.
Broederlijke bewondering
De oude Erasmus, de Geerten Geer-
tens, heeft wel degelijk ook magiër wil
len zijn; talloos waren de magieën toen
hij geboren werd; en toen hü stierf had
hij aangetoond, dat het Humanisme on
misbaar is in de wereld als magische
kracht. Latere geslachten hebben tel
kens opnieuw, gezocht naar het woord,
om de gedachten van Erasmus nieuw
leven in te blazen. Van hui3 uit ethisch-
orlhodox heeft Geerten Gossaert naar
het magische woord gezocht, die'„het
Beste van Vroeger" als een spiegel zou
voorhouden aan het Verwaarloosde van
de nieuwe eeuw. Hij schreef, ineens,
klassiek-dreunende, slepende, jubelende
en biddende verzen, als uit de dagen
toen ons volk nog om vrijheid, zede
lijke deugden en zelfstandigheid moest
worstelen.- In 1915 bracht zijn broer,
2ier Gerretson, die verzen mee onder
diëtist en, o.m. het Gorcumsc garnizoen
wérd er door van bewondering en weer
klank vervuld. En nu wij toch aan het
„onthullen" zijn: de magische wonder-
werking van Geerten Gossaer.ls woord
bezielde op haar/beurt weer eén huis
vriend van Zier Gerretson. en deze, ook
een Rotterdamse jongen, begon op zijn
beurt in alle stilte verder tc ploeteren
aan de verschillende nieuwe magieën,
buiten welke een stuwende letterkunde
nu eenmaal niet kan. Men vindt der
gelijke bijzonderheden niet zo gauw in
officiële letterkundéboeken en daarom
juist zijn zij voor belangstellenden wei
eens aardig. Dus: als hot waar is, dat
Jan Willem de Boer een Rotterdams
Provinciale Uniedag
van C.H.U.
De CHU houdt op Woensdag 2 Maart
in de zaal van de Haagse Dierentuin
een provinciale Uniedag voor Zuid-
Holland. Ds. Jac. Poort, predikant te
's-Gravënhage zal de bijeenkomst ope
nen. Verder heeft men keus uit een
aantal excursies naar de belangrijkste
bezienswaardigheden van Den Haag-
Van half drie tot vijf uur zijn er
sectievergaderingen en van haïf acht
tot tien uur een avondvergadering.
-De voorzitter der CHU, de lieer II.
W, Tilanus en de Haagse, predikant
ds. H- J. Grocnewegen zuilen 's avonds
het woord voeren. Een gemengd koor
samengesteld uit de Hervormde koren
van Rotterdam. Den Haag en Katwijk
zullen eveneens medewerking verle
nen. Zestienhonderd personen kunnen
aan deze Uniedag deelnemen.
het Oud-Nederlands met grote ganze-
pen.-krulletters en de klanten van de
deftige oudé zaak waren daarover ont
hutst. ,Acn UHoochmogende. gelecvert
veele Olyen enüe Vetten van superieu
ren Aert tot het doen Aanleggen van
UwerlicFde Couleuren", enz., enz.
neen, dit wilde er hij de liberalistische
geWverdieners van 1905 IS 15 niet in.
Dies 2eide de jonge dichter van de Ex
perimenten (ook al zo'n bescheiden ti
tel) het „breukig ambt ter Olyen ende
Vetten een tecderlijck gesnokt vaer-
wel!" en trok naar verre landen. Zijn
voetzool sleet op buitenlands asfalt, hij
verwerkte grote zielsconflicten, worstel
de met zijn Gad u vindt hét alles te
rug in de terecht beroemd geworden
verzen. Toen Geerten Gossaert secreta
ris van Colijn was geworden, werd hij
politicus, realist on man van studie.
Van zeer nabij heeft schrijver dezes
medegemaakt, hoe reeds in 191B Gerret
son het was. die de zogenaamde revolu
tie van Troelstr'a deed helpen misluk
ken, ornaat het. beter was d£t zij mis
lukte; Troelstra keilde Rotterdam niet.
Geerten Gossaert nog welt er school
dus toch een realist in hem, een realis
tisch politicus.
Dit artikel wordt te lang.
Toch was het prettig, om de samen
hang van allerlei ogenschijnlijk los van.
elkaar staande dingen eens te combine
ren. omdat,zij voor ingewijden wel de
gelijk gecombineerd geweest zijn. En
wie het niet weet. komt er nooit ach
ter, omdat Gossaert bij alles de ingeto
gen Erasmiaan is gebleven, die niet van
drukte, reclame en claque houdt; even
min als de gelovige dichter Willem dé
Mérodc met wlc hjj in Den Haag sa
menwoonde.
Daarom ook. toen zijn houding i.z.
Oosterse problemen duidelijk werd,
menigeen zich afvroeg: „Hé. is dat nu
de dichter der Experimenten"? Neen:
de professor van de Utrechtse Indo lo
gische Faculteit Is de laot-ontwaakte
Rotterdamse grote zakenman, die zich
in zjjn jeugd enkele jaren op een „zij
spoor" heeft laten dringen door de uit
barsting van een fabelachtig kunste
naarsschap. En tussen de harde profes
sor Gerretson en deErasmiaanse dich
ter Geerten Gossaert staat nog een over
gangsfiguur in.die,twintig jaar gele
den. bedroefd tot .een interviewer zeide:
„Nederland is veel te goed door de
Eerste Wereldoorlog heengekomen, het
zou voor liet Nederlandse volkskarakter
opvoedend zijn, als de golven van een
oorlog eens werkelijk over Nederland
heensloegen!"
Die golven zijn ln de Tweede Wereld
oorlog over ons heengeslagen, maar of
Wij ér de baat bij hebben gehad,
prof. dr Gerretson op doelde? de
onsterfelijke Geerten Gossaert in hem
schudt waarschijnlijk het wijze hoofd en
ZeTwintig Jaar geleden was Geerten
Gossaert voor een „Doorbraak
Thans is de 65-jarige professor dr
Carel Gerretson het niet meer.
Maar Rotterdam rekent hern tot zyn
grote Stads-zcnen, orh de Krahngse
Experimenten, oro zijn politieke invloed,
en zijn speciale studies.
Heftige debatten met
E.V.C.
Zondagochtend hielden de Rotterdam
se havenarbeiders, die georganiseerd
zijn in het Onafhankelijk Verbond van
Bedrijfsorganisaties, een apenbare ver
gadering te Odeon teneinde het urgen
tieprogramma van het O.V.B. te bespre
ken. De heer J. Bcstzrian, secretaris van
de bedrijfsorganisatie „Verkeer" bracht
verscheidene grieven van de Rotterdam
se havenarbeiders naar voren. Men wil
o.a. invoering van de M-urige werkweek
als overgangsmaatregel naar de 40-uri-
ge werkweek, een minimum weekloon
van 55.voor vaste arbeiders en een
garantieloon bij werkloosheid van.
ƒ31,50 per week voor losse arbeiders
van de Haven Arbeids Reserve. Ook
over het vervoer van en naar het werk
waren er nogal wat klachten.
Het betoog -dat een Amsterdamse ha
venarbeider vervolgens hield, kwam
neer op de vraag: „Waarom staan de
Rotterdammers niet achter de stakende
Amsterdamse havenarbeiders door ook
het werk neer te leggen?" De heer A. v.
d. Berg zette daarop het standpunt van
het O.V.B. ten opzichte van de staking
uiteen. Het O.V.B. sympathiseert wel
roet de Amsterdamse stakers, maar ver
wijt hen, niet vooraf overleg met het
O.V.B, gepleegd te hebben. Voorlopig
staakt Rotterdam niet. Wel kondigde de
heer. V. c. Berg aan, dat er contact ge
zocht zal worden met Amsterdam. Hoe
wel dit dus wijst op een toenadering
van de E.V.C. en het O.VJ., was hier
van bij de aanwezigen niet veel te be
merken. Verscheidene personen leverden
tijdens de rede van de heer v. d. Berg
hettig commentaar, en ook nadat do
vergadering door de voorzitter gesloten
was. werd er nog geruime U)d op hoger
toon gediscussieerd.
Verbod communistische
partij gevraagd
Een bijzondere commissie van de sy
node der Ned. Herv. Kerk in Zuid
Afrika hééft üe andere kerken in de
Zuidafrikaanse Unie uitgenodigd geza
menlijk de regering te verzoeken de
communistische partij te verbieden cn
aan communisten de toegang tot de
Unie te ontzeggen.
Nederlandse Raad der
Europese Beweging
In de onlangs door oud-minister P. A.
Kcrstens te 's-Gravcnhage geïnstalleer
de Nederlandse Raad der Europese Be
weging hebben de volgende Rotterdam
mers zitting genomen: dr. J. Ph. Backx,
H. A. Crommclin, mr. L. A. Donker, mr
H. C. Hintzen, D. H; Hueting, dr. W. F.
Lichtenauer, mr. J. A. L. M. Loetf. drs!
E. Dopes Cardoso, mr. R. Mees, W. H.
de Monchy, mr. P. J. Oud. ir. A.. Plate,
J. L. M. de Poorter en P. J, Spooren-
berg. Als voorzitter van deze Raad werd
benoemd de heer P. A. Kerstens, en als
•vifce-voorzittsrs prof, dr. H Brugmans,
prof. mr. R. Kranenburg cn mr. J. Mey-
nen, Het secretariaat Is gevestigd. Lan
ge Voorhout 58 A, to Den Haag.
De Zondagmiddag te Groningen ge
speelde districtswedstrijd hockey tussen
Noord en "West werd met B—0 'door de
westelijke ploeg gewonnen. De stand
was mej rust 10.
Het- Noorden heeft kennis .gemaakt
met het sterkste hockey, dat in ons land
gespeeld wordt. Het westelijk elftal, dat
practïseh vergeleken kan worden met
het nationale team (8 van de" opgestelde
spelers waren ook bij' de Olympische
Spelen te Londen van de partij) had
natUuriflk geen moeite, met het Noorden,,
■dat -door allerlei omstandigheden, ook
nog verzwakt moest uitkomen.- -
-Alleen doordat de nationale voorhoede
ih de le helft te veel combineerde,
waardoor de noordelijke verdediging
met Boctma cn 's Jacob aan het hoofd
nog veel aanvallen konden onderbreken,
kon uiteindelijk een nederlaag met dub
bele cijfers worden voorkomen. Voor de
rust bleef het dan ook slechts bij éen
doelpunt gescoord door Kruize uit een
strafcomer van Dik Esser,
Na de hervatting kregen de' Weste
lijken de smaak te pakken, het spel
werd flink open gehouden, en voorat
door Kruize, die zijn tegenstanders naar
zich. toe trok en daardoor zijn mede
spelers herhaaldelijk vrij speelde, kwa
men er kansen, die speciaal midvoor
Bromberg gretig accepteerde, Hij scoor
de liefst 4 X terwijl Kruize zelf 3 doel
punten voor zijn rekening ham, het
laatste kwam van de stick van. Boerstra,
'die de enige fout van de noordelijke
doelman Boerma afstrafte. De westelijke
doelman Richter heeft nagenoeg niet. in
actie behoeven te komen, zo groot was
het overwicht van de westelijke ploeg.
Kruize en Bromberg waren de uitblin
kers. De beide nieuwe halfs Van Rossum
en Rudi Esser waren niet van de kracht
van Langhout en Tiel.
De wedstrijd Oost—Zuid eindigde met.
een 5—2 zege voor Zuid.
Robbie Vlig', staande onder (ie ïriel
van de Dock Yard VII, hakt de
klinkdrgad door.
D OBBIE VLIG, de tienjarige
Jl zoon van hoofdingenieur E
Vlig van de Rotterdainsche Droog
dok Maatschappijheeft Zaterdag
middag in de bouwloods voor ort-
derzeeboten de voor eigen rekening
gebouwde veerboot Dock Yard VII
te water gelalen. De jonge naam
gever stond nu eens niet op het ge
bruikelijke voor dé steven gebouw
de platvorm, maar wasfgezeten op
een stapeltje plankjes onder het
schip lussen de Jctm- cn de kiel-
blokken. Toen hij om klokslag titer
op het sein van zijn vader met een
bijltje de klinkdraad in tweeën
sloeg, schoof dc brede, zwarte romp
van de Dock Yard VII boven zijn
hoofd voorbij!
De veerboot gleed vlot de poort
van de loods uit en toen zij een
maal rustig op de rivier dobberde,
waren de toeschouwers, voorname
lijk bestaande uit personeelleden
uit 7iet „dorp"y in staat het ietwat
ongewoon uiterlijk van deze laatste
aanwinst van de RDM eens nadir
te bekijken,
Een ongetuone verschijning is
deze hooggebouwde veerboot zeker!
Van voren gezien gelijkt 2tj enigs
zins op hst type schepen, waarmee
op de grote Amerikaanse meren ge
varen wordt. De brug is namelijk
ver naar voren gebomod met vlak
erachter een schoorsteen in de be
kende kleuren van de RDM. Be
halve een stuurrad in het stuur
huis, zijn ook op beide brugvlcu-
gels stuurwielen geplaatst, zodat de
kapitein ook, wanneer hij aan de
buitenkant van de brug staat het
dubbelroer kan bedienen. De Doek
Yard VII is namelijk een dubbel-
schroafmotorschip voorzien van-
twee roeren. Langs een trap, die
rechtstreeks van debrug naar de'
voorplecht leidt kan de dekknecht
zich Imiten de passagiersverblijven
óm naar een ruimte begeven voor
het bedienen van een byzonder
loopplank-mechanisme. In beide
zijden van het schip zijn vier schot
ten gemonteerd, die mechanisch
omlaag kunnen worden gelaten en
dan loopbruggen vorm. Dit systeem
werkt snel en veilig, aangezien de
passagiers niet eerder hel schip
kunnen verlaten of betreden, dan
nadat 'de kleppen geheel zijn neer
gelaten. De Dock Yard VII, die 32
nieter lang en 8 meter breed is, kan
op haar ruime dekken I860 pas
sagiers vervoeren. Er zijn een zeer
groot aantal zitplaatsen, terwijl de
verblijven zowel op hoofddek als
op bovendek geheel door wanden
met grote ramen zijn afgesloten.
Wanneer over enkele weken,
tuelüchf reeds aan het eind van de
ze maand, de Dock Yard VII in
■dienst wordt gesteld, zullen de hon
derden personeelleden nan tie RDM
die in het Wcsfen nan Rotterdam
wonen, sneien comfortabel naar en
van htm werk kunnen worden- ge
bracht. De veerboot liep pehecl.aj-
pc&ouu'd van stapel cn had des
noods direct kunnen gaan varen,
doch het wachten is nog op het ge
reed komen van dc speciale aanleg
steigers zowel aan Schiemond als
aan de werf. Een 75 meter lange
en van een verschansing voorziene
ponton, die op een helling van de
RDM werd gebouwd, is ffCTcecf en
zal -binnenkort naar de Schiemond
worden gesleept en daar in een in
de kademuur gebouwde inham
worden vastgemaaktDc aanlcp-
steigcr op de Linker-Maasoevcr Jigrt
vlak ten Zuiden van het RDM-ter-
rein. .Een aan te léggen weg van
enkele, honderden meters lengte zal
van de aanlegsteiger direct naar de
jabriekspoort leiden.
Volgende weck ZaterddQ zal op
dc werf van de RDM wederom eeri
stapelloop plaats vinden, een van
een. meer officieel karakter. Dan
zal namelijk een uoor Franse reke
ning te bouwen wijntankschip, dat
de toepasselijke naam van Bacchus
ontvangt, aan zijn element worden
toevertrouwd.
Indra Kamadjojo
De Indische dans leeft in een
wereld van legendenbij de gratie
ervan, zon men wel kunnen zeg-
gjen oeroude verhalen van goden,
helden en draken, van brave armen
en ij dele tijken. Die schat van
legenden en. daarop geïnspireerde
dansen brachten de Hindoe's bij
hun invasie van Sumatra, Java en
Bali mee en in nauwelijks gewij
zigde vorm werden zij het (nóg
levend), cultuurbezit van deze lan
den.
Er is echter ook een- andere
legende, minder oud, maar r.aar het
schijnt even onvergankelijk en die
wil, dat deze kunst voor ons Wes
terlingen zo moeilijk toegangeiyk
en men bedoelt daar uiteraard
mee: to begrijpen is.
Was het deze legende, die al de
dansliefhebbers parten heeft ge
speeld, die Zondagmiddag verzuimd
hebben Ind.ra. Kamadjojo 'te' zien.
in een programma van Javaanse en
Balinese dansen? Ons Hui? was
maar "zeer matig bezet endat ia
heel jammer. Want hier kreeg men
nu eens gelegenheid niet alleen, een.
aantal prachtig uitgevoerde en
werkelijk niet zo „onbegrijpelijke"
dansen te zien, maar Kamadjojo
verstaat tevens de zeldzame kunst
deze dansen met 'n enkel woord
volkomen duidelijk te maken en dat
op een manier, die niet de geringst©
afbreuk doet aan de artistieke zijde
van het programma. Eerder het
tegendeel. Na elke dans herhaalde
hij, als het ware reciterend, da
voornaamste van de doorgaans zéér
gestyleerde bewegingen, de.symbo
lische handhoudlngpn (moedrah's)
van -de streng traditionele, onper
soonlijke Javaanse hofdansen en
van de meer vrije, Jevendigere
Balinese.
Van de laatste trof ons zeer de
Tari Manuk, do dans van de prins,
die. in het nauw gedreven, door zijn.
achtervolgers, door de goden in een
vogel wordt veranderd (de mens,
die boven zichzelf uitstijgt). De
dansen werden uitgevoerd, in schit
terende costuums, cUe op zichzelf
reeds prachtige stalen van Indone
sische kunstnijverheid zjjn, en op
gramofoonplaten was de authen
tieke gamelan- en krontjongbegc-
Iciding vastgelegd.
Het is zeer te hopen, dat deze
danser spoedig nog eens in onze
stad terug komt; met wat meer
propaganda, wat minder schuchter*
held is al hccL veel gewonnen!
H. P. REEDIJK
CJ .M.V.-Bondsöag in
Lisse
Bondsdag op tweede Paasdag
ln het boUcnplaatsjc Lisse, Men re
kent op een dcclncmcTstal van 2500.
Er is reeds een dagindeling gemaaJct-
Eerst zal ds. H. J. van Hcerdm de
jongelui toespreken daarna fs, er een.
koffiemaaltijd.De toneelgroep van dc
federatie van dc Rotterdamse CJMV
zal het historische stuk;„De heks van
Over Halland" opvoeren. Na dc slui
ting Is or een. wandeltocht 'door de
bloeiende bollenvelden, Dc rcgellngs-
cammissie verzoekt om zo spoedig mo
gelijke aanmelding. Toegangsbewijzen,
pn progrnnima's kunnen voor Rotter
damse CJMV-rars besteld worden A
negentig cent tot)1 do heer M. Timmer,
St. Agathastraat 11 Rotterdam-Noord.'
door storting op giro-Tekening 177758.
Tevens is er van 12—13 Mnart iu
Boskoop een Provinciale Bondsdag.
Dc door de RDM voor eigen rekening peóouiode ueerbooi Dock Yard VII
glijdt door de poort van de bouwloods de rivier op.
