Rondetafel - conferentie over
twee weken in Den Haag
L
HET ROTTERDAMSCH PARCDL
Vervroegde overdracht der
souvereiniteit
Proces tegen 15 Bulgaarse
predikanten begonnen
KORREL
Bondgenootschappen als üliussie J
REGERINGSVERKLARING OVER INDONESIË
Bewegingsvrijheid voor
Republikeinse leiders
s.s. Zuiderkruis had
lichte aanvaring
Onze verliezen in
Indonesië
„College van Beraad"
in de K VP
Janus ging als rechercheur op pad
Kapitein Iemke Bakker
gedeeoreerd
Schoenreparatie wordt
duurder
Sowjetmanoeuvres
aan Finse grens
Eerste aangeklaagde
bekent zijn schuld
Op de
r
Amerikaans bezoek
aan Rotterdam
Weerbericht
Zaterdag 26 Februari 1949
BecL on Adm. Lange H<r?en 141, Schiedam
Tel 69300 Abonn.prijsi per week 0.32
per kwartaal 4,10. losse nummers f 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Negende jaargang No. 48
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers - Postgiro
393644 Bankier; Amsterdamscbe Bank
te Rotterdam Directeur; B. de Vries
Hoofdredacteur: Th. Ramaker
Officieel wordt het volgende bekend gemaakt:
In het regeringscommunigué van 23 dezer is medegedeeld dat
bij het overleg tussen de Nederlandse regering en de Hoge Ver
tegenwoordiger van de Krooi> gewichtige besluiten zijn genomen
ten aanzien van de gedragslijn, welke terzake van het Indonesisch
vraagstuk zal worden gevolgd.
De Nederlandse regering is er van overtuigd, dat voor een
bevredigende oplossing van de hangende vraagstukken een ver
vroegde overdracht harer souvereiniteit over Indonesië aan een
representatieve federale regering de aangewezen weg vormt.
Zij heeft daarom het besluit ge
nomen te trachten deze overdracht,
welke overeenkomstig haar vroege
re plannen in de resolutie van de
Veiligheidsraad van 28 Januari jl.
als een op uiterlijk 1 Juli 1950 te
bereiken doel is uitgesteld, te doen
plaats vinden, op een aanmerkelijk
vroeger tijdstip.
Uiteraard vereist de meest ge
wenste uitvoering van dit plan de
oprechte en voortvarende samen
werking van alle partijen; de rege
ring meent dat het door allen be
geerde doel het vertrouwen wet
tigt, dat voor een dergelijke samen
werking ook bij allenbereidheid
zal worden gevonden.
In verband met de wenselijkheid
onverwijld een aanvang te kunnen
maken met een overleg voor een
spoedige totstandkoming van de
souvereine Verenigde Staten van
Indonesië, en teneinde uitvoering
te kunnen geven aan het ten aan
zien van de vrijlating in de resolu
tie van de Veiligheidsraad van 28
Januari 1949 gestelde, heeft de 'Ne
derlandse regering besloten om de
beperkingen van de bewegingsvrij
heid van de republikeinse leiders,
voor zover zulks nog nier" is ge
schied, op te heffen. Nader overleg
met de betrokkenen zal worden ge
pleegd over de plaats, waar zij zich
zullen wensen té vestigen en over
de voorbereidingen, welke alsdan
voor hun vestiging aldaar nog moe
ten worden getroffen.
Om tot een daadwerkelijk over
leg te geraken heeft de regering
"besloten het"Initiatief'te nemen tot
het bijeenroepen van een ronde
tafelconferentie,welke zo spoedig
mogelijk""namelijk reeds op 12
Maart a.s, te 's-Gravenbage zal
aanvangen. Op.deze conferentie zal
overleg zijn te plegen over de
Voorwaarden en modaliteiten,
waarop een zoveel mogelijk ver
vroegde souvereinitcitsoverdracht
in de zin als hierboven aangege
ven, zou kunnen plaats vinden;
Het met militairen van Batavia naar
{otterdam bestemde Nederlandse troe
len-transportschip Zuiderkruis is Vrij
dag, terwijl het op de rede van Suez
voor anker lag, door het Engelse stoom
schip Castledore aangevaren. Beide
schepen hebben met lichte schade aan
de boegen de reis voortgezet. De Zui
derkruis Ss inmiddels bét Suezkanaal ge
passeerd en zou'vanmiddag om twaalf
uur van Port Said naar Rotterdam ver
trekken.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn ge
rapporteerd:
K o n i nkljjke landmacht:
10 Febr.: serg. B. Groencveld, le-
gerpr 250126016, VI aardingen;
sold, le'kl.'K."W. van den Berg,
legernr 250416117," Amsterdam-O.;
serg. D. Hi ernst ra, lègernumrper
251219062/ Leeuwarden: sold. h.
Koning, legernr 270717172, Leens
(Gr.) sold- le kl'. J. Bosroann, le
gernr 260317141, Arnhem. 17 Febr.
sold. Ie kl.. H. Dekker, legernr
250227084, Amsterdam; huzaar le
kl. A. X G. Haring, leger'rsummer
250421065, Schipluiden; korp. G.
van Zwlcten, legernr .240130003.
Amsterdam (N.). 18 Febr.: sold.
J. M. Versteeg, legernr 271031192,
Utrecht; sold. B. J. H. Wassink,
legernr 250808202, Bathmen (O.).
19 Febr. sold. W. F. Dernïson, le
gernr 281203424, Haarlem; sold.
H. Kroès, legernr 281208032, Blij a
143 (Fr.); sold. M. J. Zuurhout,
legernr 270308064, Vreeswijk. 20
Febr.: sold. F. M. Verstraten, le
gernr 270621033, Badhoevedorp
(gem, Haarlemmermeer).
Koninklijk Ned. Ind. le
ger: 6 Febf.: Man. sold. 2e kl.
iiïf. L. Kabelatoe. Indonesië. 7
Febr.: Man. korp. cav. L, Pongi-
latatan, Indonesië; Amb. sold. 2e
kl. in£ T. Galaki, Indonesië; Jav.
sold. 2e kl. inf. Ratio, Indonesië.
8 Febr.: Man. sold. 2e kl. inf. H.
W. Wawo, Indonesië. 9 Febr.:
Man. sold, le kl. inf. L. Kawulu-
san, Indonesië; Jav. korp! jnf.
Sarman, Indonesië; Anib. korp.
inf. Assatumalay, Indonesië; Jav.
serg.. art. Slamet Indonesië, 10 Fbr
Man. sold, le kl, inf. J. Kasek.
Indonesië; Amb. sold. Ie kl. inf.
D. Tmnansertf, Indonesië; Man.
sold, le'kl. inf. D. H. Wokas, In
donesië. 11 Febr.: Jav. sold, le kl.
inf. Miskoen, Indonesië. 12 Febr-'
Jav. sold. 2e kl. Kéri, Indonesië;
Jav. sold. 2e kl. -Slamet, Indone-'
sië;. Jav.' sold. 2e kl. Soevvanto,
Indonesië; Man. serg. inf. J. F.
Wnisan, Indonesië. 17 Febr.: serg.
pantsertroepen l>. J. TJUink, De
venter.
over de gelijktijdige totstandko
ming van de Nederlands-Indonesi
sche Unie, alsmede over voorzie
ningen voor de tussenliggende pe
riode, waaronder de instelling van
een Federale Interim Regering,
zulks mede in I et licht van deze
vervroegde souvereinileitsover-
dracht.
De Nederlandse regering, is be
reid in gemeen overleg met de be
trokken partijen elke door een de
zer partijen ter conferentie voorge
stelde oplossing op baar merites te
onderzoeken en na te gaan in hoe
verre deze met haar verantwoorde
lijkheid overeen is te brengen.
In deze geest zijn uitnodigingen
gericht tot alle betrokken partijen
om deel te nemen aanbovenge
noemde conferentie. Aan de UNCI
is medegedeeld, dat de Nederlandse
regering haar aanwezigheid bij de
ze conferentie op prijs zal stellen,
teneinde deze commissie in staat te
stellen haar bijstand té verlenen.
Hedenmorgen om tien. uur heeft
de partijraad van.de KV.P. zijn be
raadslagingen voortgezet met de
discussies over het „College van Be
raad".
De eerste spreker de heer Van
Haren, betoogde, dat een „College
van Beraad", dat zou worden inge
steld om meer katholieke intellec
tuelen in het partij werk te betrek
ken, de spanningen in de partij
slechts zou kunnen vergroten.
De heer H o r b a c h verklaarde,
dat de .wijze, waarop de meeste ka
tholieke intellectuelen hun partij-
taak vervullen, hem met grote er
gernis had vervuld. Hij achtte het
onjuist hen via een „College van
Beraad" in het partij werk te betrek
ken. Helemaalonjuist vond hij het,
dat het partijbestuur ook niet-KVF-
leden tot het „College van Beraad*'
wilde toelaten.
Voorzitter W. J, Andriessen
verdedigde het voorsteL Hij ver
klaarde, dat men in deze woelige
tijden alles moest doen, wat bevor
derlijk was voor dé dynamiek van
de KVB. „Het is de bedoeling van
het P;B." zo ze! hij „hiervan een
ernstige zaak te maken".
Met twaalf stemmen tegen besloot
de partijraad daarop .een „College
van Beraad" in te stellen.
De KLM meldt, dat enige wijzi
ging is gekomen in de op 24 Febr,
gepubliceerde lijst van vertrekdata
van Constellations naar Nederland.
Het tweede toestel vertrekt niet op
28 doch op 27 Februari, terwijl over
de daarna vertrekkende Constella
tions nadere mededelingen züllèn
worden gedaan.
Dollar-affaire kostte een
winkelier z'n spaargeld
De aankoop van valse dollars en
het optreden van een pseudo-re-
chercheur hebben een. winkelier
uit Rotterdam-Zuid van al zijn
spaargeld, f 8000.beroofd.
Eind 1948 had de winkelier plan
nen naar Amerika te emigreren.
Hij had 8000,- gespaard en be
sloot dit kapitaaltje alvast in dol
lars te beleggen. Hij kocht er 1600
voor 5.r— per stuk. Een gedeelte
hiervan stuurde hij' naarfamilje
in Amerika, die het geld op een
bank ^de deponeren. Maar daar
werd kt, dat de dollar-biljet
ten Ten. Toen de winkelier
hi" .orde, ging hij onmiddel-
liji .ïaar de man van wie hij de
vals gebleken dollars had gekocht.
Deze, een havenarbeider, beweer
de, dat hij ze van een onbekende
Amerikaan had gekocht, en die was
natuurlijk nergens meer te vinden.
De havenarbeider was „zo'n kwaje
niet". Hij zocht voor de 760 valse:
dollars die de winkelier nog in z'n
bezit had een koper en vond die
ook.
De winkelier kreeg er 15QQ
voor.
Zo gewonnen zo geronnen
Hij had het geld nog geen dag
in huis, toen er 's avonds werd
gebeld.
Twee „rechercheurs" stonden
voor zijn neus, die een „arrestant"
bij zich hadden. De heren traden
nog al brutaal op. Een van hen
nam de-winkelier apart in de keu
ken. „Met hem was wel te praten",
zei hij, „maar niet met z'n maat,
die de vrouw van de winkelier en
de „arrestant" in bedwang hield."
Als de winkelier nu maar wil
de zweren op het leven van z'n
kind dat hij er met -iemand over
zou spreken, dan zou die schappe
lijke „rechercheur" de zaak wel in
de doofpot stoppen. Maar, dan
moest hij f 1500 hebben. In zijn
angst ging de winkelier op het
voorstel in.
De „rechercheurs" en de „arres
tant" vertrokken. Een poosje later
kwam de winkelier tot bezinning,
maar te-laat ontdekte hij dat hij
was beetgenomen. Van de oplich
ters was geen spoor meer te vin
den.
Al deed de winkelier geen aan
gifte bij de politie, deze kreeg toch
lucht van de affaire. Bij het onder
zoek dat deze instelde kwam al
heel gauw aan het licht,- dat de
24-jarige H. N. de „arrestant" was
.geweest;-Hij "had het -restant: van
dé dollars' gekocht éri ze 'van' de
hand gedaan aan bezoekers van
een café aan de Linker Maas
oever. Bij de afrekening zou hij
zich evenwel vergist hebben. Hij
ontving te weinig geld en daarom
ging hij naar de woning van de
kopers. Dat waren de 54-jarige A.
d. V. (bijgenaamd Janus), een bij
de politie zeer bekend brandkas
ten kraker, en de 40-jarige J. M, K.
Toen hun bezoeker zijn verhaal had
afgedraaid zagen D, en K. er wel
brood in om bij die winkelier eens
op ,;visite" le gaan. N. zou mee
gaan als „arrestant" die zgn'; bij
het verhandelen van de dollars ge
grepen was. Het geld werd broe
derlijk verdeeld.
D. en K. zijn inmiddels gearres
teerd en opgesloten. Tegen N. is
proces-verbaal opgemaakt.
K. werd al enige tijd gezocht
door de politie. Sinds 1945 was hij
voor een politiek vergrijp opgeslo
ten, maar herhaaldelijk wist hij te
ontvluchten. De dollar-affaire
heeft bij in een van zijn „vacan-
ties" opgeknapt.
Drie millioen liter melk
naar Indonesië
De „Kedoe" van de Koninklijke Rot-
lerdamsche Lloyd vertrekt vandaag met
drie millioen liter gecondenseerde melk
naar Indonesië.
De „Kedne" zal in Marseille nog een
twintigtal luxe auto's voor Batavia aan
boord nemen.
De scheidende gezagvoerder van
het m.s. „Oranje", kapitein Iemke
Bakker, hèeft Vrijdagmorgen op dit
vlaggeschip van de maatschappij Ne
derland officieel afscheid genomen.
Namens de maatschappij werd ka
pitein Bakker toegesproken door de
beer A. F. Bronsing. directeur van
de „Nederland", die hem een gouden
horloge tér herinnering aanbood.
Kapitein B. Brouwer sprak namens
de minister van "Verkeer en Water
staat. Hij herinnerde aan de vele
snelle reizen, die kapitein Bakker
met de Oranje heeft volbracht, waar
door kapitein Bakker ia het buiten
land de bijnaam „dutch repord-brea-
ker" kreeg. Aan het slot van zijn toe
spraak deelde kapitein Brouwer me
de. dat het H.M. de Koningin heeft
behaagd, kapitein Bakker te benoe
men tot officiér in de Orde van
Oranje Nassau.
Op grond van de nieuwe prijsbe-
schikking tfoor schoenreparaties, dfe
binnenkort in werking treedt, zal
de prijs voor leren zolen en hakken
met ongeveer 10% stijgen.
Als uitwijkmogelijkheid voor het
publiek zullen de prijzen voor ge
spijkerde gevulcaniseerdc zolen en
hakken daarentegen worden ver
laagd en wel van 3,60 tot i 2.99.
Gelijmd zal de prijs 3.30 bedragen.
Bovengenoemde bedragen hebben
'betrekking op de prijs, welke wordt
berekend voor herenschoenen. Voor
andere categorieën gelden verhou
dingsgewijze lagere prijzen,
Nederlandse aanspraak op
Duitse vissersschepen
betwist
Drie Nederlandse sleepboten zijn
in Hamburg aangekomen met een
sleep van 5 Duitse visserschepen,
die door de geallieerden aan Ne
derland zijn toegewezen, aldus
cieelde een zegsman'van de bizo-
r,tale afdeling voor voedselvoorzie
ning en landbouw mede. De 5 sche
nen waren opgeëist door Nederland
Zij waren. Duits eigendom en in
1942—44 ,op Nederlandse werven
gebouwd en ook betaald, zo deelde
deze woordvoerder verder mede.
Het Britse restitutiebureau in Det-
mold had" volgens hem in Juli, van
het vorige jaar een Nederlandse
aanspraak op de schepen afgewe
zen. De Engelse, controlecommissie
in Berlijn heeft echter de vorige
maand beslist dat de schepen on
middellijk aan' Nederland moeten
worden overgeleverd. De woord
voerder zei, dat de documenten,
waaruit die laatste beslissing moet
blijken, nog niet in Hamburg, zijn
gearriveerd.
Passagiers van de Tabinta
telegraferen dr Drees
De passagiers van de „Tabinta",
dat op weg-is van Amsterdam naar
Batavia, hebben in een telegram de
minister-president verzocht meer
schepen in te leggen zoals de „Ta
binta" en de „Willem. Ruys", alsmede
de „Oranje" alleen te bestemmen
voor gezinsvervoer,-Zjj noemden hot
vervoer met de „Tabinta" als nood
maatregel voor mannen redelijk.
Het Sowjetrussische leger voert
wintermanoeuvres uit tussen Pet-
samo en Salla, waar de Sowjet-
Unie aan Noorwegen en Finland
grenst, aldus wordt in gewoonlijk
betrouwbare kring te Helsinki
verklaard.
Volgens het Franse persbureau
A.F.P. hecht men in politieke en
diplomatieke kringen te Oslo geen
geloof aan de in omloop zijnde ge
ruchten, dat de Sow jettroepen zich
samentrekken aan de Sowjet-Rus-
sisch-Noorse grens.
In Finse militaire kringen wil
men deze manoeuvres niet als een
bedreiging tegel Finland, beschou
wen, maar men acht het mogelijk,
dat zij hun oorzaak vinden in het
Noorse besluit, tot het Atlantisch
Pact toe te treden.
Vrijdag is in het paleis d-r Academiën de plechtige openingsvergadering
gehouden van de Internationale Raad der Europese Beweging, Win-
ston Chur chili hield daar een grote rede. Rechts van hem de Bel
gische minister-president Spaaklinks het Franse socialistische par
lementslid Guy Mallet
Meer dan twee en een half uur
lang sprekend, soms met verstikte
stem en met tranen in de ogen,
heeft gisteren ds.' Nauraof voor
het gerechtshof te Sofia een ver
klaring afgelegd, waarin hij zich
schuldig verklaarde aan de hem
ten laste gelegde beschuldigingen
van spionnage en verraad. Ds Nau-
mof is een van de vijftien Bul
gaarse protestantse geestelijken,
die terecht zullen staan in het pro
ces, dat gisteren begon, en waar
schijnlijk een week of tien dagen
zal duren.
Aan de 49-jarige Naumof, die
recht tegenover zijn rechters stond,
werd de vraag gesteld! „Bekent ge
schuld? Spreek de waarheid en
niets dan de waarheid. Wanneer gij
de waarheid spreekt, zal het Hof er
rekening mede houden dat gij be
rouw hebt".
,,Ik beken dat ik schuldig ben,"
antwoordde de beklaagde met dui
delijke stem. „Ik betreur ernstig
datgene wat ik gedaan heb." Ge
durende de hierna volgende twee
uur en 53 minuten "tot l?et tijd
stip waarop de zitting voor de
lunch onderbroken werd bleef
het bekentenissen stromen uit de
mond van Naumof. Afwisselend
gesticulerend en wenend van'emo
tie gaf hij een relaas van zijn ac
tiviteit tegen de staat. Hij betoogde,
dat hij drie fatale fouten in zijn
leven had gemaakt. Deze waren:
1. Begin 1945, toén.: hjj in de
waarheid geloofde van de voor
spelling van Vassil Zvapkof, de
hoofdbeklaagde, op een bijeen
komst van kerkelijke leiders, dat
met de komst van het linkse regi
me de geloofsvervolging haar in
trede zou doen.
Toen hij in contact kwam met
Cyril Black, secretaris van de
Amerikaanse politieke commissie
in Bulgarije voor het vredesver
drag. Black is thans hoogleraar aan
de Princeton universiteit.
3. Zijn vriendschap met Chrfsto
Stratev, secretaris van de agra
rische partij, een tegenstander van
de communisten die naar de Ver
enigde Staten vluchtte.
Black, zo zeide Naumof. vroeg
om inlichtingen over wapenfabrie
ken, Bij een andere gelegenheid
had Black om inlichtingen ver
zocht over de houding van het
volk ten opzichte der communisten,
alsmede over andere politieke en
economische kwesties.
Ook een tweede beklaagde, ds.
Iwanof, kwam gisteren nog aan
het woord. Hij zei zijn gepubli
ceerde bekentenis te handhaven
en verklaarde, evenals 'Naumof,
onder Amerikaanse invloed te heb
ben gestaan.
Het proces'wordt'o-a. bijgewoond-
door 25 buitenlandse journalisten
en waarnemers van de Britse en
Amerikaanse legaties in Bulgarije.
Prijsovertreders gestraft
De Rotterdamse tuchtrechter
voor de prijzen was weer in de weer
tegen een aantal prijsovertreders.
Een kwartje en 55 cent voor brood
jes met leverworst en gehakt en 20
cent voor een kop koffie of thee
berekende een Rotterdamse café-
tariahoudcr. Daarvoor werd hjj ge
straft met f 100 boete, terwijl hij
bovendien nog 60.moest beta
len wegens het ontbreken van een
prijsaanduiding.
Met f 250 boete werd 'n caféhouder
gestraft die kleine glazen pils had
verkocht voor een kwartje.
Dezelfde straf kregen twee fir
manten die metalen kleinmcubelen
tc duur aan detaillisten hadden ver
kocht. Het voordeel, dat ze behaald
hadden/groot 12.500 moesten ze
weer afstaan.
De zwaarste straf tenslotte werd
opgelegd aan een Rotterdamse
banketfirma wegens het te duur
verkopen aan wederverkopers van
speculaas, eierkoeken, krakelingen
e.d. Hier bedroeg de boete 1000.
en bovendien ontneming van het
behaalde voordeel van 26.000.
TN E holderdebolderachtige ge-
beurtenissen rondom het At
lantisch Verbond zijn bezig allerlei
opheldering te bewerken. Men
krijgt de indruk dat de voornaam
ste, betrokken staatslieden met
met al te veel vakkennis het ge
val te lijf zijn gegaan. Het is een
gelegenheid voor onze oude, juri
disch heel preciese diplomaten tut
triomferen: „Dat zou ons nooit zijn
overkomen", .Inderdaad, allerlei
vergissingen zouden zij niet heb
ben begaan; maar,.met hun juri
disch gesteriliseerde methoden
zouden zy de wereld ook geen stap
verder hebben gebracht. De con
sequentie daarvan was; neutrali-.
teit tot de dood erop volgt. Men
kon, in hun trant handelend, nooit
te voorzichtig zijn. Zonder, wagen
wint men echter zeiier geen vre
de en veiligheid. Maar pp dit punt
waren zij ook volkomen fatalis
tisch. Correcte ondergang is beter
dan incorrect heil. Dit gevoel
blijkt ée niet-diplomatieke lagen
van ons volk geducht te hebben
.doortrokken. De toepassing ervan
heeft men tot nog toe gezien in onze
Indonesische politiek. Hoeveel is
daarin bedorven door deze dwaze
opvatting.' -De grondwet bleek in
de ogen van velen opgesteld, niet
enkel om' er de; Nederlandse Staat'
op op té 'bouwen, maar tevens om
hem, ais het zo te pas kwam, er
mee in het ongeluk te storten.
Deze,wat ziekelijke neiging, om
met een heroïek gebaar te'sterven
hebben wij het laatst nog waarge
nomen bij Jan Schouten, tijdens
het jongsfe Kamerdebat over In
donesië. Van Speyks voorbeeld
bezielde hem. Zo zag men ge
vaarlijk effect vanzekere vader-
•landse-geschledenisboekjes in
's lands vitaalste, waarlijk we
reldomvattende aangelegenhe
den nawerken. Hierin stak echter
het voordeel, dat het oude, hals--
starrige, volksbelang aan forma-
lisme opofferende „heroïsme" op
zijn allerduidelijkst ad absurdum
•werd gevoerd.
Onze diplomatie is op het ogen
blik een heel stuk daarover heen.
Gelukkig.
CTAATSLISDEN der West
Europese mogendheden had
den tot een verbond besloten.
Washington had dit met welge
vallen aangezien, ja, zelfs aange
moedigd. En'toen aan dit verhond
enkel maar de macht en de wa
pens ontbraken, toen toonde Wash
ington zich bereid, de betoonde
deugd van .eensgezindheid te be
lonen mét samenwerking van, en
verstrekking van ontbrekende
wapenen door Amerika. Marshall,
de Secretaris van 'Staat, een van
degrootste en machtigste leiders
'der westelijken in de oorlog heeft
dit probleem blijkbaar, wat te sim
plistisch bekeken. Dean Acheson,
jurist, politicus, diplomaat, heeft
deze nalatenschap overgenomen,
maar stellig van den beginne af
zijn bedenkingen gehad.
Deze bedenkingen berusten op
de Amerikaanse constitutie. Dat
hebben wij nu uit den treure ge
hoord, en wij kunnen daarvan, de
juistheid ook niet betwisten. In de
moeilijkheden van President Tru
man en zijn statedepartment zul
len w'ü ..ons echter niet-verdiepen.
Daarmede zouden wij slechts een
klein gedeelte van het probleem
bestrijken. En, hoe paradoxaal het
klinkt, juist door dit beperkte be
sef zouden wfj ook mei -ten volle
kijk krijgen- op het gemakkelijke
van de oplossing ervan. Ra-ra, hoe
zit dat?-
De brede grondslag van het
hele vraagstuk is deze, dat bond
genootschappen in de moderne
wereld niet meer mogelijk zijn,
tenzij tussen al dan niet vorstelijke
dictatoren. En de moderne ge
schiedenis heeft geleerd, dat zij
weer eikaars woord niet kunnen
vertrouwen. Wat blijft er dan
ever?
EEN democratisch geregeerd
land kan. volgens detheorie
waarop de Amerikaanse ïsolation-
nisten .zich voor hun land beroe
pen, geen verplichting aangaan
oorlog te verklaren op; het ogen-
- door -
Dr. M. v. BlankenBtein
blik waarop een bondgenootschap
dit noodzakelijk zou maken, een
voudig omdat daarvoor besluiten
nodig zijn van een toekomstige
parlementairë meerderheid, wier
karakter niet te voorzien is. Ze
ker, het hoofd van de staat kan
oorlog verklaren, maar het parle
ment moet hem, .door het goed
keuren. van credieten endöor al
lerlei speciale besluiten..- daar
toe in staat stellen. Dat was an
ders in de tijd, toen bondgenoot
schappen tussen alleenheersers
werden aangegaan. In het alge
meen konden dezen zich op el-
ka ars „ridderlijk erewoord" ver
trouwen. Dit woord woog zwaar
der dan welk volksbelang ook, en
het begrip burgerdeugd vond een
groot deel van zijn inhoud, in be
reidheid zich- voor de macht, dé
eer en de grootheid van de vorst
cp te offeren. Voor de vorsten, die
bondgenootschappen aangingen,
kwam het er alleen op aan te we
len in hoever zij op hun partner
en zijn opvolgers konden rekenen.
En gewoonlijk wisten zij wat zij
aan elkaar hadden;
Sedertdien is er de klad geko
men in het stelsel der bondgenoot
schappen. Ondanks het drievoudig
verbond, sloot Italië, zich niet al
leen aan in 1914 bij zijn bond
genoten Duitsland en Oostenrijk,
maar nam het, na wat aarzeling,
zelfs de zijde van hun vijanden.
Het verdrag van Lóparrio van.
1925 bevatte ,zo ondubbelzinnig
mogelijk de. belofte van-militaire
steun aan Frankrijk, bij remilita-
risatie vanhet Rijnlanddoor de
Duitsers. Maar toen' Hitler in 1936
daartoe* overging,' was dé regering
te Londen-, tot geen krachtige steun
aan Parijs bereid. Wij hebben la
ter meervan dien aard beleefd,
inzonderheid' inzake van waar-
borgsverdragen.- De verplichtingen,
die Chamberlain en Daladier in
1938 te.Mlinchen tegenover-de rest
van de Tsjechoslowaakse Staat
waren aangegaan, vergaten zij
ten volle toen Hitlér dië rest in be
slag nam.
7IJN. bondgenootschappen dan
^waardeloos? Neen. In -ÏÖI4
kwam Engeland, na diepe aarze
ling en met de inval in België als
„verontschuldiging", zijn verplich
ting krachtens de Triple Entente
na. Waarom? Niet omdat het zijn
bondgenoten zo lief had, maar om
dat het de aanleiding tot de En
tente, de vrees voor Duitsland,
liet gelden. In 1939 kwamen En
geland en; Frankrijk wel hun ver
plichtingen na tegenover Polen.
Uit sympathie?. Neen, omdat de
regeringen zagen dat eigen behoud
nu klemmende eisen stelde.
Roosevelt- hielp de westelijke ge
allieerden zóveel hij kon, ver bui
ten de grenzen zelf5 van een wel
willende neutraliteit. Maar Ame
rika moest door Japan. Hitier én
Mussolini toch nog - in de oorlog
géstoten worden. Het was er toen
echter ook met-zijn- hart bij. Nu
is er een internationale situatie,
waarin het Amerikaanse volk' met
klaar oordeel ziet, dat zijn lot met,
dat van West Europa verbonden is
Wij hebben dus geleerd, dat ver
bonden niet 'meer in de eerste
plaats op beloften en handteke
ningen berusten, maar op inzicht
in het volksbelang; dat zij dus
niet voor lar ge tijd verzekerd kun
nen worden, tenzij de omstandig
heden dit inzicht levendig houden
cf, als het nodig wordt, opnieuw
wekken.
De vorm, die men nu zoekt voor
het Atlantisch Verbond, moet op
dc-2e realiteit berekend zijn. Het'is
de eerste keer dat men die reali
teit onder ogen! ziet. Zij maakt
voor het thans dreigende gevaar,
dat slechts door solidariteit kan
worden afgewend, samenwerking
mogelijk. En daat kómt het op
aan.
De herrie, die er geweest over
het nieuwe Atlantische Verbond,
heeft dit alles in helder licht ge
plaatst. Men schijnt in staat, voor"
de. moderne eisen een formule
ring op le stellen. Baar is men aan
bezig. De oude juristen zal zij niét
voldoen. Het-grootste voordeel er
van is» dat' zy geen-illusies wekt.
ET EN der afschuwelijkste gesels
-1—van onze moderne maatschappij
is het verschijnsel der massa-werk
loosheid. Men behoeft slechts de
ernstige crisisperiode van de jaren
na 1929 in de herinnering op te
roepen om weer in. alle diepte te
beseffen welk een. zee van gronde
loos leed deze massale werkloos
heid in het leven' van de mens te
weeg brengt
De laatste jaren hebben wij ons
in Nederland om het verschijnsel
werkloosheid niet bepaald ernstig
hoeven te bekommeren. De opleving
van na de oorlog oefende een gun
stige invloed uit op de arbeids
markt. Er bestond een enorme be
hoefte aan de meest elementaire
verbruiksgoederen en het produc
tie-apparaat schreeuwde om ar
beidskrachten.
Van de bijna half millioen werk
lozen, die wij in de hevigste crisis
jaren in ons land hebben gekend,
bleef na de oorlog niet veel meer
over. Maar helemaal verdwenen-zijn
zij niet. Integendeel. De laatste cij
fers spreken van 80.000, Daarvan
staan er 50.000 geboekt als geheel
werkloos, terwijl ongeveer 30.000 bij
de Dienst Uitvoering Werken een
onderkomen hebben gevonden. Ver
geleken bij voorgaande jaren bete
kent dit een flinke toeneming. Al
leen al in de Vorige maand viel een
stijging waar té nenien van 14.000
man.
Ondanks het tekort aan geschool
de arbeidskrachten, dat in,verschil
lende delen van ons land blijft be
staan en ondanks het tamelijk gun
stige beeld in R'dam, wijzen deze
cijfers op een kentering. Men gaat
zich afvragen of deze toeneming van.
het aantal werklozen zich zal door
zetten en of wij ons In Nederland
zullen moeten voorbereiden op een
periode van grote werkloosheid.
Deze vraag klemt des te meer om
dat, wat zich thans bij onze Zuider
buren voordoet, weinig, bemoedi
gend is. Het land telt op het ogen
blik een kwart millioen werklozen,
en de Belgische regering staat vrij
wel machteloos. Ook in Amerika is
de werkloosheid toegenomen; de
laatste cijfers spreken van twee en
een half millioen.
Hoewel deze symptomen niet di
rect alarmerend hoeven te zijn, hou
den zij toch een ernstige waarschu
wing in. Economische depressies in
een bepaald land zijn als een olie
vlek, die zich tot ver buiten de na
tionale grenzen uitbreidt. De crisis
van 1929 is daarvan een klassiek
voorbeeld. Gezien de maatregelen
ijan de regering - het instellen van
een commissie en een wetsontwerp
werkloosheidsverzekering geeft
men zich van die symptomen in elk
geval rekenschap.
Volgens dr. W. Steigcnga In een
artikel in Econ.. Statistische Be
richten.' was tussen 1930 en 1046
slechts 10 pet. van de beroepsbevol
king, voor wie een nieuwe.arbeids
plaats moest worden geschapen,
jonger dan 24 jaar; prognoses leren,
dat dit tussen 1955 en I960, 48 pet
zal rijn. Het is zeker, dat deze merk
waardige ontwikkeling vooral voor
de tewerkstelling der ouderen van
betekenis kan worden. Wanneer
werkloosheid optreedt, kan men
verwachten, dat juist ouderen hier
van het slachtoffer zullen worden,
gezien de voorkeur van het bedrijfs
leven om ouderen door jongeren te
vervangen. Deze voor velen nogal
sombere vooruitzichten kunnen mis
schien voor een deel worden wegge
nomen. wanneer men er in óns land
tn slaagt de mogelijkheid tot in-
du strliiUsatie volledig te benutten.
•- Er zit echter nog een andere les
in. De eisen, die aan de opnemings-"
capaciteit van het bedrijfsleven
worden gesteld, zullen in de toe
komst aanmerkelijk zwaarder zUn
dan in het verleden. In het bedrijfs
leven is reeds een toenemende be
hoefte aan specialisten en vaklieden,
te bespeuren. Dit betekent niets
meer of minder dan dat de tijd,
toen men met geringe kennis of
vakbekwaamheid toch aan de slag
kon komen, onherroepelijk voorbij
is. En dat is een les. die iedereen
ter harte zal moeten nemen.
Drie vertegenwoordigers van Ameri
kaanse vakverenigingen, die op uitno
diging van ECA een bezoek aan enige
Europese tanden brengen, zijn Vrijdag
in ons land gearriveerd. In Den Haag
werden zij op het bureau van de ECA-
missie door dr. Alars Valentine ontvan
gen. De Aineriknonse bezoekers willen
zich een beeld \'onnen van de wijze
waarop de werknemers en hun vakver
enigingen in Europa tegenover hei plan-
MarshnlL staan. Na Vrijdag de Amster
damse haven en Werkspoor te hebben
bezichtigd, werden de gasten vanmorgen
ontvangen, door de minister van Sociale
Zakeit. mr, Joekes. "Vervolgens ging de
tocht naar Rotterdam, waar het gezel
schap op het raadhuis begroet werd
door burgemeester Oud, Het programma
vermeldde voorts een bezoek aan de ha-
yens en aan een loods van Hudig cn
Pleters ar.n de Guslo-wcg. De Ameri
kanen zouden hier direct contact zoclcen
met de arbeiders om hun mening te
vernemen over het Marshall-plan.
Eveneens zouden de gasten spreken
met verscheidene leden van de Stichting
voor Hsvenbelangcn er* vertegenwoor
digers van vakbonden.
LATER TIJDELIJKE OPKLARINGEN
Weersverwachting, peldlg van Zater
dagavond tot Zondagavond.
Gedurende de avond
en nacht zwaar be
wolkt met tijdelijk
calgc regen. Morgen
overdag wisselende be
wolking met enkele
verspreide buien, voor
namelijk ln het Noor
den van het land, en
iets kouder dan van
daag. Matige tot
krachtige, tn het
u Noorden van het land
tijdelijk harde wind tussen West en
Noordwest. yv.--■
28 Februari: Zon op 7.3D. onder 1847;
Maan op 8.06 onder 18.57.
27 Februari: Hoog water te R'dam
leJJj J.44 uur, 2e tö 17,15 uur.'
2fl ^Februari: Hocg water ts R'dam
le tij 5.16 uur. 2e tij 17.49 uur.
Waarnemingen:.. Luchtdruk: 10254:
wind: W.Z.W. 4; temp. 5.2; max. 7,4
(1 uur gistermiddag); min. 4.7 (6Jö uur
hedenmorgen,'; weersgesteldheid: zwaar
bewolkt.
