Onze stadsrekening ten tijde van de
slag bij Nieuwpoort
Atlantische Unie komt
uit de steigers
KREUGER
SINGEL 209
FOTO
GEZ. WILLEMS
KAMP
MULDER
Uit het verleden van Schiedam (XII)
- -
7- X*£>pv;i4- "v-° &{h
j - P^&£- %-~2Z>f*X-
Uitgaven waren meer dan tweemaal
zo hoog als de ontvangsten
Meerderheid in Deens parlement
thans voor deelneming
KDUSENRE »A! !TI
DE SPECIAALZAAK
BRÖERSVEST 75
M.U*
SPEELGOED
OVERTREKKEN
PLATE
HUISHOUDELIJKE
ARTIKELEN
froIfflvi)dye riftpjei) vor?
VERLOVINGSRINGEN
OUDE GENEVER
6 8 4 7 0
GARAGE
D.. DIJKSHOORN
Ook bij de Schiedamse winkeliers
vindt U wat U nodig heeft
GEER
DE
WAAROM...
VAN LEEUWEN
W. SIEPMAN used, gedijd. PEDICURE
Zaterdag 5 Maart 1949
5
"»A V t') y :\r~H if i (pr~
'.'v—t i' v
,T
o*a$ £WVvL-w>
\:i -tf w-v-t 4-^vMvi^
V »C vV^
■').(P..,.<:...(Xv'.'.
f- I'
.-|" -Vt£~«-<V> Ejr ^*0 ^en*' jp^d»®£
;'/|j^*V*~l™,CtK"'*V?:?.' f~~£
- Hr—r—t
■Jtjfd&J'-' '■•:<pi
xS .^<v£ -
-■ *y$ Pvt'.{&-s> *f !hj ^\--*.<.Sp£-..
«rrv,4"»* -'"
/tr-P^^ X;
'.^8 ïj-v^-v .aV*jO .tci§.
C^'S w-fc0ï V^:: 4
--|"-N~* P>r ^§3-^'* J>' ^7 '"t 'V..
r,^ ♦- ,"o
■>M 0> vD~- {r-~'"-f- '•i^Z'j-Hf-)
:>yt:
i i "vj y
SOMS wordt men zich ineens bewust van grote tegenstel
lingen en verschillen. Zo b-v. wanneer men de gemeente
rekening van de stad Schiedam uit een van de laatste jaren gaat
vergelijken met een van haar voorgangsters uit vroegere eeuwen-
Welke verschillen! Niet alleen dat de bestede bedragen en de
ontvangen gelden thans een heel groot veelvoud vormen van de
ontvangsten en uitgaven in een oude stadsrekening wat
samenhangt met de grote uitbreiding van de. stad, het feit dat het
stadsbestuur zich met veel meer onderwerpen moet bezighou
den en zijn zorgen veel verder uitstrekken moet, en ook met de
veranderde waarde van het geld maar ook het samenstellen
van de rekening gaat zo heel anders dan vroeger: nü de afdeling
Financiën van de gemeente-secretarie en de Accountantsdienst,
toen één persoon, „Thresorier" genoemd, die, wat geholpen door
een klerk van het stadhuis, alle werkzaamheden verrichtte.
heden de opbrengst tegenviel, le
den zij verlies: zij hadden dus gro
ter risico ie dragen.
Ben andere rubriek bjj de ont
vangsten vormden de „erffpach-
ten" en verschillende renten, die
op erven waren gevestigd. Zo
staan daar de „Eenten tegen den
penning XVI, verschijnende Meije,
staande op zéecker eiWen over de
Haven" (dat is dus het gebied ten
W. van de Lange Haven), derge
lijke renten op erven „int Groene-
velt" (tussen Herenstraat, Kreu-
pelstraat en Lange Kerkstraat),
renten „op de thuijnen int Broes-
velt", „op de erven int susterhuijs
EN die thresorier was geen
ambtenaar in onze betekenis
van het woord, maar meestal een
van de leden van. het college van
de vroedschappen onze ge
meenteraad die voor «en of
meer jaren het ambt waarnam en
gedurende die tijd dan meestal
vrijgesteld was van andere be
stuursfuncties. Die vrijstelling was
niet overbodig overigens, want
het duurde soms jaren eer de re
kening van de thresorier werd „af
gehoord", d.w.z, eer rekening en
verantwoording werd afgelegd en
de betrokkene van zijn beheer
werd gedechargeerd.
Een van die oude stadsrekenin
gen wil ik wat nader met u be
kijken- Willekeurig heb ik er een
uitgekozen, nl, die van het jaar
16Ü0. Van te voren moet ik nog
mededelen dat er meestal behal
ve de „Órdinaris" gewone)
Thresorier nog een „Extraordina-
ris" buitengewone) Thresorier
was, die andere categorieën van
ontvangsten en uitgaven moest
boeken, en wiens aanstelling sa
men hing met de grotere omvang
die de financiële administratie
kreeg.
Maar in 1600 was er maar één
'thresorier, Simon Cornells. Bou-
man, een vooraanstaand man in
de stad. Boven het stuk, dat wij
thans gaan doorbladeren, staat het
volgende: „Reeekeninge gedaan bij
Simon Cornelisz, Bouman als
Thresorier der stede Schiedam van
den jaere XVlc van den ontfang
en de uijtgeeff bij hem als Threso
rier in den selven jaere van den
len January tot den lesten De-
cembris incluijs gehadt ende ge-
daen". Met cijfers wil ik u niet
vermoeien, alleen dit: het totaal
van ae ontvangsten in 1600 be
droeg: 12567 gulden 12 stuivers 10
penningen, dat van de uitgaven
26096 gulden 6 stuivers en 12 pen
ningen. Er was dus een "flink te
kort!
T ATEN wij nu eerst de ont-
vangsten wat nader beschou
wen. Daar is in de eerste plaats
de rubriek „excijsen", d. z. accijn
zen, indirecte belastingen dus, op
brandewijn, bier, vlees, turf, enz.
Men vindt daar ook bij de „reïsch-
merekt", „de cramen ende stallen
(op ds markten), „de laeckenhal-
le". „de waghe", en<s. Verschillen
de personen pachtten de accijnzen
voor een bepaald bedrag van de
stad. De overheid kon zo op vaste
inkomsten rekenen; de pachters pin
den van de waren de belasting,
konden er winst uit halen, maar
als door onvoorziene omstandig-
A. v. d. Poest Clement
aen den Achterwech" (het kloos
ter Leliendael, Waar nu het Wees
huis der Hervormden is), „op .de
erven over de Haven bü de Sout-
keten" (verband houdend met de
haringrederij), en ook op de er
ven gelegen voor den Raem" (dit
zijn de terreinen waar de tijkwer-
kershuisjes stonden zoals ik in
mijn vorige artikel vertelde). Dan
waren alle bewoners aan weers
zijde van de Haven jaarlijks een
bedrag verschuldigd voor „het
maecken van de steene caije" al
daar. Een belangrijke bron van in
komsten vormden voor de stad
ook de huuropbrengst van vele
objecten, zo de „stesiiplaetsen
het „traenhuijs". vooral de „baen-
huijsen" (d. z. "de verschillende
lijnbanen voor de touwindustrie,
van groot belang natuurlijk voor
cVï haringbuizen). Betrekkelijk
grote bedragen kwamen ook bin
nen uit de „lanthuijzen" in Oost
en West-Franckelant. Aan het
Hoofd werden vele gronden door
de stad verkocht.
WANNEER wij nu de .uitgaven
onder de loupe nemen, vinden
wij daar veel groter verscheiden
heid, Eerst is er de rubriek „Van
ordinaris weddensende anders '-
Met dit „anders" komen wij in de
eerste post al in aanraking: „Be-
taelt Schout, Burgemeesteren en
de Thresorier tot een mantellae-
cken ofte vereeringhe elcx vijff
ende twintich gulden": wel een
sympathieke gedachte om deze
hoogwaardigheidsbekleders telken
jare stof voor een nieuwe mantei
(wij kennen ze van oude schilde
rijen) te geven. De secretaris krijgt
slechts „zijn jaerüjcx wedden", te
betalen in vier termijnen van 195
Fotografische reproductie van een
bladzijde uit-de Scbiedamse stads
rekening van 1600, waarin d& suc
cessen van Prins Maurits tegen, de
Spanjaarden ~in de Bommeler-
waard en in de slag by Nieuiopoort
worden bericht.
gulden. De onkosten voor „papie
ren ende behouften tot de Secre-
tarije" bedroegen slechts 20 gul
den! In deze rubriek vinden wij
verder de salarissen van vele func
tionarissen in bonte volgorde: de
stadsbodes, de „camerbewaerder"
speciale dienaar) van de bur
gemeesters, de „fabriekmeester"
(wij zouden zeggen directeur van
Gemeentewerken), de stadsmetse
laar, de „doctor", de chirurgijn,
de „Rectoor van de Latijnsche
Scboole", zijn „ondermeesters", de
„wachtmeester" (de hoofdman van
de schutterij); iemand wordt be
taald „van beijeren ende stellen
vant uürwerck"; er waren „ses
ordinaris nachtwaeckers met de
clappe"; verder de „poortiers" van
de stadspoorten; de havenmeester
was tevens portier van de Hoofd
poort; dan waren er personen, be
last met het „ophaelen" van. de
verschillende bruggen over de
Haven,
Uiterst merkwaardig is dat ook
nieuwjaarsfooien werden gegeven
aan de bodes en de deurwaarders
van het Hof van Holland in Den
Haag, en aan ,,de booden ende de
camerbewaerders van zijne Excel
lentie", Prins Maurits. Het was
altijd goed voor een stadsbestuur
om met die personen goede vrien
den te blijven, al gaat men niet
zo ver als ik in menige middel
eeuwse stadsrekening las, waar een
aparte post werd uitgetrokken
„om vrunden te maecken", d.w.z.
zich de gunst te verwerven van
invloedrijke personen.
Zeer lezenswaardig is ook de
rubriek „Reijs ende teereosten",
waarin precies alle dienstreizen
worden omschreven. Het is niet
mogelijk ze hier allemaal weer te
geven, maar een enkele moge hier
vermeld worden: „Betaelt den
Burgemeester Jooris Maertensz.
Coij over zekere vacatiën bij hem
gevaceert in den Haege ter dach-
vaert in de Staten van Hollant"
dat zijn dus de reis- en verblijfkos
ten van de afgevaardigden van de
stad Schiedam op de Statenverga
dering van Holland; de stadsbodes
moesten meermalen op reis, meest
naar Den Haag, waar vele belang
rijke college's zetelden, naar Rot
terdam, waarmee als grote nabuur
Schiedam veel contact had, en
naar Delft, waar het College van
dt Grote Visserij zijn spel had.
Geheel in de geschiedenis van
ons vaderland en de strijd tegen
Spanje brengt ons de rubriek
„Schenckagiën": 6 gulden en 6
stuivers werden „betaelt door be
vel van Burgemeesteren aen een
boode van Rotterdam tot een gra-
tuijteyt (^beloning) van de tij-
dinge te brengen van het „over-
gaen van de schans In de Bom-
melerwaert" het was dan 'ook
een mooi bericht, want nog steeds
deden, de Spanjaarden aanvallen
in de Tieler- en Bommelerwaard.
Een zelfde bedrag werd op 6 Juli
1600 betaald „aen twee persoenen
door bevel van Burgemeesteren
voor dat zij d'eerste tydinge broch-
ten van de victorie van de slach
bij Oosteynde". De beroemde op 2
Juli 1600 door Maurits op de
Spanjaarden behaalde overwinning
by Nieuwpoort werd ook bedoeld
in de post van drie gulden, betaald
„aan een persoon die een eersten
brief f ende tydinge overgebracht
hadde van de slach van Vlaende
ren ende een brief f een anderen
te Rotterdam overgaff omrae al
hier aen mijn heeren de Burge
meesteren te brengen, alzoo hij
haestich als boode nae Vrieslant
geijsde". Onmiddellijk daarop volgt
een uitgave van 89 gulden 13 stui
vers en 4 penningen aan de ha~
rmgreder Cornells Jacobsz.: „dat
hij van wegen de steede gepaekt
heeft omme in den Haege te sen-
den een tonne negen halve vaten
ende twee kinnitges haring gr ooien
brant". Het staat er niet bij, maar
waarschijnlijk zal de haring nu
zou het jenever zijn! in den
Haag geschonken zijn aan Mau
rits en de regeringscolleges uit
dankbaarheid voor de behaalde
overwinning.
\T7IJ keren thans terug tot ru-
brieken, die meer de zorg
voor en het onderhoud van de
stad betroffen. Het zal bekend zijn,
dat er in de middeleeuwen in de
steden nog veel huizen met riet
gedekt waren. Uit de aard der zaak
was dit heel gevaarlijk wanneer er
brand uitbrak en het stadsbestuur
bepaalde dan ook steeds dat nieu
we huizen niet van een rieten dak
mochten voorzien worden. Van
daar dat in de stadsrekening een
rubriek gevonden wordt: „dertich
stuvers opte roede tot het mae
cken van nieu hart-flack". Twee-
en-twintig maal wordt een derge
lijke premie in 1600 betaald.
Blijkbaar stond- deze materie on
der toezicht van de stadsmetselaar;
immers de bedragen werden uit
gekeerd op vertoon van „de ceelt-
gens briefjes) van den mr.
metselaer".
Dan komen de verschillende
rubrieken, die betrekking hebben
op Gemeentewerken; „Uijtgeeff
van ijserwerek ende slootwerek"
„Hout, plancken, palen mette on-
costen van dien", „Uijtgeeff van
houtzagen fimmerloon ende anders
dies aangaende", „Uijtgeeff van
Calck, tarras, huyssteen, schael-
gien dakpannen), loot eijde
anders", „Metsel!oon", „Uijtgeeff
van Rijs, pooten staecken metten
arbeijt van dien" „Aerdewerck als
diepen van grachten, schieten van
slooten, hoogen van wegen", enz.
Hierop sluit aan de „uijtgeeff van
alrehande arbeytsloon vóór niet
gespecifieeert" (dus: hiervoor niet
vermeld). Wanneer men dit alles
doorleest, krijgt men een alleraar
digst beeld van wat er zo al in
Schiedam van stadswege werd ge
daan. We horen er van het „plan
ten van den nijeuwendoorn ront-
som of Stadt", van het maken en
verven van nieuwe bruggen over
de Haven: de rode, blauwe en
groene brug, die met „schilpen"
werden bestrooid, van het schoon
maken van het „vanckhuys"
cachot) onder het stadhuis „doen
de gevangen Spangaerts vuyt de
slach van Nyeupoort gebracht wer
den" en van zo veel meer, dat
onze aandacht verdient en waar
op ik een andermaal nog wel eens
terugkom.
Dit artikel moge het bewijs ge
leverd hebben, dat de oude reke
ningen van onze stad in menig
opzicht een zeer belangrijke bron
voor de kennis van het verleden
van onze stad vormen.
Langzaam, maar gestaag, vordert de opbouw van de Atlantische Unie.
Vertegenwoordigers yan de Verenigde Staten. Canada en de vijf Euro
pese landen zullen dezer dagen trachten de tekst van het pact te vol
tooien. Voorts heeft de Noorse regering thans officieel haar politiek ten
opzichte van het Noord Atlantisch veiligheidssysteem bepaald en het zal
wel niet zo heel lang meer duren of Noorwegen zal deelnemen aan de
besprekingen in Washington.
Dit alles betekent, dat het bouw
werk van de Atlantische Unie zo
langzamerhand uit de steigers komt
en zichtbaar wordt. Er zijn aandui
dingen. die er op wijzen, dat het
bovendien binnen niet al te lange
tijd belangrijk zal worden uitge
breid.
Toen Noorwegen aan de Atlanti
sche Unie de voorkeur bleek te
geven boven een onafhankelijk
Scandinavisch defensie-systeem,
werd reeds de verwachting uitge
sproken, dat ook Denemarken deze
stap-spoedig zou volgen. Het ogen
blik schijnt niet meer ver af te
?jjn. Onlangs reeds heeft de Deen-
sa premier Hedioft in het openbaar
een positief standpunt, ten aanzien
van het Atlantisch pact ingenomen.
Zaterdag j.i. heeft de Deense soci
aal-democratische partij een reso
lutie aangenomen, waarin „een
nauwere politieke en militaire sa
menwerking met andere democra
tische landen" wordt aanbevolen en
waarin de partij vertegenwoordigers
in regering en parlement gemach
tigd worden elke beslissing te ne
men, die door Denemarkens veilig
heid wordt vereist. Hiermede heb
ben in feite, na de agrarische par
tij en de conservatieven, ook de
Deense socialisten zich voor deel
neming aan de Atlantische Unie
uitgesproken. De houding van de
liberalen is onzeker, maar de voor
standers van Denemarkens toetre
ding kunnen thans reeds rekenen
op 113 van de 140 stemmen in het
Foiketing. de Deense Tweede Ka
mer. In de Deense Eerste Kamer
zal een eventuele oppositie nog
kleiner zijn
Volgens Glenn Williams, corres
pondent van Associated Press. 2al
echter ook Zweden, dat nog maar
zeer kort geleden de krachtigste
voorstander was van een onafhan
kelijke Scandinavische verdediging
en toen die mislukte nogmaals de
nadruk legde op rijn neutraliteits
politiek, op de duur niet huiten de
Atlantische Unie kunnen blijven.
Het tot Noorwegen en Denemarken
gerichte aanbod voor een Scandi
navische alliantie heeft in wezen
een onherstelbare bres geschoten in
de Zweedse neutraliteit, zo meent
hij. De meerderheid van het Zweed
se volk zou weliswaar graag wil
len. dat Zweden zijn neutraliteit
kon handhaven, maar zelfs in Zwe
den groeit het aantal dergenen, die
inzien dat dit onmogelijk is. Hoge
Zweedse autoriteiten zouden reeds
hebben toegegeven, dat het een
ijdele hoop Is. dat Zweden zijn ba
lans-positie tussen Oost en West
zou kunnen handhaven. Volgens de
A.P.-cor respondent, zou Zweden
reeds naar deelneming aan een
Westelijke alliantie zwenken." In
kringen, die nauw contact hóuden
met de Zweedse regering, gist men,
zo verklaart hij, dat Zweden tegen
de herfst tot ..het Atlantisch pact
zal toetreden. Mocht Rusland be
paalde stappen nemen ten. aanzien
van Finland, of van Zweden zelf
dan zou dit zelfs eerder kunnen
geschieden.
Prins Bernhardfonds
Men zal zich herinneren dat in
de week die vooraf ging aan 29
Juni 1948 de verjaardag van Z.K.H.
Prins Bemhard hier ter stede by
een groot aantal winkeliers collec
tebussen waren geplaatst waarin
men zijn gave voor het Prins Bern
hardfonds kon deponeren.
Deze inzameling werd gehouden
om het doel van het Prins Bern
hardfonds, nl. het verlenen van
steun aan allerlei organisaties op
cultureel terrein die in financiële
moeilijkheden verkeerden, te bevor
deren.
Uit de opbrengst van 1948 heeft
het Rotterdams Anjerfonds het
plaatselijk filiaal van het landelijk
Prins Bernhardfonds steun verleend
aan de harmonievereniging Kraling-
sche Veer, De Rotterdamse Volks-
danskring en het Mathematisch
dispuut Thomas Stieltjes
Dat het werk van het Rotter
damse Anjerfonds beperkt van op
zet moest blijven was voor een be
langrijk deel te wijten aan dé om
standigheid dat de opbrengst van
de inzameling beneden de verwach
ting bleef.
Ook in 1949 zal weer een inzame
ling ten bate van het hierboven om
schreven doel worden gehouden,
onmiddellijk voor en op de verjaar
dag. van Z.K.H. Prins Bemhard,
Johan van Oldenbarnevelt
Maandag in Amsterdam
Hert ms. Johan van Oldenbarne
velt van de N.V, Stoomvaart Maat
schappij Nederland wordt Maan
dagavond 7 Maart uit Betavia 'in
Amsterdam verwacht Aan boord
bevinden zich 564 militairen en
283 burgers, cie Dinsdagmorgen 9
uur sullen worden gedebarkeerd.
Voor gezagvoerder "W. F. Rappange
is dan de laatste reis v or zijn pen
sionnering - volbracht. Kapitein
Rappange kwam op 2 Sept, 1912
bij De Nederland in dienst. Hij
werd in 1928 benoemd tot eerste
stuurman eh op 18 Mei 1940 tot
gezagvoerder van de Wangi Wangi.
De gehele oorlog heeft kapitein
Rappange op verschillende schepen
als gezagvoerder gevaren. Hij werd
na de bevrijding onderscheiden
met het Kruis van Verdienste. In
Juni 1948 werd kapitein Rappange
gezagvoerder op de Johan van
Oldenbarnevelt.
Java's pracht en praal
In 'het Verenigingsgebouw
door de Schiedam se Afdeling vaii
de Koninklijke Vereniging „Oost
en West" de boeiende kleurenfilm
„Java's Pracht en Praal" van - de
N.V. stoomvaart Maatschappij
„Nederland" vertoont. -
Wij maken in deze film de zee
reis, die 19 dagen duurt, mee, aab
boord van het vlaggeschip, de
„Oranje", en delen in -het. aange
name leven op zulk een groot pas
sagiersschip.
Het oponthoud in de havens
Southampton, Port Said, Camp,
wordt benut voor een kijkje aabx
de wal, o.a. de Sphinx en de PyxS?
miden betreffend. Op Ceylorr zién
we sprookjes-paleizen tegen de
diep blauwe lucht afsteken; het
zijn de witte tempels en-vergulde
moskeeën. Na Singapore volgen
nog twee dagen varen tot Tjarid-
jong Priok, de haven van Batavia,
waar de prachtige zeereis eindigt.
De landreis begint te Batavia, van
welke stad interessante opnamen,
vertoond worden. Wij bezoeken
daar o.m. de Pasar Gambir, een
Indische Jaarbeurs en lunapark en
zien de inscheping van Moham
medaanse bedevaartgangers voor
hun pelgrimstocht naar de heilige
stad Mekka.
Na Buitenzorg met de vermaart
de Plantentuin gaat de tocht vodrt
naar Oost-Java. Via Bandoeng eri
langs prachtige bergwegen berei
ken wij de ontzagwekkende kratër
van de vulkaan de Papandagan. In
hun kleurenrijkdom worden dé
cultures: koffie, suiker, rubber .en
kina, alsmede de uitgebreide be
werking van rijst en thee, weer
gegeven.
Na dit agrarische gedeelte wol-
gen de beelden elkaar in een bonte
reeks op. Op Midden-Java, ..hfet
Dieng-plateau een half uitgewerk
te moddervulkaan met koolzüiii:-
geisers, eeuwen oude tempels uit
de Hindoe-tijd, de Bofoboedoer en
Prambanan, de vorstenlanden
Djokjakarta en Soerakarta, ore dan
weer een Gamelon-orkest te horen
en een Wajang-voorstelling te riep.
Afwisselend laat de film zien
hoe de bevolking in deze weeldéri^
ge natuur leeft en werkt. Wij
trekken langs dessah's en zien hoé
de bevolking op de schilderachtige
pasar handelt, nemen een kijkje
bij de beoefening van huisvlijt en
bewonderen de. prachtige produc
ten van batik en zilversrneedkunst.
Wij vernemen iets over de 'adét^
het z.g. gewoonterecht, godsdienst
en traditionele gebruiken, bezoe
ken So era ba ja en maken van hier
uit een belangwekkende bestijging
van de Bromo-krater.
Tenslotte steken wij over naaf
het nabij gelegen eiland Madóera,-
waar wij gelegenheid hebben tot
het bijwonen van de spannende'
stierenrenner
Een zonsondergang, langzaam
overgaande in de tropennacht
vormt het slot \an deze boeiende
kleurenfilm, die ons voor een wüle
naar een werelddeel van uitzon
derlijke schoonheid en kleuren
pracht heeft.verplaatst.
Youth for Christ "i
De Youth for Christ in Rotterdam
houdt Zaterdagavond 5 Maart. 8- uur
een rally in de Wollef oppenstraat 14
Spreker is de heer W. Dubbeldam.
De toegang is vrij.
oor 'n poed SCHILDERIJ
voor
ALLE HUISDIEREN
naar
KUNSTHANDEL
„ARTISTIEK"
A M. JANSSEN
Broenvesl 5
K. v. VUUREN
Ontwikkelen
Afdrukken
Vergroten
Pasfoto's
Reproducties
Hoogstraat 106
Telef. 66720
Dameslingerie
Corsetten
Bustehouders
Banden
Kousen
VOOR
Het nieuwst» op het gebied
van halsb anflen, lijnen en
tuigen.
HET 1b SCHIEDAMSCHE
HONOENBABHUiS
HOOGSTRAAB 76
van clubs, stoelen,
divans, enz, enz.
MEUBELREPARATIE
heden
in 1% week klaar!!
MEUBELFABRIEK
STOFFEERDERIJ
GR. MARKT 21
t.o. Stadhuis
SCHIEDAM. Tel. 67762.
VOOR
ALLE
HOOGSTRAAT 128
TEL, 68304
ROTTERD. DUX /6Ï
TEL. 69990 ÏCH/ETDAM
SPECIALITEIT
IN
Op graveren
kan
gewacht worden
VISSER Co.
LIKEUREN
WIJNEN
BIER
LIMONADE
A. J. v. d. VEN
Telefoon 66821.
HOOGSTRAAT 51
INLIJSTEN VAN FOTO'S
PLATEN EN ETSEN
Rotterdamsedljk 211
Telefoon: 68617
BRILLEN
direct uit voorraad
leverbaar!
REPARATIES
binnen 24 uur
gereedl
St. Uduinastr. 13B
Telef, 67649
Ziekenfonds-
leverancier
izntktlQk
BROOD
ea
- GEBAK
r Bakkerij
Broersveld 15—1T
Tel. 68231
Schiedam Rotterdam
Bezorging door de
gehele stad
NOG LANGER
PIJNLIJKE O
VOETEN I
B. P.H.JANSE
Pedicure - Sportmasseur
Specialiteit in
aangemeten steunzolen
Hoogstr. 107 Tel, 67813
Een
AANWINST
voor Uw boekenkast
Dr. H. J. van Mook
Indonesia. Knderiand
en da Wereld
Prfl« f S.S!
BOEKHANDEL
Broe rarest W
Telef. 68153
DE GEHELE DAG GEOPEND ROTTERDAM3EDIJK 138a
SPECIAAL ADRES VOOR
PIJNLIJKE VOETEN