Zonder bloemen is
hét leven dor
BLOEMEN SCHIKKEN, een kunst waarin de
Chinezen meesters zijn
<33
KUNSTENAAR
en natuur
J
Een Hollandse huisvrouw in de leer bij Juan
ourguicjnon
m
1
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
**3 loemóierkunót
IsHP
Witte de Withstr. 87
Rotterdam
TeL 27947
êmmm
issssssa
*';:V
iteaaa^iSiiaAièaaa^ iTWghBftflgft gj,
T/f7IJ kunnen ons het leven
zonder bloemen niet
meer denken. En dit geldt ook
in de meest letterlijke zin.
Wanneer we ons belangrijke
gebeurtenissen in ons bestaan
herinneren, komen tevens de
geur en de kleur in ons ge
heugen op van bloemendie
ons naar aanleiding daarvan
werden geschonken.
Welke moeder zal de tere
bloemen vergeten, die de
kraamkamer sierden, na de ge
boorte van haar
eersteling? Hoe on
wetend haar kindje
er zelve van was,
in haar ogen bete
kenden ze een wel
kom voor hem in
het leven. Haar
gedroogde bruids-
bouQvet, die ze in
een hoek van de
kamer had hangen, 0-
moge verdwenen g
zijn toen daar een
wieg kwam te
staan; de lelietjes,
de anjers of de ro
zen, waaruit die
was sametigesteld,
zijn daarmee niet uit haar her
innering gevaagd.
De lieflijkheid van die bou
quet, de poëzie er van, toerd
pas geëvenaard door het eer
ste tuiltje bloemen, dat haar
kind haar op haar verjaardag
schonk van zijn opgespaarde
zakgeld. De obligate bouquet-
ten van buren en vriendinnen
vielen daarbij geheel in het
niet.
Wat zou trouwens een ver
jaardag zonder bloemen zijn?
Al zouden we alle artikelen
gekregen hebben, die wc- als
degelijke huisvrouw hadde»
verlangd, maar. geen enkele
bloem had die dag onze ka
mer een feestelijk aanzien ge
geven, dan zouden we toch
iets wezenlijks hebben gemist.
Met hoeveel trots laten we
nog na jaren de foto zien van
onze verlovingsdag, toen we
hand in hand met onze uitver-
'korene zaten als in een tuin
van bloemen! Maar als die
verloving later verbroken
werd, verbergen we de foto,
als schaamden we ons tegen
over de bloemen, die 't zo
veel beter met ons hadden
voorgehad.
Ook als we de hoogtepunten
van ons zakelijk leven be
klimmen, zijn het weer bloe
men, die we daar ontmoeten.
Welke winkelier, die een nieu
we zaak opent, of zijn oude
liet verbouwen, is de eerste
dagen te onderscheiden van
zijn collega, de bloemist? Vele
vazen vol bloemen verdrin
gen voorlopig de artikelen, die
hij ten verkoop biedt. En
wordt ook een jubileum aan
een krant of op een kan
toor, in een schouwburg of in
een school zonder
bloemen gevierd?
In de droeve pe
rioden van ons le
ven ontbreken
bloemen al even
ly min. Wie ooit een
ziekenhuis heeft
betreden, weet, dat
er bloemen staan
naast elk bed. 't Is
niet tevergeefs, dat
de venters met
hun nolle bloemen
manden tegen de
bezoekuren by de
inganggaan staan.
Ook de eenvoudig
ste bezoekers bren
gen gaarne een offer voor
wat hun dierbaren gedurende
enkele dagen een kleine
vertroosting schenkt. En hoe
schrijnend aandoenlijk was
het gebaar van de vrouw van
een werkloze, die haar „ko-
lencenten" besteedde voor een
tak seringen op de kist van
haar gestorven kind. Spraken
die enkele bloemen niet een
duidelijker taal dan dikwijls
de vele dure kransen doen,
die achteloos worden opgesta
peld naast de grafkuil, waarin
zo juist de kist van een aan
zienlijke dode werd neerge
laten?
En wie nan U heeft nooit
een bloemengroet gelegd op de
zerk van een beminde dode?
Op het kerkhof van Père la
Chaise moet het graf van Abé-
lard en Héloise zelden zonder
bloemen zijn. Zij brengen een
stille hulde aan de liefde, die
deze twee verbinden bleef, die
door het leven gescheiden wa
ren. Zq zijn het al weer bloe
men, icaarmee toe de eenheid
vertolken van het schoonste
dat er is; de liefde, die niet
vergaat.
Dr. A. MANKES-ZERN1KE.
DE geschilderde bloemen, die
op mij, toen ik de eerste
voorzichtige schreden zette in
het labyrinth van de beeldende
kunst, de diepste indruk maak
ten, waren die van Vincent van
Gogh. Misschien kwam het, om
dat ik in mijn jeugdig enthou
siasme werd meegevoerd door
die grote stroom Van Gogh-aan-
bidders van een jaar of twintig
geleden en waaraan het moeilijk
was weerstand te bieden omdat
toen inderdaad een bijzondcr
kunstenaor door het grote pu
bliek ontdekt werd. In elke
boek-, kunst- of meubelhandel
kon men zich voor een schappe
lijke prijs een reproductie aan
schaffen; er ontstond een ware
Van Gogh-rage, gestimuleerd
door commerciële belangen.
Maar dat is een onderwerp
apart. Ik wil alleen zeggen, dat
mijn belangstelling voor bloe
men in de schilderkunst was ge
wekt en dat ik het stilleven van
onze oude en moderne meesters
op dat ogenblik met geheel an
dere ogen ging bekijken; het was
opeens minder saai geworden.
Dat onze kunstenaars met zulk
een grote liefde en intense aan
dacht bloemen schilderden en
schilderen is zeker niet toevallig.
Als object voor een stilleven
vormen ze natuurlijk een dank
bare stoffering vanwege hun
kleurenpracht, maar dat ver
klaart toch niet alles. Ik geloof
eerder, dat bloemen worden uit
verkoren, omdat ze leven en een
eigen karakter hebben.
Het is waar, dat ook dode
dingen, tot de gewoonste ver
bruiksvoorwerpen toe, door een
waarachtig kunstenaar tot leven
kunnen worden gewekt; men
behoeft daarvoor niet speciaal
mensen, dieren of bloemen in de
voorstelling op te nemen. Maar
de aantrekkingskracht van bloe
men is een zeer bijzondere.
Smaakvol gerangschikt in een
vaas of kannetje, kunnen ze tin
telen van levensvreugde. Bloe
men spreken van de schoonheid
en van het wonder, dat leven
heet. Eenmaal rijp en kleurig
zou men ze voor altijd willen
bewaren; men zou ze iedere dag
opnieuw willen laten getuigen
van dat wonder. Het zijn deze
eigenschappen, die de kunste
naar ontroeren. Zodra zijn ogen
dit zien, vat hij ze als het ware
*KW M
Albcecht Düter; De Aheleit (1526?)i
in het moment, opdat ze, wan
neer ze verlept zijn en gestor
ven, zullen blijven getuigen van
al het goede en schone dat in
hun wezen lag verborgen.
Ziet om u heen en aanschouwt
de talloze schilderijen en repro
ducties van bloemen, die op een
zekere dag door bekende of on
bekende kunstenaars werden
gemaakt. Ze bezitten niet alle
maal een even hoge graad van
volmaaktheid, maar ze zijn er
en ze werden gekocht door men
sen, die de opgewektheid van
bloemen hebben leren kennen.
Al dat linnen en papier met
bloemen hebben een plaatsje ge
kregen aan de wanden van de
woonkamers der mensen, waar
ze worden vastgehouden, omdat
het de mens zo zwaar valt, bloe
men te zien sterven en er af
scheid van te nemen.
Voor de bloemen is dat het
mooiste compliment, dat men ze
kan geven. S.
iSS**
VROUW Korstanje is de ba
zin van een Zeeuws boer
derijtje. Ze heeft blommen in
haar tuin, maar pas de aller-
allerloatsle tijd zet ze wel eens
blommen in een vaasje, omdat
Vrouw Klap het ook doet. Vroe
ger dee je dat nooit, dan had je
pauwenveren en judaspenningen
In de pronkkamer. JSn nu plukt
ze paarse zinnia's en rose dah
lia's, perst ze in een bos bij
elkaar in een woest-beschilderde
vaas en zet ze op een gebloemd
tafelkleed.
Dit is het éne uiterste, het an
dere uiterste moeten we in Ja
pan zoeken. Daar is bloemen-
schikken een ambacht. Daar
staat een bloemen-artist een
hele dag aan één vaas, met één
tak bloesems. Hij snoeit en kijkt
en knipt en schikt en kijkt, net
zolang tot het geheel een Japans
schilderij is geworden,
In Japan en China is dit een
van de hoogst gecultiveerde kun
sten. Neen, het is meer dan een
kunst, bijna een religie.
De Chinees Juan Tsjoenglang
schreef in de 16e eeuw een boek
over bloemenschikken. Volgens
hem heeft iedere bloem haar
eigen karakter en haar eigen
persoonlijkheid, waarmee men
rekening moet houden.
En Juan Tsjoenglang heeft
gulden regels opgesteld, voor
waarden die de bloemen aange
naam zijn, zoals:
Een helder venster.
Een zindelijke kamer.
IflfeSs®
Inktstenen uit de Soeng-perio-
de.
Een op bezoek komende mon
nik, die verstand van thee heeft.
Een theeketel, die diep in de
nacht zingt.
Maar pas op, er zijn ook voor
waarden, die de bloemen verne
deren, zoals:
Wanneer de eigenaar voort
durend gasten ontvangt.
Honden, die voor het venster
vechten.
Slordig rondslingerende boe
ken.
Verkeerd gekozen liefdewoor
den.
Muizen- en rattenkeutels.
Een wijnwinkel naast het
huis.
Op de schrijftafel een schrift
stuk met uitdrukkingen als:
Purperen ochtendlucht.
Zó worden bloemen behan
deld bij onze Oosterse broeders.
Wij Hollanders zijn minder pie
tepeuterig; we vinden één tak
in een vaas voor een keer mooi,
maar houden ook van een kleu
rige bloemenweelde in onze ka
mer. We houden geen rekening
met stemming en persoonlijk
heid van bloemen; we kijken
alleen naar het aesthetisch effect.
Maar daarbij wordt dan ook
heel wat gezondigd!
Hoe vaak zien we in een ka
mer een overdaad van bloemen,
te dicht op elkaar geplaatst, in
bonte vazen met vloekende kleu
ren?
Hoe vaak zien we niet die
arme kinderen van Flora sa
mengeperst, rechtop in een vaas,
tussen rommelige snuisterijen
gezet?
Maar omgekeerd kan in een
eenvoudige licht-gehouden ka
mer een weelderige bos fulpen
ons een intens gevoel van geluk
geven. Als we bloemen kopen,
bedenken we dan onderwijl, of
we er een geschikte vaas voor
hebben? Als we bloemen kopen,
denken wc er dan aan, waar ze
moeten staan en of de kleur het
wel zal doen bij de omgeving?
Daarin ligt het geheim, dat we
de bloemen in hun omgeving
moeten zien, dat we het effect
moeten bekijken van een kleine
afstand, in één oogopslag het ge
heel van vaas, bloemen, tafeltje,
gordijnen erachter moeten keu
ren: zijn de kleuren goed? Zijn
de verhoudingen harmonieus?
Bij hot schikken moeten we er
op letten, dat de bloemen niet te
dicht op elkaar staan, maar los
jes gespreid, hoogstens twee of
drie soorten bijeen en dan soor
ten die door grootte en kleur met
elkaar harmoniëren, terwijl de
lengte van de stelen en hel sil
houet van vaas en bloemen de
compositie van een goed schil
derij moet beogen. De sierlijk
heid van de bloemen ligt in haar
onregelmatigheid en losheid.
Bloemen in kleine vazen mogen
maar 5 cm minder dan de vaas
hoog is, uitsteken.
Heeft men een klein aantal
bloemen in een vaas, dan moet
dit aantal oneven zijn: probeert
U het maar eens met vier rozen,
het is nooit mooi; drie of vijf
maakt het geheel ineens ar
tistiek.
Wanneer de bloemen ver
welkt zijn en de vuilnisemmer
ingaan, zijn er meestal nog
enkele goed, of er zijn frisse
blaadjes en takjes tussen. Als we
die in heel kleine vaasjes doen,
hebben we een allerliefst ver
sierinkje op eettafel of schrijf
bureau.
Holland is het land van de
bloemen-in-de-huiskamer. In
geen enkel land is het zozeer de
gewoonte om bij de boodschap
pen ook nog gauw even een bos
tulpen of narcissen te kopen,
zelfs al is het huishoudbudget
benepen. Laten we er altijd een
half uurtje voor over hebben om
ze zo goed mogelijk te schikken;
laten we het mooiste er van
maken en niet doen als vrouw
Korstanje, hoewel we ook niet
tot het peil van Juan Tsjoeng
lang behoeven te stijgen.
i;
««ff- f/Mvni
ïfi
