HET ROTTERMMSCH PAROL
En het zwakke kind wint de pot
in Stadion-ganzenbord
GOLF VAN OPTIMISME
INZAKE BERLIJN
Niét de auto 's en de kazen
maar cheque van 240.000
Alarmtoestand
te Jeruzalem
Economisch herstel pas mogelijk
na politieke overeenstemming
Nederlanders zouden in republikeins gebied
slechts centra en wegen beheersen
Nee toch. Héus
Sjanghai meer in 't nauw
Dr. Beel ziet
verbetering
Koninginnedag op Soestdijk
Een kinderfeest in
optima forma
up dst koMud
Maandag 2 Mei 1949
Red. ea Adm: Lange Haven 141/ Schiedam
TeL 6FCOO Abonn.prijs: per week 0.32
per-kwartaal 4.10, losse nummers 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool'*
DE
Negende jaargang No. 101
Uitgave N.V De Nieuwe Pers Postgtr»
393644 iankier: Amsterdamsche Bank
te Rotterdam. Directeur! B. de Vries
Hoofdredacteur: W. B. F. Schaper
KABOUTERS HALEN HET EERST DE EINDSTREEP
Zaterdagmiddag werd., in hst
Olympisch Stadion te Am ster-
dam. ter gelegenheid van de
verjaardag, aan H.M. de Konin
gin, een oud-Hollands ganzen
bordspel opgevoerd.
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM. 't Weer is er naar en de stemming ook: ganzeborden!
We deden het vroeger, wanneer de avond guur, het bed ver en hei vuur
gezellig was. Wy, onze grootmoeders en al die nog oüdere heren met hoge
boorden of plooikragen, kuitkousen en gouwenaars, mitsgaders hun
statige, hooggepruikte en nauw-ïngcregen dames van eeuwen geleden.
Want het ganzenbord is stukken ouder dan onze familienamen. En 't heeft
een taaie traditie bovendien, U had 't moeten zien in dat Amsterdamse
stadion, waar een paar slordige tienduizenden amper een plaats onbezet
lieten en nationaal kwamen ganzenborden. Zaterdagmiddag op Koningin
Juliana's eerste verjaardag ais vorstin.
't Is grof spel, dit keer, dat moet gezegd worden. Nog nooit is er ïn de
Zeven Provinciën of in het jonge Holland zo hoog ingezet voor de ganzen
en de pot. Pak weg: een auto hier, honderd voetballen daar, een ameuble
ment, diamanten, een pony, luchtreizen. De pot was vet en wie *m won
goed af! Tweehonderd cn veertig duizend gulden. De winnaar? Wel we.
wisten 't vooruit: het Nederlandse zwakke kind.
Er valt niets te. wantrouwen. Geen
doorgestoken kaart, want aan gan
zenborden komen geen kaarten te pas,
zodat er niets door te steken valt. En
de dobbelstenen rollen onder het oog,
van een kamprechter, een notaris,
compleet met hoge hoed. Wet en
ambtseed, 't Spel is echt. echter dan
coil zelfs. De pot wordt de inzet van
een loterij met 450.000 kansen voor u
en voor mij en alle andere 10,010.998
geboren, getogen en gecorrigeerde
Nederlanders. En de opbrengst
wordt een fraaie cheque van 240.000
gulden, die als hulde aan Koningin
Juliana aangeboden wordt ten be
hoeve van Bet Nederlandse zwakke
kind van alle gezindten.
DE KABOUTERTJES hebben in
Amsterdams stadion/ het spel van
Car el Briels „Wie ibint de pot" ge
wonnen.
SJANGHAI.
TY/T ET DE VAL van Sjanghai,
-LV-L Azïë's grootste stad en een der
belangrijkste handelscentra van de
wereld, zal een tijdperk in de Chine
se geschiedenis worden afgesloten.
Tientallen jaren lang heeft het Wes
ten in China èen politiek van de
„open deur" en handhaving van de
territoriale integriteit gevoerd, in
hoofdzaak met het doel Rusland te
verhinderen, een machtspositie in
het Verre Oosten op te bouwen.
Thans.staat Rusland op het punt. de
deur toch te sluiten. Men mag* de
Westerse politici van hun falen geen
verwijt maken. Politiek is ten slotte
„de kunst van het mogelijke". Het
communisme bood China iets aan,
dat het dempcratische Westen met
de beste ivif van de wereld niet aan
bieden kon. Bij het talrijke, verpau
perde, verdeelde Chinese volk/
eeuwenlang onderdrukt door land
heren, militairen
en provinciale
machthebbers,
moest de totali
taire heilsbood
schap van Mos
vinden. Westerse
principes
aan_, het
In het
zoeklicht
kou weerklank
rijkdom, diplomatie
konden niets veranderen
feit, dat dit volk totaal ongeschikt is
voor een democratische ontwikke
ling-in Westerse.zin. Desondanks le
verde het Westen wapens. Zij kwa
men in de handen vart de commu
nisten terecht. De royaal gegeven
economische hulp. spekte slechts de
zakken.van even corrupte als on
bekwame ambtenaren. Eerstkort ge
leden-is het Westen gaan inzien, dat
het niet voldoende wapen en
geld beschikbaar kan -stellen pm
China van 't communisme te redden,
indien de Chinezen dit zelf niet wil
len. Wat de gevolgen van de verove
ring van de macht in-China door de
communisten zullen zijn, is moeilijk
"té voorspellen. Zeker is slechts, dat
het nieuwe tijdperk, hetwelk China
/ingaat. ïn niets op, het oude zal gelij
ken. Mao Tse-Toèng'en zijtj mannen
zijn zonder enige twijfel Chinezen,
maar voor alles zijn zij door Moskou
opgeleide communisten. Daarover
mag men zich geen enkele illusie
maken.
MIDDELBURG. Zowel te
Biervliet als te Vlissingen en Zou-
telande zijn enkele coloradokevers
gevonden. Naar de Plantenziekte-
kundige Dienst mededeelt - betreft
het hier waarschijnlijk enkele ver
dwaalde beestjes. De'tijd van het
jaar is nog te vroeg voor een grote
vlucht, c
TEL AVIV. Zondagavond is te
Jeruzalem de toestand van alarm
afgekondigd. Aanleiding hiertoe
was artillerievuur, dat in de Zuide
lijke sector van Jeruzalem werd af
gegeven.
Een uitgaansverbod is afgekon
digd, terwijl verduisteringsvoor-
schrlften werden uitgevaardigd.
Levend sprookje
In het stadion heeft een fee rond
gewaard ze heet Karei Bruck-
man en is toneeldecorateur van be-'
roep waar anders stopperspil- en
ander systemen over het beurs ge
trapte gras rollen, heerst nu de vre
dige sfeer van een sluimerend
sprookjesstadje. Een oud, vervallen
muurtje met zes gekanteelde toren
tjes, een brink met statige bomen,
een dorpsput. een groenbegroeide ge
vangenis, een majestueuze brug, een
herberg uiteraard en concessie
aan de moderne tijd een speeltuin
met draaiorgel en -molen en een kop
van jut, en een heuse spoortrein, Tn
dit sproDkjesstadje stelt een kabou
ter natuurlijk de wet: hij luidt, het
klokje van gehoorzaamheid en het
stadje ontwaakt. De konijntjes wor
den het eerst wakker en buitelen
.binnen,, .zonnebloemen, richten ricbi
op', het'"garnizoen marcheert aan en -
zijn herauten beklimmen de stadsto
rens en steken hun trompetten. De
Indianen kruipen uit -bun wigwams
om" bijlenzwaaiend een strijddans te
beginnen, kabouters rukken uit met
gieters en kruiwagens, de boertjes
gaan uit melken en boerinnetjes vol
gen. Matroosjes er ligt een schip
in de haven komen wat vertier
zoeken en Chineesjes ruiken handel.
En anders zou het sprookje niet
volledig zijn.— elfjes mengen zich
onder de bevolking om er wat feest-
sfeer. te toveren. Want 't is feest ver
telt moeder de gans. Op de torens
mogen de vlaggen"uit en alle sprook-
jesstèdelingen krijgen een dag vry
om. straks wanneer de grenadiers
met het oude kanon een
gevensamen het oud-Hollandse
ganzenbordspel te spelen.
Zie verder pag. 2
Maximaal met vijf pond
naar Engeland
's-GRAVENHAGE. Van En-
gelse .zijde wórdt er de aandacht.op
gevestigd, dat toeristen, dié Enge-,
land bezoeken by het-binnenkomen
van het Verenigd Koninkrijk ni;et
meer dan vijf pond sterling bij zich
mogen hebben.
Men kan- eqhter vanzelfsprekend
z.g. traveller's chéques, credietbrie-
ven enz. tot elk bedrag meenemen.
Ook tegen het bij zich hebben van
vreemde valuta bestaan geen be
zwaren,
1 Bij het verlaten van Engeland
mag echter slechts de tegenwaarde
van" tien pond sterling worden
meegenomen.
Oud-minister Fiévez
overleden
Den HAAG. Zaterdagmiddag
is te dezer stede in. het R.K. Zie.k-i
kenhuis aan het Westeinde overle-
den de- oud-minister-van oorlog ko
lonel A. H. J. C. Fiévez. De overle
dene bereikte de leeftijd van
jaar. De begrafenis; van het stoffe
lijk overschot van- oud-minister
Fiévez is vastgesteld op Woensdag
op de R.K. begraafplaats aan di
Kerkhoflaan alhier omstreeks 1!
uur.-
De uitvaartdienst wordt om 10
uur gehouden inde Paschaliskerk
aan de Neuhuyskade.
BATAVIA, De Commissie
voor Indonesië van de Verenigde
Naties, de UNCI heeft aan de Vei
ligheidsraad rapport uitgebracht
over de militaire toestand op Java
en Sumatra in de periode van 24
Januari tot '11 April. Het bevat de
volgende conclusies:
1) In een groot deel van het
vroegere Republikeinse gebied be
heersen de Nederlanders slechts
de voornaamste steden en wegen.
2) De. vijandelijkheden op Java
en Sumatra vonden voortgang. Er
is geen belangrijke wijziging in de
omvang van de guerilla-activitëit
in de twee afgelopen maanden op
getreden. In een geval, een aanval
op Djokja, beliep het aantal Re
publikeinse strijdkrachten onge
veer 1500 man.
3) In sommige gebieden bestaan
.er buiten de regelmatige Republi
keinse strijdkrachten nog strijd-
'groepen zoals de Darul Islam, klei
ne bewapende communistische
benden, ongegroepeerde extremis
ten. en gewone benden.
4) De Indonesische bevolking
lijdt ontberingen omdat in som
mige gebieden de handhaving van
recht en orde onbevredigend is en
in de gebieden, die niet onder Ne
derlandse confröle staan, de meest
dringende behoefte aan medische
goederen bestaat.
5) Het schijnt de 0.F-"missie toe,
dat het economisch .-rstel, de "te
rugkeer van recht l-,: orde en het
Drieduizend zevenhonderd vier en dertig lampen veranderden het za-
keïyke fabriekspand -ucm de Fa. van Nelle in de Spaanse Polder tot een
sprookjespaleis.. Thans voor het eerst kon weer het enorme pand baden
in een zee van licht.
eind van 't lijden slechts kan wor
den bereikt, indien spoedig alge
hele overeenstemming wordt be
reikt.
Over de toestand op Java wordt
in het rapport gezegd: in het ge
bied van Bandung bevinden zich
aanzienlijke strijdkrachten van de
Siliwangi-dïvisle. Hiérvan heeft
een bataljon ingestemd met de wa
penstilstands-voorstéllen. De ande
re bataljons hebben blijkbaar be
sloten, geen verdere onderhande
gen te voeren.
De meest recente berichten wij
zen ér op. dat elk ogenblik de hui
dige kleine gevechtsaanrakingen
tussen de Nederlandse troepen en
de Siliwangi-divisie ernstiger af
metingen zouden kunnen aanne
men, aldus het rapport van de
UNCL
Studenten koppelden
spoorwagens af
DeVarsity-roeiwedstryden bren
gen bijna elk jaar een iets meer
danuitbundige vreugde der stu
denten metzich mee. Vrijwel
unaniem was .men het er Zondag
over. .eens, dat "dit roeifestijn, in
Utrecht en Jutfaas in „gepaste"
vrolijkheid werd- gevierd. Exces
sen, zoals in vorige jaren voor
kwamen, werden hier niet gemeld.
Jammer was hét daarom, dat de
studenten, die met een extra-trein
van Den Haag njar Utrecht zou
den" reizen, te ver gingen .met bun
„grappen". Deze heren hebben on
derweg van htvn trein twee rijtui
gen afgekoppeld, die iri Oudewa,-
ter tót stilstand kwamen. In Woer
den werd de onvolledige trein vast
.gehouden en spoorwegpersoneel
haalde de twee rijtuigen op. Op
last van- de directieis. de trein
daar tenslotte niet verder gereden.
De' studenten-móesten daar'doör op
eigen gelegenheid verder reizen.
Enkeletreinen, ondervonden door
dit incident .vertraging, onder meer
de trein voor Engelse verlofgan
gers. -*■
Op hetstation te Woerden
maakten enkele studenten zo veel
spektakel, dat zij door de politie
werden opgepakt.
Kapitein K'a f!*e I - Nor t,-hooft
van het radio-programma voor de Ned.
Strijdkrachten, is eervol ontslag uit de
militaire dienst verleehd. Als waarne
mend hoofd'treedt, op de heer J. A. M,
D 1 f g a a u
Ongeluk op de Luchtbrug
BERLIJN. Een Halton-vlieg
tuig van de Luchtbrug, dat gisteren
als vermist werd opgegeven, is Za
terdag op 25 km. ten Noordwesten
van Berlijn neergestort; alle vier
de ledèn van de bemanning zijn
omgekomen.
Nadat de Oost-Duitse politie te
Nauen de ontdekking van 'n vlieg
tuigwrak gemeld had, zijn Britse
officieren voor onderzoek naar deze
stad vertrokken.
Bij hun terugkeer verklaarden zij,
dat de Russen' zich behulpzaam
hadden gètoond.
Olievelden nabij Duits-
Nederlandse j;rens
BERLIJN, Duitse geologen
hebben in het gebied tussen de
Eems en de Nederlandse grens
nieuwe belangrijke olie-voorraden
aangetroffen, aldus bericht het met
Britse licentie verschijnende Ber-
lijnse blad „Die Welt".;
De nieuwe vondsten zijn onlangs
gedaan bij- boringen ten Noord-
Westen van Lingen op enkele kilo
meters afstand van de Nederlandse
grens. Men venvacht, datr hier een
belangrijk olieveld ontsloten kan
worden,-aldus het -blad.
PAKIJS. Betrouwbare bronnen alhier vertellen zonder blikken of
blozen, dat na de opheffing van de blokkade van Berlijn de 15e Mei to
Pary's een vierraogendheden conferentie begint- Zy zeiden zelfs, dat die
opheffing van de BerlUnse blokkade zelfs nog maar een kwestie was van
enkele dagen en dat als de Sowjets aansluiting van Oost-Duitsland bij de
West-Duitse federatie zouden wensen zoiets geen onvoorbereide Westerse
mogendheden zou vinden, want dat Washington, Londen en Parijs reeds
met elkaar overleggen in welke overweging zij zo'n step zouden moeten
nemen.
Een van de zoeven genoemde
„bronnen" was Herbert Evatt. de
voorzitter nog wel van de algemene
vergadering van de Verenigde Na
ties! Hij zcide letterlijk:
„Er js alle re
den het einde te
verwachten, van
het langdurige en
allergevaarlijkste
meningsverschil
inzake Berlijn: de
blokkade zal
spoedig opgehe
ven zijn!"
Indien dit we
zenlijk zo 'is, kan
er vrede ver
wacht worden
niet alleen in en
voor Duitsland,
doch ook in het
Verre Oosten
deze laatste woorden zijn ook letter
lijk aan Evatt ontleend.
De besprekingen van de Ameri
kaan Jessup en de Rus Malik te
Washington hebben dus wel iets be
langrijks opgeleverd.
Te Berlijn verneemt men dezelfde
optimistische bijzonderheden, want
kolonel Toelpanof, hoofd van de af
deling Voorlichting van het Sowjct-
Russische bestuur "heeft op een ver
gadering van hoofdredacteuren een
opheffing van de blokkade, of in ieder
DR. EVATT
Een serie opnamen uit een
Amerikaanse griezelfilm?
..Neen! Deze foto toont, welke
:^'^rtmdennffeh''At'4gelaatsuif^J
drukking van een piloot on
dergaat, wanneer de wind
druk geleidelijk van 500 tot
650 km per -uur wordt opge
voerd.
SJANGHAI- De Chinese nationalistische troepen hebben de eva
cuatie van Hangtsjou het voornaamste punt van hun 750 km. lange
verdedigingslinie van de kust van Tsjekiang tot midden-Kiangsi vol
tooid en zijn thans bezig nieuwe stellingen in te nemen. Een communis
tische aanvalsspits zou tot 60 km, achter deze verdedingslinié zijn door
gedrongen, terwijl twee andere colonnes— waarvan de ene van
Woesjing naar het Oosten en de andere van Soetsjou naar het Zuiden
oprukt een geïsoleerd," doch strategisch belangrijk spoorweg- en we
genknooppunt in dit gebied zouden naderen. Communistische troepen,
dié bezig waren met zuiveringsoperaties, bedreigen op het ogenblik
plaatsen ten' Noorden van Sjanghai, waarvan de belangrijkste, Woe-
soeng, aan de mond. van de Whanpoe ligt.
De Communisten hebben Zater
dag geëist, dat Groot-Brittannië,
de Verenigde Staten en Frankrijk
„snel hun troepen, oorlogsschepen
en vliegtuigen uit China terugtrek
ken". -
Tezelfdertijd beloofden zij „alle
vreemdelingen in, China, die .een
;horihaai'~v'bëröeRuitoefenen"--Jte"
zullen beschermen. Zij zeiden be
reid te zijn het aanknopen van di
plomatieke betrekkingen met
vreemde landen te overwegen.
Volgens een communistisch ra
diobericht is het grootste deel van
zeven nationalistische legers onge
veer 128 km. ten zuiden van Nan
king omsingeld en is de vernieti
ging van deze troepen in gang.
Meer dan 40.000 regeringssoldaten
zouden reeds zijn gevangen geno
men.
Drie Britse passagiersvliegtui
gen en een aantal toestellen van de
Britse luchtmacht worden in ge
reedheid gehouden om, zo nodig,
de zich te Sjanghai bevindende
Britse onderdanen nog op het
laatste ogenblik te kunnen weg
voeren.
Overleg spoedig herva t
BATAVIA. Dr. Beel, de
Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, in Indonesië, zei Zaterdag
in een radiorede, die hij hield ter
gelegenheid van de verjaardig van
Koningin Juliana* dat „de com
munistische zegetocht in China kan
dienen als bewijs,, dat de in Indo
nesië1 gebrachte Nederlandse offers
niet tevergeefs zijn geweest." Dr.
Beel zei verder, dat er nog geen
volledige stabiliteit was bereikt,
maar, volgens hem, kan men een
langzame verbètering op de weg
naar herstel waarnemen.
geval een begin daarvan, binnen drie
dagen voorspeld. „Incidenten" zei hij.
„hebben zich in de afgelopen dagen
niet meer voorgedaan; dat waren
slechts routine-controles, waaraan
men geen consequenties moet ver
binden."
Ook vaartuigen zullen geen over
last meer ondervinden, tenminste dit
heeft alweer een ander, nl. generaal
Kwasjnin aan brigade-generaal Ben
son verzekerd, tijdens besprekingen,
die in „een buheaigewoon vriend
schappelijke sfeer" te Berlijn werden
gevoerd. Dus als de Britse militaire
posten bij de sluizen blijven staan,
moet men daaraan geen bijzondere
betekenis meer hechten.
Dit lijkt allemaal mooi. om niet te
zeggen: onverwacht te mooi. Daarom,
dat officiële Londense.. kringen nog
tot voorzichtigheid manen, want Jes
sup en Malik'zouden nog niet klaar
zijn en op nieuwe instructies wach
ten; en dan: Parijs en Londen willen
toch ook nog gaarne een belangrijke
duit in de Amerikaans-Russische zak
te Washington werpen dan zo nu en
dan een „telefonische".
Op deze Engelse aanmaning tot
voorzichtigheid sluit een Russische
meededeling aan, waarvan de Taeg-
lische Rundschau melding maakt en
die aldus luidt:
„De Sowjet-Unie zal bij de even
tuele vtermogendhedén besprekingen
toch onverminderd vasthouden aan
eisen van:
Vredesverdrag met Duitsland,
vorming van een democratische re
gering voor geheel Duitsland en
terugtrekking van de bezettings
troepen binnen een jaar na tekening
van het Vredesverdrag."
SOESTDIJK. Inweerwil van
;het 'kille weerIs het beroemde
Oranjezonnetje op dé Koninginne
dag de: feestvierders tijdens' het 'dé
filé en de-bloemenhuldè trouw ge
bleven; Er kwam geen eind aan de
'rijen der duizenden, die met bloe
men in de hand de brede oprijlaan
voor het palels..kwamen oplopen
om de vriendelijk lachende vorstin
öp het bordes hunaanhankelijk
heid te .betuigen.
Toen. het'défilé afgelopen was,
'laghet brede .bordes bedolven on-
der de kleurrijke pracht van dui
zenden bloemen.
Eerst hadden drie' duizend kin
deren van de lagere scholen te
Baam eii Soest het Wilhelmus ge
zongen begeleid door de Baamse
Harmonie „Crescendo" De kleine
zangers hadden zich voor het pale-fc
opgesteld .met ballonnetjes, die na
het Wilhelmus de lucht in moes
ten. Maar voor dit spannende ogen
blik was aangebroken waren reeds
vele ballonnen ontsnapt, hoog de
lucht in, de Oranjezon tegemoet.
Toch bleven er nog genoeg over oni
het feest te dóen slagen. Het Wil
helmus was nog niet-verklonken of
er stegen bfjna drie duizend bal
lonnetjes op, onder Ipid. -gejuich
van de grote kinderschare. Voor
dien waren vier meisjes uit Baarn
en Soest, nl. Anneke Albers, Ada
OJthoff, Corrie Beyer en Hehny
van Veile het bordes opgestapt om
aan de prinsesjes Beatrix en Irene,
eigen ballonnetjes te overhandigen.
If et comité Kinderfeest heeft en
kele mooie prijzen beschikbaar ge
steld voor wiens ballonnetje - het
verst van Soestdijk-neerkomt.
Prinses Margriet mocht de plech
tigheid niet van het bordes af bij
wonen, omdat zij wegens een lichte
verkoudheid het bed moest houden.
Van een der ramen van de kinder
kamer üit kon zij het hele feest
van'bloemen en ballonnen gade
slaan. Voor een auder raam van de
kinderkamer mocht het jongste
prinsesje op de schoot van prinses
Wilhelmina het feest meemaken.
Na het défilé bracht de band van
•Arnhemse rooms-katholieke verken
ners met schetterende trompetten
en slaande trommels een wanne
hulde aan de koningin. Zij waren
speciaal genodigd. Op het feest te
komen, omdat de koningin tijdens
de kroningsfeesten vorig jaar reeds
weg was, toen zij' op het Stadion-
veld hun prestaties ten beste ga
ven.
Aan het slot van het feest kwam
het. koninklijk gezelschap van het
bordes af om de leden van het.co-,
mité rioemenhuldeen die van de
Oranjeverenigingen te begroeten.
Onder de'gasten voor hét bordes
bevonden zich ook de burgemeester
De drukpersen van Sjang
hai verhezen steeds meer
terrein in hunstrijd tegen de
inflatie. Een Amerikaanse
dollar kost reeds 3 millioen
„gouden" joean. Op de 3ste
Mei hadden de werkgevers
3000 milliard joean nodto om
de maandsalarissen te kun
nen uitbetalen.
De bezorger.met de lang-
ste krantenwijk is de 15-
jarige Donald.Olson «it Min
neapolis. Hij moet een
speciale editie van de Min
neapolis Sunday Tribune
gaan bezorgen bij staatslie
den in 25 hoojdsteden van de
wereld, o.a. in BrusselDa
mascus en NetoDelhi, Ge
lukkig voor hem, mag hij 'n
vliegtuig nemen.
In het leger van Israel
heerst een Babylonische
spraakverwarring. Men hoort
er Engels, Duits, Frans, Sla
visch, Jiddisch enz. Nu moe
ten de soldaten binnen 6 we
ken 1100 woorden Hebreeuws
leren, anders gaan ze de pe
toet in.
van Soest, mr. S. P. baron Ben-
tïnck en de burgemeester van
Baarn, jhr. F: J. van, Beeck Cal-
koen.
Gedurende de plechtigheid ston
den tienduizenden belangstellenden
op de Amsterdamse Straatweg voor
de paleistuin bijeen.
Uit het buitenland ontving de Ko
ningin ook vele gelukwensen, o.m.
seinde president Truman haar: „Het
Amerikaanse volk en ik, wensen U
van harte geluk en het .allerbeste ter
gelegenheid van' Uwer Majesteits
verjaardag".
Vertrouweling van Poolse
primaat gearresteerd
WARSCHAU. Naar te War
schau wordt vernomen heeft de ge
heime politie een overval gedaan
op de Allerheiligenkerk te War
schau cn de 55-jarige pater Zyg-
munt Kaczynski gearresteerd. Pa
ter Kaczynsky was een vertrouwe
ling van de Poolse primaat. Naar
men gelooft behoort pater Kac
zynski tot een groep rooms-katho-
lieken, die de primaat adviseren
een meer onbevreesde houding te
gen de pogingen der regering ter
verzwakking van de rooms-katho
lieke autoriteit aan te nemen.
LONDEN. De broer van ko
ning George, de hertog v. Glouces
ter, heeft Zaterdag - verklaard, .etet;
de toestand van de vorst bemoedi
gend is.
Aanhoudend droog weer
Weersverwachting, geldig tot Dins
dagavond.
Koude nacht met plaatselijk mist.
Overigens droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden.
's Nachts tydelijje zwakke, over
dag meest matige wind tussen
Noord en Oost. In de kuststreken
ongeveer dezeHde, in het binnen
land ietg .hogere temperaturen dan
vandaag.
3 Mei: Zon op 5.08, onder 20.07;
Mana op 7.51, onder 1.20.
3 Mei: Hoog water-te Rotterdam: Je
tij 7.37 uur, 2e tij 19.50 uur.
Waarnemingen, hedenmorgen 8.4D u.
te Rotterdam: luchtdruk 1032,0wind
N.O. 4c temp, 0.6r max. .11.6 gistermld-.
dag 4.40 uur: min. 4.9 hedenmorgen
5,40 Uur. Weersgesteldheid: onbewolkt.
Zondagsrijverbod
F) E 24ste April vat» dit jaar was
een uitzonderlijke mooie-weer
Zondag. Op zo'n dag ontvlucht
ieder, die maar enigszins kan, de
stoffige stad om verpozing, te zoe
ken in de vrije natuur of wat
daar voor doorgaat. Op zo'n prach
tige voorjaarsdag kan men het
nauwelijks.beterutreffen,;want ,jie
bbllënveTdëh staan in bloei én de
vruchtbomen dragen hun bloesem
pracht. Maar het Zondagsrijverbod
was op die 24ste April van kracht,
misschien zeer tot genoegen van
de duizenden fietsers, en de enige
auto's, die zich op de weg bevon
den, waren van buitenlandse bezit
ters. Dat Zondagsrijverbod is niet
zowaar een ambtelijke maatregeL
Het heeft zelfs een zeer verstrek
kende betekenis. Onze brandstof-
fenpositie laat hef onbeperkt ge
bruik van olie en benzine nog niet
toe. Ze kosten deviezen en devie
zen, dit is reeds uitentreuren be
toogd, zijn schaars. Toen het Zon
dagsrijverbod twee jaren geleden
inging, hoopte de regering daarme
de een aanzienlijke besparing te
bereiken en het feit, dat dit ver
bod nog steeds van kracht is, kan
er op wijzen, dat het aan zijn doel
beantwoordt. Dus waren de auto
bezitters op die heerlijke bollen
en bloesem Zondag genoodzaakt
om èf thuis te blijven en uit wan
delen te gaan öf de fiets van de
zolder te halen-en een nuttige li
chaamsbeweging te nemen.
Met deze uiteenzetting houdt het
vraagstuk niet op een vraagstuk te
zijn. Er zit namelijk veel meer aan
vast! "Want die duizenden autobe
zitters zouden, indien zij op meer
genoemde dag wèl langs Neerlands
dreven hadden mogen toeren, bij
tijd en wijle gebruik hebben ge
maakt van pleisterplaatsen, in de
vorm van café"s, hotels en restau
rants, om de inwendige meng te
versterken en het vaderlandse stof
uit de keel te spoelen. Met andere
woorden; omdat zij niet mochten
rijden met hun auto, zagen de con-
sumptiebedrijven een aardig som
metje verteringen, aan hun neus
voorbijgaan. De bedrijf shoreca
heeft direct na het afkondigen van
het Zondagsrijverbod bij de Minis
ter van Verkeer ernstige bezwaren
ingebracht, die echter zonder uit
werking bleven. Thans heeft de
bedrijfshoreca een enquête inge
steld, waarvan de conclusies ta
melijk verontrustend mogen, heten.
De bedrijven, die bruikbare gege
vens inzonden, vormen naar hun
aard en omvang een duidelijk en
betrouwbaar gemiddelde van het
totale aantal ondernemingen, dat
bij het rijverbod direct is geïnte
resseerd.
De gegevens tonen aan, dat het
verlies in ontvangsten bij 57 be
drijven over het jaar 1940 rond één
millioen gulden bedroeg. In per
centages uitgedrukt wordt het
schadebeeld nog aanzienlijk slech
ter. Dan blijken verliezen, varië
rend van 20 tot 90%. En nog ern-
itiger laat de situatie zich zien
wanneer wy letten op de omvang
van de hier betrokken bedrijven,
die in vele gevallen zo is, dat als
gevolg van de Zondagschade, de
grens van de bestaansmogelijkheid
is bereikt. Wanneer wij nu het ge
tal 57 in verhouding bréngen tót
dat van alle betrokken ondeme-
mingen, is de_ schatting van het
verlies op 10 a 15 millioen gulden
jaarlijks vrij aannemelijk.
Het noodlot van elke maatregel
brengt mee, dat ze goede en kwade
gevolgen heeft. Het goede zit hier
in de brandstofbesparing; het
kwade in het inkomstenverlies der
horecabedrijven. In het licht van
de gepubliceerde cijfers lijkt het
ons van groot belang, dat ernstig
wordt nagegaan in hoeverre het
goede dan wel het kwade over
heerst. Want als er dan toch over
.deviezen wordt gesproken, het
gaat hier om het wel en wee van
een deviezenbrengende bedrijfstak!
