I
HET EOTTEEDAMSCH PAROOL
Van der Waals voor
Raad van Cassatie
Benoeming van staatssecretarissen
middelpunt van debat
„Schreieder zei: niemand zal
gefusilleerd worden
Dr. Van Royen
genoemd
ECremlin nodigt Westen uit tot
economische samenwerking
r
Verbeteringen op militair
economisch gebied
en
Onze verliezen
in Indonesië
Geen partijbelang, zegt de PvdA
doch een landsbelang
Schandaal
Schreieder
Woensdag 11 Mei 1949
P.sd. en Adm. Lange Haven 141, Schiedam
Tel. 6r:M Abonn.prlls: per week 0.32
per kwartaal f 4.10. losse nummers 0.0?
Opgericht door de Stichting „Het Farool"
M SCHIEDAMMER
Negende jaargang No. 103
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
393644 Sanfcler; Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur-. B. de Vries
Hooidredacteur: W. B. F. Schaper
(Van onze verslaggever)
DEN HAAG - Vanmorgen, terwijl een druilerige regen uit de
grauwe wolken boven Den Haag neerdaalde, dromde het publiek
reeds om negen uur santen op de brede trappen van het indruk
wekkende geoouw van de Hoge Raad aan het Plein, waar Anton
van der Waals, een der grootste verraders uit de bezettingstijd
- misschien we! de grootste - voor de tweede maal voor zijn
rechters verantwoording moest afleggen van zijn misdaden. Ruim
een jaar is het geleden, dat de Rotterdamse kamer van het Haags
Bijzonder Gerechtshof over de uiterlijk onbewogen ex-automon
teur de doodstraf uitsprak.
Vandaag zal de Bijzondere Raad
van Cassatie deze opzienbarende
zaak in hoger beroep behandelen,
Doodstil is het als Van der
"Waals om enkele minuten over
tien door twee robuste parket
wachten wordt binnengeleid. Hij is
gekleed in een grys costuum en
draagt een lichtbruine actetas on
der de arm. Uit zijn borstzak
steekt een witte pochette. Zijn ge
laat is bleek, doch onbewogen.
Geen spier van zijn gezicht ver
raadt wat er in hem omgaat, nu er
voor de tweede maal na de bezet
ting over zijn leven zal worden be
schikt.
Met een duidelijk verstaanbaar
„ja" beantwoordt hij de vraag van
de president mr. H. Haga, of hij
Anton van der Waals is. Dan kort
en zakelijk leest de griffier de dag
vaarding voor.
De namen van hen, die in de
moeilijke, doch geenszins tever-
geefse strijd tegen de bezetters het
hoogste offer brachten, klinken
door de ,tot in de uiterste hoeken
gevulde rechtszaal. Gevallen door
verraad, het verraad van één man,
Anton van der Waals. Ook de
moord op Van der Meer wordt, zij
het kort, aangehaald.
Mr. Haga begint met de behan
deling van het verraad van de Rot
terdamse groep, van de politieman
v. d. En de en Jan Kwak. Er ont
staat enige discussie tussen de pre
sident en de verdachte over de be
zoeken die v. d. Waals aan de moe
der van Kwak bracht.
Van der Waals verdiept zich in
enkele kleinigheden waarop mr.
Haga interrumpeert. „In ieder ge-
Bonn hoofdstad van
West-I)mtsland
BONN. T>e stad Bonn is gister
avond door de West-Duitse Consti
tuerende Vergadering gekozen als
hoofdstad van West-Duitsland. 33
Stemmen werden uitgebracht voor
Bonn en 25 voor Frankfort.
Er werd een ongeldige stem uit
gebracht. De beide communisten
onthielden zich van stemming. De
stemming was geheim, zodat men
niet precies weet, wie voor Bonn en
wie voor Frankfort heeft gestemd,
maar men gelooft, dat bijna alle so
ciaal-democraten en enkele libera
len, alsmede de twee christen-demo
craten uit Hessen voor Frankfort
stemden en alle andere Christen
democraten en de liberalen voor
Bonn. De uitslag werd met storm
achtig applaus op de publieke tribu
ne ontvangen.
val deed U onjuiste verhalen, ter
wijl u wist dat Jan Kwak gevan
gen zat.'*
Van der Waals zwijgt bedrem
meld.
Mensenredder?
De president gaat vervolgens
verder met de behandeling van de
verraadgevallen Kees' Dutilh. de
groep „Wim" en d'Aquin. Van der
Waals, beantwoordt de vragen van
rrir. Haga zeer uitvoerig doch doet
het voorkomen alsof hij met zijn
slachtoffers het beste voorhad.
Pres.: „Als ik het goed begrijp,
heeft U slechts mensen gered."
Wanhopig poogt de verdachte de
Raad van zijn goede bedoelingen te
overtuigen. „Vier en veertig dood
vonnissen, dat is hert resultaat van
uw bemoeiingen" zegt mr. Haga de
verdachte strak aanziend- De enige
tegenwerping, die v. d. Waals k;n
maken is „Schreieder'had gezegd,
dat er niemand, gefusilleerd zju
worden."
Van dérWaals toonde trbuWens
in hei geheel geen.aandoening wan
neer hem een van zijn. noodlottige
verraadzaken werd voorgehouden.
Met vlakke zachte stem gaf hij zijn
lezing van het gebeurde. Deze was
meestal in strijd met vorige ver
klaringen zodat de president: op een
gegeven moment boos uitriep:
i,Schei toch eens uit met die stom^
me ontkenningen. U heeft deze din
gen reeds toegegeven".
„Och", zei v. d. Waals, „het was
niet moeilijk een bekentenis van me
los tekrijgen toen ik dertig maal
met een stoel was geslagen."
,,;U bent niet mishandeld", zei de
president.
,,Dat is wel.gebeurd, dat kan ik
bewijzen", zei Van der Waals.
Dse „dood van.-';zijn voormalige.
Opvolger dr. Beel
(Eigen berichtgeving)
DEN HAAG. Nu dr. Beel op
korte termijn zijn werkzaamheden
zal beëindigen, wordt de vraag
actueel wie hem zal opvoigen. Er
doen hardnekkige geruchten de
ronde, volgens welke de regering
het oog op dr. Van Royen heeft
laten vallen. Aan het inzicht van
dr. Van Royen, dat door de minis
ters Stikker en Maarseveen werd
gedeeld en vervolgens door de ge
hele jegering ls gesteund, schrijft
en toe, dat de reacties van Dins-
g in de politieke commissie van
ae V. N. zo hemelsbreed verschillen
van de houding, welke de Veilig
heidsraad jegens Nederland heeft
aangenomen.
Tegelijkertijd houdt men zich hier
bezig met de vraag, welke functie
minister Van Maarseveen op dc
duur zal blijven vervullen. Het suc
ces dat de politiek van Van Maar
seveen t.a.v. Indonesië tot nu toe
heeft gehad, wordt in verschillende
kringen gezien als een sterk argu
ment om dit te continueren. Van
katholieke zijde wordt echter sterk
aangedrongen op de benoeming van
een opvolger van Van Maarseveen
aan een van beide ministeries, op
dat weer het oorspronkelijke aantal
K.V.P.-ministers in het kabinet zal
zijn vertegenwoordigd.
Oud-minister Fiévez
herdacht
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De voorzitter
van de Eerste Kamer heeft Dins
dagmiddag- in een korte rede de
pas 'overleden oud-minister van Oor
log;; F i v e z, die altijd veel waar
dering- genoot van de Kamer, her
dacht. Prof. Kranenburg herinnerde
eraan, .dat kolonel Fiévez bij. zijn
eerste optreden in deze Kamer aller
sympathie won.- Minister Schokking,
zich bij deze woorden aansluitend,
releveerde,, dat de heer Fiévez, on
dank# zfjn zwakke gezondheidstoe
stand, bergen werk verzet heeft
voor a: de heropbouw van leger en
vlöoti. Zijn heengaan "is eèn. zwaar
vérlies voor -het land.
'SPAANS PROBLEEM
Franco heeft het in - hoofdzaak
aan de Spaanssprekende Zuidame-
xikaanse volken te danken, dat de
in 1946 door de Verenigde Naties
over zijri regiem uitgesproken ban,
aanzienlijk is verzacht. Maar toch
zou het daartoe niet gekomen zijn,
indien niet een grote groep landen,
waaronder de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië en Frankrijk, zich
van stemming had onthouden, toen'
de vrije uitwisseling van ambassa
deurs en gezanten met Spanje aan
de orde werd gesteld. Het toonaan
gevende Engelse blad „Times"
noemt deze houding „timide", een
mening, die men zonder veel
moeite kan delen. Zowel de Wes
telijke als de Oostelijke landen wa
ren het er over
3 eens, dat de re
solutie van De
cember 1946,
waarbij verzocht
werd, alle hoof
den der diplo-
„OUDE KANT EN WAAIERS"
tv' IN BOYMANS
Een., tentoonstelling „Oude kant
en waaiers" uiteen Rotterdamse
particuliere verzameling wordt
Vrijdagavond 13 Mei om 8 uur in
«vuuuoijgB, jhek'/iiSUseum -Boymans -geopend,
huisknecht en secretaris Mossirik- Anhe'H. Mulder houdt vooraf een
hoff was volgens v. d. Waals het I causerie in de aula van het
werk van de mysterieuze „John". Museum.
MOSKOU. Samenwerking tussen de economische systemen van de
Sowjet-Unie aan de ene en van de Verenigde Staten en Groot-Brittan-
flt ti? t zy tl13 11161 slechts mogelijk, maar ook wenselijk in
het belang van de vrede aldus is gisterenavond door een commen
tator van radio-Moskou tijdens een uitzending in het Engels verklaard.
Om zijn betoog kracht by te zetten, haalde de commentator citaten aan
V"?6 hesprelungen, welk® de Amerikaanse politicus Harold a tassen in
1947 met Stalm had gehad. Het verschil tussen economische systemen,
zo zeide Stalin, toen, was met van belang, waar het samenwerking be
trof. De economische stelsels in Amerika en Duitsland waren gelijk ge
weest en toch was er oorlog tussen de twee landen uitgebroKen.
ttatieke missies uit Spanje terug te
roepen, een nutteloos gebaar was.
Volgens de mening van Oost-Euro
pa werd het Franco-regiem daar
door niet hard genoeg getroffen. In
de Westelijke landen weet men, dat
ait regiem ïh het geheel niet ge
troffen werd. Het was een. soort
van speldeprik, die slechts de
Spaanse trots stimuleerde en waar
de maatregel nog van enige in
vloed was, vergrootte hij de afkeer
van buitenlandse inmenging in
Spaanse aangelegenheden, aldus de
positie van generaal Franco ver
sterkend. Gezien de internationale
politieke situatie schijnt het be
wandelen van een middenweg door
het Westen ten aanzien van het
Spaanse probleem het meest voor
de hand te liggen. Dat wil zeggen,
dat men overgaat tot het opnieuw
uitwisselen van diplomatieke ver
tegenwoordigers. de handel met dit
land op redelijke voorwaarden
voortzet, maar blijft weigeren
^panje's toetreding tot de Weste
lijke Unie aan te moedigen.
VELDMAARSCHALK LORD
MONTGOMERY van El Ala-
mein, d?> korte tijd in Neder
land verblijf houdt, bracht
Din&dag eert bezoek can de
Britse ambassade in Den Haag.
De beroemde en populaire
veldmaarschalk en de Britse-
ambassadeur in Nederland, Sir
Phtlip Nicholsin een geani
meerd gesprek, dat klaarblij
kelijk de hond van de ambas
sadeur betreft.
Nee toch.Heus
Een onbekende heeft gister
middag op' de Arnsterdamse
Ceintuurbaan tientallen bank
biljetten laten neerdwarrelen.
Het publiek was er als de kip
pen by en menig briefje heeft
een niet vast te stellen bestem-
ming_ gekregen. De politie heeft
f 275.— kunnen registreren bij
verschillende mensen, 'die, na
notering, van hun personalia,
met de vangst mochten vertrek
ken. Een knaapje had kans ge
zien in de gauwigheid 156.-
te vergaren.
Philips heeft een apparaat
«ernaar dfg»% ufoerm ede pien
electronen een snelheid kan ge
vendie practised even groet is
als die van het licht (300.000
km per seconde). Met. bundels
van dergelijke snelle electronen
kan men dieper doordringende
röntgenstralen opwekken dan
met de gebruikelijke röntgen-
apparaten mogelijk is.
Ttuee man en eert kat zijn
met een zeilboot van 10 m.
lengte uit Trinidad vertrokken
om een reis om de wereld te
maken. Een der mannen is de
Nederlander Lamberty, die het
vorige jaar in een kleine boot
van Amsterdam naar' Trinidad
is gezeild.
Tientallen journalisten staan
met hun auto's aan de zone-
grens bp Helmstedt opgesteld
om onmiddellijk na opheffing
van de blokkade naar Berlijn te
rijden. Maar zijzullen er niet,
zoals hun plan tras) een snel
heidsrace van kunnen maken.
De Britten hebben besloten, dat
zij netjes achter een aantal mi
litaire wagens moeten rijden.
Een beroep op samenwerking
van Russische zijde is ook gedaan
in Genève, waar op het ogenblik de
Economische Commissie voor Eu
ropa van de Verenigde Naties bij
een is. Daar beloofde gisteren een
Russische vertegenwoordiger, dat
de Oosteuropese landen alles zuUen
doen om de handel met het Wes-
ten te vergroten. Volgens hem was
slechts de Amerikaanse discrimi
natie van Oost-Europa het enige
beletsel geweest voor het feit, dat
dit nog niet eerder geschied is. Het
Oosten, zo vertelde hij, Verkoopt 37
procent meer aan het Westen, dan
het Westen aan het Oosten. Dit
noemde hij een gevolg van de
Amerikaans-Britse vergunningspo-
Rtiek, die even schadelijk voor het
'P°5^.etl sis heb .Westen zou-rija.
Soldaten van hei nationalisti
sche leger voeren voorraden
aan over een teeg, c..hIer de
60 km., lange schutting, dte in
derhaast is opgericht om
Sjanghai te beschermen tegen
de aprakkende communistische
troepen.
Oost-Indonesïë kiest
Senaat
MAKASSAR. Het parlement
van Oost-Indonesië heeft de ont-
werp-grOndwet thans in behande
ling genomen. Voorts is een voor
lopige senaat van Oost-Indonesië
gekozen. Alle daerahs hebben inge
volge een desbetreffende wet een
vertegenwoordiger naar dit, der
halve 13 leden tellende, lichaam
afgevaardigd. Deze vertegenwoor
digers werden door de besturen van
de daerahs verkozen. De voorlopige
senaat, waarin de sultan van Ter-
nate en verschillende zelfbestuur-
ders zitting hebben, heeft tot taak
de ontwerp-grondwet van Oost-
Indonesië in eerste lezing in behan
deling te nemen. Daarna wordt hét
lichaam ontbonden om plaats te
maken voor een definitieve, senaat,
overeenkomstig de in deze grond
wet vastgestelde regelen. De nieu-
we_ senaat zal rich dan in tweede
lezang over de grondwet uitspreken.
De voorlopige senaat zal waar
schijnlijk zeer spoedig te Makassar
bijeen, kunnen.- komen. -A y?--
REGERING OVER INDONESIë
Weinig ingenomen met publicaties
ex-lt.-gouverneur-generaal
van
DEN HAAG.
op vragen van
leden omtrent de militaire toe
stand ln Indonesië deelt de rege
ring in haar Memorie van Antwoord
over de begroting van Overzeese
Gebiedsdelen 1949 mede, dat daarin
een gestadige verbetering valt waar
te nemen.
Wel wijzigt de toestand zich her
haaldelijk door de mobiliteit der
benden. In algemene zin kan wor
den gezegd, dat de. militaire situatie
op Sumatra gunstig is. Op Java be
vinden zich nog centra-van benden-
vwL ai^woord activiteit tussen Spkabumi en Tjian-
e Kamer- dur op West-Java. nabij Djofcja en
Minder koud
Weersverwachting, geldig van
Woensdagavond tot Donderdag
avond,
Veel bewolking, maar over
wegend droog weer met van
nacht plaatselijk mist en mor
den overdag enkele opklaringen.
Weinig wind. Iets hogere tem
peraturen dan vandaag.
12 Mef: zon op 4.52, onder 20.21 i
maan op 20.55. onder 4.31.
DEN HAAG. De regering
maakt bekend, dat tot haar leed-
weren de volgende verliezen in
Indonesië zijn gerapporteerd:
Kon. Marine: 8 Mek mar. Z. H.
van der Horst, Nijmegen; le lt. der
mar. G. H. W. Wouters, Hilversum.
E:N.I,L.: 17 April: Jav. sold. 2e
kl. inf. Soedjono: 19 April: Soend.
sold. 2c kl. inf. Paat; 20 April:
Jav. sold. Ie kl. inf. Disan; Jav.
sold, le kl. inf. Ka wan; Jav. sold.
2e kl inf. Partopawiro; Jav. sold.
2e kl. inf. Goetoel; Jav. sold. 2e kl.
inf. Kadar; Jav. gold. 2e kl. inf.
Degiman; Jav. sold. 2e kl. inf. Ma-
siman; Jav. sold, 2e kl. inf. Nakim;
Jav. sold. 2e kl. inf. Soetomo; Jav.
sold. 2e kl. inf. Soenoes. 20 April:
Jav. sold. 2e kl. inf. Sidjas; Bat.
korp. inf. Soetagaloeng; Bat. sold.
2e kl. inf. Sitanggan: Amb. sold,
le kl. inf, Leatemia. 21 April:
Jav. sold, le kl. Amatsardi; Chin,
mil. sold. Tan Tjiw Ong; Tim. sold.
2e kl. inf. Wimpie. 23 April: Amb.
sold. 2e kL inf. L. Lalurumele: over
leden t. g. v. oorlogsverwonding op
23 April: Soend, sold. 2e kl. inf.
Etnen,
DEN HAAG. Na. een korte
discussie, waarin minister Spitzen
het vrywel eens bleek met de be
zwaren. van de heer Bieröma (V. en
D.) tegen staatsexploitatie op grote
schaal in de N.O.-polder, nam de
Eerste Kamer de begroting 1949
van het Zuiderzeefondszonder hoof
delijke stemming aan, evenals het
wetsontwerp tot instelling van. de
gemeente Wïeringermeer.
„OORLOG" IN DE EERSTE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De behandeling van de militaire begrotingen in het
parlement is door de internationale militaire samenwerking in een biizon-
der kader komen te staan. Deze samenwerking, over welker noodzaak
ATM wel een communis opinio bestaat,-dwingt .zowel de Regering als de
Kamerleden tot zelfbeperking, omdat van de internationale-af spraken nu
eenmaal met alles kan worden geopenbaard. Terecht verlangde de heer
De Dreu (Arb.) Dinsdag, tijdens de .debatten in de Eerste Kamer, dat
voor de defensie-commissie niet allés geheim zou'worden gehouden. Of
schoon de nieuwe doelstelling van onze krijgsmacht van uitnemend belang
ls'..?;a: or"da* Z1J kst failliet betekent van onze vroegere neutraliteits-
politie»j, stond met deze gisteren in de Eerste Kamer in het centrum der
aandacht, doch de benoeming van de nieuwe staatssecretarissen, die
beiden met minister Schokking medegekomen waren om de politieke
vuurdoop te ondergaan.
Éénhoofdige militaire
leiding toegejuicht
Men weet; dat van de zijde der
P.v.d.A. tegen het voorbijgaan van
deze partij bij de benoeming van de
helde staatssecretarissen ernstig be
zwaar is gemaakt. Daardoor is deze
kwestie geheel in de politieke sfeer
geraakt.
Vooral de heer AIgra (A.R.)
beet zich onmiddellijk vast in deze
politieke kluif. Hij verweet de
P.v.d.A., dat zij door haar critiek
op de benoeming van staatssecreta
rissen voor Oorlog en voor Marine
partybelangen liet gaan boven het
landsbelang. De concessie van nèg
een staatssecretaris voor Oorlog zou
z.i. in de huidige situatie onverant
woordelijk'zijn en slechts als een
uiting van partijpolitiek kunnen
worden gezien. Hij achtte het vol
strekt onzakelijk in de hogere leger
leiding socialisten te willen aan
treffen. Daarvoor ligt 'de tijd van 't
gebroken geweertje nog niet lang
genoeg achter ons. H(j verlangde
van de minister de toezegging, dat
geen staatssecretaris voor de lucht
macht zou worden benoemd, gelijk
van-de zyde der P.v.d.A. is bepleit.
De heer Vixseboxse (C.H.)
bepaalde zich wat de staatssecreta
rissen, betreft tot de opmerking, dat
de nu geschapen toestand geheel
naar rijn smaak was. Een burger
minister van defensie met deskun
dige staatssecretarissen voor oorlog
en voor marine was reeds lang zijn
ideaal. Hij zou het betreurenswaar
dig vinden als de benoeming van
staatssecretarissen een zaak van
partijpolitiek zou worden.
In de avondvergadering wees de
heer De Dreu (Arb.) er op, dat
i het Atlantisch Pact is gesloten om
de internationale'rechtsorde te be
veiligen.
Ook deze spr. was verheugd over
de eenhoofdige leiding der militaire
aangelegenheden. Doch het defensie
beleid moet weerklank vinden bjj
een zo groot mogelijk deel van ons
volk en daarom zou het wijs beleid
geweest zijn indien by de benoeming
der staatssecretarissen ook rekening
was gehouden met de wenselijkheid.
dat het democratisch-socialistisch
volksdeel vertrouwen heeft in het
defensiebeleid. Dit is een landsbe
lang, geen partybelang. Spr. vraagt
nadere inlichtingen over deze benoe
mingen.
De heer Wendelaar (V.V.D.)
bleek zich zeer geërgerd te hebben
aan de publicaties over door Neder
landse militairen in Indonesië bega
ne wreedheden, waarbij niet genoeg
de nadruk is gelegd op het feit, dat
dit excessen betrof.
De heer-Van der Kieft (Arb.) her
innerde aan de tyd na de vorige oor
log, toen niet alleen dc socialisten
hoopten, dat, de oorlog voor goed
was uitgebannen. Spr. schaamt zich
niet, te hebben gehoord tot de men
sen, die te hoog grepen naar een
menswaardig ideaal; Dreiging van
totalitaire, machten dwong tot her
ziening van ons misschien utopisch
idealisme. Wij hebben daar de poli
tieke consequenties uit getrokken
en denken er niet aan om de heren
Algera en Wendelaar te vragen hoe
lang w*j in de politieke quarantaine
moeten verbleven, aldus spr. Benoe
ming van een staatssecretaris uit de
kringen van de P.v.d.A. zou mis
schien aan een betere verstandhou
ding tussen defensie en. het socia
listisch volksdeel tegemoet komen
Solo'om Midden-Java en/in de stré-
Ken van Kediri—Kertosdno en Ma-
Iang op Qost-Java.
Ook in economisch opzicht treedt
verbetering In. Op 1 Maart 1949 wa
ren m nieuw bezet gebied 100 onder
nemingen weder in bedrijf of zullen
zij de productie spoedig kunnen her
vatten. Yan veertig ondernemingen
weet men dat ze rijp vernield. Van
de rest zijn geen gegevens bekend.
De export van Indonesië blijft rich
gunstig ontwikkelen
Het is niet doenlijk de consequen
ties van de opschorting van de Mar
shall-steun aan Indonesië thans
reeds in concrete cijfers uit te druk
ken. Zeker is-echter, dat zij een ieer
nadelige invloed zal hebben op de
economische ontwikkeling van Indo
nesië, Van een van verschillende zij
den ingezette boycot kan niet ge
sproken worden.
Omtrent de komende ronde tafel
conferentie. zegt de Memorie:
De regering kan op dit ogenblik
geea uitspraak doen omtrent de
vooruitzichten, hiervan, aangezien de
factoren, welke daarvoor bepalend
rijn, nog te ongewis zijn.
Geen vrees behoeft te worden ge
koesterd. dat de regering bereid zou
znn mede te werken aan een proce
dure, welke de ronde tafel-conferen
tie zou denatureren tot een registra
tie van hetgeen in voorafgaande on
derhandse besprekingen reeds zou
zijn overeengekomen,
In antwoord op vragen naar de
journalistieke activiteit' van de oud-
luitenant gouverneur generaal, dru'v.
Mook. zegt de regering in te stem
men met de klacht, dat deze zich in
zijn schrifturen onvoldoende' beper
kingen-oplegt.
Het is de bedoeling de combinatie
yan functies van mr. v. Maarse-
yeen als minister van binnenlandse
zaken en die van overzeese gebieds
delen binnen afzienbare "tijd te be
ëindigen. Maatregelen daartoe zijn
in overweging.
De naam _van vhet laatste ministe-
ne zal worden aangepast aan de ge
wijzigde rechtsorde.
Van vele zijden werd de regering
aangevallen over het voortgezette
contact met de republikeinse leiders.
Het antwoord van de regering luidt:
Het feit, dat de regering, ondanks
vele ervaringen, bereid blijft om
met de leiders van de Republiek
over de toekomst van. Indonesië
overleg te plegen, wijst niet op een
illusionistische houding tegenover
de Republiek. Veeleer acht zij het
illusie te menen, dal de Neder
landse politiek haar gerechtvaardig
de doelstellingen zou bereiken, wan
neer de regering een dergelijk over
leg thans zou afwijzen.
HILL.EGOM. De AOljarige K. T. Is
hedenmorgen door een uit Haarlem, ko
mende trein gegrepen en op slag ge
dood. De trein had 20 minuten ver
traging.
AA LS er ooit één Nederlandse
ft minister van Justitie is ge
weest die er in geslaagd is om een.
hoeveelheid vragen te doen rijzen
bij allen, die met zorg de gang van
zaken bij de Bijzondere Rechtsple
ging volgen, dan is het wel mr. Th.
R. J. Wijers.
Afgezien van zijn voorliefde voor
barmhartigheid, waarbij hij zijn
voorganger overtrof in een mate
dat een ander woord hier beter op
zijn plaats ware, dankt de geschie
denis aan. hem het Schandaal-
Schreieder en het komt ons voor,
dat het verslag van de Parlemen
taire Enquête Commissie over het
England-Spiel onvolledig zou zijn,
indien ook niet de laatste gebeur
tenissen met- Schreieder daar
in zouden worden vermeld.
Kriminal-Direktor Joseph Schreie
der, het genie van het England-
Spiel, lastgever van de allround
misdadiger v. d. Waals, bleek zulk
een correct en perfect politieman
te zijn geweest, dat hij niet als
oorlogsmisdadiger kon worden
aangemerkt. Dat het England-
Spiel tientallen Nederlandse agen
ten het leven heeft gekost en hon
derden en nog eens honderden
goede Nederlanders in kampen
deed verdwijnen vanwaar velen in
het geheel niet of gebroken terug
kwamen, is een toevallige omstan
digheid. die aan de correctheid van
Schreieder mogelijk niets afdoet.
Het zij zo.
Weliswaar werd, ook nè de uit-?
spraak dat Schreieder geen oor
logsmisdadiger was, diens correct
heid nog in twijfel getrokken en
voor een incidenteel gevalletje,
waarbij 'slechts enkele goede Ne
derlanders waren, betrokken irc het
Noorden des lands, moest Schreie
der terecht staan voor het Bijzon
der Gerechtshof te Leeuwarden.
Ook daar werd hij vrijgesproken
cn onze eerbied voor de Neder
landse rechtspraak, zelfs voor de
Bijzondere Rechtspraak, gedoogt
niet dat hierop enige critiek wordt
uitgeoefend.
Doch evenmin gedoogt dit, dat
aan de loop van het recht ander
zijds te kort wordt gedaan. -
Toen de procureur-fiscaal te
Leeuwarden cassatie aantekende
en'Schreieder'dus nog voor de Bij
zondere Raad van Cassatie in Den
Haag moest terecht staan, heeft
iéder rechtdenkend Nederlander
mbgen verwachten, dat de Krimi
nal-Direktor behoorlijk opgebor
gen zou worden, om zijn proces tot
in laatste instantie normaal te
beëindigen.
Het is de taak en de verantwoor
delijkheid - vah ctè Nederlandse ml- v
nister van Justitie om er zorg voor
te dragen, dat aan het Nederlandse
rechtsgevoel het volle pond-wordt
gegeven.
Schreieder is echter niet opge
borgen gebleven. Hij is op 17
Maart, als ongewenste vreemdeling
over de grens gezet. Volgens de
formaliteiten geheel terecht, uitge
voerd door de Rijks Vreemdelin
gendienst, welks handelwijze in
laatste instantie eveneens komt
voor de verantwoordelijkheid van
de Nederlandse minister van Jus
titie.
Bij zijn beslissing tussen pro en
contra uitwijzing van Schreieder,
of andersgezegd: bij zijn beslis
sing tussen, het volle pond geven
aan het Nederlandse rechtsgevoel
en de formeel correcte handel
wijze van uitwijzing, heeft de mi
nister "het goed geoordeeld om de
door allen erkende ongewenstheid
van Schreieder in Nederland,
zwaarder te rekenen dan de vol
ledige afwikkeling van zijn proces
in tegenwoordigheid van de ver
dachte,
„Het. is allemaal zo erg niet,**
werd er toen gezegd. „Wanneer wij
die man nodig, hebben, kunnen wij
hem altijd laten terugkomen".
Geen volwassen wezen in Ne
derland heeft het «geloofd. Terecht.
Nu wordt vertéld: „Het adres
van Schreieder in Duitsland is on
bekend. Maar ook als wjj het wis
ten, hadden wij er niets aan, want
iedere mogelijkheid ontbreekt om
Schreieder te dwingen naar Neder
land te komen." De procureur-fis
caal acht de aanwezigheid van
Schreieder bij de behandeling van
het proces voor de Bijzondere
Raad van Cassatie wel gewenst,
maarPech! Schreieder is niet
meer te vinden.
Schreieder is weg en blijft weg.
Wij hadden hem hier, wij had
den hem voor de Bijzondere Raad
van Cassatie kunnen horen, wij
hadden hem als getuige kunnen
doen verschijnen bij het begonnen
proces in hoger beroep tegen v. d-
Waals. Hij ware mogelijk nog van
belang geweest voor de" Parlemen
taire Enquête Commissie, maar om
deéén of andere reden had men
ha bijna vier jaren zo'n haast om
Schreieder het land uit te zetten,
dat er onmogelijk nog drie of vier
maanden gastvrijheid in de Sche
ven: ngse cellenbarakken aan kon
den worden toegevoegd.
Waarom deze haast?
Daarop willen wij antwoord.
Zonder dat antwoord spreken
wü van het „Schandaal-Schreie-
der" en wij vrezen, dat wij er in.
nog heviger mate van moeten
spreken als het antwoord wèl
wordt gegeven.
Paus Pius XII ontvangt
prinses Margaret
ROME, Paus Pius XII beeft
gistermiddag de Engelse prinses
Margaret in eén officieuze audiëntie
ontvangen. De audiëntie, die ge
houden werd ln de particuliere
bibliotheek van de Paus, duurde
20 minuten. De prinses werd ont
vangen met het ceremonieel, dat
aan koninklijke bezoekers wordt
betoond. Zo waren in de 11 ruime
vertrekken, die de prinses doorliep,
alvorens de bibliotheek te bereiken^
detachementen van de Zwitserse
garde opgesteld, die haar groetten.
