Ipsa
f*
iVan een perkamentmakerij en een
papiermolen
KREU6ER
SINGEL 209
FOTQ
BEL WILLEMS
KAMP
MULDER
MEI
heöen....
Uit het verleden van Schiedam (XVII)
Een Rotterdammer nam in onze
stad het eerste initiatief
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Veertig jaar lang op de tram
KOUSENREPARATIE
WAAROM...
PLATE
nmiaifh
bloemenmagazijn
-ru-r.vardia"
VERLOVINGSRINGEN
oude genever
MSCWT
'W5ÊIR?
@847
GARAGE
BRILLEN
D. DIJKSHOORN
Ook bij de Schiedamse winkeliers
vindt U wat U nodig keeft/
DE GEER
PIJNLIJKE
VOETEN
W. SIEPMAN
VAN LEEUWEN
2
VEEL perkament wordt er tegenwoordig niet gebruikt. Een
enkeling, die nog een'boek in perkamenten band laat binden:
archieven en bibliotheken, die oude delen uit hun collecties met
perkament herstellen: dat rijn 20 de enige gebruikers. Toch zullen
vele lezers nog wel eens een oud eigendomsbewijs van een huis
en erf of van een perceel land op perkament geschreven in handen
hebben gehad en hebben vele gezinnen soms wel een bock, in
perkaraenten band gebonden dat wellicht reeds lang van vader
op zoon m de familie is gebleven, in huis.
A7RQEGER was dit heel anders.
v Vrijwel alle boeken, die in
"druk verschenen, werden in per
kament gebonden: de besturen van
alle mogelijke lichamen gebruikten
blanco boeken met perkamenten
banden om hun notulen in te sehnj- j
deert", voor „1t mereken van 't
stuck kalf Es veil en", voor „schaven
ende floersen", voor ..schaeven
vant parekement", voor „peelen
van kalffsvellen", voor „smeeren
van schapevellen" en. voor .,'t
mereken met Iettren". Tenslotte
ven of hun financieel beheer vast i moet Gordon aan Peper jaarlijks
-te leggen: moest een officieel stuk als „voerloon" drie zilveren duca-
woröen opgemaakt, dan werd daar
voor perkament gebruikt.
Hieruit is te verklaren, dat In
vroegere eeuwen bijna alle steden
een perkament-makerij hadden. Za
was het ook in Schiedam. Toch
beeft onze stad tot ongeveer het
midden van de zeventiende eeuw-
het zonder een dergelijk bedrijf
moeten stellen. Het feit, dat Rot
terdam, waai' men alles kon be
trekken, zo dichtbij was een fac
tor, die vele malen in de geschie
denis van onze stad een rol speelde
en ook nu nog verre van uitgescha
keld kan worden geacht zal hier
aan niet vreemd zyn. Het eerst
vernemen wij er van in de beslui
ten van het Schiedam se stadsbe
stuur van 28 September 1642, waar
"wij lezen: „Tversouck om alhier ter
stede franchün te maken wert goet
gevonden ende toegestaen". „Fran-
chijn" is de oude benaming voor
perkament en het stedelijk bestuur
blijkt tegen fabricage ervan binnen
zijn muren geen bezwaar te hebben.
"Wie was degene die het initiatief
nam om hier zulk een bedryf te
vestigen? Geen Schiedammer. Een
Rotterdamse burger. Jan Lieve nsz.
van Dalen, die ook in zijn geboorte
stad als „perckamentmaecker*' had
gewerkt, waagde het om zich in
Schiedam te vestigen. 3 November
1642 werden door de erfgenamen
van wijlen Frans Maes Heyndricxz.,
in zijn tijd een bekend brander in
Schiedam, en een van de weinigen,
die succes hadden gehad met de
tijkweverij, verkocht aan Jan Lïe-
vensz. „parckemetitbereijder" voor
700 carolusguldens, twee huizen en
èrven „zijnde voor desen geweest
een Branderije", staande en gelegen
aan de Oostzijde van de vaart in
het Broersveld toen nog niet ge
dempt die van het Broersveld
zich uitstrekten tot aan ,,'s heeren
Bansloot loopende langs de Broers-
veste". Deze perkamentmakerij ging
'na de dood van Jan.Lievensz. van
Dalen over aan zijn schoonzoon,
Robbert Gordon. Deze was 3 Ja
nuari 1648 als „Jonghman, Adel
borst onder de Compagnie van den
welgeboore gestrenge heer ende
Ridder Sir Wil jam Drummond, Co
lonel guarnisoen houdende alhier"
met Lijsbeth Jansdr- van Dalen ge
brouwd. Hij was geboren te Aber
deen in Schotland en hoorde bij de
Schotse regimenten die in de zeven
tiende eeuw in de Republiek dienst
deden. Blijkbaar heeft Robbert
Gordon zijn militaire loopbaan er
aan gegeven; had hij geld van zich
zelf? Wij weten dat niet. Wel dat
hij driemaal gehuwd is geweest en
de laatste twee keren met niet-on-
bemiddelde vrouwen. In elk geval:
het ging hem goed in de wereld en
zijn geslacht behoorde later tot de
meest vooraanstaande in Schiedam,
De familie Gordon verkocht in 1728
de perkamentmakerij aan mr. Phi
lip Jacob van Cloon, raad en rege
rend schepen van Schiedam, even
eens een deftig heer. Diens erven
verkochten het bedrijf in 1740 aan
Jacob Eamouw, die op zijn beurt
de panden in het Broersveld in 1753
verkocht aan Jan Fafa. Er wordt
dan echter niet meer bij vermeld, j
dat er een perkamentmakerij m ge-
vestigd was. Vermoedelijk haa het
bedrijf toen opgehouden te bestaan.
Wanneer de familie Gordon, in
1728 de perkamentmakerij ver
koopt, wordt in de daarvan opge
maakte acte ook de bedrïjfsinven-
taris, die de koper volgen zal, op
gesomd, Het is wellicht aardig die
ook hier te vermelden. Er zijn:
.,156 Raemen gestickt en gecoord,
42 oude raemen, 1 cruywage, een
backwage, twee nieuwe boomen,
twee oude dito, 3 Kricx, twee tob-
bens met ïjser beslagen. Twee be
slagen bakke met Isere beslagen,
agt tobbens, een smeerton ende
quast, 2 hake, 1 polsstock, nog een
stock een Leer, een ijsere nijp
tang,* 2 emmers 1 Kalkschep, 3
schrapïjsers, 1 waterton, 5 manden,
5 werk en agt sehabysers, 1 stoel,
een groote werkraem. Een slijp
steen, een ijsere treeft, een netje,
1 teems, 2 spons e, twee boutte ha
mers, drie Krijtbacke, twee peijl-
ysers."
HET wil mij voorkomen, dat
•later de familie Gordon
eveneens trouwens later het ge
slacht van Cloon niet zelf meer
in het bedrijf heeft meegewerkt,
maar alleen eigenaar was van en
toezicht hield op het werk, dat door
knechts werd verricht. Naar mijn
-mening is dit op te maken uit de
inhoud van twee Schiedamse nota
riële acten uit 1685 en 1687. In de
eerste lezen wij hoe „Lourens Pe
per, borger ende inwoonder deser
-stadt, sigh selven. verhuurt aen
Robbert Gordon, parekementmaker
"binnen deser stadt". De arbeids
overeenkomst bevat de volgende
voorwaarden: Laurens Peper zou
tien jaren achtereen als knecht in
de perkamentmakerij moeten wer
ken. Als Gordon geen werk voor
hem heeft, zal hij wekelijks aan de
knecht drie gulden en drie stuivers
moeten betalen, Gordon zal in de
werkplaats moeten houden vijf
„packramen". Verder worden de
bedragen vastgesteld voor de ver-
- schillende door Peper te verrichten
werkzaamheden. Hij zpu betaald
worden voor „offstooten ende smee-
_ren ende 't geen daeraen depen-
tons betalen. Waarschijnlijk moet
dit zó opgevat worden, dat behalve
zijn gewone loon Peper voor de bo
venomschreven werkzaamheden
nog apart betaald werd, zodat zijn
verdiensten wel een vaste basis
hadden, maar bij grotere omzet
konden stijgen. Nog duidelijker
door
A, v. d. Poest Clement
wordt, dat de Gordons later niet
meer zelf het handwerk beoefenden
uit een contract uit 1687, aangegaan
door dezelfde personen Gordon en
Peper, de perkamentmaker en de
knecht m de perkamentmakerij
dus. Samen zullen zij nu in Alk
maar een dergelijk bedrijf gaan op
richten. Daar zal „met den eersten
zo spoedig mogelijk) werden
klaer gemaeckt de plaets en huy-
singe (aldaer tot dien eynde gecogt)
omme tot een bequame pargament-
makerije te cunnen werden ge-
bruiekt." Ook de gereedschappen
zuilen worden gekocht. Peper zal
zich metterwoon in Alkmaar moe
ten vestigen en ,.de voorsr. parga-
mentmakerïje rrntsg. de neeringe
moeten doen ende waernemen ende
sigh daar ane houden". Speciaal
wordt vastgelegd, „dat de voorsz.
pargamentmakerije haer beydert
(Gordon en Peper dus) sal aangaen
ende hij Peper deselve sal moeten
waernemen." Winst en verlies zul
len zij beiden voor de helft hebben
of dragen. Ook in dit contract wor
den de lonen bepaald voor de ver
schillende bewerkingen, die Peper
moet verrichten om tot goed per
kament te komen. Als Peper „om
de negociatie van huis moet reysen"
zal hij daags één. gulden ontvangen
behalve natuurlijk^de reis .en ,rede-
lijcke" teerkosten. "Verder moet
Peper zeer .nauwkeurig boekhouden
en na afloop van elk jaar aan Gor
don rekening en verantwoording
afleggen; dan zullen winst of ver
lies tegelijkertijd gedeeld worden.
Robbert Gordon, de kapitaalkrach
tige Schiedamse regeringspersoon.
zou de gelden verstrekken die nodig
waren om het huis in Alkmaar te
kopen en de perkamentmakerij in
te richten. Lourens Peper zou daar
voor een obligatie tekenen. Ten
slotte wordt nog bepaald, dat Peper
nooit, zonder wilsovereenstemming
met Gordon, uit Alkmaar zal mogen
vertrekken; Gordon zal in Alkmaar
geen tweede perkamentmakerij
mogen stichten. En zo ging dan
Gordon's knecht naar Hollands
Noorderkwartier en in het Schie
damse bedryf 2al een ander de
werkzaamheden, die de Gordons
eerst zelf verrichtten, hebben uit
gevoerd.
7 OALS reeds gezegd, werd in de
achttiende eeuw het gebruik
van perkament steeds geringer, wat
het verdwijnen van, de Schiedamse
perkamentmakerij zal hebben ver
oorzaakt.
In volkomen tegenstelling hier
mede is het sterk toenemende ge
bruik van papier, een ontwikkeling
overigens, die reeds eeuwen eerder
was begonnen. In verband hier
mede moge ik hier nog iets vertel
len van de oudste Schiedamse
.pampiermolen", waarvan, ik ge
gevens vond.
Deze molen staat ook afgebeeld
op de Schiedamse plattegrond van
de Gheyn van 1598, waarvan wy
reeds meer hebben gehoord, in het
archief vinden wy er voor de eer
ste maal melding van gemaakt op
27 December 1595, toen „op de Re-
queste van Cornelis Claesz. Jager
cum suciis nopende huniieder ver-
souck van 't stellen van een pam
piermolen" het stadsbestuur aan
enkelen uit zijn midden opdracht
gaf om met de inzenders van het
verzoekschrift een overeenkomst
aan te gaan. 5 Januari 1596 werd
alvast besloten, dat de op te rich
ten papiermolen gedurende de eer
ste vüf jaren vrij zou zijn van be
lastingen. Geen slecht begin dus.
Ruim een maand later II Fe
bruari 1596 werd de definitieve
overeenkomst tussen de stad en
Cornells Claesz. Jager, Niclaes
Tzeraerts en. Beyndrick Pietersz,
Sterrenburch aangegaan „nopende
het stellen van een papiermolen op
het erff bij door) hemlieden ge-
cocht van Cornelis Cornelisz. BoerL
gen (de koopsom was 1200 caro
lusguldens geweest; Tzeraerts had
een helft, de beide anderen een
vierde deel voor hun rekening ge
nomen) leggende ontrent de Vlaer-
dmgpoort deeser stede". Zeer be
langrijk is de bepaling, dat de ei
genaars van de op te richten
papiermolen voor hun rekening
zouden mogen laten maken
„een steene zijl ofte verlaat door
den dijck". De bedoeling daar
van was „omme de molen daer door
bequamelijck te doen gaen". Het
bestedon en aanleggen van deze zijl
zou onder toezicht van het stadsbe
stuur maar voor rekening Van de
toekomstige moleneigenaars ge
schieden. Verder zou „t'eynden de
zijl gemaeckt worden een sehot-
deurtgen bequaem sijnde omme 't
sélffs toevallen De eigenaars
zullen' moetpif .verhinderendat er
„vuylicheyt" met het water mee
komt. Zij zouden er ook ïn moe
ten toestemmen dat „op de Selve
sijl ofte verlaet noch een coren 'ofte
olijroolen buytensdijcx sal gestelt
worden", als het stadsbestuur zulks
83. Taaie Toon is niet
minder verbaasd in dit
afgelegen oord Rob te
ontmoeten en minuten
lang staan die twee el
kaar de hand te schud
den. En natuurlijk kan
Rob mee terug varen
naar Nederland.
„'t Wordt een lange
reis, zegt Taaie Toon,
„want ik ga via Hobart
op Tasmania. Als dat
geen bezwaar voor je
is Nou, Roh is al
lang bly, dat hij passa
ge heeft gevonden.
Maar dan denkt hij aan
opa Larsen. Zou hy
ook meemogen? „Wel
zeker," zegt Taaie Toon, „laat de oude maar
aan boord komen." Rob neemt enkele dagen
later hartelijk afscheid van zijn Chileense
vrienden en dan gaat het huls-toel Doch na
een week wordt opa Larsen ziek en op een
nacht hoort Rob hem kreunen. Hy gaat naar
zijn hut en opa Larsen zegt: „Ik voel mijn
einde naderenMijn vaderland zal ik nooit
terugzien. Maar vóór ik sterf zal ik je mijn
geheim van de schat meegeven." Hij doet
een vrij onsamenhangend verhaal, dat Rob
geduldig aanhoort en dan geeft de oude hem
een klos gespikkeld garen. „De sleutel tot
mijn geheim," zegt hij zacht.
Advertentie LM.
PENSELEN MALAIS;
W. DE WlïRS-TR' 46' R.'pAM J
WAGENSTMÏ5 - DEN HAAG
nuttig zou achten. Blijkbaar werd
toen al onenigheid verwacht met de
waterstaatkundige dienst, want in
de overeenkomst wordt al vast me
degedeeld, dat, wanneer dijkgraaf
en heemraden zich rechten zouden
aanmatigen betreffende ,,'t inïaeten
van 't buy ten water", het Schiedam
se stadsbestuur de rechten van de
eigenaars van de papiermolen zou
verdedigen en de proceskosten zou
betalen. Men had goed gezien, want
inderdaad komen er in de volgende
jaren twisten voor met Delfland,
waarvan stukken bewaard zijn.
Hoe jammer dat ons van het
eigenlijke bedrijf van. de papier
molen zo bitter weinig bewaard is
gebleven. In 1598 hebben de eige
naars nog pogingen in het werk ge
steld „om hun molenwerek oick
mede te moghen appropriëren
geschikt maken) tot een volle-
rije". Het stadsbestuur sloeg toen
dit verzoek af „overmits de vuij-
licheijt ende onreijnicheijt dye tsel-
ve soude veroïrsaecken". In een van
de volgende artikelen hoop ikU te
kunnen uiteenzetten, dat er later
toch een vollersmolen is gekomen.
In 1598 verkochten de heren Jager
en Sterrenburch hun aandeel in de
papiermolen aan Jan Willemsz. van
Haarlem en op 18 Mei 1613 ver
kopen de gezamenlijke eigenaars
voor 8300 carolusguldens „de pam
piermolen staende alhier ter stede
by de Vlaerdingpoort" aan de Am
sterdamse kooplieden Jan Clock en
Bartholomeus Munter, en de Rot
terdammers Gerrit Maertensz. en
Jan Weymans. Kort daarop is het
een kapermolen geworden. Doch
daarover en over de belangrijke fi
guren van Jan en Aert Weymans,
die in Schiedam vele prijzenswaar
dige initiatieven hebben genomen,
een andermaal!
Zo is Hnddersfield
Het elftal van Hnddersfield, dat
vanavond op het Sparta-terrein
te Rotterdam tegen een Nederlands
hondaelftal in het veld komt, is als
volgt samengesteld:
Doel: Mills; achter: Battye en Ste
wart; midden: Whittaker, Hepple-
white en Boot; voor: Mackenna,
Glazzard, Rodgers, Nightingale en
Metcalfe.
Jubilerende RET-mensen
kunnen heel wat vertellen
Zelfs bij een zeer groot bedrijf
als de RET, zal het niet zo heel
vaak voorkomen, dat iemand 40
jaar in dienst is. Vandaag zijn er
maar liefst drie jubilarissen tege
lijk, dis dit respectabele aantal
dienstjaren hebben: Wagenbe
stuurder p. J. M. Maissan, le con
ducteur T. v. d. Polder en de le
conducteur K. Walvis.
Van dit drietal is de heer Walvis
de enige, die nog dagelijks op de
wagen te vinden is; hy rijdt op lijn
10. De heer Maissan rijdt al sinds
ongeveer twee jaar met meer, en
de heer v. d. Polder heeft zijn knip
tang enkele weken geleden in de
kast gelegd. Wie veertig jaar lang
nnet de tram door Rotterdam heeft
gereden, kan natuurlijk heel wat
vertellen. Met een van de jubilaris
sen zijn we een praatje gaan ma
ken, en we waren vanzelfsprekend
benieuwd naar zijn ervaringen ge
durende zijn eerste dienstjaren. De
eerste rit, die hij maakte was op 14
Mei 1909 tijdens de Juiianafeesten.
K. v. VUUREN
Ontwikkelen
Afdrukken
Vergroten
Pasfoto's
Reproducties
Hoogstraat 106
Telef. 66721)
Speciaal adres voor
CGRSETTEN
BUSTEHOUDERS
BUIKBANDEN
etc.
NAAR MAAT EN
CONFECTIE
BROERSVEST 75
VOOR
SPEELGOED
NOG LANGER
PIJNLIJKE O
VOETEN l
B. P.H.JANSE
Pedicure - Sportmasseur
Specialiteit m
aangemeten steunzolen
floogrstr. 107 - Tel. 67813
LIBERTY
fauteuils en kussens1
LINNENKASTEN
23 dcurs
RADIOTAFELS
nieuwste, goed chroom
GR. MARKT 31
SCHIEDAM. Tel. 67762.
ef/jjpfeQEet}
GEDP.MT8UCTEI/8
HAARDEN
Gasfornuizen 220,—
Gascomfoten 22.50
EJcctr.
wasmachine 215,
WRINGERS
Schoonmaakartikelen
HOOGSTRAAT 128
TEL. 68304
FèCEBRS
KRABBENDAM
TEL.66657.
SPECIALiTEiï
IN
Op graveren
kan
gewacht worden
vissen co
1 LIKEUREN
WIJNEN
BIER
A. J. v. d. VEN
'n goed SCHILDERIJ
naar
KUNSTHANDEL.
„ARTISTIEK"
A. M. JANSSEN
INLIJSTEN VAN FOTO'S
PLATEN EN ETSEN
RottenJamsedUk Zll
Telefoon: 68617
direct uit voorraad
leverbaar!
REPARATIES
.binnen 24 unr
jjereedt
St Liduinaatr. 13B
Telef. 67649
SSteRenfonds»
leverancier
Hoeden
Dassen
Overhemden
BIJ
Broersvest 6
smakelijk
BROOD
en
GEBAK
Bakkerij
Broersveld 15—17
Tel. 6S231
Schiedam - Rotterdam
Besorgmg door de
gehele stad
SPECIAAL ADRES
VOOR:
Med. gedlpl. Pedicure
De gehele dag
geopend
RotterdamaedUk 158 a
Een
AANWINST
voor Uw boekenkast
DU MAURIER:
REBECCA
Prima uitvoering
Thans 4.90
BOEKHANDEL
Broersvest 44
Telef. 68152
Ook toen was het wel eens druk in
de tram bij bepaalde gelegenheden,
maar een drukte zoals nu b.v. bij
gebeurtenissen ia het stadion was
in die dagen toch onbekend. De
trams waren normaal ook lang niet
zo vol als tegenwoordig en een
conducteur kon zijn klanten op zijn
gemak bedienen. Maar als hij er
per ongeluk eens een vergat, en er
kwam controle, dan kon hij onher
roepelijk rekenen op een kwartje
boete. Gedurende een aantal jaren
waren er^ in de trams alleen zit
plaatsen; in het looppad mocht nie
mand. staan. ïn 1909 reed ook de
paardetram nog; onze jubilerende
conducteur heeft er menig ritje van
Rotterdam naar Overschie en terug
opzitten. In de loop der jaren kwa
men er andere wagens; de open-
luchtbalcons gingen toen tot het
verleden behoren, maar het nadeel
van deze verbeteringen was, dat de
conducteur lelyk op de tocht kwam
te staan. Tegen weer en wind wa
ren de conducteurs in vroeger ja
ren overigens wel gehard, want ze
moesten de passagiers via de tree
planken, aie langs de hele tram
liepen, bedienen. Pas in de laatste
tien jaar zijn. er verordeningen ge
komen betreffende het rijden op de
treeplanken enz. Ook het op- en
afspringen tijdens de rit was vroe
ger niet verboden.
We vroegen onze jubilaris ten
slotte of hij de dagen van weleer
terug zou wensen. Het antwoord
was een volmondig „ja". Ondanks
veel, wat in de loop van de tijd voor
het trampersoneel verbeterd is,
voerde hij aan, dat alles vroeger
veel gemoedelijker ging. „Je kende
al je vaste klanten".
Op 7 Juni zullen de drie jubile
rende trammer.sen door de direc
teur van. de RET worden ontvan
gen. Ze krijgen dan een oorkonde
vah het Gemeentebestuur,
Haarlems WA-leid er
opnieuw berecht
Een van de meest* beruchte en
agressieve'nazi's van Haarlem en-
omstreken, de W.A, opperbanleider
J. Nederkoorn, stond vanmorgen
voor de Rotterdamse kamer van het
Haagse Bijzonder Gerechtshof te
recht. Het Amsterdams B.G. had
hem tot 10 jaar veroordeeld; de bij
zondere Raad van Cassatie vernie
tigde deze sententie en verwees de
zaak naar het Haagse Bijzonder Ge
rechtshof.
Met een sterke formatie van
W.A.-mannen en steun van Duitse
S,S.-ers deed Nederkoom op 11 Fe
bruari 1941 een inval in het theater
Monopole te Zandvoort, waar voor
een. uitverkochte zaal een toneel
voorstelling werd gegeven. Onder <3e
spelers zouden zich enkele Joden
bevonden hebben. De bende drong
naar binnen en sommeer-de het pu
bliek en, de spelers de zaal te ont
ruimen. Vechtpartijen ontstonden,
waarbij verschillende bezoekers met
koppelriemen en gummiknuppels
werden bewerkt. De molestaties
werden op straat voortgezet. Na af
loop van deze actie stelde de bende
zich in slagorde op en zong het Hel
denlied.
Verdachte beschouwde dit optre
den als een veiligheidsklep voor de
geladen stemming, die er toen
heerste onder de Haarlemse W.A.,
waar hy bevel over voerde. Het
was daar al zo rustig geweest, dat
de leiding in Utrecht had besloten,
dat er iets moest gebeuren. Hij gaf
toe, dat het motief voor deze actie
het feit was, dat er Joodse acteurs
aan de voorstelling medewerkten.
Voorts bad Nederkaorn samen
met N.S.B.-ers en S.D.-ers lijsten
opgemaakt voor de S.D, van Joden,
Communisten en anti-nazi's uit
Haarlem en Omgeving. Honderd
Moderne kunst
Wel kijk eens aan, daar had je
Louis, mijn vriend de schilder en
Bertus de schilderyen-criticus. Die
makkers kwamen zo maar eens op
lopen om een beetje te babbelen,
een sjekje te draaien en, zo er wat
onder de kurk was, dat met ver
eende krachten daaronder vandaan
te halen.
Toen zij binnen kwamen zat ik
net ons lijfblad te spellen. Ik legde
de krant op het tafeltje, waarom
heen wij het ons gemakkelijk
maakten in de luie stoelen. Het
was geen toeval dat die Louis en,
Bertus zo samen kwamen oplopen,
die jongens gaan veel met elkaar
om, vanwege hun progressieve na
turen, ziet u, allebei zijn zij de ul
tra-moderne richting toegedaan en
ik weet dat Bertus het werk van
Louis erg bewondert. Ik voor mij
vind het ook wel mooi, al moet ik
me altijd laten uitleggen wat de
doeken voorstellen willen. Maar
als Louis me dan op zijn enthou
siaste manier ingelicht heeft, geloof
ik graag dat het kunstwerken zijn
die hij schept, al moet ik eerlijk
zeggen, dat ik er in rayn ziel niet
van overtuigd ben. Maar het zijn,
zulke aardige en idealistische ion-
gens, die Louis en Bertus, dat ik ze
zelden tegenspreek en gewoonlijk
flink meeroddel, als ze" het hebben
over hun plaatjes makende kunst
broeders, lui, waar zij medelijdend
de schouders voor ophalen, omdat
zij vinden dat die mensen met hun
lieve en duidelijke doekjes niet het
flauwste begrip hebben waar het
in de schilderkunst om gaat.
Toen we er weer zo'n stuk of wat
afgeslacht hadden, begon, het ge
sprek een beetje te stokken. In zo'n
ogenblik van stilte wilde Louis
naar de krant grijpen, die daar nog
altijd rustig op het tafeltje het we
reldgebeuren lag te spiegelen. Om
dat in ieder geval te verhinderen
begon ik onmiddellijk een mop te
vertellen. Het hielp: Louis trok ter
stond zyn hand terug en luisterde
geboeid, want wat mopjes betreft
is hij helemaal niet zo vooruitstre
vend.
Even later ontstond er al weer
een hiaat in de conversatie en toen
was het Bertus die achteloos .zijn
hand uitstak naar de krant. Vlug
presenteerde ik een sigaret en
vroeg hem 2dmaar het eerste het
beste wat me te binnenschoot, om
toch maar vooral te verhinderen
dat hy de krant zou opnemen.
Kijk eens hier: men voelt toch
voor zijn vrienden, niet waar, en
als het mogelijk is ze voor schok
ken en verdrietelijkheden te bewa
ren, dan doet men dat waar of
niet? Welnu, mocht ik dan deze
zeer idealistische modernen bloot
stellen aan het volgende dodelijke
bericht, open en bloot op de voor
pagina afgedrukt. Zeg zelf: daar
komt het.
„Op een Londense tentoonstelling
van moderne schilderkunst is een
eerste prijs toegekend aan zekere
Thomas Warbis. Na de prijsuitrei
king bleek, dat Thomas 8 jaar oud
is, van schilderen niets afweet en.
maar wat met verf geknoeid had.
Zijn vader had het „landschap" als
grap ingestuurd."
DESIDERIUS
Haarlemmers werden als représail
le op de liquidatie van een Duitse
onderofficier gevangen genomen.
Elf personen werden gefusilleerd.
Verdachte werd in het algemeen
ervan beschuldigd, de vijand te
hebben geholpen en diens streven
door het voeren van een schrik
bewind het verzet te breken en
Joodse landgenoten uit de maat
schappij te elimineren.
Nadat enkele getuigen waren
gehoord, werd de zaak op verzoek
van de verdediger voor onbepaal
de tijd aangehouden en verwezen
naar de instructie, daar deze zijn
verdediging niet meende te kunnen
voeren, zonder hst horen van de
getuigen S. L. A. Plekker en de
politieman A. IJzerman, daar die
niet aanwezig konden zijn.
DE ELECTKlFlCffriE DER
NED. SPOORWEGEN
-* 15M«. Eir«k-Simrd-MMSir-Hee«iefrSiharO
Rwds gMlpcWhceerd
VOLGORDE WAARIN OEELECTR. WORDT UTOEVDERO
Donlrsdi)-2Wdluwtf-Breda-T dfaura-B tsA^.
~-Zwaluwe-Roo»ndAd mnrr*.
jAmw^Trt-Enschede. Old&nzaal BfiLaidwr-
Amflrsfoort-^njrgeg^Lgu^rjjg
CAfiTO-OSl
