wm
Romantiek in de landelijke
levensgang
5
Weer twee nieuwe schepen van
Wm. H. Muller en Co.
Een derde heden van
de helling
Duitsland maakt weer films
Ehe im schatten nog niet veel zaaks
Lutusca
Luxor
Bex
..Dorre grond" van Een van Eysselsteyn
Jan Kamman in het Schielandshuis
Cineac
Het werkt
Victoria
Capitol
Op dc kohtel
Mary Dresselhuys en Cees Lasenr
in „De Erfgename"
Zaterdag 21 Mei 1949
Het is zeer opvallend, hoe
groot de zorg is, waarmee de
hemanningsverblijven, worden
ingericht op elJc Nederlands
schip ,dafc sinds de bevrijding
in de vaart kwam. De logies
van nu, het is wel een hemels
breed verschil met de donkere,
stinkende hokken in het voor
schip van een veertig jaar ge
leden! Het motorvracht- en
passagiersschip Vrijburgh, de
laatste aanwinst van de vloot
van Wm. H. Müller en Co.. dat
Vrijdagmiddag aan de kop van
de Parkkade zijn hagelwitte
huid in het wceligeMaaswater
te spiegelen lag, is weer een
frappant voorbeeld van deze
moderne opvattingen omtrent
de huisvesting van de zeeman
aan boord. Hier is het vrijwel
niet mogelijk enig verschil in
comfort te ontdekken tussen de
passagiershut en die van Jan
maat,
"Wij vroegen de officier van de
wacht, derde stuur' Voorthuysen,
wat hij van de Vrijburgh en haar
accomodatie dacht. Schrijf U het
maar op, meneer, aldus luidde zijn
spontaan bescheid,een prachtig
schip, het ïs af, in één woord pri
ma! Het was geen wonder, dat on
ze stuurman zo tevreden was, want
we zagen dat zowel voor de kapi
tein en de zes passagiers in de mid
scheeps, als voor de overige offi
cieren en leden van de bemanning
achteruit bijzonder ruime hutten
met grote ramen waren gebouwd,
o.m. voorzien van brede bedden,
een comfortabele zitbank met han
dige opbergladen eronder, een ta
fel en stoelen. Alle verblijven wor
den mechanisch geventileerd en
zijn aangesloten op 'a radLo-instal-
tie.
De 990 ton metende Vrijburgh,
door de werf De Noord te Alblas-
serdam volgens het open shelter-
dek-type gebouwd,' is bijzonder
fraai van lijnen met haar hoog
voorschip, de brugopbeuw in de
midscheeps en de hoge campagne
met lage, brede schoorsteen achter
uit. Ei zijn drie ruimen, waarvan
het voorste, een diepvriesruim
(minus 20 graden Celsius) spe
ciaal bestemd is voor het vervoer
van verse groente en fruit. In het
zeer ruime stuurhuis staan de
scheepsïeiding de nieuwste naviga.
tie-hulprrüddelen, w.o, een radar
en een Decca-ïnstallatie, ten
dienste. Een 1500 p:k. Werkspoor-
Diesel geeft het schip een snelheid
van 14 zeemijlen per uur.
Donderdag heeft de Vrijburgh
op de Noordzee haar „technisch
examen" glansrijk doorstaan, zodat
aangenomen mag worden, dat de
reders haar op de officiële proef
tocht in het begin van de komende
week, van de werf zal overnemen.
De Vrijburgh, varende onder com
mando van' kapitein Rijkenboer,
zal eerst een reis naar Londen ma
ken, waarna zij wordt ingelegd op
de lijn, waarvoor zij is bestemd, nl.
de dienst op de Marokkaanse ha
ven Casablanca. Een zusterschip,
de Dcmburgh, eveneens bij De
Noord in aanbouw, loopt vandaag
van de helling en zal, onverzlene
omstandigheden voorbehouden,
eveneens nog dit jaar aan de
vloot van Wm. H. Müller en. Co.
woiden toegevoegd.
Een verbouwde Rijnboot
Van de Vrijburgh konden we di
rect overstappen op een tweede
nieuwe in casu verbouwde
boot van Wm. H. Müller en Co.,
het Rijnmotorvrachtscbip Park
kade, dat juist was teruggekeerd
(Ingez. Mcd.)
SPONSEN';?MALAIS.
O. D&y/iTHSlfii' vR'D>tM.
WA'GENSTR.115 - DEN HAAG
STANLEY JONES, de Ameri
kaanse Zendlngsman, bracht
een groot deel van. zijn leven door
in Azië, voornamelijk in India, om
daar in gesprek met Hindoes en
Brahmanen, Islamieten en Confu-
cianisten de boodschap van Chris,
tus te brengen. Hij schreef vele
boeken, waarvan de meeste in het
Nederlands zijn vertaald, om er
twee te noemen: „Christus aan de
Ronde Tafel" en „Christus^ ant
woord op het communisme". In
mijn studententijd kwam hij in
Leiden spreken. Het Groot-audlto-
rlum was te klein, met luidspre
kers in verscheidene collegezalen
werden de honderden toch In
staat gesteld hem te horen. Eén
ding trof mij toen diep. Hij ver
telde van een massabijeenkomst
in een van Amerika's grote steden,
waar hi] sprak over de kracht
van het Evangelie, waardoor ook
diepzinnige oosterlingen tot in de
kern van hun ziel werden geraakt
en voortaan als christen wilden
laven. Toen hij zover gekomen
was met zijn betoog, stond daar
temidden van die duizenden plot
seling een kantoormeisje op, dat
alle valse schaamte en de be-
deesdheid-in-groot-publlek had al
geworpen, toen zij hem toeriep:
„het is allemaal suggestie, heel
dat christelijk geloof"! Stanley
Jones gaf toen dit merkwaardig
antwpord: „Probeer het eens, en
zie of het werkt". Weken later
kreeg hij in New York een lange
afstand-telefoon, aan de .andere
kant stond het kantoormeisje, dat
hem alleen even moest zeggen
maar ze zei het niet, ze juichte!
„het werkt, het werkt!"
Het wonderlijke van het geloof
in Christus is, dat het werkt in
India en in de U.S.A., maar ook
in de U.S.S.R. en Jn Rotterdam.
U twijfelt, trouwe Paroollezer?
Neem dan het antwoord van Stan
ley Jones te harte: „Probeer het,
en zie ol het werkt, ook bij U".
OBERMAN
van een geslaagde proeftocht op de
rivier. Evenals de kort geleden in
dienst gestelde Jobskade, is ook de
Parkkade een verbouwd en ver
nieuwd schip. Zij werd indertijd
bij de werf Boele te Bolnes als
stoomschip Vrijland gebouwd. Bij
de werf Bodewes te Millingen is
de stoommachine vervangen door
twee 300 p.k. Enterprise-Diesels
elkgekoppeld aan een schroefas,
werd de romp verlengd en de ver
blijven voor de opvarenden op het
achterdek, in de midscheeps en
vooruit geheel veranderd en ge
moderniseerd. De Parkkade is be
stemd voor de vrachtdienst op
Bazel.
Vrijburgh, de nieuwste aanwinst oen de vloot van Wm, H. Muller
en Co. Een bijzonder fraai schip.'
Nu dan de Duitse film weer gaat
draalen in de Nederlandse theaters, zal
stellig menigeen bioscoopwaarts tijgen
om eens te zien wat de na-oorlogse film-
heren uit dal veelbesproken land te
zeggen en te bieden hebben.
Ons bepalend bij de thans in Lutusca
vertoonde film „Ehe lm Schatten" {Hu
welijk in de schaduw) ztin wij tot de
overtuiging gekomen, dat hun product
nog niet veel zaaks ls. Deze gebrekkig
gemaakte film kan allerminst overtuigen
dat ztl een eerlijfee poging doet de wer
kelijkheid te reconstrueren. Het onder
werp is tragisch genoeg: dé ondergang
aij een gemengd gehuwd echtpaar, de
ood in gedreven door Hitiers trawanten.
Het verhaal ls gebaseerd op de ware
tragedie van de Beriljnse acteur Joa
chim Gottschalk, die zelfmoord pleegde,
toen de nazi's zijn Joodse vrouw dreig
den te deporteren.
Wel toont de film ons iets van de ver
schrikkingen, waaraan de Joden in
Duitsland hebben bloot gestaan, maar
regisseur Kurt Maetzig slaagde er niet
In de tragiek van dit gebeuren een pas
sende vorm te geven. Het wordt ons niet
duidelijk gemaakt op welke wfjze de
„goede Duitser" de nazi-overheersing
heeft ondergaan. In plaats van een
reële achtergrond gaf men, naast ont
roerende scènes, 2oals die, waar in een
distributielokaal een rij joodse vrouwen
in doodsangst staat te wachten, veel vals
aandoende en gebrekkige beelden waar
van bet slot met zijn weerzinwekkende
opera-achtige sterfscène wel de kroon
spant.
Dat de Joden onmenselijk behandeld
zijn door de Duitsers behoeft een Duitse
film ons niet te komen, vertellen en
zeker niet op een van zo weinig zelf-
critlek getuigende wijze.
Night and Day
Het ia natuurlijk geheel onjuist zo'n
film over leven en werken van Cole
Porter serieus te nemen: men stuit dan
immers om <ie haverklap op de meest
groteske onzin, die zelfs voor de land
genoten van de populaire Amerikaanse
componist onaanvaardbaar moet zijn. Op
zichzelf doet 't al vreemd aan, dat men
persoonlijke bijzonderheden van 'n tijd
genoot sappig in technicolor gaat ver
dichten, ook al heeft zo'n figuur toch
meestentijds al in 't licht van de
publieke schijnwerpers gestaan.
Maar moet men van Hollywood subti
liteit of gevoel voor verhoudingen ver
wachten? Nee immers en daarom is er
dan deze film, die uit de hele opzet
spreekt het ondanks de show tot de
tweede macht, toch eigenlijk wel serieus
bedoeld is; namelijk als grootse hulde
aan de man die dc wereld gelukkig
maakte met songs als Night and Day,
Begin the Beguinc, etc.
De film tracht dan ook duidelijk te
maken hoe en waar Porter z'n inspiratie
opdeed en faalt daarin op dé meest
jammerlijke wijze,
Gary Grant is nu ook alles, behalve
net die ene Cole Porter. Maar in het
zuivere show-gedeelte is men uitstekend
op dreef, daar zit beweging en leven m
en Porter's muziek komt hier natuurlijk
volledig tot haar recht.
De enige, die boven 't middelmatige
spelmveau uitkomt is de hoogleraar-
showmanager, een kostelijke typering
van Monty Wooliey:
omdat de dienstbode van het slachtoffer
bij haar thuiskomst da man zich uit de
voeten zag maken. Klrk wordt gepakt
en tot de electrischc stoel veroordeeld,
maar zijn vrouw, overtuigd van de
onschuld van haar man, zet alles in het
werk om de ware dader op te sporen.
Dat lukt dan. zoals wij al zeiden, ter
elfder ure, maar al die tijd zitten wjj
ln moordende onzekerheid, want de dag
der terechtstelling nadert al en. veel tijd
wordt verdaan met het ontmaskeren van
de verkeerde man, die wel een boef
biykt te zijn, maar san deze moord ls
hij toevallig onschuldig.
Het is een beetje een wonderlijke
geschiedenis, maar wel boeiend verteld,
peter Lorre is er weer een prachtig
sinistere schurk in. Dan Duryea, die
men zich herinneren zal uit De vrouw
ln het venster, en de lieftallige June
Vincent, spelen dc andere hoofdrollen.
Vlammen over de prairie
Er is wel het een en ander veranderd
in de Wild West-füm sinds de dagen,
dat alleen man. paard en pistool voor
dc lens kwamen. Tegenwoordig rilden
de aardige meisjes in „station-cars" door
de prairie, als men tenminste de ge
schiedenis, die deze week In Rex ver
toond wordt, geloven mag. Het verhaal,
waarvan de draad nogal eens ver te
zoeken ls, behandelt de strijd tussen
twee groepen boeren, die een giftig
kruid, dat hun grasvlakten teistert, elk
op hun manier willen bestrijden: de
oudere generatie door de vlakten te ver
branden, de jonge door besproeiing, Het
laatste gebeurt op aanraden van enkele
landbouwkundige Ingenieurs van
ten kon hij warempel ook nog. En dat
allemaal ln een cowboycostmim volgens
de laatste mode voor heren. Van te
voren kan men In Hex van een andere
film over de „far west" genieten, waar
in de familie Hlggins de dwaaste avon
turen beleeft bij een goldrush.
Vrolijk besluit van een
bridge-competitie
Vrijdagavond werd, als besluit
van de bridge-competitie, die dit
jaar tussen personeelsleden van
verscheidene Rotterdamse bedrij
ven is gehouden, voor de bridgers
en hun collega's in Lommerrijk een
gezellige avond gegeven, waaraan
amusementsgrocpen van de N.V.
de Bijenkorf, de RVS en Van Mar
ie hun medewerking verleenden.
De volle zaal genoot van het spel
van deze dillettanten, dat dikwijls
voortreffelijk was. Het Hillegers-
bergs Vaudeville-orkest luisterde
het geheel op met gezellige mu
ziek. De heer A. M. van der Jagt
maakte aan het slot van de avond
de prijswinnaars van de bedrijfs-
competitie bekend, en reikte ook
de prijzen uit De hoofdprijs, een
prachtige beker, werd gewonnen
door Feyenoord Oké met 26 pun
ten. De andere deelnemers waren,
in volgorde van hun puntenaantal:
RVS, Van Marle, Bijenkorf, Never
Down, PTD, HBM, Gem. Zieken
huizen. Een gezellig bal, waaraan
de „Music Stars" van Jan de Klerk
hun medewerking verleenden be
sloot de geslaagde avond.
DEN VAN EYSSELSTEYN kennen wij als schrijver van toneelstuk-
ken (die ook werkelijk ten tonele zijn gevoerd!), als criticus als
auteur van romans en van een boek over ,fie verteller der romantiek'
E. T. A. Hoffmann, de mysterieuze persoonlijkheid, tot wie Van Eyssel
steyn zich sterk aangetrokken voelt.
Groter contrast dan tussen de „Gespenster-Hofjmann" en de Haagse
schrijver kan men zich op het eerste gezicht moeilijk denken. Maar by
nadere beschouwing is er toch wel een terrein van overeenkomst tus
sen deze twee auteursnamelijk de gevoeligheid voor het ropiantische.
Natuurlijk speelt de romai.tiek bij Hoffmann een geheel andere rol dan
in het werk van Van Eysse Isieyn, maar in „Dorre Grond" is toch een
element, dat ons de bewondering van de auteur voor Hoffmann ver
klaart.
Installatie Leger des Heils
officieren
Donderdagavond had ln de Zendings
kapel van het Leger des Heila aan de
Gerard Scholtenstraat onder leiding van
majoor en mevr. Gladpootjes de instal
latie plaats van kanitelr. en mevrouw
J. Sneep, die uit België waren over
geplaatst om het bevel van korps Rot
terdam H op zich te nemen.
IN DE INLEIDING tot zijn biografie
stelt Van Eysselsteyn, dat dc Roman
tiek de laatste grote geestelijke bewe
ging Is geweest, die wezenlijk Europees
was. „In leder land", zo schrijft hjj,
„kreeg de Romantiek eigen karakter:
hulde zich de geest ln vormen, beelden
en taal van het eigen volk". Hij Wijst er
op. dat ln Denemarken Hoffmann's In
vloed te bespeuren valt ln de sprookjes
van Andersen (De Overschoenen van
het Geluk en De Schaduw), terwijl
Hoffmann ln Frankrijk in brede krin
gen werd gewaardeerd ea hij zelfs de
Balzac zou hebben geïnspireerd tot zijn
.Beau de Chagrin". Men kan niet be
weren. dat de invloed van Hoffmann zo
vér gaat. dat er directe sporen van te
vinden zouden zijn ln het laatste werk
van Van Eysselsteyn. maar langs een
omweg heeft de zin voor romantiek de
schrijver van „Dorre Grond" een be
paalde visie gegeven op de figuren, die
hij in deze streekroman beschrijft.
Het mysterieuze en grillige van
Hoffmann is Van Eysselsteyn geheel
vreemd, want hij gaat rustig-verhalend
en weloverwogen zijn weg. maar het
romantische van de vete tussen twee
families waaraan het geluk van diverse
personages ten offer valt, de heers
zucht van de vadet. dfe tot ver na zijn
dood zijn wil weet door te drijven ten
opzichte van de na hem komende telgen
van hetzelfde geslacht, de sfeer waarin
de schaapherder, die .ziener" is, staat
getekend, zijn aanwijzingen, dat de lec
tuur van Hoffmann anno 1948 nog
echo's heeft opgeroepen bU Van Eys
selsteyn.
De streekroman heeft zich, wonderlijk
genoeg, de laatste decennia voorname-
ëk het Noorden tot domein gekozen.
rouingen en Friesland bezitten op
letterkundig gebied een chauvinisme,
dat in Gelderland o£ Utrecht niet te
vinden is. Hartje" en „Hllde" van
Arme de Vries leefden evenals Wien-
holt. Egge en Femmechien in Drente, op
de „dorre grond" van veen en zand.
Maar er is een diepgaand onderscheid
tussen Anne de Vries en Van Eyssel
steyn.
„Bartje" en .Bilde" geven ons een
begrensd gebied van enkele figuren,
die met hun particuliere conflicten in
Drente zijn gesitueerd en ook ln dat
landschap hun entourage vinden. Maar
Van Eysselsteyn bereikt in .Dorre
Grond" meer. Hij geeft ons een visie op
door
Emmy van Lokhorst
Mickey
Nu Shirley Temple, Mickey Rooney en
al die fllmwonderklnderen aan hun
(eerste of volgende) huwelijk toe zijn
gekomen, is het begrijpelijk dat men
zich in Amerika naarstig bezig houdt
met het ontdekken van nieuwe prille
fenomenen, want 'met bobhy-soxers en
junior misses weet men daar wel raad
op 't witte doek. Het meisje Lois Butler
wordt nu als Amerika's nieuwste robbe
does aangekondigd en ln de tüm
„Mickey" ziet men haar al die onmoge
lijke en natuurlijk tegelijk hartverove-
rende dingen doen, die men van een
jongensachtig meisje, dat geen moeder
meer heeft, kan verwachten. Zij spint
Intriges om pappa aan een niéuwe ge
zellin. te helpen, vecht met jongens, flirt
met een man van 35, wordt bevangen
door een kalverliefde, zet de hele stad
aan 't roddelen en brengt alles op z'n
pootjes terecht met een ferme verkla
ring ln een concertzaal. Hierbij zingt de
lieve Lols allerschoonst, slaapliedjes en
ouwelyke love-songs, een echte wildzang
ls ze. Maar van een wonderkind heeft
ze (gelukkig) maar heel weinig: daar
helpt geen clnecolor aan.
Souka
„Souka" ls het verschrikkelijke drama
van Miguel Miranda, een Spaanse ban
kier, die duizenden onschuldig en be
droog, naar Zuïd-Amerika moest vluch
ten en de dood vond in de oerwouden
van Afrika. Jaren later zitten twee mis
sionarissen op zijn door onkruid over
woekerde grafzerk. Een oude en een
jonge, de oude vertelt en beiden schud
den het hoofd over zoveel slechtheid.
De snode Miranda staat op het punt,
de juwelen van zijn vrouw te stelen,
wanneer zij haar kamer binnenkomt.
Hö tracht ook het briljanten kruis te
stelen, dat zij om haar hals draagt en
slaat haar in het gezicht. Een vriend ziet
het, maar wordt door de bruut mee
dogenloos neergeknald. In Guinea ter
roriseert hü zowel negers als blanken.
Een jonge priester, pas uit Spanje ge
komen. tracht hem te bekeren. Hij heeft
er zelfs het briljanten kruis van zijn
moeder voor over en nu blijkt dat ae
mannen vader en zoon zijn. De vader
wil nu tot elke prijs de dood van. ztJn
zoon voorkomen, waartoe hij reeds be
sloten heeft. Op het laatste moment
slaagt hij er in de neger, die zijn plan
moest uitvoeren, neer te schieten, maar
dan wordt hij zelf getroffen door een
neerstortende boom.
Dat niettemin door de jonge priester
en vooral door de vader vaak
geleverd wordt, mag als een
compliment galden.
In het Schielandshuis is tot en
met 29 Mei werk te zien van Jan
Kamman, die vooral op het gebied
van de reclame, hij geeft er les in,
zijn sporen heeft verdiend. Die
voorkeur voor de reclame heeft
hem niet teruggehouden van het
schilderen en is er tegelijk op can
invloed geweest. Dit is typisch
werk van de reclame-vakman, die
graag in grote vlakken werkt zon
der zich te bekommeren om details.
Door de kïeurtegenstellingen, die
hij zoekt, hard rood en blauw, en
de gestyleerde achtergronden met
bloemenmatievenkrijgt zo'n schil
derij dan een sterke decoratieve
inslag, hoewel er ook enkele voor
beelden zijn, die bewijzen, dat hij
heeft geprobeerd door middel van
toon een grotere eenheid te berei
ken. Het tot stand brengen van
zo'n eenheid vormt voor Kamman
nog een moeilijkheid. Overwegend
zijn de portretten, waarin hij
streefde naar karaktertypering, en
juist daarin vormen de gezichten
soms een merkwaardige tegenstel
ling met de rest van het schilderij.
Het naturalisme van de gezichten
contrasteert met de grote kleur
vlakken, die in de achtergronden
onrustverwekkend zijn. Zodra hij
zich krachtiger richt op het geheel,
is het resultaat veel beter, zoals
in het damesportret (Nr. 6), waar
het gezicht harmonisch meewerkt
in de toon van het gehele doek.
Kamman werkt ongetwijfeld naar
een doel, doch wordt daarin ge-
Black Angel
Aan spanning en sensatie geen gebrek
deze geschiedenis van een ten
onrechte ter doodveroordeelde, wiens
onschuld pas enige uren voor de terecht
stelling aan het licht komt, als de dader
zich herinnert de moord op zijn vrouw
te hebben gepleegd. De man was het
glad vergeten omdat hij tijdens de mis
daad stomdronken was.
Van de zwarte engel wordt men ln de
film niet veel gewaar, want zij sneeft
reeds direct na het begin, zü wordt met
haar eigen sjaal gewurgd. Een zekere
Klrk wordt van de moord verdacht
Avoiidkweekschocl
iiccr N. to Rotterdam schrijft ons:
..blijkens mededelingen van de Wet
houder van Onderwijs ln Uw blad van
Maandag 16 Mei ducht de Gemeente
Rotterdam een groot tekort aan onder
wijzers. m 't bijzonder in 1951'52 er.
volgende jaren. Het is duidelijk, -dat het
„volkskind" het eerste slachtoffer zal
zijn. Daarom is het begrijpelijk en van
harte toe te juichen, dat onze Wethouder
op middelen zint, om het dreigende
tekort te voorkomen. Zo beraamt hjj
plannen tot oprichting vnn een Avond-
kweekschoal en wil hij bet Bijzonder
Onderwijs opwekken, hetzelfde te doen.
Hij bevordert dus elke poging tot het
afwenden van het dreigende gevaar
voor de arbeidersjeugd. Elke ernstige
poging? Sinds enige jaren werkt hier
ter stede met uitstekend resultaat een
particuliere Avondkweckschool, waar de
thans ongeveer zeventig leerlingen opge
wekt en ijverig hetzelfde doel nastreven
als de Wethouder. Te betwijfelen valt
echter, of de Wethouder en zijn raads
lieden dit particulier Initiatief toe
juichen: in de mededelingen aan de pers
wordt er althans met geen half woord
van gerept I Zouden dan toch de pessi
misten gelijk hebben, die beweren, dat
deze Avondkweekschool binnenkort uit
het van de Gemeente gehuurde school
gebouw verdreven, zal worden. Zou men
dit een volksbelang kunnen noemen?
Opruimen R.E.T.!
Abonnê J. Verhagen uit HiIIegersberg
ergert zich aan de laksheid van de
R.E.T. en schrijft ons het volgende:
„In v.m. Hillegersberg ligt een smal
straatje, betiteld met de schone naam:
Florls Vesteriaan. Door deze „laan" reed
lange tijd geleden lijn 14. Na omlegging
van de tram naar dc Mblenlaan, ver
wijderde men de bovenleiding en de
armen van de masten, de rest bleef.
Men vernieuwde een bocht in de rails,
sloopte een meter of zes van. de oude
lijn, die daarop aansloot en Uet de rest
liggen. Lange tijd daarna herinnerde
men zich ook nog de masten, die toen
werden weggehaald; de rails bleven nog
een beetje roesten. Deze rails vormen
nu een doorlopend gevaar voor iedere
wielrijder; het wegdek ligt op vele
plaatsen 5 d ft cm onder de rails. Boven
dien staan er dikwijls auto's geparkeerd
en willen andere nog passeren. Men hele
dus do rails uit de straat en lelde het
verkeer ln één richting (Westelijke zijde
afsluiten}.
handicapt door een bepaald dualis
me. Hij is er nog niet uit. Maar
ernst kan men hem niet ontzeggen
en dat is heel belangrijk. De teke
ningen zijn bijvoorbeeld helemaal
niet steriel, wat enkele schilderijen
wel zijn. Enkele portretten en een
paar voorstudies van schilderyen
doen het goed.
Henk de Vos, een oud-stadge
noot, heeft tot 11 Juni in 't Ven
ster onderdak gevonden. Na een
langdurig verblijf in het buiten
land, Marokko en Indonesië, blijkt
bij het schilderen nog niet te heb
ben vergeten; het schilderen hem
wel? De abstractie viert er hoogtij,
maar de composities zyn erg rom
melig en vuil van kleur, zodat men
zich afvraagt of dit wel ernstig ge
meend is en gebeurt uit innerlijke
noodzaak.
B, Schmidt.
vanuit het standpunt der Jalvlngs, die
telkens slaags geraken met de Wub-
bings. De oude Wlenhoït Jal ving ziet
bij het naderen van zijn dood de dy
nastie van zijn geslacht in gevaar, want
zijn oudste zoon is slechts vader van
een meisje, Femmechien en de jongste
zoon, die geen echte Jalving-natimr be
zit, dreigt een huwelijk aan te gaan
roet een meisje beneden zijn stand. De
oude dictator maakt rijn testament zo
V
verschillende geslachten, die de code
van hun tijd go de daarby behorende
opvattingen ondergaan. Feodaal ls het
leven van deze Drentse boeren, die
koppig als Friezen, ruig en stoer als de
oude Noormannen blijken te zijn, maar
daarbij nog een apart snufje bezitten,
dat in een cud rijmpje tot uitdrukking
komt:
Zwijgzaam, eigengereid, onwrikbaar
ln het eens genomen besluit, hard en
ontoegankelijk voor redelijke amende
menten, maar op hun stugge, woordka-
rige wijze helpend als het in hun ver
mogen ligt, zo worden ons de voor
naamste personages van „Dorre Grond"
getekend.
Gelijk de huizen Montague en Capulet
ln Romeo en Julia zjjn de boerenfami
lies Jalving en Wubbisig van ouder tot
ouder eikaars vijand. De auteur be
schrijft ons voornamelijk deze vete
(Ingez. Med.j
Er 1» ééTmiddll^ial'MUGGEN
VLIEGEN radicaal gllroefl
00 T. POEDER
1 de practische, voordelige ïtuilzak ö5.{>cenf
Gedurende enige weken draait
ook ln het district Rotterdam de
tenniscompetitie, zowel de „grote",
als de kleine, z.g. districtscompetitie.
Niet minder dan lil ploegen by el
kaar.
Voornamelijk voor de middel-
matig-e speler, die geen tournooien
loopt, zij het misschien eens enkele
rondjes, is deze competitie, „het"
evenement van het seizoen.
Jammer, dat de districtscompetitie,
welke juist bedoeld is voor hen, die
geen of weinig wedstrijdervaring
hebben, zo beperkt is gebleven, on
danks de hiervoor gevoerde propa
ganda, Wellicht dat by later even
tueel nog te organiseren wedstrijden,
ook deze ploegen zich in de wed
strijdsfeer zullen gaan thuisvoelen
en volgend jaar in groten getale op
komen.
Bepalen wij ons tot de eerste,
overgangs- en tweede klasse, dan
zien wij, dat de resultaten de eerate
Zondagen niet schitterend zijn te
noemen. Sterk spel wordt hier bgna
niet meer-vertoond.
Onbegrijpelijk dat In een stad als
deze, betrekkelijk weinig animo voor
goed tennis is. Alles wordt in het
werk gesteld om jongelui met wer
kelijke aanleg vooruit te helpen,
doch er zijn weinig toekomstige
sterren te ontdekken.
Volgende week Donderdag (He
melvaartsdag) worden er op het
Tennispark „IJsclub Kralingen"
districts jeugdkampioenschappen en
kelspel voor juniores geboren ln
1932 of later verspeeld. Tevens
wordt er op die dag een Dlstricts-
tournooi (voor jonge spelers gebo
ren in 1930 of later) gehouden. De
inschrijving daarvoor is zowel voor
enkel- als voor dubbelspel openge
steld.
Er zullen inderdaad aardige par-
Ingez. Med0
Tojal holpi »n»l t«gen
Ilr>, «pil, lichl»»
pilpp. boefd- m
pBctfl. Togit lost urine-
l« niet (dia
delflk roor taiexeOier
Neem neg heden pratf.
Apolh. en Drag, f PZ3.
tytjes te zien zijn. Mogelijk leveren
zij nieuwe gezichtspunten op.
Zondag 29 dezer zal een groep
Engelsen uit Huil te Rotterdam
aankomen en 10 dagen als gasten
van de Nederlandse Tafeltenmsbond
afd. Rotterdam verbleven. De eerste
officiële wedstrijden tussen de tafel
tennisspelers uit "Huil en Rotterdam
zijn. in 1946 tg Huil gehouden en
kwamen onze stadgenoten op ste
vige nederlagen te staan. Sindsdien
is het krachtsverschil geleidelik
aan minder geworden. De wedstrij
den voor de dames worden Maandag
30 dezer in de cantine van de Rot
terdamse Zeilvereniging gehouden
en voor de heren op Vrijdag 3 Juni
ln de cantine van Van Nelle.
Daarna volgt op 5 Juni in het
g-ymna3ttekgebouw aan de Rochus-
senstraat 379 het grote tournooi. Er
zal worden gespeeld in 4 groepen,
's Morgens beginnen de tweede, der
de en vierde klassers, 's middags
treden de dames en de hoofd- cn
overgangsklassen in het strijdperk
en 's avonds zullen de doubles wor
den verspeeld.
Tot besluit van het tiendaagse be
zoek zal de Engelsen een feestavond
worden aangeboden.
Er staan verder tal van uitstapjes
voor de Engelsen op het program
ma.
Zondag a.s, 's middags 2 uur zal op
het terrein van R.F.C. een wedsttijd
worden gespeeld tussen R-P-C. cn
Overmaas. De baten van deze wed
strijd komen de Rimboe kistenactie
van de Nlwin ten goede.
Het programma van dc Abr. van
Stolkwegserie voor Zondag luidt:
lc afd. A: 11.15 uur: DinduaOns
Huis, 1 uur: SatumusActivitas,
2.45 uur: ODI—Wico; B*. 9.30 uur;
Dindua 2GLZ, 11.15 uur: Zwart
WitVoorwaarts, NHSPechvo
gels.
2e afd. A: 9.30 uur: Hermandad 2
—NHS 2, 1 uur; Oldi—-GBR, 2.45
uur: Pechvogels 2Wico 2; B: 9,30
uur: Zwart Wit 2-^-Luno, 1 uur: Ac
tivitas 2—USC 2, 2,45 uur: Croos-
wijkSaturnus 2.
Een der reven „Amsterdamse joffers",
Nelty Bodenhelm, schilderes en illu
stratrice. wordt op 27 Mei 75 jaar. Zü
werd ook bekend door haar borduur
werken en vooral door haar gelitho
grafeerde prentenboeken.
BEN VAN EYSSELSTEYN
op, dat de jongste zoon later gedwon
gen is, zijn voorgenomen huwelijk op
te geven en daardoor voor goed vereen
zaamt, De enige dochter, Femmechien.
zal tot ontzetting van de gehele streek
met een schilder uit Amsterdam trou
wen. zy blijkt echter een „eebte Jal
ving" te zÜn. Als de schilder aan lager
wal raakt, dwingt zij hem. met hun
zoon Egge op dc Jalvmg-hoeve te gaan
wonen. Zij overheerst haar echtge
noot zo sterk, dat hij zijn minderwaar
digheidsgevoel niet meer baas kan en
hij rijn uitzichtloze leven beëindigt door
zich op te hangen. Egge, de acwn van
Femmechien, wordt tot een Jalving op
gevoed maar m hem breekt toch een
mildheid door, die voor de toekomst an
dere Jalvtngeigenschappen doet ver
wachten.
VIER GENERATIES worden beschre
ven en slechts weinig verandering
vindt plaats in de vaste gang van le
ven, die daar ln het armelijke Drentse
land wei voor alle tijden schijnt vast
gelegd. Het is een der verdiensten van
dit hoek. dat de lezer zich scherp be
wust .wordt van het totaal verschil
lende wereldbeeld dat bestaat hij een
bewoner van Amsterdam of Den Haag,
en de geslachten die geworteld zyn m
die afgelegen veenstreken, waar de
snelheid van de tijd schijnt te zijn ver
langzaamd als in een vertraagde film.
Het verhaalde speelt zich af v66r 1940
«1 de vraag rijst, ol de oorlogsjaren
diepgaande verandering te voorschijn
hebben geroepen in deze kleine wereld
van afzondering. Het beeld dat Van
Eysselsteyn, geeft van het Drentse dorps-
bestaan is echter een prestatie, die
daarmede niet tc maken heeft. Men kan
er zich over verwonderen dat een
auteur die zich midden m het volle le
ven beweegt, en de wereldsituatie na de
oorlog tot in finesses moet beseffen, de
rust en het geduld vindt, om een
streekroman te schrijven. Maar het Is,
voor auteur zowel als voor lezer, een
soort vacantie van alle dreigende tijds
problemen. die ons dagelijks drukken.
"Want in dit verhaal is het leven.' met
al zijn stugge romantiek, met zijn dra
matische kracht, eenvoudig, ongecom
pliceerd, primitief. Er zijn in dit boek
natuurbeschrijvingen van grote beko
ring; zeer plastisch geeft de auteur het
begin van een onweersbui weer, zoals
het begint te waaien en te ruisen in de
kruinen der bomen. Ook de evocatie
van de schapen met de oude herder, die
loopt te breien, suggereert wijde rust en
schoonheid. Opmerkelijk is het verhaal
van de twee reuzen Brammert en El-
lert, dat op de Hondsrug aan de kin
deren wordt verteld door de herder van
de kudde, terwijl „de schaapbellen klin
ken als een onafgebroken preluderen,
waaruit maar geen melodie geboren kan
worden." Een bezwaar is tiet, dat het
gehele boek m de tegenwoordige tüd is
geschreven, wat op de duur vermoeiend
werkt. evenalB het phonetisch weerge
ven van het Drentse dialect. Belangrijk
ls echter, dat de schrijver ons telkens
overtuigt van de oprechtheid en toewij
ding, waarmede hij de forse karakterB
van deze baeren heelt weergegeven, cn
van zjjn liefde voor deze dorre grond,
die zijn eigen sobere Hchoonbeid bezit.
Op een velling te New York kwamen
enkele manuscripten van Schubert en
Chopin en een eerste uitgave van
Beethoven's vijfde symphonie onder
de hamer.
De basis
IN de Ridderzaal van onze resi
dentie is het vredescongres her
dacht, dat vijftig jaar geleden in
het Huis ten Bosch aldaar is ge
houden. In die halve eeuw hebben
twee verschrikkelijke oorlogen de
wereld geteisterd. Ondanks het
vredescongres van 1899. Moeten
wij daaruit afleiden, dat wereld
vrede illusoir is en het eerste vre
descongres zonder zin geweest? De
harde werkelijkheid heeft hierop
reeds het antwoord gegeven en wij
zouden ons dus eigenlijk daarbij
moeten neerleggen. Maar het hoop
volle is, dat geen sterveling zich
er ooit bij zal neerleggen. Dat is
de diepere zin. Zonder die diepere
zin zou ook het vredescongres van
1899 nooit gehouden zijn.
De motieven van toen verschil
len niet zoveel van die, waarmede
thans getracht word! de wereld
vrede te bevorderen. Het_ congres
werd saamgeroepen op initiatief
van tsaar Nfcolaas II van Rusland,
waarvan het noodlot heeft gewild,
dat hijzelf als slachtoffer van. een
oorlog zou vallen. Het doel was, de
oorlogskansen te verminderen en
de oorlogvoering minder wreed te
maken. In de aanhef der bood
schap, die hij op 12 en 24 Augus
tus 1898 aan de regeringen deed
toezenden, schreef hij, dat het be
houd van de vrede en de vermin
dering der geweldige -bewapenin
gen, die op alle volkerT drukken,
het ideaal der gehele wereld zijn
en dat naar de bereiking daarvan
alle regeringen streven. Oorspron
kelijk werd dan ook de naam Ont
wapeningsconferentie gekozen,
daar de tsaar zich voorstelde door
onderlinge besprekingen tot alge
mene ontwapening te komen.
In een tweede boodschap werd
het doel der conferentie nauwkeu
riger aangegeven en werden midde
len ter voorkoming van gewapende
conflicten, vermindering van be
wapeningen, herziening en uitbrei
ding van hét oorlogsrecht te land,
voortgaande op de verklaring van
Brussel van 1874, aanbevolen.
Ingevolge dit initiatief werd op
Uitnodiging der Nederlandse rege
ring van 18 Mei tot 29 Juli 1899 in
Den Haag de Eerste Vredesconfe
rentie gehouden, de' grootste di
plomatieke conferentie tot dat
ogenblik, waar 26 staten met meer
dan honderd gedelegeerden waren
vertegenwoordigd. Zoals te voor
zien was, later heeft de geschiede
nis zich herhaald, werd het oor
spronkelijke hoofddoel: tot over
eenstemming te komen op het
punt der ontwapening, niet be
reikt. Wel werden op 29 Juli 1899
een drietal verdragen gesloten en
drie verklaringen ondertekend: 1.
verdrag voor de vreedzame be
slechting van internationale ge
schillen (arbitrage); 2 verdrag be
treffende de wetten en gebruiken
van de oorlog te land; 3. verdrag
betreffende de toepassing op, de
zeeoorlog en verder een aantal
verklaringen over het verbod van
bepaalde ontplofbare stoffen, pro
jectielen en kogels.
Dit was dan de Eerste Vredes
conferentie en zij werd in 1907 op
initiatief van de Amerikaanse Pre
sident Theodore Roosevelt door
een tweede gevolgd. De derde, con
ferentie is door *het uitbreken van
de wereldoorlog in 1914 nooit ge
houden.
Het is dus helemaal niet zo
vreemd wanneer de volkeren enigs
zins sceptisch zijn komen te staan
tegenover het houden van vredes
conferenties. Zulke conferenties
schijnen niet te kunnen ontkomen,
aan een onafwendbaar noodlot.
Ook de conferenties van na de eer
ste wereldoorlog werden achter
haald door dit noodlot: een nieuwe
oorlog! En de spanningen van het
ogenblik in de boezem der Ver
enigde Naties zijn al evenmin ge
schikt het geloof in een duurzame
wereldvrede te bevestigen.
De betekenis van de Eerste Vre
desconferentie schuilt echter hier
in, dat er ernstig is gepoogd de
heerschappij van het recht tot
principe te verheffen. De toen on
dertekende conventies vormen
thans een deel van de internatio
nale rechtsorde. Losgemaakt van
het politieke instrument bieden zij
een basis, waarop de wereldvrede
kan steunen. Maar zover zijn wij
nog niet
(ïngez. Mcd.)
flesjes
Hooft
Ruth en Augustus Goetz bewerk
ten Henry James' novelle „Wash
ington Square" tot een toneelspel
m 2 bedrijven (7 taferelen) en zij
deden dit zo knap, dat er minstens
drie dankbare en sterke rollen ont
stonden, rollen, die bij de Haagse
Comedie meer dan voortreffelijke
vertolkers vonden, zoais bleek uit
de hier gisteren gegeven voorstel
ling in de Schouwburg.
„De erfgename" is de navrante
geschiedenis van een rijke dokters
dochter uit het Amerika van om
streeks 18S0, door haar .liefdeloze
en rancuneuze vader in "een toe
stand van schier pathologisch min
derwaardigheidsbesef gedreven.
Het is de grote teleurstelling van
de vader, dat zijn dochter zo weinig
gelijkt op het sterk geïdealiseerde
beeld van haar moeder, die bij baar
geboorte het leven verloor. In het
schutterige en dodelyk verlegen,
charmeloze meisje vermag hij
steeds minder zijn charmante en
intelligente vrouw terug te vinden
en in zijn verbittering hierover
richt hij het gevoelige meisje bijna
te gronde.
Als een mooipratende fortuinzoe
ker haar het hof komt maken,
klampt het naar liefde en tederheid
snakkende kind 2ich onmiddellijk
aan de berekenende Don Juan vast,
ondervindt door zijn bedrog de des
illusie van haar leven en betaalt de
bedrieger met gelijke munt, wan
neer hij twee jaar later, aan lager
wal geraakt, opnieuw komt opda
gen. Hard en verbitterd geworden,
speelt zij het zelfde spelletje met
de jongeman, geeft hem de illusie
dat zij zijn vrouw wil worden, maar
grendelt de deur ais hij haar voor
de huwelijksplechtigheid komt af
halen en laat hem als een bedelaar
op de stoep staan.
In zjjn regie heeft Cees L&setir
blijkbaar de lugubere tragiek van
de meeste situaties niet te zwaar
willen accentueren. Het waren nog
al gemoedelijke snoodaards, die het
zielige meisje omringden, de ver
dorven, intrigerende tante incluis.
Men zou zich de opvoering beklem
mender kunnen Indenken, maar hoe
dan ook: Mary Dresselhuys en Cees
Laseur hebben als dochter en vader
prachtige dingen gedaan. Zowel
voor het ziekelijk schuchtere meisje
als de zelfbewustere liefhebbende
vrouw en later als de zich van de
funeste vaderlijke invloed bevrij
dende verbitterde, wist mevrouw
Dresselhuys treffende en vaak ont
roerende accenten te vinden.
Niet minder voortreffelijk speel
de Laseur de tyrannïeke dokter,
vooral daar waar hij zijn einde
voelt naderen. Jan Retèl als de for
tuinzoeker was een gladde char
meur, Marie Meunier, de koppelen
de tante, en Nel van Aren, een in
nemende zuster van de jongeman.
De dames droegen bizonder fraaie
costumes en er was een mooi décor
van Willem Deering. De leden van
de V.U. toonden zich zeer erkente
lijk voor het gebodene.
D. ROODENBURG VERMAAT
