c
j
Niet alleen Nederland is verantwoordelijk
zegt oud-minister Jonkman
Oplossing in zicht voor
Berlijnse staking
Wisjinsky wenst terugkeer
tot statuut van Potsdam
Amersfoortse beul,poseert
als weldoener
VAN HOUTEN
Stemmen der Duitse kerk
over grenscorrecties
Katholieke Eerste Kamerfractie
achter de regering
Amerikaanse generaal stelt Russische
collega een ultimatum
Klaus ,Mann
overleden
Voorstel welwillend maar gereserveerd door
Westelijke drie ontvangen
Of gij achttienbent of tachtig,
Uw Hheumatische pijnen staan het
slopend werk
Voedsel voor de gevangenen' was beter
dan dat der bewakers"
Het Nederlandse merk
met Wereldreputatie
Rita trouwt
Op de kohted
Woensdag 25 Mei 1949
INDONESIË IN DE EERSTE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
„Het roer om" was bij de Kamerverkiezingen, van verleden jaar de
leuze van mr. Oud en de zijnen. Doch toen het nieuwe kabinet-Drees
zijn regeringsverklaring in de Tweede Kamer aflegde, bleek er ten
aanzien van het Indonesisch beleid van een koersverandering geen
sprake. Doch na 18 December 1948 juichte mr. Oud, voorbrjziend,
dat politieke problemen nooit met de wapenen kunnen worden opge
lost: „Het roer is om". Dit moge zo geweest zijn, aldus oud-minister
Jonkman gistermiddag in de Eerste Kamer bij de behandeling der
begroting van overzeese gebiedsdelen, doch op 2 Maart van dit jaar
is het roer omgegaan in de richting van de op het Indonesisch con
gres van de P.v.d.A. aangenomen resolutie-Vos.
Op die datum, zei mr. Jonkman
in zijn knappe, goed gedocumen
teerde rede, heeft de regering, in
een brief aan de Veiligheidsraad in
antwoord op de resolutie van 28 Ja
nuari, afstand gedaan van haar
standpunt, dat alleen Nederland
verantwoordelijk was voor de gang
van zaken in Indonesië. Tegenover
de eenzijdige verantwoordelijkheid,
waaraan zo lang krampachtig Ls
vastgehouden op de basis van de
Nederlandse souvereinïteit, stelde
de deskundige spreker wat hij noem
de de leer van drieërlei verantwoor
delijkheid.
Er Is een Nederlandse verant
woordelijkheid tegenover de nieuwe
staatkundige ontwikkeling in Indo
nesië, er is te dien opzichte echter
ook een verantwoordelijkheid van
de Indonesische volkeren en een van
de Verenigde Naties. In morele be
tekenis staan deze drie verantwoor
delijkheden volkomen gelijk.
In de v, Royen-Rum-overeenkomst
van 7 Mei, die nog maar een stap is
op de goede weg, komen deze drie
verantwoordelijkheden tezamen en
het is nu de gelegenheid om de laat
ste overblijfselen van het oude in
zicht geheel op te ruimen. Zijn vol
doening over deze gang van zaken
belette mr. Jonkman, die eraan her
innerde, öat juist een eeuw geleden
Van Hoevell zijn actie inzette voor
omzetting van de koloniale politiek,
geenszins om critiek te oefenen op
de onvoldoende voorlichting van het
Nederlandse volk en van de Kamer
leden. Ook was er zi nog geen
zekerheid, dat de regering de deel
neming aan de ronde-tafel-conferen-
tie behoorlijk zal regelen; speciaal
wat de vertegenwoordiging der min
derheden betreft.
Spr, verklaarde, dat de P.v.d.A.
zich niet onttrekt aan de verant
woordelijkheid voor de militaire
actio van December 1948, doch daar
bij mag niet verheeld worden, dat
er in deze party grote bedenkingen
daartegen bestonden, welke in de
resolutie-Vos tot uiting zijn geko
men en waaraan o.a. het aftreden
van prof. Donkersloot als Eerste
Kamerlid te Dij ten was. Wat minis
ter Van Maaraeveen op 18 Mei In
de Tweede Kamer zelde is volgens
spr. juist: deze weg (van zeven
Mei) is de enig goede en niet de
militaire.
Mr. Jonkman sprak de hoop nlt,
dat de opvolger van dr. Beel; die
land en volk van Ind< sië van
vroeger kent, bereid zal i het
Indie van vroeger te 4 het
Indonesië van nu. La „ering
met hem overlegge. jI net niet
wenseltfk ls om rechterlijke ambte
naren naar Indonesië uit te zenden
voor een objectief onderzoek naar
de excessen, ook ter wille van de
rechtszekerheid der betrokken mili
tairen. De mededelingen te dien
aanzien van de minister in de
Tweede Kamer hadden spr. niet ge
rustgesteld.
De heer Kerstens (K.V.P.)
was over de koersverandering door
de overeenkomst van 7 Mei niet
minder verheugd dan de heer Jonk
man, doch dit had z.i eerder moe
ten geschieden. Dit illustreerde hij
door een opsomming van de fouten,
welke door de regering zgn ge
maakt en waartoe hg ook de tweede
politionele actie rekende.
Deze was volgens de aankondi
gingen bedoeld om de Republikeinse
soldateska tot de orde te roepen,
maar 13 gebruikt om de Republiek
weg te vegen. In de ons goedgezinde
Indonesische kringen is dit ons aan
gerekend als een politieke oneerlijk
heid. Bovendien heeft de regering
op onverantwoordelijke wijze omge
sprongen met de loyaliteit van de
leden van het B.F.O.
Terwijl in de Tweede Kamer de
vorige week de voorzitter der
K.V.P.-fractic, de heer Romme, de
steun van de K.V.P. afhankelijk
stelde van de vraag of de uitwer
king van het sccoord naar zjjn
smaak zon zjjn, volgde de heer Ker
stens een royaler weg. Namens de
Eerste Kamerfractie van do K.V.P.
verklaarde hfi kort maar krachtig,
dat deze achter de regering staat.
De vertegenwoordigers van de
andere in het kabinet vertegenwoor
digde partgen waren heel wat min
der positief. De conclusie van de
heer Molenaar (V.VP.), die in
talrijke details van het Indonesisch
debat afdaalde, was dat de regering
haar onderhandelingspositie naar
het scheen had versterkt. De drie
verantwoordelijkheden van de heer
Jonkman wees hg echter af.
De heer Dé Zwaan (C.H.) ver
klaarde, dat zijn fractie weliswaar
het vertrouwen in de regering niet
terug nam, doch hg voegde eraan
toe, dat dit vertrouwen zeer breek
baar was. Hg hoopte, dat de benoe
ming van een nieuwe minister aan
overzeese gebiedsdelen rijn ideaal
van een nationaal kabinet dichter
bij de verwezenlijking zou brengen.
Aan het slot van de avondverga
dering theoretiseerde de heer Van
Santen (C.P.N.) er lustig op los
o.a. over de Kwo Min Tang, om ten
slotte toch weer veilig neer te ko
men op het Amerikaanse imperia
lisme, dat in Indonesië steun ont
vangt van de inheemse bourgeoisie,
die geen vrij Indonesië wenst
Zoals gewoonlijk bij de behande
ling van Overzeese Gebiedsdelen
kwamen Suriname en de Nederland
se Antillen er een beetje bekaaid
af. Van verschillende rijden werd
aangedrongen op spoed met de in-
Afwikkeling geldzuivering
VIJFDE DER REKENING
VRIJGEGEVEN
DEN HAAG, In het kader van
de ontwikkeling der geldzuivering
wordt op 1 Juni weer een vijfde
van de beleggingsrekeningen met
een minimum van 200.vrijge
geven.
De vaststelling van het vrij te
geven bedrag kan tot moeilijkhe
den aanleiding geven als men ge
bruik heeft gemaakt van de moge
lijkheid om aanslagen in de ver-
mogensaanwas-belasting. in de ver
mogensheffing-ineens, in z.g. „oude'"
belastingen en zekerheidstellingen
ten laste van de beleggingsrekening
te voldoen.
Om deze moeilijkheden te ver
mijden deelt het ministerie van
Financiën mee, dat op 1 Juni van
elk jaar twintig pet. van het oor-
spronkelij'ke bedrag der beleggings
rekening wordt vrijgegeven, onaf
hankelijk van het feit. of van de
belastingfaciliteit is gebruik ge
maakt etï uiteraard met een. mini
mum van s 300.Indien dus b.v.
een. beleggingsrekenmg oorspron
kelijk 3500.bedroeg en hiervan
op of na I Juni 1948 700.is
vrijgegeven, terwijl 800.voor
belasting is gebruikt, wordt op 1
Juni 1949 voor die rekening, waar-
Dp dhn nog 2000.— staat, 700.
vrijgegeven.
poldering van de gronden in Nicke-
rie, opdat de Nederlandse boeren,
die bereid zgn om daar als pioniers
op te treden, eindelijk aan de slag
kunnen gaan.
De heer De Dreu (P.v.d.A.)
drong aan op een behoorlijke rege
ling van de ambtenaren en de par
ticuliere werknemers in Indonesië
en verklaarde zich een tegenstander
van de regeringsmaatregel om een
korting toe te passen indien Indo
nesische gepension neerden In Ne
derland- een rijksbetrekking bekle
den. Deze maatregel is nu geschorst
en behoort liiet weer te worden in
gevoerd. Er is hier nl. van cumu
latie in feite geen sprake.
Heden komt de minister aan. het
woord, als de A.R. oppositie ook het
hare in het midden heeft gebracht.
Liter-Europees spoorweg
verkeer dient versneld
DEN HAAG. VJf tot twintig
procent van de reistijd voor wie per
trein reist gaat tegenwoordig ver
loren aan de grensstations van de
meest belangrijke Europese ïynen
De Simplon-expres brengt op zijn
reis van Parijs naar Milaan 76 mi
nuten door te Vallorbe aan de
Frans-Zwitserse grens en 70 minu
ten te Erigue-Domodossoïa aan de
grens van Zwitserland en Italië, dat
is 16 procent van de totale reistijd.
Aan de andere kant besteedt de
„Blauwe Vogel"-expres op de route
ParijsBrussel slechts twee minu
ten aan de grens, daar de douane
formaliteiten tijdens het rijden ver
richt worden.
De Organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking (OBEC)
streeft er naar de snelheid van het
inter Europese treinverkeer op te
voeren en ziet als een voornaam
middel daartoe, dat men het voor
beeld aan de Belgisch-Franse grens
allerwegen tracht op te volgen.
avond laat bereid hebben verklaard,
de onderhandelingen met het ge
meentebestuur van West-Berlijn
over het betalen van het loon in
West-marken te hervatten.
Aansluitend vernemen wij, dat de
onder communistische controle
staande spoorlledenvakbond van de
Sowjetsector de spoorwegdirectie
heeft verzocht het loon der in de
Westelijke sectoren wonende spoor
wegmannen in West-marken uit te
betalen en de stakers aanspoort
het werk te hervatten.
BERLIJN „Ik ben beziqWilly Kreikemeyer, zich Dinsdag.
«11, I eiTnn/J laai: ViArmrf hpMuan WrWaariJ
mijn geduld te verhezen over
dat geschiet bij de spoorweg-'
staking", zeide d.e Amerikaanse
brigade - generaal Frank
H o w 1 e y Maandag naar
aanleiding van de soms bloe
dige botsingen tussen stakers
en politiemannen uit de Sowjet
sector van Berlijn.
Dinsdag heeft3 de generaal een
ultimatum verzonden aan zijn Sow-
jet-collega Petrof, die verant
woordelijk is voor het vervoers
wegen, waaruit blijkt, dat hij in
derdaad geen verdere ordeversto
ringen van de Sowj et-pol itie in de
Westelijke zone van de stad tole
reert, Hij heeft de eis gesteld dat
de politie uit Oost-Berlijn Dinsdag
om 19 uur moet zijn teruggetrok
ken, zo niet, dan zou hij de mannen
doen verwijderen. De gewraakte
politietroepen zijn thans bezig zich
terug te trekken.
Een tweede brief van Howley
was gericht aan de de Sowjets wel
gezinde directeur van de spoor
wegen, Willy Kreikemeyer.
Hem schreef hij: „Uw politie heeft
zich zo gedragen, dat de spanning
onder de stakers een bedreiging
vormt voor de veiligheid "en de
openbare orde."
In een derde brief verwittigde
Hawley de superieur van generaal
Petrof, de Russische stadscomman-
dant Kotikof, van zijn besluit.
Een Britse en een Franse woord
voerder zeiden, dat soortgelijke
stappen van de zijde van hun com
mandanten waren te wachten.
„Ik zal niet werkloos toezien dat
spoorwegpolitie in mijn sector er
maar op los schiet en met geweld
arrestanten meeneemt naar de Rus
sische sector om die daar te laten
berechten of misschien wel ter dood
veroordelen." aldus Howley tegen
over een verslaggever van United
Press.
„De stakers verdedigen de meest
wettige zaak die ik ooit heb ge
zien," vervolgde Howley, „zg wil
len alleen betaling m Wtfstmarken".
De Reichsbahn kan op ieder ge
wenst ogenblik het reisgeld in
West-marken innen en kan dus ook
de arbeiders uitbetalen in geld dat
zij willen hebben. Eenvoudiger kan
het niet."
Volgens Reuter zou de directeur-
generaal van de spoorwegen in de
Sowjet-Russische zone van Berlijn,
CANNES. Klaus Mann, de
43-jarige talentrijke zoon van Tho
mas Mann, de beroemde Duitse ro
mancier, is dood in zgn hotelkamer
aangetroffen. Vergiftiging werd als
doodsoorzaak vastgesteld.
Verleden jaar werd Klaus Mann
in het ziekenhuis te Santa Monica
(California) opgenomen na een po
ging tot zelfmoord. Hij leed aan
buien van grote moedeloosheid.
Klaus JMann ontwikkelde zich als
schrijver los van zijn vader. In 1927
publiceerde hij in het bekoorlijke
„Kindernovelle" herinneringen aan
zijn jeugd, evenals in „Kind dieser
Zeit" (1932). In het jaar 1933 hij
was toen 25 jaar verliet hij, die
politiek links georiënteerd was. zijn
vaderland dat onder Hitier kwam.
In 1935 verscheen de roman „Sym-
phonie Falhétlque'", in 1937 „Vergit-
tertes Fenster", in 1939 „Der Vul
kan".
Hij kwam in Amerika terecht,
waar hij zich liet naturaliseren, en
waar hij het uitstekend maandschrift
„Decision" redigeerde. Hij raakte zo
met het Engels vertrouwd dat hij al
thans zijn literaire studies in die taal
kon publiceren.
Van '42 tot '45 streed hij met het
Amerikaanse leger !n Afrika en Ita
lië. Na de oorlog werkte hu' als jour
nalist en maakte zwerftochten, door
Europa Hu keerde niet naar Duits
land terug, hoewel hij. die ontroe
rende bladzijden gewijd heeft aan
dc moedertaal, dit zeker als een tra
gische ballingschap 13 blijven voelen.
^ROTE VIER IN PARIJS
PARIJS Minister Bevin, wiens beurt het Dinsdag was om
te fungeren als voorzitter van de conferentie der grote vier,
stelde bij het begin van de vergadering, die duurde van 15.35
uur tot IS.22 uur, zijn Russische collega Wisjinsky de vraag of
deze een voorstel kon doen hoe 'men zou kunnen terugkeren tot
een vier mogendhedenbewind voor Duitsland.
West-Duitsland ongedaan zou
(Ing, Med.)
en ge voelt u een wak en afgeleefd,
ver vóór uw tijd. Zorg ervoor, die slo
pende kwaal te boven te komen; begin
liever vandaag dan morgen de beproefd
heilzame Krusehen-kuur, waaraan tal
loze lijders aan rheumatlsche pijnen een
nieuw leven te danken hebben. Kru-
schen is een zuiver natuur-product, een
samenstel van zes minerale zouten met
een erkend aansporende werking op de
bloedzuiverende organen. Daarom ls,
juist waar onzuiver bloed zich demon
streert in Rheumatische pijnen. Kru-
sehen als de redder in de nood, Begin
ermee hoe eerder hoe beter: iedere
morgen de kleine dosis. Maar wel regel-
matigl Vraag Kruschen bij uw apothe
ker of drogist.
Lovink beëdigd als H VK
DEN HAAG. Dinsdagmorgen ls
de heer Lovink door de Koningin
beëdigd als Hoge Vertegenwoordi
ger van de Kroon in Indonesië.
Hij bevestigde hiermede dc
druk, dat het Westen vooralsnog
wil afwachten om te zien wat de
Russen ter tafel brengen.
Het plan waarmede Wisjinsky
hierna voor de dag kwam, vond
weinig goedkeuring van zijn Wes
terse collega's.
Acheson noemde het „een terug
naar Potsdam Schuman meende,
dat men met dit plan in alle fou
ten van het verleden zou vervallen
en Bevju tot slot wees de Russi
sche gedelegeerde erop, dat zijn
plan alle politieke vorderingen in
Verhoging tarieven voor
electriciteit
DEN HAAG. In verband met de
sinds het begin van het jaar gestegen
kolenkosten hebben de electnciteits-
bedrijven toestemming gekregen hun
tarieven met éèn cent per kw. te
verhogen- Voor de grootverbruikers
was dit reeds eerder doorgevoerd.
AMSTERDAM. „Niet de Duit-
sers, doch de a-sociale elementen
onder de Nederlandse gevangenen
zelf dragen de schuld voor hun min
der prettige toestand in het kamp
te Amersfoort." Dit verklaarde
Dinsdag de 50-jarige Duitser J. F.
Stover, die van Augustus 1941 tot
Januari 1943 „Schutzhaftlagerfüh.
rer" van het kamp Amersfoort is
geweest, bij de voortgezette behan
deling van zijn zaak voor het Am
sterdamse Bijzonder f. Gerechtshof.
Tegen hem is de doodstraf geëist.
(Ing, Med.)
grote uitgestrektheSln
aan prachtig natuurschoon vallen
nog steeds ten offer aan het muit
Vaak zijn de bezoekers, die
bijna misdadige achteloosheid
met hun brandende sigaren- of
sigaretteneindjes omspringen
hieraan schuldig. De brandweer
van Hengelo, manschappen van
de politie en groepen schooljon
gens voerden Maandag een ge
meenschappelijke strijd tegen het
vuur na het ontstaan van een
heidebrand op de terreineri van
het landgoed Turicfeel in de om
geving van Delden, Ondanks een
middag van hard werken, kon
niet worden voorkomen, dat een
oppervlakte van ca 25 HA ver
loren ging. Alweer is de vermoe
delijke oorzaak van de brand het
achteloos wegwerpen van een si
garetteneindje. Door Tiet slaan
met takken tracht men' het vuur
te stuiten.
Uit de Duitse kerkelijke pers bereiken ons thans berichten en korte
artikelen met betrekking tot de grenscorrecties. Zo men weet speelt ook
in de Deutsch Evangelische Kirch e (D.E.K.) het nationalisme weer een
rol, en het is wel duidelijk, dat min of meer officiële uitingen in de pers
hier niet buiten om gaan, vooral nu het betreft gebiedsafstand aan Ne
derland, hoe weinig betekenend deze op zichzelf ook moge zijn.
Zo schrijft bv. de Evangelische Pres-
sedtenet voor Westfaïen en Rijnland,
gevestigd te Bethel—Bielefeld, In haar
berichten o.m. het volgende:
„Dc voor Duitsland zo smartelijke af
scheiding van Duitse gebiedsdelen aan
de Westgrens ten gunste van Nederland
er België, heeft ook de vraag naar vo
ren gebracht hoe het nu in kerkelijk
orzicht zal gaan met de Evangelische
broeders en zusters, die nu met meer
J ons behoren. België heeft een. zeke-
i" tegemoetkoming in de grenscorrec
ties aangekondigd, maar Holland maakt
daarentegen verdere aanspraken op
Duits gebied, met name in het gebied
Ecms en. Dollart. Volgens kerkelijke
grenzen.
grijpen, dat de landskerken hl Rijnland
en westfaïen niets onbeproefd laten om
te verhinderen dat, nu de bewoners po-
Utlek zonder vaderland zijn gekomen,
zij ook kerkelijk dakloos zullen worden.
Van kerkelijke zijde wordt er met na
druk op gewezen, dat door de grens
correcties in het Westen de band met recht
landse en Belgische annexatie-gebieden
voortaan bij de Rheinische Landesklr-
che zullen blijven.
Het Vatleaan ïiteft zijn houding in
deze nog niet bepaald. Maar het klok
gelui in het Westen moet niet alleen
de scheldende Duitse gemeenten, af zij
Protestants of Roome Katholiek zijn,
tot menselijke verbondenheid oproepen,
maar ook de vreemde buurvolken. Dat
betekent, dat wij Duitsers er goed aan
zulle» doen ons het lij den van de Ne
derlandse bevolking te herinneren tij-
derxa de Duitse bezetting, dat, afgezien
van economische voordelen, met het
meuw verkregen gebied een wel zeer
ongelukkige genoegdoening verkrijgt
doemen voor grotere ..correcties" in het ^at ^E®t de verplichting op om de
Oosten, En over het feit van da ge- rechten van de nieuwe Duitse mincfer-
biedsafstand zelf zegt het om.: beid In alle opzichte» te waarboegen.
„Men moet het op rekening van da °Pdat er weer niet een „minderheids-
onervarenheid in annexatie-aangelegen- Probleem" kan ontstaan. Want de Duit
heden van de Hollanders schrijven, dat 3ers» die thans onder vreemde beer-
zlch de bezetting van de van Duitsland schappij komen, wordt een nieuwe op-
afgescheiden. gebieden voltrokken heeft gesteld, waarvan het ten uitvoer
op een wijze, die de gevoelens van. da brengen een christelijke daad is. n.L:
daar wonende Duitse bevolking wel bruggen slaan tussen de volkeren."
Dit alles klinkt ons wat vreemd in
de oren. Het zal sommigen onzer on
getwijfeld ook ergeren, dat Duitse Pro
testanten zichzelf en heel hun volk nu
opwerpen als de bruggenbouwers van
de wereld. Niettemin, indien zij dit
willen zijn, kan één probleem van on
rust,e dat die wereld sedert Bismarck
Deze week:
in Kerk en Wereld
t3?Sns2,:il; sfKSKn?,c^f%t],£" ">oeit
keujke grenzen. Daarom is het_ te_ be- Engste twijfel wat betreft haar trouw beweging heeft gehouden, misschien
aan het Duitse moederland, toch nam worden geëlimineerd. In zoverre is het
*- -*J- ongelukkige Juist, dat de Kerk bet zegt. En oven-
zij in het algemeen
grenscorrecties op met re wil om een gen», de „vreemde heerschappij" waar
onverstandige maatregel met verstand onder, naar men zich In Stuttgart voor-
tegemoet te treden. Daarom was er he- stelt thans een „minderheid" van nau-
Icmaal geen aanleiding toe om met In welijkfl 10 000 mensen zuchten. Is in
de aanslag gebrachte machinegeweren middels nog al meegevallen. In de be-
de macht te demonstre- slissing die minderheid te doen ont-
ven. Daartoe hebben reeds persoonlijke
besprekingen met mensen uit de Kerk
m België en Nederland plaats gevonden
en hoopt de kerkelijke leiding met de
autoriteiten in Nederland over dit alles
een principiële uiteenzetting te hebben"
..Christ und Welf', het orgaan va»
de D.E K., dat in Stuttgart en voor de
Oost-zone verschijnt, schrijft over dit
den van een klok gehoord vanuit een Maar wat de Protestanten in de geble
dorp, waarvan de kerk bij Duitsland den der grenscorrecties betreft, de Sy-
blijft. terwijl het grootste deel bij Ne- node der Ned, Herv. Kerk gaf aan de
derland komt. Waren het klokken ten predikant van Slttard bereids opdracht
afscheid, van protest of van blijvende de geestelijke verzorging in overleg met
verbondenheid? Vraagt men daarnaar, de bestaande organisaties te regelen,
dan vraagt men tegelijkertijd naar de Ook al zouden deze Protestanten zich
houding van de Kerken ln de strijd blijven oriënteren op do Duitse kerk
om de grenzen. WIJ geloven, dat de in het Rijnland, dan zal een nieuwe
onderwerp onder de titel; Bruggen klokken opriepen tot verbondenheid, politieke grens dat toch niet eenvoudig
slaan. Waarschijnlijk ziet het blad in de, ofschoon het nog niet zeker is. dat fle maken. Maar Icarkelljk dakloos zijn
correcties in het Westen gevaren op- Evangelische gemeenten ln de Neder- zij in geen geval gewordenl
„Alles ic anders dan do getuigen
eenzijdig beweren. Wethouder De
Miranda heeft zover Ik weet
het leven verloren, omdat hii mis
handeld werd door Amsterdamse
werklozen. De Duitsera in het kamp
mishandelden nimmer. Dit was uit
drukkelijk verboden en op overtre
ding van dit voorschrift stonden de
strengste straffen."
Zoals de getuigen vertelden, had
Stover altftd een zweep bij zich,
waarmede hij te pas en te onpas
sloeg. Volgens de Duitser Helle, die
het commando over de buitenbewa
king van het kamp voerde, had hy
deze zweep aan Stover geleend om
een hond af te richten.
Een der getuigen verhaalde, hoe
Stover de gevangenen bij het desin
fecteren met benzine bespoot Hij
organiseerde „sportdagen", die be
stonden uit uren lang rondjes lopen
en zwemoefeningen in de modder.
Stovcr gaf echter voor van dit
alles niets te weten, „Men heeft een
complot gespannen tegen my." De
gevangenen kregen zijns inziens
beter eten dan de bewakers. Hij en
Helle vroegen daarom een onder
houd bij Rautcr aan, waarin zij be
pleitten, dat ook hun SS-marmen. de
heerlijke groenten zouden krijgen,
die zij alleen maar aan de gevange
nen mochten geven.
De advocaat-fiscaal, mr, J. C.
Louet Feisser, zcide, dat deze zaak
aansluit by die van andere Amers
foortse kampbewakers als Kotalla
en Berg, die reeds veroordeeld zijn.
H(f ging uitvoerig in op de onmen
selijke behandeling, die de verdach
te zyn weerloze gevangenen hoeft
laten ondergadn en waarvan vooral
de Joden en de Russen te rijden heb
ben gehad, Zijn specialiteit was het
uren lang buiten laten z\jn van on
dervoede, oververmoeide kampbe
woners, terwijl hy de varkens brui
ne bonen voerdQ, Over de executies,
die hjj geleid heeft, zeide hy niet
te weten, dat deze bedoeld waren
als représailles.
„Dtt is toch wel volkomen onaan
nemelijk, Het stond in elke Neder
landse krant te lezen, het was aan
plakt in de hele stad, doch deze
Duitser wist van niets." Van schuld
besef is de advocaat-fiscaal by deze
verdachte niets gebleken. „Met een
niet te stuiten stroom woorden
loochent hjj alles, behalve dan de
executies waar hij niet onder uit
kan. Hy is echter wel slim genoeg
zich" realiseren, dat dit voor hem
als Duitser niet het ergste punt van
do tenlastelegging is. Daarom be
roept hü zich op het beroemde bevel
is "bevel en stelt zich als de weldoe
ner in het kamp Amersfoort voor,
die orde trachtte te scheppen tussen
de onderling krakelende Nederlan
ders."
Mr. Feisser eiste tegen Stover de
doodstraf.
De voormalige Duitse kampcom
mandant word na het horen van
deze eis dermate nerveus, dat hij
luid schreeuwend z(jn raadsman
verzocht niet voor hem te pleiten,
doch de president, mr. A. G. Lub
bers wees hem erop, dat hy thans
niet meer op zjjn keuze van raads
man kan terugkomen.
Uitspraak op 7 Juni aanstaande.
TECHNICI BEKIJKEN het lan-
dlngstoestel met rupsbanden van
deze B. 50 super-vliegende fort
bij het proef-tazcièn in Seattle.
Het a nieuwe tandingstoestel is
ontworpen om het mogelijk tc
maken, dat deze kolossale ma
chine, die 73.800 kg. weegt, ook
op slechte terreinen kan landen.
Met dc rupsbanden kan de ma
china gemakkelijk kleine on
effenheden „nemen".
Nieuwe bijeenkomst van
de Kominform?
ROME, Het vertrek van de Ita
liaanse communistische leider Pal-
miro Toglïattï naar Praag, waar hij
het congres van de Tsjechoslowaek-
se communistische partij zal bijwo
nen, is te Rome aanleiding geworden,
tot geruchten, volgens welke binnen
kort een nieuwe bijeenkomst van de
Kominform zal worden gehouden.
ln het zwembad van Chdteau
de l'Horizon aan de Riviera in
Zuid-Frankrijk zullen Vrijdag
50 gedresseerde schildpadden tn
komieke formaties, ieder met 'rt
brandende kaars op de rug rond
zwemmen op het ogenblik, dat
de filmster Rita Hayiuorik en de
Iraansa prins Ali Khan tegen el
kaar „Ja, ik tuil" zullen, zeggen
in de mooiste zaal van hel kas
teel. Maar, bfj Neptunus, dat
üerfcaaitje is een voortijdige
dood gestorven. Het Franse mi
nisterie van Binnc7xlartdse Za
ken heeft neen verlof gegeven
aan de am-otenaar van de bur
gerlijke stand om zijn plicht te
doen op het kasteel van de prins
en nu wordt het huwel\jk ge
woon zonder schildpadden vol
trokken tn het stadhuisje van
Vallauris. Maar alle jilmjavs en
-snobs, die zich aan het glinste
rende strand van de Middel
landse Zee bruin laten branden,
zijn daar helemaal niet tevreden
mee.
Dies schoot een uieuio gerucht
op. Thans zou op het kritieke
ogenblik een duikboot voor het
strand aar» dc opperylakte ko
men, Een bekende band zou uit
de buik van het stalen gevaarte
Icruipen en iets passends spelen,
zoals bijvoorbeeld: „Hier komt
de bruid". Dit gerucht werd
echter ook voortijdig getorpe
deerd en wel door het bericht,
dat op het supreme moment een
welriekende oiie over de water
oppervlakte zou worden uitge
goten en tn brand gestoken, het
geen een kostbaar schouwspel
zou opleveren. Het roddelende
Cannes geeft echter toe, dat
zelfs een Oosterse prins geen
vuur sat laten ontsteken rond 'n
vriendschappelijk gezinde duik
boot.
Dinsdag maakte een van de
particuliere vliegtuigen van <fc
prins boven Cannes pardoes een
salto van oprechte vreugde. Het
toestel bracht dc huwelijkstaart
uit Parijs over. Het gewrocht
bestaat uit drie verdiepingen en
is een meter in doorsnee. Het
glazuur is van zuivere smette
loze suiker.
Wie er op het feest komen,
dat is de rijkste bron van span
nende gissingen in Cannes.
De vaders van het bruidspaar
komen in ieder geval niet. Die
van de prins is spinnijdig en die
van Kita heeft al andere afspra
ken. Hij kan het niet bijhouden
maken.
De voorstellen van Wisjinsky
omvatten de volgende punten:
a. De gemeenschappelijke con
trole-raad der vier mogendheden
moet wederom in 'werking treden,
en aan dit lichaam zal het hoogste
gezag over Duitsland worden toe
gekend.
b. De intergeallieerde „komman-
datura" van Berlijn moet wederom
in werking treden, dit lichaam
moet worden belast met het coör
dineren van alle maatregelen, wel
ke voor het bestuur van Berlijn
dienen te worden, genomen en
waardoor het normale leven van
d© stad wordt verzekerd.
c. Er moet een raad van state
worden gesticht voor geheel Duits
land, op basis van de reeds in de
Oostelijke en Westelijke zones van
Duitsland bestaande Duitse econo
mische organen, deze raad zou te
Berlijn moeten resideren.
d. Het Ruhrgebied zou het best
onder internationale controle kun
nen worden geplaatst door hier
voor een lichaam ir. het leven te
roepen, waarin vertegenwoordigers
der vier grote mogendheden zitting
zouden hebben. In dit lichaam
zouden ook de andere, aan Duits
land grenzende landen worden
vertegenwoordigd, doch slechts met
een raadgevende stem.
In feite komt het voorstel van
minister Wisjinsky neer op een
herstel van het militaire bestuur
over Duitsland, dat kortgeleden
daor de drie Westerse mogendhe
den* voor hun zones is afgeschaft.
De atmosfeer van de vergadering
was, kalm cn op geen enkel punt
vijandig.
Toeback-saygerö
ONLANGS werd aan „Korrel"-
schrijver een Duitse sigaret
aaneeboden. Hij rookte met smaak,
al hield het niet over In Hollands
geld omgerekend kwam een pakje
van twintig stuks op ongeveer 2,50
en deze prijs verminderde aanmer
kelijk zjjn misnoegen, dat de siga
retten in Duitsland van de bon zjjn,
terwijl wij nog steeds met dc distri
butie zitten opgescheept. Het sterk
te hem bovendien in de overtui
ging, dat het met die tabak geen
eenvoudige zaak ia. Dat met de in
voer kostbare deviezen 2yn gemoeid,
wist hy allang. Maar nu bleek ten
overvloede, dat het beschikbaar
stellen van tabak voor arme landen
een groot probleem is.
Hij moest hieraan denken, toen
vorlgo week de heer A. van Deur
zen, voorzitter van de R.K; Bond
van Sigarenwinkeliers, op het jaar-
lijkse congres te Haarlem zyn licht
liet schijnen op onze Nederlandse
tabakspositie, die blijkbaar nog wei
nig reden schenkt $ot tevredenheid.
Aan berichten en mededelingen over
onze tab aks positie heeft het dc laat
ste tyd niet ontbroken en daarom
worden wij van de mededelingen, die
op dat congres zijn gedaan, ook niet
zo heel veel wijzer. Hoogstens wordt
ona optimisme over het spoedig vrij
komen. van de tabak flink getem,-1
perd.
Möt do sigaren loopt het allemaal
wel los; die zyn vry, zjj het Ook
schreeuwend duur. Tot 1 Maart be
droeg de fabricatie van sigaren 60
millioen stuks per maand en daar-^
mode schijnt het verzadigingspunt1
tc zyn bereikt. Voor sigaretten en
kerftabak ziet het er minder gun
stig uit. De positie van ruwe tabak
is nog steeds onzeker. Dit is het
kernprobleem, waar de eventuele
opheffing, van de tabaksdistributio
om draait, want als de aanvoeren
van ruwe tabak niet volkomen ver
zekerd zyn, zodat er buffervoorra
den kunnen worden gevormd, ls zulle
een opheffing een riskante onder-'
neming."
Bovendien, de vraag van hijt pu
bliek blijft groot. Het la zeker, dat
zo goed als alle bonnen in rookwaar
worden omgezet en dit mag des te
verwonderlijker heten, omdat roken
een zeer duro liefhebberij is gewor
den. Roken is niet meer een kwestio
van* enkele kwartjes, maar van en
kele guldens per week. Dit laat zich
het beste Illustreren met do cijfers
van vóór do oorlog. In 1939 bedroeg
de omzet in tabaksartikelen 145
millioen gulden, in het afgelopen
jaar 450 millioen gulden. Daar staat
tegenover, dat de prijzen thans drio
tot vijf maal zo hoog zyn als vóór de
oorlog. Helemaal zuiver ia do ver
gelijking dus geenszins, zelfs al
houdt men met die staging reke
ning. Het feit biyft echter bestaan,
dat ons volk bijna een half milliard
gulden per jaar aan rokerij uitgeeft.
Een half milliardHet is om van te
duizelen. Weliswaar gaat hiervan 1/3
als belasting naar de Staat. De si
garen winkeliers worden daar dus
zeker niet zo vet van als men. op
pervlakkig zou denken. Dit doet na
tuur! ijk verder niets af aan het feit,
dat het geld toch maar uit onze
zakken komt.
Niet-rokers mogen er hun hoofd
over schudden. Zij zullen het nooit
begrijpen. Ongeveer 300 jaren gele
den heeft Prins Maurits er ook al
eens zijn hoofd over geschud. Hy
verbood toen het „toeback-suygen"
op de vloot, zander dat het hem veel
beeft geholpen. Onweerstaanbaar
heeft het tabakskruid de wereld
weten te veroveren en thans is er
geen plek meer op de gehele aard
bol of men kan hot ln keurige ver
pakking kopen. Dat zegt veel Het
zegt zoveel, dat tabak gerekend
moet worden tot een van 's mensen
behoeften. Daarom, hoe eerder het
in ons land vry komt, hoe beter het
is. Want eerst dan ia er kans, dat
het evenwicht zich herstelt. De be
schuldiging, dat wy, door zoveel te
roken, meedoen aan de verkwisting,
gaat niet op. Het rantsoen, is heus
niet zo erg groot, het is alleen maar
duur. En daar hebben we narigheid
genoeg van.
