J
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Franse politie ontdekt een poging
tot samenzwering
Minder belasting voor
bedrijfsleven
Doodstraf geëist tegen bedrijvers
van moord op Valstar
Critische nabeschouwing
Gaullistische wapensmokkel
door politie ontdekt
Nee toch...? Heus!
Dr. van Mook
naar Amerika
Weer zal iets
opklaren
Nog dit jaar verlaging van loon-
en inkomstenbelasting
Na de strijd aan het Oostfront
volgelingen van Feldmeijer
Onze verliezen
in Indonesië
Er zij licht!
Grote Vier vorderen in geheim
meer dan in het openbaar
Een monument voor
drs. Stijkel
i
Zaterdag 4 Juni 1949
Red. en Adm. Lange Haven 141, Schiedam
Tel. 69300 Abonn.prijs: per week 0.32
per kwartaal 4,10, losse nummers 0.09
Opgericht door de Stichting „Met Parool"
DE SCHIEDAMMER
Negende jaargang no. 128
Uitgave N.V, De Nieuwe Pers Postgiro
398044 Bankier: Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B. de Vries
Hoofdredacteur: W. B. F. Schaper
PARIJS ïn de nacht van Donderdag op Vrijdag werden
automobilisten die Parijs wilden binnenrijden verrast door zwaar
bewapende manschappen van de dienst voor nationale veiligheid.
Iedereen, moest zijn papieren tonen, vele vragen omtrent zijn her
komst en bestemming beantwoorden en alle wagens werden aan
een nauwgezet onderzoek onderworpen. Het bleek later, dat om
de gehele stad een cordon was gelegd.
Aanleiding tot dit optreden was
Drie dagen ïcmg heeft de 19-
jarige Britse wereldburger
Etnan Cameron van een rubber
bootje op het Brussels Kanaal
uitgeroepen, dat zijn mede-we'
reldburger Anders Clarin, die
zonder paspoort uit Zweden was
gekomen, uit de aan het kanaal
gelegen gevangenis moest wor
den bevrijd. En hij heeft succes
gehad: gisteravond werd Clarin
vrijgelaten, met dien verstande,
dat hij onmiddellijk op trans
port naar Zweden werd gesteld.
4* De Russische bladen zijn te
weinig humoristischhebben
de Sowjei-satirid uitgemaakt,
Vooral de strijd tegen religieu
ze vooroordelen moet „grappi
ger'' gevoerd worden, menen
dezj grappenmakers
Een jongmens in Sacramen
to is een erfenis van meer
dan 1 millioen gulden misgelo
pen, omdat hij niet binnen de
door de erflater zijn groot
vader bepaalde tijd was af
gestudeerd,
Dorothy Ford, beroemd film
ster, is na een huwelijk van
drie dagen met James Sterling
gescheiden. Beiden waren op
het ogenblik van hun huwelijk
dronken en kwamen pas de vol
gende dag te weten, dat -sy in
de echt verbonden waren
„Telegraaf" komt in
September uit
AMSTERDAM Op 23 Mei is op
gericht de N.V, Uitgeversmaatschappij
..Salatiga", die zich tot doel stelt dag
bladen uit te geven. De directie van
deze N,V. trelt voorbereidingen om
„De Telegiaat" en „De Courant-Het
nieuws van de dag" In September te
laten verschijnen.
In het
zoeklicht
BEMOEDIGEND
1~)E Chinese communisten heb-
xben de in- en uitvoerhandel
op Sjanghai vrijgegeven. Het Ne
derlandse schip „Tjibadak" van de
KPM was de eerste koopvaarder,
die van deze maatregel profiteren
kon. De inwoners van Sjanghai
kunnen weer met het buitenland
corresponderen. En de fabrieken,
ook degenen, die aan buitenlanders
behoren, beginnen weer te draaien.
Dat is een gunstige ontwikkeling.
Met Sjanghai, een van de voor
naamste handelscentra der wereld
in de handen der
communisten,
vangt de werke
lijke proef, of
Ma o Tse Toeng
en zijn volgelin
gen in staat zijn
•te regeren, aan. Het is bijna of B.
en W. van een klein dorp plotse
ling met het bestuur van Amster
dam belast zijn. Tot nu toe heeft
het Rode Leger, waar het versche
nen is, zien door grote discipline
en gematigdheid onderscheiden.
Het leven schijnt in vele opzichten
zelfs vrijer dan onder de Kwomln-
tang te zijn. Maar uit het Noorden
van China zijn berichten gekomen,
dat zodra de civiele communisti
sche leiders op het toneel verschij
nen, de zaken spoedig vastlopen.
Onder de communistische leiders
schijnt een conflict te bestaan tus
sen de realisten, die inzien dat eco
nomische samenwerking met het
Westen essentieel voor China's her
stel is, en de doctrinaire extremis
ten, die alle buitenlanders het land
zouden willen uitdrijven. Sjanghai
toont nu aan, dat de eerste poli
tiek het waarschijnlijk zal winnen.
Koele tvestelijke winden
Weersverwachting geldig van
Zaterdagavond tot Zondagavond,
(opgemaakt te tien uur).
Gedurende de nacht zwaar be
wolkt m<#t bijna overal enkele
buien. Morgen overdag: wisselen
de bewolking met in het Oosten
van het land op vele plaatsen nog
enkele buien. In de Westelijke
provinciën tijdelijk flinke opkla
ringen en nog slechts enkele ver
spreid optredende buien. Krach
tige tot matige wind tussen West
en Zuidwest. Tamelijk koel weer.
5 Juni; Zou op 4.23. onder 20.54,
Maan op 13.59, onder 1.55.
6 Juni: Zon op 4.22, onder 20.55,
Maan op 15.25. onder 2.07.
7 Juni: Zon op 4.22, onder 20.56.
Maan op 16.54, onder 2.20.
een waarschuwing die de politie
had gekregen, dat leden van de
RP.F., de partij van De Gaulle,
wapenen Parijs wilden binnen
brengen voor een greep naar de
macht op de 18e Juni, de negende
verjaardag van de oproep van
generaal De Gaulle tot eenheid van
het Franse volk en verzet tegen de
Duitse bezetters en de marionetten
regering van Vichy.
Inderdaad trachtten in de nacht
van Donderdag op Vrijdag auto's
met wapenen de stad binnen te
dringen. De politie slaagde erin
machinegeweren, geweren, revol
vers en munitie in beslag te nemen,
maar van veel betekenis was het
niet.
De arrestanten, zestien in totaal,
bleken allen deel uit te maken van
De Gaulle's organisatie. Een hun
ner, een zekere Rateau, is lid van
de Parijse gemeenteraad voor de
R.P.F., een ander, Marty, is pro
vinciaal leider van deze beweging.
Hun wordt ten laste gelegd pogin
gen te hebben gedaan tot demora
lisatie van het leger en het volk
met het doel schade toe te brengen
aan de nationale weerbaarheid.
Dc Gaulle* heeft nog niet gerea
geerd op de beschuldiging, dat aan
hangers van hem een staatsgreep
zouden willen ondernemen. Soustel-
le, partij-secretaris van de R.P.F.
echter beschuldigt de politie van
pogingen tot provocatie.
Volgens zijn verklaring 20U de
R.PJF. zijn aanhangers hiertegen
hebben gewaarschuwd, maar zou
Rateau de?e waarschuwing in de
wind hebben geslagen.
Men heeft hier, nog steeds vol
gens Soustelle, te doen met volge
lingen van de generaal, die geen
geduld hebben gedisciplineerd te
wachten tot de volgende stembus
uitspraak, die ïn 1952 plaats vindt.
Door de aanvankelijke successen
van de Gaullistische beweging,
waardoor hun verwachtingen te
hoog waren gespannen, zouden zij
hun geduld hebben verloren en zich
hebben gestort in onberaden avon
turen.
Zowel communisten als Gaullii
ten zijn van plan deze affaire aan
de orde te stellen in het Franse par
lement.
Mr. D'Ailly verbiedt een
verkiezingsleuze
AMSTERDAM De burgemees
ter van de hoofdstad, mr. d'Ailly,
heeft door middel van de gemeen
telijke politie de Revolutionnair-
Communistische Partij (R.C.P.)
bevolen de leuze „Indonesië los
van Holland nu", waaronder deze
partij haar verkiezingscampagne
voert, van de op de Amsterdamse
bruggen bevestigde borden te ver
wijderen. Aan het bevel werd toe
gevoegd, dat de borden in beslag
zouden worden ^enomen, indien de
leuze daarvan i 'et voor Vrijdag 21
uur was verwijderd.
Het bestuur der R.C.P. heeft de
borden daarop met een laag rode
verf laten bedekken en deelt in
een communiqué mede, dat het be
sloten heeft „bij wijze van protest
de borden voor de verkiezingen
niet van andere leuzen te voor
zien."
Staatsprijzen voor goed
verzorgd boeken
DEN HAAG —'Aan de uitgeve-
ij „Het Spectrum" te Utrecht is de
staatsprijs toegekend voor het best
verzorgde boek op het gebied der
kunsten en wetenschappen en po
pulair wetenschappelijke boeken
voor de uitgave „De heilige
Schrift". Eervolle vermeldingen
kregen de uitgeverij „Contact" te
Amsterdam, „Het Spectrum" te
Utrecht en H. P. Leopolds Uitge
versmaatschappij te Den Haag.
Voor het best verzorgde letter
kundige boek ontving „De Bezige
Bij" de staatsprijs, voor het boek
„Over de dichter A. Roland Holst1'
Eervolle vermeldingen kregen
Querido's Uitgeversmaatschappij te
Amsterdam en „Het Spectrum" te
Utrecht,
Geen prijzen zijn toegekend voor
schoolboeken en kinderboeken.
Eervolle vermeldingen kregen de
uitgeverij J. M. Meulenhoff te Am
sterdam en Querido te Amster
dam.
DEN HAAG. Mr. J. Buurma,
A. J. Schuwer, L. J. A. van Dijk
en ir. H. T. Wierseraa hebben voor
een half jaar een Canadese studie
beurs gekregen. Binnenkort ver
trekken zij naar dat land.
Britten moeten thuis
blijven met Pinksteren
LONDEN Gebeurt er niet op
het laatste ogenblik een wonder,
dan zal tijdens de Pinksterdagen
in een groot deel van Engeland en
Schotland geen trein rijden. On
danks vele uren van onderhande
len, zijn de stakers en *de leiding
van de spoorwegen niet tot een
accoord gekomen. De stakers blij
ven bij hun eis, dat de dienstrege
ling, welke hen dwingt sommige
nachten van huis weg te zijn, zal
worden ingetrokken, terwijl de
directie even vastbesloten blijft,
aan dit verlangen niet te voldoen.
Bij de „symbolische" staking van
de Pinksterdagen zullen 8.000 ma
chinisten en stokers betrokken zijn.
Docent aan Universiteit
in Californië
(Eigen berichtgeving)
Naar dr. H.
J. van Mook ons
hedenmorgen
mededeelde zal
hij In de loop
van deze zomer
naar Amerika
vertrekken om
aan de Califor
nia University
te Berkeley col
leges te geven
over koloniale
problemen.
Naar de vroe
gere luitenant-
gouverneur-ge
neraal ons ver.
der mededeelde
zal zijn verbintenis met de califor-
nteche Universiteit een tijdelijk ka
rakter dragen. Hij zal gedurende
één semester als docent optreden.
Over zijn verdere plannen kon dr.
Van. Mook ons nog niets mededelen
De datum van zijn vertrek is nog
niet bepaald.
DE BILT. De vooruitzichten
op een beetje zon tijdens de Pink
sterdagen zijn iets minder somber
dan Vrijdag. Bedriegen de tekenen
niet dan zal het nog wel los lopen
met het Pinksterweer. Dat wil niet
zeggen, dat het écht mooi zal zijn.
Op Zondag en Maandagmorgen
is er kans, dat het in de kuststre
ken vrij behoorlijk weer zal zijn.
Op Maandagmiddag moet -men
daar echter rekenen op regenbuien.
In de Oostelijke provincies blijft
er Zondag kans op verspreide
buien, maar Maandag zal het weer
daar wel wat opklaren. Veel zware
r «enbuien zijn er waarschijnlijk
niet te verwachten, maar het is
toch raadzaam, als men op stap
gaat, regenkleding mee te nemen.
De temperatuur blijft aan de
lage kant, de wind blijft in Zuid-
Westen hoek. Aanvankelijk zal hij
vrij krachtig zijn, maar ïn de loop
van Zondag of Maandagmorgen
zal hij wel wat afnemen.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De regering heeft b\j da Tweede Kamer Ingediend drie
wetsontwerpen, waarvan de strekking is, dat zij verlichting zullen
brengen van de belastingdruk op de ondernemingen. De dividendstop
wordt gehandhaafd, doch meer uitgewerkt in bijzonderheden. Door deze
wetsontwerpen wordt op een wijze, welke de regering economisch en
sociaal verantwoord acht, voldaan aan de in de Troonrede gedane toe
zeggingen. Nog dit jaar is verder te verwachten de reeds toegezegde ver
laging van de tarieven van laon- en inkomstenbelasting, welke zal samen,
vallen met verdere afschaffing van subsidies op de prijzen en met de
verhoging der huren.
„Parijs" maakt school in
Berlijn
BERLIJN. Voor het eerst
sinds Juin 1948 zijn gisteren in Ber
lijn de gealliëerde stads com m an dan
ten bijeen geweest, maar een weder
geboorte van de Kommandantura
betekende dit nog niet. Dat bleek
al uit het feit, dat men niet in het
gebouw van. de Kommandantura,
maar op een Frans bureau verga
derde. Geconfereerd werd over de
Berlijnse spoorwegstaking.
Na afloop van de bespreking, die
drie en een half uur duurde, ver
klaarde de Franse commandant,
generaal GpucvaJ, dat-de atmosfeer
buitengewoon hoffelijk geweest was,
maar dat men tot geen resultaat ge
komen was.
Ganeval zeide, dat de Westelijke
commandanten elk mogelijk voor
stel hadden gedaan, variërende van
een gemeenschappelijk bevel der
vier commandanten tot het vormen
van een bemïddelingslïchaam, be
staande uit afgevaardigden van de
spoorwegdirectie, de stakers en een
neutrale scheidsrechter. Alle po
gingen waren echter te vergeefs.
Generaal-majoor Boume, de Britse
commandant, verklaarde, dat ,,vyf
minuten directe onderhandelingen
op het hoofdbestuur van de spoor
wegen, de stakers weer aan het
werk zouden krijgen" maar dat de
Russen dit onmogelijk maken.
Hij achtte zich echter gelukkig te
kunnen zeggen, dat de Reichsbahn
in de Oostelijke sector hoe langer
hoe slechter gaat functioneren,
waardoor onderhandelingen nood
zakelijk zullen worden.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Drie mannen van het Sonder-Kommando van Feld-
meyer stonden gisteren terecht voor de Rotterdamse Kamer van het
Haags Bijzonder Gerechtshof. Het waren A. L. Slop uit Den Haag, de
Rotterdamse sportleraar G. J. T. Kniest, dïe drie goede vaderlanders
vermoordde en daarna onderdook omdat hij niet moorden kon en als
derde P, J. Smid, een één en dertig-jarige man uit Nieuwer-Amstel,
die zich nu beriep op een blindelings vertrouwen ïn de „leider", die hem
persoonlijk naar de SS had gestuurd nog geen drie maanden na de
capitulatie.
gen kwamen zij toen bij Feld-
meyers Sonder-Kommando.
Voor het gerechtshof verklaarde
Slop, dat hij pas na maanden tot
de ontdekking kwam, waartoe dit
Sonder-Kommando eigenlijk diende.
Na Dolle Dinsdag heeft hij gepro
beerd zich langzamerhand terug te
trekken, wat hem niet gelukte. Wel
geraakte hij op de achtergrond. Zijn
aandeel in de moord zou men ge
ring kunnen noemen. Met een auto
bus bracht hij de lijken van de twee
mannen weg.
Kniest werd direct na de moord
in Groningen naar Rotterdam ont
boden, waar hij van de SD'er
Wölck en van Smid opdracht kreeg
om Voskamp en Valstar, die in de
kelder onder het gebouw gevangen
zaten, zonder veel omhaal dood te
schieten, wat hjj ook gedaan heeft.
Direct daarop dook hij onder en
veranderde daardoor zelf van jagfcr
In wild, want tot de bevrijding toe
joegen zijn voormalige „kamera
den" hem op.
De landwacht-commandant voor
Zuid-Holland, Smid, moest door de
president van het Hof, mr Van Vol
lenhoven, met een paar flinke uit
branders tot de werkelijkheid wor
den teruggeroepen en die werke
lijkheid bestond dan o.a. uit het op
dracht geven aan zijn onderge
schikte Kniest om Voskamp en Val-
Hagenaar Slop bracht
slechts de lijken weg
in een autobus
Smid was de man, die ïn 1940
reeds tekende voor de SS, twee jaar
aan het Oostfront vocht, gewond
terug kwam en toen, dat was in
1944, commandant van de land
wacht voor de prov. Zuid-Holland
werd. Alle drie hadden zij zich te
verantwoorden voor de moord op
dé heer F. V. Valstar, een zeer be
kende figuur in tuinbouwkringen,
en de vertegenwoordiger D. Vos
kamp. De heer Valstar was direc
teur van het Hoofdbedrijfschap
voor tuinbouwproducten en voor
zitter van het Centraal Bureau voor
Veilingen. De verdachte Kniest had
zich bovendien nog te verantwoor
den voor het vermoorden van een
als anti-Duits bekend staande Gro
ninger.
Voor alle drie deze mannen was
de voorgeschiedenis, die hen voerde
naar het Silbertanne-Kommando
van 1 Feldmeyer, vrijwel dezelfde.
Kniest en Smid vochten aan het
Oostfront, Slop kwam niet zover
omdat zijn voeten al bevroren wa
ren voor hij de vuurlinie bereikte.
Via allerlei „Germaanse" InsteUin-
sfar dood te schieten. Volgens
Kniest had hij hem zelfs zijn pistool
nog gegeven, omdat Kniest maar
één pistool had. Smid bestreed deze
verklaring.
De advocaat-fiscaal, mr.
Donker, vond het een hopeloze
zaak om met de verdachte over
dit punt te gaan redetwisten.
In een zeer kort requisitoir
eiste hij twaalf jaar tegen de nu
26-jarige Slop, die volgens mr.
Donker alleen zijn leeftijd als
verzachtende omstandigheid
had en de doodstraf tegen
Kniest en Smid, hoewel hij de
laatste ongetwijfeld de gevaar
lijkste achtte.
Mr. J. van der Plas, die daarop
voor de jonge Slop pleitte, vond het
verkeerd, dat de zaak van zijn
cliënt aan de Silbertanne-moorden
werd vastgekoppeld.
Mr. F. Schaap wees het Hof -op
de familie-omstandigheden, waarin
Smid verkeerd had. „Deze man
meende," aldus de verdediger, „voor
de bescherming van Europa te moe
ten gaan strijden. Niet hij, maar de
SD'er Wölck gaf opdracht om Val
star en Voskamp te doden."
Mr. Van Velzen, die zijn betoog
begonnen was mei de mededeling,
dat hij op juridische gronden wei
nig meer zou kunnen verrichten
voor de verdachte, beschreef met
sobere woorden het wel zeer som
bere leven van Kniest. Het was een
man, wie alles mislukte en in de
wieg gelegd scheen te zijn om speel
bal te worden van. het noodlot. -Dit
heeft dan ook wel degelijk met hem
gespeeld, moorden wilde hij niet,
toch deed hij het. 't Was zucht tot
zelfbehoud en tot behoud van
vrouw en kinderen. Eerst nadat die
buiten de greep van Feldmeyer
waren gebracht kon hijzelf onder
duiken, maar dat kostte hem nog
het plegen van twee moorden. Mr.
Van Velzen vroeg het Hof niet de
doodstraf over deze man uit te spre
ken, hem ook niet tot levenslang te
veroordelen, wat even erg is, maar
een zo licht mogelijke straf op te:
leggen.
In alle drie de zaken wordt over
veertien dagen uitspraak gedaan.
HET tweede aeei
zoek van de
Het eerste wetsontwerp, „belas
tingherziening 1949", houdt in, dat
de fiscale boekwaarde van vooroor
logse machines en andere technische
installaties met ingang van 1 Ja
nuari 1948 mag worden verdubbeld.
Deze extra-afschrijvingen, waardoor
dus de belastbare winst wordt ver
laagd, moeten op een afzonderlijke
rekening worden geschreven. Bij een
betere conjunctuur of bij liquidatie
der onderneming zal in de toekomst
de schatkist de belasting op deze
rekening nog kunnen incasseren.
Verder is voor alle nieuwe inves.
teringen, dus ook voor die in gebou
wen, een vervroegde afschrijvings-
mogeiykheid voorgesteld. Een derde
deel van het bedrag, dat in nieuwe
investeringen wordt gestoken, mag
naar eigen Inzicht worden afge
schreven, voor - het overige twee
derde blijft de tot dusverre gevolgde
methode van fiscale afschrijvingen
gehandhaafd.
De termijn om het in een vroeger
boekjaar geleden verlies te compen
seren met de winsten in een later
jaar, wordt van twee tot drie jaar
verlengd. De mogelijkheid om onbe
laste reserves te vormen verdwijnt
echter.
Tot dusverre werden de stille re.
serves, welke na oorlogsschade of
andere rampen aan het licht traden,
door de belastingen onmiddellijk ge
troffen. De reeds'geschapen moge
lijkheid om de stille reserves niet te
belasten, wordt nu bij de wet be
krachtigd en verruimd, waardoor de
liquiditeit van de getroffene niet
meer op onrechtvaardige wijze door
de fiscus kan worden aangetast.
Het loon, dat aan eigen minder
jarige kinderen wordt uitbetaald,
mag voortaan van de belastbare
winst worden afgetrokken, waar
tegenover deze kinderen in de loon
belasting zullen vallen. Naamloze
vennootschappen en coöperatieve
verenigingen, welke zich bezig hou
den met de exploitatie van meuwe
woningen zullen vrijgesteld worden
van een deel der vennootschapsbe
lasting.
Door de ..wijziging van de onder
nemingsbelasting" zal de bedrijfs
winst voor kleine ondernemingen la
ger worden. Tot de vrijstelling van
3000 zal verhoogd worden tot
ƒ3400. Boven zal voortaan
als grondpcrcentage 5 procent wor
den geheven. De heffing op het be
drijfsvermogen komt geheel te ver
vallen.
Dc schade, die de gemeenten zou
den. lijden door verlaging van onder-
nemmgsbelasting zal worden ge
compenseerd.
Do wettelijke regeling van de di
videndstop zal er, als de wetsont
werpen worden aangenomen, als
volgt uitzien. Van dc vennootschap
pen zal met ingang van de boek
jaren. waarin 31 December 1948
valt, maximaal zes procent van het
nominale kapitaal worden uitge
keerd vermeerderd met twee pro
cent over het fiscale bedrijfsvermo
gen. Tot dusver gold een maximum
van negen procent over het nomi
nale kapitaal.
Prijzen voor onderzoekers
op radio-gebied
OVERSCHIE De Stichting
Wetenschappelijk Radiofonds heeft
prijzen toegekend, aan zeven land
genoten, die in 1948 het meest
hebben bijgedragen tot de bevor
dering van de ontwikkeling van
radio-telegrafie, radio-telefonie en
televisie. Het zijn ir. K. Posthumus
te Hilversum (f 1,000), dr, H.
Bremmer, Eindhoven (f 750), ir. J.
J. Vormer, Den Haag (f 500), dr.
ir. H. C. A, van Duuren, Wasse
naar (f 500), H, de Waard, Gro
ningen, F. Boelerts, Hoogezand en
D. Lemstra, Groningen, gezamen
lijk f 500. De Vereniging vdot ex
perimenteel radio-onderzoek te
Hilversum kreeg een bijdrage van
i 325.
De E.B.U heeft toestemming ge
geven voor een revanchewedstrijd
tussen de Europese kampioen mid
dengewicht iMi tri (It) endeex-kam-
piaen Cyriile Delannoit De match
zal 1G Juli te Brussel worden ge
houden.
ran het onder-
Parlementaire
Enquête Commissie is in druk ver
schenen. In dertig hoofdstukken,
waaruit wij op de pagina's vijf en
zes uitvoerige uitreiksels publice
ren, geven onder meer een beeld
van de strijd en het begin van het
Londense bewind.
Aan het laatste herinnert bo
venstaande afbeelding. Links de
toenmalige minister-president jhr.
mr. P. J- de Geer, tiidens de laat
ste zitting van het Kabinet welke
hij leidde. Hij verzocht de Konin
gin om ontslag om gezondheids
redenen. Rechts van hem zijn op
volger prof. mr. P. S. Gerbrandy.
Geheel rechts ir. J„ W. Albarda,
eveneens minister in het Londense
kabinet.
Cyrenaica nam meer maclit
dan liet was toegedacht
BENGHAZI. Emir Sayed
Idriss el Senoessl is voornemens
spoedig naar Londen te reizen om
tc spreken over de uitroeping van
de onafhankelijkheid in Cyrenaica.
De emir is van plan om Enge-
land's invitatie te accepteren, on
danks het feit, dat hij meer macht
aan zich heeft getrokken dan blijk
baar in de Britse bedoeling lag.
Engeland verleende Cyrennaica
plaatselijk zelfbestuur, doch de emir
kondigde een onafhankelijke staat
af.
DEN HAAG. De regering maakt
bekend, dat tot haar leedwezen de
volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd;
Kt»n. Landmacht: 28 April 1949: 2e
It H. G. Diederen, Hoensbroek. 4
Mei 194B: sold. M. J. Muller, Box
meer. 12 Mei 1949: korp, H. J. van
Hunnik, Amsterdam. 15 Mei 1949:
serg. J. van der Meuleti, Dantuma-
decl. 17 Mei 1949: sold. Ie kl. C. H.
van Rockel, Valkenswaard. sold. A
Schelling, Amsterdam. 18 Mei 1949:
sold. H. Warmink, Gasselte (Dr.);
sold. J. M. van Strien, Schagen;
serg.-majoor H. Springer, Hilver
sum, 19 Mei 1949: sold. H. J. Huis-
mnn, Apeldoorn; sold. W. F. E, van
Venrooy, Rotterdam- 20 Mei 1949:
sold. J. van der Wal, Lekkerkerk.
21 Mei 1949: sold. T, M. H. van
Maarseveen, Utrecht; serg. IJ, Smits,
Bcrkcl. 22 Mei 1949: sold» T, Schoon
heden, Voorst.
K.N.I.L. 3 Mei 1949: Jav. sold, 2e kl.
Gi. Senen. 9 Mei 1949: Arab. sold. D.
Lawar. 10 Mei 1940: Soend, sold. Ie
kl. inf. Hoeson; Man. sold. 2e kl. inf.
H. Kaparang; Jav. sold. 2d kl. int
Slamat, II Mei 1949: Amb. serg. 2e
kl. mf. J, H. Noya. 12 Mei 1949:
Chin. mil. sold. 2e kl. Oh Thay Ping.
13 Mei 1.949: Mad- sold- 2e kl. inf.
Aboe; Mart. sold. 2q kl. int Ralman.
Mad. sold. 2e kl. inf. Mohamad
Djoeri, 13 Mei 1949: Mand. sold- 2e
kl. mf. J. Montolalu; Amb. sold. 2e
kl. inf. A. Sedoeboen; Amb. sold. Ie
kl. inf. D, T. Sijhailatua. 14 Mei 1949.
Soend. sold. 2e kl. inf. Midi; Man.
sold. 2e kl- inf. F. E. Panungkelan.
Wat UIT HET op 19 Maart ge
publiceerde eerste verslag
van de Parlementaire Enquête-
Commissie reeds overtuigend bleek,
wordt in het nu verschenen tweede
deel nadrukkelijk bevestigd. Bij het
onderzoek laat zti zich slechts lei
den door één gedachte: Fiat Lux, er
zij licht? De regeringshandelingen
zijn tijdens, maar ten dele ook vlak
vóór en vlak na de oorlog, aan de
openbare controle onttrokken ge
weest. De Parlementaire Enquête
commissie blijkt echter onder de
scherpzinnige en kundige leiding
van mr. L A. Donker in staat om
over veel, dat plaats gevonden heeft
in een staatkundig duister, opening
van zaken te geven op zulk een.
wijze, dat legenden en verzinsels als
spinrag door een frisse wind worden
weggeblazen.
Wat zijn er over het vertrek van
de Koningin en het Prinselijk gezin,
naar Engeland geen fantastische
verhalen in omloop geweest! Het
zeer sober relaas van het rapport
treedt daarvoor nu in de plaats,
doch achter de zakelijke woorden,
van verhoor en verslag voelt men
niet alleen de dramatische bewo
genheid van het gebeuren, doch ook
zijn onmetelijk belang voor Neder
lands positie als oorlogvoerend land
te midden der bondgenoten. Het is
ongetwijfeld ook, om deze reden, dat
er in het rapport de nadruk op
wordt gelegd, dat de Regering met
het vertrek van de Koningin nauwe
lijks en met dat van het Prinselijk
gezin in bet geheel geen bemoeiing
heeft gehad» hetgeen de commissie
als een gebrek aan coördinatie be
schouwt.
"T) AT BIJ DE beoordeling van het
beleid van. de Regering vlak
vóór, tijdens en de eerste maanden
na de Meidagen van 1940 de nadruk
is moeten vallen op de houding en
de gedragingen van de toenmalige
minister-president jhr. De Geer,
moge voor de betrokkene op zijn.
hoge leeftyd uitermate pijnlijk zijn,
doch men kan de commissie de eer
niet onthouden, dat haar conclusie
blijk geeft van een grote mate van
objectiviteit. En misschien heeft
oud-minister Albarda in zijn verhoor
wel het scherpste inzicht in de fi
guur van de toenmalige minister
president gegeven, toen hij wees op
diens innerlijk-paclfistische gezind
heid en op stjn geestelijke ontred
dering als gevolg van het onder de
voet lopen van alle normen van
recht en zedelijkheid.
Over de terugkeer van de heer
De Geer naar Nederland tegen de
wil der Regering hebben het Buiten
gewoon Gerechtshof en de Raad van
Cassatie hun oordeel uitgesproken.
De commissie bepaalt zich in hoofd
zaak tot een reconstructie van de
feiten, welke inderdaad algemeen
bekend behoren te zijn.
U" EN BUITENGEWOON KNAP
staaltje heeft de Enquête-
Commissie geleverd door het Venla-
incident van 5939 tot op de laatste
draad uit te pluizen. Wat daarbij
aan de dag gekomen is, moet als
vernietigend beschouwd worden
voor de z-g. Duitse rechtvaardiging
van de overval op Nederland. Men
zou, als men geen vflf jaren bezet
ting had medegemaakt, zijn ogen
nauwelijks kunnen geloven bij het
lezen van. de methoden, die dc Duit
sers hebben toegepast om iets te fa
briceren, dat naar zij blijkbaar
hoopten voor de rest van de wereld
als bewijsmateriaal zou kunnen gel
den van het volkomen tekort schie
ten van Nederland bij de uitoefening
van zyn neutraliteit3plichten Over
dit hele Bystcem der onzijdigheid,
dat men hier te lande met een bijna
beschamende pijnlijkheid heeft ge
probeerd uit te voeren, kdh men In
het verslag uitermate leerzame din
gen lezen. Vooral de bijlagen van
het verslag z|jn in dit opzicht zeer
instructief.
In deze bijlagen vinden we ook de
namen van de 23 personen, die in
Mei 1940 werden gearresteerd. Men
verwondert zich daarbij over twee
dingen, In de eerste plaats over het
kleine aantal personen, dat in die
kritieke dagen als staatsgevaarlijk
werd beschouwd, in de tweede plaats
over het feit, dat deze 23 niet allea
N.S.B.-ers waren.
PARIJS. De besloten bijeenkomst van de Raad van Ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Vier eindigde gistermiddag na twee en.
een half uur vergaderen. Een Franse gedelegeerde, die kort voor het
einde van de vergadering het Palais de Marble Rose verliet, zeidc tot de
verslaggevers, dat er nog geen resultaten bereikt waren, maar dat de
besprekingen voortduren en dat vorderingen niet onmogelijk zijn. Ro
bert Murphy, de Amerikaanse politieke adviseur voor Duitsland, ver
klaarde na afloop van de conferentie, dat de besprekingen „vriendschap
pelijk zijn verlopen en dat er enige vorderingen zijn gemaakt". De mi
nisters besloten Zaterdag in de namiddag opnieuw in besloten vergade-
rig bijeen te komen.
Reuters diplomatieke correspon
dent schrijft, dat vroegere ervarin
gen van geheime zittingen der mi
nisters van Buitenlandse Zaken
doen veronderstellen, dat de stren
ge geheimhouding, die Vrijdag
werd bewaard, als een goed teken
gezien dient te worden, In vroe
gere bijeenkomsten hebben waar
nemers opgemerkt, dat „lekken"
zich alleen openbaarden, wanneer
geheime vergaderingen een im
passe naderden of op het punt van
definitieve overeenstemming ston
den. Hiernaar te oordelen, aldus
de correspondent, kan. de geheim
houding, die gisteren werd in acht
genomen, - als een aanwijzing be
schouwd worden, dat de onderhan.
delingen in werkelijkheid zijn be
gonnen en nog geen beslissende
fase hebben bereikt.
Van officiële zijde wordt ver
nomen, dat op de bijeenkomst van
heden dc. voorstellen inzake Ber
lijn verder -besproken zullen wor
den. Men is van mening, dat giste
ren alleen de kwesties van bestuur
eri controle werden aangeroerd en
de kwesties t.a.v. de munt, het ver.
keer en de handel, die gisteren
door deskundigen van dc vier mo
gendheden in Berlijn werden be
sproken, nog in behandeling moe
ten komen.
DEN HAAG. Vandaag is Hot
zes jaar geleden, dat dra. Johan Aal-
drik Stijkel, de grondlegger van het
Nederlandse ondergrondse verzet
tegen de Duitse overheersing, met
32 van zijn medewerkers te Tegel
bij Berlijn werd gefusilleerd.
Enkele personen, die van mening
z|jn dat drs.' J. A. Stijkel als een van
Necrlandg edelste zonen in blijven
de herinnering dient tc worden ge-
eerd, hebben thans een comité ge
vormd, dat de stichting van een
waardig monument met klem van
harte aanbeveelt.
Indien 30.000 Nederlanders ieder
f 1,storten zal de stichting van
het monument mogelijk zijn
Het comité van aanbeveling be
staat uit: prof. dr. P. N. U. Har-
ting, Amsterdam; dr. Joh. H.
Schreurer, Voorburg; ds. A. K.
Straatsma, Den Haag; I. P. A. van
Voorts van Beest, Dan Haag.
Op Maandag 6 Juni (2de
Pinksterdag) zal ons blad niet
verschijnen. Onze bureaux zul
len die dag gesloten zijn.
