'I
1
PINKST EREN
Bij een slager voor wie het been
beter is dan het vlees
Kees van Dongen, schilder van
kleur en fel leven
K..
In vrije uren schept hij kunstwerkjes
uit kootjesen botten
Op dst kohJisl
V__
EEN HALVE EEUW SCHEPPENDE ARBEID
I l
Herdenkingstentoonstelling in
Boymans
Te veel autobus-ondernemingen
meent de minister
gaafc *L -
Zaterdag 4 Juni 1949
WAT DOET GE IN VW VRIJE TUD-
TJf ET avondeten heelt u
weer best gesmaakt
wel moge het u bekomen
hat is een uur of zes,
zeven en ge schuift uio
stoel achteruit. Ziezo, dat
zit er weer in, maar wat
nu, als wij vragen mo
gen. Wi} bedoelen: wat
gaat ge nu uitvoerenin
uw vrije tijd?
Het is ons niet zozeer
te doen om onttaoorden
ets: wel, krantje lezen,
radio luisterenkaartje
leggen, babbeltje maken,
bioscoopje pikken, enz.
Dat zijn dingen, die wij
allemaal wel eens doen in
onze vrije uren. Veel
mensen zijn er echter ook
en meer dan tt denkt
die hun vrije tijd voor n
groot deel besteden aan
zeer speciale liefhebbe
rijen, hobby's, waaraan
zij zich met hart en ziel
wijden en die begaafd
heden onthullen van vaak
geheel andere aard dan
die in-hun eigenlijke be
roep tot uiting komen.
Mogen wij u dan thans voorstel
len: de heer Ph. H. van Westen, een
man met een drukke werkkring
hii heeft éen leidende functie in een
groot slagersbedrijf. Als vrijetijd-
bestcder kozen wij hem maar niet
zomaar in het wilde weg uit, nee,
er is een zeer speciale reden waar
om wij het eerst bij hem belet vroe
gen. De heer Van Westen zou men
namelijk een super-vrijetijdbesteaer
kunnen noemen, want met alleen
houdt hij er zelf heel interessante
liefhebberijen op na waarover
straks meer ook voor de vnje-
tijdbestedïng van anderen toonde
hij zoveel belangstelling, dat hij er
in slaagde tal van geestverwanten te
organiseren in een club, dé Hobby
club genaamd. Deze vereniging is
aangesloten bij de Nederlandse
Bond van speciaal-verzamelaars van
liefhebberij-, kunsthistorische en
wetenschappelijke objecten en het is
alweer de heer Van Westen die de
redactie voert over het maandblad
van deze bond, Uniek geheten. In
het Mei-nummer van dat blad is hij
weer bladzijden lang op enthousias
te en bezielende wijze aan het
woord. Een artikel is gewijd aan de
grote gebeurtenis van deze zomer,
de nationale tentoonstelling op het
gebied der vrijetijdbesteding, die
te Ede wordt gehouden en waarnaar
iedere kunstnijveraar, buisvljjtbe-
oefenaar of eenvoudige knutselaar
popelend uitziet.
Wij zouden wel hele stukken uit
's heren van Westen's, animerend
betoog willen overschrijven, om u
een beeld te geven van zijn gene
genheid voor de zaak, aan welke hy
zijn hart verpand heeft.
Nu iveet ge dus waarom wij het
eerst naar de heer Van Westen zijn
getogen, toen wij ons voornamen u
in kennis te brengen met mensen
die met hun vrije tijd wel raad we
ten.
GULLE ONTVANGST
Als mevrouw Van Westen ons
binnenlaat is Or een zekere argwaan
in haar blik te bespeuren. Weer een
paar vreemde snoeshanen, die be
slag komen leggen op de kostbare
vriie uren van mijn man, zal zij wel
gedacht hebben. Maar zij schijnt ons
toch geen kwaad hart toe te dragen,
Zwerftocht door
Hobby-land
Ce zaudt er versteld
van staan als ge wist
wat er al niet gepres
teerd wordt naast de
dagelijkse werkkring,
ook al is deze om de
drommel geen sinecu
re, gepresteerd aan ge
duld en accuratesse
vlijt en artistieke crea
tiviteit.
Dergelijke actieve,
energieke en begaafde
vrijetijdbesteders treft
men in alle lagen van
de bevolking aan. Wy
hebben ons voorgeno
men ze op te sporen en
u telkens van onze
ontdekkingen door
middel van praatjes en
plaatjes op de hoogte
te hóuden. Hier is onze
eerste ontdekking.
.'„Gedichten" in been
want als wij later enthousiast met
de heer des huizes zitten te praten
over zijn liefhebberijen, toont zij
zich een hartelijke gastvrouw, die
ons met-opgerolde plakjes ham
wij zijn bij een slager.' bij de thee
verwent.
pie heer Van Westen blijkt een
merkwaardig veelzijdig man te zijn,
want niet alleen is hij een zéér con
sciëntieus verzamelaar van verschil
lende objecten, hij is ook artist; de
beensnijkunst beoefent hij en wat
zijn „gouden handen" vervaardigen
elk van die laden bevindt zich een
exquise verzameling prachtige exo
tische vlinders, die hun zijden vleu
gels spreiden, vleugels van zo fan
tastische kleur, dat men er niet op
uitgekeken raakt.
Zou menig liefhebber al zielste
vreden zijn met zo'n uitzonderlijk
mooie verzameling en er zijn vrije
tijd nuttig en bevredigend mee be
steed achten, de heer Van Westen
wij zeiden het al is een veelzijdig
man en wat hij ons thans laat zien
is weer van geheel andere aard,
maar niet minder interessant. In
zijn geen eenvoudige gebruiksvoor
werpen, maar fijnzinnige plastie
ken. met grote kunstvaardigheid uit
geprepareerde en gepolijste beende
ren gesneden.
Zie maar eens op hét plaatje die
cowboy op zijn steigerend paard
voor een hek en daaronder het
geestige muizenconcert op de wip.
Tot in de kleinste details zijn de fi
guren uitgewerkt en in al die klei
ne kunstvoorwerpen zitten honder
den uren geduldige arbeid met bei
teltjes. sleutelvijltjes en metaalzaag
jes, het enig materiaal van de kun
stenaar. Ge ziet er hier maar twee
voorbeelden, van, maar op zijn ta
fel heeft de gastheer nog tal van
fraaie werkstukken voor ons uitge
stald: vissen, vogels, allemaal met
uiterste zorg en fijne smaak ge
maakt.
Op de „werkfoto" ziet ge de kun
stenaar hézig de laatste hand te leg
gen aan. een toreador met vecht-
stier. Weet u wat die rotsblok achter
het paard van de cowboy is? Wel,
gewoon een knieschijf van een var
ken.
Elders heeft de artist weer kootjes
en tanden aangewend ter complete
ring van zijn compositie. Dit is dan
hét creatieve deel van 's heren Van
Westen's hobby's.
OOK VERZAMELAAR
Maar dan neemt hij ons mee naar
een hoge kast met talloze laden. In
dikke folianten heeft hij keurig
overzichtelijk den curieuze verza
meling lucifermerken opgeplakt.
Wist ge wel dat zo ongeveer de hele
algemene geschiedehis van lucifer-
merken is af te lezen. Prachtige
oude merken tonen éen compleet
album met beeltenissen van konink
lijke families en de Japanners be
drijven politiek op hun in de oor
log uitgegeven merken, die honende
beelden demonstreren aan het adres
der geallieerden.
Op zo'n verzameling komt men in
dagen niet uitgekeken maar daar
melden alweer nieuwe gasten zich
aan, clubgenoten van de Hobbyclub,
een dominee en een medeverzame
laar die verheugd meedelen, dat zij
weer twee nieuwe leden voor de
vereniging gewonnen hebben. Wel
dra zijn de heren in een ernstig ge
sprek, want een goed verzamelaar
vat zijn liefhebberij ernstig op,
hoe ernstig wel, moge blijken uit de
woorden van de heer Van Westen,
die wH tot slot uit een zijner arti
kelen m Uniek overnemen:
„Met de eeuwen zijn ook de men
sen, hunne werken en woonplaatsen
veranderd. Maar de scheppings
geest bleef!! En evenals in de oer
tijd na de jacht, beoefenen ook wij,
na ons werk, de sierkunst, waarin
wij al onze vaardigheid en schep
pingsdrang tot uiting brengen ten
einde ons hierdoor een sfeer te
scheppen die ons leven inhoud en
grotere waarde geeft".
Een nieuw type
IN Economisch Statistische berich
ten van deze week schrijft ir. S,
H. Stoffel over „De figuur van de
moderne hoog-gekwalificeerde ar
beider". Zijn betoog komt hierop
neer, dat door de dynamische geest-
teshouding van onze maatschappij
er een nieuw type arbeider is ont
staan, bij wie de nadruk niet valt
op de traditionele vakbekwaamheid,
maar op het snel kunnen aanvatten
en met vaardigheid toepassen van
nieuwe vindingen op zijn speciaal
gebied. Vijfentwintig jaren gele
den was „de heer met het witte
boord onder de overall", althans in
Europa, een onbekende figuur.
Thans ziet men hem vooral In de
Verenigde Staten en Engeland meer
en meer in de moderne kwajitelts-
industrie, verkeerstechniek en agra
rische techniek, in deze landen
wordt aan de opleiding van de hoog
gekwalificeerde arbeider, die leiden
de functies in het bedrijfsleven in
neem, veel zorg besteed. In Ne
derland, waar dit type nog niet zo
bekend is, is de opleiding een
enkele uitzondering daargelaten
echter onvoldoende. In ons land be
zitten ondernemingen als Philips en
Organon, aldus ir. Stoffel, reeds In
aanzienlijke mate dit modernste
type van industrie, dat producten
maakt en werkwijzen toepast, die
het resultaat zijn van veel toege
past natuur-wetenschappelijk onder
zoek. Het succes, dat zulke onder
nemingen b^j de export kunnen boe
ken, bewast wel hoe nodig wij juist
dat type van bedrijven thans heb
ben en hoeveel mogelijkheden daar
nog liggen in verband met onze „in
dustrialisatie". Helaas is, afgezien
van enkele uitzonderingen, van de
zijde van het bedrijfsleven nog niet
genoeg te merken van belangstel
ling, inzicht of aandrang bi deze"
richting. En toch zullen wij moeten
zorgen, dat wij de me- hebben,
die in de nieuwe bedni\eit, de be
drijven van de toekomst, passen.
Een belangrijke voorwaarde Ls na
tuurlijk weer het onderwijs, by voor
keur het lager technisch onderwijs.
Er zal uitgemaakt moeten worden
of hiervoor een nieuwe vorm van
school gevonden zal moeten worden,
die tussen het huidige lager en hqt
middelbaar technisch onderwijs in
ligt, of, dat er een aansluiting naar
boven bij het ambachtsonderwija
mogelijk is, ofwel een aansluitende
voorbereiding tot het middelbaar
technisch onderwijs, maar dan met
de handenarbeid als hasis en cen
trum.
De suggesties, door ir. Stoffel ge
daan, verdienen ongetwijfeld aan
dacht. Er zal hard, heel hard ge
werkt moeten worden om een
niveau te bereiken waarop een
kwaliteitsindustrie zich met succes
zal kunnen handhaven. Basis hier
voor is het onderwijs, goed onder
wijs. Maar laat men hiermee dan
ook. niet te lang wachten. En er ook
niet op beknibbelen, want daarmee
snijdt men onherroepelijk in eigen
vlees,
IK heb een oude dominee gekend,
die op Pinksteren in zijn preek
constateerde, dat er van Heilige
Geest in onze samenleving weinig
of niets te bespeuren vieL Aan het
eind van deze klacht besloot hij
ongeveer als volgt: „Als ik nu een
geheide dominee was, zou ik nu
moeten komen met een reeks
„niettemins" en „nochthansen", ik
zou moeten zeggen, dat het alle
maal onder Gods zegen nog wel
Feestdagen wmrop wij slechts kunnen vieren, wat
de Heilige Geest in onze eigen levens blijkt
door
Prof. dr. G v. d. Leeuw
terecht zou komen en ik zou moe
ten eindigen met: Halleluja, Amen.
Maar ik zie daar geen reden voor
en daarom eindig ik: wij merken
niets van de Heilige Geest, helaas!"
Dat is zeker geen Pinksterpreek,
die ik als model zou willen aan
duiden. Maar in haar nuchterheid
en zakelijkheid is zij toch wel heel
heilzaam. Wie op Pinksteren iets
zeggen wil, mag zich wel driemaal
bedenken vóór hij probeert ^zijn
hoorders of lezers in de „gewijde"
sfeer te trekken. Er is inderdaad
niet veel aanleiding toe.
Wanneer wij de Handelingen der
Apostelen lezen, vinden wij, dat de
Heilige Geest van God een uiter
mate concrete werkelijkheid was,
die op de mensen viel en hen woor
den deed spreken en daden ver
richten die ieder terstond niet als
„gewijcl", maar als krachtig voelde.
En toen veel later de Quaker Geor
ge Fox voor de rechtbank stond,
constateerde hij, dat de kracht van
God op hen allen „sprong", rech
ters en toehoorders. De Geest is
niet het kabbelend beekje van
stichtelijkheid en vroomheid, waar.
toe wij Hem maken, nog minder
de vlakke sloot van orthodoxie of
vrijzinnigheid, die zo vaak ons ele
ment is, maar een felle bergstroom,
die neerdondert in mensenlevens
en ze doet bruisen en overkoken.
OP Pinksteren bespeuren wij
wel het smartelijkst hoe ver
wij van het echte christendom af
gekomen zijn. Dat wil zeggen: wij
zouden het moeten bespeuren,
maar wij merken er niets van, om
dat wij op Pinksteren in de regel
helemaal weinig bespeuren. Op
Kerstmis merkt bijna iedereen nog
iets, op Pasen somivigen. Maar op
Pinksteren is het c e dood in de
pot. En als wij eerlijk zij", komen
wij tot de conclusie van de oude
dommee.
"Te Parijs zijn de 'Grote Vier bij
een. Wij hopen er allen het beste
van. Het is misschien een laatste
M
Joodse vrouwen bezorgd
PARIJS De Internationale
Raad van Joodse Vrouwen heeft
te Parijs medegedeeld, dat een te
legram is gezonden aan het Ne-
derlands'e ministerie van Jus
titie over de Joodse oorlogswezen
in Nederland. In het telegram
wordt uiting gegeven aan „de ern
stige bezorgdheid over hun lot" en
de hoop uitgesproken, „dat al het
mogelijke zal worden gedaan om
hun de gelegenheid te geven een
Joods leven te leiden".
Een supeT-vrüetijdbesledeT in stilte aandacht over zijn schepping
gebogen.
DEN HAAG.„In het personenvervoer langs de weg hier te lande
bestaan thans 5Cf streek-vervoerondernemingen van verschillende om
vang. benevens 41 binnen de vervoergebieden van die ondernemingen
en de grenzen daarvan opererende traject-vervoerbedrijven. Wanneer
de Commissie Vergunningen Personenvervoer (CVP) haar arbeid zal
kunnen voltooien, laat het zich aanzien, dat het merendeel van deze
laatstgenoemde 41 ondernemingen blijft bestaan, terwijl voor de ande
ren, die geheel of gedeeltelijk overbodig is, geen plaats zal zijn. Zy kun
nen met de bestaande streekvervoersondememingen worden samenge
voegd." Deze mededeling doet de minister van Verkeer en Waterstaat
in zijn Antwoord over het wetsontwerp herziening van de wet autover
voer personen.
HET is ongetwijfeld een uitstekende gedachte geweest van
de beheerders van het Museum Boymans om de Van
Dongen-tentoonstelling, welke onlangs werd ingericht door de
Galerie Charpentier te Parijs, naar Rotterdam, de geboortestad
van de schilder, over te brengen. Een zeventigtal schilderijen, in
erleg met de schilder op de tentoonstelling te Parijs uitgezocht,
kon, dank zij de grote bereidwilligheid van de verzamelaars, de
kern vormen van deze Rotterdamse tentoonstelling, die nu onge
veer honderd doeken van. de meester r-mvat. Verdere medewer
king werd verleend door het Musée National d'Art Moderne te
Parijs, door de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten te Brus
sel en Antwerpen, door het Stedelijk Museum en het Rijksmuseum
te Amsterdam en door vele particuliere verzamelaars.
ZO IS DAN een overzicht tot (hij algemeen erkend en bewon-
stand gekomen van wat in on- ic 1111 oDdrachtei
geveer 50 jaren door Kees van
Met betrekking tot het beleid
der C.V.P. heeft de minister de
volgende cijfers: In de periode tus
sen 15 Februari 1937 en 10 Met
1940 verminderde het aantal ver
gunninghouders met 122, d.w.z.
met ongeveer gemiddeld 40 ver
gunninghouders per jaar. In de
periode tussen 10 Mei 1940 en 1
Maart 1943 betrof de vermindering
154 gevallen of gemiddeld plm. 60
gevallen per jaar. Volgens de mi
nister is deze versnelling in tempo
geen gevolg geweest van een toe
geven aan een eventuele druk van
de bezetter. Tot zij ter zijde ge
schoven werd, heeft de C.VJP. haar
autonomie weten te bewaren en
de belangen van de ondernemers
verdedigd. Er is nooit dieper in
de belangen van de ondernemers
ingegrepen dan tot het doel, dat de
C.V.P, moet nastreven, nodig was.
Overigens is de minister van me
ning, dat het beroepspersonenveij-
voer langs de weg een_ gebied is,
waar het particuliere initiatief een
ruime taak kan worden gelaten,
mits het openbare karakter van dit
vervoer wordt erkend en een. goede
kwaliteit der ondernemingen ver
zekerd Zij. Maar ook voor over-
heids- of semi-overheidsonderne-
mingert moet gelegenheid bestaan
aan dit vervoer deel te nemen.
De vraag, of men voor de nog
bestaande kleinere bedrijven niet
zou kunnen komen tot een coöpe
ratieve samenwerking, waarin de
deelnemende ondernemers hun
zelfstandigheid zouden kunnen
behouden, heeft een punt a
ernstige overweging uitgemaakt.
Ook de adviescommissie, bedoeld
in artikel 9 der W.A.P., is hi
over gehoord. De minister is hier
bij tot de overtuiging gekomen,
dat tegen de coöperatieve vorm
voor een streekvervoer onderne
ming op zichzelf geen bezwaar be
staat, doch dat er ten nauwste
voor gewaakt dient te worden, dat
de coöperatieve niet een bloot for
mele structuur zij.
Met betrekking tot de door som
mige leden gemaakte opmerkingen
omtrent samenwerking in coöpera
tieve vorm tussen verspreid lig
gende kleine bedrijven is ook de
minister van oordeel, dat het* geen
zin heeft deze tot coöperatieve sa
menwerking te brengen.
Dongen aan belangrijk werk is ge
wrocht en waarin duidelijk de ont
wikkeling en de hoogtepunten zijn
waar te nemen. Hij behoort tot de
weinigen, die niet alleen kunstzin
nig, maar ook maatschappelijk, in
de volste betekenis, zijn geslaagd.
Reeds vele jaren, in het bijzonder
na de eerste wereldoorlog, wordt
Spaanse dwergdanseres (1912)
dërd, "is hij de met opdrachten
overladen portrettist van de mon
daine en demi-mondaine Parijse
wereld. En toch is ook voor hem
het begin heel moeilijk geweest.
Met 'n retourbiljet voor de feesten
van de 14e Juli in zijn zak, vertrok
hij in 1898 naar de lichtstad. Parijs
moet hem toen onweerstaanbaar
geboeid hebben, want hij bleef er
en trachtte aan de kost te komen
door het venten met kranten en
het tekenen van portretten, die
hem slechts enkele „sous" opbrach
ten. Maar vijf jaren later begonnen
enkele kunsthandelaren zich voor
hem te interesseren. Van dat ogen
blik af rees zijn geluksster snel.
Aanvankelijk werkte hij te Pa
rijs, van Vuillard uitgaande, neo-
impressionistisch. Zijn vurig tem
perament trok hem naar de Fau-
ves, maar sterke, eigen inzichten
zorgden weldra voor een typi
sche. persoonlijke uiting, zeer ver
schillend wat de artistieke waarde
betreft. Van Dongen's grootste
kwaliteiten zijn: kleur en eenvoud.
De kracht van zijn kleur bespeurt
men al in het vroegste oeuvre. Het
gezicht op Delfshaven ïs puur Hol
lands, doch onderscheidt zich door
de blijde, frisse kleur, het .sterke
groen en blauw. Hiervan uitgaan
de, baart het geen verwondering
meer, dat deze Nederlander zich
aangetrokken moést voelen tot de
atmosfeer van Frankrijk, waarin
het licht domineert, In zijn im
pressionistische periode brengt hij
de kleur dik en soms onmiddellijk
uit de tube geperst, op het linnen;
eerst later, nadat hij met Matisse
seelstreken en streeft hij naar een
meer samenvattend geheel van
grote, heldere kleurwaarden. Als
ras-schilder beleeft hij een inten
se vreugde aan de kleur; zij zal
hem zijn gehele verdere leven tot
leiddraad dienen. Niet het onder
werp wordt voor hem het belang
rijkste, maar de voorstelling in
haar geheel, de compositie, waarin
de kleur bepalend is.
Fors en markant borstelt
hij nu zijn doeken, die snel
achterelkaar ontstaan. Mistinguett
en Max Dearly in de dans „La
Valse Chaloupée" en „Het gele
laarsje" zijn hiervan toonaangeven
de voorbeelden. Of hij nu zigeu
nerachtige beroepsmodellen of da
mes uit de hoge kringen in de glans
van haar met juwelen bedekte
avondkleding schildert, dan wel
naaktfiguren of scènes uit het cir
cusleven cn de tingeltangels, altijd
is daar de psychische kracht van
zijn schildersdrift, die zich ontlaadt
in een tuimeling van kleuren. Of
schoon van Dongen nadrukkelijk
aan lichte, heldere kleuren de voor
keur geeft, krijgt deze helderheid
nimmer dat volkomen atmosferi
sche, waardoor de voorwerpen op
de schilderijen der luministen wor
den aangetast en tenslotte ver
teerd. Evenmin houdt van Dongen
zich aan de traditionele opvatting
van het perspectief; eerder vat hn
de figuren in sterke contouren of
schildert hij, om de gestalten
krachtiger naar voren te doen ko
men, een achtergrond met con
trasterende kleurwaarden. Hij
zoekt voor alles het aesthetische
doel, het bereiken van de pure,
schilderkunstige schepping.
Men moet zien hoe stevig hy
zijn figuren ten voeten uit op het
doek heeft vastgelegd. Er zijn oude
bekenden onder, als dr. Rappoport
en de reeds eerder tentoongestelde
Comtesse de Noailles, maar ook
nieuwe, waartoe de portretten van
Anatole France, dr. Auguste Cas-
sius en Markies Boni de Castellane
behoren. Een galerij vol mensen
trekt aan onze ogen voorbij: ge
schminkte danseressen, cocottes,
gezelschapsdames, naaisters, mon
daine vrouwen, autoriteiten. In. vele
van de vrouwenportretten heeft hij
een beeld van de zedelijke ontaar
ding van onze tijd gegeven. Soms
op luchthartige, dikwijls cynische,
maar ook geniale wijze. Hij is een
soort heidense lofprediker van de
liefde en het vlees; onburgerlijk en
openhartig ziet hij het naakt, een
storm van zwoelheid en lusten.
MAAR Van Dongen kan ook te
der en ingetogen zijn, zoals in
„La Madonna aux bras vides", of
in „Meisje met beer". Treffend is
altijd weer opnieuw de spontaneï
teit, waarmede hij recht op
La Madonna aux
bras vides (1934)
het
iu aanraking is gekomen, keert hij - -
terug tot brede, gelijkmatige pen-doel af en zonder een spoor van
aarzeling te tonen de figuren in het
vlak heeft geplaatst. Het is alsof bij
met één oogopslag het model heeft
doorgrond, het wezen afgetast, de
meest karakteristieke eigenschap
pen aangevoeld en toen met grote
vastberadenheid heeft gehandeld.
Deze kunst is niet zwaar of over
laden, maar luchtig en eenvoudig,
zonder mooidoenerij. Het enige
schilderij, dat naar mijn smaak de
toneert, is „Het vraagteken" .ver
moedelijk een symbolische voor
stelling van de vrede. De schilder
is er niet uit kunnen komen, het
blijft leeg.
Hij heeft veel gereisd, m Marok
ko, Spanje en later Egypte en ook
van deze reizen is werk aanwezig.
Als de aangebeden portretschilder
van de Parijse uitgaande wereld
vertoeft hij nog geregeld in Deau-
ville en aan de Cóte d'Azur. De
strandgezichten en ladnschappen
zijn wijd en gedrenkt in een egaal
licht. Het laatste doek „Parasols te
Deauville" dateert van vorig jaar,
een sluitstuk van deze expositie,
maar geen sluitstuk van y. Don
gen's scheppingsdrift, die zich nog
even vurig uit als in de aanvang,
vijftig jaren geleden. Dat is geen i
geringe verdienste. Een dergelijke I
scheppende arbeid is ook niet iede
re kunstenaar op 72-jarige leeftijd
gegeven.
AI met al een tentoonstelling, die
men eigenlijk niet mag verzuimen
te bezoeken. Zij is tot 10 Juli ge
opend en wordt niet verlengd. Wie
even gelegenheid heeft, gaat er
heen. B, SCHMIDT.
Wenen herdenkt Johann
Strauss
In Wenen ls Donderdag een Johann
Strauss-festival begonnen ter herdenking
van het feit dat op 3 Juni vijftig jaar
geleden de walskoning Johann Strauss Jr
en op 25 September 100 jaar geleden
diens vader Johann Strauss sr overleed.
Het openingsconcert door de Staatsopera
en de Wiener Philharmonlker in het
Theater an der Wien werd Donderdag
avond door de Nederlandse omroep uit
gezonden. Het. festival dat tot 15 Juni
duurt brengt opvoeringen van de opera's
„Sine Nacht inVenedig", „Der Zigeuner-
baroii", „Die Flederraaus", „Wiener Blut"
en „Bal iet-première", een Johann-
Strauss-bai en verschillende Strauss-
concerten. In het gemeentebuis wordt
ten slotte een grote tentoonstelling van
curiosa en manuscripten san Strauss
gewijd.
DEN HAAG. Prins Bernbard
heeft een beroep gedaan op de Ne
derlandse werkgevers en de over
heid om de ongeveer 32.000 mili
tairen, die in de komende acht
maanden uit Indonesië naar ons
land komen, zo veel mogelijk in
nun bedrijven op te nemen. De
prins woonde een vergadering by
van het bestuur van. de Stichting
van de Arbeid.
kans. Maar het is niet gebleken
dat men daar in het Palais Rose zit
te wachten op een beslissend
woord van de Heilige Geest.
Straks komt in Den Haag de Ro^ae
Tafelconferentie bijeen. Wij heb
ben v/eer wat moed, er kan mis
schien nog iets van alle fouten en
zonden worden goedgemaakt. Maar
niemand verwacht, dat de Heilige
Geest aan de besprekingen ral
deelnemen.
In Gustav Mahler's Achtste
Symphonie komen twee geweldige
gedichten voor: de oude Pinkster
hymne Veni creator Spiritus. Kom
Schepper-Geest, en het slot van
Goethe's Faust, met het „Alles
Vergangliche 1st nur ein Gleichnis
Dat is typisch voor ons moderne
geestelijk leven. Eerst de oud
christelijke hymne, en dan, alsof
dit in dezelfde sfeer paste, het lied
van de vergankelijkheid, die een
afbeelding is van de eeuwigheid,
die vervuld wordt. Het eerste liea
is geschreven van een geheel an
dere wereld uit ,het tweede is
aards en blijft aards, ondanks alle
hemelse glorie. Typisch voor de
museumgeest, die alle belangrijke
gedachten met even grote eerbied
bewaart en ze zowaar ook nog op
muziek zet. Maar het Halleluja
wil, na de verheerlijking van ae
alomvattende natuur in het Ewig-
Weibliche, al evenmin passen als
na de preek van de oude dominee,
misschien minder.
HET Pinksterfeest was oorspron
kelijk geen feest, maar het
slot een feestperiode, penta-
koste, de vijftigste van de jubel
dagen, het einde van Pasen. Het
feit van de Opstanding beheerst
ook Pinksteren. En de Opstanding
was voor de oudste christenheid
niet een schone gedachte of een
wat vage troost, maar simpelweg
het geloof in een nieuwe schep-
ping. Vandaar de hymne aan de
Schepper-Geest. Een bedorven
wereld, een wereld, waarin de
dood oppermachtig heerst, wordt
op Pasen herschapen. Weer zweeft
de Geest Gods, als in Genesis l;
maar nu niet op de wateren van
de baaierd, maar op het water van
de Doop, dat mensen een her
nieuwd leven schenkt.
Pinksteren is geen jubel, omdat
wij het al zo ver hebben gebracht.
Het behoeft ook geen klacht te
zijn, dat wij er nog zo bitter wei
nig van terecht hebben gebracht.
Het is de jubel, omdat God bezig
is deze wereld om te scheppen tot
de Zijne. Als wij dit moesten doen,
zou het een dwaze aanmatiging
zijn. Maar als wij van onszelf af
zien en het Hem laten doen, dan.
beginnen de krachten van het
Godsrijk te werken, dan is er de
zevenvoudige gave van de Heilige
Geest.
Op Kerstmis vierden wij de
komst van Christus, op Pasen zijn
Opstanding. Maar op Pinksteren
kunnen wij alleen vieren wat van
deze op aarde uitgestorte kracht in
onze eigen levens blijkt. Dat maakt
Pinksteren tot het meest verant
woordelijke feest. Wanneer er
straks, wat God verhoede, noch
van Parijs, noch van Den Haag
iets terecht koml, dan ligt dat niet
aan onze lamlendigheid, aan ons
egoïsme, aan onze eigenwijsheid.
Want al deze en nog veel meer van
onze zonden zijn slechts de symp
tomen van de éne grote zonde: dat
wij niet bereid zijn om het van
God te verwachten, dat wij de
Heilige Geest geen plaats geven,
dat wij niet geloven, dat God be-
zi£ is- t
Soms lijkt het als is dit geloof
een. sage uit een ver verleden.
Prof. G. VAN DER LEEUW
Maar dat is niet waar. Het is van
daag precies even levend en krach
tig als in het eerste begin. Wan
neer wij maar bereid zijn ons t®
laten bezielen door de Pinkster-
storm, ons te laten schroeien door
het Pinkstervuur,
Tramverkeer Willemsbrug
De directie van de BET verzoekt ons
het volgende bekend te maken: In ver
bruid met de werkzaamheden aan de
Wilemsbrug zijn maatregelen getroffen.
Van aanvang dienst tot 19.00 uur zul
len de trams van de lijnen 2, 3, 0 en 12,
gaande naar de Linker Maasoever, via
Posthoornstraat—Boompjes rijden en
komende van de Linker Maasoever via
BolwerkGeldersekade—Oudenhaven-
kade—Blaak.
Vandaag echter zal deze maatregel in
verband met de voel bal wedstrijd SW—
Heerenveen tot 22.00 uur van kracht
blijven
Op Zondagen en 2e Pinksterdag als
mede op werkdagen na 19.00 uur zal de
normale route worden gevolgd.
Schilderyen en grafiek in
het Zuider Volkshuis
In het Zuider Volksbuis Tuindorp
Vreewijk is vanmiddag een tentoonstel
ling geopend van schilderijen en gra
fiek van G. van Bruggen, Joop van
Hoorn, D. Maandag. H. W. van Meines.
L. G. Wensink, Frits Weiland, Chris
Wijnveldt. Jan Wijsbroek. De expositie
is dagelijks geopend van ltt—l? uur en
van 19,30 tot 22 uur (met uitzondering
van Vrijdagavond), Zij duurt tot 17 Juni,
