5
WOfiwwtam
Spion van Lighten spant Colijn
voor het Duitse karretje
MEER VARIATIE
Mis fjM
Schallebijt rooft arendsnest
Bridgë-rübriek
Schaakrubriek
Berucht misdadiger in dienst
van Giskes en Knolle
Dam-rubriek
(Ds. blauws Aa&Jtanjs
Hoofdpijn, de alledaagse kwaal,
is zeer verschillend van oorzaak
S A K A Pi R t N
EEN UITGEBREID DINER
r
jj-
r
r I
s
w
ff
fff.
o
s
P
s\\
D 1
S 1
Tl
u
Zaterdag 4 Juni 1949
GEHEIMEN ROND HET ENGLAND-SPIEL (XV)
(Inger. Meö.j
werden Ira Amerika van ERSKINE
CALDWELL'S .Een akker *oor
God" verkocht Zojuilt it *an dit
opzienhsrende boek een Neder-
landje verlating verschenenBLJL J Jj
TIJDENS HET PROCES tegen de verraders van de Stijkel-Br&ep Is
enige malen de naam genoemd van de Nederlandse spion Van
Lighten, die In deze schokkende verraadzaak de hoofdrol zou hebben
gespeeld. Hoewel er tijdens het proces in Den Haag maar weinig con
crete gegevens voor deze stelling werden aangevoerd, menen wij toch
te mogen zeggen, dat het verhaal, hoe vaag het ook moge zijn, veel
groter schijn van waarheid heeft dan b.v. de fantasterïjen van Van der
Waals nopens het mannetje-uit-de-maan „Emiel Verhagen". De figuur
van Johannes Bernhard van Lighten is daarenboven van meer dan één
zijde in verband gebracht met het England-Spiel. Dit alles biedt ons
reden te over een blik te slaan in het levensboek van de avonturier Van
Lighten een boek dat vele zwarte bladzijden bevat.
Werkte tijdens oprollen
van de Stijkelgroep in
Nederland
Johannes van Lighten is de
thans spoorloos verdwenen
zoon van een betrekkelijk welgesteld
Amsterdammer, eigenaar van een
bekend reisbureau. De man, die
later een naam van betekenis zou
krijgen in de internationale spion-
nagewereld, maakte reeds op jeug
dige leeftijd grote reizen in het bui
tenland voor de zaak van zijn vader
en hij verwierf zich daarbij, char
mante kerel als hij in de omgang is,
in tal van landen vele vrienden.
Vrienden, die hij later zou misbrui
ken voor zijn schandelijke prak
tijken in dienst van de Duitsers,
zoals hij hen vroeger had gebruikt
bij zijn werk voor de inlichtingen
dienst van een andere vreemde mo
gendheid. Vrienden, die er niets van
wisten, dat hjj, vóór de oorlog uit
brak, in dienst van een geallieerd
land spionneerde en die er al even
min van op de hoogte waren, dat
hij tegelijkertijd inlichtingen gaf
aan de Duitse dienst, met name
over geheimen uit Nederland, Bel
gië en Frankrijk. Vrienden, die er
niets van wisten, dat Van Lighten
bij zijn reizen naar Amerika en En
geland tussen September 1939 en
Mei 1940 opdrachten uitvoerde voor
de Duitse inlichtingendienst. En die
na Mei 1940 al evenmin beseften
dat de vlotte causeur, de charmante
reiziger, die in Spanje of Portugal
bij hen binnen liep, een der best be
taalde Duitse geheime agenten was
geworden!
In de gevangenis
Er wsis een lange periode- van
.leeds dieper wegzinken in_ het
moetas van zwendel en geknoei aan
voorafgegaan, eer Johannes Bern
hard van Lighten zover was geko
men Al vroeg was hij een
jongen „die niet deugen wilde"; hü
kwam in relatie met mensen van de
zelfkant der samenleving, werd op-'
lichter en chanteur, bedrieger en
flessentrekker en ging tweemaal
voor langere tijd de gevangenis in.
En toen hij na het ondergaan van
zijn tweede straf weer door de stra
ten van Amsterdam liepj was hij
een ander mens geworden, een ver
loren ziel, die geleidelijk aan ont
aardde tot de desperado die over
lijken gaat. Vermoedelijk heeft hij
aanvankelijk via de internationale
pers contact gekregen met buiten
landse spionnagecentra; hoogst
waarschijnlijk heeft hij het eerste
voor de Engelse dienst gewerkt,
hoewel dit uiteraard nimmer be
wezen zal kunnen worden. Vast
staat echter, dat hij terzelfdertijd
een goede bekende was van de
Duitse militaire attaché in Den
Haag en dat de toenmalige Duitse
gezant in Nederland hem als een
waardevolle figuur beschouwde.
Toen de Duitsers in Mei 1940 Ne
derland hadden bezet, waren zijn
verbindingen met geallieerde lan
den voorlopig verbroken. Maar de
gewezen Duitse militaire attaché
maakte er de S.D.-chef Sturmbann-
führer Knolle cp attent, dat hij aan
Van Lighten een uitstekende mede
werker zou hebben en reeds op
6 Juni 1940 zaten Knolle en de Ne
derlandse spion in een der bureaux
aan het Binnenhof tegenover elkaar
en legden de handen ineen, toen
Van Lighten met het voorgestelde
hoge salaris genoegen had genomen.
Men heeft in het proces tegen de
verdachten in de Stijkel-zaak
dezer dagen aangevoerd, dat Van
Lighten veel belangrijker werk had
dan dat van een eenvoudig V-Mann.
Dat is slechts gedeeltelijk juist! Dat
is juist, voor wat betreft zijn werk
na Maart 1941, toen hij op interna
tionaal niveau ging arbeiden voor
Knolle en dat geldt nog meer voor
het jaar 1944, toen hij door Berlijn
van Knolle werd losgemaakt om
rechtstreeks te gaan werken onder
afdeling VI f van het Beichs Sicher-
heits Haupt Amt. Maar die inter
nationale belangrijkheid had hij nog
niet in de eerste tien maanden van
zijn werk voor Knolle, d.w.z. van
Juni 1940 tot Maart 1941. In die
maanden dat wil zeggen in de
maanden waarin zich het drama
van de Stijkel-groep voltrok
werkte Van' Lighten uitsluitend in
Nederland en moest hij nog tonen
wat hij als spion in oorlogstijd
waard was. Hij was speciaal belast
met het binnendringen in groepen,
die zich bezig hielden met het or
ganiseren van politieke weerstand.
En hij deed dat werk zo goed, dat
hij niet alleen door Knolle maar ook
door Abwehr-cbef Hermann Giskes
als een eerste klas kracht werd bi
schouwd.
Het staat onomstotelijk vast, dat
Van Lighten in het najaar van 1940
en in het voorjaar van 1941 een
paar zeer belangrijke zaken bij de
Duitsers heeft aangebracht, die uit
sluitend op de activiteit van be
paalde Nederlandse kringen be
trekking hadden. In al die gevallen
bleken zijn informaties volkomen
juist te zijn geweest.
Hoewel wij bij al onze nasporin
gen geen enkele keer het bewijs ge
leverd vonden, dat Van Lighten zich
met de Stijkel-affaire heeft be
moeid, durven wij toch stellig niet
beweren, dat een zodanig verband
tot de onwaarschijnlijkheden moet
worden gerekend. Hij heeft in de
eerste tien maanden van zijn werk
voor Knolle zulke belangrijke pres
taties geleverd in Nederland, dat
men hem reeds in het voorjaar van
1941 naar Lissabon stuurde, waar
hij een ontmoeting had met een der
leidende Amerikaanse politici, die
hij nog van zijn vroegere reizen
door de Verenigde Staten kende. De
Amerikaan vertrouwde hem vol
komen, dacht dat hij aan geallieerde
zijde werkte en gaf hem belang
rijke inlichtingen. "Waarmee hij na
tuurlijk Knolle en Giskes op de
hoogte bracht, die de geheimen
doorzonden naar Berlijn!
Dr. Colijn bedrogen
pN na deze eerste buitenlandse
reis volgden er vele! Steeds op
nieuw had Van Lighten succes en
dat bereikte hij onder andere, door
dat hij dr. H. Colijn, die er zich
natuurlijk niet van bewust Was met
een doortrapte schurk te maken te
hebben, op handige wijze voor zijn
karretje wist te spannen. Het ge
lukte hem in contact te komen met
de Nederlandse diplomatieke ver
tegenwoordigers in Spanje en Por
tugal en vandaar kwam hij terug
met buitengewoon belangrijke mili
taire plannen van dc geallieerden.
Het contact met dr. Colijn is ook
tijdens het proces inzake het ver
raad van Stgkel c.s. ter sprake ge
komen. Ten onrechte! Want de re
latie tussen Van Lighten cn dr. Co
lijn kwam eerst tot stand, toen hij
reeds met zijn buitenlandse werk
begonnen was, dus minstens een
half jaar na het oprollen van de
Stijkelgroep. De bij het proces be
trokkenen hebben wellicht van zijn
contact met dr. Colijn kennis ge
kregen, maar niet op de datums ge
let!
In het England-Spiel
f n hoeverre Van Lighten medege-
werkt heeft bij het England-
Spiel is moeilijk vast te stellen.
Vermoedelijk is zijn bijdrage slechts
gering geweest en heeft zij uitslui
tend bestaan in het verzamelen van
berichten over passeurslijnen, in
het verkrijgen van politieke infor
maties, die Giskes van pas konden
komen en in het geruststellen van
de Nederlanders in Spanje en Por
tugal over de ontwikkeling van het
verzet in het vaderland met de hulp
van de geparachuteerde agenten.
Wel staat positief vast, dat hij in
het begin van 1943 door Knolle
werd v belast met het opb,ouwen van
het z.g. Invasie-net, waartoe Berlijn
het bevel had gegeven. Hij stichtte
daartoe in Amsterdam de „Repara-
tiezaak voor Dameskousen Van
Laar Co."; in wezen was dat na
tuurlijk niets anders dan de cen
trale van het apparaat, waarin met
name-vrouwelijke spionnen zouden
arbeiden. Toen hij hieraan enige tijd
had gewerkt riep Himmler hem
naar Berlijn, met de'bedoeling hem
als leider van een - spionnagecen-
trum in Zwitserland of Zweden uit
te zenden. Zover is het echter niet
meer gekomen, omdat Eisenhower
en Montgomery enigszins andere
plannen bleken te hebben.
Van Lighten, die reeds op Dolle
Dinsdag zijn gezin naar Duitslard
had gebracht, is na de capitulatie
van de Duitsers nog in Den Hsiag
gezien. Daarna is hij spoorloos ver
dwenen
Veelvuldig komt het voor, dat een
geboden spel slechts door nauwkeurig
afspelen tot succes te voeren is. Deze
moeilijke spcelflguren zijn in ieder ge
val veel talrijker dan bv. bizarre sla in
spelen. Daarom is het voor elke brid
ger van véél meer belang de speelteeh-
nick goed te beheersen, dan bv, in staat
te zijn le „vragen naar de vrouwen en
de boeren om op grootslam te komen".
Immers een groot -sla mspel hetwelk van
het aantal boeren afhangt komt mis
schien eens per 5000 spellen voor, een
moeilijk speelspel komt men zeker één
maal op elke 10 spellen tegen.
Een spel van speelmoeilijkh eden,
welke slechts door zorgvuldig afspelen
opgelost kunnen worden, js het na
volgende:
Schoppen: 7, 4, 3, 2
Harten: 5
Ruiten: v, b, 9. 7. 2
Klaveren: a, b. 5
•N.
W. O.
z.
Schoppen: v. 8, 6, 5
Harten: a. b, 10, 9
Ruiten: a, 6
Klaveren: v, 8, 3
Z. gever. Allen kwetsbaar.
Het bieden verliep:
Zuid West Noord Oost
1 Seh, dble 4 Sch. pas
pas pas
W, kwam uit met R. 3; in N. werd
R.b. gelegd. O. speelde R.h„ 2. nam
R.a.
midden-achter of op de schou
der (stippellijn.) een naadje. De
gerimpelde of geplooide stroken
zijn 2 a 4 c.m. breed. Ze worden
onder een smal biesje aangezet.
Voert u üe kraag, dan naait u
de strook tussen de voering en
de bovenkant. U kunt ook een
yeplisseerde of kanten strook
klaar kopen. U heeft dan 2.50
1 n. nodigTwee of drie fluwe
len strikjes vormen de sluiting,
maar een rijtje kleine glazen
knoopjes kunnen daar ook heel
mooi voor dienen.
De kraag is heel fijntjes met
opgenaaide of tussengezette
kant te garneren. Houdt van
borduursel, maak er dan eens
ivit zijden nopjes of andere
kleine -motiefjes op.
ELLABEZEMER
*7 O'N flatteuze grote kraag
verandert in één ogenblik
een.heel simpel jurkje in een
chic toiletje. Zonder veel onkos
ten dus een belangrijke uitbrei
ding van onze garderobe!
Hij is getekend voor maat 44,
maar u kunt hem gemakkelijk
in een andere maat maken door
hem. eerst even van papier te
knippen en te passen. U ziet dan
zelf wel wat er aan veranderd
moet worden. Als -materiaal ge
bruikt u z\jde, georgette of or
gandie. Desgewenst maakt u
-Z. stond voor.de onaangename taak
om 4 Seh. te spelen, waarbij hij de 5
hoogste troeven miste. Als volgt gmg
Z. te werk.
In de 2e slag speelde Z, een kleine
Sch., er van uitgaande, dat W. kort in
Sch. zou zijn; W. nam Sch.a, en speelde
R. 5 na. In N. werd gesneden met R. 9:
dit was logisch, want de uitkomst ie
slag 1 wees er sterk op. dat W, vier»
R. 10 had, O. bekende R. 6. N. had nu
nog R.v.. 7. 2 en Z. trachtte die kleur
thans vrij te spelen door met R. 2 te
vervolgen, O, gooide een KI. weg en Z.
troefde in met Sch. 6. Nu -werd KI. 3
gespeeld en in. N. met succes gesneden
met Kl.b, Nu was het verder slechts
zaak er voor te zorgen, dat O—W niet
meer dan 2 slagen konden maken, W.
had oorspronkelijk de volgende kaar
ten gehad:
Sch. a. b. H. h. 8, 7, 2, R. 10. 8, 5. 3,
KI. h, 9, 5, zodat de situatie was,
N.
Schoppen: 7, 4, 3
Harten: 5
Ruiten: v, 7
Klaveren: a, 5
Schopoen: h b, 10
Harte .i: h. 8. 7, 2 v. 6. 4. 3
RtulUr.T 10
Klaveren: b, 9 10, 7
Schoppen: v, 8
Harten: a. b, 10, 9
Ruiten:
Klaveren: v, a
N. was dus aan slag en Z. moest nog
6 slagen maken met Sch. als troef. Z.
kan het spel natuurlijk makkelijk ma
ken door uit N. troef te spelen en in
eigen hand de 8 te leggen. Z. was er
echter nist zoker van dat de Sch. ver
deling zo gunstig was en speelde als
volgt. In N. werd Kl.a. geïncasseerd,
vervolgens -werd R.v. gespeeld. Q-
troefde af met Sch. 10. Z. troefde over,
speelde H,a. en H. na, welke in N. met
Sch, 3 werd getroefd. Nu volgde R. 7
en O—W waren machteloos; wel konden
zij hun 2 hoge troeven apart maken,
maar- Z. gooit eenvoudig KIjv. weg; Z 's
laatste troef kan hem niet afgehaald
worden, zodat KI. 3 uit N. kan worden
ingetroefd met Sch. 8.
Een uitersttnoeUijk spel.
Vraagt, het Uw hoekverkooer
Weer een bomaanslag
op Franco
BARCELONA In de kathe
draal van Barcelona is gisteren
een bom ontploft, terwijl generaal
Franco een bezoek aan de stad
bracht. De bom ontplofte op het
ogenblik, dat de vrouw en de
dochter van generaal Franco een
godsdienstige plechtigheid bijwoon
den. De generaal zelf vertoefde
elders in de stad. De bom richtte
enige schade aan en veroorzaakte
grote verwarring, maar er vielen
geen doden of gewonden.
Tydtens de oorlog heeft het schaak
leven in Zuid-Amerika een. tydperk
van grote bloei meegemaakt. De oor
zaak daarvan is mm of meer toeval
lig geweest. In 1939 werd n.L te Buenos
Aires een groot landen-toumool ge
houden, waarvan ook verschillende
Europese teams hebben deelgenomen.
Toen het tournooi afgelopen was. was
de oorlog ln Europa reeds uitgebroken,
en vescheldene schaakmeesters gaven
er daarom da voorkeur aan„.m Zuld-
Amerika te blijven. Het gevolg was
dat de schaakclubs een gouden tijd
tegemoet gingen. Nieuwe clubs scho
ten als paddenstoelen tut de grond. Een
plaats als Buenos Aires telt momen
teel b.v. 60 clubs!
In Argentinië worden nu jaarlijks
grote tournooien gehouden. De tour-
n ooien te Jvtar del Plaia ztjn zeer be
kend geworden, omdat meesters als
Najdorf en StahJberg er een wereld
naam hebben behaald.
Zojuist is het zoveelste tournooi te
Mar del Plata tot een eind gekomen.
De onderstaande partij is aan deze
wedstrijd ontleend.
Scandinavische verdediging. Wit:
Flores, Zwart: Michel.
1. e2—e4, d7dS: 2. e4xa5. Dd3xd5;
3. Pblc3. Dd5aS. Een oude verdedi
ging die men tegenwoordig nog slechts
zeer sporadisch aantreft. De zwarte
dame komt te vroeg in het spel. en
dat geeft vaak aanleiding tot allerlei
moeilijkheden. 4. ü2—d4. e7—dó; 5.
d4xe5. Lf6b4. Het e«iivoudige 5
Dxe54% geeft wit gelegenheid door 6.
Le2. lig-i- 7. Le3 benevens Pf3, zijn stuk
ken zeer snel in het gevecht te brengen.
6. Fgl—Ï3. Lc8—g41; 7. h3—h3. De
theorie schrijft 7 Le2 voor, maar de
scherpe tekstzet heeft het voordeel dat
wit de beide lopers in handen krijgt,
wal m dergelijke open. stellingen dik
wijls een groot voordeel is
7. Lg4xC3: 8. Ddlxf3. Da5xe5+. 9
Lfle2, Pb8c6; 10, Lel—f4, De5~~
a5: 31. 0—0, Lb4xc3; 12 b2xc3, 0—0—0
Een interessante stelling. Wit's pion-
nenstclhng is erg verzwakt, maar zyn
stukken staan uitstekend. Bovendien Is
de open b.lijn een prachtige basis voor
de diraete aanval op de zwarte koning.
13. Tal—bi, Pg8—e7; 14. Tbl—bót.
da5xa2- 15. Tfl—bl. b7—b6; 16. Le2
o3. Da2—eö.
Voorkomt de dreiging 17. Dg4+.
17. DU—S3. £7—g6; 18. Lf4xc7, Td8x
d3Op deze combinatie heeft zwart
zijn laatste zetten gebaseerd. Op te
merken valt dat 18. Td7, gezien de
mogelijkheid 19. Lxb6, axb6: 20. Txb6
onvoldoende is.
c2xd3. Pe7—d5. Wat nu' De loper
staat aangevallen en na 20 Ldu of 20.
Lf4 volgt z eer sterk 20. Pxe3 waar.
na niet alleen beide witte torens be
dreigd staan, rnaw ook de -witte dame
(door 21. Pe2-fj.
20 Lc7eSü. Een bijzonder fijn cn
verrassend antwoord,
20. Pc6xc5; 21- c3—c4. Pd5—c3:
22 Tb5xe5, Pc3c2+; 23. Te5xe2, De6
xe2; 24. c4—C5' Eerst nu is de situatie
volkomen duidelijk: door zitn tegen-
combinatie heeft wit niet alleen zijn
pion terug gekregen, maar bovendien
kan hu dc zwarte koning beiovrn van
zijn beschermende muur van pionnen.
Dit moet wel een snel beslissende aan
val tengevolge hebben.
24. Dc2—c2; 25- Tbl—b«! Dc2—
el-f-; 26. Kgl— >i2. KeR—b7. Pio"n c5 is
onaantastbaar- 26. Dxc5*> 27. Tc4 of
5. bxc5; 27 Tb8+ en wint.
27. Dg3—dfi, Th8c8; 28. cSxbS.
Nu wint Wit zowel ua 28 axbG:
29 Dxb04- als na 28. Dc8; 21} De7-j-l
onmiddellijk. Zwart geeft het c p.
No 7. Probleem van A. Elleïman.
(Ajedresc Espaiiol Juli 1946). Wit speelt
cn geeft mat in twee zetten.
Mr E, C. GOUDSMIT.
Togal helpt, nn*t tegen
'pit, licht»
hooia- teitowpuncn. Togul
laat urlnesuui; op. Tne*t help!
Ktvallcn Eei» proef znl
U orcrluipen. OU Apotheken
Drogisten f 0 83
Binnenkort zal de strijd om de hoog
ste persoonlijke damtitel van ons land
weer een aanvang nemen. Erze wed
strijd zal dit jaar een goed deel van
zijn belangrijkheid inboeten doordat
zowel Kel.er als Roazenbtirg hebben
medegedeeld, deze keer geen tijd (of
lust) te hebben om deel te nemen.
Kan dat aan de andere kant een sti
mulans zijn voor de anderen, ditmaal
cr een schepje extra op te gooien om
ook eens ln het bezit van. een landelijke
titel te komen voor de wedstrijd zelf
is het een handicap, daar de belang
stelling er zeker met groter door zal
worden. Inmiddels hebben de voorwed-
strojden, waaruit 6 candidaten naar vo
ren komen, reeds plaats gehad. Deze
wedstrijd bracht als eerste J. Metz met
32 punten uit 9 party en. De vijf vblgen-
de geplaatsten zijn 2. G, Suyk, 11 pun
ter», 3 en 4, B, Dukei en A. Ligthart,
be.dcn 10 punten. 5 en 6. O. Doornbos
en H. Onmnk, beiden 9 punten.
Hieronder een party van de winnaar
tegen de Haagse kampioen F. Gordijn,
waarin deze Jaatste zjch op glad ijs be
geeft en volgens de regelen der kunst
wordt opgepeuzeldI
1. 32—15—21; 2. 31—38, 18—22: 3.
37—31, 1116; 4. 38—32, 711; (nu was
direct 21—27 de consequentie van deze
opstelling.)
5. 31—27! (Maakt er een gewone op
sluiting van, waarin Zwart slechts weL
nig kansen heeft.) 522x31; 6,
36x27, I—7j 7. 41—37, 19—23(Speelt wit
in. de kaart. Maar er is niets beters.)
8. 28x10, 14x23; 9. 46—41. 1D—1410. 33
—28, 5—10; 11. 28x19, 14x23; 12, 39—33,
12—1813. 44—39. 7—12? (Zwart 2it in
een spelgenre, dat hij met beheerst.
Dat blijkt duidelijk ntt dc opret. Veld
7 mag met bezet worden, dus was 914
aangewezen.) 14. 42—38, 9—14; 15. 59—44
3—9; 16. 43—42. 20—25?? (Het is waar
schijnlijk dat reeds vanaf dit moment
Zwart een verloren party speelt. Nood
zakelijk was 2024, om op 33—28 met
24—29 enz. voort te zetten). 17 33—28,
15—20; (Wel gedw.) 18. 28x19 14x2319.
39—33, 0—14; 20, 33—28. 2—7 21. 28x19.
14x23; (Meer verdediging geeft in elk
geval 13x24. Zwart speelt zichzelf vast).
22. 4439, 10—15 23. 39—33, 4—9; 24
49—44, 13—19; (Weer gedw.) 25 44—39,
20—24: 26. 41—36, (en nu Zwart?) 26.
1520; (Dit is heus geen weeldeI)
27 38—31, 9—14; 28t 47—41. 8—13; 29.
3429!! (Maakt er nu een kort en. ge
decideerd einde aan.) 29.23x34 30
40x29. 25—30; 31. 41—36, 19—23; (De
enige). 32. 27—22!! en Zwart staakt de
hopeloze slryd, daar hij steeds een
berg materiaal achter kamt. hoe hij
ook slaat! Wel een zeer ondoordachte
party van Gordijn, om juist tegen de
leider een party te spelen in een gen
re dat niet zijn grootste kracht is.
voora) daar Gordijn slechts één puntje
méér had behoeven te maken om zich
voor de eindstrijd te qualificeren. En
aldus zal de Residentie het dit jaar
weer zonder een candidaat in het
landskampioenschap moeten stellen!!
Voor Probleemllefhehhcrs,
Zwart' 5, 6 8/32. 14, 16/20. 23.
Wit; 2S. 27, 30/32, 34. 35, 37. 39. 40.
42. 43, 47, 49.
Wit speelt en wint materiaal.
De oplossing van het vorige probleem
luidt: 1 34—29, 23x34; 2 41—37!! 48x26
(A) 3 17—3, 26x8 (beste) 4 3x40. 6x17;
5. 40-35, 19—23. 16. 35—8. 17—22 7
812, 23288 J2—22. 26—33; 8 21—35,
enz. met klassieke winst.
A) 2.— 48x32; 3 17—391! 6x26; 4 30x36
cn wint.
"DF, KINDERKRANT
(Vervolg) V
J-IOE was het in die tussentijd
met onze -Rover Schallebijt?
En is de tweeling nop in let:en?
Waar is die roverstroep gebleven?
Met hun guitaar en met de hoed?
Uier komt hett kindren,
Luister goed:
De roverhoofdman en zijn horde,
z\j waren ongerust ^geworden.
Zeg, jongens, riep die Schallebijt,
We «luchten, 't is de hoogste tijd,'
Ik heb een angstig voorgevoel,
en dat beduidt een heleboel:
Ik denk, dat men ons op gaat
sporen,
dan zijn we werkelijk verloren!
Wp geven ons noott over, nee.'
Wij vluchten, jongens, kom, gamee!
En rover Schallebijt nam vlug
de ki-ndren op zijn brede rug,
ze namen kojfers en guitaar;
Wat doen we met die ooievaar?
Och, iaat maar staan,
zet Schallebijt,
hij staat daar goed; wij zijn.
hem kwijt.
De rovers brulden: Holden-Hei!
De bergen in! Daar zijn we vrij.
*7 E klauterden de rotsen op
tot aan de allerhoogste top,
en vonden daar te lange lest
een kanjer van een arendsnest.
Daar woonde, deftig en welvarend,
een hele grote «ader-arend,
en naast hem, innig aan zijn zij,
zat moeder arend, trots en biij
met ogen als lantarentjes
en met drie fcleine arendjes.
Zij hadden het zo «reeslyfe druk
met hun gezin en hun geluk,
dat zij niet eens die rouers sagen
die vlakbij in een bosje lagen.
En Schallebijt floot hard en schel
(zo op zijn vingers, weet je wel?)
Kornuiten, riep hü, kom, val aan1
En dat werd dan ook prompt
gedaan-
De rovers stormden, fier in draf
gewapend op die arend af.
Het werd een bitter^feüe strijd.
Houdt vol! zo schreeuwde
Schallebijt.
En ach, wat zielig, moet je horen:
die arme arend heeft verloren
die arme, oude arend-vader
werd aldoor icltder, aldoor kwader,
maar hy verzwakte op de duur
en werd gevangen, na een uur.
De vogels werden naast elkaar
geboeid (net als de ooievaar),
de rovers klopibtew in het nest
en vonden het daar heel erg best.
De kindren vierden na 't gevecht
ook in het arendsnest gelegd
DZE arme kindren Pasfcoiuiets
begrepen van dit alles niets,
eerst zaten ze nog aan de Nijl,
toen ergens in een grote teil
nu lagen ze weer, zonder deken,
bij arendjes, die lelijk keken.
De rovers tvaren erg tevreden
en keken aldoor naar beneden,
ze konden alles overzien
precies als uit een vliegmachien.
Ct Is nog niet uit)
ER. was eens een jongetje, dat
Jodoeus heette. Hij was heel
klein en arm en iedere zomer
moest hij tamme kastanjes opra
pen, die ztjn moeder dan verkocht.
Eens vond Jodoeus een kastanje,
nee, maar, dat was zo'n gekke
kastanje, knalblauw!
Die hou ik voor mezelf, zei Jo
doeus en poetste de blauwe kastan
je netjes op, zodat hij blonk en
's avonds plantte hij hem in een
bloempot. En werkelijk, de volgen
de morgen al, was er een kastanje
boompje uit de pot gegroeid, met
blauwe blaadjes. Jodoeus begoot
het plantje en meteen, werd het zo
hoog, zo hoog, dat hij de top al niet
eens meer kon zien.
Jodoeus klom in de takken, klom
hoger en. hoger en eindelijk leek
het wel of hij tot aan de hemel
was geklommen: de kastanjeboom
stuitte tegen het blauwe hemeldak
en. Jodoeus zag daar een. klein
deurtje. Hij duwde het deurtje
open en kroop er door. Er was daar
achter niet veel te zien, het leek
wel een zolder, waar bij terecht
was gekomen, alleen zat daar mid
den op die zolder een aardig klein
meisje bitter te schreien.
Waarom ben jij hier, vroeg Jodo
eus.
Ik ben een prinsesje, snikte het
meisje. Ik ben een jaar geleden ge
stolen door de rabarber-heks en
die heeft me hier opgesloten.
Ze hebben me voorspeld, dat al
leen een. blauwe kastanje me zou
kunnen redden.
DAT kon wel eens uitkomen,.zei
Jodoeus. Ga met me naar be
neden. Hij nam het meisje-bij.
de hand en bracht haar door het
poortje om met haar terug te klim
men naar de aarde. Maar och,,he
den. de boze rabarber-heks had de
kastanjeboom gekapt ea 'daar .ver
beneden hen zagen ze haar zitten,
boven op de afgehakte stam. Ze
lachte zo hardi die xabarber-befcs,
dat ze het boven helemaal horen
konden.
Heb je hier een emmer water,
zei Jodoeus.
Ja, zei het prinsesje, daar in die
hoek.
Jodoeus nam de emmer water en
smeet die over de heks uit.
Nu is water iets. waar rabarber-
heksen beslist niet tegen, kunnen
en deze heks viel dan ook prompt
van haar kastanjeboom af, zij tui
melde regelrecht in een diepe vij
ver en verdween voorgoed. En
door die emmer water begon met
een de kastanjeboom -weer. te
groeien en was binnen een. paar
minuten zo hoog. dat hij tot aan
het poortje reikte.
Jodoeus en het meisje gleden
pijlsnel langs de stam naar bene^
den en kwamen veilig aan. Hij
bracht het prinsesje naar haar va
der, de Koning. En tot beloning
mocht Jodoeus later met de prinses
trouwen, en ze leefden lang en.ge
lukkig.
Tot de alledaagse kwalen behoort
de hoofdpijn. Wel is de "oorzaak in
de meeste gevallen heel onschuldig
maar toch kan 't interessant zijn na
te gaan, welke ziekten met hoofd
pijn. kunnen beginnen, dan wel er
de oorzaak van kunnen «Ün- Ieder
een heeft natuurlijk wel eens hoofd
pijn in-zijn leven,-"maar de leek zal
nauwelijks beseffen dat er hoofd
pijn is en hoofdpijn.
De één staat 's morgens op met
hoofdpijn on houdt deze de hele
dag, de ander krijgt pas in de loop
van de dag hoofdpijn, bijv. na een
bijzondere inspanning. Terwijl de
éèn rijn hoofdpijn op de avond van
dezelfde dag kwijt is, blijft de an
der er, ondanks het gebruik van
aülerlei anti-pijnmiddeïen, dagen
door geplaagd.
De meest voorkomende oorzaak
van hoofdpijn is wel vermoeidheid
en grote inspanning. Velen zijn te
gen het jacht-werk van de moderne
maatschappij niet opgewassen en
reageren met zenuwachtigheid cn
hoofdpijn. Deze nerveuze hoofd,
pijn is gauw te verhelpen; de be
trokkene moet proberen zijn werk
kalmer aan te doen. Het is niet zó,
dat ër minder gewerkt zou moeien
worden, maar 't komt erop aan het
werk verstandiger in le delen en
kalm te verrichten. Dat zorgen, op
winding en vrees hoofdpijn kunnen
veroorzaken, is wel algemeen be
kend.
Migraine
Een zeer speciaal soort hoofdpijn
is de migraine. Doorgaans be
gint die al op jeugdige leeftijd en
komt zij regelmatig terug. In som
mige gevallen met tussenpozen van
een week. in andere met langere
pauzes. Deze hoofdpijn is altijd
hftlü'jjdig. d.w.z. dat zij of in de
rechter- of in de linkerhelft van het
hoofd gevoeld wordt Meestal zijn
vaatkrampen de oorzaak van mi
graine. Dikwijls ook gaat zij verge
zeld van misselijkheid en storingen
van het gezicht, bijv flikkeringen
voor de ogen. De patient is tijdens
zijn migraine-aanval volledig buiten
gevecht gesteld, kan niet werken cn
voelt z'n pijn alleen dan iets min
der, wanneer hij rustig in een don
kere kamer kan liggen. De behan
deling van migraine is niet eenvou
dig en vereist zorgvuldige medische
controle.
Hoofdpijn bij afwijkingen
Dikwijls vindt de hoofdpijn haar
oorsprong in de ogen. Het feit. dat
iemand om de één of andere roden
slechter begint te zien, is voldoende
om de patiënt door te grote inspan
ning bij het lezen af werken hoofd
pijn te bezorgen. Dc huisarts rtuurt
zijn patiënt in dit geval naar de
oogarts; een bril en de klachten zim
meestal verholpen. Typisch voor dit
soort hoofdpijn is. dat de pijn pas
opkomt wanneer men .lange tijd ge
lezen of eewerkt heeft; morgens
is de patiënt vrijman pijr. Hoofd
pijn behoort ook tnt de corstc
symptomen bij oornfn-'jkingen. Ont
stekingen1 var. de bijholten van de
neus veroorzaken ook wekenlang
durende hardnekkige hoofdpijn,
die pas na volledige genezine van
't proces overgaat.
Bij ziekte
Vele storingen van onze spijsver
teringsorganen gaan gepaard met
hoofdpijn. Bij de meeste maag- en.
darm stoornissen klagen de patiën
ten o.m. over hoofdpijn. Deze hoofd
pijn ontstaat doordat de spijsver
tering niet normaal verloopt en
giftige stofwisselingsproducten op
treden. Trouwens, alle vergiftigin
gen. van die aard, zoals ook stoiin-
gen in de functie der nieren en.
andere stofwisselingsorganen, ver
oorzaken hoofdpijn. Ook bij ziekten
aan de schildklier vinden wij
hoofdpijn.
Vanzelfsprekend behoort tot de
symptomen van verschillende ziek
ten der hersenen ook de hoofdpijn.
Alleen moet er bij gevoegd worden,
dat deze pijn zeer hevig is, zodat de
patiënt zich ergt ziek voelt. Meestal
kan hij alleen in liggende houding
de pijn verduren. Hier is dan ook
duidelijk sprake van een ernstige
ziekte.
Mensen op leeftijd met hoge
bloeddruk Wagen veel over hoofd
pijn en duizelingen. Zij hebben
meestal een rood gezicht en de pijn
wordt bij 't bukken veel erger.
Het is niet "mogelijk hier alle vor
men van hoofdpijn op te sommen.
Dikke boekeu zijn geschreven, die
alleen over dit onderwerp handelen.
Tk wil er allëcn on wijzen, dat de
hoofdpijn, in 't bijzonder wanneer
zij «eer hardnekkig cn hevig is,
door de huisarts behandeld moet
worden. In deze gevallen komt men
er niet met alleen maar wat hoofd
pijnpoeders te slikken. Men zou dan
een ernstige ziekte over het hoofd
kunnen zien.
Tot het volgende spreekuur!
MEDICUS
Strengere eisen voor
sportvliegers
DEN HAAG Sinds 1 Mei ii'jn
ook m ons land de bepalingen van
de „International Civil Aviation
Organization", van kracht gewor
den, volgens welke sportvliegers
voortaan niet direct moer na het
behalen van het vhegbewijs-a
nist-betaïende passagiers (dus fa
milie en kennissen) in hun toestel
mogen meenemen. Eij moeten na
het behalen van dit vliegbewijs
eerst 30 uur in totaal hebben ge
vlogen, alvorens zij op het vlieg
bewijs de aantekening krijgen,
niet-betalende passagiers te mogen
meenemen. Het behalen van het
vliegbewijs-a eist op zichzelf ge
middeld 20 lesuren.
Soldaten in Indonesië
krijgen bijzondere
geestelijke steun'
(Van een eigen verslaggever)
ROTTERDAM. De Nederland
se soldaten, in Indonesië krijgen
binnenkort een bijzondere geeste
lijke verzorger in hun midden. J an
Oosterwelder, een" vooral te Am
sterdam zeer bekende figuur in het
jeugdwerk, is aan boord van het
troepentransportschip „Zuider
kruis" naar Indonesië vertrokken,
om daar, niet als aalmoezenier of
veldprediker, maar als geestelijk
verzorger van de on-kerkelijken
voorlopig een half jaar te gaan
werken. Ongetwijfeld zullen veel
soldaten die volgens hun levens
opvatting geen steun en raad vra
gen van verzorgers van godsdien
stige instellingen deze nieuwe Ni-
win-man, want de heer Oosterwel
der gaat voor de Nïwin, met blijd
schap ontvangen.
De lieer Oosterwelder vertelde
ons vlak voor zijn vertrek op de
kado van de Merwehaven te Rot
terdam enige bijzonderheden over
zijn taak, zoals hij die zich thans
voorstelt. Hij wil allereerst door
het geven van voordrachten over
onderwerpen uit het dagelijks le
ven de jongens daarginds tegelij
kertijd ontspanning en lering ge
ven zonder in een sehoolmeesters-
trant tc vervallen. Verder wil hij
trachten om zich als raadgevende
vriend bij de jongens bemind te
maken, iets waaraan reeds nu wei
nig twijfel bestaat, omdat talrijke
soldaten die hem kenden keer op
keer schreven; „Ome Jan, wanneer
kom je nu bij ons. We hebben jo
hier hard nodig."
Een klein contingent af lossings
troepen is met het schip vertrok
ken. Zij hebben de ruimte aan
booid en kunnen rekenen op een.
aangename reis, want met de „Zui
derkruis" vertrokken ook weer
twee Niwin-gezelschappen naar
Indonesië. Het is het gezelschap
van Herman Tholen cn de Rubati's,
muzikale parodistcn. Verder gaan
cr nog 150 rimboekisten mee van
vierhonderd gulden per stuk. Het
blijkt dus wel dat de Niwin succes
heeft mei haar actie.
Hoofdpijn - Kiespijn - Zenuwpijn
Pijnverdrijvcr bij uitnemendheid
BuUlC 40-75 CL,
U begrijpt natuurlulc dnt het een
menu is van een diner, dat gegeven
wordt door een schaak veren Irihr Dc
kok. die dit menu tezamen heeft gesteld
is 20 ver^tandiff geweest een dng voor
dat het diner gegeven zal worden hot
menu aan de genodigden toe te zen
den. Er zullen zeer zeker ganeii z.iin,
die heel wat uurtjes zullen moeten zoe
ken om te kunnen ontdekken xvat cr
opgediend z.al worden.
Ook U vragen wy ons ir vertellen
„wat de pot schaft". Wi| rullen U ech
ter verklaopen wat zoal geserveerd zal
worden. Natuurlijk eerst een voorge
recht en dan een soepje. Vervolgens
een soort vis fn een saus met groente
Daarna vlees Eveneens met groente En
dan een soort pudding met een heer
lijke saus. Tenslotte de tocsnys met als
sluitstuk een kopje koftie. Zo, nu weet
U het zo'n bedje. U begint in het vakje
waarin het ciifcr 2 staat En dan maar
springen en nog eens springen.
En mi succes gewenst.
Oplossing vorige week (in oude spel
ling)
GedurendE
vRoomh eld
loOdrcCht
emlNeNtic
harllngen
ontVaNgst
höOiwaGen
pRobecrEn
PasseereN
De twee woorden die betrekking heb
ben op eer. onzer Noordelijke gewesten,
zijn: PROVINCIE, GRONINGEN.
ff
S
O
ff
ff
ff
ff
O
L
O
ff
ff
T
L
ff
ff
ff
T
S
p
G
O
T
T
T
L
T
ff
G
5
T
ff
S
S
ff
/7
H
5
L
ff
f i
/Y
ff
7"
O
K
ff\
ff
D
7*
T
G
ff
ff
T
O
ff
L
L
L
V
ff
O
F
S
S
ff
ff
F
ff
t
D
O
ff
U
ff
C
S
T
D
S
ff
v7
O
S
