Zweedse treinmoorden waren „maar
ongevallen
PTT heeft het tempo opgevoerd
LEUKE
SHORTS
Alcohol um de treinmoordenaar
Natuur en kunst
hand in hand
Sons beek '49"
geopend
H I ER IS
UW
1 geniale seconde
99 vlijtige uren en
ROOSTER; 1001 verloren dagen
's Avonds gepost, 's morgens
overal besteld
Onthutsende poëzie, gevoed door schuldbesef
GERRIT ACHTERBERG
bevecht tijd, ruimte en dood
Op de Iwhhsl
4
Maandag 4 Juli 1949
(Van onze Scandinavische correspondent)
Sedert 1WÏ werd Zweden gehuld In een groot mvsierie» waar vele be
woners van net vrije Und; politiemannen, rechercheurs, agenten van
opsporingsdiensten, psychiaters, ja aelfs heldereenden rich het hoofd over
«555 gebroken, fn dc Joop van de v«f jaar rieten er osnul|jk SO mensen
nu njdende treinen, waarvan er 37 werden gedood, 49 gewond, leratfj er 5
zonder kleerscheuren afkwamen. Speciaal dc avond- en nachtsneltrelnen
waren berucht.
De laatste slachtoffers waren een
55-jarige ingenieur Bela Balint uit
Malmö en een politie-agent uit
Halmstadt- De politieman overleef
de het ongeluk en kwam ernstig
gewond in een ziekenhuis te lig
gen, waar de recherche bem vru-
weï dagelijks aan een verhoor on
derwierp. De politieman bleek ech
ter het geheugen te hebben verlo
ren en gaf slechts verwarde verba
len ten beste, die het polilie-appa-
raat op een dwaalspoor brachten
Ook de lijkschouwing van de om
gekomen ingenieur leverde slechts
raadselen op. Het bleek dat de man
het eerst met de benen en daarna
met het hoofd op de spoorbaan was
neergekomen, hetgeen het vermoe
den deed rijzen, dat het slachtoffer
uit het portier was geduwd. Als hij
eruit was gevallen, zo stelde men
vast, zou hij eerst met het hoofd
op de haan hebben moeten neerko
men omdat de mens niet de kracht
bezit, als een kat op de pootjes te
recht te komen.
„Natuur en kunst gaan hier
iand in hand. Het gaat er om de
beeldhouwkunst nader tot het
grote publiek tel brengen". Aldus
de man van het initiatief tot
de grote beeldhouwtentoostelkng
..Sonsbeek 1949", de wethouder
H. Al, A. Klompe bij de officiële
opening Vnidag j.I. Deze plech
tigheid geschiedde in tegenwoor
digheid van vele autoriteiten, o.w
de minister van O. K. en W., de
Franse en Belgische ambassadeurs,
de vertegenwoordiger van de Brit
se Consul en vele leden van het
Ere-comité.
De heer Klompe memoreerde in
verband met de voorbereiding spe
ciaal de deskundige en actieve me
dewerking van de Ned. Kring van
Beeldhouwers. Hildo Krop, voor
zitter var deze organisatie, sprak
over de waarde van de tentoon
stelling voor de cultuur. Vervol
gens sprak Jtr. Sandberg als voor
zitter van de Ned. Federatie van
Beroepsverenigingen van Kunste
naars.
Minister Rutten hield een rede,
waarna ook de burgemeester van
Arnhem een kort woord sprak.
De inzendingen {ruim 200) zijn
beperkt gebleven tot de West- en
Noord-Eurcpese landen. Het park
telt meer dan 90 beelden. Het to
taal verzekerde bedrag beloopt één
millïoen gulden.
Operatie degen" behoort
weer tot verleden
LONDEN. De luchtoperatïe
.Foil** (degen) de gecombineerde
iuchtmanoeuvre waaraan ook vlieg
tuigen van de Nederlandse lucht
strijdkrachten deelnamen, is Zondag
na een nachtelijke aanval op het
Zuiden, het Midden en het Oosten
van Engeland besloten met de
grootste concentratie bommenwer
pers, die sedert bet einde van de
oorlog boven Engeland is waarge
nomen. Het lawaai van het „ge
vecht'' hield de Londenaars geruime
tijd wakker.
Hoge officieren van de Britse
luchtmacht geloven, dat zij reeds
aanzienlijke vorderingen gemaakt
hebben wat betreft het probleem
van het afslaan van een aanval, on
dernomen door straal bommenwer
pers, die op grote hoogte en bijna
zo snel als het geluid vliegen.
Men was van mening, dat men de
grondslag had gelegd voor een aan
zienlijk verbeterd systeem van
luchtverdediging.
Pool bij aanrijding te Ede
gedood
EDE. Zaterdagmiddag om-
ireeks half zes verbet een wlelrij-
er het voorplein van het bïoscoop-
heater Reehorst bij het station Ede
Wagunrtgen. Bij de ui int lie» hij
corst e»-n van links komende lusj
auto passeren, doch bij net overste
ken van de weg bemerkte hij blijk
baar niet, dat een .van de andere zij
de naderende autobus van de Ned.
Buurtspoorweg Mij, vlakbij was.
De man werd door de zware bus
gegrepen en vrijwel op slag gedood.
Het bleek de 24-jarige Pool T. Albin
te zijn, werkzaam op de AKTJ te
Ede. Het stoffelijk overschot werd
overgebracht naar de sectiekamer
van het hoofdbureau van politie.
Mijnstaking ontwricht
Australische economie
CANBERRA, De eerste-minis-
ter van Australië, Chifley, heeft in
een radiorede verklaard, dat het
economisch leven van het land een
algehele ontwrichting nadert als ge
volg van de mijnstaking, die reeds
een^week duurt.
Bijna een half millioen arbeiders 1
zijn zonder werk gekomen door de
staking van 23.000 mijnwerkers, die
hDger loon en betere arbeidsvoor
waarden wensen. „Er kon geen
slechter tijdstip voor de actie zijn
gekozen1', aldus de premier. De sta
kende mijnwerkers zullen tegen de
regering een gerechtelijke procedu
re aanhangig maken over de rechts
geldigheid van de nationale noodwet
die de banktegoeden van de staken
de mijnwerkersvakbondea heeft be
vroren.
Siciliaanse bandieten
toeren zich weer
FARLERMO.- Zwaargevra-
pende Italiaanse politie is Zondag
op Sicilië* met tanks en pantser
wagens een nieuwe razzia begon
nen naar aanleiding van het dood
schieten van vier politieagenten
door bandieten, die, naar men aan
neemt, tot de bende van Salvatore
Gïuliano behoren.
Te Portello Delia Paglia bij Pa
lermo liep een politie-jeep in een
hinderlaag en de inzittenden wer
den met handgranaten en tommy-
gunc bestookt. Vier politie-agen-
ten werden daarbij gedood en drie
gewond. Alle bandieten wisten te
ontsnappen.
In de laatste twee jaren zijn
bijna tachtig politie-agenten op
Sicilië door bandieten gedood.
Stucadoorsstaking aan de
Zaan weer voorbij
ZAANDAM. De stakicg van
de stucadoors in de Zaanstreek is
opgeheven. Met ingang van van
daag hebben de stucadoors in de
Zaanstreek na acht weken staking
het werk hervat. In_ diverse be
sprekingen tussen beide partijen
gevoerd werden voor_ de stuca
doors gunstiger arbeidsvoorwaar
den bereikt.
Publieke sensatie
Het publiek heefx van de myste
ries met grote belangstelling ken
nis genomen en toen de politie op
roepen plaatste voor getuigen kwa
men er allerlei gewichtige mensen
die verhalen opdisten, roet zulk een
ernst, dat de politie er inderdaad
geloof aan hechtte. Zo hadden rei
zigers een „vreemd-starende man"
ontmoet, die steeds in zichzelf
sprak, bitter voor zich heen lachte
en soms opstond om door de passa
ges te wandelen.
„Vreemd starende" mensen of
beter loensende passagiers hebben
het sinds dat fabeltje slecht gehad.
Altijd was er wel een reiziger die
meende dat die „schele meneer" zo
verdacht deed en er prompt de
stationsbeambten en de politie in
kende. De argeloze reizigers wer
den dan tot vervelens toe onder
vraagd en altijd moest de politie
erkennen dat ze wel „vreemd ke
ken" maar van de pnns-geen-
kwaad wisten. Een helderziende
had weer wat anders: hij had een
openbaring „gezien" van een 40 a
50-jarige man die op de achterste
bank in de laatste coupé van de
laatste wagen zat, vervolgens op-
In Parijs beslagneming
gelast van de film
„Het IJzeren Gordijn"
PARIJS. Een Farijse rechtbank
heeft de inbeslagneming gelast van
de anti-Russische film „Het IJzeren
Gordijn", omdat er muzikale passa
ges in gebruikt worden van de Rus
sische componisten Sjostakowitsj,
Prokofief en anderen, zonder dat zij
hiervoor toestemming hebben gege
ven. De klacht is gegrond op een
Franse wet van 1703 ter bescher
ming van artistieke en literaire be
zit
Geheel-onthouders
vergaderen
LEEUWARDEN. Zaterdagavond
en Zondag kwam de algemene Ne
derlandse geheelonthouders bond
(ANGOB) in jaarvergadering bij
een te Leeuwarden. De voorzitter
wees op het vermeerderde alcohol-
verbruik, waardoor een. Intensiever
propaganda vereist wordt. Men be
sloot het volgend jaar te Beekbergen
te vergaderen.
stond en in de corridor een portier
raam opende. In die tijd zou hi
er een „om zeep" hebben gehol
pen. Het gevolg alleen was, dat
niemand meer Ln de laatste coupe
van de achterste wagen Wilde zit
ten.
De oplossing
Thans is het mysterie ineens op-
gelast en het gehele drama kan
„nuchter" bezien teruggebracht
worden tot een statistiek} e, waarin
de alcohol een grote rol heeft ge
speeld (tot dusver niet nuchter
meer dus) Van de 90 mensen die
uit de trein vielen was er slechts
in twee gevallen van misdaad spra
ke, en in beide gevallen is de zaak
geheel tot klaarheid gebracht en de
schuldige gestraft. In het ene geval
verraste een treinbeambte een dief
in een goederenwagen, De dief
sloeg de beambte bewusteloos en
smeet hem uit de trein. In het an
dere geval hield een reiziger een
drinkgelag roet twee andere reizi
gers Het eindigde ermee dat de
beide laatstgenoemden zyn porte
feuille stalen en hem de coupe
deur uitgooiden. Over het alge
meen genomen heeft de drank een
rol in vele dezer gevallen gespeeld
In elk geval is het slachtoffer m 24
gevallen onder min of meerdere
invloed van drank geweest. Van ae
90 gevallen svaren er II zelfmoord,
wellicht zelfs meer. In 13 gevallen
sprongen reizigers de trein uit toen
ze ontdekten dat ze in de verkeer
de trein zaten De overige gevallen
waren oorzaak van ongelukken we
gens grote onvoorzichtigheid.
In Zweden slaapt men er weer
wat geruster door en in de treinen
kunnen „vreemd-starende" mom
pelende en wandelende reizigers
weer zonder risicio's reizen.
Na wekenlange onderhandelingen
schijnt thans een wapen stilstandsover-
eenkomst tussen Syrië en Israel in
zicht te zfjn. Werkend aan de hand
van de voorstellen van dr. Bunche, de
vroegere bemiddelaar van de V.N. in
Palestina, zyn delegaties van belde
landen op een vergadering ergens aan
de Syrisch-Iraehsche grens tot een ba-
sis-aecoord gekomen. 1
ALS U EENS UITVINDE R WERD
Verwenste tijdrekening
STEL, dat u zomaar wande-
tleleud in een park of zittend
achter een biertje ineens een
reuze vondst doet: een broodzaag-
machine, een stratosfecr-ademhnal.
machine, een haargrocïolie-met-
speciale-gieter, liet doet er niet
toe wat, maar een vinding, een
baanbrekende gedachte.
U behoort dan meteen lot dat
leger van voortrekkers, diie in hun
vrije tyd de wereld vooruitbrengen.
U wordt ineens de begaafde artist
of blijkt dat altijd al geweest te
zijn. Koitom u blijft natuurlijk de
eenvoudige, bescheiden man van
weleer. Maar zo helemaal van
binnen natuurlijk toch vindt u
zichzelf nu wel een beetje belang
rijk. Het was toch met zo maar
iets het, was een vondst, belang
rijker dan het ei van Columbus
wellicht of eigenlijk welzeker
En dat juist u dat geniale idee
moest hebben. Een half leven ge
sleten achter de werkbank, op de
kantoorkruk m de trein (met ac
te! as).en nu ineens dit! Na-
tuurhik heeft u meteen genoeg
van die kruk of die tas, De uit
vinder, de artist is ontwaakt.
De eerste tijd gaat bet nog wel.
U wandelt met meer, u drinkt geen
biertjes meer. U mijdt vrienden,
cafe's en zo. Men ziet u slechts
scharrelen op de markt. Natuurlijk
ook nog wel op uw werk maar dat
is eigenlijk verloren tijd U leeft
daar helemaal boven op zolder of
achter in de schuur met het
bordje Laboratorium. Daar zwoegt
u in stilte hele week-ends, avon
den en nachten Het is passen,
monteren, demonteren, meten vij
len, flmke woorden gebruiken,
weer vylen_ meten en zuchten. En
(Van een onzer verslaggevers)
Het ïs na de bevrijding een gewoonte geworden om bü vrijwel alles
vergelijkingen te maken met voor 1940. Vooroorlogs is voor velen een bijna
ideale toestand. Mag dit In sommige gevallen opgaan, b|j het postvervoer
zeker niet; want met hel binnenlands postvervoer zijn we op het ogenblik
verder dan ooit te voren. Het ziet ernaar uit, dat de ideale toestand thans
nagenoeg bereikt is. Het nachtpostnet sluit ais een bus, zodat we practïscb
kunnen zeggen, dat brieven, 's avonds gepost, overal in het land de vol
gende ochtend reeds besteld worden. En voor een groot deel van Nederland
geldt reeds, dat correspondentie, 's morgens voor de eerste lichting gepost,
nog in de middagbestelling de geadresseerde bereikt.
NACHTPOSTTREINEN
RAZEN DOOR HET
LAND
Alle correspondentie, die 's avonds
voor een bepaalde tijd, aangegeven
bij de brievenbussen, gepost is wordt
verwerkt via dc nachtposttreinen.
Deze lichtingstijd is tamelijk vroeg
gesteld, omdat de nachtposttreinen
goederentremen zijn, waarin de
postrijtuigen meerijden. Dit bete
kent, dat op de tussenstations vaak
oponthouden zijn van twintig minu
ten tot een half uur voor laden en
lossen van goederen en voor range
ren. De postmensen, die in deze trei
nen He bergen brieven verwerken,
zijn. gelukkig met deze ruime wacht
tijd want anders zouden zij nooit in
staat zijn hun werk op tiid klaar ie
hebben. Hun arbeid bestaat niet al
leen uit het vervoeren van zakken
post, integendeel. Talrijke zakken
met post, die U op een station ziet
mladen, moet in de wagens worden
leeggestort en gesorteerd. En dat
moet razend snel gebeuren, want op
het eerstvolgende station staan an
dere postmensen te wachten om dd
correspondentie voor hun gebied in
ontvangst te nemen.
Daar de zakken met post daarna
nog vaak met auto's verder ver
voerd moeten worden naar de eind
bestemming is het «duidelijk, dat
het nachtpostschema nauwkeurig
moet kloppen. Dat doet het dan ook.
Maar te versnellen valt er met veel
meer.
Het is daarom niet waarschijnlijk,
dat de aansluitende buslichting nog
wat verlaat zal worden. Wel is er
nog een mogelijkheid, dat de nacht-
nen Wat eerder op de plaats
Canadese studenten naar
ons land
QUEBEC. Ongeveer 1400 Ame
rikaanse en 48 Canadese studenten
zijn op weg naar Europa om daar
deze zomer te studeren en te reizen.
De Canadezen zullen vijf weken
disputen houden op het kasteel Bou-
vigne bij Breda.
Zeventig studenten uit Engeland,
Frankrijk. Nederland, Noorwegen,
Zweden, Denemarken. Finland, West
Duitsland Zwitserland en Italië zul
len eveneens aan deze disputen deel
nemen.
fpEN GROTE PRODUCTIVITEIT hoe imponerend deze soms ook
kan zijn is geen waarborg voor een groot dichterschap. Het
poëtische oeuvre van S. Vestdijk b.v., wiens qualiteiten (die wij zeker
viet onderschatteni niet irt de eerste plaats op het gebied van de poezie
liggen, bewijst deze stelling. En met een handvol verzen is M. Vasalts
een groot dichteres. Bij Gerrit Achterbergwiens ongewone vruchtbaar
heid na de oorlog een tiental dichtbundels opleuerde, gaan productivi
teit en grootheid echter hand in hand. Geen dichter is zo duidelijk alleen
maar dichter als hij. Niet alleen dat hij nooit één regel proza heeft ge
schreven zelfs zijn brieven zijn kort en aan critieken heeft hij zich
nooit gewaagd de wijzewaarop hij het woord hanteert, het laadt
met spanningen, het een dubbel-zinnig karakter geeft, is typisch dich
terlijk. Hij leeft altijd naar het volgende vers toe; hij maakt soms zelfs
de indruk uitsluitend te existeren om uit het leven (en de dood) poë
tische munt te slaanNadat hij éénmaal zijn thema, of het thema hém
had gevonden, is hij op zoek gegaan naar wegen om zijn onderwerp te
verdiepen en over te brengen op alle processen die zich tussen hemel en
aarde afspelen. Zijn thema bleek onuitputtelijk te, zijn.
eeuwigheid kunnen ondergaan In een
tydeloos moment, niemand 15 in staat
dit moment te bestendigen.
van bestemming komen.
De post heeft echter niet vol
doende aan de nachtpostdienst
Daarom werd voor correspondentie,
die te laat was voor de nachttrei
nen, een dagpostnet ontworpen. Dit
moet er voor zorgen, dat correspon
dentie, die 's morgens voor de eer
ste buslichting wordt gepost, in het
hele land nog in de middagbestel
ling wordt bezorgd. En detee ide
ale toestand is thans, roede dank zij
de nieuwe dienstregeling van de
Spoorwegen, reeds aardig bena
derd. Voor de eindpunten in het
hoge Noorden, Limburg en Zt eland
was het met zo eenvoudig, omdat
de post eerst naar de centra moet
worden vervoerd en vandaar naar
de uithoeken doorgezonden. Maar
het is toch mogelijk gebleken er
voor te zorgen, dat vrijwel alle
plaatsen, tot de kleinste gehuchten
toe, 's morgens een mogelijkheid
van postafvoer hebben met de ga
rantie. dat die post in de raiddag-
bes telling van dezelfde dag de ge
adresseerde bereikt, waar ook in
het land. Uiteraard ligt het tijdstip
van de eerste buslichting in die
uiterste delen van het land vroeger
dan ln steden als Utrecht, Rotter
dam of Den Haag. Het wil echter
heel wat zeggen om zo'n snelle
overkomst te garanderen.
Hemelsbreed is bijvoorbeeld de
afstand MiddelburgHaamstede
maar een sprongetje. De post moet
echter de omweg maken van Mid
delburg, via Bergen op Zoom en St.
Philipsland, pontveer bij Zijpe, om
bij het trammetje te komen en dan
moet men nog eerst helemaal door
Schouwen en Duiveland voordat
men in Haamstede ïs. Om 12 uur
gaat de post uit Middelburg, maar
ze komt op tijd.
Behalve een volmaakt 'nacbtnet
heeft de PTT dus een nagenoeg vol
waardig dagnet. welke tezamen
uniek zijn in de wereld. En. de
energie kennende van dit staats
bedrijf kan men er van overtuigd
zijn, dat het uiterste zal worden ge
daan, opdat binnen niet al te lange
tijd de toestand van het binnen
lands postvervoer helemaal ideaal
zal zijn.
Kafka herinneren, dat de hoofdfi
guur Josef K. zich schuldig gevoelt, nog
roor er van enige nader te definiëren
schuld sprake is en dat hij de positie
van verdachte als een natuurlijke on
dergaat. Ook bfj Achterberg is de cau
saliteit als het ware omgekeerd. Nog
voor er van enig misdrijf sprake Is. in
zijn eerste bimdel „AFVAART". ligt fcg
reeds voor het gericht: zijn schuld
moet eigenlijk achteraf worden „gelegi
timeerd" door een daad. Wordt hij door
het volbrengen van die daad inderdaad
schuldig, tegelijk wordt hem de moge
lijkheid gegeven zich van die schuld te
kwijten. Wat is er gebeurd? Aan het
verbond tussen man en vrouw, hoe vol
maakt het ook mag zijn, kleeft altijd
de onvolkomenheid, die inhaerent is
aan Iedere menselijke verhouding. De
dichter moge zich een ogenblik een
blijvende unificatie verbeelden, na het:
woeden der extase vallen beide uit de
kosmos terug, ieder op zjjn eigen be
staan. Tijd. ruimte, dood. blijken de
onoverwinnelijke tegenstanders, tegen
wie men altijd weer de nederlaag lij rit.
Mag men- ln een liefdeservaring de
N'
'U IS HET ACHTEBBERG'S ..KRANK
ZINNIGHEID" de tijd te willen
doen stilstaan, de sterfelijkheid te wil
len opheffen. Met de dood van de ge
liefde heeft de schuld zijn intrede ge
daan, maar tegelijk de mogelijkheid
het element van vergankelijkheid uit
de verhouding te elimineren- Als het
de dichter zou mogen lukken de ge
liefde terug te roepen m het vers,
waarin zijn eigen ccuwigheidsverlan-
gen Is neergeslagen en waarm verle
den, heden en toekomst onscheidbaar
in elkaar schuiven, dan heeft hij t|jd
en dood overwonnen. In een aantal ge
dichten ziet men hem don ook de tijd
terugdraaien naar het moment der
vereniging en tot een uit het leven ge
lichte verabsoluteerde tijd maken.
De schuldvraag speelt nu geen col
meer, omdat hij de geliefde ontwron
gen heeft aan de dood en gestuwd in
het levende organisme van een gedicht,
waarin zij, als het vers werkelijk
eeuwigheidswaarde heeft, niet meer
kan sterven. Htj heeft haar cn zij hem
„eeuwigheid voor tnd" gegeven. Ach
terberg wordt dus beheerst door de
rnaehtswaan, zijn verhouding tot de
geliefde (toen zij nog leefde) in de
bloedslag van het vers voor altijd te
herstellen: alleen zó kan hij wraak ne
men op dc dood en de worm van de
tijd vernietigen. Hij zoekt naar een
welhaast concrete ontmoeting. wat
minder moeilijk is dan het schijnt, om
dat haar wezen ai het stoffelijke en
geestelijke heeft doordrongen. De le
venskracht. die zij eenmaal bezat, heeft
zich meegedeeld aan het heelal; het is
zijn opgave het woord met die kracht
te laden. Liggen de geliefden in werke
lijkheid verder uit elkaar dan oost en
west, tegelijk zijn de bestanddelen der
vrouw verwilderd tot de bereikbaar
heid van gras en bloemen: zij is de
humus geworden, die de ganse aarde
vernieuwt.
Zrj is er ook anders. Zij rebelleert
in zijn bloed en zq schrijnt in zijn ge
heugen. De stoel, waarop zij zat. de
tafel die zij gereed maakte, zeggen
weliswaar dat z(J is heengegaan, maar
sterker bevestigen zij haar tegenwoor
digheid. Glanst zij nog niet ergens in
door:
Ed. Hoornik
de wateren die eens haar heeld weer
kaatsten en keert zij met terug in de
spiegel, die dood stond na haar ver
dwijnen; bloeit zij niet in zij» ogen en
verschijnt zij niet achter dichte leden
ln zijn dromen? Op het netvlies van een
willekeurige voorbijganger heeft een
maal haar beeld gerust; Achterberg rust
met, voor hjj die passant terugvindt om
haar aan hem te ontnemen. Haar
lichaam is vergaan onder de zoden; ln
een uiterst ..lichamelijke" poëzie deinst
Achterberg er met voor terug gangen
te boren naar dit graf om in zijn ont
hutsende gedicht ook over het bederf
te triomferen.
Rij Achterberg'» pogingen ook de
laatste muren te slechten, dringt zicb
weer de vergelijking met Kaf ka op.
Evenmin als het Josef K. ooit lukt de;
hoogste rechter te bereiken, evenmin
lukt het Achterberg veel meer te vin
den dan schijngestalten. Moge het vers
het bitterst en het meest zijn. wat de
mens is gegeven, het slaat geen water
Een Tsjeehoslowaakse delegatie
onder vice-premier Fierhnger zal Dins
dag naar Moskou vertrekken om een
tentoonstelling van Tsjechoslowaakse
industrieën aldaar bij te wonen.
■uit de rots. Het doet het altijd bijna.
En als het het wonder zou bewerkstel
ligen. zou het dat met betrekking tot de
maker niet langer doen dan voor de
duur van het gedicht. Zoals de dichter
na het éénworden met de geliefde tij
dens haar leven weer onderhorig werd
aau de wetten van het bestaan, zo
houdt, wanneer de krachttoer van het
gedicht, waarmee hij die wetten ioo-
chenstrafte, is erncht. de unificatie
op; maar op datzelfde moment heeft
hij ook iets toegevoegd aan die schep
ping. waarvan by hoopt dat het on
sterfelijk zal zijp: het gedicht. Smeekte
Pygmalion, dat het door zijn handen
gevormde beeld sou gaan leven. Achter
berg gelooft, dat hij met het vers de
geliefde ook het leven, althans bestand
delen van dat leven heeft teruggeschon
ken. waartegen de dood niets kan be
ginnen.
Heb ik tot hiertoe getracht
het thema van Achterberg's poëzie
te benaderen, van die poëzie zelf heb
ik nog niets gezegd Maar is iedere cri
ticus met gedoemd altijd om de poezie
heen te praten, omdat ook in dit gevai
het woord niet bestaat, dat met haar
samenvalt, tenzij het zelf weer poezie
zou worden Heeft het zin naar aan
leiding van het werk van Achterberg
le spreken over de enorme spanning
waarmee de metaforen in het kracht
veld van het vers liggen, over de wijze
waarop deze magiër de taaj tot haar
uiterste mogelijkheden, experimente
rend nagaat, over zijn magistrale beel
den, over de nieuwe woordverbindin
gen. die ais lyttsche verstillmgen het
vers doen glanzen- bioedleeuwerik,
huistederte. bloelgeluk. maar soms ook
een vreemde beklemming teweeg bren
gen doodklimaat, stadvermogen? Men
behoeft slechts een van zijn bundels
op te slaan en in de inhoud titels te
lezen als N.V.. Dossier. Telefunken,
Kraakbeen, om te begrijpen hoe hij
met nuchtere realia, ze in het verband
dvnngend van zqn gegeven, tot werke
lijkheden komt, waarin enkel de adel
de toon aangeeft een werkwijze die
trouwens kenmerkend is voor de ge
hele moderne poëzie van Nühoff tot
Lehmann.
Wie oren heeft om ta boren, neme
kennis van deze gedichten.
Gerrit Achterberg: Crypto-
gamen (A. A. M. Stols): Sphinx
(A. A. M. Stols); En Jezus schreef
in 't Zand ID. A. Daamen's Uitge
vers My); Euridice (Het Spectrum);
Energie {C. A. J. van Dishoeck).
al maar paffen, de ene sigaar(et)
na de andere Dat hoort allemaal
bij de 99 fo transpiratie, waar
Edison over spreekt. Maar u
doet het met bezieling, want u
brengt met uw vinding de mens
toch een sprong vooruit. Wie dat
mocht onderschatten wordt nim
mer in uw heiligdom toegelaten.
Dat voorrecht is weggelegd voor
de fijnproevers, die u en uw vondst
naar waarde schatten, Weken
duurt dat zuchten en meten, want
hot valt niet mee. die snelschuier
of duikboot of wat was het ook
weer. Het idee moet toch even
tastbaar gemaakt worden op
ware grootte of een verkleind mo
del.
Midden op een Zondag de
stelselmatig door u geschonden
rustdag kunt u met zo'n afwe-
rige oogopslag naar beneden ko
men. U vrouw weet het wel. U
komt heus niet zomaar weer op
tyd voor het eten. Verbeten fluis
tert u: „Nog wat onderdelen no
dig weer alles verprutst leen
me een pop uit de huishoudkas,
dan ga ik nog even naar de
markt".
U krijgt dan vanzelfsprekend
ter. antwoord: „Maar man het is
Zondag, dan is er geen markt.
Was maar vast je handen, dan
gaan we aan tafel. Maar neen hoor.
onze Gregoriaanse tijdrekening
dc schuld van deze vertraging
verwensend, bestijgt u de trap
weer, voorzien van een nieuwe
voorraad sigaren of andere zenuw-
bezwerende middelen. Boven stort
u zich opnieuw tussen de onwillige
hulpwerktuigen op het product i»
wording
Een moedeloosheidsmannetje be
sluipt u soms verraderlijk en
fluistert m uw vermoeide oor:
„Pak dat gammele ding op en
smüt het dwars door de ruiten,
smijt het weg WEG, VER V/EG.
Maar u doorstaat de aanval. Zo
gauw laat u zich niet uit het veld
van eer slaan. Gelukkig heeft n m
dia tijd van noeste vlijt nog geen
flauw idee welk een lange lijdens
weg u en uw vinding wacht. 0
denkt er bijna te zijn en dat
schenkt u de kracht. Gelukkig
maar.
En daarom zullen wij die lij
densgeschiedenis maar geheim
houden tot een volgend artikel.
De woorden van de grote uit
vinder waren: „Uitvinden is 1
inspiratie en 99 transpiratie".
Het oponthoud van de tremen op
de stations is tot een minimum
teruggebracht. Het inladen van
de postzakken in de rijtuigen
mag dan ook niet te Zang duren.
Het kost de postmannen menig
zweetdruppeltje
Een traditie hersteld
WIJ beleven in deze dagen te
Rotterdam het herstel van de
Vrijwillige brandweer. De mannen
met hun brandblusmaterieel, hun
spuiten en ladderwagens, die wij zo
lang roet hun luidruchtigheid en
enthousiasme in het stadsbeeld heb
ben gemist, zijn teruggekeerd. Zo
heeft de gemeenteraad het enkele
jaren geleden besloten. Wie zich de
debatten uit die tyd herinnert, weet,
dat er lang en veel over die terug
keer is gepraat. Dat was te voor
zien. Wie over de brandweer begint,
raakt een zwakke plek in het hart
van de Rotterdammers, die op het
gebied van branden blussen op een
unieke traditie kunnen bogen. En zo
is er toen veel gesproken over uit
sluitend beroepsbrandweer of een
kern van beroepsbrandweer, ver
sterkt met vrijwilligers. De meer
derheid van de Raad sprak zich uit
voor de laatste vorm, die een be
sparing oplevert van ongeveer een
milUoen gulden, maar de vroede
vaderen brachten tegelijk tot uit
drukking wat in het grootste deel
van de Rotterdamse burgcry leefde.
Men 3tan zich afvragen of een
vrijwillige brandweer nog wel in het
beeld van een moderne stad past,
zeker m een stad als de onze, waar
een nieuw centrum zal verrijzen
met grote, trotse gebouwen. En
men kan zich ook afvragen of een
vrywilllge brandweer wel in over
eenstemming is te brengen roet de
efficiency en de vlotte geest van. de
twintigste eeuw, waar een gespecia
liseerde beroepsbrandweer toch de
meest geeigende vorm is voor een
bliksemsnel mgrypen. Deze gedach
ten zijn ongetwijfeld juist, maar wie
ze aanvaardt, miskent daarmede de
gevoelens van de burgerij- Want de
vrywillige is een uiting van burger
zin en ze dankt daaraan haar popu
lariteit. Het zonder meer opzijzetten
van dit instituut, alleen uit het oog
puntvan doelmatigheid, waarvoor de
vrijwillige zich overigens nooit heeft
behoeven te schamen, zou nooit en
zeker niet op dit moment, zjjn be
grepen. Wat de Raad besloot, be
sloot hij met zijn hart.
Het is met helemaal de oude vry-
willige brandweer, die thans is te
ruggekeerd. Zij heeft een verjon
gingskuur ondergaan en de sterkte
is ingekrompen. Zy is gemoderni
seerd en dit was wel nodig, want
het oude materieel had zwaar ge
leden. Zoals het vroeger was, is het
dus thans met meer. Tafrelen als
uit een spektakelstuk, waaraan wij
voorheen 20 gewend waren, hebben
opgehouden te bestaan en Zijn toe
gevoegd aan de aan evenementen zo
ryke geschiedenis van dit merk
waardige instituut, dat zo nauw is
verbonden met het leven en streven
van onze stad. Alleen de paraatheid,
daarvan zijn wij overtuigd, is de
zelfde gebleven. Meer verlangen wy
ook eigenlijk niet. Paraatheid en een
goede samenwerking met de be
roepsbrandweer, die de terugkeer
der vrijwilligers o, jalousie de
métier met met onverdeeld ge
noegen heeft gadegeslagen. Maar
als het beroepscorps sportief is, en
waarom zou het dit niet zyn, kan er
uit de samenwerking iets goeds
groeien. Tot heil van onze stad!
Dr. Valentine op thuisreis
AMSTERDAM. Met een KLM-
vliegtuig is Zondagavond naar de
Verenigde Staten teruggekeerd dr,
Alan Valentine, voormalig hoofd
van de missie voor Marshall-hulp in.
Nederland, die naar bekend iij ons
iand intussen is opgevolgd door dr.
Clarence E. Hunter. Dr. Valentine
werd op Schiphol onder meer uitge
leide gedaan door dr. Hirschfeld na
mens de Nederlandse regering en
door talloze leden van de Ameri
kaanse ambassade in ons land.
Legaties van Brazilië en
Finland verplaatst
DEN HAAG. De kanselarij
van de Finse legatie is verhuisd
naar Lange Voorhout 58a alhier.
De Braziliaanse legatie is met
ingang van 30 Juni overgeplaatst
van Lange Voorhout 58a naar
Adriaan Goedkooplaan 5, eveneens
te dezer stede.
f2IJ sport en aan het strand,
zullen onze sportieve dames
graag zo'n aardig broekje dra
gen, dat met de drie stolpplooi
en van voren en één can de ach#
terkant geheel de indruk maakt
van een rokje. Voor de tennis
baan verdient smetteloos wit de
vooikeur, voor de fiets en het
kamp een stevige effen stof
maar voor strandgebruik komen
ook allerlei vrolijk gekleurde
en bonf bedrukte stofjes in aan
merking. De lengte neemt u vol
gens eigen smaak, waarbij ook
de leeftijd een grote rol speelt.
Als u de lijnen van been- en
zijnaden in dezelfde richting
doortrektkunt u dit patroon
ook gebruiken voor een broek
rok op normale rokleygte.
We maken in de achterbaan
tjes de bijschuiners waarna we
X op vallend de plooien in
rijgen. De voorplooien worden
over een lengte van 22 cm dicht
gestikt, de achterplooien over
25 cm. Het onderschietje voor
de knoopsluiting in de linker
zij naad icordt gevoerd. Gebruikt
u ritssluiting, dan vervalt dit.
Been- en zijnaden en daarna de
middennaad sluiten. De boven
kant werkt u aan de binnen
kant met een reep stof af, of u
zet hem net als bij een rokje op
een tailleband. U heeft nodig b£?
een taillewijdte van 74 d 76 cm.
viermaal de hoogte bij stof van
80 cm. of twee maal bij stof van
130 cm breed. In de plooien
kunt u zo nodig een naad ver
bergen. ELLA BEZEM ER
a /g va w. 6f yo o 4 ■ff- s/-30 S3-
T.W.f^ Af6c.M.
