HET EOTTERDAMSCH PAROOL'
Engeland maakt aanspraak op
derde deel van Marshall-knip
„Kromsluiten" - populaire
S.D.-methode
GDK krimpt in
Djokj<
Halve correctie is
geen correctie
Verhoging zou ten koste gaan
van andere landen
GROENTEN-EXPORT
OP O .-DUITSLAND
Competitie-indeling
1949-1950 K.N.V.B.
gehandhaafd
Spoorbrug vijf
jaar in gevaar
V
Nee toch.Heus!
Besprekingen over cease fire in
ia hervat
Willy Croes
geeft op
Onze verliezen
in Indonesië
Ballonvaarder Willem Pottum
in Den Haag overleden
Herinneringen aan een kleine man'
met grote moed
9e Jaargang no. 173
Red en Adm. Lcrage Haven 141, Schiedam
Tel. 69300 Abonn prljer per week 0.32
per kwartaal 4,10, losse nummer» 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Woensdag 27 Juli 1949
•Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
398644 o- Bankiert Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B. de Vries
Hoofdredacteur: W. B. F. Schaper
VIERDE DAG PROCES-LAGES
AMSTERDAM. Een reeks van bijna 50 getuigen werd gisteren ge
durende de vierde dag van het proces tegen de 48-jarige Kriminalrat
Willy Lages, voormalig chef van de Sicherheitspolizei te Amsterdam,
door de president van het Amsterdams Bijzonder Gerechtshof gehoord
over de mishandelingen, die zij bij hun verhoren door verdaehtes onder
geschikten hadden ondergaan. Geen hunner was door Lages zelf
mishandeld, noch verklaarde ook maar, één der talloze getuigen, die
elkaar van gistermorgen 10 uur af tot 's avonds 8 uur toe met twee
korte onderbrekingen, waarbij de zitting geschorst werd, voor het ge-
tuigenhekje opvolgden, dat Lages bij de mishandeling in persoon aan
wezig was geweest.
Vijftig mishandelden
passeren mr. van Hamel
Lages zelf luisterde de gehele
dag in het verdachtenbankje ge
spannen toe naar de troosteloze
opeenvolging van bijna monotoon
wordende, verklaringen der mis
handelde getuigen, die vrijwel
allen destijds waren „kromgeslo-
ten" om hen tot de een of andere
bekentenis te dwingen. Kromslui-
ten was blijkbaar de populairste
tactiek bij de Amsterdamse Sicher
heitspolizei. Dikwijls ook hadden de
Duitsers niet voldoende geduld om
te wachten tot de gevangene be
zweek en ranselden met gummi
stokken en zwepen ap de rug van
de gevangene los, zodat deze be
wusteloos neerviel. Dan werd hij
ontdaan van—zijn boeien,^-4n -een-
stoel gezet en als hij bijkwam
werd hem vriendelijk een cigaret
aangeboden met het verzoek nu
maar te bekennen, want anders
ging het spel opnieuw beginnen.
Lages zelf, die zich aanvankelijk
AMERIKA
Koel congres
Kanonnen, mortieren, tanks, mu
nitie, oorlogsschepen en vliegtuigen
wil president Truman binnen het
kader van het bij het Amerikaanse
congres aanhangig gemaakte mili
taire steunprogramma leveren aan
al die landen, wier veiligheid en
vrijheid wordt bedreigd. „Want",
zo zegt de president, „zelfs de V.S.
met zijn geweldige hulpbronnen,
kan zich niet de weelde veroorlo
ven zich te gedragen als een klui
zenaar.
Het presidentiële programma
richt zich in de eerste plaats op
steun aan de Europese landen, die
het Atlantisch Pact hebben onder
tekend, maar daarnaast tot Grie
kenland, Turkije, Iran, Zuid Korea
en de Philippijnen, kortom tot al
die gebieden, die binnen de Ame
rikaanse interesse-sfeer vallen en
met kans op
goed effect ver
dienen te wor
den bijgespron-
In hel
zoeklicht
gen, waar de
eigen middelen
tekort schieten.
Het is in dit verband veelbeteke
nend, dat China niet voorkomt op
de hjst der te begunstigen landen.
Sterker dan bij de debatten oVer
het Atlantisch Pact, dat met een
overtuigende meerderheid werd
aangenomen, zal bij het komende
debat de tegenstand zijn van hen,
die volgens Trumans woorden
„kluizenaars" zijn.
Het gigantische project heeft
ronduit een koele ontvangst gehad.
Dit niét alleen, omdat 1450 mil-
lïoen dollar heel veel geld is, maar'
ook omdat men vreest, dat het pro
gramma van-Truman tot agressie
zal prikkelen, en dus een tegenge
stelde uitwerking zal hebben van
wat het beoogt.
De senatoren Taft en Dulles zijn
vierkant tegen en zelfs Vanden-
berg, die bij het Atlantisch Pact
Truman warm steunde, verklaarde
zich ditmaal tegenstander.
Wel wil een vermoedelijke meer
derheid, dat „er iets wordt ge
daan", maar men voelt meer voor
een interim-regeling zolang de At
lantische defensieraad niet is in
gesteld, Of, zoals een commenta
tor van de BBC het met andere
woorden zeide: „Er gaapt een kloof
tussen de hoop van de regering en
de geest van het Congres".
Hier en daar regen
Weersverwachting geldig van
Woensdagavond tot Donderdag
avond:
Half tot zwaar bewolkt met
morgen in de Noord-Westelijke
helft op de meeste plaatsen en
in de Zuid-Oostelijke helft hier
en daar enige regen en daarna
iets koeler. Matige wind tussen
Zuid en Zuid-West,
28 Juli: Zon op 4.54. onder 20.31;.
Maan. op .8.03, onder 22.10.
fel verweerde, deed er later op de
dag het zwijgen toe, toen hij be
merkte, dat geen der getuigen ooit
hem bij die mishandelingen had
aangetroffen. Hij ontkende ook ten
stelligste er iets van af te hebben
geweten en noemde ze „uiterst be
treurenswaardig".
Verscheidene zijner ondergeschik
ten, van wie hem wel ter ore was
gekomen, dat zij buiten hun boek
je waren gegaan, waren volgens
hem disciplinair gestraft of uit hun
functie ontheven.
Nadat alle Nederlandse getuigen
waren gehoord, werd de zitting
gisteravond besloten met het ho
ren van een vijftal Duitse Krimï-
nalsekretare, die volgens de getui
gen de mishandelingen hadden be
gaan. Althans dat was de bedoe
ling. Maar nadat Emil Huehl let-
terüjk-'-had-.rgezegd, -dat -hij „nog-
nimmer een mishandeling had ge
zien, „nog nooit van kromsluiten
had gehoord" en dat er „nimmer
een opdracht was gegeven gevan
genen tot bekentenissen te dwin
gen" en Biehahn bijna hetzelfde
had verklaard zag prof. Van Hamel
van het verhoor der overige Duit
sers af.
(Eigen berichtgeving)
DENEKAMP. Men is hët er hier
over eens, dat met de grenscorrecties
ten aanzien van Denekamp half
werk is gedaan. Om de smokkelarij,
die in deze streken welig tiert, te
beteugelen, wenste de Nederlandse
regering, dat een weg in het grens
gebied zoals dat voor 23 April was,
bij ons land zou worden gevoegd. In
plaats van ons,de weg in zijn gehéel
toe te wijzen heeft de geallieerde
commissie geadviseerd Nederland
slechts een gedeelte van 2C0 meter
toe te wijzen.
In de maanden, die sedert 23 April
zijn verstreken, is het duidelijk ge
worden dat een halve oplossing
geen oplossing biedt. Nederland is
hiermede niet gebaat en de bewo
ners aan de Duitse kant van de
grens die van dit weggedeelte ge
bruik moeten maken, hébben daar
voor allerlei ingewikkelde paperas
sen nodig.
Indien er een correctie komt op
de correctie, en de weg weer geheel
Duits wordt, zullen hiermede geen
personen voor de tweede keer van
nationaliteit behoeven te wisselen.
PAKIJS. Het dollarbedrag, dat Engeland in het kader van het
plan-Marshall voor 1949/'5Q nodig heeft, is gestegen van 940 millioen
dollar tot meer dan 1,5 milliard dollar. Dit betekent, dat Engeland ruim
een derde nodig heeft van het totale bedrag, dat Amerika waarschijnlijk
aan Europa ter beschikking zal stellen in het tweede jaar van het Euro
pese herstelprogramma.
Dinsdagmiddag taxiede de
Schiedamin plaats van naar
het stationsplatform naar een
hangar in de Zuid-Westelijke
hoek van SchipholHet toestel
bracht de urnen met de as van
tien der met de „Franeker!' om
gekomen Amerikaanse journa
listen naar ons land.
Tien meterhoge kaarsen wier
pen een flauw schijnsel op het
stemmig fluweel waarop de ur
nen werden geplaatst. En uit de
autoriteitenonder wie wij de
ministers Stikker en Spitzen op
merkten, trad de Amerikaanse
ambassadeur Herman Baruch
naar voren om een krans te
plaatsen aan de voet van de ka
tafalk.
Hedenmorgen zijn de urnen
per speciaal vliegtuig naar
Amerika overgebracht.
Toch komt nog niet alles
van de bpn
DEN HAAG. Zoals reeds eer
der gemeld, ligt het in de bedoeling
dat per 1 October het Centraal Dis
tributiekantoor enigszins zal wor
den ingekrompen. Hieruit mag e ki
te r geenszins worden afgeleid, dat
dan ook de artikelen, die nog op de
bon zijn, vrij komen. Het is zelfs
denkbaar dat, al zou het C.D.K.
helemaal 'ophouden te bestaan, ver
schillende bedrijfsschappen of an
dere lichamen de werkzaamheden,
voor de inderdaad korte periode
dat bvv^ levensmiddelen nog op de
bon zijn, zullen over nemen. Er
wordt echter bp voortduring naar
gestreefd alles was nog op de bon
is. vrij te geven. Data zijn thans
echter nog niet te noemen.
K.L.M, mag weer landen
in Basra
DEN HAAG. Ook Irak heeft
het landingsverbod voor de KLM
opgeheven. KLM-tcestellen kun
nen thans Weer op het vliegveld
Basra landen.
Engeland, dat in het eerste jaar
van het Europese Herstelprogram
ma 1.239 millioen dollar kreeg toe
gewezen, ontving aanzienlijk meer
dan de andere deelnemende lan
den en ongeveer een vierde van
het totale bedrag, dat door het
Congres beschikbaar was gesteld.
Zijn dollarbehoefte voor 1949/'50
heeft naar verluidt opzien gebaard
onder de andere deelnemende lan
den, die thans gevaar lopen, dat de
verdeling van de Marshall-hulp
voor hen minder gunstig zal uit
vallen. Het is nog niet bekend,
hoeveel er in totaal beschikbaar
zal zijn, doch men verwacht, dat
het Amerikaanse Congres 1 mil
liard dollar minder zal uittrekken
dan het vorige jaar.
In zijn oorspronkelijke program
ma voor 1949;'50, dat tegen het
einde van het vorige jaar bij de
Organisatie voor Europese Econo
mische samenwerking werd inge
diend, beraamde Engeland zyn dol
larbehoefte op 940 millioen dollar,
v/elke bedrag in een herzien me
morandum in Mei werd verhoogd
tot 1.114 millioen dollar. In het af
gelopen weekeinde werd een nieuw
memorandum ingediend, waarbij
Engeland verzocht zijn aandeel in
de Marshall-hulp vast te stellen op
rmm 1% milliard dollar.
De commissie voor de herstel
programma's van de Organisatie
voor Europese Economische Sa
menwerking heeft inmiddels deze
week Engelands verzoek om meer
dollars op zijn noodzakelijkheid
onderzocht, en thans wordt dit ver_
zoek tezamen met de ramingen
van de dollar behoeften van 15 an
dere Europese landen door een
werkcommlssie bestudeerd, ten
DEN HAAG. Men heeft het
eindelijk zover gekregen, dat nu
ook groente zal worden uitgevoerd
naar Oost-Duitsland. De onderhan
delingen hebben ertoe geleid, dat
met de Intermeer. een compensa-
tiehuis van exporteurs en impor
teurs te Den Haag, een ruiltrans-
actie is tot stand gekomen, waar
mee een bedrag van 1 millioen dol
lar is gemoeid. Irt het verdrag is
bepaald, dat wij tot eind Decem
ber groenten zullen leveren waar
tegenover door de Duitsers hoofd
zakelijk textielgoederen hebben,
gezet. Welke groenten zullen wor
den geëxporteerd en de prijs der
producten, die per week zal wor
den vastgesteld, kan nog niet wor
den gezegd, daar dit van het ver
loop van het seizoen afhangt. De
Duitsers zullen naar believen kun
nen vragen en voorzover mogel-k
zal dan hier geleverd worden,
Wanneer de uitvoer zal aanvangen
is nog niet precies te zeggen.^
Voorts zijn onderhandelingen
gaande met het Öost-West-Syndi-
caat te Amsterdam. Het gaat hier
eveneens om een bedrag van .1
millioen dollar. Van onze zijde is
reeds goedkeuring voor de uitvoer
verleend, doch de Russen hebben
nog geen toestemming gegeven. De
Uitvoer zal, wanneer de transactie
doorgaat, worden waargenomen
door de ia, van Rijn in 's-Graven-
zande. Men verwacht dat het nog
wel enkele weken zal duren alvo
rens deze overeenkomst kan wor
den uitgevoerd.
einde aan de raad der Organisa
tie voor Europese Economische Sa
menwerking voorstellen te kunnen
doen over de wijze, waarop de van
Amerika te ontvangen hulp moet
worden verdeeld.
DEN HAAG. Het bestuur van
de O.V8. heeft besloten de
eerste klasse Indeling voor de com
petitie 1949/'50 te handhaven op zes
maal tien elftallen. Aanvang 1950
zal een büzondere bondsvergadering
worden gebonden waarop het com-
petltievraagstuk in zün volle om
vang zal worden, besproken.
Niet-communisten moeten
uit de EVC
DEN HAAG. Naar wij verne
men zal op 3i Aug. de E.V.C. in
een landelijk congres te Amster
dam bijeenkomen. Een op dit con
gres in te dienen motie die beoogt
alle niet-communistische en anti
communistische leden uit de EVC
te verwijderen is reeds in concept
aan E.V.C.besuurders toegezonden.
Volgens de voorlopige Haagse
federatie van bouwvakarbeiders
kan verwacht worden dat deze
motie met algemene stemmen zal
warden aangenomen, omdat de af
gevaardigden naar dit congres niet
door de afdelingen doch door het
hoofdbestuur der E.V.C. zijt* aan
gewezen.
Verzoek om repatriëring
van O.V.V.-ers
DEN HAAG. In verband met
bet feit, dat een aantal oorlogs-vrij-
willigers niet is opgenomen in het
demobilisatieschema, heeft het da
gelijks bestuur van het thuisfront
,,Band Nederland-Indonesië", dat dit
aantal op ongeveer 300 schat, een
telegram gericht tot de minister van
Oorlog met het verzoek alsnog te
trachten de repatriëring van deze
groep OVW-ers mogelijk té maken.
IN AANWEZIGHEID van Ko
ningin JulianaPrins Bemhard
en Prinses Irene, hield Prinses
Beatrix de Engelse baby Robin
Edward Furber ten doop. De
baby is het kind van de heer en
mevrouw Furber, die tijdens de
oorlog met het Koninklijk paar
bevriend werden.
Kinderen vinden bom in
de Vecht bij Weesp
WEESP. Een vliegtuigbom
van naar schatting honderd kilo,
die vermoedelijk in 1944 is afge
worpen, heeft vijf jaar lang groot
gevaar opgeleverd voor de spoor
brug over de Vecht bij Weesp.
Kinderen, die bij ^een ondiepe
plaats in de rivier speelden, heb
ben het gevaarlijke projectiel
Woensdagmiddag opgegraven en
waren bezig met hun schepjes op
„dat gekke stuk ijzer" te slaan,
toen een overwegwachter het ge
vaar bemerkte. De Rijkspolitie te
Weesp werd op de hoogte gebracht
en die waarschuwde de hulpverle
ningsdienst van het ministerie van
binnenlandse zaken. De bom zal zo
spoedig mogelijk onschadelijk wor
den gemaakt. De treinen passeren
de plek thans met verminderde
snelheid.
*- Uitgevonden: het ideale hor
loge. Het is een product, dat
door een Zwitserse fabriek op
de markt wordt gebracht. Men
behoeft het niet op te winden,
want door de armbewegingen
van de drager windt het zich
zelf op. Binnenkort ook in Ne
derland verkrijgbaar, prijs
In Dagenham, een voorstad
van Londen zijn vijf huizen
in de as gelegd, zyermoedelijk
doordat een mus een brandende
sigaret metienam naar zijn nest.
De Canadees Tom Rollins
heeft een steur gevangen.
Gewicht: 50 pond, lengte: 1.50
meter.
■¥f Tijdens het weekeinde heer
ste er alarmtoestand op de
Zweedse marine. Er waren twee
matrozen zoek. Maandag doken
ze weer op. Ze hadden 'n heer
lijke tijd gehad met een motor
sloep, die ze hadden .geleend"
van de marine. Bruinverbrand
zijn ze regelrecht naar het ca
chot gebracht.
Hoe wordt het weer?
Minder warm maar
nog niet koel
In de dagelijkse verwachting van
het K.NM.I. te De Bilt is heden
sprake van minder warm weer en
van de kans op een regen- of een
onweersbuitje. Naar aanleiding
hiervan hebben ioü ons me* ltct
Meteorologisch Instituut in ver
binding gesteld, waar men ons
meedeelde, dat er weliswaar een
teruggang in het weer te constate
ren valt, maar dat dit niet bete
kent, dat wij terstond oen periode
van volmaakt ander weer zullen
beleven.
De situatie is op het ogenblik zo,
dat uit westelijke richting lucht
naar onze omgeving stroomt, die
minder warm is, dat toil zeggen en
kele graden lager van temperatuur
dan de lucht de laatste dagen bo
ven ons land is gemeest. Koel weer,
of echt koud weer, zoals dat in de-
ze tijd van het jaar zeer goed op
kan treden, zal hierdoor niet direct
ontstaan. Hoe het de volgende da
gen zijn valt op dit ogenblik zeer
moeilijk te zeggen. Voorlopig is er
nog weinig kans op verandering, al
is de weerstoestand dan minder
stabiel dan de laatste dagen.
Hogerhuis en Lagerhuis
vechten door over
nationalisatie
DOTOEN. Het Britse Lager-
huis heeft, in een verlammende
hitte, bijna 22 uur aan één stuk
door gedebatteerd over de vraag
wanneer en of de Labourregering
de Britse staalindustrie zal over
nemen. Aan het slot van de zitting,
de langste, die tijdens het Labour-
bewind is gehouden, hadden de
ongeschoren en slaperige afgevaar
digden, de agenda afgewerkt: het
ontwerp moet terug naar het Ho
gerhuis.
Veel afgevaardigden knapten een
uiltje of trokken hun colbert uit;
alleen Anthony Eden volgde de de
batten in smoking met zwarte das.
Het Hogerhuis kan de nationali
satie-wet nog 2 jaar tegenhouden.
Honderdduizend is er uit
DEN HAAG. Bij de 507e
staatsloterij, 5e klasse, 7e lijst, is
de 100.000 gevallen op nummer
12345,
Gemengd contrölelichaam
in overweging
DJOKJA Gisteren is in Djokja
door Republikeinse en Nederlandse
gedelegeerden, alsmede de leden
der UNCI, bijgestaan door hun mi
litaire adviseurs, een begin ge
maakt met de besprekingen over
het uitvaardigen van de order tot
het staken van het vuren. Terwijl
de betrokken partijen allen de
noodzakelijkheid inzien van een zo
spoedig mogelijke totstandkoming
hiervan, opdat de machine voor de
Ronde - Tafelconferentie te Den
Haag in beweging kan worden ge-
zet, was er gisteren niets, dat er op
wees, dat de besprekingen spoedig
zullen worden beëindigd. Alle drie
leden der UNCI, de heren Cochran,
Critchley en Herremans, nemen
aan het overleg deel, evenals dr.
Van Royen, die de leiding der on
derhandelaars van Nederlandse zij
de heeft.
De besprekingen gaan thans over
een practische uitwerking van het
in de overeenkomst tussen de he
ren Van Royen en Rum neergeleg
de beginsel, dat do Nederlandse en
de Republikeinse troepen gebieden
krijgen toegewezen, waarin zij de
rus en orde zullen handhaven. Het
is niet onmogelijk, dat in de een of
andere vorm een gezamenlijk li
chaam, waaraan de Nederlanders
en de Republikeinen deel zullen
hebben, zal worden ingesteld, dat
zal werken met bijstand van de
UNCI en dat de nodige leiding zal
geven aan de plaatselijke organen
in de diverse streken.
Indien het tot een dergelijke
vorm van samenwerking komt, zal
het volgens waarnemers m UNCI-
kringen de vraag zijn, of het huidi
ge aantal van. 40 militaire waar
nemers der UNCI voldoende zal
zijn.
DOVER Mevr. Willy Croes—
van Rijsel heeft haar poging om
het Kanaal over te zwemmen gis
teravond om 10 uur 30 moeten
opgeven. Zij was toen bijna 14%
uur onderweg en nog 3 mijl van
Dover verwijderd.
Nadat ze haar poging had opge
geven, werd mevr. Croes—van
Rijsel aan boord van de motorboot
„June Rose" naar Dover gebracht,
waar ze een heet bad nam en toen
onmiddellijk naar bed ging. Ze
was te uitgeput-om iets over haar
ervaringen te vertellen.
Haar trainer, de kanaalzwemmer
Tomme, zeide, dat de -weercondi-
ties gedurende driekwart van de
overtocht zeer gunstig waren.
Maar daarna raakte de zwemster
vermoeid in ruw water, en toen de
deining op ongeveer 3 mijl van de
Engelse kust hoog werd kon ze
het niet langer volhouden.
Philip Mickman, de 18-jarige
schooljongen, die Zondag 1.1. een
poging waagde en 7 mijl voor
Dover wegens ruwe zee moest op
geven, heeft gisteren telkens over
lange afstanden naast mevr. Croes-
van Rijsel gezwommen.
Vanmorgen aan het ontbijt, ver
klaarde Willy CroesVan Ryssel,
dat zij hoopte dit jaar nóg een po
ging te doen het Kanaal over te
zwemmen. Zij voelde zich thans vrij
goed, maar de laatste uren van haar
tocht was zij onwel geweest door het
zoute water, dat zij bij woelige zee
naar binnen kreeg.
DE FRANSE uitvinder M, Tar-
cici heeft een toestel geconstru
eerd, dat het mogelijk maakt de
zonnewarmte te gebruiken voor
kookdoeleindcn. Het voornaam
ste onderdeel van het apparaat
is een enorme reflector. De pan
waarin wordt gekoakt, bevindt
zich in het brandpunt. De reflec
tor volgt de beweging van de zon
door middel van een, automa
tisch werkende regulateur, die
eveneens met behulp van het
zonlicht functioneert.
Ned. kanovaarders over
het Kanaal
DOVER. De twee Nederlandse
kanovaarders ds. Philip Meerburg
en de journalist Jan van der Lin
den, beiden uit Maastricht, zijn hier
Dinsdagavond gearriveerd, 11% uur
nadat ze uit Calais waren vertrok
ken. Al is de overtocht dus ge
slaagd. de poging om het record
voor de Kanaalovertocht per kano
te verbeteren is niet gelukt. Dit
record staat sinds 1927 met 5 uur
op naam van een Fransman en
werd in 1938 geëvenaard door de
Brit Whitlingham.
De twee Nederlanders waren op
18 Juli te Maastricht gestart en
hadden via Gent, Brugge en Duin
kerken de haven van Calais be
reikt Van plannen om het Kanaal
over te steken hadden ze voor hun
vertrek niet gerept.
Heden weer groenten-
export naar Duitsland
DEN HAAG. Het ïedrijfsschap
voor groenten en fruit deelt mee,
dat de export van groenten naar
Duitsland heden onder de oude
voorwaarden voortgang kan vinden.
Aan de veilingen wordt speciaal
doorgegeven, dat de tomaten tot na
der order vrij geveild magen wor
den.
Typhoon teistert Sjanghai:
twintig doden
SJANGHAI Een typhoon, die
het eiland Okinawa en de Chinese
havenstad Sjanghai heeft geteis
terd, eiste in laatstgenoemde stad
volgens de laatste berichten twintig
doden en zeventig gewonden. Bo
vendien zijn in Sjanghai en omge
ving ten gevolge van de natuur
ramp 200.000 personen dakloos ge
worden.
„Lekkerkerk" in Rode Zee
aan de grond
LONDEN Volgens eeft Lloyds-be-
rieht uit Aden is het 7.244 metende Ne
derlandse stoomschip „Lekkerkerk'*
bij .het .eiland Perim In de Kade Zee
aan de grond gelopen.' In een der rui
men staat meer dan twee voet water.
De Lekkerkerk was onderweg van
Calcutta naar Rotterdam.
Het s.s. Aagtekerk heeft de gestrande
Lekkerkerk in de loop van Dinsdag be
reikt. Nadat de lading van ruim 1
(waarin twee voet water staat) over
de andere ruimen zal zijn verdeeld, zal
de Aagtekerk trachten de Lekkerkerk
op sleeptouw te nemen.
DEN HAAG. De regering maakt
bekend, dat tot haar leedwezen de
volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Kon. Landmacht:
8 Juli 1949: sold. F. L. C«s, Am
sterdam-W; 10 Juli 1949: sold. J. v.
d. Peppel, Wageningen: 15 Juli 1949:
korp. J. F. Woltman, Heino; 19 Juli
1949; sold. J. J. BIox, Eersel (N. Br.);
sold. Ie kl. J. Hoeve, Nijeveen (Dr.),
sold. P. H. van Venrooij, Heesch
(N.Br.); 20 Juli 1949: sold- L. E. Ja
cobs, Bleiswijk; 21 Juli 1949: sold.
Ie kL G. D. Deen, Bovenkarspel,
MOSKOU. Tijdens de landen-
athletiekontmoeting Rusland-Tsje-
choslowakije, verbeterde de Russin.
Natalia Sirnitskaya het wereldre
cord speerwerpen voor dames.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG, De oud-ballonvaarder Willem Pottum is 74 jaar oud
overleden.
Twee nuchtere regeltjes, maar van een inhoud die ettelijke mensen
urenlang stof tot praten oplevert. Want de een heeft hem gekend in zijn
goede Rotterdamse dagen", toen „de kapitein" dag-in dag-uit tot de
verbeeldingskracht sprak, de ander als leverancier van stapels kreupel
rijmpjes, die alle onnozel waren en toch iets hadden wat geen ander
kon; en weer anderen kenden zijn wit-zwart reclamewerk, waarbij hij
zichzelf gaarne tot model had gekozen.
Romantiek, armoede
en avontuur
Pottum was klein van stuk, en Pot
tum was mager, dus tooide Pottum
zich met een enorme flambard of met
een witte ntarlmepet vol goud. Als hij
flaneerde over de oude Coolsirtgei. of
bi] Tlvob voor de ramen zat met aller
lei andere locale beroemdheden, wees
men hem elkaar en hij bracht de tongen
in beweging. En meer nog dan de volks
rijmelaar of de reclameschilder was hij
de luchtautoritelt. de ballonvaarder bij
uitstek, meer dan Blériot of Farman..
En wat voor een ballon vaar der! Met
wat gas een lekke ballon en een kapot
te wekker, steeg Pottum op, hield rede
voeringen. tot het profamun vulgus
zwaaide met vlaggen en maakte als een
haas dat hij weer kon dalen. Soms hees
hij aan zijn sleeplijn een in de slordige
lussen verward geraakte kwajongen
mee (dit gebeurde o.a. te Leiden),
soms verloor hij zijn roestige wekker
en dan riep uij door zijn megafoon
(vroeger heette dat toeter) dat de eer
lijke vinder hem zijn barometer(:> aan
getekend moest nasturen, terwijl hy
meermalen niet eens buiten de grenzen
der gemeente-van-opstijging daalde.
Enfin, telkens was er „wat", en het
publiek vond dat prachtig. De bladen
schreven over hem als eer. kermisheld.
zonder dat zij beseften dat die drukke,
beweeglijke sprinkhaan werkelijk wel
moed bezat, want als Pottum „geaccor
deerd" had op te stijgen, steeg hij op
al woeien de kapitelnsknopen van zijn
uniform.
Menigmaal begeleidde zijn vrouw
hem- als w(i zeggen: wel honderdmaal,
dan is dat niet overdreven. Dan klom.
de kapitein op de rand van zijn gamme
le mand cn toeterde naar beneden dat
iedereen de hartelijke groeten moest
hebben van zijn ballon-engel.
Is Pottum 300 maal de lucht In ge
weest? Misschien wel vaker. De docu-
mentatie-albums. dikke plakboeken met
knipsels, foto's, menu's, brieven en rljm-
sels alle naarstig door hem bijgehou
den tot 14 Mei JSMÜ zijn bij hét bom
bardement en de brand van Rotterdam
verloren gegaan.
Wat is een mens zonder zijn ij delheid?
Niet veel meer. Het verlies knakte Pot
tum: hij werd arm. oud en tobberig.
En nu is hij in een Haags rusthuis over
leden en een geslacht dat hem niet
gekend heeft in zijn gloriedagen leest
over hem on vraagt zich af: „Was dat
allemaal dan bijzonobr?"
Ja, vijftien, twintig, vijfentwintig
jaar geleden, in die heel andere we
reld, was een Pottum een nationale be
roemdheid: Men zag hem veel in gezel
schap van Koos en Cees Speenhoff,
Louise Fleuron eii al die anderen die
toen het ..Variété" beheersten.' Maar hij
was de kapitein.
Hoog 1 meter 55.
En zijn wlt-gouden pet maakte hem,
zelfs als hij hem o"er de magere oren
zakte, 30 centimeter groter.
