m
Nijmegen brengt alle tippelaars een
grootse bloemenhulde
Salzburger Fest-spiele
EZEÏÏ
Op de laatste dag zeventien
uitvallers, 316 in totaal
Collectie van overweldigende schoonheid
in Museum Boymans
..Dat ik dit nog mag
meemaken,zegt
Pim Muiier
Scheie hoofdpijn
n.AKKERTJE
Even er uit
Vacantieprijsvraag
Een Zauberflötein de rotsen
Usüilvwl van ssm p&iiq. mn&js
zitten, SIS' -»
Glansperiode der Schilderkunst
'4
Zaterdag 30 Juli 1949
passen, dat het geen beroepssport
wordt.
Wat de vierdaagse betreft, gelo
ven wij, dat de bder Muiier zich
minder zorgen behoeft te maken, at
was er dan ook een Amerikaan in
onze nabijheid, een toerist, die met
verbaasde ogen stond te kijken en
ons vroeg, hoeveel die mensen daar
nu mee verdienden-
„Niets", zeiden wij. „Het kost hun
nog geld
„Niet te geloven", zei de Ameri
kaan. „Waarom doen die mensen dat
dan?"
Dat had hij beter aan de mensen
zelf kunnen vragen, aan de kinde
ren, die bloemen en zoenen kregen
van hun moeders, aan de moeders,
cJie bloemen en zoenen kregen van
hun kinderen, aan opa Dinkhuysen,
did nu toch beslist voor het laatst
mee heeft gedaan, aan opoe Bon
tenbal uit Putten, die met haar 223
NIJMEGEN De eerste tippelaar, die gisterochtend om
elf nur op de „Wedren" arriveerde, stond een beetje verlegen
en onhandig niet z'n bosje bloemen onder z'n arm rond te
kijken, want er was niemand om hem te ontvangen. Hg moest
maar zolang op een stoeltje gaan zitten, want pas om een uur
gingen de controleposten open. Zo beschouwd had hy er ver
standiger aan gedaan de 55 kilometer niet in zeven uur af te
leggen en beter 's middags de stad binnen kunnen komen,
toen de muziek speelde en wij op de Wedren, het grote plein
ïn het hartje van Nijmegen de indruk kregen, dat het weer
Bevrijdingsdag was.
DEVRIJDIflGSDAG, Ja io ïag
het er gasteren in Nijmegen uit.
Burgers en militairen, bedolven
onder bloemen en kilometers lang
toegejuicht door duizenden, die
*s morgens vroeg al hun stoeltjes
buiten hadden gezet. ïn de historie
van de Vierdaagse is het niets
nieuws, maar ieder jaar opnieuw
komt men er van onder de indruk.
Ieder jaar is de laatste dag van de
Vierdaagse een feestdag. Dan werkt
er na twaalf uur 's middags nie
mand meer in Nijmegen. Kantoren,
fabrieken, zelfs de winkels sluPen
om iedereen gelegenheid te geven
naar de tippelaars te kijken. Maar
toch leek het alsof het nog nooit zo
druk was als nu. Geen duizenden,
tienduizenden stonden langs de weg
om naar het binnentrekken te kij
ken. dat uren achter elkaar heefi
geduurd.
Dit was dan het grote ogen
blik, waarop vier dagén lang
het oog gericht ïs geweest, het
heerlijke ogenblik, waarvoor
pijn en vermoeidheid werden
getrotseerd. Zo Nijmegen bin
nen te komen, bloemen te krij
gen van familie, vrienden of
van de burgers en door iedereen
te worden toegejuicht of toe-
geklapt
Menigeen kon er zijn ogen niet
droog bij houden, waterlanders
kwamen te voorschijn en hij of zij
behoefde er zich niet voor te scha
men- De opgekropte spanning moest
een uitweg hebben en het was be
ter dat hef hier gebeurde dan later
op de „Wedren", want dan was het
risico groter dat er een. paar Rode
Kruishelpers aan te pas moesten
komen.
Uren en uren lang trokken de
stoeten voorbij, militaire detache
menten voorafgegaan door muziek
korpsen. groepen, verenigingen en
tippelaars, die de vierdaagse op bun
eentje hadden volbracht. En nie
mand, niemand was vergeten, ieder
een had. bloemen. De militairen
droegen ze in de koppels, op de
mutsen gestoken, sommigen hadden
een fruitmand gekregen, die ze
meetorsten. Er moet gisteren na af
loop van de vierde dag in Nijmegen
•wei geen bloemetje meer te krijgen
zijn.geweest.
Overtocht over de Maas
Het centrum van de vierde dag
Was Cuyck, waar de pontonniers
van Geertruidenberg een ponton
over het water hadden gelegd, waar
door het scheepvaartverkeer voor
enkele uren werd afgesloten. Het
vorige jaar is aan het leggen van dit
ponton nog een week gewerkt, nu
was het in anderhalve dag klaar.
De tachtig pontonniers, die hier
een mooi stukje werk hebben gele
verd, zaten tevreden naar het re
sultaat daarvan td kijken.
Gasten van Cuyck, die naast de
burgemeester en majoor Breunese
het voorbijtrekken hebben gade ge
slagen waren de Belgische ambas
sadeur, Z.E. Graeffe, de Belgische
militaire attaché kolonel Servaes en
de commandant van de Belgische
parachutisten.
pond wel de dikste tippelaarsier
van de vierdaagse geweest zal zijn.
Wie in de vestibule van de meis-
jes-HBS stond, waar vier dagen
lang het hoofdkwartier is geweest
van dr. Avenarius en de den na de
ander er kreunend zag binnen-
strompelen. zou minstens op de ge
dachte Zijn gekomen, dat zo'n vier
daagse toch maar een bedenkelijk
genoegen moet zijn. En toch is dat
met zo. In de eerste plaats, vertelde
ons dr. Avenarius, zijn er veel min-
der uitval/ers dan de laatste jaren
na dc oorlog. De mensen hebben
beter voedsel, betere sokken en be
tere schoenen en zijn bovenden wat
misschien nog wel het belangrijkste
is, beter getraind. En een blaar is
heus niet iets om over te zitten
kniezen, mitsdeze goed wordt
behandeld.
Dr. Avenarius klaagde over de
kwakzalvers, die onderweg zeggen:
„wat. heb je een blaar? Kom maar
hier. Zal ik je wel vanaf helpen".
Dan geven ze een prik en zeggen:
ziezo, nou doetrie geen pijn merer.
Nee, op dat moment niet, maar
"s avonds liggen ze hier m bed, met
infectie. Als een blaar goed wordt
behandeld, dcor onze mensen, dan
kun je er wel zes krijgen en toch de
vierdaagse uitlopen
De laatste dag bracht nog 17 uit
vallers, in totaal 316. Van de 7204
zijn er dus 68S8 aangekomen. Een
prachtig resultaat.
(Ingez. Med.)
/Vee/77
*n
De Rotterdamse polittemcinnen
deden het best in de Vierdaagse
Aan bloemen geen gebrekmet
de blaren wiel het wel mee. Hier
zijn ze op de foto vereeuwigd
met flap en al. Proficiatdragers
van het gezag!
Vader van de sport
Onder de velen, die op de „Wed
ren" het binnenkomen hebben gade
geslagen bevond zich ook de vader
van de wandelsport, Pim Muiier,
die indertijd tot de oprichting van
KB.L.O. de stoot heeft gegeven.
We hebben de grijze sportsman
nog even gesproken en gevraagd of
hij tevreden was.
„Het is mooi", zei de heer Muiier,
„dat ik dit nog mag meemaken. Het
■was indertijd gauw op papier gezet:
de reglementen voor de oprichting
van de N.B.L.O., maar er hebben
jaren over heen moeten gaan voor
dat zoiets, wat we nu zien, mogelijk
was. Enfin, net eender als met het
voetbal, dat ook is uitgegroeid tot
een van de populairste volkssporten.
Alleen moeten we er nu voor op-
De vacan tie tijd is aangebro
ken. Onze administratie, die
duizenden vacantie-adressen
van onze lezers te verwerken
krijgt, weet ex van mee te
praten.
Wat beleven al deze vacantie-
gangers? Ons blad organiseert
een prijsvraag, die u de gele
genheid biedt op deze vraag
een antwoord te geven. Zet uw
interessantste vaeantie-ervaring
op papier en stuur ons uw op
stel toe. De drie beste inzendin
gen belonen wij met een prijs
van tien gulden. Het is niet de
bedoeling, dat u een reisbe
schrijving geeft. Het gaat er
om, een bepaalde belevenis te
beschrijven, die uw vaeanfie
belangwekkend heeft gemaakt.
Onze redactie fungeert als jury.
Beroep op haar uitspraak is
niet mogelijk-
De inzendingen mogen ten
hoogste driehonderd woorden
bevatten en moeten gericht
worden aan de Administratie
van ons blad. In de linker bo
venhoek van de enveloppe ver
melde men het woord „Vacan
tieprijsvraag". De termijn van
inzending sluit 31 Augustus.
(Van een eigen verslaggever)
HOOGSPUITENDE fonteinen op de grote pleinen van Salzburg. In
de avond is de door schijnwerpers verlichte burcht Hoher Salzburg
het lichtbaken voor de late reizigers.
Salzburg is in feesttooi, de rood-wxt-rode Oostenrijkse en de wit-roae
Salzburger vlaggen wapperen op de StadtbrÜcke, waar een frisse wind
boven de Salzach koelte brengt.
De krachten van een land en een volk, dat zich zijn cultuurdragende
taak bewust is, leven in deze stad, die slechts een 110.000 inwoners telt
en in de maand van de Festspiele tienduizenden van heinde en ver aan
trekt.
Natuur en kunst, hand in
hand
Ook hier is hard gewerkt aan de
wederopbouw, zowel aan de ge
telijke als aan de materiële.
In Oostenrijk is de cultuur sterk
met natuur en volk verbonden.
Enkele uitvoeringen worden in de
apen lucht gegeven, zoals het to
neelstuk Jedermann, een jaarlijkse
traditie, Zondag 31 Juli op het
plein voor de Dom, en Woensdag
27 Juli op de openingsavond Mo
zart's opera Zauberflöte tegen het
natuurlijk décor van de pl.m. 20
meter hoge rotswand op het onge
veer 40 meter brede podium van
de Felsenreitschule, een manege,
die speciaal in deze maand tot
theater is omgebouwd.
Op eenvoudige houten banken
zitten de toeschouwers en al is het
wat koel in deze aan twee 2ijden
door rotswanden, aan de andere
zijden door wandelgangen van het
Festspielhaus omgeven „zaal", die
slechts met zeildoek overdekt is,
het schijnt de in avondtoilet gesto
ken dames niet te deren.
Bij de heren ziet men slechts
weinig smoking en overdag op
straat veel shorts onder alle leeftij
den en standen.
Hoog op een rotspad, dat nog
uitzicht biedt op de zaal, orkest
bak en misschien een klein stukje
van het podium, kijken een aantal
inwoners of vacantiegangers onder
politietoezicht gratis toe.-De accu-
stiek is ideaal cn als Tamino en
Pamina na de beproevingen van de
inwydwgsweg onder de machtige
zang van het koor der ingewijden
de tempel van schoonheid cn wijs
heid binnentreden, onder de stra
lende gulden zon door, die de duis
tere krachten van de koningin der
nacht heeft overwonnen en waar
boven zich in twee verdiepingen
nog een 30 extra koristen bevin
den, ieder in een eigen zuilenpor
tiek, allen onder schitterende be
lichting. gaan de gedachten over
de rotsen en bergen van Salzburg,
Mozart's geboorteplaats, dat „het
hart van het hart der wereld" wil
zijn, uit dit land met zijn. overrom
pelend schone natuur, naar alle
hier vertegenwoordigde landen,
die zoeken naar een Europese en
een intercontinentale eenheid. Mo
ge het op Goethe geïnspireerde
woord van bondskanselier Dr. Leo
pold Figl, bij de officiële opening
gesproken: „Das Unversöhnliche:
hier wird 's versöhnt" misschien
nog een ideële wens zyn, het zout
der aarde, waar Salzburg dank zij
'n belangrijke industrie zijn naam
aan dankt, kan'van. een dergelijk
centrum uit. geestelijk gesproken,
verder werken.
Als Wilhelm Furtwangler, één
der grootste dirigenten ter wereld,
de dirigeerstok heeft neergelegd en
de huldebetuigingen in ontvangst
heeft genomen, samen met de gro
te solisten Karl Schmitl-Walter,
Walter Ludwig, Irmgard Seefried,
Wilma Li pp en Josef Greïndl, zoekt
hij in natuurlijke reactie enige
ontspanning van deze prestatie,
laat zijn auto nog wat op slot en
begeeft zich onopgemerkt naar het
restaurant „Zum goldenen Hirsch".
In zijn oog leeft nog de herinne
ring aan de wereld van schoonheid
en wijsheid, die hij voor ons open
de in samenwerking met dit gezel
schap van de Ween se Staats opera,
waarvan ook Nederland enkele
weken geleden de praestaties leer
de kennen.
W. SCHMIDT.
(Ingez. Med. i
tegen doorzitten tyjl
wlelryden en stuklopen I
VACANTIE. Magisch woord. Da
vermoeide werker met
hoofd of handen, wat doet het er-
toe? veert op en neemt de laat
ste weken van zijn dagelijkse ar
beid met een onvermoed gemak
want straks: vacantiel Vrij-zijn.
Buhen-zljn. Van een klas val klei
ne Rotterdammertjes uit een
buurt, die niet voor aanzienlijk
doorgaat, maar die misschien
juist daarom zo „gezellig Rotter
dams" is, was er niet één, die
zich niet op de „verkansle" ver
heugde. Al gingen ze misschien
niet naar Noordwijk (dat overl-
gend om zijn duurte half-leeg
moet zijn) ze konden nog wel
naar de Hoek met Opoe; en als
dat te ver was, dan hadden ze
d" Kralingse Plas nog. En voor
kinderen ls water water ol het
nu breekt ln de branding van. de
koele Noordzee, of flauwtjes kab
belt aan de plaszoom.
Vandaag begint de grote uit
tocht. En de huizenblokken Jn
aanbouw hebben rust. Geen ge
tinkel van metaal op steen; de
troffels liggen stil. Geen geknierp
van kruiwagens over zwiepende
planken. De bouwvakarbeiders
hebben vacan tie. En mst hen, de
meeste Nederlanders, behalve de
pensionhouders, behalve de
meeste huismoeders, wier zorgen
voor in- en uitwendige mens van
heel het gezin niet verminderen
al is het nu vacantie.
Vacantie betekent ledig-zijn.
Maar vacantie betekent vol-zijn.
Vol van vreugd om vrij beschik
ken over de eigen tijd. Vol van
bezigheid met liefhebberij. Of het
nu afstandsmarsen zijn, of kam
peer tochten, een zeil week of het
lezen van dat boek waas je nooit
a Ti toekwam.
Vacantie, als 't goed is, vol van
liefde. En liefde <s ook een van de
weinige dingen waarvan nie
mand vacantie begeert.
Zo is mijn vacantie-wens aan u
allemaal, geniet er van, ook al
blijft u thuis, geniet er van dat
de liefde niet leegloopt, maar
voller wordt. Want de liefde is
uit God. En Hi| ls de bronwel, de
Oceaan, die nooit raakt uitgeput,
die nieuw bezielt en kracht
schenkt.
Even eruit, ja? maar nooit bul
ten deze liefde, die, gelukkig
voor ons, geen vacantie kent.
OBERMAN
Spoorwegongeluk bij Ede
veroorzaakt vertraging
LUNTEREN. Mét man en macht
zijn de Spoorwegen bezig met het
opruimen van de ravage, die giste
renmorgen is aangericht tengevolge
van de ontsporing van de goederen
trein by Ede. Twee grote kranen
uit de depots Utrecht en Nijmegen
zetten de gekantelde wagons naast
de spoorbaan. Verwacht wordt, dat
hedenavond het betreffende baan
vak vrij gemaakt zal zijn, waarna
begonnen kan worden met het leg
gen van nieuwe rails. De oude zijn
over een afstand van ongeveer 150
co eter vernield, evenals de wissels.
Intussen ondervindt het treinver
keer in beide richtim m nog steeds
vertraging, zij het c minder dan
aanvankelijk werd ivreesd, hoewel
tussen De Klomp en Wolfheze op
enkel spoor gereden wordt. Zelfs de
electrische tractie kon weer worden
ingeschakeld.
ipR ums eens een drank (dat
hoor je niet vaak!)
en dit was een hajige, kwajige
draak,
een draak voi schubben en
vinnen.
Et kwam uit zijn neusgaten
vurige rook,
zijn staart was geribbeld, zyn
voorpoten ook,
en iedereen raakte totaal van
de kook,
wat moest je met zo iets
beginnen
Want iedere morgen om kwart
over vier
dan kwam hij zyn hol «it. dot
vreeslijke dier,
zijn ogen loerden venijnig!
Hu roofde de kinderen, werkelijk
waar.
hü at ze, hij vrat ze met hwid en
en met haar.'
en iedereen vond dat verschrik
kelijk naar'
maar wat kon je doen? heel
weinig!
KINDERKRANT
TOEN was er een mannetje
iit die stad,
die ergens een oude muizenval
had,
hij zei: O, ik vang 'm wel even!
Toen lachten de mensen van
Hi en van Ha!
F) AT is niks. zei Pieter. 't Is
een stuk papier. Nee, zei Mies,
't is geen papier, het beweegt.
Ze zaten allebei op een hekje,
vlak by de fabriek en keken
naar dat 2warte vlekje by de
muur, dat zich bewoog.
Ik zal eens gaan kijken, zei
Pieter. Hij kwam terug en hield
iets in zijn hand. 't Is een mus,
zei hij. 't Stomme dier is hele
maal nat. Mies keek naar het
kleine hoopje ellende en riep:
Nat? Joh, hij zit onder de olie!
En warempel, het was geen
water, het beest was helemaal
vettig van de olie. Zijn veertjes
plakten aan elkaar, zelfs zijn
oogjes waren toegekleefd. Ooöch,
zei Mies, zou daar niks aan te
doen zijn? En hoe komt die mus
zo? Er zal ergens olie gelegen
hebben, zei Pieter. Kom mee, we
gaan 'm naar dokter Maartense
brengen;
Pff, zei Mies, dokter Maarten-
se heeft wel iets anders te doen
dan mussen te helpen, die in de
olie hebhen gezeten.
'k Ga het toch proberen, zei
Pieter, want dokter Maartense is
de enige dokter, die we kennen
en hij weet altijd overal raad op.
De dokter is aan 't eten en zo
meteen heeft hij spreekuur, zei
het meisje, dat opendeed. Wat
willen jullie?
Ik wou 'm heslist even spre
ken, zei Pieter, die de mus onder
zijn jas vasthield.
TTVEN later kwam dokter te
-1—voorschijn, heel haastig en ge
jaagd, maar toen hij het verhaal
hoorde, moest hij lachen en had
er eigenlijk wel pleïzïer in. Ben
ik nu ook al dierenarts, zei hij,
Jongens, ik heb het zo druk. maar
ik zal Truus naar jullie toestu
ren, die kan het wel. Truus was
het aardige meisje, dat altijd
hielp op het spreekuur en ze
leefde helemaal mee, toen ze die
arme mus zag. Och, de stumper,
Z*1 Zv' i wa^ za* ten T-Tif snuffelde rond en hij rook
ether halen. En toen met een stuk £fj aü dc h00rn
Bcit dröaJc in een muizenval
vangen, Welja!
Ze lachten hem uit en ze
jouwden hem net
maar 't mannetj'is kalm
gebleven
Hij zette de muizenval onder
een boom,
en wat lag erin* Een schoteltje
room
Toen kroop hy achter de struiken
En 's morgens vroeg op het
zelfde uur,
daar kwam weer de draak en
hij sproeide weer vuur,
het mannetje raakte wel wat
overstuur,
en de draak stond stil om te
ruiken
watten en dat spul uit een flesje
werd de mus schoongemaakt. Het
was een peuterwerk en het duur
de lang. Nou is ie schoon, zei
even de tijd gunnen om bij te
komen. Weet je wat, neem
aan de boom,
(en draken, dat weet je, zijn
stapel op room,
daar kunnen ze zó naar
verlangen!)
nam een sprong!
Nu zat hij er voor en hij strekte
ne:n tnnn
zijn tong
zijn tong gleed naar binnen,
het deurtje zeiPong
maar mee naar huis en laat hem
dan wegvliegen als hij beter is.
Daar gingen ze, met de mus Daar zat i^daafzat
onder Pieter z'n jas. Zie je wel,
zei Pieter, dat dokter Maartense
overal raad op weet. Verdraaid,
zeg, hij beweegt. En werkleijk,
de mus spartelde een beetje.
Pieter liet hem op zyn hand
zitten. Het musje probeerde te
vliegen, maar het ging nog niet
zo vlot. Blijf nog maar even bij
ons, zei Mies, en ze namen hem
gevangen!
Het mannetje kwam uit de
struiken vandaan
Mj riep alle mensen, daar
fctoameit ze aan,
iaat waren die mensen
verwonderd!
een draak in een muizenval,
wel, wei, wel!
huis en zetten hem toen maakten ze portemonnaies
mee naar
achter op het plaatsje.
De volgende morgen was de
mus verdwenen. Hoe is het mo
gelijk, zei Pieter, hoe bestaat het,
dat dat beest weer goed i3.
Er zat een mus te sjilpen in
de dakgoot. Was jij het? vroeg
Pieter aan hem. Maar de mus
vloog weg....
uit z'n vel,
('t is werkelijk waar, hoor, wat
ik vertel!)
en het werden er zeker wel
honderd!
En t mannetje kreeg nog een
sigaret
en nou is het uit en nou moet
je naar bed!
DEN HAAG. De Haagse wa
terpoloclub ZIAN is Vrijdagavond
door een 51 overwinning op de
HZ en PC voor de vierde maal in
successie kampioen van Nederland
geworden.
PAROOL-KALENDER
Beste jongens en meisjes,
Zet dd letters van de volgende
woorden: radap, dum, hapacs, rak
ven in een andere volgorde dan
krijg je de namen van 4 nuttige
dieren. Dit was het raadsel voor Ja-
pie's jeugdige vriendjes en vrien
dinnetjes. De uitkomst luidt als
volgt:
Paard, rund, schaap, varken.
Prijswinnaars zijn: Ludwien Maa-
ten, Bïngleystraat 85a; Betty van
Breugel, Matbenesserplein 3 a, Rot
terdam.
De puzzle voor de jongens en
meisjes van 1115 jaar was wat
moeilijker. Toch waren er tal van
goede oplossingen. Na loting kwa
men de volgende
twee prijswinnaars
uit de bus: Jetty
Krommenhoek,
Brielsestraat 32,
Schiedam; H. A.
v. d. Boogaart,
Heer Gillisstraat
21 a, Rotterdam,
Prettige Zondag
allemaal en tot dd
volgende keer.
ER is deze maanden in het museum Boymans te Rotterdam, nu daar
de schilderijen en tekeningen uit dc collectie van de verzamelaar
D. G. van Beuningen zijn wanden siert ter ere van het eeuwfeest, on
gelooflijk veel te genieten, zoveel, dat het schier onmogelijk is een
bezoek, waarbij de ene indruk door de andere wordt verdrongen, te be
perken tot een enkele middag. Trouwens, wie daar een paar uren in de
koele zalen heeft vertoefd en gegrepen door de overweldigende schoon
heid thuis nog eens rustig het genotene laat bezinken, zal onmiddellijk
de behoefte in zich voelen opkomen het bezoek zo spoedig mogelijk te
herhalen, zo fascinerend en grandioos is deze tentoonstelling, waarvan
men zou kunnen zeggen, dat ze een museum in een museum is.
Unieke verzameling van ISÖtóSIS
D. G. Van Beuninsen schilderij „De drie Maria's bij het
geopende graf van Christus" van
"T) E collectionneur van Beunin- JaG of Hubert van E^ck> daarover
gen heeft met een verbluf
fende zekerheid zijn keus weten te
bepalen. Met verstand en overleg is
hij te werk gegaan en daarbij werd
hij ongetwijfeld gesteund door een
welhaast onfeilbaar gevoel voor het
geniale en schone. In minder dan
een halve eeuw wist hij een ver
zameling op te bouwen, waarin bij
na alle hoogtepunten van de_ ver
schillende cultuurtijdperken in.de
laatste vijfhonderd jaren, vertegen
woordigd 2ijn.
Een bezoek aan deze tentoonstel-
Hing verandert daarom in een fan
tastische reis door een tot geschie
denis geworden wereld, waar men
beginnende bij de primitieven met
hun naïeve, doch diep-menselijke
verbeeldingen, eindigt in de periode
van 1800—1940, waarin de moder
ne kunststromingen haar geboorte
aankondigden en tot werkelijkheid
werden. Van de prrimitieven (15e
eeuw) bevinden zich hier een aan
tal doeken en panelen van grote
Vincent van Gogh's portret van
Armand Roulira,
valt te twisten. De kunst in de 15e.
eeuw was een middel tot het doel:
de religieuze opvoeding van het
volk, dat grotendeels uit analpba-.
beten bestond. Het schilderij ver
ving het boek. Is het misschien
daarom, dat deze kunst door de
argeloosheid en zuiverheid zo in
drukwekkend is gebleven?
Reeds vragen andere doeken onze
aandacht. De meester van Aix met
de vorstelijke Jesaja, Quinten Met-
sys met de ontroerende Madonna in
Landschap, Jan Gossacrt met zyn
voornaam en streng portret vaneen
jonge man, Lucas van Leyden met
Potiphar's vrouw en een verrukke
lijk triptiehon van. een onbekende
Maastrichtse meester. De meesters
strijden als het ware om de voor
rang. Daar zijn Jeroen Bosch en de
oude Breughel met de legendarische
toren van Babel, Memlinck en Grii-
newald, verder Duerer, Rogier van
der Weyden, de Patinir en Frans
Pourbus de Oude met een zeldzaam
gaaf vrouwenportret Deze kunst is
doordrenkt van symboliek, over
rompelend van eenvoud en uitblin
kend door het technisch, meester
schap. Zij vindt een waardig pen
dant in de kunst der Italianen met
fresco-fragmenten van Francesco
del Cossa en Spinello Aretino.
De renaissancistische periode is
vertegenwoordigd met werk van
Titiaan, Tintoretto, Ghirlandajo,
Gozzoli, El Greco, Moroni e.a. Het
oog triomfeert over het gebed. In
de plaats van de coördinatie der
figugren bij de prrimitieven treedt
de compositie. De secularisatie der
kunst is begonnen en niemand kan
dit proces meer keren.
De 17e eeuw
T-T OE krachtig deze secularisatie
x overal doordringt, toont de Ne
derlandse schilderkunst der 17e
eeuw. Het leven is ontdekt. Daar
is reeds Adriaen Brouwer, modem
in hart en nieren, of Frans Hals, de
zwelg er in verf en kleur. Ze worden
in uitbundigheid en levenshonger
overtroffen door Rubens in zijn
docr veel vlees gedragen allegorie-
en. Maar er zijn ook ingetogener
naturen als Van Goyen, Hercules
Seghei$ of Jakob Ryisdael met het
beste wat zij gaven aan Nederland
se landschapskunst. Zo is o.a. de
beroemde watermolen van Ryisdael
te bewonderen. En er is Rem
brandt, een naam onder de namen.
Wal er dan verder is, behalve de
stillevens, waarin deze 17e eeuwers
zo sterk waren, behoort aan Jan
Steen, Willem Kalf of "Willem van
de Velde, werk, dat karakteristiek
mag heten voor hun kwaliteiten.
Van hier doet de bezoeker een
stap naar het kabinet, met Frans-
Italiaanse meesters uit de 18e eeuw.
Cahrdin, Fr agon ar d, Boucher, de
toonaangevende kunstenaars van de
erotische boudoir-sfeer, van het
poëtische element en de aesthetiek
ïn de schilderkunst, meten zich met
Tiepolo, Guard! en Joshua Rey
nolds. De tijd schuift al dichterbij
en wanneer wij de laatste zaal be
treden, zijn ons de schilderstukken
opeens veel meer vertrouwd, om
dat de afstand in jaren niet zo groot
is. Heerlijk zijn ze, die Daumiers,
vijf in getal. Genadeloos is zijn
spot. Dan zijn wy plotseling om
ringd door de groten van het im
pressionisme, Monet, Renoir, Sis-
ley, maar ook Gauguin en Vincent
van Gogh, wiens Armand Roulin en
Cypressen zijn laatste en tragische
periode voor ons doen herleven.
Andere belangrijke figuren delen
met hem in onze belangstelling, zo
als Jongkind, Cpurbet en Ensor.
Het is ondoenlijk in dit kort be
stek alle kunstenaars te noemen of
hun. werk in iets meer dan een aan-
Detaii van Van Eyck's ,£)e drie
Maria's bij het geopende graf
van Christus",
duiding te benaderen. Het moet
wel bij een bespreking in vogel-1
vlucht blijven. Wat zou er al niet
te schrijven zijn over de Italiaanse
renaissance-bronzen of het prach
tige beeldhouwwerk uit de ver
schillende perioden! Met de hier
gegeven opsomming zal het hart
van elke kunstminnaar sneller gaan
kloppen. Er is veel te leren en veel
te bewonderen. En voor hem of
haar, die aan al deze schoonheid
een aandenken wil bewaren, is er
altijd nog de voortreffelijk verzorg
de en door Ad. Donker uitgegeven
catalogus met de zeer mooi uitge
voerde reproducties.
B. SCHMIDT.
Wereldpremière nieuwe
Beetliovenfilm
Zondag 31 Juli wordt te Salz-
burg de wereldpremière van een
nieuwe film over Ludwig van Beet
hoven gegeven; draaiboek en regie;
Walter KolmVeltée; muziek-
arrangement; Alois Melchior, titel
rol: Ewald Balser (vroeger de „Je-
dermann") Verder: Marianne
Schönauer en Judith Holzmeister,
Weense Philharmonie, Koor Ween-
se Staatsopera, Wiener S&ngerkna-
ben, dirigent: Hans Knapperts-
busch.
