en plastic uit aardolie
Fabrieken van B.PM. te Pernis
met productie begonnen
Een olie stad in
l wording
Radioprogramma
Tollënwaanzin
in Nederland
SCHEEPVAART
Rijnvaart
öp ds kökhsd
Zaterdag 3 September 1949
7,
Een gedeelte van de Wasmidde-
lenjabriek. Extractietorens voor
de zuivering der ruwe zeepoplos-
sing
W Pi0lUc,r }\ic v«r,)W>t van de Bataafse Petrolrum Maat-
schappij, ops van het Viaardinger havenhoofd naar de B.P.M.-terrcl-
nen aan de overkant brengt, krult het boegwater, witschuimend, in brede
l'ptroleimfh^vri^nf Nie*zodra steekt zij haar kop in de Eerstl,
PetroIcumhavcD, of die mooie witte „snor" is verdwenen. Plotseling bmist
het water met tneer, het is alsof ons schip door een smeuïge soep vaart
Alle tinten van de regenboog, zich aftekenend in het water, verraden de
aanwezigheid va no lie op het water. We ruiken het aan de penetrante zeur,
wc zien het aan de blauwige damp ln de atmosfeer, dat we hier het ryb
van de aardoUemdustric zijn bfnnengevaren. Een machtige „skyline" van
tanks, schoorstenen, fabrieksgebouwen en olié-instaUaties van de meest
grillige vormen, strekt zich rondom ons uit. Hier zyn we dan ln één van de
vele „settlements' van het gigantische, wereldomvattende bedrijf van de
Koninklijke Shell, een oliestad in wording, waar daor duizenden arbeiders
met man en macht wordt gewerkt, aan een omvangrijk uitbreidingspro- j
gramma, dringend noodzakelijk geworden door de sterk gestegen vraag
naar aardolieproducten van hoge kwaliteit. Wanneer deze uitbreiding Is
voltooid men verwacht in de loop van 1952 zal de B.P.M. hier fn
BotterdamPernis over de modernste raffinage-apparatuur beschikken,
waarbij een katalytische kraakinstallatie, het laatste snufje van de ingc- i
wikkelde aardolievcrwerklngstecbniek.
len, verschillende oplosmiddelen r
grondstoffen voor insecticiden en an
dere chemicaliën voor de landbouw
grondstoffen voor kleurstoffen, par
fums en cosmetica, roestwercr.de
middelen en verder wasmiddelen cr.
kunstharsen.
Nieuwe fabrieken
ln navolging van haar bedrijven in
Amerika en Engeland is de Konink
lijke Shell groep thans ook in Ne
derland overgegaan tot vestiging
van de chemische fabriek naast'de
raffinaderij. Zoals wij reeds hebben
gemeld was de dag van gisteren, de
2e September 1919 een historische
dag voor het B-P-M.-bedryf te Pernis
door de officiële opening door dc
minister van Economische Zakeiij j
prof. dr. J. K. M, van den Brink, van
een fabriek voor de bereiding van i
alkalivrye synthetische wasmiddelen
en een voor de vervaardiging van
een thermo-plastiek van het poly-
vinylchloride-type of wel kort ge
zegd het „plastic". Beide procédé's
werden door Nederlandse chemici in
het lab oratorium uitgewerkt,
waaraan ln het bijzonder wijlen ir.
A. J. van Peski een belangrijk aan
deel had-
De inwerkingstelling der twee
chemische fabrieken, vormt nog
slechts een onderdeel van het enor
me uitbreidingsprogramma van de
verwerking van ruwe olie met de
daaraa n verbonden veredelings-in
stallaties voor de eindproducten. In
teressant zijn de cijfers, die Ir. Buss,
de directeur van de B.P.M.-instaLla-
tiea te Pernis, daaromtrent in zijn
openingsrede gaf. Het stoomverbruik
zal circa 300 ton per uur worden,
hetgeen betekent, dat er per uur 300
ton voeöingwater (van de waterlei
ding!) gereinigd en verdampt moet
worden,. Het koelwaterverbruik zal-'
ongeveer 30.000 kubieke meter per
uur bedragen, een-respectabele hoe
veelheid dus. die in één uur door de
koelwaterleidingen zal:moeten War
den gepompt naar de verschillende
verbruikscentra en vandaar via re-
touxleidingen weer worden afge
voerd.
In totaal zullen ongeveer duizend
kilometer productenleidingen wor
den aangelegd.. Het electriciteitsver-
bruik zal stijgen tot 180.000.000 kWh
per jaar bij een belasting van 20.000
kW of wel twee en een half maal
het' electriclteïiévèrbrüiK van de^gé-
hele provincie Friesland!
Toen' in 1859 in Pensylvanië de
Amerikaan Drake de eerste boring
naar aardolie verrichtte, zal hij er
geen idee van hébben gehad, .'dat
daarmee de geboorte was voltrok
ken van een industrie, die als geen
ander haar stempel zou drukken op
de samenleving van de daarop vol
gende negentigjaren, een samenle
ving, die ondenkbaar zou zijn, zon
der benzine, gasolie, stookolie, huis
brandolie. smeerolie en allerlei an
dere producten.
Interessant is de ontwikkeling van
de aardolie-industrie geweest. Liet
men in het begin de benzine als een
ongewenst nevenproduct verloren
taan, rond de eeuwwisseling, toen
e explosiemotor tot ontwikkeling
kwam, werd juist deze vloeibare
brandstof het veelbegeerde product.
Al spoedig kenmerkte de aardolie-
industrie zich door een uitgebreid
■wetenschappelijk onderzoekings
werk.. Zonder deze arbeid, waarvan
de betekenis vooral in de laatste ja
ren.; ook door andere industrieën
wordt ingezien, zou de aardoliein
dustrie, nooit het peil van thans heb
ben. kunnen bereiken.
Gaandeweg breidde zich het aantal
producten afkomstig van de ruwe
..olie uit.. Het zogenaamde thermisch
kraken van de ruwe olie,-werd kort
'Voor de tweede wereldoorlog opge-
- volgd door het katalytisch kraakpro-
cédé.
Bij de toepassing van deze'laatste
werkwijze; opstaan tevens .bepaalde
gassen, dié in de vrije natuur niet
voorkomen én zich door hun chemi
sche structuur uitzonderlijk goed le
nen om met andere stoffen zoals
chloor; zuurstof of waterstof te
worden verbonden. Aldus kunnen
-nieuwe waardevolle chemische pro
ducten worden gevormd, als alcoho-
ZATERDAG 3 SEFT 1949
HILVERSUM I: 19-— nws; 18.15
kampvuren iangs de evenaar; ï9.3u
BBC Theater orkest 19.45 reg. uitz.
20.-^ c'nw» t 20.05 de gewone man; 20.12
Concertgebo'uwork,; 20,20 Lichtbaken
20.45 The New Symph. orlc; 21.— Tap
toe op de Dam; 21.46 zomersproeten
22.30'Wij; lalden de Zondag in; 23.^-
"IXWs- 23:15 24.— ravondconcert. -
HILVERSUM; - II: .19.— artistieke
.staalkaart; 19.30 lezen ln de bijbel:
19.45 400 V.FJR.O. bijeenkomsten.;-20.—-
nws20.05 dingen van de dag; 20.12
■Varia:- 20.15 Promenade ork.20.45
Be Golfbreker;-21.45 soe. commentaar;
22.r-—Vindobana Schrammern 22.25
voordracht22.40 Cor Steun met Ac-
coxdeola; 23.nws; 23.15. Sfeer en
rhythme: 23.35 24,— grain, rauz.
ZONDAG 4 SEPTEMBER
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws 8.15 (KR
O) pianospel; 8.25 Hoogmis; 9.30 Nieuws
9.45 (Ned. Chr. Radio Ver) Philh. symp.
orkest- 10.00 IKOH; 11.30 Werken van
Buxtehude; 12.15 (KRO) Apologie
12.35.Pianospel: 12.40 Orkest zonder
naam; 12,55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuwe:
23.20 Orkest zender naam; 13.45 Uit bet
boek der boeken: 14.00 Sopraan en Dia-
no: 1425 Kamermuziek- 14.45 Beelden
de kunsten; 14,55 Collegium Musicum
Amstelodamensc- 15.30 Middenstands
bond:. 15.40 Melachrino orkest; 16.10
Sport; 16.25 Vespers: 37.00 (N.CRV)
Kerkdienst; 18.30 Reg, uitzending; 19.00
Psalmen van Sweelinck: 19.15 Kent gij
Uw bijbel: 19.30 Nieuws: 19.45 (KRO)
The Geraido Strings- 19.50 Boekbespre
king; 20.05 De gewone man: 20.12 Uit
en. thuis; 22.37 Actualiteiten; 22.45
Avondgebed; 23.00 Nieuws- 23.15—24.00
Philh. orkest - -
HILVERSUM II; 8.00 Nieuws: 8.15 (VA
RA) postduiven8.17 Soc. strijdlied; 8.20
Cincinnati symph. orkest; 8.30 Wenken
voor de vacantie- 8-40 Meisjeskoor; 9.10
- Postduiven: 9.15 Men vraagt; 9.45 Gees
telijk leven; 10.00 Meester-trio; 10.30 In
de -tuin der poëzie; 10.50 De Jonge Flie
refluiters- 11.15 Triangel: 12.00 (AVRO)
Kon,-Militaire Kapel; 12.30 Zondagclub;
12.40 Sandor Vidak; 13.00 Nieuws*, 13.15
.Mededelingen; 13.30 Tbo Romancers;
13,50-Even afrekenen, heren; 14.00 Br ai -
lowsky; 14.05 Boeekenhalfuur: 14.30 Om-
roepkamerorkest: - 16.00 Skymasters;
.16,30 Sportrevue; 17.00 (VARA) muziek
vereniging; 17.20 Mannenkoor; 17-40 Car
Steiln; 18.00Nieuws- 18.15 Sport: 18.30
Studiedienst 19.00 Luisterclubs opgelet;
19.30BubelverteUing; 20.05. Reportage-
dienst: 20.15 Promenade orkest met te
nor; 21.00 De Speeldoos- 21.20 Even af
rekenen. heren; 21,30 Waltztlme; 22.00
Yale Glee Club; 22.25 Chansons-serena
de; 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Lond. Phil,
orkest.
MAANDAG 5 SEPTEMBER
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws: 7.15
Ochtendgymnastiek; 7.30 (NCRV) BerL
Philh, -orkest; 7,45 Een woord voor de
dag; 8.00 Nieuws- 8.15 Te Deum lauda-
inus; 8.45 Vioolsonates Jehudi Menuhin;
S.15 Op bezoek bij zieken; 9.30 Com
mentaar kussengevecht; 9.40 Gr.platen;
10:00 Radio Philh. orkest; 10.30 Morgen
dienst: 11.00 Heinrich Schlusnus; 11.20
Van oude en nieuwe schrijvers; 11-40
Pianorecital; 12.10 .Philip Green en ork.:
12.30 Land-, eh tuinbouw; 12.33 Muzikaal
maandblad; 13.00 Nieuws: 13.15 Mando-
linata; 13.45 Gr.platen: 14.00 Voor de
schooljeugd; 14.30 The Messiah; 15.30
Jonny Kroon: 18.00 Bijbellezing; 16.45
Orchestre de la société des concerts la-
moureux;* 17.(30 Kleuterklokje; 17.15 Da
meskoor; 17.45 Reg. uitz.- 18.00 De Vflf
Zapak'ara'st 13.15 Sport; 18.30 Reg. uitz,
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws 19.15
Boekbespreking: 19.30 Orchestre du
conservatoire de Paris: 21.20 Streek
recept. 21.50 Met band en plaat; 22.10
Sweelinckkwartet: 22.45 AvondDverden-
king; 23.00 Nieuws: 23.15 Planowerken
van Chopin; 23.30—24.00 Rhapsodla-sex-
tet.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws; 7.15 (VA
RA) London Palladium orkest; 8.ÜQ
Nieuws; 8.15 - Planoduoj 8.40 Orgelspel:
9.00 Kamermuziek- 10.00 Voor de ouden,
van. dagen; 10.20 Victor Light Ooera
Company; 10.30 Voor de vrouw 10,45 De
Regenboog- 11.25 Bas-bariton met pla-
np;^ 11.40. Voordracht; 12,00. Cor -Steijn:
12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Voor het
.-Platteland; 12.38 Vacantie-overpelnziti-
gen: 13,00 Nieuws- 13.15 Kalender: 13.20
Gregor Serban; 13.45 Hay Ellington-
kwartet; 14.00 Viool en t>lano: 14.30 On
ze dampkring: 14.45 Wayne King en
orkest- 15.05 Met de hakken over de
sloot: 16.20 Der Frelschutz; 17.00 De
school'Is uit: 17.30 Arthur. Young and
his swlngtette; 18.00 Nieuws; 18.15 Va
ria- 18.20 Malando en orkest; 18.45 Pari-
overzicht
HILVERSUM H: 19.00 Dolle Dinsdag:
19.30 Alt en plano: 20.00 Nieuws: 20.05
Volk en -toneel; 20.15 Promenade orkest:
20.50 Ducdalf- -21.10 P.S.* 21.40 Europese
raad 21.55 Volksconcert'; 23.00 -Nieuws;
zü.15—24.00 Gr.platen.
Nieuwe zeepsoort
In de nieuwe „zeepfabriek", die
door minister Van den Brink sym
bolisch wérd geopend door het vul
len van het eerste vat met het eind
product, wordt voor de bereiding
van het wasmiddel uitgegaan van het
aardolieproduct paraffine. Na „kra
ken" en bewerking met zuren en
logen wordt tenslotte een vloeistof
verkregen, die als zodanig als was
middel kan worden gebruikt, maar
ook kan worden ingedampt, waar
door vlokken of poeders ontstaan
Deze nieuwe zeep heeft als voorde
len boven de op basis van vetzuur
bereide zeep; waswerking reeds bij
lage temperatuur, bruikbaar in zout
(zee) water, geen kalkneerslag op het
wasgoed, oplossende werking en
groot doordringend vermogen in de
weefsels. Een belangrijk voordeel is
ook, dat voor de vervaardiging niet
uit de voorraad van schaarse eet
bare vetten behoeft te worden geput,
In de andere fabriek wordt bij de
bereiding van polyvinylchloride-
kunststof uitgegaan van kraakgas en
chloor. De eerstgenoemde grondstof
wordt in afwachting -van de vol
tooiing van de katalytische kraakin
stallatie nog van elders betrokken.
De nieuwe plastic behoort tot de
groep der thermoplasten, cLw.z, zij
laat zich onder druk en warmte tot
vellen, platen, buizen e.d. verwer
ken. Zowel wasmiddel als plastic
worden uitsluitend als grondstoffen
aan de verwerkende industrie gele
verd. Afgewerkte producten brengt
de Koninklijke SheUgroep niet-in.de
handel.
Minister Van den Brink noemde de
vestiging der beide chemische fabrie
ken door de E.P.M. te Perais een
stap naar het herstel van Nederlands
materiële -welvaart. Hun producten
zullen belangrijke grondstoffen vor-,
men voor vele Nederlandse indu
strieën. De wasmiddelen zullen hun
hestemmïng onder meer. vinden in
de zèep-, textiel-, metaal-, papier-,
zuivel-, leder-, rubber- 'en cosmeti
sche industrie, terwijl de producten
van de andere fabriek o.a. zullen
worden verwerkt in de electro-tech-
nische, de textiel-, de- kleefstoffen-
en de plastiek-verwerkende indu
strieën. De B.PJVL heeft, hiermee een
belangrijke stoot gegeven aan de ont
wikkeling van de op de 'petroleum-
derivaten gebaseerde chemische in
dustrie.
Wat te Pernis gedurende de moei
lijke naoorlogse periode' is verricht,
aldus merkte de minister terecht op,
mag ons vertrouwen schenken in de
kracht van het Nederlandse bedrijfs
leven. Het dwingt 'de oprechte be
wondering af van een ieder, die eni
germate op.de hoogte is met de pro
blemen,' die de B.F.M. heeft moeten
oplóïsen, alvorfens'ri] ddVtag ln tóp"
kon hijsen als symbool,'van het suc
ces, waarmede haar inspanningen
zijn-beloond!,
Voetgangers belemmerden
uitzicht
Overstekende Voetgangers belemmer
den op de hoek van de Lange HJIleweg
en de Hlllevllet het uitzicht, waardoor
de motorrijder J. Chr» Drinkwaard uit
de Zwijndrechtsestraat en wielrijder T.
C. Bervoets -uit de Slaghekstraat op el
kaar „botsten. De fietser kwam er af
met een woord boven het linkeroog, die
In het Zuiderri ekenhals behandeld
werd. maar de motorrijder moest daar
met inwendige kneuzingen worden op.
genomen. Bovendien werden zowel de
fiets als de motor zwaar beschadigd.
Inbreker bad het niet
moeilijk
Is dat even boffen! heeft vermoe
delijk de inbreker gedacht die Don
derdagnacht in het kantoor van het
Aannemersbedrijf N. aan de Heem-
raadssingel was binnengedrongen.
Hij vond in een bureau de sleutel
van de brandkast. Het was voor
hem een koud kunstje een kastje itt
de brandkast te forceren. Uit een
blank ijzeren geldkistje stak de In
breker 1700 in zijn zak en ver
dween in de nacht.
Bij K.B. is benoemd: in de pro
vincie Zuid-Holland: tot dijkraad
van het waterschap de Westdyken
van het eiland IJsselmonde M. P.
Noordsij. te Hoogvliet, (gem, Rotter
dam).
Nu (Vervolg van de voorpag.)
Hoeveel geld er nu zo ongeveer
binnen komt? Men kan rustig aan
nemen, dat die twee tollen samen
de gemeente Maartensdijk dit'jaar
een bedrag van ongeveer 125.000
zullen opbrengen. Een alleszins tot
oord den bevoegdeautoriteit be
vestigde dit. Als men nu weet,' dat
de tolgelden zogenaamd geheven
worden om het ongeveer tien kilo
meter lange stuk weg door Maar
tensdijk te onderhouden, dan kan
men op zijn vingers natellen, dat
de gemeente er ieder jaar een slor
dige duit aan, .overhoudt En dat
verklaart ook, dat die tollen er nog
steeds z^jn.
Zullen de tollen te Maartensdijk
dan nog lang de passanten ergeren?
Het "kan haast niet meer. Over
deze weg gaat ee/i met de dag in
tensiever wordend verkeer tussen
Zuid-, ^Midden -eri-^Nöord-Neder-
land. IV
Ja, aan de opheffing van deze
tollen wordt nog steeds gewerkt.
De voorzitter van de Tollencom-
mïssïe te Den Haag, de heer Van
der Heyden, zei ons, dat de onder
handelingen met gemeente en pro
vincie aardige vorderingen maken.
Maar dat deze twee tollen
waarschijnlijk de lastigste in ons
land binnen afzienbare tijd ver
dwijnen zullen, dit kan haast niet
anders. Deze malligheid moet heel
erg gauw de wereld uit. Er is trou
wens nog meer tollenwaan'zin in
ons land. Maar daarover een an
dere keer.
Aangekomen schepen
2 September
MERCTJR Oxelosund Spedico Waalha
ven erts; ABBEKERK Hamburg Holl.
Austr, I-21 Schiehaveji Stg.; HAWTHORN
Hill (motor) Shellhaven y. Ommeren
Ferrds olie; HECUBA (motor) Amster
dam Hudig Veder Lekhaven stg.; PRIN
SES BEATRIX Harwich Hoek van Hol
land; TROMPENBURGH (motor) Stock
holm Muller Parkhaven stg.; HAGNO
Dublin Hudig Veder Merwehaven veé;
TEXEL (motor) Londen Vonk Maassluis
ledig; PEDRO Christophersen Bastes
Muller Maashaven graan (motor); HAN-
NA. Korsnes Nautilus ïtfjnECheepvaart
Waalhaven hout; PERKIGNY Bordeaux
Worms Waalhaven ledig.
3 September
ERDSTAAL Londen- Burger Parkka
de ledig (heeft motorschade)PQOL-
FISEER Middlesbro Erhard Dekker
En Karen was verschrikkelijk eer
zuchtig. Daarom steunde zij Esther
in haar geloof dat rij Floyd had
vermoord; en in haar wankele gees
telijke toestand werd Esther, een
gemakkelijke prooi voor Karen's
eerzucht."Waarom heeft ze dat
gedaan? Was bet enkel eerzucht?
Het moet voor een deel ook mis
kende én ontaarde liefde zijn ge
weest. Ik geloof, dat Karen1 verliefd
is geweest op Floyd en dat rij zich
wreken wilde op Esther, omdat zij
de man had gewonnen die Karen
zelf begeerde."
De dokter schudde als versuft het
hoofd.
„Eva nu, was het sterkste wapen
van Karen zij had er. Esther van
overtuigd dat Eva's hele leven, haar
wereldbeschouwing, hatir geloof in.
de mensen, verwoest zou rijn als zij
hoorde dat haar moeder een moor
denares was.En Esther was het
daarmee eens. Zij zag het in. Zij zag
in dat Eva het nooit mocht weten.
Is het zo moeilijk te begrijpen,
dat Karen koel en berekenend het
plan smeedde Esther voor het oog
van de wereld zelfmoord te laten
plegen om naar Amerika te kunnen
verhuizen en ten volle van haar
roem te genieten? Is het zo moeilijk
te hegrijpen dat Karen ook daarom
genoot van dit plan, omdat Esther
daardoor zo dicht hij haar dochter
zou zijn, terwijl rij wist dat zij zich
nooit als haar moeder zou kunnen
openbaren? Want ook dat zou een
deel van Karen's wraak zyn.... En
altijd had Karen een wapen om rich
van het stilzwijgen van Esther te
verzekeren. Het dreigement, dat zij
Eva zeggen zou wie haar moeder
was en wat zij bad gedaan!"
Dr. MacClure balde zijn harige
vuisten. „De duivelin!" mompelde
hij.
„Maar ik ben nog niet tot het
meest interessante punt gekomen.
Luister maar." Hij las voor uit de
afscheidsbrief van Esther: „„Want
jij bent de enige ter wereld, die
wellicht bet leven van Karen had
kunnen redden." Hoe' wist Esther,
dat Karen ten dode gedoemd was?"
riep Ellery uit, „Hoe kan zij ge
weten hebben, dat Karen zou ster
ven als zij zelf acht en veertig uur
eerder gestorven is?"
Hü begon rusteloos heen en weer
te lopen. „Esther kan dat alleen
hebben geweten als zij wist dat Ka
ren van plan was zelfmoord te ple
gen. Maar hoe kon zij dat van te
voren hebben geweten? Alleen als
Karen het haar had gezegd. „Ik heb
het aan zien komen," schrijft zij,
„en ik ben er machteloos tegen ge
weest" Toen is Esther tot een wan.
hopige stap overgegaan. Zij wilde
niet dat rij ha de dood van Karen
levend in dat huls zou worden ge
vonden zij wilde zelfs niet dat zij
daar dood zou worden gevonden,
want in beide gevallen zou Eva na
de dood van Karen alles geweten
hebben van dat „monster" van een
moeder; ln doodsangst is Esther dus
gevlucht om in een andere stad
onder een valse naam. zelfmoord te
plegen. Dat bedoelde zij toen zij
schreef: „En dus heb ik gedaan, wat
ik in mijn monsterachtige hulpe
loosheid moest doen.""
Het is heel duidelijk," zei de
dokter vermoeid.
„Vindt u, dokter? Waarom heeft
Karen zelfmoord gepleegd? Waar
om? Zii had nog alles van. het leven
te wachten roem. rijkdom, huwe
lijksgeluk. Waarom heeft zij dan
zelfmoord .gepleegd?"
De dokter keek verschrikt. „Ik
begrijp het niet"
.Misschien kan ik het u dan laten
begrijpen." Ellery raapte - opnieuw
het afschrift op, „Als je maar niet
was weggegaan"," las hij „dat
slaat op u, dokter. „Als jij haar
maar had meegenomen. Want jij
bent de enige bp.de hele. wereld die
wellicht -het leven van Karen had
kunnen redden." Waarom," vroeg
Ellery, „schreef zij dat u d e enige
bent op de hele Wereld die
Karen wellicht had kunnen red
den?"
„Wel," mompelde de dokter, „de
invloed van een verloofde ik
was de enige, die door Karen wer
kelijk werd bemind
„Waarom schreef zij dat met uw
vertrek Karen's laatste be
scherming, haar laatste
hoop verdween?"
De dokter keek hem aan met zijn
lichtblauwe ogen, maar het scheen
dat. rij niets zagen.
„Ik zal het u zeggen, dokter," zei
Ellery langzaam.' „Deze kamer
zwijgt als het graf. Ik kan het in
deze kamer hardop zeggen deze
fantasie is van mij. dit monsterlijke
en hardnekkige ding. deze overtui
ging die mij de hele dag heefb
gekweld."
„Wat bedoel je?" vroeg Dr, Mac
Clure. Zijn handen grepen de leu
ningen van zijn stoel vost.
,.Ik bedoel, dokter, dat u Karen
Leith heeft vermoord."
HOOFDSTUK XXIV
„Je maakt zeker een grapje,
Queen," zei de dokter zacht lachend.
..Ik verzeker u van niet" zei
Ellery stijfjes.
„Ik zou toch graag willen Weten
hoe jij logisch kunt bewijzen dat
Iemand een ander in een huls in
New York kan doden, terwijl hij
zelf in een dekstoe! ligt op een schip
midden, in de oceaan, anderhalve
daa van de haven."
Ellery kreeg een kleur. „In de
eerste plaats heb ik niet gozegd. dat
ik het strikt kon bewijzen. Op de
tweede nlaata heb Ik niet gezegd
dat u Karen Leith «iet uw eigen
handen vermoord hebt."
(Wordt vervolgd)
Waalhaven ledig;'WIEBE (motor) Zaan
dam Mublo HeUevoetsltüa etg.; ATLAS
Kiel Vinke Wilton Rotterdam: LEM-
5TERKERK Calcutta Holl. Birma Ben-
galenlijn Rijnhaven stg.; ACHERES
Houaan Worms Waalhaven ledig: OAK
LAND Malm Spedico Vlaardingen erts;
ARNHEM. Harwich Hudig Fieters Hoek
van Holland; SHERINGHAM Harwich
Hudig Fieters .Hoek' van Holland:
ORANJE NASSAU Londen Muller Jobs
kade stg.- WEGA (motor) Londen Ar-
gosier 2e Kathaven suikcr; DEO GLO
RIA (motor) Stettin Spliethof 2e Kat
haven hout.
EMPIRE WANSBECK Harwich Hoek
van Holland; DANIA Gdansk Furness
Waalhaven, kolen; CLAN Macbeth Co
chin Burger IJselhaven, st,MATARAM
m.b. Londen Ruys Lloydkade, st.WIM
m.b. Antwerpen van Es Parkhaven, st.
Vertrokken *eht![>en
2 September
BELGIAN COAST, Newcastle: TAU
RUS, Middlesbro; MIES, Wilhelmshafe'n
FULTON, Hull; WERNER II Newcastle;
MADJOE. Delfzijl: MONTE BRASIL.
Oporto- FREJO Antwerpen; LOTORIUM
Yarrow; HAST IV. Antwerpen: ER-
LAND. Chrisliansand: TAEINTA, New
York: HEBE NOBEL. Ostende;. POOL
STER, kabetleger, Noordzee- DAGFRTD
Antwerpen: HELENA, Londen; NOR-
DANVIK, Hamburg; EERNOSAND Li
merick; DURMITOR. Ryeka: BEREND
N, Emden- VENUS, Bremen; ALBA
TROS. Halmstad: DANAE Tangcr;
THESEUS. Lissabon; MADO. Amster
dam: BOMMA, Oslo: GUNDA, Oran;
SlGFQRS. Malmö; VIENNA Harwich:
HOOP OF ZEGEN, Delfzijl; MERAK N.
Noordzee.
3 September
TOFEKA. Noord Amerika v. o.. DUr.
WARD. .Leith; DUKE OF YORK Har
wich: OSSENDRECHT, Noordzee:
BORTHWICK. Dundee.
Westelijke wind, matige bries, kalme
zee. bewolkte lucht.
HERANGER, Avonmouth: O. B. SO-
RENSEN, Stan lowSCHELDE slbt,
Leith.
Troepen- en passagiersschepen
naar en van Indonesië
GROQTE BEER 2 nam, v A'dam n.
Batavia.
INDRAPOERA uiig, 2 nam. v. Aden
naar Colombo.
JOHAN VAN OLD ENBARNE VELT
thuis p 2 nam. Gibraltar. 1
WILLEM RUYS ultg. p, 2 's avonds
Ouessant n Port Said.
WATERMAN thuls p 3 Algiers.
ZUIDERKRUIS ultg. p 3 hél Ander-
halvegraadskanaal (Maladiven) naar
Batavia.
<irote Vaart
AGAMEMNON (Eng.) 31 te Socra-
bajaALDERAMIN 6 v Lulea te K'dam
verw.; ABBEKERK 2 v Hamburg te
R'dam; ALDEBARAN 1 v Sfax n Brln-
dlsiABBEDIJK n New York 2 op 16Q
mijl Noord v FortalezaAGAMEMNON
n Norfolk 2 op 160 m(jl OZO van Turk-
sisland; ALCYONE ultg, 2 nam. v. Port
Soedan n Aden;' ALGEN1B 3 te Concep.
tionALKAID thuis p 3 Ouessant 1
Antwerpen, 7 Sept. te A'dam verw.
ALUDRA p 3 vm Land's End n Ant
werpen; ALAMAK p 3 vm Utslre r.
Narvik ALBIKEO 2 v Muscat n Dubai
ALCHIBA thuis p 2 nam. Aden n Fort
Said; ALNATI thuis 2 op 300 mi]] Z.W
van Lissabon: AMSTELSTAD thuis p
3 vm Straat Ormuz n Aden; ARENDS-
KERK uitg. 2 v Bombay n Alieppev,
AMSTELVEEN uitg. 1 van Genua nr.
Port Said. ATLAS 2 van Gothenburg
naar Amsterdam; AVERDIJK thuis 2 te
Antwerpen. 4 v,m, te Rotterdam verw.;
ALDERAMIN 2 nog bij Lulea geankerd.
ALGORAB thuis 2 van Kio de Janeiro
naar VictoriaBraz:ARENDSD2JK pass.
3 de Abrolhos Eilanden naar - Buenos
AyrcsABKEUDDK 2 van Newport
News naür New York: AMSTELDIJK
thuis 3 vat» Genua naar Antwerpen.;
AKKRUMDIJK 3 van Rotterdam naar
Bremen, en Hamburg; ALMDIJK 3 van
Antwerpen 4 v.m. te Rotterdam verw.;
ALKAID 4 van Beira te Antwernen en
6 te Rotterdam verwacht; ALPHACCA
2 'te Philadelphia: ALUDRA 4 te Ant
werpen verwacht: AHNEDUK 3 van
Rotterdam naar Norfolk.
BORNEO"<9!ibxulgW) - pass. -2A :het;
eiland Roerat Tandjong Friok; BAN-,
TAM thuhrZ nam. TT uur "van Liverpool;
BENNEKOM uitg: p. 2 - *a avondsFi-
nisterre n Trinidad; BALI 2 v Soera-
baja n Soengei GerongBANGKALIS
thuis 2 op 180 mijl West v Sabang; BLI-
TAR uitg. 2 v Singapore n Tandjong
Fandang; BLOEMFONTEIN n Kaapstad
2 op 420 mijl Oost v St. HelenaBLOM-
MERSDIJK n New York 2 op lOOO-raijJ
West V Scilly; BLIJDENDIJK thuis 2
op 6Q0 mijl post V Cape Race; BONAIRE
n Barbados 2 op 750 mijl ONO van deze
havenBORNEO 2 v New York n Ka
rachi: BOSCHFONTEIN thuis 2 op 180
mijl Zuid v Sherbro eiland; BRITSUM
n Boca Grande 2 op 700 mijl W. ten Z.
van Scilly.
CAMPHOYS 2 v Batavia n Semarang
en Soerabaja; COLYTTO 3 v Huelva te
A'dam.
COTTICA thuis 2 op 240 mill N.O.
van San Miguel-
DELFSHAVEN p 2 Dungenesg n
Hampton Roads; DELFTDIJX thuis p 2
Lizard n Londen, 6 te R'dam verw.;
DANAE v R'dam n Tanger 2 nam. 8.45
uur in zee; DIDO 31-te Guayaquil: DA-
LERDI^K thuis 2 op 9G0 mijl WZW van
Flox-es (Azcren).
DEO DUCE 2 van Kopenhagen naar
Amsterdam.
EEMLAND ultg,, 2 op 280 mill Zuid
van Teneriffe; EEMDIJK thuis 2 00 3U0
mijl West van Scilly.
FARMSUM 3 te Lulea.
GROOTEKEHK thuis 8 ram. te Port
Soedan: GAROET 2 van Halifax naar
Boston Mass; GORDIAS naar Beyrouth
2 op 60 mijl Z.O. van Kreta.
HECUBA 2 van Amsterdam te Rot
terdam; HERA thuis 2 op 800 mijl N.O.
Van Sombrero eiland; HERMES 3 v.m.
te Eten (Peru); HEELSUM pass. 3
Lands End naar Amsterdam.
HERSILIA 2 te Demerara.
JACOB CATS pass. 3 Brunsbuttel nr.
Rottèrdam; Joost van den Vondel 3
nam, van Narvik te Rotterdam verw.
JUPITER pass. 3 Cape Palos naar Gi
braltar.
KEILEHAVEN pass. 3 Flnisterre naar
Hamburg- KATWIJK pass. 2 Lizard nr.
Swansea; KOTA BAROE thuis pass. 2
nam. Finisterre. 5 v.m. 10 uur te Rot
terdam verwacht; KOTA AGOENG.
thuis pass. 2 nam. 5 uur Gibraltar;
KARS'xK 2 van Toll Toll naar Taroena:
KERTOSONO thuis pass, 2 het Ander
hal vegraadskanaal (Ma)adiven): naar
Port Soedan- KLIPFONTEIN thuis 3
nam. te Southampton.
LUNA pass. 2 Ouessant naar'Siam-
boul; LEMSTERKERK 3 van Calcutta
te RollerdHm: LAAGKERK 2 ter rede
van Kuweit; LAURENSKERK thuis 3
te Boulogne: LANGKOEAS 2 van Ma
cassar naar Panaroekan; LEKKEB-
EERK thuis 2 van Aden naar Suez.
larenberg pass. 3 Kaap Bon naar
SfaX; LISSEKERK 3 van Londen naar
Rotterdam.
MANTO 31 te Vera Cruz- MATARAM
3 van Londen te Rotterdam; MAAS-
KERK 3 te Freetown; MADOERA 2
van Soerabaja naar Batavia; MAKIE-
KERK uitg pass. 2 Ambongbaai (Bor
neo) naar Ilo Ho; MELAMFUS pass. 2
nam. Algiers naar Batavia; MER WEDE
ultg. pass 3 Perim naar Mambassa:
MUIDERKERK 2 te Libreville.
MAAS 2 van San Juan P.R. van Cfu-
dad Trujillo; MIDAS 2 van Tarragona
naar Valencia; MARKEN naar Rotter
dam 2 op 600 mtjl Oost van Belle Isle.
NIEUW HOLLAND pass. 23 's nachts
Carimata eilanden naar Singapore;
MOORDAM naar R'dam 2 -op 500 mijl
West van Scüly.
NIEUW AMSTERDAM 3 te New Ycrk
NOORD AM 5 v.m. 4 uur van New York
te Rotterdam verwacht.
OSSENDRECHT van'R'dam naar Ca
sablanca 3 v.m. 2.20 uur in zee; ORES
TES 31 van Mobile naar Houston; OR
PHEUS 2 van Savona naar Rotterdam;.
OFH3R 3 v.m. te Soerabaja.
ODYSSEUS 2 van Bari naar Catania:
OSSENDRECHT pass. 3 Dungenes3 nr.
Casablanea.
PRINS MAURITS 30 te Toronto;
PARKHAVEN pass. 2 Lanzarote fCana-
rlsche eilanden) naar Santos; PRINS'.
WILLEM IV thuis 2 op 180 mill Oost
van Belle lale; PRINS WILLEM V naar.
Montreal 2 op 75 mill West van Land's
End.
PRINS FREDERIK HENDRIK thuis 2
te Antwerpen; PERICLES thuis 2 op'
540 mill O-N.O. van Sombrero eiland;
POSEIDON 3 van Curacao naar Aruba;
PRINS WILLEM II pais, .3 Dungeness
naar Halifax.
RANDKERK 3 te Antwerpen- ROE-,
PAT thuis 2 op 600 mil! Z.O. Van Kaap
Guardafui; RONDO 2 te Port Swelten-
ham; ROTTI thuis pass. 2 Malta naar
Antwerpen: RUYS naar Mauritius 2 OP
180 mhl N.W. van Keeling eilanden.
KOELF 2 van Amsterdam naar Bor
deaux;. RADJA 2 van Buenos Ayres
naar Paranagua; RIDDERKERK thuis
van Port Said.
STRAAT MALAKKA van Kobe naar
Hongkong 2 op "450 mijl N.O. van For
mosa; SLAMAT uitg./3 te Genua; SAR-
-PEDON 2 van Curacaonaar Puerto
Plata; SLOTEKDIJK pass, 2.-3 s nachts
Key West naar N#w Orleans: STRAAT
SOENDA naar.. Kaapstad 2 od 450 mij»
O.N.O. van Tristan da Cunha: STREEF
KERK'thuis 2 op'600 mijl O.Z.O. van
Kaap Guardafui; SALLAND pass., 2
Fernando Noronba naar Ria de Janeiro:
SAMARINDA naar L03 Angeles 2 op 500
mijl N.O. van Midway: SCHIE naar W.
Indië 2 op 240 mijl- W.Z.W. van Oues
sant; SCHIEDIJK 3 te Philadelphia*.
SIAOE pass. 3 Malta naar Batavia;
SINGKEP 2 van Singapore. 4 v.m. te
Batavia verwacht- STAD DORDRECHT
pass. 3 Ouessant naar Rotterdam- STAD
LEIDEN 3 te Calcutta; SUMATRA uitg.
pass. 2 Aden naar Belawart Deli.
STUYVESANT 3 v West Incüë te Am
sterdam. SALAWATN 3 v Port Said n
New York. S'XRABO 2 v Bilbao naar
VIgo.- STAD VLAARDINGEN 4 p.m. 8
uur te Vlaardingen verw.
TABINTA van Rotterdam, naar New
York 2 nam. 7.15 uur In zee; THESEUS
van Rotterdam naar Lissabon 2 nam.
8.45 uur in zee; TASMAN 1 van Hong
kong naar Swatow; TEGELBERG 3 te
Buenos Ayres- TIBA thüls pass. 3 vun,
de Abrolhos eilanden naar Antwerpen;
TALISSE thuis pass. 2 Finisterre naar
Liverpool: TERNATE pass. 2 Caoe Del-
gado naar Dar es Salaam; THEMISTO
pass. 2 nam. Bornhalm naar Lulea;
TJIPANAS 2 van Sydney naar Melbour
ne; TJ1SADANE 2 van Macassar naar
Soerabaja- TOSARI 2 van Pladloe naar
Cheribon.
TAWALI 3 v Karlshamn te A'dam.
TITUS 7. v Famegusta n Limasol.
VEENDAM pass. 2 nam. Cape Hattc-
ras naar Havana: VAN DER WAALS
uitg. 30 te Safaga, lag 2 nam. nog al
daar; VAN OSTADE 2 nam. van IJmui-
den naar Alxandrië: VAN REEBEECK
3 te Singapore; VAN T HOFF naar Am
sterdam 2 op 800 mill W. ten Z. van
Scilly; VOLENDAM naar New York. 2
op 300 mill West van Scilly.
WAINGAPOE z van Falembang naar
Soerabaja; WATERLAND pass. 3 Finis
terre naar Amsterdam- "Weltevreden n,
Java 3 te Beiawan Deli.
WAAL 2 v Mai.-acaibo n Mobile.
WE STERDAM n New York 2 op 250
mill Z.55.0 van Cape Race.
ZIJPENBERG oase 2 Finisterre naar
Casablanca.
Korte vaart
ADMIRAAL DE RUYTER, p. 2 Wight
n. R'dam; AMIGO, 31 v. frestervik n.
Dordrecht; ARNHEM. 1 v. Bilbao n.
Bordeaux; ADMIRAAL NELSON, 1 te
Biyth; ALCYONE, p. 2 Ouessant n. Por
tugal; AUDACIA, 2 te Stettin.
BERNISSE. p. 2 Wight; BERNINA, 2
te Rouaan; BIERUM, 2 te Oskarshamn;
BILL S., 1 te Whitehaven; BIRMING
HAM. 2 te Goole.
CRONENBURGH, 2 v. Bordeaux naar
A'dam; CORNELIA B„ 2 v. Liverpool n.
Dublin; CATELÏ, 21 te Hamina; CON
STANT, 1 te Sunderland; CANADA. 2 v.
Swansea n. R'dam; CAS ANA, 2 v. Ko
penhagen n. Malmö; CARPO, 2 v. Loc-
tudy n. Swansea.
DE RUYTER. 1 te Holmsund; DOG-
GERSBANK, 1 v, Somaes n. Zaandam;
DUrVELAND. 30 tc Grangemouth; DA
CAPO, 3 te Malmö; DEPA, 2 v. Hamburg
ïi. Malmö.
ELLEWOUTSDIJK, I v. Cardiff naar
Lorient; ELJO, 2 v. Dalarae n. A'dam;
E. EN A. SCHEER, 1 te Marseille; ELI
ZABETH (RKC), 1 tc Hamburg; EVERT-
SEN, I te Wilhelnashafen; ESCAUT, 2 v.
Parijs n..A'dam.-
FRIESLAND, 1 te Delfzijl: FRISO, 1
te Delfzijl; FIAT 1 te Londen.
GRUNO; 5 v. Hamina te R'dam verw,
HOOGLAND. 2 te Londen; HONDS
BOSCH p. 2 Vlisslngcn n, Strood; HOOP
p. l Kiel n. Helsinki; hast IH, 2 te
Manchester; HAST V, 2 v* Concarrxeau
n. Londen; HEEMSKERK. 2 v. Kramfors
n. R'dam; HOUTMAN. 2 te Wilhelms-
haien; HASKERLAND. 2 te Goole.
IN ORDE, 2 v. Randers n, Frederiks-
SUhd.
JACOBA CATHARINA, p. 2 Bruns
buttel ru Gdynia; JULIA MARY, 1 V.
Cork" xi. Barry; JOOST, 1 te 'Rafsó;
JACOBA,.2 te. Gefle.
KONINGSHAVEN, '2' te Tel Aviv;
KAAP FALGA, p. I Viissingen n. Naest-
ved; KITTY, 1 v. Kopenhagen naar
Stettin.
LACRA 2 v Stockholm n Hamina.
MARTINI 1 v Grangemouth n Abo.
MIRA 2 v Viissingen n Malmo. ME
RAK n- 2 v R'dam ix Concarneua. MA
RATHON 2 V Hull n Goole. MARVA 2
te Slite. MADO 3 te A'dam. MULAN 2
v Helsinki n Hamina. MARIETJE
BGHMER p 2 Holtenau n Dom&jO-
NETTIE 2 te Immingham. NASSAU-
HAVEN 2 v Aarhus n R'dam. NIJEN-
BURGH 2 v. Stockholm n Antwerpen
en R'dam.
OISE 3 v A'dam n Parijs.
RIJNHAVEN Z te Antwerpen. RA
PID 2 te Bremen. ROCKET p 2 Bruns
buttel n Karlshamn.
SPURT 2 te Helsinki. SE AH AM 2 ter
A'dam, STRIJPE 2 v New Castle naar
R'dam.
TROMPENBURGH 1 te Antwerpen;
TROMP 2 v IJmuiden n Grimsby; TEU-
NA 2 V Kristinestad n A'dam; TWEE
GEBROEDERS 2 v Immingham n Hel
sinki- TYRO 2 v Jacobstad n R'dam;
TOORNVLIET 3 v Emden n Solvesborg,
URMAJO 1 te Yxpila,
VENUS 2 v Kiel n SunderlandVOL
KERAK 2 te Newcastle; VAN BKAKEL
1 v Wilhelmshafen n Bo'ncss; VIKING
2 v Helsinki n Spjutsund. VREDE 2 te
Waterford.
Tankvaart
AGATHA, 29 v. Piadjoe n. Port Swet-
tenham; ALETTA. 29 v. Piadjoe n. Part
Swettenham; ANTONIA, 29 te Macassar;
ALDEGONDA. 1 v. Bangkok n. Piadjoe.
CORILLA, 3 te Stanlow, daarna Cu
rasao; CORYDA, 30 te Piadjoe. daarna
Miri en Singapore; CISTULA, p. 1 Cape
Townshend n. Piadjoe.
CLEODORA p 3 Trinidad n Buenos
Ayres.
DORDRECHT, p. 2 Smalls n, Matadl.
DORDRECHT p 3 Bishop Rock n Ma-
tadi.
ESSO ROTTERDAM, p. 2 nam. Oues
sant n. Aruba; ENA, p. 3 Port Soedan n,
Abadan; ESSO AMSTERDAM, n. Pernis,
2 op 10QQ mijl W.Z.W. van Flores (A20-
ren); ETREMA, n. Punta CardOn. 2 op
1000 mijl O.N.O. van Sombrero Eih
ESSO DEN HAAG p 2 Viissingen
Aruba.
FLANDRIA, v. Londen n. Nantes, p.
1 Dover; FRISIA, 1 te Pauihac.
MARFESSA. 11 te Curagao verw.,
daarna Gibraltar; MIRZA, 2 v. Mirl n.
Piadjoe,
MONICA 2 v Londen n Nantes. MA-
CUBA z v Curacao ri San Lorenzo
ONDINA. n. Genua, 2 op 400" mijl
West V. Madeira.
PERNA, n. Buenos Ayres. 2 dp 380
mijl Noord v. Paranahyba; FAREN-
DRECHT, 2 nam. v. Suez n. Abadan.
STANVAC BENAKAT. 30 v. Singapore
n. Soengei Gerong; SUNETTA. -
Miri n. Piadjoe.
TIBIA. 3 te Tripolis (Libanon), daar
na Havre en Rouaan.
Buitenlandse schepen op
tveg naar Rotterdani
'ACHERES, 1 van Rouaan; ARCTU-
RUS, v. Bergen,: 6 verw,; ARDENNIA,
v. Gothenburg, 5 perw.; ARDETTA, v.
Manchester. 5 verw.; AZALEA CITY.
v, New York, 5 verw.; ATHKLVICTOR,
28 v. Tripolis (Libanon): AMERICAN
LOWYEK, 1 van New York, 16 Sept.
verwacht.
BENREOCH, v. Oost-AziS, 30 te Bang
kok; breendonk, 31 v. Alexendrië:
BRUSH, 1 v. Chicago; BLACK EAGLE,
v. New York, 6 verw.; BRITTA, v. Midd.
Zee. 4 verwacht.
CITY OF CANTERBURY, - v. Oost-
Azië, 2 te Antwerpen, 7'Sept. verw.;
CITY OF EXETER, v. Beira. 2 v. Ma
deira.
EGRET. 2 v, Easthain, 5 verw.: EMA-
NUELE, v. Parodi. 31 v. Charleston via
Hampton Roads.
FOKT DE DOUAUMONT, V. West-
Airika. ,8 verw.
GODAFOSS. 29 v, Reykjavik/B Verw.;
GUNILLA, 29 v, Barcelona, 10 Verw.;
GUDUR. v. Malmo, 6 verw,
hesperides. v. Bombay, p 2 Oues
sant; HOLLANDIA, v. Gothenburg, 5
verwacht.
INVERBANK, 1 V. Madras; INDIAN
MERCHANT,v. India, p. 2 Dover, 8 te
R'dam verwacht.
JEBO, v. Oslo, 5 verwacht.
KENTUCKY. 31 vJ Tunis.
"LYNN TRADER, v. Yarmouth, 5 ver
wacht; UGUR, 2 v, Rouaan.
Sleepvaart
THAMES met een baggermolen 2 v
Leith n Rldam.
VAAR WATERDIEPTEN
Pannerden—IJsselkop 1.40Usselkop
Malb. Haven 1.40; Malb. Haven—Wijk
bij Duurstede 1.05; Wijk bij Duurstede
—Vreeswijk 1.25 IJsselkopDoesburg
1.05; Doesburg—Zutphen 1.20; Zutphen.
Deventer 1.26; Deventer—Katerveer
1.65-Waterh. bij Arnhem 6.12-i-S; Nij-
mgen 5.76-f-4; minste waterdiepte Waal
2.10: Keulen 344-2-; Jbobith 8.074-12; De
venter 474-2. Drempel Sluis Weurt 1.65.
W AARNEMINGEN
Hedenmorgen 8.40 uur te Rotterdam:
Luchtdruk JÜ12.0: wind Zuid West
2; temp. 17.2; max. 21J gistermiddag 6
uur; min. 16.4 .hedenmorgen 5 uur.
Weersgesteldheid: zwaar bewolkt.
4 Sept.: Hoog water te Rotterdam:
le tij 2.35 uur, 2e tij 14.50 uur,
5 Sept.; Hoog water te Rotterdam:
le tij 3.29 uur, 2e tij 15.38 uur.
LQBITH. Gepasseerd. 2 September,
met bestemming naar;
Duitsland: Meeuw, Meeuwsexi; Rijn
stroom, FurmanSolange, Barbe- Ma-
roro,Pauwels; Lippe, van Bogaert:
Spes, Schut;i-Hendrika Aiiöa, Breyoord;
Coad, van Oosten; St. Petrus Cahisius,
van Steen; GSM 17, Gilie; De Vliegende
Hollander, Broekhuizen; Orchidee Wijs;
Riolina. v, d. Haar; Dankbaarheid, de
Jong; Rlcke. Koens; Dejea, van Brus
sel: Markstein, Jacob; Geja, Veitman.;
Joh3ima Adriaiia, Schot; Keulsche
Vaart XI van leperen: Franz Mathe
GrutterRoma 2, Janssen Tromp Bom;
Antonlus, Broekhoven: Santa Fe 2,
VoetS; Cohstantina. Jegen; Jocar, Bek-
ker; Rhenus 128, HamniersdorfNassau
21, VergerCelebes.-Schreudersi Damco
39, "Wanders; Arnotd, van Wijek; Isala
Veitman; Onderlosser x 55, Veitman;
Gecrtxuida, Amtz; Boreas PJjsjan; Al
legro. Pols; Reo, Rensen; vanlr, Haeck;
Kanaalvaaxi 10, VerschurenVelasquez,
Oljens; Lombardo, Hartman: Potgieter,
do Wit; Beil, Hauman: Magin, Schoo-
newil; Correggio, Hartman; Murillo,
StouxjesdijkKareol, Vegeman Annard,
Stouthard; Kundry, De Bruin; Brou
wer. Otjens; Brahms, Platteschore; Es-
caut, Basth; Maasstroom 30 VaalToll-
ma. de LangeRaub Karcher 88, Ach-
ler; Ewald 4, Goer pech; Korintje, Ra
maker; Arizone, de Wilde; Marixiga. de.
Wilde; Arlo, Faucompret; ïrma, Mes-
kens; La Gave. Tunijck: Mercure Mark
graaf: Risico. Bruinsma.
Bazel: Parkkade, van Vliet; Presto,
Schram: Famsburg. Hartmans; Wiibel-
mina. Weps; Schelde Bogaard- Rhone-
land, HubersEsso Holland 1, Timmer
mans; Esso Schweiz 3. Kranendonk;
Esso Holland 2, v,,d. Geijn; Axistraha,
v. d. Beemt; Cantabria, Temepelaars;
Moldavia, Renken-, Caledonia. Wielin
gen; Arnica, Hlckenbach; Lungano. Du-
coffre; Frans, Stoop.
Straatsburg: Chavignos, de Bruijn: Si-
Iczia, Joore: Galicla, Kranendonk,
Een openbare verkopln*
ÏSJOG eenmaal is de naam van
het vroegere, concentratiekamp
Vught in de kolommen der kran
ten opgedoken, een afscheid, geen
march e funèbre. Het staat er in'de
nuchtere taal van Hollandse koop
lieden: Openbareverkoping van
het Intemerings- en Betvaarkamp
„Vught". Dat klinkt minder hard
dan Kanzentratidnslager Herzo-
genbusch en bovendien is die
episode al enige jaren voorbij. Het
is de ironie der geschiedenis, dat
wij er nu', eh op heel andere wijze,
opnieuw aan herinnerd worden.
Misschien zegt de ietwat drage op
somming van allerlei soorten'.ma
chines, gereedschappen, kantoor-
meubelen, hout en fizer zo op het
eerste gezicht niet veel; voor wie
tijdens de bezetting het ongeluk
heeft gehad, enige tijd binnen de
afrastering van het prikkeldraad
en de wachttorens met machinege-
weren te vertoeven, spreekt zij
boekdelen.
Straks zullen er kopers komen
.voor de tafels, banken en stapel
bedden, voor de matrassen, hoofd
kussens en kachels, voor de kle
ding, schoenen en de grote party
lompen. Al die dingen zijn nog
geld waard eh wié ze koopt, koopt
ze voor de handel en handel houdt
zich niet op met herinneringen en
nachtmerries, met nameloos leed,
bloed en tranen.
Op die banken en aan die tafels
hebben duizenden landgenoten ge
zeten voor hun schamel maal van
watersoep en een stuk of drie half
rotte Pellkartoffeln. In de stapel
bedden op de vlekkerige matras
sen hebben zij liggen wentelen in
slapeloze nachten tot .het eentonig
geklingel van de kampbei hen .-op
riep voor een nieuwe arbeidsdag
vol vernederingen. De kleding en
de schoenen stonden veilig opge
borgen in de Bekïeidungskammer
en de lompen, is dat misschien het
trieste overblijfsel van "de zebra»
pakjes?
Maar er zijn- ook operatietafels»
steriliseertrommels, ondersteken en
medische instrumenten. Dan denk
je als ex-politiek gevangene aan
de Krankenbau, een inrichting1 in
een idyllische omgeving van
bloemperken en dennebomen, een
zij het dan ook betrekkelijk para
dijsachtig eiland temidden van een
zee van ellende. Herinneringen te
over en ze zijn niet van een aange
name soort. Na de bevrijding heb
ben wij vergeefs gezocht naar de
namen van misdadigers als Chme-
lïevsky, Reinecke, Meyer en ai die.
andere kerels, die wij vaak alleen
bij hun bijnamen kenden, op de
lijsten der arrestanten. Ze waren
er niet bij. Misschien zon ze ge
sneuveld, -hoewel het waarschijn
lijker is, dat ze „ergens" in Duits
land op onopvallende wijze een
nieuw leven zijn begonnen en in
hun vuistje lachen om de „dumme"
democraten, die zij zo netjes by de
neus hebben genomen.
Thans verdwijnt het kamp Vught
voor goed. Ook als kuuroord van
landverraders en gewezen S.S.-ers.
Verdwijnt het inderdaad? In mate
rieel opzicht natuurlijk wel. De
rommel wordt verkocht. Het kamp
is opgeheven. Óver een poosje zal
er niets meer over zijn van deze
nederzetting des doods. Maar de
naam Vught zal nimmer verdwij
nen door een openbare, verkoping.
Die naam staat ln het lichaam van
ons volk gebrand' met vurige let
ters, "Wie langs de Rijksstraatweg
van dit vriendelijke dorp komt,
krijgt de neiging sneller te ade
men. Wie over de Vughtse heide
wandelt, waant zich omgeven door
de schimmen uit ;het verleden.
Eens zeulden over deze zelfde hei
de, in de brandende zon, gevange
nen met boomstammen en bakste
nen, klonken de snijdende bevelen
van S.S., officieren en floten de
kogels van de vuurpeletoiis. Een
heide met een schimmenrijk en de
afschuwelijke lucht van verbrand
mensenvlees uit de rook. van het
crematroium. Dit-alles ,is niet pu
bliek te verkopen. Het is een tries
te erfenis, dievan geslacht op ge
slacht bewaard zal blijven.