POND DEVALUEERT, GULDEN VOLGT HET ROTTERDAMSCH PARGOL Ook andere zaehte valuta in waarde verminderd Scheepsbrand bij Toronto eist tweehonderd slachtoffers Windhoos van meningen Haagse kermisattractie eist slachtoffers y- Goedkope In Wallstreet is men geschokt Importeurs piekeren, voor het overige: afwachten Weinig verandering Nieuwe Koersen Alle .effectenzaken opgeschort Schuitje met passagiers stort 20 meter omlaag Voorunie Benelux 1 Nov. van kracht Regeringsbesluit is genomen Wachten is thans op toestemming van Bretton Woods Passagiers in paniek vochten vertwijfeld voor hun leven te gaan 9e Jaargang no, 219 Bed en Adra Langs Haven 141, Schtedera Tel Ó930O Abann.prtls; per week ƒ0.32 per kwartaal ƒ4.10, losse nummers ƒ0.09 Opgericht door de Stichting „Het Parool" Maandag 19 September 1949 Uitgave N.V. Do Nieuwe Pers Postgiro 39B64V Bgnkl eru„ Am ster dams cheBank te Botterdam Directeur; B. de Vrie» Hoofdredacteur: W. B. P. Schaper LONDEN.Het zo lang tegengesprokene, maar onontkoombare is gebeurd: de waarde van het pond sterling, Zaterdag nog 4,03, is Zondagavond vastgesteld op 2,80 een devaluatie dus met niet minder dan 30,5 procent. In zijn val heeft het pond een reeks van andere munteenheden meegesleept. Achtereenvolgens zjjn mede-gedevalueerd het Zuid- Afrikaanse pond, de Australische en Nieuw-Zeelandse ponden, de roepy in India, het Israëlische pond, de Deense en Noorse kronen en de Birmese rdepü- Nederland, West- Dultsland, Argentinië en waarschjjnljjk nog enige andere landen zullen volgen. De banken en effectenbeurzen van al deze landen zyn vandaag gesloten.. De koersen van de Belgische franc, de Zwitserse franc, de Italiaanse Ure en de Japanse jen zijn ten opzichte van de dollar niet gewijzigd. SIR STAFFORD CRIPPSde Britse kanselier van de. schatkist, op het moment, dat hij uit Was hington terugkeerde en uit het vliegtuig stapte. „De .besprekin gen", zei hij, „zijn de meest ge slaagde geweest, dte wij ooit over deBritse aoltarcmis heb ben gehad. Er is heel veel ge daan voor dë naaste toekomst..." Deskundigen verwachten, aldus Cripps, dat het onmiddellijke ge volg van de devaluatie 'van het pond zal zijn, dat Britse goederen.aantrek kelijker worden op de dollarznark- fen. en dat dollargoederen in prijs zullen stijgen. De verandering in de wisselkoers'heeft geen betrekking op de binnenlandse waarden van het pond sterling. De prijzen in de En gelse winkels zullen in de meeste gevallen dezelfde blijven. daar de binnenlandse waarde van het pond niet ls veranderd. Dit is evenmin bet geval met dé waarde van de spaar gelden. v."- DIT ZEGT MEN OVER DE DEVALUATIE DEVALUATIE. Zou er gisteravond één woord meèr in de mond i.ün genompn. diin dit. r.a de'beriehten. die dc mdio van half tién af bracht IX- kaarten bléven rUsten cn in het ge middelde huisgézm was de gezelligheid de deur uit. Dë zaken mensen raakten in debat of wisselden meningen uit en over wogen de kansen. Telefoongesprekken over en weer, de sigarenwinkelier wipte nog even over naar de bakker en praatte, praatteen ging later naar bed, dan hij zich voor genomen had. Hét was alles devaluatie wat de klok sloeg en de eindconclusie, was: Afwachten tot nader nieuwser is nog weinig van te zeggen. Wat denkt men nu zoal over het effect van deze regeringsmaatregel? Wy spraken met velen „groten en kleinen" en geven hieronder hun oordeel weer: NVV zendt telegram aan Regeling Het H.V.V. heeft iti een telegram bij de ministerraad aangedron gen op een onmiddellijke afkon diging van een verbod, tot verho ging der prijzen zonder toestem ming van de overheid. Ben 'even tuele prijsstijging dient door sub sidiëring .te worden opgevangen. De heer A. C. de Bruyn, voorzitter van de Katholieke Ar- "beidsbeweging, was vandaag nog niet In staat het complex van pro-' blemen, dat de devaluatie opwekt, volledig te overzien. Hij wilde dan oók nog even wachten met een de finitief oordeelte geven. Zospoe dig als mogelijk is zal de ILA.B. haar standpunt bekend maken. Gtfote winkelmaatschappU „Wat er met de levensmiddelen- prezen gaat gebeuren?" Wjj stellen ong öp net'standpunt, dat, hoewel het hier een uitgebreid probleem be treft, dat niet gemakkelijk te over zien is,-rustig afwachten voorlopig, het ..beste blijft. Zeker is, dat de huisvrouw de Verste tijd voorlopig niets zalm erken rvan prijsverho ging, ..want ook al zullen; uit de dol- larlanden geïmporteerde grondstof fen en artikelen duurder worden, er bestaat .geen mogelijkheid de prij zen voor het cónsumeutenpubliek te verhogen. Waf later gebeuren zal, kap.thans nog niet worden gezegd, want dé-regering, die in deze het heft In 'handen houdt, zal zich op een en ander nader moeten beraden eer richtlijnen voor de levensmidde lenbranche gegeven kunnen worden. Höidenimporteur Een groot .importeur van huiden, iemanddie do grootste schoenfa brieken en-de Europese legers van de. beste IeertSoorten voorziet zei ln 't kort: „M|jn opinie? Binnen een half jaar staanvwjjjvóor dezelfde misère en onrust, tenzij de Amerikaanse regering "zeer spoedig met een be trouwbare verklaring komt met Weersverwachting geldig van Maandagavond tot Dinsdag avond: Vannacht weinig wind en plaatselijk mist, overigens ver anderlijke bewolking en over wegend droog weer. Morgen overdag zwakke of matige wind uit noordelijke richtingen. -Wei nig verandering in temperatuur. 20 Sept.; Zon op.6.22, onder 18.45;-. Maan op 2.57, onder 18,20. Het bericht over de devaluatie van het pond werd bekend gemaakt door sir Stafford Cripps, ln een radio-rede, die hij gisteravond om 9.15 hièld.. Met een stem, waarin de ernst doortrilde, deelde hij mede, dat bet besluit tot de devaluatie reeds door de Britse regering genomen was, vóór rijn bezoek aan Washington. Een grootscheepse «tmetling van ponden in gond en dollars, zo verklaarde hjj, had de regering tot waardevermindering van bet pond gedwongen. Uiteraard heeft het bericht van de Britse devaluatie grote beroering verwekt. Wallstreet was geschokt toen de nieuwe omrekeningskoers var het pond sterling ten aanzien van de dollar bekend werd.Men achtte die aanzienlijk lager dan door de banken en door de industriëlen werd verwacht. In New Yarkse handelskringen ver klaarde, men, dat Engeland een on middellijke herleving van de Ame rikaanse aankopen van Britse goe deren ,„mag verwachten. Iets - derge lijks werd gezegd door de t Ameri kaanse minister van-financiën, John Snijder, die Zondagavond te ken ner. gaf, dat de Britse devaluatie een economische stap was, die op de duur een gezonde stimulans voor de wereldhandel in het algemeen zou "blijken te zijn. In de kringen van -.het Amster damse bank- en effectenbedrijf liet da rede van Cripps niet na verba zing te wekken. Een devaluatie van. ongeveer 30% had men daar niet verwacht, aangezien men er een waardevermindering van het pond tot op 3 dollar wel als het laagste niveau had beschouwd. In Brussel heeft men op het kabi net van de Belgische eerste minister verklaard niet verrast te zijn, omdat men sinds .Zaterdag 11 uur- op de hoogte was.i De kabinetsraad is er -niet bijeengeroepen, zoals in- vele andere landen en een autoriteit, die in nauw contact staat1 met de Bel gische minister-president heeft^ver klaard, dat,: er volgens hem geen sprake 'zóirtzijtt vah- devaluatie- van de Belgische franc. In: Frankrijk' is de vrije „goudprijs stopgezet totnader aankondiging. De Franse effectenbeurs is vandaag gesloten en het kabinet beraadslaagt. Het overmaken van bedragen in bui-i ten la ndse valuta uit Frankrijk naar het buitenland- is opgeschort. Bui tenlandse bankrekeningen in Frank rijk zijn tijdelijk geblokkeerd. Er zal voor 'worden gezorgd, dat- de in Frankrijk vertoevende toeristen geen moeilijkheden, "ondervinden. In Griekenland z|jn de beurs en de banken' vandaag op last der regering gesloten. Dok de Canadese rege ring heeft een stopzetting van beurs transacties tot. Dinsdag bevolen. Prof, Ludwig Erhard, die alge meen-beschouwd wordt als de man, die in de nieuwe West Duitse repu bliek de'portefeuille van economi sche zaken te beheren zal krijgen, heeft verklaard, dat na de devalu atie van hetpond sterling ook de Mark zal moeten worden gedeva lueerd. Economische deskundigen ln Praag verklaarden Zondagavond, dat de val van het pond sterling uiteïn:. delijk ook een herziening der wis selkoersen tussen Oost- en West Europa teweeg moet brengen. In bankkringen in Batavia ver- wacht men, dat de Nederlandse galden en de Indonesische gulden hun onderlinge pariteit zullen De heer L. SMIT directeur van de „Export bevordering" gaf ons, zeer kort, zyn mening. Zijn enig antwoord op on ze vragen was, dat voor de Nederlandse export een de valuatie van de gulden te genover de dollar een gun stige invloed moet hebben. richtlijnen over het vrije handels verkeer tussen de'landen betrokken bjj de Marshallhulp en over de uit wisseling van valuta's." Landbouw-stem „Het is niet onmogelijk, dat het brood in Nederland duurder zal worden als gevolg van de devalua tie," zo zei ons de heer H. Kuyper, administrateur bij het „Centraal Bureau voor de Landbouw" te Rot terdam, „Ongeveer 30%. van pnze land- bouwbehoeften wordt uit de dollar- gebieden geïmporteerd. Niet alleen granen maar ook vrachtauto's en landbouwmachines. Wanneer de im port hiervan beperkt zou moeten worden/is een stijging van de pre zen van bepaalde levensmiddelen te verwachten. Verhoging van de broodprijs zou wellicht .te voorko men rijn, door vermindering van het percentage Amerikaanse bloem en vervanging door aardappel- en rog gemeel inhet brood. De devaluatie opent echter gun stiger perspectieven vop:- de export van onze veredelde landbouwproduc ten (kaas, melkpoeder, e.d.) naar de dollargebieden. Het ig echter de vraag, in hoeverre onze duurdere import van Iandbouwbehoeften uit Amerika, tegen dé export-voordelen zalopwegen. (Zie verder pag. 8 1 Pond Sterling 2.80 dollar. ■1 Zuid Air. P. S. 2.89 dollar. 20 Noorse Kr. 2.871 dollar. 1 Iers P. S. 2.80 dollar (voorheei. 3 dollar) 19.36 Deense Kr, 2.80 dollar. 1 Roepij 0.21 dollar, j Egypt Pond St. 2.871 dollar.: handhaven. De aangekondigde radiorede van drs. A. Ondt Is, in verhand met het nog la gang zijnde overleg met Nederland twaalf uur uitgesteld en zal niet Maandag avond, doch Dinsdagochtend wor den gehouden. AMSTERDAM. Het bestuur van de Vereniging voor den Effecten handel deelt de leden mede, dat het om redenen van algemeen belang de leden der vereniging met ingang van heden tot en met Dinsdag 20 Sep tember niet toegestaan zal zijn: a. hun bemiddeling te verlenen 'voor de aan- .of verkoop.van effec ten; b. voór: eigen of anderer rekening effecten te kopen of te verkopen; Het bestuur heeft voorts bepaald, dat .alle lopende'orders met ingang ivan hedejryals ver"vbIIgh moetenjwor- dén. beschouwd; He rile véren en.ont vangen. ter afwikkeling van gedane transacties vindt normaal voortgang. (Van één onzer verslaggevers) Eén persoon, werd gedood en één zwaar gewond toen Zaterdagavond op de Haagse Kermis een schuitje van de Kelutobaan van een hoogte van twintig meter-omlaag stortte tjjdens het proefdraaien. Toen Zaterdagmiddag de kermis op de Maliebaan geopend werd, was men nog niet gereed met het opstellen van de Keluto-baan, een nieuwe kermisattractie, die erop gebaseerd is, dat schuitjes met een ketting twintig iheter omhoog ge trokken worden, Dan dient het schuitje automatisch op rails over te-gaan en vervolgens volgens de Wet der zwaartekracht zig-zag om laag te rijden. Om achtuur was men Zaterdag met de bouw gereed. Zoals gebruikelijk wilde men voordat men de attractie: voor het publiek open stelde eerst proef draaien. Een neef van de' exploi tant, de heer A. L. Steina uit de Van Kinshergenstraat ln Den Haag zou deze proefrit maken, samen met zijn nichtje, de 15-jarige A. P. Steins van de Veurse. Achterweg uit Leidschendam, De tocht om. hoog ging normaal. Toen echter het schuitje op zijn hoogste punt belandde en derhalve de ketting losliet om h"et wagentje over te BRUSSEL. Eerste minister Eyskens heeft hedenmorgen ver klaard, dat ov 15 October in Lu xemburg een vergadering zal wor den gehouden van ministers der BeneluxJanden. Dit betekent, aldus Gaston Eyskens, dat de Voorunie op 1 November van kracht zal worden, België heeft het Initiatief genomen tot deze bijeenkomst. In Namen bevredigende vooruitgang gemaakt Bij de informele besprekingen in Namen op 17 en 18 September 1949 werd bevredigende vooruitgang ge maakt met het werk der conferentie. De onderscheidene delegaties zullen thans moeten worden geraadpleegd over de resultaten, die voorlopig zijn bereikt. Tweede Kamerlid Stein- metz neemt ontslag DEN HAAG. Dc heer W. Stoin- metz in Amsterdam, die voör de KVP. Zitting, had .in dc^.Tweede Ka mer, heelt met ingang "vanrnSYgeh zijn ontslag als lid van dit college ingediend. De zig-zag molken krabber waar in de eerste rit zo'h droevig ein de nam. MINISTER LIEFUNCK MORGEN VOOR RADIO (Van onze speciale verslaggever Vanmiddag om, 2 uur heeft, de directeur van de Regeringsvoorlich tingsdienst namens de regering het volgende communique bekend ge maakt. De ministerraad heeft vanmorgen ;zijn standpunt bepaald inzake de devaluatie, het voorgeschreven overleg met het internationale mono- notairefonds wordt thans terstond geopend. Morgenmiddag onmiddellijk j na de indiening van de Rijksbegroting zal ee minister van Financiën, in de Tweede Kamer der Staten-Generaal een verklaring afleggen. Morgenavond om 20.05 zal minister Lieftinck zich hierover via beide Nederlandse radio-zenders met een toespraak tot het Nederlandse volk richten. Tot zover het regeringscommunique". Wij tekenen hierbij aan, dat het niet de minste twijfel meer leidt, dat tot devaluatie is besloten. Het percentage kon ons .niet worden bekend gemaakt, zolang de goedkeuring van het internationale möhotaire fonds niet is verleend. Voorts heeft de regering er de voorkeur aan gegeven de Staten-Gene- raalhet eerst van de omvang van de maatregelen, welke zij heeft nodig geacht op de hoogte te brengen. TORONTO. Rn lm tweehonderd mensen zijn om het leven gekomen, doordat ln de vroege morgenuren van Zaterdag brand uitbrak aan boord van het Canadese luxe passagiersschip „Noronlc", dat op dat ogenblik gemeerd lag aan een pier ln de haven van Toronto. Weinige minuten nadat het vuur ontdekt werd hadden de vlammen zich reeds van voor tot achter van het oude houten vaartuig meester gemaakt. Achttien brand weerauto's en twee dravende spuiten kwamen onmiddellijk in actie, maar de hitte was zo groot, dat de brandweerlieden pas vfjf uur later aan boord konden gaan, Inmiddels hadden zich op het schip vreselijke tonelen afgespeeld. Mannen en vrouwen vochten, gilden en duwden om van het schip te komen. Stalen reddingboten werden als papier verkreukeld.. Tal van passagiers sprongen ln het water of op de kade, anderen leverden een wanhopige strijd op touwen, en ladders, die hen van de "wal af wer den toegeworpen. Enkelen werden op het laatste moment aan de railing door loeiende vuurtongen achterhaald en geheel verkoold. tV i "j? der statiehutten en is het niet on- Brandweer pas na vijf uur - in staat aan boord Van 20 meter hoopte, stortte, hef wagentje omlaag, waar het ge deeltelijk vernield tuerd. doen gaan op de rails, schoot het schuitje naast de z.g. H-balk.,Het gevolg was, dat het wagentje om sloeg, omlaag stortte en. met een hevige slag op de grond belandde. De 31-jarlge man was op slag dood; het meisje kreeg een. achedelbaais. fractuur. Beiden werden naar het ziekenhuis Zuidwal overgebracht. De bouwpolitie, die ook Zaterdag nog 'geen toestemming voor het ex ploiteren' van de zig-zag-wolken- krabber had gegeven, heeft op dracht gegeven, de apparatuur tot nader order niet te gebruiken.. Nederlands motorschip gezonken Naar Lloyd's uit Londen meldt,, is het Nederlandse motorschip „Pin guïn" (197 toni, dat op weg was van Antwerpen naar Stockholm, bij Kiel tegen het wrak van een licht schip gevaren, en binnen, tien minu ten gezonken. Alle leden der be manning op één na werden gered. De „Noronic", die 6905 ton mat, was het grootste passagiersschip van de Amerikaanse meren en behoorde toe aan de „Canada Steamship Li nes". - -Het vaartuig was Vrijdag avond uit Cleveland te Toronto aan gekomen en .sou Zaterdag-vertrek ken voor een pleziertocht op de St. Lawrence. Aan boord bevonden zich buiten de bemanning van 173, kop pen, 517 passagiers, merendeels Amerikaansevacantlegangers uit Detroit en Cleveland. De brand, die omstreeks half. -.drieuitbrak, ver raste hen in hun slaap. Volgens de president-directeur van de „Canada Steamship Lines" was de vuurhaard gelegen in een mogelijk, dat een brandende sigaar of sigaret de oorzaak is. Een der op varenden heeft echter verklaard, dat de brand is begonnen in een kast in de scheepswasserij. Hij zou samen met een lid van de bemanning een brandslang op de vlammen hebben gericht, echter zonder resultaat, om dat er geen water kwam nadat de kraan was opengedraaid. Alarm niet gehoord Onmiddellijk nadat men de brand ontdekte werd groot alarm gege ven. Sommige passagiers hebben dit echter niet gehoord en werden ge- (zie verder pag 8.) EEN HOOP gesmolten en ver wrongen metaal dat.is alles, wat er van het passagiersschip ,.'.N o r.OTiic" na de yerschrik- kélijke brattd-ls oüerpebleuen. r\EVALUATIE van de gulden, «-/ van het geld, betekent in vele gevallen hogere Drijzen. zonder ge lijktijdige stijging van het loon, Zodat devaluatie dus, zjj het niet onmiddellijk dan toch over enige tijd, gelijk staat aan loonsverla ging, verminderde binnenlandse koopkracht, verdere versobering. „Aanpassen" noemde dr. Colijn het. toen in 1936 een plotselinge deva luatie van de guldèn uit de lucht viel en sindsdien beeft dit woord een slechte klank gekregen, want het was een euphemisme, 'n zachte uitdrukking voor „beneden het re delijk bestaansminimum leven". Ook vandaag leeft een groot deel van ons volk op 't randje van 't be staansminimum, om niet te zeggen dat velen er beslist reeds onder le ven, niettegenstaande het totale be drag dat gemiddeld per week als loon ontvangen wordt in cijfers uit gedrukt vaak aanzienlijk hoger'is, dan voor de oorlog^ Doch. gezien de indexcijfers van het levensonder houd nu en voor 1940, die met rond honderd procent gestegen zijn, kan men gevoegelijk zeggen dat over het algemeen minder verdiend wordt dan voorheen, minder „weel derig" geleefd wordt dan. voor de tweede wereldoorlog. 'Wij hebben geen bezwaar tegen „aanpassing", noch tegen versobe ring, zolang er geen onderste grens wordt bereikt, beneden welke geen mens zich kan aanpassen, noch versoberen, doch slechts kan tekort komen. Wanneer de devaluatie van de gulden gaat betekenen de terug komst van zulke toestanden, zoals we die uit de laatste jaren van de dertiger periode kenneri, dan be hoort men zich vierkant tegen de jongste maatregel uit te spre ken. Devaluatie van de. gulden, van het geld in. het algemeen, betekent echter ook betere concurrentie mogelijkheden in het buitenland, grotere afzetkansen buiten de gren zen, meer export dus en meer werkgelegenheid voor de Neder landse arbeider. Door ons geld goedkoper te maken komen we meer in de lijn te liggen met de groten in deze wereld en wat ten aanzien van Indonesië, de Veilig heidsraad, de Republiek en Neder land geldt, is ook hier van kracht: de elf provinciën rondom het IJs- selmeer kunnen geen eiland in een anders ingestelde wereld vormen zonder aan zichzelf overgelaten te rijn en derhelve niét "meer in-'tel te zijn. Zoals de drang der omstandig heden ons noopte (afgezien van de vraag of we het wilden en nuttig achtten of niet) om de lijn te vol gen in Indonesië die nu gevolgd wordt, zo moet Nederland thans zijn gulden aanpassen aan het we reldniveau, dat dwingend.. wordt bepaald door het feit dat het En gelse Pond Zondagavond met der tig procent devalueerde. De moeilijkheden die. Engeland heeft door zijn schrikbarend dollar- tekort, zijn niet de moeilijkheden van Engeland alleen, zij z|jn dé problemen van gans de wereld, van Europa in het bijzonder, En wie daarover kniezen wil, knieze.. Hét helpt hem niets, alhoewel hij mo gelijk troost kan vinden bij de ge dachte dat Engelands benarde po sitie het gevolg is van een oorlog, dit gewonnen is. niet in. de laatste plaats door Engelands houding eu de Britse inspanning in het alge meen. Zoals wij in 1945 deelden in de victorie en de triomf der Brit ten, delen wjj thans in hun verso bering, aanpassing en struggle for life, het winnen van de vrede. On vermijdelijk en onverbiddelijk. Het enige wat wij hier in Neder land vragen kunnen, verlangen kunnen en eisen moeten, is, dat die niet,te vermijden aanpassing een andere zij dan die van de Colijnse periode, waaraan de naam van de heer Welter ten eeuwige dage in pijnlijke zin verbanden zal blijven. Wanneer voor het heil dar Ne derlandse gemeenschap devaluatie niet te voorkomen is: het zij zo en men hebbe er vrede mee, hoe zwaar het ook moge vallen. Maar men hebbe er geen vrede mee wan neer de lasten, door prijsstijgingen over alle lagen der bevolking even-, redig verdeeld zouden worden. Want zulk een evenredige verde ling, zou on-evenredige druk bete kenen op de laagste en lagere in komens. terwyl de hogere salaris sen de schokken kunnen opvangen door beperking in die sectoren des levens, die niet tot de eerste be hoeften gerekend kunnen worden. Het is de plicht onzer regering en men mag het vertrouwen hebben dat zij zich daarvan terdege bewust is om ervoor zorg te dragen dat de minimum-inkomens beschermd warden tegen de voor deze groep vitale gevaren, dié kunnen voortspruiten uit deze on vermijdelijke devaluatie. En wan neer het vrijlaten van vele prijzen voor goederen en diensten, thans de onmogelijkheid met zich zou medebrengen de eerste levensbe hoeften effectief tegen prijsstijging te beschermen, dan zou men, even zeer met spijt en onvermijdelijk, een stap terug moeten doen en strenge bewaking in het leven roe pen, - '-. J Erkenning en instemming met de maatregel tot devaluatie in a 1 Z e lagen onzer Nederlandse samenle ving mag men pas verwachten, na dat grote groepen zijn veilig ge steld. Want de mens is blind voor de beste maatregel genomen in het al gemeen belang, wanneer zijn eigen bestaan daarbij op het spel staat. SURABAJA. Met ingang van 1 October is bet broodrantsoen te Surabaja verlaagd met 20%. De slechte devlezenpositie maakt het noodzakelijk de import van meel te verminderen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1949 | | pagina 1