Verwezenlijking van het plan Botlek
een groot nationaal belang
Gedupeerde boeren zullen geholpen worden
Bijeenkomst te
Spijkenisse
STILTE
Practische kleding voor
iedere beurs
Vroom Dreesmann
op de Femina
Nederlandse koopvaardij weer
op vooroorlogspeil
V/////MW////M
Metamorfose Expositie-zaal in
het Schielandsliuis
FILMS VAN
DEZE WEEK
Op ds hoRJisI
Zaterdag 24 September 1949
3
De raadsbesluiten van de gemeente Rotterdam om op de terreinen van
de Botlek een groot industrie-centrum te vestigen, zijn van. historische be
tekenis. Het is een uitdrukking van de behoefte.' diTreïïS v«e fe«n ta
Rotterdam leeft, om aan de eigen industrie een bredere basis te ver-
schaffen. Enerzijds is er de uitbreiding van het stukgoederenverkeer an-
dtrztfds die van de zware industrie lanSS de Nienwe Waterweg welke
deze behoefte voedsel geeft dooh w:j mogen daarbij riet vergelen, dat
daarmede grote nationale belangen gemoeid a|jn, belangen, die hoog uit-
sttfgen hoven de locale en regionale sfeer.
Aldus sprak gisterenavond ec. drs
A. G. v. d. Veen op een bijeen
komst, die door de Streekgemeen-
schap van Voorne en Putten te
Spijkenisse was georganiseerd om
tot een beter begrip te komen van
het befaamde Rotterdamse Botlek-
plan. De Végé-hal was tot de laat
ste plaats bezet met belangstellen
den. waaronder vele vooraanstaan
de particulieren en autoriteiten uit
de omliggende gemeenten, figuren
uit het bedrijfsleven enz., terwijl
niet minder dan vier departementen
nl. Binnenlandse Zaken, Economi
sche Zaken, Handel en Visserij, "Wa
terstaat. vertegenwoordigers hadden
gezonden.
De bijeenkomst stond onder lei
ding van de heer P. J. Bliek, in
diens dubbele kwaliteit van voor
zitter der Streekgemeenschap en
burgemeester van Spijkenisse. In
zijn openingsrede legde hij de na
druk op de grote belangstelling, die
het Eotlekplan verdient en ofschoon
de belanghebbenden in de eerste
plaats te maken hebben met de ge
meente Rotterdam, drong hij met
klem aan op onderling contact en
overleg.
De heer v. d- Veen stelde zich
voor als een eenvoudig econoom, die
over het bestuurlijke aspect van het
vraagstuk niet 3»veel te vertellen
heeft en zich daarom ten doel stel
de voorlichting te geven aan hen.
voor wie ze onmiddellijk bestemd
is. Ia forse trekken omlijnde hij het
plan van de afdamming van de
Brielse Maas. dat een waterstaat
kundig en agrarisch karakter draagt
dit in tegenstelling tot het plan Bot
lek, dat een industrieel project is.
Over het plan Botlek kan alleen ge
sproken worden van de voorberei
dende stappen en het feit, dat het
hier om een gebied van 1300 ha
cultuurgrond gaat, 800 ha ten Zui
den en 500 ha ten Noorden van de
Brielse Maas.
Het eiland Voorne en Putten Is
niet bepaald dicht bevolkt, telt on
geveer 26000 zielen. De Hoekse
Waard en het eiland Flakkee zijn
relatief gunstiger. Door het lage ge
boortecijfer en het verouderen van
de bevolking zal dit cijfer wel sta-
tionnair blijven en dit is kenmer
kend voor agrarisch gebied. Het ei
land heeft 'n bescheiden industrie,
waarvan ongeveer 50 in Spijke
nisse is gevestigd» Een "bepaald deel
heeft relatie met de petroleumin
dustrie- Thans staat dit gebied aan
de vooravond van belangrijke ge
beurtenissen en spr. deed een be
roep op de fantasie om zich de
waarschijnlijke ontwikkeling voor
ogen te stellen. Alle beschouwingen
over de Botlek zijn speculatief, doch
wij moeten de geestelijke bereidheid
creëren om te zijner tijd de con
sequenties tc aanvaarden-
Heeft het Botlekplan zin?
Spr. stelde nu de volgende vragen
en wel: heeft het Botlekplan zin?
Hebben wij enige kans in de zware
industrie?
Hij meende deze vragen bevesti
gend te moeten beantwoorden. Dit
gebied is bestemd voor een zeer
verre toekomst en wij moeten daar
bij uitgaan van. de gedachte, dat de
Duitse industrie zich richt naar de
Rijnmonding. Bovendien zijn
havens uitstekende plaatsen voor de
vestiging van metallurgische indus-
HOEVER zijn wij van de stilte
afgeraakt? Zegt u niet dat dit
een onzinnige vraag is in een stad
waar gewerkt wordt. Want waar
gewerkt wordt moet ook stilte te
vinden zijn, wil het werk niet zin
loos worden. Sülte is geen luxe.
Niet voor niets zijn de dichters er
telkens mee bezig. ,rMln de stilte
in uw wezen...." (Adama van
Scheltema).
„Leer stil zijn en leer niets doen
en leer wachten:
't geheim der sterken school altijd
daarin
dat zij zich instelden op lange
drachte' en
intoomden d'ongestuime daden-
zin"
Henrietle Roland Holst)
„Stil, wees stil. op zilvren voeten
schrijdt de stilte door de nacht.
Stilte, die der goden groeten
overbrengt naar lager wacht"
(Boutens)
En u zou kunnen doorgaan tot
onze jongste dichters en terug
gaan tot de oudste. Maar dichters
heten zo te zweven. Of staan zij
Juist op de bodem met hun
beide voetenl van de diepste
werkelijkheid?
Toen. onze Nederlandse delega
tie aan het Europese Parlement in
Straatsburg het voorstel deed om
bij de aanvang van de zittingen
enige minuten stilte te betrachten,
opdat de deelnemers in stil gebed
God om zijn zegen konden vra
gen, werd dit op zo nonchalante
wijze behandeld, dat men het
voorstel weer Introk. Vindt u, die
dit leest, nog wet de stilte, de zelf.
inkeer, die uitgangspunt is van de
omgang met God? Verwerp niet te
gauw wat zich onttrekt aan sta-
tlsiek en grafiek. Maar hoor hoe
een jong dichter vraagt:
„Geef mij een enkele maal een
woord
waarop Ik stil mij kan bezinnen,
een uur, waarin geen mens mij
stoort
En hoor hoe nog altijd de psalm
dit vertolkt:
„De lofzang is in stilheid tot u,
o God."
OBERMAN
BURGEIn EEST ER BLIEK
straks 10,000 zielen
trieën, zie IJmuiden. Vervolgens is
er de zeer belangrijke petroleumin
dustrie, op één lijn te plaatsen met
hoogovens, staatsmijnen en derge
lijke basisindustrieën,
De Voorunie van de Benelux
brengt een nieuwe factor in het
spel, want zonder vooraf gepleegd
overleg met de Benelux-landen is
de uitvoering van deze plannen niet
mogelijk. Ook de devaluatie heeft
een nieuw gewicht in de schaal ge
legd en. het is niet uitgesloten, dat
de Amerikanen zullen overwegen
de vervaardiging van bepaalde pro
ducten in Europa ter hand te nemen
Consequenties van het plan
Spr. gaf nu een overzicht van de
ontwikkeling der hoogovenbedrij-
ven in IJmuiden en de gevolgen,
die dit voor een uitgestrekt gebied
heeft gekregen. Een soortgelijke
ontwikkeling maakt de BPM door,
die, begonnen in 1902, thans aan
2000 arbeiders werk verschaft, het
geen neerkomt op 11 arbeiders per
ha. Wanneer wij met het Botlek-
plan rekenen op een arbeidsbehoef-
te van 20 000 mensen, dan betekent
dit, dat wij moeten uitgaan van een
bevolking van ongeveer 80.000 zie
len. Wij zullen dus belangrijke voor
zieningen moeten treffen in de
naaste omgeving van dit gebied. Er
is reeds sprake van, dat Hoogvliet
een nieuwe stad zal worden, die kan
uitgroeien van 25.000 tot 50.000 men
sen. Het enige bezwaar is. dat ze er
nog .niet wonen. Wij hebben hier
bij té bedenken, dat een groot deel
van deze mensen de Oude Maas zul
len moeten passeren, terwijl het ge-
bodèn is onnodige verkeersovergan-
gen te beperken. Wij zullen dus ze
ker rekening moeten houden met
plaatsjes als Zwartewaal, Geervliet
en Spijkenisse. Landbouwkundig
beeft dit ook de minste bezwaren.
Spijkenisse zal b v. kunnen uit
groeien tot een bevolking van 10,000
zielen. Rockanje en. Oostvoorne
zullen betekenis kunnen krijgen als
forensenplaatsen, evenals Rhoon en
Poortugaal.
De verschillende gemeenten moe
ten voor dit alles alternatieve plan
nen klaar hebben en to.v. bestuur,
huisvesting en onderwijs maatrege
len treffen. Een ander gevolg is. dat
er vele industrieën met basispro
ducten zullen gevestigd worden. Wij
zullen veel meer voorzien worden
met producten van nationale bodem
Ik heb, aldus de heer v. d. Veen,
veronderstellenderwijze gesproken
en daarbij trachten te realiseren
wat* deze plannen kunnen zijn. Wan
neer wij ze met durf en energie
-weten aan te pakken, lijdt het geen
twijfel of zij zullen tot een nieuwe
welvaart leiden.
Het standpunt van
Rotterdam
Wethouder Meertens was uitgeno
digd om het standpunt van de ge
meente Rotterdam te vertolken, een
in deze omgeving weinig benijdens
waardige taak, waarvan hij zich
echter op voortreffelijke wijze heeft
gekweten. Burgemeester Oud was
door omstandigheden verhinderd
aanwezig te zyn en ook in dit op
zicht stond de wethouder hier in
een dubbele kwaliteit Hjj stond
hier als de vertegenwoordiger van
een stad. die al vele malen haar
Moloch-armen had uitgestrekt naar
de omliggende gebieden en gezien
deze reputatie was het wel nodig
de oorzaken hiervan te verklaren.
Spr, vestigde er de aandacht op,
dat Rotterdam, vooral na de oorlog,
wel gedwongen is naar andere be
staansmiddelen te zoeken. De rede
nen vindt men in het wegvallen
van het achterland, de veranderde
verhouding Nederland-Indonesiè en
de sterke bevolkingsaanwas. Om de
bevolking aan een bestaan te hel
pen, zal dus geïndustrialiseerd moe
ten worden. Hoewel er nog vele
plekken in ons land zijn, kan men
de nieuwe Industrieën niet wille
keurig plaatsen en in het algemeen
•s men er van overtuigd, dat het
•enedenstroomgebied der grote ri-
feren tot die aangewezen plaatsen
behoort.
Rotterdam is zich dit altijd be
wust geweest en het heeft daarom
altijd gezorgd over voldoende gron
den te beschikken. Op het ogenblik
bezit Rotterdam niets meer. Als zijn
persoonlijke mening gaf de heer
Meertens te kennen, dat de Stan
dard Oil misschien voor Rotterdam
behouden had kunnen blijven wan
neer de stad over voldoende bouw
rijpe grond had beschikt. Het is dus
uitermate belangrijk de gronden
thans reeds te hebben.
Dit heeft gevolgen, want er be
staat hanger naar land. Die honger
doet zich meer en meer gelden
naarmate de steden en de industrie-
en zich uitbreiden. Voor talloze
boeren is het reeds onmogelijk ge
worden hun kinderen het bedrijf te
doen voortzetten en de oorspronke
lijke bezitter van de grond moet
naar andere bestaansmogelijkheden
omzien. Bij verwezenlijking van hei
Botlekplan zullen derhalve opnieuw
een aantal boeren ernstig worden
gedupeerd. De leuze: land om land
noemde spr. een illusie. Het enige
wat gedaan kan worden is zoveel
mogelijk te helpen. Dit kan Rotter
dam niet alleen en daarom is het
noodzakelijk, dat er een nauwe sa
menwerking komt tussen "de bevol
king van de noord- en de zuidkant
van de Nieuwe Waterweg.
Omschakelen
Het ligt, aldus de wethouder, in
mijn voornemen dit contact te be
vorderen. en aan te halen. Rotter
dam moge niet bet verwijt treffen,
dat het zonder de andere, kleinere
gemeenten handelt. Op het verzoek
om onteigening van grond met een
toewijzing daarop, is nog geen ant
woord ontvangen. Vermoedelijk
wordt. dit nader bekeken" als het
plan in ,een verder stadium is ge
komen. In elk geval is het ondenk
baar de "verwezenlijking van het
plan in een kort tijdsbestek te doen
plaatsvinden. Maar als wy de indus
trialisatie aanvaarden, zullen wij de j
gronden ook tijdig in ons bezit moe
ten hebben.
Wat de gedupeerden betreft, er is
maar één. oplossing: omschakelen op
een andere bestaansmogelijkheid!
Eventueel emigratie, hoewel zulks
niet voor iedereen geschikt is. Stelt
u zich er op In, luidde het advies
van wethouder Meertens. Het ge
meentebestuur van Rotterdam is
bereid alle mogelijke hulp en steun
te verlenen.
Na de pauze bestond er gelegen
heid tot bet stellen van vragen,
waarvan, gezien de grote opkomst,
een bescheiden gebruik werd ge
maakt. De belangrijkste vraag was
wel of Roterdam zijn morele ver
plichtingen tegenover de boeren
zal nakomen. Hierop heeft wethou
der Meertens geantwoord, dat het
van Rotterdam niet puur eigenbe
lang is. De landbouw is t.o,v. de
andere industrieën te weinig ar
beidsintensief, De eigenlijke strek
king van de vraag, die van de fi
nanciële verplichtingen, dirigeerde
spr. naar de regering, Hij gaf er
zich rekenschap van, dat zijn woor
den geen opwekkende geluiden wa
ren voor hen, die op bet punt staan
gedupeerd te worden. De onteige
ning zal plaats vinden op de basis
van cultuurgronden.
In zijn sluitingswoord heeft bur
gemeester Bliek een dringend be
roep gedaan op het stichten, van een
contactorgaan.
r
Aan het Westplein staan twee
brievenbussen vlak naast elkaar.
Niet zo maar voor de grap of om
het publiek in twijfel te brengen,
in loelke bus het zijn post moet
deponerenDe PTT -was ertoe ge
noodzaakt, omdat éen bus de
post van de vele kantoren in de
omtrekniet meer kon verwer
ken.
DAT goed en smaakvol gekleed
gaan niet het monopolie be
hoeft te zijn van de vrouwen, die
over een zeer ruime beurs beschik
ken, bewees de firma Vroom en
Dreesmann gisteren In haar Herfst-
moderevue. Hier werd geloond boe
belangrijk de keuze van accessoires
is; hoe een eenvoudige japon of
mantel een succes kan worden,
wanneer men er handschoenen,
hoed, schoenen en tas in een con
trasterende kleur by draagt, mits
de juiste combinatie gekozen wordt.
Vooral zij, die niet in staat zijn
zich een uitgebreide garderobe aan
te schaffen, moeten, het niet in al te
opvallende kleding zoeken: zij heb
ben kunnen constateren, dat ook de
lagere prijsklassen hun genoeg mo
gelijkheden bieden om eenvoudig
en goed gekleed te gaan en voor
haar is de mondelinge toelichting
bij deze show stellig van groot nut
geweest.
Vroom en Dreesmann toont een
voudige japonnen van wollen stof
of het tegenwoordig zo geliefde
jersey, hoog gesloten, met .lange
mouw; de ongetwijfeld practische
ruime rok, wint het van de nauwe
rok, die voor dagelijks gebruik
weinig bewegingsvrijheid biedt.
Men heeft een voorkeur voor ge>
dekte kleuren: bruin, donkerrood,
zwart: er is veel grijs, dat zich aar
dig in twee tinten laat verwerken,
zoals bij gedrukte jersey en. bij een
japon met klokrok; van licht- en
donkergrijze horizontale" banen. De
overgooier, de practische dracht, die
men met diverse jumpers en blou
ses kan combineren, verschijnt
Door samenwerking
bereikt
Op het critieke moment is een
aantal kunstschilders te hulp ge
sneld. Het was trouwens ook in hun
belang, dat de zaal werd opgeknapt
'en ze zijn met gmte- voortvarend
heid aan het werk getogen. De wan
den werden opnieuw gepleisterd en
wit geschuurd en er kwam een
nieuwe richel om de schilderijen
aan op te hangen. De schilders
PASSA6IER5UJN
H.A.L U CAL
TONNAGE
TANKERS
RACHTK
CIJFERS IN
1000B.R.T,
TOTALE VLOOT
De expositiezaal in het Schielandshufe is in een nieuw gewaad gestoken.
Aan de noodzaak hiervan heeft nooit iemand getwijfeld, want de twee
zaaltjes, die In het afgelopen jaar voor tentoonstellingen werden gebruikt,
bevonden zich In een deplorabele toestand. Maar restaureren kost geld en
wat de gemeente en de Kunststichting konden bijdragen, was te weinig
om alle kosten te dekken.
schrapten de vloer, kunstminnende
dames dweilden haar. De Rotter
damse Kunststichting zorgde voor
planten, terwijl andere milde gevers
banken cadeau gaven, kortom, dank
zij de goede samenwerking kon aan
de expositieruimte 'n geheel nieuw
en fris gezicht gegeven worden.
Gistermorgen werden wij in de
gelegenheid gesteld de zaal te be
zichtigen en na de rondgang konden
wij niet anders zeggen dan dat de
metamorfose voortreffelijk is ge
slaagd. De heer Hart vertelde ons
nog, dat het oude zaaltje goede re
sultaten heeft opgeleverd. Uit de
exposities vloeiden vaak opdrach
ten voort en hij sprak de verwach
ting uit, dat de nieuwe maatregel
van de Nederlandse Bank, waarm
wordt bepaald, dat een bedrag van
ƒ100.000 uit geblokkeerd tegoed
voor de aankoop van werken van
beeldende kunstenaars mag gebruikt
worden, deze opdrachten zal stimu
leren. Over het algemeen vallen de
particuliere aankopen mee. De ge
meente Rotterdam trekt jaarlijks
een bedrag uit van ƒ20.000, doch het
is met uitgesloten, dat dit bedrag
kan worden verdrievoudigd, wan
neer men er In slaagt de aankopen
op te voeren.
Vanmiddag om 3 uur is In het
Schielandshuïs een tentoonstelling
geopend van voorstellingloze kunst,
waaraan wordt deelgenomen door
de kunstschilders Wim Chabot,
Wout van Heusden, Bas van der
Smit, de glazenier Henri van La
moen en de beeldhouwers Piet van
Stuyvenberg, Koos van Vlijmen en
Emiel Voeten.
Van de heer v. Stuyvenberg is be
kend, dat bij opdracht heeft gekre
gen voor het maken van een beeld
in het plantsoen van het Rotter
damse Bouwcentrum,
De Nederlandse koopvaardijvloot, vervoer concurrentie ondervindt
vanouds een der pijlers van onze van het vliegtuigverkeer is de ac-
nationale welvaart, is thans, ruim coxnmodatie onzer schepen reeds
vijf jaar na de bevrijding weer bo- weer gelijk aan voor de oorlog. En
ven vöér-oorlogs peil uitgegroeid- de vrachtvaart, welker diensten
Het is gemakkelijk in te zien, dat vooral dollars betekenen, heeft de
onze koopvaart een der belangrijk- vooroorlogse capaciteit reeds over
ste factoren is om de moeilijkhe- schreden, ok de kustvaart, waar
den, die de devaluatie van de gul- onder men de verbindingen met de
den noodzakelijk maakten te over- havens rond de Noord- en Oostzee
winnen. De opbrengst van het pas- verstaat (meestal met schepen van
sagiers_ en vrachtvervoer met het maximaal 800 ton) beschikt over
buitenland dus ook met de dol- een tonnage 15% groter dan voor
larlanden zal een niet geringe de oorlog. De tankvloot, zo belang-
verbetering van onze deviezen- rijk voor het olietransport, -is reeds
positie blijken. bijna tot de voor-oorlogse capaci-
Niettegenstaande het passagiers- teit gegroeid.
Nationaal kegelconcours
In de korps wedstrijd voor vijftal
len heren wierpen „De Twee Duif
jes" (Amsterdam) 307, waardoor
zij de 6e plaats Innamen. By de drie
tallen heren wierp Oke uit Rotter
dam 181 en plaatste zich hiermede
6e.
- Bjj de dames vijftallen had het er
een ogenblik de achjjn van dat het
door KIP, Rotterdam, geworpen c$J-
fer 288 zou worden overtroffen. De
eerste 4 werpsters van de Haagse
Dames Kegelclub hadden reeds een
totaal van 233, doch da afwerpster
kon het vereiste aantal houten niet
bereiken, zodat zy zich tevreden
moesten stellen met de 6e plaats.
weer op het toneel. Zowel bij man
tels als bij japonnen maakt men een
dankbaar gebruik .van knoopgar-
nermg.
Bij de populaire swagger, zowel
van effen stof als van grote en klei
ne ruiten verwerkt, wordt de grote
kraag veelal als garnering benut:
we zien. hem in velerlei modellen,
naar achteren toelopend in een
punt of eindigend in een shawl, die
rond de schouders geslagen wordt.
Naast de getailleerde mantels, duikt
oök weer de aangesloten mantel mei
ruime rug, door een ceintuur bij
eengehouden, op. Een succes was de
jas van flausch mohair in een olijf
groen, okergeel en zwarte ruit. Het
trois-pièees doet zijn intree weer en
wij zijn er van overtuigd, dat elke
vrouw wel een dergelijk aantrekke
lijk ensemble zou willen bezitten,
zo'n combinatie van een rok en een
heel kort getailleerd jasje in een
fijn ruitje, waarover een korte ef
fen mantel, gevoerd met de geruite
stof van het pakje, gedragen wordt.
Voor namiddagjaponnen blijft
zwart in trek met als garnering
veelal zwarte of gouden pailletten.
Bij elk toilet heeft men een hoed
je gekozen; de eenvoud.ge modellen
kan van vilt met een kleine rand
worden uit het gezicht gedragen en
zijn evenals de "baretten met veren
gegarneerd. Een enkele hoed ver
toont een grote opstaande rand.
Een woord van lof verdient de
firma Vroom en Dreesmann voor de
speciale aandacht, die zij besteedt
aan de kledmg van het jonge meis
je. de bakvis, die zo graag de mode
wil volgen, maar die zich maar al
te gauw laat verleiden tot het dra
gen van te ouwelijke kleding. Voor
haar is niets beter geschikt dan de
pretentieloze modelletjes, Little
Lady in ruimen getale getoond: de
sportieve Schotse rok met bijpassen
de shawl en mutsje, eenvoudige
jurkjes met klokrok en halve mouw,
met aardige kragen en koordgame-
nng en de aangesloten mantel. De
huismoeders behoeven werkelijk
niet zoveel hoofdbrekens te hebben
over de kledij van haar opgroeien
de dochter. Zelfs het eerste avond
toilet is niet vergeten: een smal
groen-wit streepje met heel wijde
rok, aangeknipt mouwtje en flat
teuze kraag.
Mevrouw Oud-Fischer toonde
haar belangstelling voor deze show,
die gedurende do Femina viermaal
daags gehouden zal worden: 2.30
3.30, 4—5, 8—9, fi.30—10.30 uur.
Arena
De Grote Passie
„Passionate friends" is simpel
teruggebracht het verhaal van een
jonge vrouw (Ann Todd), die niet uit
liefde met een rijke man {Claude Rains)
Is getrouwd en zich. het gemis aan. liefde
wil vergoeden door een uiteraard onge
oorloofde verhouding met een jeugd
vriend (Trevor Howard). Een driehoeks-
geval, waarm nu eens wat al te veel In
boekentaal wordt gesproken en dan
weer plotseling de een of andere
beeldtnstellmg herinnert aan „Brief
Encounter". Het laatste ls niet zo ver
wonderlijk,' want Ronald Neame er.
David Lean hebben de film gemaakt.
Ondanks de gelijkenis m intrige hebben
heide films slechts zijdelings iets met
elkaar uitstaande, .Brief Encounter"
werd anrofddeüljk voor de film geschre
ven met alle voordelen daarvan
..Passionate friends" is een bewerking
van de roman van H. G. Wells En zoals
het met romanbewerkingen, wel eens
meer wil gaan: de karakters komen dan
niet zo levend voor ons te staan, als wqj
dat wel willen, Zo heeft mq af en toe
moeite te geloven, dat CJaude Rams een
rqké; cynische bankier Is en Trevor
Howard een man van de wetenschap
Ann Todd behoeft alleen maarAnn
Todd te zijn, dat wil zeggen, een vrouw
en daardoor is haar uitbeelding het
zuiverst. Bat zq wel eens boekenzm-
netjes moet zeggen, is ten slotte niet
haar schuld.
Luxor
De vrouw uit Shanghai
Het maken, van een film kan men aan
Orson Welles wel overlaten. Draaiboek,
regie, productie en spel zijn bij hem la
de beste handen. Bovendien zfcn er wei
nig regisseurs, die zo de knepen van het
vak verstaan, die zo'n gevoel hebben
voor film: het vertellen van een ver
haal met onophoudelijk wisselende beel
den op een projectiescherm,
a wat Welles wel zeer van de ge
middelde regisseur onderscheidt is zijn
stijl: hij verhaalt in een stijl die iedere
gemeenplaats schuwt, een stijl vol oor
spronkelijke vondsten, weliswaar vrij
moedig gebruik makend nu en dan van
de gelukkige invallen der begaafde con
frères. Een zeer dynamische stijl ook,
die de toeschouwer overstelpt met
effecten en originele sensaties, wat het
kijken naar een Welles-film wel eens
vermoeiend maakt.
Neem nu weer deze: De vrouw uit
Shanghai, eigenlijk een doodgewoon
sensatieverhaal van een zeeman die uit
zucht naar avontuur en door de mooie
ogen van een pinup-girL in een geraf
fineerde moordzaak verstrikt raakt.
Wat Welles van dit thriller-gegeven
maakt ls zo knap en boelend, dat ge
volkomen in de greep komt van deze
duivelskunstenaar, die blijkbaar veel
ouder zal moeten worden om met
kolossale gaven eens een film te kunnen
scheppen, die een belangrijk probleem
even dwingend maar oneindig vee)
soberder en eenvoudiger behandelt.
Rtta Hayworth, de tot Oosterse wel
stand gekomen ex-echtgenote van Wel
les, speelt de vrouwelijke hoofdrol, Qpk
thans alweer niet beter dan haar geringe
talenten het haar veroorloven.
Cineac Victoria
Detective tegen wil en
dank
De ouwetjes doen het toch nog best;
William Powell en Myrna Loy zijn aan
elkaar gewaagd als de humoristische
echtelieden, die huns ondanks steeds ter
plaatse verschijnen, als er doden vallen.
De manier, waarop „Shadow of the thln
man" de echt-serieuze detective-film
stilletjes op de hak neemt, is aller
kostelijkst. Het regent in deze film aan
wijzingen. prachtige ontdekkingen, heer
lijke toevalligheden, maar stèeds gebeurt
er weer iets nieuws, dat al het vorige
op losse schroeven zet en aanleiding
geeft tot heel geestige zetten en opmer
kingen van het echtpaar Fowell-Loy.
Tenslotte zijn er drie moorden op te
lossen en de schuldige ls natuurlijk
degene, die de hele film door volmaakt
onverdacht is gebleven.
Maj. W, S. van Dyke II regisseerde
deze zeer onderhoudende en bovendien
spannende grappenmakerij.
Lutu-sca
Het onstuimige blondje
Aan de ten onzent nog niet zo be
kende, maar elders zeer aanbeden, pla
tinablonde Betty Hutton, blijkt toch
meer geur en kleur te zijn dan het
leparfumeerde, naar zeepwïnkeis rm-
.lende reclamekaartje, dat dezer dagen
in de stedelijke brievenbussen is gewor
pen, zou doen vermoeden. Mooi is ze
niet. Jong evenmin wat vooral in het
begin van de showfilm Incendiary
Blonde een belangrijk nadeel blijkt
maar ze bezit een dermate vurig tem
perament, een zo onuitblusbare levens
lust, dat de Engelse titel, die direct ver
taald „Brandbom-blondine" zou lulden,
volkomen op zijn plaats is. Dat wil nu
niet zeggen dat men slechts met asbest-
platen beschermd Lutusca kan bezoeken,
want deze show van een artistenleven
blijft tenslotte show, aj het dan van
uitstekend gehalte, maar de vele pret er>
de kleine verdrietjes, die deze drukke
mensen meemaken, werken toch heel
aanstekelijk; hier en daar zijn zelfs
aardige vondstjes toegepast (de ouder
wetse filmscene b.v.J, Arturo de Cor
dova is de tegenspeler van de wilde
cowgirl-revuester: hij mag nauwelijks
iets anders doen dan zich voortdurend
opofferen Barry Fitzgerald geeft weer
een kostelijke Ier weg; de technicolor is
geregisseerd, door George Marshall.
Capitol
De Rat
In de inleiding wordt gezegd, dat deze
thriller een waarheidsgetrouw verslag ls
van een senc misdrijven door éen jonge
desperado in Los Angeles gepleegd. Het
documentaire tintje, dat de film middels
een commentator meekrijgt uit de
-lolltle-arehieven wordt dit geval gelicht
alleen de namen zijn veranderd)
wordt al gauw door de jachtende, samen
vattende regie afgewassen en men zou
bijna vergeten, dat deze story zich in
werkelijkheid heeft afgespeeld. Wel zei.
den zag men zulk koel volvoeren van
perfecte misdrijven, zulk ultra-weten-
schappelijk-technlsch speurwerk van een
modem politle-apparaat.
Het opbouwen van het voorkomen van
de gezochte b.v., door projectie van ge
tekende gelaatstrekken, die aan de hand
van indrukken van getuigen tot het
Identieke gelaat van de verdachte wor
den samengevoegd, is een bijzonder
knap stukje werk. In de insluiting van
de vluchteling in het enorme nolen-
systeem van de stad bereikt de regie
haar hoogtepunt.
Volkomen gevoelloos, kil, maar span
nend en uitstekend filmwerk, deze
„Rat". Men lette ook eens op het geluid.
Alfred Werker had de regie. Richard
Basehart is de intelligente gangster.
Het beeld in het Raadhuis
Door de ingang van het Raad.
huls op het binnenhof aan de Doel-
water zijde is gisteren het 5Vè ton
wegende blok Carrarisch marmer
door de mannen, van Verhagen's
transportbedrijf met een lier en
langs giybalken naar binnen ge.
sleept. Het beeld komt in het cen
trum van de grote entreehal te
staan, echter pas over een jaar.
Anke Hans zal het beeld naar het
reeds vervaardigde gipsmodel hou
wen.
- Amerikaanse officials hebben
meegedeeld, dat vertegenwoordigers
der Verenigde Staten zullen worden
toegevoegd aan alle „regionale
Defensieve planning-groepen", die
door de landen van het Atlantisch
pact zfn ingesteld.
Halen en brengen..».
RE devaluatie van de Neder-
LA landse gulden is een feit. Ge
beurde het onverwacht? Helemaal
niet. De geruchten hieromtrent
fcuelclen reeds enige tijd aan zonder
dat ze krachtdadig werden tegen
gesproken en wie niet ziende blind
was of horende doof. kon uit be
paalde verschijnselen opmaken, dat
er iets in het vat lag.
De heer Camille Gutt, president
van het Internationale Monetaire
Fonds, had er reeds geen doekjes
om gewonden. Het advies, dat hij
in het jaarverslag van het LMJT.
neerschreef, kwam hierop neer,
dat de landen, die met een dol
lartekort te kampen hebben niets,
maar dan ook niets mochten nala
ten om hun uitvoeren naar de dol-
larlanden op te voeren. Zelfs
mocht niet geschroomd worden
over te gaan tot de noodzakelijke
aanpassing van de wisselkoers, dus
tot devaluatie. Het voorbehoud,
dat hij maakte, was, dat de duur
dere import niet mocht leiden tot
een nieuwe loonronde, want an
ders zouden de voordelen van een
herziening der wisselkoersen zo
gced als verloren gaan. In ver
band met de noodzakelijk geachte
„export-drive" werd in het ver
slag gewezen op het feit, dat West-
Europa niet goedkoop genoeg kan
leveren en de beste manier om de
West-Europese producten goedko
per te maken, om dus de uitvoer
naar de Verenigde Staten te sti
muleren en zodoende het tekort op
de betalingsbalansen op te heffen,
was volgens de heer Gutt: deva
luatie. Een soortgelijk geluid heeft
ook de president van de Wereld
bank doen horen, die bij de indie
ning van het jaarverslag der In
ternationale Bank voor Herstel en
Wederopbouw onomwonden heeft
gewezen op herwaardering van de
Europese valuta's als h e t middel
tot bevordering van de export
naar het dollargebied.
Neen, onverwacht is deze deva
luatie niet gekomen, maar onder
tussen zitten wij er mee. Zij moge
enerzijds een verlichting van de
moeilijkheden betekenen, omdat
de exportkansen gunstiger wor
den ,anderszijds betekent ze een
niet weg te redeneren verzwaring
van de lasten. In dit opzicht laten
noch de Troonrede, noch de roilli-
oenennota ons in het onzekere. Wij
mogen niet vergeten, dat sociaal-
economisch, het levenspeil van ons
volk juist een grens had bereikt,
waarop een verdere overschrijding,
door de vakbeweging niet getole
reerd ZOU worden. Nu het als een
uitgemaakte zaak wordt be
schouwd, dat de devaluatie niet
gevolgd mag worden door een
nieuwe loonronde, staat men voor
de vraag welke uitwijkingsmoge
lijkheden nog voor ons volk zijn
overgebleven. Op dit punt hoeft
niemand optimistisch te zijn. Ze
zijn er niet, en de aandacht, wel
ke de regering hiervoor heeft is
een schrale troost. Een even schra
le troost is 't, dat de gevolgen van
de devaluatie niet ten laste mogen
komen van de economisch zwak
ken. Tot dusver heeft ons volk
zich na de bevrijding inschikkelijk
getoond. Het beroep, dat op ons
volk is gedaan, om de tanden op
elkaar te zetten en de arbeidsvre-
de te bewaren, heeft het tot op de
huidige dag opgevolgd. Dit is ge
schied terwijl de regering er niet
in slaagde de prijzen in de hand te
houden. Ook op dit ogenblik ligt
de belofte voor ons, dat aan de
prijzen niet getornd mag worden.
Niet nu, macr pas over enige tijd
zullen wij kunnen zien ih hoever
re zulks in overeenstemming is
met de werkelijkheid.
Wij gaan een moeilijke tijd te
gemoet. Het zou verkeerd zijn het
anders te willen zien- De eerste
brok, die wy te verteren krijgen,
is een huurverhoging met 15 pet.
Daartegenover staat eon verlaging
van de inkomsten. ien loonbelas
ting. Een kwestie van halen en
brengen, waarvan het verschil nu
juist datgene is wat de economisch
zwakken niet kunnen dragen» -
RÜZ huldigde zwemsters
Donderdagavond hield de RDZ
een feestavond in gebouw Odeon,
waar tevens enkele zwemsters wer
den gehuldigd in verband met him
fraaie successen op de Nederlandse
kampioenschappen. We weten dat
de RDZ momenteel een der sterk
ste zwemverenigingen is in Neder
land doch haar grootste steunpi
laar is wel Irma Schumacher. Niet
alleen behaalde zij op de nationale
kampioenschappen twee titels resp.
op de 100 en 400 m., doch tevens
heeft zij getoond, ook op de zeer
vele langebaanwedstrijden da snel
ste zwemster te ztfn. Het is jam
mer dat zij op één wedstrijd ver
stek moest laten gaan anders was
sqj in het bezit gekomen van de
„wereldsportbeker". De presidente,
mevr. Douwe, overhandigde de be
scheiden zwemster en negen club
genoten, die allen op het „schavot,
je" by de Nederlandse kampioen
schappen hebben gestaan, een aar
dige herinnering. Tot 12 uur was
er een gezellig bal.
Rita en Orson in „De Vrouw uit
Shanghai