c
Devaluatie is geen oplossing
slechts een mogelijkheid
Drie belangrijke wijzigingen
VAN HOUTEN
Kosten levensonderhoud
zijn in studie
Kerkelijke jeugd en film
Moei L eens
h O
Ondanks bergen problemen
gunstige perspectieven
Waarom ons land
volgde
E
Betere huishoudschaderegeling
Hei Nederlandse merk
met Wereldreputatie
Peperprijs straks
sterk omhoog
1lil
„ACTIEF WIT" werkt als een
sneeuwbal.
Helderder en zachtere was.
Op_ de kchJisl
Donderdag 6 October 1949
3
v. Militaire dienst I
Onder de titel „Kansen" werd in
uw blad het voor en tegen van de
militaire dienst uiteengezet. Naast
de kansen, die men mist, noemt de
schrijver enkele die „verkregen"
kunnen worden. Ik moet eerlijk
bekennen, dat deze laatste catego
rie van kansen wel zeer dubieus
genoemd mag worden. Schrijver is
blijkbaar als zovelen tegenwoordig
ervan overtuigd, dat een leger „nu
eenmaal" nodig is. Die overtuiging
heb ik in het geheel niet. Boven
dien trek ik de strategische waar
de van een legerapparaat zeker
in Nederland in twijfel.
Iedere oud-militair en in 't bij
zonder de infanterist zal zich het
fraaie tirailleren en het nog ver-
edelender bajonetvechten herinne
ren. Thans, voor een toch al zo
verwarde jeugd, een waardige
voortzetting van min of meer over
eenkomstige gebeurtenissen, welke
zich afspelen in de gewraakte
beeldromans. Zit hierin nu enige
positieve waarde?
De gehele militaire samenleving
is gebaseerd op ruwheid, vernie
tiging en wat ermee samenhangt,
alle smoesjes van politici en veld
heren ten spijt Het is dan ook een
schande voor een weldenkend
mens deze pil te vergulden. Le
vensscholen voor jongeren (man
nen zowel als vrouwen) kunnen
op andere leest geschoeid word en-
Het is treurig te moeten constate
ren dat ook een democratisch-so-
ciaüstisch geregeerd land hiervoor
het Beid niet kan opbrengen^ met
uitzondering dan voor de dienst
weigeraars een handjevol ka
raktervolle mensen, die de kans
gegrepen hebben om te tonen dat
het onder welke omstandigheden
ook onwaardig is een medemens te
doden. De noodzaak om dit te doen
scheppen we zelf en niet „andez
ren", die altijd de schuld hebben.
Onder de ecuwig-bedrieglijke
leus „Si vis pacem para bellum",
toegepast met stesds groter snel
heid ten koste van de vredeseco
nomie, wordt de enige en belang
rijkste kans voor ieder mens ver
nietigd: een beetje levensgeluk
Uw abonné J. F. K.
Ook voor het grote publiek is het woord devaluatie thans
met meer een.geheim. Men heeft overal kunnen lezen, dat de
devaluatie van de gulden met 30% een maatregel was, die de
waarde van de gulden tegenover de waarde van de munteen
heid van andere landen deed dalen. In het onderhavige geval
kwam die daling vooral tot uitdrukking tegenover de Ame
rikaanse dollar, die van f 2.65 tot f 3.80 steeg. Andere landen
als Frankrijk en België devalueerden ook, maar met een ge
ringer percentage dan Nederland. Daardoor is de waarde
van de gulden tegenover de Franse franc en de Belgische
franc wel gedaald, maar met een geringer percentage dan
30 /o. Tenslotte zijn tal van lauden als Engeland, Noorwegen
en Denemarken met hetzelfde percentage gedevalueerd als
Nederland. De waarde van de gulden is tegenover de munt
eenheid van die landen dus hetzelfde gebleven.
Militaire dienst II
Hoewel 't me niet gelukt is iets
van Pootjes te lezen te krijgen, is
mij toch duidelijk geworden, dat
er niet veel verschil bestaat tus
sen „Befehl ist Befehl" en „Demo
cratie is democratie". Op beide
kan men zich beroepen, om iets,
dat men zelf zegt fout te noemen,
toch maar te doen „met bloedend
hart" natuurlijk! En daar zou ik
me bij neer kunnen leggen, als b.v.
onze regeering 't dringend nodig
zou vinden een absoluut rookver
bod uit te vaardigen teneinde in
's lands belang daarmee f 800 mil-
licen per jaar te besparen, waar
van aardig wat deviezen. (Ik vrees
dat de vaderlandsliefde zo'n be
proeving niet zou verdragen!)
Gaat echter om mensenlevens,
die onvrijwillig, door dwang van
anderen, moeten -worden geofferd
voor een doel, dat daar juist niet
mee gediend is. En hier zijn we
aangekomen op een punt, waar
elk, ook illlgaal. middel moreel
verantwoord is.
Berusting in Iets, wat zó fout is
en zó belangrijk maakt elke strijd
voor het goede steriel. Dat Pootjes
en al die eenlingen er niets aan
veranderen kunnen, is niet hun
schuld, maar de schuld van allen,
die hen in de kou laten staan
of erger!
J. TYBOUT
l
„Gejaagd dour de wind"
Tal van keren komt men in de
bioscoop-annonces de vermelding
tegen dat de aangekondigde film
zo goed is als „Gone with the
wind". Er is dus een film gemaakt
naar het'prachtige boek van Mar
garet Mitchel „Gejaagd door de
wind". Waar blijft deze film? Ze
is toch nimmer in Hollandse bios
copen vertoond. En bestaat er nog
een kans. dat ze binnenkort te zien
Is?
F. C. DE GRUYTER
Margaret Mitchell's „Gone with
the wind." werd in 1938 verfilmd
met Vivian Leigh en Clark Gable
in de hoofdrollen. De film is echter
te duur doqt NederlandVoor de
import van Amerikaanse films
■werd namelijk ean dollar-quotum
vastgesteld .Net bedrag, dat met de
import van „Gone with the wind"
gemoeid sal zijnis echter zo ab
normaal hoog, dat de Nederlandse
Bioscoopbond besloten heeft deze
film niet toe te- laten. Want door
dit bedrag zou het evenwicht in de
consumptie van het dollar-quotum
zo worden verstoord, dat tenminste
een getal uan twintig andere films
niet geïmporteerd zou kunnen
worden met het oog ov een sluiten
de balans van onze ftlm-import.
Red.
NederlandBelgië: Geen
kaarten voor particulieren
Zijn het niet de voetbal-liefheb
bers die de duiten in het laatje
brengen? En hebben niet door deze
duiten verschillende employes bun
bestaan? Laat de KNVB zich eens
indenken, waar het met de clubs
heen moet gaan, wanneer er geen
kijkers bij de wedstrijden komen
Is het dan ook niet de plicht van
de KNVB te zorgen, dat ook par
ticulieren in de gelegenheid ge
steld worden een interland-wed
strijd bij te wonen? Ik kan mij
evenals vele anderen niet voor
stellen dat het publiek dat deze
wedstrijd kan bijwonen epkel be
staat uit leden van clubs. Want het
aantal kaarten, dat tton clubs ver
strekt wordt, is ook maar mond
jesmaat!
H. G. WIJNANTS
(Ingez. Med.j
-1* AUUU.M.UE S.I.
De onmiddellijke oorzaak van de
devaluatie is te zoeken in het feit,
dat tal van landen van West-Eurcpa
steeds grotere moeilijkheden heb
ben om hun betalingsbalans met
Amerika behoorlijk in evenwicht te
houden. Zelfs mèt de Marshallhulp
zag met name Engeland daartoe
geen kans meer. Engeland is dan
ook het eerste tot de devaluatie
overgegaan. Verschillende dominions
volgden en in West-Europa namen
o.a. Noorwegen en Denemarken een
zelfde besluit. Nederland was wel
genoodzaakt mede te doen.
Wanneer wij niet hadden gedeva
lueerd dan zouden wij onze grote
uitvoer o.a. van landbouwproducten
naar Engeland een enorme slag heb
ben toegebracht, omdat onze land
bouwproducten dan veel te duur
zouden zijn geworden. Denemarken,
dat wel devalueerde en»*op de Lon-
dense markt voor onze" landbouw
producten een grote concurrent is,
zou dan klaar hebben gestaan onze
afzet over te nemen. En men weet:
een land dat een bepaalde afzet vee- i
loren heeft, krijgt die niet gemak
kelijk weer terug.
GEVOLG VOOR UITVOER
Door de devaluatie hopen wij onze
uitvoer dus op peil te hóuden en uit
te breiden. De kansen daartoe zijn
aanwezig,' door onze uitvoer te rich
ten op landen, die niet hebben gede
valueerd als Amerika. Want doordat
de Nederlandse exporteur voor zijn
dollars, zoveel meer guldens ontvangt
kan hij bij een devaluatie van 30%
zo nodig tegen een lagere prijs aan
bieden dan vroeger en dus de con
currentie met andere landen beter
volhouden. Hier opent zich een be
langrijke mogelijkheid tot uitbrei
ding van onze uitvoer.
Bij dit gunstige perspectief zijn er
evenwel nog allerlei tegenvallers.
Vooreerst zijn de landen, die met
eenzelfde percentage zijn gedeva
lueerd, zoals Engeland, in eenzelfde
gunstige conditie als wij, zodat wij'
van hun kant een stevige concur
rentie kunnen verwachten. Andere
landen, die niet of minder zijn ge
devalueerd dan wij, laten zich ook
maar niet zo van de Amerikaanse
markt verdringen. Het gevolg van
deze scherpere concurrentie kan zijn
een prijsdaling op de Amerikaanse
markt, waardoor een deel van het
voordeel der devaluatie voor ons
land weer te loor gaat. Waar de nei
ging om het eigen bedrijfsleven te
beschermen in. Amerika nog zo
sterk leeft, bestaat zelfs de mogelijk
heid, dat een scherpe concurrentie
vanuit West-Europa in Amerika
aanleiding geeft tot maatregelen tot
belemmering van de invoer.
Maar behalve de bezwaren, die wij
in Amerika bij een strijd voor een
grotere uitvoer ontmoeten, zijn in
ons land zelf ook moeilijkheden te
verwachten. Wanneef wij onze uit
voer willen opvoeren dan moeten
wij onze productie verruimen. Voor
die productievergroting zijn arbei
ders nodig. Maar wü hebben ia ons
land thans gelukkig bijna geen
werklozen. Een vergroting van de
uitvoer kan dus alleen worden be
reikt door een vermindering van de
productie Voor de binnenlandse
markt. Maar door over te schakelen
naar productie voor de uitvoer en
bepaalde producten voor de binnen
landse markt niet meer voort te
brengen, zal de prijs van die pro-
EN
hebben een groot aantal
paar weken geleden
landen hun munteenheid gede
valueerd, Nu wij de eerste
schok van deze maatregel te bo
nen zijnis het goed de toestand
eens nader te overzien. Dan
blijktdat toij economisch nog
in de mist varen. Wij vonden
mr. dr. A. A. VAN RHUN, se
cretaris generaal van het depar
tement van sociale zakenbereid
de verstrekkende gevolgen von
dit besluit voor onze lezers uit
een te zetten.
ducten stijgen, Om de binnenlandse
verbruiker te ontzien, Is het dus wel
gewenst, dat bij die overschakeling
vooral producten uitvallen, die meer
een luxekarakter dragen en daarom
nog wel gemist kunnen worden.
GEVOLG VOOR INVOER
Ondanks de hier genoemde moei
lijkheden zal onze uitvoer van de
toegepaste devaluatie ongetwijfeld
voordeel ondervinden.
Daartegenover staat, dat onze in
voer uit een land als Amerika in
prijs stijgt In zekere zin is dat ook
het effect, dat met de devaluatie
wordt beoogd. Onze betalingsbalans
met Amerika kan alleen een gunsti
ger beeld vertonen, wanneer ook de
invoer wordt ingekrompen en de
Nederlandse importeurs een prikkel
ontvangen om hun invoer uit an
dere landen te betrekken.
Maar deze gezonde gedachte kan
in de practijk niet altijd worden
doorgevoerd. Door het bestaande
de riezentoezïcht kochten wij ook
vóór de devaluatie reeds zo weinig
mogelijk in Amerika. Er zijn nu
eenmaal artikelen als tarwe, bepaal
de machines e.d., die wij alleen daar
kunnen krijgen. Voorzover wij voor
onze invoer van dollarlarrfen naar
sterlinglanden kunnen overschake
len, moeten wij dat zeker doen- Maar
andere s landen, die zijn gedeva
lueerd, "prübereri' hetzelfde. Door die
grotere vraag zullen de prijzen in
de sterlinglanden die door de de
valuatie toch reeds een neiging tol
verhoging tonen verder omhoog
gaan. Daarentegen zullen de prijzen
ui de dollarlanden, doordat de vraag
daar afneemt, wellicht dalen. Er
zijn reeds symptonen, dat dit in I
werkelijkheid ook zal gebeuren, f
Men ziet, dat de gehele werking der 1
devaluatie nog zeer onzeker is en
dat de uitdrukking, dat wij nog „in
de mist" varen, de werkelijkheid
weergeeft.
Het heeft daarom nog weinig zin
om te speculeren hoe de devaluatie
op de kosten van het levensonder-
boud zal inwerken. Dat de gestegen
invoerprijzen de kosten van het le
vensonderhoud 2uilen beïnvloeden,
staat wel vast. Maar het noemen van
een percentage heeft nog geen be
tekenis, ook al omdat niet be
kend is of de Regering bepaalde
prijsstijgingen zal opvangen door
voor bepaalde producten van eerste
levensonderhoud subsidies te ver
strekken.
Vertrouwen
Bij dit alles zullen wij goed
in het oog moeten houden, dat
devaluatie een eerste stap is
op de pijnlijke en moeilijke weg
naar het in evenwicht brengen
van onze betalingsbalans. De
noodzakelijkheid daarvan
dringt, want over enige jaren
vallen de honderden millioenen
Marshall-dollars, die thans het
gat in onze betalingsbalans
opvullen, weg. Devaluatie is
dus niet het einde der sanering
maar het begin. Het biedt geen
oplossing, maar opent slechts
de mogelijkheid tot een oplos
sing. Wij mogen met vertrou
wen verwachten, dat de Rege
ring ons ook bij het nastreven
van de oplossing de juiste weg
zal wijzen.
Mi*. Dr. A. A. van Rhijn.
(Ingez. Med. j
van deze weèk:
Bedenkingen Inzake
door oud-minister Bui ger
325.000 Nederlanders vragen werk
Erger dan moord:
de zaak Schallenberg
Hoe leeft de Russische vrouw?
Onze kansen straks In Indonesië
door H. M. van Randwijk
Mensen op Zondag: Vïnily
WENST DIT NUMMER TE
ONTVANGEN?
Toezending volgt:
a. Na ontvangst van 25 cents aan
postzegels; of
b. gratis na ontvangst van een
briefkaart, waarmede n een
proefabonnement bestelt tot en
met 31 December 1949. wjrwijl
u one ƒ2,10 doet toekomen per
postwissel of per postgiro nr
6259 ten name van De Twent-
sche Bank met vermelding
rekening „Vrij Nederland".
Jhr. Snouck ïïurgronje
gaat heen
DEN HAAG. - Jhr. mr J. W. M.
Snouck Hurgronje, de permanente
vertegenwoordiger van Nederland
bij de Verenigde Naties zal binnen
kort met ziekteverlof naar Neder
land terugkeren. Wij vernemen dat
het niet in de bedoeling ligt dat jhr.
Snouck na zijn herstel zijn post op
nieuw zal gaan bezetten.
MINISTERS ANTWOORDEN:
DEN HAAG Op de schriftelijke vragen van het Eerste Kamerlid de
hetr H. Oosterhnls (PvdA), betreffende de daling van de koopkracht der
lonen in verband met de stijging van de kosten van levensonderhoud, heeft
de minister van sociale zaken, mede namens de minister van economische
zaken en de minister van landbouw, visserij en voedselvoorziening het
volgende geantwoord:
Bfj de schriftelijke en mondelinge
behandeliDg van de Rijksbegroting
1949 is in beide Kamers der Staten-
Generaal enige malen de wens ken
baar gemaakt, dat voorafgaand
overleg zou plaats vinden met de
Stichting van de Arbeid in zake de
door de regering voor te stellen al
gemene maatregelen op het gebied
van de loonpolitiek. Ter voldoening
aan deze wens is van regeringswege
een en andermaal toegezegd, dat het
gehele complex van maatregelen,
dat in de toekomst nodig za] zijn,
zal worden onderzocht door de in
terdepartementale commissie voor
de loon- en prijspolitiek, welke
commissie, met inachtneming van
de door de regering te ge^en aan
wijzingen. te dezer zake overleg zal
plegen met de Stichting van de
Arbeid.
Terstond nadat voor de voorlopige
plannen der regering een voldoen
de concrete vorm was gevonden om
daarover een diepgaande discussie
mogelijk te maken, is aan de boven
bedoelde toezegging gevolg gegeven.
Het overleg met de Stichting van
de Arbeid is gaande. Het ligt voor
de hand, dat daarbij ook de u. de
vragen aangeroerde onderwerpen
evenzo vele punten van bespreking
uitmaken.
Onder deze omstandigheden zou
den de ministers het niet juist ach
ten om. hangende het overleg met
de Stichting van de Arbeid, van een
bepaald standpunt te doen blijken
ten aanzien van het in de vragen
gestelde en ten aanzien van de
daaruit getrokke:. conclusies.
Een samenvattende behande
ling van het loonprobleem in
breed verband vormt thans onder-
WETSONTWERP MATERIëLE OORLOGSSCHADE
DEN HAAG. Verschenen Is een verslag van het mondeling over
leg, dat gevoerd Is tussen de Commissie van voorbereiding uit de Tweede
Kamer en de minister van Financiën over Jiet wetsontwerp betreffende
de materiële oorlogsschade. Als resultaat van dit overleg Is tevena een
nota van wijziging verschenen.
De commissie heeft aangedrongen Zg heeft n-1. te kennen gegeven, dat
op een bijdrage a fonds perdu tot
een bedrag der prijsstijging voor
woningen en courante bedrijfspan
den, uit overweging, dat zulk een
systeem voor de staat niet nade
liger zou zijn dan het systeem van
de financieringsregelingen, omdat
de toen In overweging zijnde huur.
belasting de kapitaalcwinst, welke
bij huurverhoging ontstaat, zou af
romen.
De regering gat te kennen, dat
op deze suggestie niet kan worden
ingegaan mede omdat een huurbe
lasting, welke een equivalent kan
zijn van de financïeringsregelingen
niet zeker lijkt
Wel is de regering op de gedach
te van de suggestie ingegaan om
de financïeringsregelingen met
haar hypotheken, en credieten door
zg in studie heeft gegeven de vraag
of naast de financieringsregeling
een premieregeling in het
leven zou kunnen worden geroe
pen, welke voor de betrokkenen zo
aantrekkelijk tg, dat men liever
daarvan gebruik zal maken dan
van de huidige financieringsrege
lingen, die bestendigd zuilen blij
ven.
Opnieuw, maakte de commissie
bezwaar tegen art. 71r waarin, cre
dieten en uitgestelde bijdragen in
uitzicht worden gesteld voor her
bouw van de overige (niet couran
te) bedrijfspanden en herinstaliatie
van bedrgfsui t r us tingen.
Voor de regering z$n deze be
zwaren aanleiding geweest de des
betreffende financieringsregelingen
naar het tweede plan te drukken
een bijdrage ineens te vervangen. I en in de plaats daarvan een bg-
DEN HAAG. De oude peper-
voorraden in Nederland zijn langza
merhand op. Daardoor Is nu eer
kwade kans ontstaan dat die peper-
prezen binnenkort zeer sterk zullen
oplopen. In sommigekringen wordt
de verwachting uitgesproken dat de
peper in de detailhandel driemaal
zo dnnr zal worden en dat de prijs
zich zal gaan bewegen tossen 2.50
en 3.- per ons.
Op het ogenblik teert Nederland
nog op de oude voorraad, doch al
vele maanden iang kon de Stichting
Specerijen-bureau geen aankopen
doen door de zeer hoge prijzen. De
wereldmarktprijs ligt op het ogen
blik op ongeveer 14 gulden per kilo.
Goedkoper schijnt Nederland het
moeiUjk te kunnen krijgen. Dat
vindt zijn oorzaak in het feit, dat de
verwachting, dat nog grote voorra
den peper tn Indonesië zouden wor
den aangetroffen volkomen onge
grond is gebleken.
India dat flinke voorraden beeft,
heeft lange tijd niet aan Nederland
willen leveren en zo moest men naar
elders kijken. Dat heeft tot nu toe
echter niet tot aankoop, kunnen lel
den. Toch zal dit nu binnen afzien
bare tijd moeten geschieden. Met de
betrokken ministeries wordt over
deze kwestie overleg gepleegd, Im
mers de peperprijs doet zich sterk
gevoelen op de prijzen van het vlees
voor de export. Wanneer deze sterk
stijgen worden de concurrentiekan-
sen nog moeilijker.
Daarom denkt men hier en daar
aan de mogelijkheid van overheids
subsidie uit het egalisatiefonds voor
de landbouw. Doch zelfs indien dat
gebeurt, dan zal dat vermoedelijk
niet voor de binnenlandse consu
ment gelden. Die zal straks wel de
volle nieuwe prijs moeten betalen.
Het maandblad „Het Geladen Schip" is een uitgave van de Hervorm
de Jeugdraad. Het bestrijkt de sector van de 18—25 jarigen en het blad
is zeker niet bedoeld als een orgaan voor de kerkelijke jongeren in
deze leeftijd. Maar wel voor de velen, die op enigerlei wijze vanuit hun
gezin een relatie met de Kerk hebben, doch overigens om velerlei redenen
een nauwer contact weigeren of niet kunnen vinden. Wij hebben reeds
eerder op dit blad gewezen. Op de geheel eigen wijze, waarop het, in
moderne opmaak, kort en zakelijk, het moderne leven benadert met het
Evangelie, vanuit de techniek. In beeld en woord neemt „Het Geladen
Schip" daarmede een afzonderlijke plaats in tussen de bladen met een
uitgesproken kerkelijk karakter. Thans verscheen van dit blad een film-
nummer. Bezien wij dit uiterlijk, dan valt één ding dadelijk verheu
gend op: dat de Kerk, vertegenwoordigd in dit orgaan, volstrekt modem
voor de dag durft te komen voor een deel van haar jeugd, met een onder
werp, dat in de kerk en onder grote delen van het kerkvolk zeker nog
niet .ifeeu" is.
Film en bioscoop vooral deze
laatste! ontmoeten nog steeds
veel weerstand en nog lang niet is
de overtuiging levend, dat de film
uit het moderne leven niet meer is
weg te denken, zonder dat dit In
elkaar zou storten. Een gevolg hier
van is het bedrijven van een zekere
struisvogelpolitiek: men weet, dat
de eigen jeugd de bioscoop bezoekt,
verbiedt het officieel, maar aan
vaardt de situatie. Men gaat ook
zelf, zonder de jeugd daarin te men
gen. Maar men verzuimt te doen,
wat, ook als kwestie van (godsdien
stige) opvoeding nodig is: het ge
sprek voeren met de opgroeiende
kinderen over het verschijnsel
film en samen, in gemeen
schappelijke verantwoor
delijkheid, een weg zoeken naar
een verantwoord onderscheidings
vermogen.
Het filmnummer van „Het Gela
den Schip" doet niet anders dan
deze weg aangeven en voorbereiden.
En het doet dat dit keer op een
wijze, die in geen enkel opzicht,
wat opmaak en illustraties betreft,
behoeft onder te doen voor het
eerste het beste moderne film-tijd
schrift.
Daarmede houdt de inhoud gelij
ke tred. Om te beginnen al het in
leidend artikel van Ds G, van Leeu
wen, de Haagse jeugdpredikant. On
der de titel „Verstoppertje spelen",
wijst hij juist op die struisvogelpoli
tiek en veroordeelt bij zonder meer,
dat ten aanzien van de film dit spel
nog steeds werdt voorgezet.
Hij herinnert er aan, dat van het
Evangelie uit menige „brave" film,
echt „netjes" en toelaatbaar wel
eens gevaarlijker kon zijn dan de
Deze week;
in Kerk en Wereld
rauwe film, waar iedereen van
schrikt en dat de harde, uitzichtloze
film soms veel eerder de vraag naar
de levensnood opwerpt dan de
„prettige", met het happy end,
Tegen dat „verstoppertje-spelen"
verzet de redactie zich. „Dat is ge
vaarlijk", zegt Ds van Leeuwen,
„Varen is gevaarlijk, zeker in een
mijnenveld. Maar: navigare necesse
est. Varen is nodig. En dan is er na
menige film, waarin 't leven in zijn
gebrokenheid opengaat, ruimte voor
de Boodschap. Hier ligt een taak
voor de kerk en de jeugdverban
den".
Die taak neemt dit nummer van
„Het Geladen Schip" voluit op zich.
Reeds als de filmdeskundige van de
Herv. Kerk, P. J. van Mullem,
schrijft over de vraag of een „chris
telijke film" een .schlager"»kan zijn.
Daarbij wijst hij er op, dat een film
niet christelijk is door haar titel,
maar door haar klimaat. En hij ver
zet zich tegen de wens, dat er een
„christelijke filmproductie" zou
moeten komen, omdat dan juist de
gewone bioscoop deze producten
niet zou nemen, uit gebrek aan be
langstelling, en dus de eventuele
„boodschap" niet tot haar recht zou
komen.
Daarom zegt ook de heer W. G
Bezemer (hoofdredacteur) in een
bespreking van de film als „opium"
voor het volk, dat een film, die het
werkelijke leven uitbeeldt,
nooit al» zodanig kan worden aange
merkt, ook al biedt zij geen kans
tot het brengen van de Boodschap,
omdat juist niet de vlucht uit de
realiteit de mogelijkheid geeft om
tot de werkelijke levens-realiteit te
kamen.
Zo schrijft H. Wielek over Ar
beider-kleinburger en film, en Gui-
d; van Deth over „Wü pikken een
bioscoop]e" terwijl voorts aandacht
is gegeven aan enkele films, die om
een bepaalde reden eigen aandacht
verdienen.
Dit prachtige nummer heeft een
foto-montage rondom het geestelijk
voedsel: filmbeelden, die „Vitamine
'A" de liefde en zo vervolgens de
kracht, de alcohol en de nicotine
aangeven. Wij vermoeden, dat vele
jongeren de beelden kunnen terug
brengen tot de films, die zij zagen.
En rond een reeks van korte rij
men over de film, heeft de foto een
scherp accentuerend vermogen ge
kregen.
Wij kunnen ons er slechts over
verheugen, dat op deze wijze het
probleem-film via vele jongeren in
de gezinnen wordt gebracht door
een voor deze jeugd verantwoorde
lijke kerkelijke instantie. Zo alleen
wordt het gesprek op gang gebracht,
dat tussen ouders (en opvoeders) en
kinderen noodzakelijk moet worden
gehouden over een vraagstuk, dat
zozeer ons leven beheerst als de
film. De film, waarvan de korte rij
men in dit blad o.m. zeggen:
2000 meter liefde en 1000 meter haat,
500 meter moord, in 100 meter straat
2000 meter leven in 1000 meter dood,
3000 m, psyche en aller levensnood
Maar ergens. Brief Encouter,
met mensen van het doek,
een duister of een lichtplek
in eig^n levenshoek.
drage ineens in uitzicht te
stellen voor de herbouw en de her-
mstallatie van alle bedrijven met
een beclrijfsi'ermogen beneden de
500.000 gulden.
Deze toeslag zal voor de herbouw
van bedrijfspanden en schepen naar
gelang dc kapitaals grootte van
het bedrijf variëren van 100 pet tot
40 pet. der bouwkosten van Mei
1940 en voor de bedrijfsuitrusting
,van 150 pet tot 50 pet. van de ver
leende bijdragen.
Wat de huisrftadsehade
betreft is van de commissie uit
vooral bezwaar gemaakt tegen de
z.g. beachadigingsfactor. welke er
toe leidt, dat bij gedeeltelijke be
schadiging de toeslag relatief ge
ringer zal zijn dan bij meer volle
dige schad%. De commissie achtte
zulk een' reduetie*'iAj gedeeltelijke
beschadiging niet gerechtvaardigd
in die gevallen, waarin eik aanwe
zig stuk huisraad onmisbaar is.
Met het oog hierop heeft dé re
gering te kennen gegeven, dat zij
met betrekking tot het meubilair
in de panden met geringe huur
waarde de beschadigïngsfactor bui.
ten toepassing zal laten. In die ge
vallen zal dus in het algemeen ook
bij partiële schade de toeslag 100
pet. bedragen.
Buiten deze drie belangrijke wij
zigingen, welke de regering heeft
aangebracht, zijn nog vele verto
ningen in overweging gegeven door
de commissie, overgenomen, verfij
ningen, die voor de belanghebben
den evenzovele verbeteringen be
tekenen.
De commissie van voorbereiding
acht thans de openbare behandeling
voldoende voorbereid.
werp van de met de Stichting van
de Arbeid aangevangen en verder
te voeren besprekingen.
De regering zal eerst, nadat zü
van de resultaten van die bespre
kingen heeft kennis genomen en
zich daarover een oordeel heeft
kunnen vormen, definitief haar
standpunt bepalen.
De beantwoordende ministers zul
len gaarne bevorderen, dat te zijner
tijd van het alsdan door de rege
ring ingenomen standpunt mede
deling wordt gedaan. Zij achten zich
echter niet gerechtigd daarop voor
uit te lopen.
De thans volgende antwoorden
dienen te worden bezien in het licht
van de hierboven weergegeven uit
eenzetting.
1. De ministers steEen er prijs op
te verklaren, dat het verloop van
de indexcijfers door hen steeds met
grote aandacht wordt gevolgd. De
in de vraag vermelde berekening
van de stijging der kosten van le
vensonderhoud geeft de werkelijke
situatie niet geheel juist weer ten
gevolge van het verwaarlozen van
de invloed der seizoenbewegingen-
Een berekening, waarin deze in
vloed Is uitgeschakeld. leidt tot een
minder ongunstige uitkomst
2. De loonbijslag heeft nimmer ten
doel gehad alle fluctuaties in het
prijspeil op te vangen, doch slechts
prijsverhogingen te compenseren,
voor zover deze bij gelijktijdige ge-
bruiksgewoonten voortvloeiden uit
de vermindering der subsidies.
„Het Geladen Schip", Adm.
Boekencentrum, Den Haag.
K.L.M. vliegt weer op
Kolaradja
BATAVIA. Tussen Nederlan
ders en Indonesiërs is een overeen
komst tot stand gekomen over de
bevoorrading van de republikeinse
troepen in door de Nederlanders
bezette gedeelten van Java en Su
matra. Het accoord is per 1 Octo
ber van kracht geworden. Enkele
details moeten nog uitgewerkt wor
den.
Onder de bepalingen van de or
der .staakt het vuren' hadden de
Nederlanders op zich genomen de
republikeinse troepen, die zich in
geïsoleerde enclaves bevonden, van
het nodige ts voorzien; daaronder
werd ook textiel gerekend.
De gemengde Nederlands-Indo
nesische missie in Kotaradja, de
stad die als hoofdstad fungeert van
het Republikeinse Noord-Sumalra,
heeft een eerste succes geboekt,
doordat zij er in geslaagd is de K.
L.M. dienst naar de hoofdstad te
herstellen. Definitieve besprekin
gen zullen spoedig volgen, voegt de
missie aan haar mededeling tce.
Intussen is ook een ruilhandel
tussen de ingesloten republikeinse
gebieden op Sumatra en de door de
Nederlanders bezette zones gaande.
f/npe2. Med. i
Naar men weet, Dntstaaa ontzaglijke
sneeuwballen dikwijls uit een kleine
hoeveelheid sneeuw, die boven op een
berg aan het rollen is gebracht. At
rollende wordt de sneeuwbal steeds gro
ter. Eenzelfde verschijnsel doet zich ook
in het dagelijks leven voor. Een be
paalde gewoonte begint zich in te bur
geren en grijpt dan in steeds grotere
omvang om zich heen.
Wij zien dat op het ogenblik gebeuren
met een moderne wasmethode. geba
seerd op het nieuwe systeem van op
tisch bleken. De daarvoor samengestelde
stof, het Actief Wit". Is verwerkt in
„Castella" Zelfwerkend Wasmiddel. Te-
samen met reeds bekende bleekmiddelen
en met het wasproces levert dit een was
op. die vele malen helderder en vele
malen zachter is. dan tot nog toe voor
mogelijk werd gehouden. De resultaten
van ..Castella" ztjn zo opvallend, dat
het .Actief Wit" bü vele hulsmoeders
het gesprek van do dag vormt 1
Nog dwinkels in nood
NS bericht over de ontruiming
van een aantal noodwinkels
op de Coolsingel heeft bij de be
trokken winkeliers reacties ge
wekt, die niet bepaald vleiend zijn
V(-or het gemeentebestuur. Ersprak
ongerustheid en verontwaardiging
uit, want deze mensen voelen zich
benadeeld en kunnen met de bes
te wil van de wereld niet zien hoe
Zjj zich zouden moeten redden m
de Bergpotdder of op Kralingen,
Weet u wel wat dit besluit zeg
gen wil?, vraagt ons een winke
lier. Laat het uw lezers dan eens
weten. Ruim zestig jaren geleden
begonnen wij in het centurm van
Rotterdam een zaak, bouwden deze
met grote zorgen en moeilijkheden
op en voldeden aan elke wens der
cliënten. Toen vonden B. en W. het
nodig ons uit eigen huis te zetten,
zogenaamd ten algemenen nutte,
want he verkeersweg moest wor
den verbreed, Gebr. Gerzon kon
den echter op dat stukje grond
gaan zitten, de weg was toen breed
genoeg, en zij zitten vandaag nog
op onze grond!
Wij kochten grond en bouwden
een nieuw tehuis op de Zeevis-
markt, wbar wij' nd 1 achtjaren
di or oorlogsgeweld werden weg
gevaagd. Er werd ons een nood-
winkel gegeven, maar aan ons re
delijk verzoek: geef ons eigen stuk
je grond terug werd geen gevolg
gegeven. Wederom ten algemenen
nutte.
Bij de grote trek naar buifen
hadden wg geen woonwijk meer
tui klant; wij bagonnen de zaak in
tc stellen op bezoek van buiten
randgemeenten en vreemdelingen
verkeer waar wij dan ook de
laatste twintig jaar van hebben
bestaan. Nu kunnen wjj naar de
Bergpolder toe, wat meer dan vol
zft met levensmiddelenzaken. Maar
denkt u, dat er nu een cliënt van
buiten, een beursbezoeker of een
provinciaal naar die uithoek zal
komen, omdat men al twintig jaar
en langer door ons bediend werd?
Realiseer deze feiten en gevolgen
eens rustig en u weet ongeveer
waar wjj aan toe zijn.
Tot zover deze winkelier, wiens
klacht wij kunnen verstaan. Er zit
echter heel wat aan vast en daar
om zullen wij proberen de zaak uit
de doeken te doen.
f-< EN noodwinkel is een tijdelijk
L- geval, dat staat vast. Er is
geen Rotterdammer of hij hoopt op
een nieuwe city en voor nood-
winkels is er nu eenmaal geen
plaats in een nieuwe city. Nu het
nog niet zo ver is, leven wij in een
tg a van voortdurende overgangen.
Het verdwijnen van de noodwin
kels tussen Erasmus en Beurs en
de tegenoverliggende zijde voor de
Rcbaver is een van die overgan
gen. De noodwinkels voor het post
kantoor kunnen voorlopig blijven,
maar het ia ook niet meer dan
voorlopig en er komt voor deze
even goed een tijd van gasn. Wie
destijds de gelukkige bezitter van
een noodwinkel werd hoevelen
zijn het niet geworden? heeft
dit kunnen /oorzien.
Wij geven ogenblikkelijk toe, dat
de thans afgekomen maatregel de
middenstand, die daar zaken drijft»
in een moeilijke positie brengt.
Het valt niet mee in een nieuwe
wijk met zijn zaak te beginnen.
Daarbij komt, dat de meeste win
keliers geen kans zien nieuwbouw
in de binnenstad te financieren,
dit in tegenstelling met de grote
concerns, die dit wel kunnen. Is
het wonder dat deze mensen wel
eens hun goede humeur verliezen?
Er bestaan bij de gemeente plan
nen in een vergevorderd stadium
om een permanent winkelcentrum
ic vestigen achter de Coolsingel
tussen v Oldenbarneveldtstraat en
Kruiskade. Het is onbekend in
welk tempo dit zal geschieden,
hoewel er met spoed aan wordt ge_
werkt en nog afgewacht moet wor
den hoe de economische toestand
zich zal ontwikkelen. Op het'ogen
blik hebben de winkeliers daar
weinig aan. Zij zien zich uit de
stad verdreven, terwijl die oude
stad hen eigenlijk niet kan missen.
Of het gemeentebestuur niet
moreel verplicht is zich het lot van
deze mensen aan te trekken, is een
viaag, die wij niet graag met ja
of nee zouden beantwoorden, om
dat dan ongetwijfeld een groot
aantal andere categoriën eveneens
bepaalde rechten zouden opeisen.
Het enige wat redding kan bren
gen is tempo in de wederopbouw.
Maar dat heeft niet alleen het ge
meentebestuur in. de hand. --
