dCuiuvz: obteAAm vonk cfoudio&k&AA
Md
Nooit sprak een scheepsramp
verbeelding der
zo tot de
mensheid
Loesje moest zeven dagen lopen
EMafxsss s&ïtïïvtf
Westerse Unie kan slechts bloeien
na opbouw van onder af
Koningin Juliana legt eerste steen
voor studenten-sanatorium
AKKERTJES
5
MILLïOENEN
VOORGOED
AAN GOUD
GEZONKEN
De klok van de Lutine luidt nog sheds
DE KINDERKRANT
tBsWdjs op Aol&dwcdtMn
J
V._
Gezin en onderwijs, de pijlers waarop de
democratie rust
Jeugd geeft het
voorbeeld
Initiatief, dat
navolging
zal vinden
Zaterdag 8 October 1949*
Zo zag een teke
naar van vroeger
tijden het fregat
schip La Lutine.
N DB LANGE GESCHIEDENIS m de zeevaart
kwamen talloze ernstige scheepsrampen voor,
doch geen ervan heelt wel z6 tot de verbeelding
van de mensheid gesproten, nis het vergaan van het
Engelse fregatschip La Lutine, dat op fl October 17B9,
dos Juist anderhalve eeuw geleden, tijden* een he
vige Noordwester ln het gevaarlijke gehled tussen
Vlieland en Terschelling verging. Verschillende om
standigheden hebben deze scheepsramp tot een we
reldberoerende gebeurtenis gemaakt. In de eerste
plaats was daar het afschuwelijk groot
verlies aan mensenlevens. Slechts één
van de ongeveer driehonderd der opva
renden, waaronder vooraanstaande per
sonen uit die tijd, had de ramp over
leefd en dan nog voor slechte korte tijd,
want spoedig gaf hij van. uitputting de
tgeest tonder dat hij lets van de toe
dracht van het ongeluk had kannen
vertellen. Een tweed* schokkend feit
was de voor die dagen ongewoon grote
hoeveelheid goud en zilver ln barsn en
manten, die met het schip In de diepte
verdween.
Tijdens Noordwester op
9 October 1799
DE naam van. de Lutine bleef de
jaren door voortleven, vanwege
de hardnekkige pogingen van tallo
zen om de verzonken schat te ber
gen, wat slechts ten dele is gelukt.
Lutine is het Franse woord voor
kwelgeest, zij is dat inderdaad ge
weest voor ai die goudzoekers!
Altijd heeft om dit ongeluk van
de Lutine, een fregatschip van
Franse origine, dat in 1791 door de
Engelsen in de Middellandse Zee
was buitgemaakt, doch haar oude
naam, behield, een waas van geheim
zinnigheid gehangen. Er is nooit ko
men vast te staan hoeveel goud en
zilver precies aan 'boord was gela
den, wat wel enigszins verklaarbaar-
is, omdat het laden van het vaartuig
in de haven, van Yarmouth enkele
dagen voor die noodlottige 8de Oc
tober in het diepste geheim ge
schiedde, om niet de aawïacht te
trekken van zeerovers. Mei hetzelf
de doel was trouwens een oorlogs
schip van SZ stukken aangewezen
om het vervoer van de waardevolle
lading'te volbrengen, •-
In die tijd namelijkvwas er--door
allerlei' 'omstandigheden, met als
voornaamste de oorlog tussen Enge
land en Frankrijk, een ernstige eco
nomische crisis ontstaan in de toen
maals'tot grote bloei gekomen han
delsstad Hamburg. Verscheidene
handelshuizen - moesten de betaling
staken. Engeland, dat grote belan
gen had in de Noordduitse handel,
zou hier de helpende hand bieden
door het 2enden van goud en zilver.
Het edele metaal afkomstig uit de
kluizen van de Bank van Engeland
en van zeventien andere Londense
bankiershuizen werd per diligence
van Londen naar Yarmouth ver
voerd, waarbij van elk bankiershuis
een klerk toezicht hield op het ver
voer en. het laden.
Over de hoeveelheid, die in het
achterschip van de Lutine, waar ook
de kruitkamer gelegen was, gebor
gen werd, lopen de opgaven van de
kranten uit die tijd sterk uiteen.
Men sprak van 400.000 tot 900.000
pond sterling en later zelfs van 8
millioen pond! Zeker was in ieder
geval, dat de toen reeds wereldver
maarde verzekeringsmaatschappij
van Lloyd's de lading voor een zeer
hoog bedrag verzekerde.
Ook omtrent de bestemmingsha
ven van het schip bestond onzeker
heid. Het moest in ieder geval naar
Hamburg, maar sommigen beweer
den, dat het ook zilver aan boord
had bestemd voor in Holland gele
gerde Engelse troepen, dat in. een
haven van de Zuiderzee moest wor
den gelost. Het feit, dat de Lutine
in de toegangsweg tot de Zuiderzee
verging, zou in de richting van deze
theorie kunnen wijzen. Op 9 Octo
ber vertrok de Lutine van Yarmouth
kwam in de avond van dezelfde dag
echter ter hoogte van de Noordne
derlandse eilanden in een zo zware
noordwestelijke storm terecht, dat
het met grote vaart op een zand
bank tussen Vlieland en Terschel
ling werd geworpen, onmiddellijk
lek sloeg en zonk in de vaargeul
tussen de beide eilanden, alles met
=ach meenemende, wat leefde en
waarde had aan boord.
gediept en van 1886 tot 1894 voor
ruim 11.000 gulden.
Volgens een officiële opgave werd
in totaal voor een bedrag van
1.210,003 aan staven goud en zilver
en aan munten geborgen. Behalve
het edele metaal kwamen ook
scheepsonderdelen als de scheeps
klok, het roer, een ankerketting,
kogels, nagels, koper, horloges en
"wat niet al naar de oppervlakte.
Deze goederen werden voor het me
rendeel aan Engeland afgestaan, Je
klok bijvoorbeeld ging naar Lloyds
en zy wordt nog steeds geluid, wan
neer het vergaan van een Bcbip
wordt geregistreerd. Van het roer
werd bi) wijze van souvenir een ta
fel en een stoel vervaardigd voor de
voorzitterskamer van Lloyds.
De helft voor Lloyds
INTUSSEN was naar aanleiding
van de aanspraken, die Lloyds
op de Lutlneschat deed gelden een
kwestie ontstaan over het eigen
domsrecht van het goud, die tenslot
te zodanig werd geregeld, dat de
Nederlandse regering de helft van
het gevondene zou overdragen aan
de Engelse Koning. Dit is inderdaad
gebeurd. De Engelse Koning schonk
hef geld aan Uoyds en deze op zyn
beurt lief het geld besteden voor de
verbetering van het reddingswezen
langs de Engelse kust
Het bergingswerk ip het door stro
mingen sterk bewogen zeegebied,
waar de Lutine gezonken lag, was
buitengewoon lastig en slechts mo
gelijk gedurende een zeer beperkt
gedeelte van het jaar. Nog moeilij
ker werd het toen. het wrak meer en
meer verzandde en, daar men in die
tijd niet over zandzuigers beschikte
vrijwel onbereikbaar werd. Later
bemerkte men evénwel, dat de
zandbank zich verplaatste en om
streeks 1858 deed het bericht de
ronde: „De Hamburger is blootge
legd". Met de Hamburger bedoelden
de eilandbewoners de Lutina. Het
was in die tijd dat ingenieur Faurel
zo succesvol kon werken, want
daarna verzandde- het wrak op
nieuw. j
In 1882 ging men bergingspogingen
ondernemen met de toen in gebruik
De Engelsman Simon Lake dacht
bovenstaand bergingsschip uit
om het goud van de Lvttne te
bergen. Een koker liep omlaag
met aan het eind een cylinder-
vormgie werkkamer, waarin een
zzoare zandnomp. Dc koker werd
vervaardigd; tot de bouw van
het schip zelf is het echter nooit
gekomen.
Bergingspogingen
"D EEDS kort na de ramp, hadden
•«■v de eilandbewoners, dia in het
zeegebied daar evengoed thuis wa
ren als ln de huiskamer van hun
woning, de ligging van het wrak
verkend en zij begonnen met punt-
haken'en ijzeren netten te proberen
de goudschat te pakken te krijgen.
Dat echter geen succes, want wel
gaf de zee de lichamen van de do
den terug en alles wat van het schip
losraakte, doch het goud behield zij.
Echter, toen in 1801 de regering
het Lutinewrak in beslag nam en
een bergingsdïenst -werd georgani
seerd compleet met duikers, lichters
en baggermachines, werd vooral in
de eerste paar jaren een flinke hoe
veelheid goud ter waarde van 7O0.Q1()
gulden, ongeveer naar boven ge
haald. De „oogst" liep echter snel
terug. Van 1814'tot 1321 werden
slechts 17 goudstukken geborgen.
Men meende toen dat de goudschat
reeds was uitgeput, doch pogingen
van latere jaren bewezen, dat mon
Dog lang niet tot de bodem van de
schatkist was genaderd. In de jaren
nissen 1857 en 1B61 werd onder lei
ding van de Nederlandse ingenieur
Faurel voor ruim 500.090 gulden op-
gekomen zandzuigers, doch men. kon
de plek waar de Lutine moest lig
gen niet vinden. In 1910 werd door
het stoomschip Lyons van een En
gelse bergingsmaatschappij een ber-
gingspoging gedaan, die eveneens
zonder resultaat bleef. Bergingspo
gingen die nog niet zo lang geleden
werden ondernomen en dus nog vrij
vers in ons geheugen staan waren
die van de heer Frans Bekkers uil
Gennep met zijn Lutine-toren en
voorts de grootse onderneming van
de tinbaggermolen Karlmata in
1938,
Het is merkwaardig, hoe de goud
schat van de Lutine ook heeft ge
werkt op de fantasie van de uitvin
ders, die rusteloos zochten naar een
machine of apparaat waarmee door
de dikke zandlaag heen de schatka
mer van de Lutine zou kunnen wor
den bereikt. Bekkers was zo'r. uit
vinder, die een koker uitdacht en
ook inderdaad liet bouwen, waarmee
ky meende te kunnen doordringen
tot op de kleilaag waarop het goud
moest liggen. Zijn vernuftig uitge
dacht bergingsapparaat heeft helaas
geen resultaat opgeleverd, het had
beter lot verdiend»
Nu of nooit
TOEN" de bergers in het jaar 1938
met de reusachtige tinbaggermolen
Karimata op de proppen kwamen,
zeiden de eilandbewoners tot elkaar;
nu of nooit! Want nu zou immers
blijken of de slordige tien mlllioen
aan goud, die nog in de Lutine
moest zijn achtergebleven, inder
daad, zoals de Terschellingers
meenden, door het zwaardere soor
telijke gewicht door de kleilaag was
gezakt en onbereikbaar voor iedere
berger in de „oneindige" zandlaag
was verdwennen, öf dat het goud
ergens naast de Lutine was terecht
gekomen en zodoende aan iedere
poging tot bergen was ontsnapt.
Welnu,.de Karimata heeft met zijn
130 machtige emmers van 400 liter
inhoud niet alleen op de plek van
de stranding zelf maar ook over
een flinke oppervlakte daarom heen
de zeebodem tot op de kleilaag om
geploegd, alles naar boven gehaald
wat er maar te halen was, met als
resultaat.... zegge en schrijve één
goudstaaf als resultaat van een ber-
gingwerk dat 1000 gulden per uur
kostte! De bergingspoging van de
Karimata was de laatste van een
lange reeks probeersels, die tesamen
veel en veel meer goud gekost heb
ben, dan ooit in het jaar 1799 te
Yarmouth in het ongeluksschip Lu
tine werd geladen!
hij had mattekloppers en hij had de tovenaar binnen. Moeder Lüida wat ze konden, en de grijze poes
schoensmeer, maar moeder Linda keek naar het paleis, zag daar Uep voorop en na z^yen dagenwa-
had niets nodig. Alleen dat tafel- mensen lo^en en ze zag de grote ze w^ tinds. Nu had mo^er
kleedje, zei ze, dat wil ik hebben, tovenaar zitten, ze durfde niet.... Linda doktertjes. Dat waa
Denk er om, zei de koopman, het Maar heel zachtjes sloop de grijz® ,een beetje f1.
is een bijzonder tafelkleedje, wan- poes naar binnen en heel rachtjes vonden ze aüöi^I him dgen thuis
neer het uit het raam wordt ge- kwam zij terug met het blauwe weer-terug Het tafelkleedje werd
gooid, komt het nooit meer terug, tafelkleedje. Toen liep moeder verbrand, zodat er geen getover
en het liefste wat je hebt, wordt Linda Imjzaam terug het bos in ten ^57,
meegenomen, en wuifde met het kleed en in een poes kreeg een vette muls.
Och kom, zei moeder Linda, wie
gooit er nu een tafelkleedje het
raam uit. En ze kocht het en liet
het aan haar dochtertje Loesje
zien, die het prachtig vond.
Maar op een dag, toen moeder
Linda in de keuken bezig was en
Loesje de tafel opruimde, lagen er
kruimeltjes op het kleedje, Loesje
nam het tafelkleedje op en schud
de het buiten het raam uit. Per on
geluk liet ze het los en daar zweef
de het tafelkleedje als een vreem
de vlinder, en dat was zo gek, de
kleine Loesje werd meegetrokken,
het raam uit eu zweefde weg met
het kleedje.
Moeder Linda, die uit het raam
keek, zag ze als twee stipjes ver
dwijnen en wist geen. raad, o, ze
wist geen raad! Wat moet lk toch
doen, zo riep ze maar steeds.
Toen zei een mauwend stemme
tje: Er achter aan gaan! Moeder
Linda keek om en zag alleen de
grijze poes, bij het vuur zitten, die
zich kalm zat te wassen. Ja, mauw
de de poes, Ik weet wel waar Loes-
.je is gebleven. De koopman was
een boze tovenaar, hij heeft haar
meegelokt. Nu staat ze als marme
ren. beeldje voor zijn paleis.
O, laten we er heen gaan, lieve
poes, zei Moeder Linda.
A11QOB1AAN enlmTObtotn 0«t hunUr, t «W^rdrr,
zo heten die twee kleine
3es, zei Jiiucuer mmia. T_ -
Het is zeven dagen lopen, zei de Ze hebben schaatsen-op-wieltjes "te arme jan
beertfei. En dan hoor je vreselijk huilen
[pities die arme Jan Gdbiaan valt mer
poes. UUI*
Dat hindert niet, o nee, dat hln- die hebben ze zelf aan hun poten
dert niet! En zo gingen de poes en gedaan,
moeder Linda op weg. Zeven da- en vastgemaakt met leertjes.
gen en nachten liepen ze door de
griezeligste zwarte bossen, maar
aan het eind van de zevende dag j Gé Waan heeft een hoed op
kwamen ze bij een open plek, waar aezet
UaoT1
een plof..
en doet hjj zich zeer? Ja zeker,
en 611
zijn berenbibs zit vol met builen.
het stralend licht was. Daar stond h f _rr,__- ««erries
het pa|eis van de tovenaar, het was j Tóbiaan heeft een pracht van
prachtig van wit marmer, en och, een pet
en allebei zijn ze zo ctile en zo set
zoals d{e kleine ondeugende beertji
prachtig 1
lieve deugd, er waren wel twintig
marmeren beeldjes aan/
allemaal kleine melaj>__,
Loesje, die daar onbeweeglijk
stonden. Moeder Linda liep langs
al die kindertjes en vond eindelijk
haar eigen kind. Kom mee, Loesje,
zei ze, we gaan naar huis.
Maar Loesje schudde het hoofd,
ïk ga niet alleen mee, zei ze, we
Dan komt uit het huisje de item
van Moe Beer,
je hoort haar verschrikkelijk
brommen.
Wat gaat die Moe beer te keer, te
keer/
een pet, jan, Góblaan, roep ze, wat moet
4 dat nu toeer?
Jan Tób taan, -roept ze: Kommen/
Dan moeten de beertjes naar Wn-
Daar gaat het ran hoep Ia la over nen, naar bed,
het mos en slapen zo braaf met zn betaen,
ze zwieren en zwieren en zwieren, dan is het uoorby met de rob-
ii- ci-h nntne^r-,
dan roepen de andere dieren in
't bo»;
XK Ra Ui<_1 cCUCUiX jjjLce, 4ci Z.SZ, wt - -
moeten alle twintig bevrijd wor- O, moeder, o, moeder, de beren
schaatsenpret
dan worden de schaatsen op stal
gezet.
den. En dat kan alleen maar met
het
x-ril uc, AOif GIJCCU UJUOI
blauwe tafelkleedje. Daar Dat roepen de andere dieren.
z^Jn los.' Maar morgen, dan gaan i
tneer
rijden.
STRAATSBURG" moge uniek zijn in de geschiedenis van West-
Europa, meer dan een experiment zien de meesten er vooralsnog
niet in. De massa twijfelt, terecht of ten onrechte, aan de resultaten
der samenkomsten -van politici, hetzij in Volkenbond,. Verenigde Naties
of „Parlement" van StraatsburgNoem het woord idealisme en men
trekt op zijn minst de schouders op.
Staat de diplomatie niet te ver af van het leven van alledag en is de
diplomaat niet teveel een figuur die af en toe gedemonstreerd wordt en
dan geheimzinnig verdwijnt? Zulke moeilijk te benaderen figuren ge
nieten niet gemakklijk het vertrouwen der bevolking. Zij staan binnen
de tovercirkel waarbinnen het verboden is te treden voor gewone
stervelingen.
Is er geen doeltreffender middel om volken nader tot elkaar te bren
gen a.h.w. van onderen af, zodat men met elkaar opgroeit in een sfeer
van vertrouwen en kameraadschap die niet van boven af wordt be
werkstelligd? Is er van ware vriendschap sprake in uitdrukkingen als
„vriendschapsverdrag" of „het onderhouden van vriendschappelijke
betrekkingen?" Immers neen!
Dan doet de jeugd van onze tijd
het spontaner, directer door er op
uit te trekken, de grenzen van el
kanders land overschijdend om in
een andere gezinssfeer iets van het
leven in den vreemde te ervaren en
iets van zichzelf ongedwongén te
geven. En wanneer deze jeugd in
eigen land geleid wordt door men
sen die b,v. in het onderwijs werk
zaam, zich bewust zijn van hun ver-
LAREN". Op een stralende Octoberdag heeft HM. Koningin Juliana
onder zeer grote belangstelling, de eerste steen gelegd voor het nieuwe
paviljoen, het paviljoen Curacao, van het Nederlandse studenten sanato
rium te Laren. In het park van het sanatorium en ook daarbuiten had zich
reeds vroeg een grote menigte verzameld om de landsvrouwe hij haar
aankomst te begroeten.
den hier Hare Majesteit een tuil
witte bloemen aan en het muziek
corps speelde het volkslied. Zodra
de Koningm bad plaats genomen
hield de voorzitter der stichting,
prof. Heringa, een toespraak.
Vervolgens nam H.M. de Koningin
het woord.
Onder de genodigden merkten wij
op de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, prof. dr. F.
J. Th. Rutten. een vertegenwoordi
ger van de gouverneur van Curacao,
de reetores-magnifici. van vrijwel
alle universiteiten, talrijke professo
ren, de Commissaris der Koningin in
de provincie Noord-Holland, dr. J.
E. Baron de Vos van Steenwijk, de
burgemeesters van Blaricum en La
ren, de burgemeester van Utrecht in
zijn kwaliteit van voorzitter van de
Raad van Bijstand- van het bestuur
der Stichting Nederlands Studenten
sanatorium, pater Möhlman(> verte
genwoordiger van het comité „Sa-
noc" te Curagao, de heer Engels, een
broer van de voorzitter van genoemd
comité en vele anderen.
Het terrein, waar de eerste steen
gelegd werd," was rondom versierd
met scheepsvlaggen. Te precies drie
uur arriveerde Koningin. Juliana in
gezelschap van mej, mr. H, A. Snel
ler, aan het sanatorium waar zij ont
vangen werd door het dagelijks be
stuur der stichting, prof dr. G, C.
Heringa, jhr. mr. P. R Beeïaerts van
Blokland, mr, H. Termeulén en de
geneesheer-directeur van het sana
torium, dr.' F. N. Sickenga.
Nadat de Koningin enkele ogen
blikken in het sanatorium had ver
toefd begaf het gezelschap zich naar
de plaats waar de eerste steen zou
worden gelegd. Wendelina Beeïaerts
van Blokland en Abje Heringa bo-
.Sinds in 1944 langs illegale weg
mjj het verzoek bereikte bescherm
vrouwe te worden van het studEn-
tensanatorium. dat als huldeblijk
voor het verzet opgericht zou wor
den heb ik xnet grote aandacht de
ontwikkeling van dit initiatief ge
volgd. De houding der studenten tij
dens de oorlog staat ons nog helder
voor de geest collectieve weigering
tot tekenen initiatief tot onderduik-
centrale aandeel in de persoonsbe-
.wjjsvervalsmgscentrale en illegale
pers. Begrijpelijk is dat de neiging
ontstond een gedenkteken te stichten
voor wat deze groep jonge mensen
voor onze geestelijke vrijheid heeft
gedaan. Het is een gelukkig idee dit
te doen in een vorm die tevens te
gemoet komt aan de reeds eerder ge
bleken behoefte aan verzorging van
diegenen onder hen die door tuber
culose getroffen zijn. Ik weet hoe in
de laatste jaren meer en meer aan
dacht gegeven wordt en gegeven
moet worden aan de moeilijkheden,
die de tegenwoordige tijdsomstan
digheden aan vele studenten berok
kenen. Ik weet. dat nauwlettend er
op toegezien moet worden, dat in het
bijzonder de z.g. werkstudenten niet
by hun dubbele taak hun gezondheid
inboeten. De strijd tegen de tuber
culose onder de studenten is zonder
twijfel een belangrijk onderdeel van
deze strijd in het algemeen. Het
denkbeeld van de psychische werk-
therapie onder medische leiding by
langdurige tuberculose voor studen
ten. in toepassing te brengen lijkt mij
gelukkig. Het zou mij niet verwon
deren, indien het initiatief van het
Nederlands Studenten Sanatorium
in andere kringen navolging zou
vinden. Moge dan uw sanatorium
zijn schone, m de stiebtingsacte om
schreven beslemming, ten behoeve
van dc zieke studenten en de ver
dere studerende jeugd vervullen. Ik
zie met vreugde, dat u in uw werk
door de universiteiten en de hoge
scholen wordt gesteund en meen dat
u dus met goede moed op de inge
slagen weg kunt verder gaan. Moge
zegen rusten op de arbeid, die uw
medici en universitaire medewer
kers in schone samenwerking gaan
verrichten."
Na deze woorden verrichtte Hare
Majesteit dc daad van de eerste
steenlegging, Tot besluit van de
antwoardelijkheld In het bijbrengen
van kennis over anderen aan de
jongeren, dan kan- er reeds vroeg
constructief werk worden verricht
dat aan de opbouw van nieuwe po
litieke gemeenschappen ten goede
komt. Men is er toch wel van over
tuigd dat er in dit onderwijswerk
nog een belangrijke dosis idealisme
schuilt dat kan afstralen op de pu
pillen, al geraakt er misschien maar
een enkele door in vuur en vlam.
Merkt de leerling dat de man of de
vrouw voor de klas in de eerste plaats
iemand is, dus niet iemand die al
leen maar iets staat te beweren, dan
mist dit zijn uitwerking nimmer en
de jeugd plaatst zijn vertrouwen
daar, waar niet alleen een goed va
derlander aan het woord is, maar
waar een open oog en oor wordt
aangetroffen voor het wezen van
andere volken. Zodoende behoort
het: „right °r wrong, my country"
niet meer in de huidige vocabulaire
van de onderwijskracht thuis.
plechtigheid zongen alle aanwezigen
het studentenlied „lo Vivat".
Koningin Juliana begaf zich hier
na weer naar het hoofdgebouw, waar
zij een rondgang maakte langs de
patiëntenkamers. Zij onderhield zich
met alle zieken en informeerde be
langstellend naar de vorderingen
van hun studie en. of zij reeds ten
tamens of examens in het sanato
rium hadden gedaan. Het bezoek
van de Koningin, die de thee in het
sanatorium gebruikte, duurde ruim
drie kwartier.
VRIJDAGMIDDAG HEEFT H.M.
koningin Juliana de eerste steen
gelegd voor het Curagao-pavil-
joen van het Nederlands studen
tensanatorium te Laren. De ko
ningin metselt de eerste steen.
Engeland tegen eigen
traditie in
Was het niet treffend dat Enge
land, blijk gevend zijn geïsoleerde
positie te willen verlaten, bet ini
tiatief nam tot het. organiseren van
internationale ontmoeting van le
raren en leraressen bij het Middel
baar (in ruime zin genomen) en
Kweekschoolonderwijs ln de landen
van de Westerse Unie, die iets voor
de Uniegedaehte gevoelen? Tien
dagen lang hebben deze mensen hun
gedachten uitgewisseld en getracht
richtlijnen aan te geven voor de
wijze waarop in de practijk aan de
leerlingen de idee worden bijge
bracht dat Groot Br-, Frankrijk,
België, Luxemburg en Nederland
niet naast elkaar leven, gescheiden
door weliswaar geen ijzeren gordij
nen, dan toch dikwijls door min of
meer dikke gordijnen van minder
stug materiaal, maar dat ze, ondanks
hun verscheidenheid (gelukkig ver
schijnsel!) een gemeenschappelijke
erfenis bezitten die de mogelijkheid
tot samengaan insluit. Wat een pers
pectief voor vakken als Geschiede
nis en Aardrijkskunde, waarin we
hebben te leren niet alleen in de
ondeugden van anderen en in de
deugden van onszelf te geloven en
elk superioriteitsgevoel van ons af
te leggen ten aanzien van andere
volken. Doet het niet merkwaardig
aan dit uit Engelse mond te verne
men? En toch.... zo sprak de Par
liamentary Secretary van het Mi
nistry of Education in zijn openings
woord van deze Western Union
Course, waarbij hij uitging van art
3 der Brusselse Conventie dat han
delt over de erkenning van de men-
selyke waardigheid en het waar
borgen van de rechten van de mens.
Het gaat hierom, aldus genoemde
P.S. dat nu het Christendom in prac
tijk gebracht wordt.
Het onderwijs is nu eenmaal een
weinig spectaculair bedrijf. Het
werkt binnen vier muren en zijn
belangrijkste voorwaarde om resul
taten te boeken ts rust, maar daarom
is het geenszins minder belangrijk
dan wat het journaal in de bioscoop
van de buitenkant van het politieke
leven laat zien. integendeel. Hier
wordt de basis gelegd voor de vor
ming van hen die later in of ten op
zichte van het buitenland een rol
van betekenis zullen spelen. Wan
neer nu de leraren uit de landen van
de Westerse Unie elkaar steeds beter
leren kennen cn in hun onderwijs
met een daartoe onontbeerlijk en
thousiasme hun leerlingen kunnen
doordringen van een beter begrip
omtrent de volken waartoe zij be
horen, dan bewijzen zij tevens een
belangrijke dienst aan de wereld
omvattende organisatie die we
Unesco (United Nations Educatio
nal, Scientific and Cultural Organi
sation) noemen.
Als onderwijsmensen kunnen wij
niet hoog genoeg waarderen wat het
gastvrije Engeland door het perfect
organiseren van deze „Tiendaagse"
in een Ideale omgeving als die van
Ashridge ten N.W. van Londen
(een oud klooster werd hier ver
bouwd tot een 10e ecuws-Gothisch
kaateelachtig bouwwerk, zo dat het
een even Ideaal conferentieoord
werd als de entourage in natuurlijk
opzicht) is begonnen en wat in 1950
in Frankrijk en daarna, hopen we, in
de Benelux-landen zal worden
voortgezet De zeer intensieve dis
cussies in kleine groepen meest met
Engels als voertaal over tevoren be
kendgemaakte onderwerpen had
reeds een zodanig contact tengevol
ge (aan de maaltijden en in onder
linge gasprekken werd dit vanzelf-
ilng. Med.)
(foldalm kwt&nc'
Wanoctr I» «kol Uw booW t* **n
•taUn band geklimd wordl waoa—t
i^èn ot r
helpen direct
sprekend versterkt) dat we al spoe
dig geen vreemden meer voor el
kaar waren.
Gevaren voor gezin liggen
voor de hand
Genoemde onderwerpen hadden
betrekking op relaties tussen Wes
terse beschaving enerzijds en taal,
geschiedenis, kunst, wetenschap, ge
zinsleven, onderwijs anderzijds. Zo
werd b.v. in de groep gezinsleven
en Westerss beschaving gewezen op
de grote invloed van het „goede"
gezin op de stabiliteit van de staat
en omgekeerd. De werkelijke de
mocratie begint reeds in het gezin
waar naast de economische verant
woordelijkheid tot instandhouding
van het gezin döor de leden
de liefde, de zelfopoffering en
het wederzijdse respect de on
ontbeerlijke bindmiddelen zijn. De
gevaren die het gezinsleven bedrei
gen liggen op velerlei gebied en
overal erkent men b.v. de funeste
invloed van bepaalde films, magazi
nes, dans- en drinkgewoonten, maar
ook van romans die niet alleen van
derde rangsschrijvers, maar ook van
schrijvers van naam zijn en waarin
een volkomen desolaat gezinsbeeld
als de normale toestand wordt voor
gesteld zodat de jeugd een totaal
verwrongen beeld van de maat
schappij krijgt. Het loslaten van de
geestelijke en ethische grondslagen
waarop het gezinsleven berust ver
hindert het gezin zijn functie uit te
oefenen van „Channel for the trans
mission of Western Civilisation".
De opvoeders bulten het gezin
hebben een belangrijke taak om het
gezin te helpen weer zijn bijdrage
tot het leven in democratische zin
(waarbij dus in de ander dc waar
digheid van de mens erkend wordt)
te kunnen geven. School, jeugdbe
weging en gezin moeten partners
zijn in het opbouwen van de maat
schappij langs democratische weg.
Is het wonder dat bij het afscheid
op II Augustus de handdruk meer
was dan alleen een simpele beleefd
heidsbetuiging? Velen waren wer
kelijk ontroerd. En hoe vaak vindt
U dit in de wereld der diplomaten?
B. Hagtinglus
Minder gepraat over
oorlog gewenst
NEW YORK. „De volken van
West-Europa zouden willen dat de
Amerikanen' wat minder over oor
log spraken", verklaarde mevr. Bol
ton, republikeins lid van het Huis
van Afgevaardigden voor Ohio en
lid van dc Commissie voor Buiten
landse zaken van dit Huis, bij haar
terugkeer van een reis door Europa.
„In Frankrijk spreekt niemand
over oorlog", aldus mevr. Bolton,
die haar landgenoten verwijt „de
Russen argumenten in handen te
spelen om hun oorlogsapparaat ln
gereedheid te brengen door de bla
den en redevoeringen te vullen met
oorlogsnieuws.
„Het is niet nodig moord en brand
te schreeuwen om sterk en paraat
te zijn", aldus mevr. Bolton, die een
boek over de communistische tactiek
heeft geschreven.
