HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Eensgezinde Grole
Drie weer uiteen
ss „Southport,'r het
10.000sle sehip
en dertig jaar verlangen naar vrede
Wie de moed verliest, verliest al
r
ens neer!
Dit zij de
taak
Vermoedelijk verstrekkende
besluiten over Duitsland
Benelux deels bij
beraad betrokken
JHimi-verhonjing-is
uitgesteld
v J
ln West Duitse staat gaapt
kloof tussen links en rechts
Socialist Schumacher beticht Adenauer van
opoffering van nationale belangen
Vreugde in Rotterdamse haven
Bemanning officieel
verwelkomd
schiphoEbatavia
Duizendste retour
vlucht sinds 1945
11
11 November 1920
v_
KLAPROOSDAG
Dwang tot vrede biedt
nieuwe kansen
dr W. J. Jong
r~f i
9e Jaargang, no. 265
Vrijdag 11 November 1949
Eed. en Adm. Lang® Haven 141, Schiedam
TeL 69300 Aboun.prljs: per week 032
per kwartaal f4.10. losse nummers 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
398644 Bankier) Amsterdamsche Bank
te Botterdam -— Dlrecleun B.-de Vries
Hooidredacteur: W. B. P. Schaper
PASIJS. Van de ^Irle ministers van buitenlandse zaken der grote
drie, die gisteren en eergisteren in Partfe hebben geconfereerd, heeft de
Franse minister Robert Schnman het misschien wei bet drukst gèhad.
Üp de tweede dag van bet overleg met z^jn collega's van Amerika en
Engeland heeft :hy ook nog een zitting moeten bijwonen van dé Franse
regering, daar hu geen absolute volmachten had voor het treffen van
beslissingen inzake Duitsland.
Blijkens, een communiqué, dat werd uitgegeven nade zitting van bet
Franse kabinet, heeft Schuman de door bem gevraagde Instructies ge-
De bijeenkomst van het Franse
kabinet was vastgesteld op zes uur
Schuman's, collega's hebben echter
tot over half zeven op bem moeten
vrachten, daar de middagzitting der
grote drie tater eindigde dan aan
vankelijk was voorzien.
Aan deze middagzittlng werd ook
deelgenomen door de ministers van
buitenlandse zaken der Benelux-
landen, voor Nederland door mr
stikker, voor België door Paul. van
Zeeland en voor Luxemburg door
Josef Bech,
Na afloop van de middagbyeen-
komst weigerden zij zich uit te la
ten over het besprokene» Van'Zee
land, die er welgemoed uitzag, zelde
echter tot een der journalisten: „Ik
vertel -niets, maar misschien zegt
mtJn stemming u iets."
Strikt genomen heeft de bijeen
komst de 'grote drie niet .twee, maar
drie dagen, in beslag genomen, daar
de- avondvergadering" van Donder
dag eerst hedenmorgen om twee
uur'werd. gesloten.
Het communiqué,dat. tta afloop
wérd uitgegeven, biedt "wéjnig hou
vast voor conclusies omtrent het
besprokene, afgezien daarvan, dat
Duitsland inderdaad de hoofdscho
tel-heeft uitgemaakt op de agenda.
Zgl willen de bevoegdheden van de
West Duitse regering uitbreiden
naar de mate, waarin deze blijk
geeft van democratische." bedoelin
gen. Verder heet het, dat de mi
nisters een héropnemihg van Duits
land in. da Europese gemeenschap
wensen te steunen" en te bevorde
ren.-'
Iets. wtfzer werd een vertegen
woordiger .van het persagentschap
Reuter misschien ln een onderhoud
met een woordvoerder van bet
Gistermiddag deelde minister
Drees; in de Tweede Kamer mede.
dat de huurverhoging op 1 Januari
niet zal kunnen ingaan, omdat de
verlaging van inkomstenbelasting
en loonbelasting, waarmede de
huurverhoging samenhangt, dan
nog niet is tot stand gekomen.
Franse kabinet, nadat dit met
Schuman had geconfereerd. Deze
zegsman ontkende, dat er op de
conferentie der grote drie is géspro-
ken over herbewapening van West-
Dui Island. Wel zou zijn aangeroerd
het strategische luchtledig, dat het
gedemilitariseerde Duitsland vormt
tussen het defenslesysteem van het
Noord .Atlantische Pact en de mi
litaire macht van de Sowjet Unie;
Volgens deze woordvoerder zou
het voornaamste onderwerp 'dat aan
de orde kwam zijn geweest de stop
zetting van de ontmanteling van ae
Duitse zware industrie en de pro
blemen van veiligheid der geallieer
den, die daarmede samenhangen.
't Kan verkeren
(Van ome parlementaire
redacteur)
Toert prof. Romme in 1938 cis
minister pan Sociale Zaken de
/ci«derbtjsiag in de Tweede Ka-»
mer verdedigde, drong de heer
üreestoen nog gewoon Kamer
lid voor de SDAP, er op aan,
dat de kleine zelfstandigen ook
in het genot van kinderbijslag
zouden worden gesteld. Minister
Romme wees er toen op, dat een
regeling van. de kinderbijslag
voor kleine zelfstandigen op
grote moeilijkheden stuitte.
Nu is de heer Drees minister
en heeft prof. Romme als Twee
de Kamerlid op het toekennen
van kinderbijslag aan kleine
zelfstandigen aangedrongen.
Dinsdagmiddag heeft hij zelfs
daaromtrent een soort tcitima-
tumgesteld en gezegd, dat de
Regering dan maar 40 of 50
mïlhoen op tafel moest leggen.
En nu was het gistermiddag mi
nister Drees die, met een glim
lach daaraan herinnerde en op
zijn beurt prof. Romme er op
moest wijzen, dat een sluitende
regeling poot kinderbijslag aan
kleine zelfstandigen uitermate
moeilyk is, vooral in verband
met de premieheffing.
Zo kan het inzicht in wat men
wettelijk uitvoerbaar acht nog
wel eens veranderen naar ge
lang'van de positie welke men
inneemt.
BONN. Nauwelijks is de federale West Duitse staat gevormd en
hebben de geallieerden bepaald, dat bij alle bevoegdheden die de rege
ring hiervan heeft, haar die over het voeren van buitenlandse politiek
onthouden blééf, of de politieke praktijk bewijst, dat deze staat ook
zonder een ministerie van bniteniandse zaken internationale politiek
kan bedrijven. Sterker nog, het blijkt, dat de strijd tussen de gro.te
politieke tegenstanders In West Duitstand,.de christen democraten onder
Adenauer en de socialisten ónder Schumacher zich kristalliseert in
vraagstukken van buitenlands beleid.
Oorzaak van deze strubbelingen
is, dat Adenauer tracht tot een ac-
coord te komen met Frankrijk.
Hiertoe is, hij bereid het aanvanke
lijk ook door hem afgewezen Ruhr-
statuut, dat de geallieerden uitge
breide controlerende bevoegdbe.
den geeft over dit industriële cen
trum, te aanvaarden."
Hij', is bereid.Frankrijk door ka-
pita algipy ester ing- in déze; ipdus;trie,j
men'•spréékt van'veertigPé^ocënt>
directe medezeggenschap te verle
nen ën ten Slotte is hij bereid af
te zien van de aanspraken, die
West Duitsland doet gelden op het
onder Franse controle- staande
Saargebied,
Schumacher heeft Donderdag ge
tracht Adenauer in het parlement
over. deze, door hem sterk .afge
keurde, politiek te interpelleren.
Hij is daarin niet geslaagd. In,
ROTTERDAM. Het tiendui-
zendste schip is er.. Gisteravond om
vüf voor half elf viel hét 8183 b.r.t.
metende Amerikaanse stoomschip
„Sonthport" uit Savannah de pie
ren van Hoek van Holland binnen.
Ongeveer een half uur na midder
nacht arriveerde het schip, dat ge-'
laden is met terpentijn en hars en
toebehoort aan de South Atlantic
Line, in de eerste Petroleumhaven
te Pernis.
Het "schip,-dat onder;.commando
staat van kapitein Ben Shaw. heeft
slechts kort .vbü - Pakhuismeester en
gelegen. Vanmorgen vroeg verhuis
de het al naar Quick Dispatch in
de Merwehaven..
Op 23 Augustus 1939 was het de
laatste maal, dat een tienduizendste
schip de haven van'Rotterdam bin
nenliep. Het .is verrassend, datdit.
aantal vier jaren na de bevrijding
opnieuwbereikt kon worden.
Scheepvaartkantoren en openbare
gebouwen hebben onmiddellijk de
Zuid-Slavië ontvangt van
j VS vliegtuigbenzinë
WASHINGTON. Z«id-S!avie
zal van de VJS. vliegtuigbenzine
ontvangen. Het betreft een hoeveel,
heid van 40,000 vaten, waarvoor
de Amerikaanse regering een bij
zondere uitvoervergunning heeft^
verleend.
DEN HAAG. Naar wij verne
men, is Sultan Hamid II bevorderd
tot generaal-majoor van het Ko
ninklijk Nederlands Indonesisch le-
^crjaet KNJ.L,
Tijdelijk enige regen
Weersverwachting, geldig van
Vrijdagavond tot Zaterdag
avond: 'rffi X". l-L
Meest zwaar bewolkt met tij
delijk enige regen. Matige en
later langs de kust af en toe
weer krachtige zuidwestelijke,
wind. Aanhoudend zacht,.
12 Nov.: Zon op 7.54 onder-16.54;
Maan op 22.07 onder 14.08.
vlag uitgestoken. Gezagvoerder én
bemanning zijn, traditie-getrouw."-
door de Stichting Havenbelangen
verwelkomd. .Een officieel bezoek
aan het aadhuis is ér: op gevólgd.
DEN HAAG Op de dag af
precies vier jaar nadat ;in Novem
ber 1945 de luchtlijn Amsterdam-
.Batavia werd heropend, is 'KLM-
gezagVDerder H. Vis met deLock-
heel Constellation „Batavia" van
Schiphol 'opgestegen ora de dui-,
zendste na-aorlogse. retourvlucht
naar Indonesië te ondernemen. Dit
betekent, dat in de korte tijd sinds
de oorlog meer vluchten naar
Batavia geschiedden, dan in de
veertien jaren tussen 1928 en. hét
begin van 1942.Indie: periode
kwam men nl. tot een aantal van
■970!i - J V-V,-
Italië voorgesteld als
trustee v;oor Somalilaud
LAKÈ SUCCESS. De Politieke
commissie van. de Algemene Verga
dering der... Verenigde Naties heeft-
Donderdag met 48 tégen 7 stemmen
en 4 onthoudingen beslaten de-alge
mene vergadering aan te bevelen,
dat Italië het beheer van zijn voor
malige kolonie Somaliland zal. wor
den opgedragen.
Overleg tussen Nederland
en VS over tolmuren
WASHINGTON. 'HÉit Ameri-
kaanse ministerievan financiën
heeft zich in verbinding gesteld mét
Frankrijk, België,, Nederland,Zwe
den en: andere landen, teneinde deze
landen uit te nodigen tot het voeren
van besprekingen te Washington
over bepaalde - douanevraagstukkën.
DEN HAAG. Het troepen-
transportschip„Tabinta" is op 4
November uit Tandjong Priok naar
Nederland vertrokken. Aan boord,
bevinden zich. de volgende: gesloten
onderdelen: het derde bataljon van:
bet garde regiment jagers, dé eerste,
hulp verbandplaats afdeling en het
322e spitfire squadronvan de lucht-;
macht Nederland.-
plants 'daarvan heeft hij, die be
weert in deze aangelegenheid te
spreken namens de overgrote
meerderheid van het Duitse volk,
een persconferentie belegd, waarin
hij 'zijn- klachten uitte.
De kërn van zijn critiek houdt
hei volgende iri*.
„Duitsland is internationaal niet
zo"zwak als hét schijnt.:. Eenver
enigd Europa kan ..Duitsland even-
cpuip nüföen; als 'I^ölanÖ'^!<":5zótt-
"den Europa- kan stellen.. De. Duitse,
'toetreding.' tot de raad van Europa'
;is voor de anderen even nuttig als
voor 'Duitsland. 'Wanneer men dit
in bet óog houdt; komt men niet zo
gauw dn de verleiding, toe te geven
jvaar..het;niet nodig is."'
Volgens- Schumacher is Adenauer
te ver gegaan bij het-toegeven aan
de. Franse eisen. Bij Schumacher
spelen hiér twee gedachten een rol-
Jn de eerste plaats weet hij zich,
doör-aldus te spreken, de trompet
■van wat yele Duitsers, ook buiten de
rijen van zijn partij voelen. In de
tweede plaats vreest hij. dat, door
Frankrijk (in wezen de Franse
staalindustrie) medezeggenschap te
geven in de zware industrl'e in de
Ruhr, de hóóp der Duitse socialis
ten op nationalisatie van deze in
dustrie geheel in rook opgaat,
In geallieerde kringen in Bonn
acht men de verbitterde en naar
het schijnt onverzoenlijke strijd
tussen Schumacher en Adenauer
catastrofaal," voor het herstel - van
meer normale verhoudingen in en
met West Duitsland.,
Wa-pen-stil-stand-wapenstilstand. Als slagen van de Klok der Wereld zijn die woorden
111 111 F* m vernomen- Wapenstilstand, elf uur, op de elfde dag van de
•X J. UUJ elfde maand van het iaar. dat niet laneer striid. doch vrede zou
elfde maand van het jaar, dat niet langer strgd, doch vrede zou
brengen...... 11 November 1918: een keizerrijk stort ineen en een
keizer, een opperbevelhebber te velde, vlucht
het kleine, neutrale Nederland binnen.
11 November 1918: het neutraal-géÖle:
vèüj Nederland zal geen geld meer
verdienen aan zijn onzijdigheid, J
maar het "zal ook geen gevolg
geven aan Lloyd George's eis,
om Wilhelir. O uit te leveren.
Geen „hang the Kaiser" als wij.
er iets in'te zeggen hebben,
want wapenstilstand betekent
immers „geen daden van oorlog"
meer, —- betekent, dat er geen' 5000
jonge mannen meer per dag aan ieder
loopgTavénfront sneuvelen, betekent
immers geen verwoesting meer van Frans
grondgebied. Wapenstilstand biedt herademing,
uitzieht op-vrede. En wat voor een vrede!:
Woodrow Wilson heeft er 14 punten voor opge
steld, zelfs .voor de verliezer 14 aannemelijke,
verleidelijke punten, want er zal uit de wereld
brand een Broederschap der Volkeren voortko
men, ongekend, uniekeen Volkenbond die
voortaan alle oorlog uitschakelt als middel om
conflicten te beslechten!
11 November 1919.
Wat' een?'jaar geleden nog zo eenvoudig leek, blijkt
moeilijker te zijn dan men gedacht bad; alleen kunste
naars en idealisten vinden het nog steeds eenvoudig.
Maar de'iréalisten en al die anderen beseffen, dat de vrede
yeroverd moet worden, dat vrede roept om veilig
heid, dat vréde-iets is, dat men niet kan aanranden.
Vrede blijkt; nu reeds voor een ieder iets anders te zijn.
Voor de meeste Nederlanders was
hun vrede er al, toen de zoge
naamde revolutie der socialisten in
het Niet verliep, nadat Troelstra. we
zenlijk een ridder zonder vrees en
zonder blaam, alle ..schuld" op zich
had genomen en verklaard had: ,.Ik
beb mij in de machtsverhoudingen
vergist!".
Maar voor de buitenlanders was
de vrede reeds een belangen-ducl
geworden. Ziek en moe kruiste, te
Versailles de uitgeteerde Ameri
kaanse prof. Woodrow Wilson zijn
idealistische degen met de werke-
lükheidssabel' van de verwoede Tij
ger Clemenceau. die ledereen uit
daagde om ook over te gaan tot de
sabel. .Br zijn' 20 millioen Duitsers
teveel!" .bleef een van zijn veel ge
citeerde uitroepen.
Hij maakte zich en z'n politie konbe-
mind. d_ez'e oudo Franse vechtjas,
nóg kmbeminder 'dah'de Junker.' die
naar Versailles gekomen was om de
voor zyn land gedicteerde vrede te
vernemen en die des nachts achter
een prikkeldraadversperring werd
opgeborgen. Deze Junker, graaf van
Brockdorff Rantzau, weigerde op te
staan, toen hij het dictaat vernomen
had en moest antwoorden.
OP l>E PLACE de PEtoile, onder
de Arc do Trlomplie, die werd
opgericht ter ere van de over
winningen van Napoleon Bona
parte. bevindt rich het graf van
FrankrUks onbekende soldaat
uit de eerste wereldoorlog. Eer
der vele onbekende soldaten,
die gebleven tijn op de slag
velden van Verdun, de Sorame
en het Argonnenwoud. Op wei
nige meters afstand van de
plek. waar hU de eeuwige rust
geniet, raast het verkeer van
de wereldstad rond Jncen dim
mer eindigende carousseL Maaf-
bU zijn graf hangt desondanks
lets van de stllbe des doods en
brandt stil de eeuwige vlam.
Dit ts de plek waar Parijs elk
laar opnieuw op Wapenstll-
stundsdag zijn doden gedenkt,;
Doden uit de Jaren 19141918,
doden alt do Jaren 13391944,
DEN HAAG. Met ingang van
27 November zal de K.L.M. de fre
quentie van de dienst Amsterdam—
Parfjs verhogen. Er zal een ochtend
vliegtuig worden ingelegd, dat om
streeks 8.15 uur van Schiphol zal
vertrekken.
Vrede' werd, in 1919, door en na.
Versailles een koehandel van onver
vulbare herstel-eisen.
Vrede is airede onbehaaglijkheid
overf, „Versailles", want het onvol-
komèn „Versailles" zal onvervul
baar! blijken te zijn; erger nog: „Ver
sailles" zal Duits verzet oproepen en
Duitsland is eert" wild land gewor
den, waar men. niet tegen politieke
moorden opziet,* vooral als het vre-
delieyenden geldt.
11November werd langzamer-
handj een .Bezweringsdag, een wan
hopige dag; waarvan men hoopte,
dat als er maar genoeg nadruk zou
werd- gelegd op de verschrikkelijk
heid ;van een tweede wereldoorlog,
oorlogszuchtige neigingen „vanzelf"
zouden smoren.
Als'; de Volkenbond maar „weer
baar" wilde wórden.
Als, men zijn vroegere vijanden
maar kon omtoveren tot niet-
vijanden.
Als vergeven.-en., vergeten maar
niet jzo'n; zware':Christenplicht was.
ds Kr. Strijd
(hoofdbestuurslid
„Kerk en Vrede",
12 November wapenstilstands
dag. We zijn het bijna vergeten
En tóch 'is dat niet goed.
'11 November 1918 ging er een
zucht van verlichting door de we
reld: de wapenstilstand met Duits
landwerd. gesloten. In zeer velen
lëefde:de hoop: dit einde van de
oorlog zal ook het begin zijn van
een nieuw tijdperk- van opbouw en
vrede. :■-! 'I-
II November tuapensrilstands-
dag. Is het niet dwaas om er nog
aan te denken? vV:
Toch-nietwant ik geloofdat we
n-u, op li-November 1949, mede ge
leerd door 31 jaren wereldgeschie
denis tot de volgende conclusie ko
men.
1. Een oorlog lost geen enkel
probleem op, maar schept er wel
nieuwe problemen bij. Dit is geble
ken by wereldoorlog I, bü tocreld-
óorlog II, dit zal ook gelden bij een
ëvzentueél nieuwe wereldoorlog.
21 Daarom moet elke beweging,
die de: vrede tuil beuorderen, en
geen vrede is .mógelijk zonder ge
rechtigheid voor allen en vrijheid
voor allen r— door ons gesteund
wordenAlles, wat het wantrou
wen, speciaal dat tussen Amerika
en Ruslandkan verkleinenmoet
door ons worden gesteund. Wan
neer. we ditdoen, verliezen we óns
karakterniet. Integendeeltoé be
houden het,: Door onze verrmilitari-
séring verliezen we ons karakter
■wel.
3. Wy zijn geen vage idealisten.
We zien, dat de strijd in de we
reld zich toespitst rondom de eco
nomisch sociale* vragen. Zonder ra-
dicale - en fundamentele verande
ringenin onze maatschappijstruc
tuur komen toy er niet.
4.' Het komt in déze tijd van
collectiviteiten en blokvormingen
op de enkeling aan, Wat doetge
zelf? Het is gemakkelijk, de leus
aan te heffen: 'de wapens neder
maar wat doen we zelf? Laten we
ons omschakelen of houden wij
de reële mogelijkheid open, dat
we op een ogenblik zullen zeggen:
Neen?
5. Laten we niet vergeten: in
dienst van Vrede en Gerechtigheid
als christen zeg ik: in dienstlvan
het Rijk Gods moeten we bereid
zijn, evengrote offers te brengen als
in de oorlog.
We zeggen niet: als nu iedereen
eens dit. of dat deed het komt
in deze ty'd op de enkeling aan! En
als deze wereld nog een tijdje was
blijven bestaan, dan zullen die en-
'kelen straks ook gelijk krijgen.
11 November 1918 11 Novem
ber 19&ÏÏ,
Jongeren, ouderen,.intellectuelen,
arbeiders, leraars en ouders loa-
penstiLstanddag 1949 doet een be
roep op a
Doen we aan de nieuwe waan
zin mee. of niet? Het komt op de
enkeling aan.
En die-enkeling moet strijden op
het grote front van beweging, par
tij, kerk en volk. Maar hij moet ook
strijden :op het kleine front: in de
persoonlijke beslissing.
11 November 1949.
DE WAFENS NEDER
Dit woord moet nieuwe werke
lijkheid voor ons worden.
WIJ VERGETEN HEN NIET:...
Een oorlogsinvalide üit de Eerste
Wereldoorlog op de ereplaats ter
herdenking van dè gevallenen
uit die oorlog bij dé St..Margaret;
Kerk in Landen,
Als men maar op zijn, vrienden
kon vertrouwen,maar - waarheen
dreef het .eigenzinnige, rancuneuze
Italië?; wat voerde Japan in zijn
schild?; waarom trok Amerika, hét
rijke, zich zo weinig aan van het,
ook voor Amcrika's heil verscheur
de Europa?-<-• - A
De ware vredelievend en begin
nen, alles doorschouwend en alles
voorvoelend, wanhopig le worden.
De simpelsten onder hen verwach
ten alles van het klare „Laat'ieder
mens bij zichzelf beginnen' een
stik voorbeeld van de ware vrede te
worden", maar,:
De gecompiiceerden werken „nog"
met-- Volkenbondsgedweep.
De nuchteTen zeggen: „Een tweede
wereldoorlog komt binnen 15. 20
jaar; en daarna.En-onderwijl
ziet - mèn soms radeloos om zich
heen, orn té zien wat er noa van de
wapenstilstandsvreugde van 1818
over is. Schamper zegt menigeen:
„Uit 1818 is niets dan monumenten-
sleur overgebleven. De eeuwige
vlammen blijken dure vuren te zijn,
die men r.a afloop van de jaarlijkse
plechtigheid liever dooft, om ze tel
kens weer opnieuw aan te steken
als het nodig is. Zo diep Ia.de waar
achtige vredesbehoefte reeds ge
zonken. Vrede is iets, dat telkens
weer moet wordenopgewarmd.
'Een grootse herdenking uan
de lie November houden de
Engelsen ieder, jaar om.11 uur
voor Whitehall (Londen), waar
bij ook de koning en tal van
ministers aanwezig .zijn.
Ora elf our de elfde dag van de
elfde maand in bet laatste jaar van
de eerste wereldoorlog Is de ge
dachte gerijpt de in de oorlog geval
lenen en hun nabestaanden niet te
vergeten. Geen „aardig Idee" neen:
een dure plicht, die' tot Ieders be
wustzijn moest doordringen. Tban»
staan «dl aan nog meer graven, ere-
graveri.Want bij Iedere gevallene
afzonderlijk en- bjj elke rusthof met
velden ,vac kruisen bedenke men,
in alle eenvoud,
- dat de gesneuvelde gevallen Is
voor allen, die thans, leven, ge
vallen is. voor idealen,:die de
vr0e wereld schragen als zul
len, gevallen is voor de hoogste
rechten der mensheid. Draag
een klapröosje te zijner, te hun
ner nagedachtenis. Draag een
klaproosje als hernieuwing van
de reeds In 1918 afgelegde eed,
dat de levenden de wereld be
hoeden zullen voor een herba-
lLng van al het vreeslijke,
waaraan de beschaving in twee
wereldoorlogen onderworpen la
geweest,
Groeiend wantrouwen, haken naar revanche, agressi
viteit bjj wie zich tekort gedaan achtten, bewapenings
wedloop, economische crises en ten slotte, na een reeks
onheilspellende Incidenten de Spaanse burgeroorlog,
de Japanse overval op Mandsjoerye en China, Mussolini's
verovering van het weerloze Ethiopië, het verlaten van
de Volkenbond door Duitsland en Japan, Hitler's mili
taire bezetting van het Rijnland, zijn „onbloedige" an
nexaties van het Saargebied. Oostenrijk en Tsjecho-
slowakije de nieuwe wereldoorlog, vernietigender en
wreder dan alles, wat de mensheid tot op dat ogenblik
had beleefd, had zfcb als onafwendbaar aangekondigd.
Maar zelfs in deze jaren, waarin
de wereld als door een onzichtbare
macht naar de grote ramp werd ge
dreven, ontbreken lichtpunten niet.
Briand, de grote minnaar-des vre-.
des, drukt de hand van de goed-
willende Stresemann en voert
Duitsland de Volkenbond, .binnen.
De Sowjet-Unie treedt uit haar iso
lement te voorschijn en streeft naar
samenwerking mét de overige we
reld. "Amerika vergeet een ogenblik
zyn gevaarlijke afzijdigheid en
werkt mede aan het Kellogg-
Briand-pact, dat élke .agressie ver
doemt. En ieder jaar wéér,, op de
elfde November cm .élf .pur precies,
begint-een periode van twee minu-
ten stilte, waarin? de 'gebéden van
i millloenen om^het „rio.olt. weer oor-
log'" tën h'emel stij gen. Want: geen
tisohbètöog S? kati'-tï.hët 'fC'trérlangen
naar vrede in de mèhö permanent"
ondefdrukken. Daarvoor wortelt
het Je diep: in de harten wat: de
cynici er ook- van mogen - zeggen.
En nu, op deze elfde November
1949. boe staat het ër nu voor met
de vrede? Weer zi,jn kransen ge-,
iëgd aan - de voet - van de Are de
Triomphe en de Cenotaph.Weer
zijn talloze oorlogsgraven onder
bloemen bedolven. Weer zijn de
stille gebeden om de eeuwige jvrede
opgegaan.-En in Lake Success, Het
tijdéliike hoofdkwartier van dé
Verenigde Naties, hebben ;de ver-
tegenwoordigers der 58 naties, wier
taak het is de wens der millioenén
naamlozen, teverwezenlijken, een
ogenblik gelegenheid gekregen.om
zich te bezinnen op "de vraag; of zij
Hun opdracht inderdaad naar beste
weten en kunnen uitvoeren. r
Zal dit alles opnieuw te vergeefs
zifn? Zullen de Verenigde Naties
hetzelfde lot ondergaan als de Vol
kenbond? Er is veel wantrouwen,
4'erkeerd begrjp en naijver meer
dan in 1918 zelfs,. Het. -probleem,
heeft ook een andere, veelomvat-
tender vorm: gekregen. Na 1918
was .de. vrede in de. eerste plaats
een Europese kwestie; thans' is het
een wereldvraagstuk. Dat maakt de
zaak nog delicater, nog ingewikkel
der. Maar de aanpak ;is ongetwij
feld realistischer dan na Wereld
oorlog nr; I, Sentiment. waarmede
men toen het probleem benaderde,
is een onbetrouwbare gids geble
ken. Nu is verstand- de: drijvende
kracht De juiste combinatie is na
tuurlijk hart en verstand. En wan
neer zij,, ondanks veel, dat tot pes
simisme stemt, tot stand:;komt,
krijgt de vrede een betere'kahédaii
OÓit tevoren.-
Het is alweer jaren geleden, dat
we- op 11 November de toapenstil-
stand herdachten
Als we nu na een tweede wereld
oorlog onze gedachten laten gaan
over de elfde November, dan dringt
ztch onuermu'deiyk.- een uergelyfcing
OP. /- ;l.:-v.
En dan treft ons; dat 5 Mei veel
meer het. einde pan de bezetting, dan
de beur(jdingsdag. is, terwijl de elfde
November verbonden blijft met het
etndepan. de óoriög, dus met dë
vréde:. ::-y
d^oGk.in^erj'dreh., naelf.
November-1918 de"Wereld'-niet een'
vredig beeld: Ook toen heeft< dè ont
reddering geleid tot een langdurig
hasmeulen, tot talrijke grotere - en
kleinere conflicten. Maar desondanks
was de algemene stemming geheel
anders dan in 1945. Het was toen de
tijd, dat mlllioenen in het nooit
meer., oorlog" een vaste overtuiging
en een1 vurig nagestreefd doel von-
denti,
Maar. met de .loop der jaren ver
vaagde de herinnering aan de oor
log. AhderC vormen eisten dè aan
dacht. En hoewel de stemmen van
hen.r die betoogden dat een oorlog
geen oplossing'kori bieden- niets toe-
gen, ging men toch geleidelijk berus
Hoofdbestuurslid Aig, Nefl. Vredes Actie
WTJï?^öiii^-nn®iiE®iasuoïS37W*"anE!mmrog™™iHEfE™HH3ïiiiTrjiimiiii
ten in de onvermijdelijkheid van een
nieuwe wereldoorlog.
i Maar, zal men vragen, als taen on
danks de uredes-tuil der. volkeren de
kiemen van een nieuwe oorlog reeds
besloten lagen in het einde, van de
eerste, is dan vandaag de.sïtuatte niet
veel ernstiger, het gevaar niet drei
gender?
Ik geloof, van niet,- Er is thans geen
plaats voor schone leuzen, die de fei
ten perbtoetnen. En daardoor kunnen
toe met nuchterder ogen tegenover
detoerfceiykheid sfccn. Want het is
toch -wel zeker dat thans het besef
dat een nieuwe oorlog de grondves
ten vanonze beschaving zou aantasten
verbreider -is dan na 191£. Is het waar
de nood het hoogst is, tpelisioaar de
redding niet altijd nabij? Maar ze
ker bestaat er de mogelijkheid dat
het besef van het gevaar de krachten
wekt die gevaar kunnen keren. Van
de invloed van deze kracht zal het
afhangen of in de wereld van goede
kinderen plaats zal zijn 'voor de
mens, niet alleen als biologisch maar
ais geestelijk, wezen.
Dit zij dan de taafc waartoe deze
elfde November ons maant: het be
sef te versterken, dat er maar één
ding is, dat tot elke pr(js vermeden
moet worden, dat is.(gen nieutoe
l.j
