m
MEE OP DE VALKENJACHT ALS
IN DE,MIDDELEEUWEN
FRANS EXPONENT VAN ALLES
WAT ANTI-BRITS IS
CYNISME EN GEVOEL
Moord op Verzetsman
doorkruist alles
PORTRETTEN VIRTUOOSJE
5
Als een kogël schiet de rover
weg van de handschoen
Gevleugelde jager
op klein wild
j Romulo leert de
y.N. manieren
Nieuwe organen van
Atlantische raad
Minister Lecourt mo et van zich afbijten
in het Parlement
GENERAAL DE GAULLE
De politiek van Napoleon is
nog lang niet dood
Engelsen hooghartig
Fransen lichtgeraakt
De Engelse romansch rijver Evelyn Waugh
Zaterdag 19 November 1949
(Van onze speciale verslaggever)'
JASSEN AAK. Van Ja.
.coba van Beieren op de valken- '-WÊËÊÊ
jackt hebben wij op school
vroeger allemaal de plaat ge
zien, waar de onderwijzer zo
smakelijk van kon vertellen.
Bat was een interessante be
zigheid in de Middeleeuwen.
Maar vist u, dat er ook tegen
woordig nog valkeniers zijn in
ons land? Er zijn er, om pre
cies te zijn, vijf en samen heb
ben ze zeven vogels, vier edel-
valken of slechtvalken en drie
haviken. De valken zijn voor
de „hoge vlucht" en de haviken
yoor de „lage vlucht". En re
gelmatig trekken de vijf valke
niers, die van Wassenaar tot
Enschede in het land verspreid
zitten, met hun vogels op jacht.
Ze zijn verenigd in het val
keniersverbond „Adriaan Mol
ken", dat ook nog een twintig
tal niet-werkende leden telt.
Wouter Zonhesteyn in Harderwijk
beoefent, met zijn havik Selma de
„lage (vluëht". Selma is nog een jon
ge vogel, die Wouter verleden jaar
jn liet bos gevonden heeft, nog weinige dagen oud, door
stoma uit het nest gewaaid. Haviken zijn zeer zeldzaam in
ons land en de dierentuinen wilden de vondst graag hebben
maar Wouter kwam met de valkeniers ia contact en richtte
Selina af voor de jacht
Op een windstille middag trekken wil met Wouter en zijn
valkeniershulp door de stuifzanden van de Veluwe. Selma,
bellen aan de poten, zit op de zware leren handschoen van de
valkenier. Een prachtige grijsbruine vogel is het, met tenen
en nagels, meer dan drie centimeter lang, die werken als
verschrikkelijke nijptangen. Bijna een halve meter groot is
Selma en ze heeft een vlucht van meer dan een meter.
Roetsj...
Plotseling suist de vogel weg. We horen de wiekslag en *t gerin
kel van de bellen. Je schrikt er van. We lopen rustig, zien niets
bijzonders en ineens, roetsj, weg is de vogel, Is er wild? Waar?
Selma schiet als een kogel door.de
lucht, laag over de grond, tussen
dicht opeen staande dennen door
(zonder een veertje te verliezen) en
duikt dan met een slag naar de
grond. We rennen er achter aan. Als
we er buiten adem bij komen zit
Selma bóven op het konijn. De prooi
is al lang dood, bij de eerste greep
van de vreselijke klauwen aL En Sel
ma is al nerveus aan het villen be
gonnen. het „aansnijden" zoals dat
met een van de meer dan vijfhon
derd valkenierstennen heet. Maar
Wouter houdt de gehandschoende
hand bü en Selma springt er op.
Een stukje vlees uit de zak van de
baas dient als lokmiddel en belo-
niag."-£'K&
Een paar dagen latei', in de om
geving van Den Haag, zien we iets
van de „hoge vlucht". De edelvalk
op da handschoen heeft het kapje op,
de huif, zoals dat heet in de valke
nierstaal, Anders is de vogel niet te
houden. Selma zag ook al wild op
een paar honderd meter afstand, dat
ons niet was opgevallen. En de valk
heeft niet minder goede ogen. Het
is ook een prachtige vogel, rood
bruin in de jeugd (roodvalk), lei-
blauw dit oudere exemplaar, met
lichte, haast witte, donker geban-
deerde borst.
DE HUIF GAAT AF
Een kraai In de lucht Het kapje"
gaat af. Roef. daar schiet do valk de
lucht in. Hij is even groot als de
kraai, maar de strijd is gauw beslecht
en met de prooi in de klauwen gaat
de valk naar de grond.
Bij de jachten, die wij meemaak
ten, hadden we de vogel met zijn
prooi gauw weer te pakken. Maar
het komt ook voor, dat de rover er
mee tussen de struiken verdwijnt.
Dan kun je alleen aan het gerinkel
van de bellen aan de poten horen.
■waar hij zit. De prooi is dan meestal
al verscheurd. Want als de vogel op
jacht gaat, moet hij nuchter zijn,
niets in de krop hebben. En als hij
dan 'n prooi te pakken heeft maakt hij
er geen spelletje van.
Een enkele maal komt het voor,
dat een valk, of een havik de lucht
in gaat en zijn baas het nakijken
geeft. Dat is een enorme tegenslag,
want niet alleenzijn het zeldzame
dieren (de édelvalken komen hier
alleen op de trek voorbij) maar de
africhting heeft honderden uren aan
opofferend geduld gevergd.
-Een paar weken geleden is er voor
de radio nog „opsparing en voorge
leiding" van zo'n 'vermiste vogel ge
vraagd. U hebt dat misschien wat
overdreven gevonden. Maar nu zult
u hetbegrijpen.
r Daar is de rover
dan, met bellen aan
de poten, om zijn
aanwezigheid in
het lage hout te
verraden, wanneer
hij met zijn prooi
aan het spelenis.
Een trots dier
met felle blikeen
brok ingehouden
kracht. Wanneer de
valkenier zijn hond
opheft, dan schiet
de vogel als een
zucht van de zwa
re lederen hand
schoen en dan moet
het kleine wild
zich maar liever
bergen.,,
FLUSHING MEADOWS.
De voorzitter van da Assemblee
der VJL» generaal Carlos Ro
mulo, heeft na een rede van de
Poolse afgevaardigde Katz—
Suchy, die de Amerikaanse af
gevaardigde Benjamin Cohen 'n
vertegenwoordiger van Wall-
street noemde, de leden van de
assemblee verboden bij de de
batten termen dis- „sateltieten
van Moskou", „de delegatie van
Wallstreef> of „vertegenwoordi
ger. van de Cominform." te ge
bruiken. Zulke uitdrukkingen
zullen niet in het verslag wor
den opgenomen. Zij dragen niet
bij tot een atmosfeer van ver
zoening, welwillendheid of vre
de en zijn beneden de waardig
heid van de Verenigde Naties".
WASHINGTON. De NoonJat-
lantische raad het hoogste orgaan
voor de uitvoering van 't Noordat-
lantisch verdrag, heeft .twee nieu
we organen ingesteld: een voor de
behandeling van kwesties betref
fende de militaire productie en be
voorrading en een voor die van fi
nanciële en economische aangele
genheden, die met de defensie sa
menhangen. Het secretariaat van
beide organen wordt te Londen
gevestigd,.
In Amerikaanse kringen plaatst
men zich op het standpunt, dat de
behoeften van het Europees eco
nomisch herstel voorrang moeten
hebben vóór de militaire overwe
gingen betreffende de defensie der
West-Europese landen in het kader
van het Atlantisch pact De nieu
we organen zullen moeten aan
geven hoe West Europa zijn wa-
penvoorraad zal kunnen vergroten
zonder dat het economisch herstel
in het gedrang komt.
Dr Hans Seebohm, de minister
voor het transport van West-Duits-
land, heeft meegedeeld, dat West-
Duitsland spoedig zal beginnen met
de bouw van schepen voor de grote
vaart
De affaire-]oanovici (Vil)''
Op 15 Januari 1949 kanden de Parijse boulevardbladen een nieuwe
„verrassing" brengen: drie gemaskerde bandieten waren het huSa bin
nengedrongen waar mevrouw Joanovici juist op bezoek kwam b^J de
verloofde van haar jongste dochter, (de OUdflte was intussen getrouwd).
De verloofde, de heer Davidson, ook alweer 'n groothandelaar in vodden
werd plotseling overvallen en neergcknuppeld. Hij verweerde zich
en er klonken drie schoten. Dodelijk getroffen zonk mevrouw Joanovici
ineen. Deze bandieten werden spoedig gearresteerd. Het bleek dat zti
niet van plan waren mevrouw Joanovici „Uit de weg te ruimen." Het
was een „gewone overvalletje" waarvan zij toevallig het slachtoffer
werd, In 1941 had zü Hava Schwartz reeds echtscheiding aange
vraagd, en de scheiding zon nog in 1949 uitgesproken worden.
Sinds het begin van de oorlog, had
zij gewoond in Zuid-Frankrijk, in
Annecy en Aix-les-Eains, samen
met haar twee dochters die beiden
hun eindexamen van het' lyceum
hadden behaald. De oudste dochter
werd meester in "de rechten. In 194o
had mevrouw Joanovici zich.weer in
Parijs gevestigd.
Wannéér men nu echter zou
denken dat de climax ongeveer
wel bereikt was, vergist men zich:
Want In Juni1949 scheelde het
maar heel weinig of de zaak
joanovici had een kabinetscrisis ver
oorzaakt. Dit tengevolge van een
van die typische intrigues waarbij
het in Frankrijk dikwijls moeilijk
wordt oorzaak .en gevolg, te onder
scheiden. De zaken nemen hun inge
wikkelde loop; geruchten volgen op
onthullingen, personen komen in. 't
geding en ten slotte is de ganse poli
tieke santekraam in beweging.
Maar om de atmosfeer te schetsen
waarin de zaak-Joanovici intussen
gekomen was eerst even iets anders.
SC AFT A'S DOOD
Tijdens de bezetting was op. mys-
terieuze wijze de jonge Verzetsstrij
der S Ca ff a uit de weg geruimd: een
Babs met
tekenstift bij
de Navy
TOEN In de zomer
van 1944 een Ame
rikaanse kruiser de ha
ven van Le H&vre bin
nenliep, stond daar op
de kade een jonge
met sthïlders-
missZo ging het
maar door. Ze snapten
allemaal dat het. teke-
naresje het niet „gratis-
voor-niets" kon blij
ven doen en dus dok
ten ze allengetroost
tien dollar voor hun.
portret én het liep zó
storm daar aan die ka
de. te Le Havre, dat de
artiste volgnummertjes
moest gaan-uitgeven en
dagen ach!er elkaar
e van's morgens tot mid
dernacht. doórtekeride
om aan alle aanvragen
te kunnen voldoen.
Maar toen was haar
naam ook gemaakt bÖ
de U.S. tiavy.
7 IJ HEETTE Bar-
bara Godsdavo—
Golenko. was een Rus
sische van geboorte,
had te Parijs de Ecole
des Beaux Arts bezocht
en was daar «nder baar
leraren err mede-leer
lingen al min of meer
Vermaard geworden
omdat ze de kunst ver
stond binnen een uur.
een sprekend gelijkend
leven dl g-uitgevoerd
vrouw
ezel en
wachtte rustig tot de
mannen aan land kwa
men, toen klampte ze
een matroos aan en zei:.
„Ik zou je portret wei
willen tekenen. Het
duurt niet lang en het.
kost je./niéts;.;ga,. maar.
op.dit klapstoeltje zit
ten en hIs het klaar is
mag je het houden om
het aan je moeder of je.
meisje te. sturen." De
matroos vond het; wd
aardig en; willig de het
verzoek" In en dekjonge
tekenares ^.verdiepte
zich in- haar werk. Na-
- tuurlijk. kwamen er an
dere matrozen- en sol
daten omheen staan en
binnen een paar minu
ten zager) m? allemaal
dat het"uitstekend ging
lijken. ..Toen het. klaar
was en Jim verrukt
2iin contcrfcitsel In
handen hield, was Joe
al haastig op het stoel-:
tie neergestreken: ..En
nu eentje .van mij,
zich .zou verplichten
om alle zeelieden, die
dit wensten, te tekenen
en behalve hen natuur
lijk ook de luitjes van
luchtmacht of leger.
7 O KWAM „Babs,
the little- painting-
witch", zoals se bij de
Amerikaanse .Jantjes
heette, in. vaste dienst
van de marine. Ze.
werd gestationneerd in
Rode Kruisposten en
Zeemansclubs van Bor
deaux,. Southampton,
Livorno en Ostia en ze
tekende maar! De jon
gens kregen, hun. por
tretten allemaal gratis,
alleen moesten ze be
talen. wanneer ze Babs
de eervolle opdracht
gaven om van de-plaat
jes van „pin-up-girls'\
ook mooie portretten
te maken;
Men kan de .portret-,
ten die .Babs maakte
van G.L's "en anderen,
dié eenmaal tot de
Amerikaanse troepen;
behoorden.in alle de
len van de V.S. vinden.
Ze hangen ih .apparte:
ooriret van iemand te menten in wolkenkrab-,
kunnen maken. bers en In simpele ka-^
Na drie dagen van mers van boerderijen."
hard werken aan, de
kade van Lc Havre
kreeg rij Iemand van
dn Amerikaanse „Sea
man Service" bij zich!
dte haar eeti contract
aanbood, waarbij zij
ln negerslums" en in:
blokhutten, bü de' met
meer cn dc met minder
aardse goederen be
deelden. als herinne
ring a8n Babs.,het por-
trettenvirtuoosje.
van de raadselachtigste moorden uit
de Verzetsjaran.
De 20-jarige Robert Scaffa werd
op 27 Juli 1944, om 5 uur middags
doodgeschoten op de „route natio
nale" bij het dorp Ozoir' la Ferrière,
in het departement Seine et Marne.
Wa3 Scalfa een authentiek Ver
zetsman en werd hij omgebracht
omdat hij op de hoogte was van do:
handel én wandel van zijn. chef
Piednoir alias Bourguignon, en
Joanovici alias Spass? Of .was hü
een verrader die uit de weggeruimd
werd door zijn medestrijders?
HbI gerechtelijk onderzoek van
déze zaak bracht in elk geval de tal-
rijke verbindingen van Joanovici
met allerlei personen aan het licht.
De auto die Scaffa vervoerde op
zün laatste tocht, had toebehoord
aan Joanovici. De papieren van de
wagen waren, vervalst, doch niette
min gelegaliseerd door de directeur
van de Prefectuur, Na de moord op
Scaffa is de auto-verdwenen.
Verschillende hooggeplaatste poli
tieautoriteiten werden dqor deze
zaak in moeilijkheden gebracht. Al
lereerst de leider vhn de groep
„Horreur de la Police", Piednoir.
"Verder commissaris Foumet men
kent hem al die op goedé voet
stond niet Joanovici, van'wie hij
vaak geschenken kreeg.
Het duurde lang voordat de zaak
Scaffa door de politie in behande
ling genomen werd. Piednoir gaf na
talrijke verhoren toe, aanwezig ge
weest te zijn bij de moord. Hij werd
bijgestaan door ccn hooggeplaatst
ambtenaar die voor hem tussenbei
de kwam bij de rechter van instruc
tie door aan deze mee te delen dat
er te veel autoriteiten en hoogge
plaatste personen in de zaak ^ge
moeid waren. Hij maakte hierbij
blijkbaar gebruik van het feit dat
joanovici bewerkt had dat de echt
genote van de oud-minister Cara-
pinchi, die door de Gestapo gear
resteerd was en gevaar liep gefusil
leerd te worden, in vrijheid gesteld
werd op zijn interventie; Joanovici
zou daartoe met een millioen francs
de Gestapo, hebben omgekocht..,.
De toenmalige minister van Jus
titie, Teitgen, beval echter verdere
behandeling van de zaak-Joanovici.
Intussen werd pressie uitgeoefend
op een te Brussel geïnterneerd ge
heim agent die tijdens de bezetting
enige maanden in contact had ge
staan met Scaffa's. moeder. Men vid!-
de hem een verklaring laten afleg
gen waaruit zou blijken dat- zij en
haar 200n het verzet verraden zou-"
den hebben.
Ziedaar enige aspecten van een
zaak die nog steeds tussen de dos
siers ligt De moeder van Scaffa zal
echter niet rusten voordat de tragi
sche moord op haar zoon is opgehel
derd en, zoals zij het uitdrukt „de
eer1 van de jonge Scaffa van alle
smetten vrijgemaakt ia."
ANDERE INTRIGUES
In het parlement was het de afge
vaardigde Vincent Badie die zowel
Joanovici als Plednor in staat van
beschuldiging stelde. Voorts en
dit veroorzaakte de', politieke span
ning in het begin van Juni bleek
dat Joanovici In het bezit was van
een. bewijs, afgegeven tijdens de be
zetting door de huidige minister van
Justitie Robert Lecourt, een bewijs,
waarin verklaard werd dat Joanovi-
ci en Piednoir actief in het verzet
werkzaam waren geweest.
Op zichzelf zou dit voor niemand
bezwaarlijk geweest zijn. Wat Badie
en zjjn politieke medestanders ech
ter met hun manoeuvre beoogden,
was, te bewerken dat minister Le
court zou.aftreden, .Immers, het
proces Joanovici zou over" enige da
gen beginnen, men zóu dus de fi
guur krijgen van een minister van
Justitie die optreedt als getuige h
décharge bij een proces van de
grootste economische collaborateur,
de grootste „trafiquant" van heel de
Doriog. Hoewei sommigen verde
digden dat een dergelijk getuigenis
'a ministers aftreden niet zou be
hoeven mee te brengen, het zou, In
het ongezonde klimaat waardoor de
zaak-Joanovici tengevolge vaneen
zware perscampagne reeds gekomen
was, minstens een zeer vreemd ef
fect hebben opgeleverd.
Ziehier hoe de minister antwoord
de in het Franse parlement:
„Wil de heer Badie soms de Ver
zetsman die ik geweest ben, in het
geding brengen? Zal ik me soms
moeten verontschuldigen dat ik
Generaal de Gaulle heeft dezer dagen opnienw gesproken over de moge
lijkheid van toenadering tussen Frankrijk en Duitsland. Men heeft niet het
recht hem te verdenken van pro-Duitse gezindheid. Geen Fransman heeft
dat minder verdiend dan hij. Hem staan de veiligheid, maar ook'de glorie
van Frankrijk steeds voor ogen. Hij kan met Duitsland samengaan, zodra
dit niet meer een gevaar vermag te vormen voor z|jn vaderland. Dat la,
wanneer Frankrijk te allen tijde een overwicht kan uitoefenen op de
Duitse buurman. Dat betekent dan tevens de hegemonie van Frankrijk ln
West-Europa. Dat Is het grote doel, want de Gaulle ls geestelijk en politiek
een nakomeling van Richelieu en Lode wijk XTV. Ook Napoleon hoort
tot zijn intellectuele voorvaderen.
Duitsland is voor generaal de
Gaulle niet de erfvijand. Het is
een tegenstander die overwonnen
en onderworpen kan worden. Dit
stond hem voor ogen, zelfs op den
dag toen hij, in 1940 in Engeland
aankwam, „Eens komen wij tot
eer. vergelijk met Duitsland," zo
sprak hij zich toen uit. „De Duit
sers zijn een groot volk, met wie
wjj vroeg of laat zullen samengaan.
De oude worsteling tussen Duitsers
en Fransen zal, in zijn voorstelling,
een einde nemen met het definitief
bovenliggen van Frankrijk:
De erfvijand is Engeland. Een
traditie van vóór de 100-jarige
oorlog leeft daarin voort. Niet de
vijandelijkheden op zich zelf zijn
daarvan de oorzaak. Oorlogen uit
het verleden kunnen soms veeleer
dooSj
dr. M. v. Blankenstein
een band dan een kloof tussen vol
ken vormen. Wij kennen dat uit
onze geschiedenis. Engeland is voor
vele Fransen.en meer dan voor
enig ander Fransman voor Napo
leon geweest, wat Carthago was
voor de Romeinen, En het is een
machtig en onverwoest Carthago
gebleven in al die eeuwen, waarin
het de zee beheerste en Frankrijk
uit zijn koloniaal bezit drong. Hat
einde van al deze conflicten, waar
in Frankrijk steeds weer de uit
eindelijke verliezer was, vormde
het geschil over Fasjoda, aan de
Nijl in 3899, waarin Frankrijk zich
voor ernstig Engels dreigement
moest buigen.
Sedertdien heeft Wilhelm II de
beide landen, samengebracht, na
tuurlijk tegen zijn bedoeling. Hij
dwong Londen tot een Entente
cordiale met Frankrijk en Rusland,
zijn beide tegenstanders; door een
Aanslag op hoofdkwartier
van Italiaanse partij -
ROME. Onbekende terroristen
bebben een poging gedaan om het
hoofdkwartier van de katholieke
Christen Democratische Partij in
Italië dat op korte afstand van de
St. Pieterskerk te Rome is gelegen,
in de lucht te doen vliegen.
Een hevige ontploffing, deed de
deuren uit hun hengsels vliegen
en drukte dé ramen in van het huis
aan de overzijde van de straat,
waarin de Gemeenschap van Jezus
Is gevestigd.
De ontploffing had plaats een
paar uur na een demonstratie van
neo-fascisten, juist op het ogenblik,
dat de leider van de neo-fascis
tische beweging in het parlement
over de recente kabinetscrisis
sprak. De politie stelt een onder
zoek In.
poging van toenadering tot Berlijn
van dc hand te wijzen. Wilhelm, en
zijn rijkskanselier Von Bülote be
gingen de fout te geloven, dat En
geland, door die afwijzing, hope
loos geïsoleerd zou zijn, en genoopt,
uit-Duitse hand te eten. Zelfs toen
de Britten overstag waren gegaan
en met hun oude vijanden een. toe
nadering hadden tot*„ stand ge
bracht, wilde Wilhelm II nog niet
aan de echtheid daarvan geloven,
en hij waagde zich aan de eerste
wereldoorlog, overtuigd dat Enge
land in geen geval zich aan de
zijde van de tegenpartij scharen
zou..
Zelfs het vapenbroederschap in
de eerste wereldoorlog heeft het ijs
tussen Fransen en Britten niet
kunnen breken. Te samen hebben
zij, dank zij het beslissende ingrij
pen op zo menig punt van Presi
dent Wilson, het verdrag van Ver
sailles kunnen opstellen. Maar dat
is toen de grens van de samenwer
king gebleven. Na de val xmn Lloyd
George trad nieuwe wrijving daar
voor Tn de plaats, zodra de Fran
sen aandrongen op maatregelen tot
afdwingen van de vervulling van
het vredesverdrag. Reeds lag er
een nieuwe twistappel tussen de
beide landen. Vroeger, door al de
eeuwen van hun tegenstelling, wa
ren het de Vlaamse landen ge
weest, die Engeland steeds weer
tegenover Frankrijk in Het harnas
brachten, zodra Frankrijk de han
den daarnaar uitstak. Het land be
zuiden de gehelde was van ouds de
uitvalpoort tegen Engeland ge
weest Vóór Antwerpen als zodanig
op de voorgrond trad, was dit het
toén nog met de zee verbonden
sluis. In 1340 hadden de Britten,
door een vermetele overval, een
overmatige invasïevloot vernietigd,
die de Franse koning voor deze
havenstad hijeen had gebracht. Dit
was toen. hun redding.
De vrees was door de eeuwen
gebleven, en zij was nog niet ver
bleekt, toen Wilhelm H fn 1914 op
zyn beurt de hand naar. België uit
stak.
Na de eerste wereldoorlog ont
stond te Londen een nieuwe be
zorgdheid van het soort dat daar
permanent blijft, omdat de positie
van Engeland er permanent mee
gemoeid is. Toen was bet. Rrjn-
land-Westfalen de oorzaak..De be
zetting van het Ruhrgebied door
Fransen en Belgen in 1923 wekte
in. White Hall vijandige reacties.
Van dat ogenblik af was het,
schijnbaar machteloze, Berlijn veel
minder de vijand dan Parijs, dat
op weg scheen, zich een opper-
machtetige positie op het'vaste
land te scheppen,, oppermachtig
ook tegenover Engeland, door de
beheersing van Rijnland en het
Ruhrgebied. Te Londen was men
al evenmin overtuigd, dat de Fran
sen er ooit weer zouden wegtrek
ken als Berlijn het was. De ver
denking bleek ongegrond. Zelfs in
zake de linker Rijnoever bleek
Frankrijk op den duur inschikke
lijk. De tegenstellingen verflauw
den. Toen echter Austin Chamber
lain in November 1025 gehuldigd
werd wegens het verdrag van
Rapallo, was het meer om de ver
zoening met DuitsLrad, dan om de
nieuwe band, die met Frankrijk
gelegd was. Engeland weigerde
dan ook in Maart 1936, tot alge
meen verderf, volgens zijn., ver
plichtingen op grond van Locarno,
tegen de Duitse remilitarisatie van
het Rijnland op te treden.
Vriendschap is er nooit'ontstaan.
Vïchy stookte tot felle haat op
tegen Engeland. De vernieling van
de Franse oorlogsschepen bij Mers
el Kebir en elders, de tocht tegen
Dakar, de strijd in Syrië, op Mada
gascar en ook ten dele de gebeur
tenissen in Noord-Afrika, wekten
alle verhoogde gevoeligheid.De
Gaulle kon met Churchill niet*
overweg (met wie wel?.), zoals ge
neraal Catroux, intelligent vriend
van beiden, dezer dagen In een
boek nog eens heeft bevestigd.
Bevin is niet de man, om oude ge
voelens glad te strijken". De hoog
hartig lijkende Britse politiek van
gereserveerdheid in economische
samenwerking met het vasteland
van dit ogenblik, wekt in Frank
rijk meer dan elders nog, gevóe-
lens van geraaktheid en wantrou
wen. ;Het is heel moeilijk, de beide
volken elkaar te laten begrijpen.
rTankrljk heeft menige reden tot
dank tegenover Engeland, om het
geen in deze eeuw gebeurd is. En
bovenal voor zijn redding. Maar
oude wrok verdwijnt niet. door het
bewustzijn van verplichting. Het
tegendeel is menigmaal waar.
Van al wat er anti-Engels is in
Franse gevoelens is De Gaulle de-
exponent. Hij hoopt daarom eens,
op zijn voorwaarden, met een ver
deeld Duitsland, te kunnen praten.
Van Engeland wendt hij de ogen
af.
Joanovici en Piednoir in het Verzet
heb gekend? Moet lk me soms ex
cuseren dat ik een bewijs geschre
ven. heb, dat zij daadwerkelijk het
Verzet hebben, geholpen? Dat was
mijn recht en mijn plicht in 1944. In
het actieve Verzet kon het wcl eens
voorkomen dat men zich met men
sen in verbinding stelde die ;eo
strafregister hadden."
Aldus de minister tijdens dit hoog-,
lopende debat, dat overigens volgons
velen in wezen wag. 'uitgelokt om.
minister Lecourt weg te werken en
wetomdat hij zich verzette te
gen 'het herverschijnen van tijdelijk,
geschorste kranten....
De wegen der politiek, in Frank
rijk vooral, zijn ondoorgrondelijk, te
meer als ook de „Ondergrondse" cr
iets mee te maken krijgt. En dit is
Scaffa van achteren neer...
een zekere Cartier schoot
logisch want wanneer er ooit een
periode geweest Ia van daden en ge.
beurtenissen waarvan wij hooit de
oplossing zullen vinden dan toch ze
ker dé tijd van de bezetting.
En difc is- des te moeilijker naar-
.mate wij er verder van verwijderd
staan, niet in dé laatste plaats om
dat slechts zeer weinigen .de voor
stellingskracht hébben om zich na
jaren nog in de atmosfeer van dié
periode in te leven.
Is het misschien, ook daarom dat
men besloot de zaak-Scaffa niet te.
betrekken bü het procés-,Joanovici?
Of speelden dtidere .pèrsoohlijke
factoren :bierbij-een'rol?.
T~\ E VERTALING van twee wcr-
M-s ken van Evelyn Waugh in het
Nederlands geeft mij aanleiding,
deze vooraanstaande katholieke ro
manschrijver met enkele moorden
in is leiden de Nederlandse le
zers.
Na een boek over Rassetti debu
teerde hij alsromanschrijver met
het geestige Decline and Fall
(I92S), dat met veel zelfironie een
beeld schetste van de studentehsa-
menleving aan de Hogeschool le
Oxford. Men. leerde daarb(j de
auteur kennen als iemand met een
uitbundig plezier tn zotte situaties,
zeer Jiigh brow", gelijk een gewe
zen Öxförd-student pastzeer bril-
lant en cynisch en ook weer „so
phisticated", met dat onnavolgbare
lauw soort van humor, waar de En
gelsen zo sterk in zyh.
Het intellectuele spoi der bevoor
rechte klasse heeft htj geheel door, en
tot op zekere hoogte bewondert hij hel
en ls cr zelfs dupe van. Maar dan toch
alleen ln zover Hjj or lots te veel door
door: x.
Victor E. van Vriesland!
toegeef; aan valse HChaamte tegenover
het gewone menselijke gevoel. Ander
zijds is hy critlsch genoeg om dc eigen
aardige samenleving der Intellectuelen
daarginds, die een zo unieke Europese
cultuurtraditie achter zich heeft, op een
afstand te zien en om met heldere ogen.
ook hnar dwaasheden en zwakheden te
bespotten.
Soortverwante schilderingen van in
tellectuele kringen vindt men in zün
roman Vue Jtodleg {1930): In A Hand
ful of Dust (1934) Is het critlsch ele
ment sterk toegenomen en wordt eigen
lijk reeds de ondergang van de noga
„society" geschilderd. Daartussen in
liggen nog de reisverhalen Labels <1030
en The remote People (1932), en de.
roman Black Mischief. Dit laatste werk,
oak van 1932. vertoont da waarlijk on
vergelijkbare cn uiterst persoontRko
humor van Evelyn;Waugh op zün best,,
maar tegelijk zijn gebrek aan gevoelig
heid, zijn ruiv cynisme en afwezigheid
van sociale belangstelling; en zijn on-
i*'"■"hcid. Deze roman la nl, eer»
- geslaagde en.'oneindig gees
tige parodie van de Abessijnse maat
schappij haar onrust en woelingen. Van
enig religieus sentiment ie in deze
hardvochtige persiflage nog geen. spra
ke, hoewei Waugh In 1930 tot het'Ka
tholicisme overging. Enkele jaren, later
volgt dan Edmund. Canclan, een. "biogra
fie van een katholieke bisschop, en
werd de auteur- bekroond met de
Ha V/1 hor nden-prijs.
Van de latere romans noem lk:
Scoop (1938), Put on more Flagf (1942),
Brldeshead Revisited (19M) en The
Loved One (1018). Alleen over de laat-:
ste twee wil lk hier thans nog wat na
ders vertellen. ZJj verschenen achter
eenvolgens in vertalingr Terugkeer naar
Brideshoad. vertaald door E. van Andel
(De Bezige BIJ, Amsterdam; 1947) eh
Do Dierbare, vertaald door Koos
Schuur (De Bezige, BIJ, Amsterdam,
Bridoihead Revisited «peelt "gedeelte-
Hik weer in de Engelse studer.tenkrln-
gen. .waarin Waugh zo- thuis Men!
ontmoet er de decadente en; overver-
fijnde. dronkaards, die, dé. laatste schone
en zwakke loten zijn van een oude ci
vilisatie,. en bIb;achtergrond de familie
van een hunner., een aristocratisch ge
slacht, Innerlijkrooda afgebrokkeld
door de, géést-des tUds. schijnbaar nog
rijk en machtig. De geestige en. para
doxale dialogen,- «oms-nonsensicaal op1
-
de wyze var» het etudentikoze, soma
flonkerend als bü Oscar Wilde, verle
nen het boek de bekoring van een on
herroepelijk afgesloten tyd, hoewel
omstreeks 1920 de voornaamste hande
ling zich afspeelt. Aan dc andere kant
echter vindt men elementen in deze
roman, welke» voor Evelyn Waugh
nieuw zi:n. vergeleken met hel meeste
van zijn vroeger werk. Op diepe en
zuivere whze is hier de sentimentele
jeugdvriendschap weergegeven tussen
de twee hoofdpersonen, dc studenten
Charles cn Sebastian, en de latere lief
desverhouding tussen Jtilla, dc zuster
van deze laatste, en Charles. Bovendien
echter vjr.üt men als hoofdproblemen
c:n bizonder knappe on Indringende
beschrijving van het katholieke geloof
}o dit speciale mlMeu, en hoewel nan
het slot ook do skepllsche twijfelaar
Charles tot een zeker begrip ten aan
zien van de hier weergegeven gecom
pliceerde godsdienstigheid komt te
staan, mag men dit toch niet een apo
logetische beherlngaroman noemen. In
tegendeel, het ls verwonderlijk «n be
wonderenswaardig om he; katholicisme
door een kathotiek met zoveel afstand
cr een zo strenge en boeiende objec
tiviteit geschilderd te zien.
Van geheel andore aard Is The Loved
Ore. In deze roman ig de buitenge
woon talentrijke en misschim als zoda
nig nog niet algemeen genoeg erker.de.
thans 46-jarige auteur teruggekeerd tot
ho: zuiver sr,tyrJsehe genre, waarin hij
zo uitmunt. De satyrc betreft hier de
wijze, wnnrop Jn Cailfornlë ccn enorm
begrafenis- en crematie-bedrijf werkt.
Ditzelfde onderwerp was ook reed», tü
het meer torloobs, door Aldou* Huxley
ben.ar.deld ln zijn roman After mmy a
lear. Het weerzinwekkend exploiteren
van de dood en nl wat er mee samen
hangt verdient de meedogenloos folie
hekeling, welke deze roman bedoel: to
zijn. Dat zij overdreven is, durven wij
nauwelijks hopen, te meer daar zij door
Huxley's waarnemingen was voorafge
gaan, Men moet echter ongetwijfeld een
3terke maag hebben om dezo ijskoude
cn wrange drank, aan welks samenstel
ler wij onze bewondering niet mogen
onthouden, zonder kokhalzen te slikken.
Daarbij bedenkende, dat hetgeen aan
stoot geeft, niet de auteur is, die juist
zuiverend optreedt, maar een samen
leving waarin toestanden als de hier
geschilderde mogelijk en 2elis gewoon
zijn.
EVELYN WAUGH
