O
In speelgoed is er dit jaar
weer keuze genoeg
Eerste emigratie met subsidie
15 December per „Volendam"
j
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Weerstanden zijn strijdig met geloof in
macht dos Heiligen Geestes
Nederlandse industrie krijgt
buitenlandse concurrentie
Enige honderden ongeschoolden
zullen vertrekken
Canada'heef't nog
boeren nodig
Ook Neurenberg weer
op de markt
RECHTZINNIG - VRIJZINNIG
Victor E. v. Vriesland
acht zich beledigd
Het kan nög net.
Donderdag 1 December 1949
3
Een fijn gebaar!
Naar aanleiding van het com
mentaar van de heer Roos op Uw
artikel „Nazi-Christus" zou onder
getekende gaarne het volgende op
merken, Zeer zeker zou het een
zware opgave zijn een mens te
vinden zonder zonde, echter, dit
rsakt naar mening van ondergete
kende niet de kern, volgens hem
gaat het meer om de Christus.
Laat de heer Roos ir, gedachten
vertoeven bij hen, de beste zonen
van ons Vaderland, die in strijd
tegen de sadisten hun leven lieten
er. dit leven offerden niet alleen
om zich van hen te ontdoen of om
alleen maar de vrijheid te herwin
nen, doch zeer zeker ook omdat
dit een Christelijke zaak was en
ei velen zijn gegaan in Godsver
trouwen en zelfs daarom hun dik
wijls bovenmenselijke 'taak die 2«
zich stelden konden volbrengen.
Daarom noemt ondergetekende
het een belediging voor ieder, die
in de wrede tijd die achter ons ligt
aan de goede zijde stond, dat een
heerschap als Preisinger nu zyn
eventuele toeschouwers tot tranen
zal bewegen door zijn meesterlijk
spel als Christus.
Een fijne geste. Preisinger speelt
Christus, een fijn gebaar. Preisin
ger verschijnt onder de mensen
als verlosser. Hoe meesterlijk zal
hij aan het teruis sterven en pre.
velen: „Heer,' vergeef het hun, zij
weten niet wat 2ij doen.".
Tot slot breng ik mijn dank uit
aan hem of haar, die deze comedie
dorst becritiseren in het artikeL
„Nazi-Christus".
J. LODDER
Liftende militairen
IVSêt belangstelling las ik in Uw
blad de verschillende ingezonden
stukken betreffende het liften door
militairen. Aangaande een even
tueel verbod van liften, kan ik U
mededelen, dat dit alleen geldt
voor officieren, adjudanten-onder
officier, vaandrigs en kornetten.
Aan militairen van lagere rang is
het vragen van een „lift" toege
staan. Ik mag U er in dit verband
aan herinneren, dat de Inspecteur
der Koninklijke Landmacht Z.K.H.
Prins Bomhard indertijd de auto
mobilisten heeft opgewekt, de mi
litairen in dit opzicht zoveel mo
gelijk terwille tc zijn.
HAAR LIEFSTE WENS ging in
vervulling. Dolblij is zij met de
prachtige pop, die Sinterklaas in
het holst van de nacht door de
schoorsteen in haar schoen liet
glijden.
Ter bevordering van de vrijheid
en veiligheid van het verkeer kun
nen de Garnizoens-command anten
echter plaatselijk maatregelen
treffen, waardoor het de militai
ren verboden wordt op bepaalde
drukke verkeerspunten post te
vatten.
Legervoorlichtingdienst.
Is dat billijk?
Door de sigarenwinkeliers wordt
gezegd, dat tabaksahtikelen-'^aileen
in de ;,bona fide" zaken verkocht
moeten worden, want, zo voeren
zij aan, „wij verkopen toch ook
geen suiker of brillantine." Ik ben
het niet met hen eens en met mij
velen niet. *-
Hoeveel sigarenwinkeliers zijn er
niet, die ook koffie, thee, scheer
mesjes en suikerwerken verkopen.
Is dit'dan billijk?
UW ABONNEE.
{Van onze speciale Verslaggever)
Op 15 December zullen de eerste Nederlanders met financiële steun van
de regering naar Australië emigreren. Ze gaan met de „Volendam" en de
regering draagt maximaal 90% van de kosten. In ieder geval niet meer
dan 1225.— per persoon. Hoe veel emigranten de „Volendam" zal ver
voeren staat nog niet vast, maar waarschijnlijk zullen het enkele hon
derden zijn.
hoogte bevorderd wordt, vooral van
groepen arbeiders, die hier het
eerst aan werkloosheid ten prooi
zullen vallen, met name de onge
schoolden,
Australië is het enige land, dat
ongeschoolde arbeiders mits ge
zond en van onbesproken, gedrag
wil opnemen en daarom richt de
emigratie-bevordering van de Ne
derlandse xegering. die de onge
schoolden betreft, zich dan ook op
dit land.
Enige tijd geleden heeft een be-
richfr^in-enkele bladen gestaan, dat
er 200.000 ongeschoolde Nederland
se arbeidskrachteh'maaf -Australië
zouden gaan. Dit bericht was vol
komen bezijden de waarheid, want
aan zo'n groot aants' heeft voorlo
pig niemand in overheidskringen
gedacht
Deze emigratie is van historische
betekenis omdat het de eerste keer
is, dat onze regering positief de
emigratie bevordert. Tot nog toe
had zij zich. beperkt tot het inleg
gen van bepaalde emigrantensche
pen maar tot financiële steun is
het nooit gekomen.
De beroepsbevolking van Ne&er-
-land 'zal voorlopig met 40,000 per
sonen per jaar toenemen en er fee
's ta at geen kzekerhej dj dat de voort
schrijdende •industrialisatie» inten
sivering^ van de landbouw en uit
breiding van de handel al deze
mensen aan werk en brood kunnen
helpen. In dat verband is het dus
juist dat emigratie tol op zekere
(Ingez. Med.)
Lust van zenuwen!
Mijnhardt's Zeeuwtabletten
helpen U er overheen.
Hunrkwestli
rentezegels
oti d erdoms pe nsioen
Invaliditeitswet
civiele procedure»
arbeidswet enz.
Vraag: J, A den A. stelt enkele
vragen omtrent de wet inzake oor
logsschade.
Antwoord: Deze wet^zal over
enige tyd in werking treden. De
wet laat zich buitengewoon moei
lijk lezen en het is niet buitenge
sloten, dat een speciale populaire
toelichting zal volgen, die, de ge
wone burger in staat zal stellen ua
te gaan wat zijn rechten zijn. In het
bijzander zuilen, wat men noemt
,.de kleineren" Van dc werking van
deze wet niet onbelangrijke voor
delen hebben.
Vraag: P, J. F. v. d, H. heeft
in de jaren tussen 1940 en 1950 zjjn
buur verhoogd gezien en vreest dat
nu de nieuwe huurverhoging volle
dig zal komen op de reeds verhoog
de huur.
Antwoord: Dit laatste zal naar
alle waarschijnlijkheid niet bet ge
val zijn, omdat het, voor zover uit
de zeer beknopte toelichting is op
te maken, gaat om de verhoging
van de huren, zoals deze op 1 Mei
1940 golden. Vragensteller moet dus
voorlopig nog__ geen enkele stap
doen.
Vraag: H. A. F. F. meent, dat de
Belastingdienst niet voldoende re
kening houdt met de belangen van
de minst draagkrachtigen.
A n t w o o r.d: De verstrekte ge
gevens tonen aan, dat de Belasting
dienst hier juist heeft gehandeld en
de desbetreffende voorschriften
heeft toegepast. De huidige belas
tingwetgeving is en hierover
wordt in sommige kringen wel sterk
gemopperd er juist op gericht de
minst draagkrachtigen, voor zover
ais zulks mogelijk is, tegemoet te
komen.
Vraag: M. L. B wil bij bet lo
ven van de ouders ten aanzien van
de eventuele erfenis bijzondere re
gelingen laten treffen.
Antwoord: In een dergelijk
geval moeten de met-deskundigen
niet pogen zelf i een of ander stuk
op te maken. Dit is vakmanswerk
Daarvoor moet men naar een no
taris gaan.
Vraag: H. B. Deze vraagt als. hij
regelmatig geen volle week werkt,
maar een halve week, of hem dan
ook de volle zgn. „Joekes" gulden
moet worden uitgekeerd.
Antwoord: Neen. In dit geval
geldt de regeling van 2 cent per
uur, d.w.z. wanneer 0,50 hier
wordt uitgekeerd, dit juist is.
Vraag: A W. K. is ontstemd
over het feit, dat hij, nu hij vrij
willig ontslag heeft genomen bij
een semi-offieïeel Overheidsbedrijf,
de gestorte pensioenpremie niet te
rugkrijgt.
Antwoord: Aanspraak op uit
gesteld pensioen, d.w,z. een pen
sioen op 65-jarige jleeftyd, geba
seerd op de werkelijke dienstjaren,
ontstaat pas wanneer men een ze
ker aantal jaren in functie is ge
weest. Gaat men vóór die tijd vrij
willig vrjeg, dan kan men geen aan
spraken doen gelden.
Vraag; A. v. M, meent, dat de
"komende huurverhoging zuiver
winst is voor de huiseigenaar.
Antwoord: Dit is geenszins
bet geval, omdat de onderhouds
kost en belangrijk zijn gestegen in
vergelijking met de jaren vóór
1940.
Vr a a g: W. S. meent, dat hij een
door het Pnjzenbureau voor Onroe
rende Zaken vastgestelde huurver
hoging niet behoeft te voldoen.
Antwoord: Ge moet ten deze
aan Uw verplichtingen voldoen van
het tijdstip af. waarop de verho
ging werd geacht te zijn ingegaan.
De verhuurder heeft hier alle
rechten op U.
Vraag: J. P- voelt zich be
zwaard, dat een onderneming haar
personeel verantwoordelijk stelt
voor beschadigingen, ontvreemding,
enz. van aan dit personeel toever
trouwd materiaal.
Antwoord: Deze regeling is
geenszins onbillijk en wordt ook in
Overheidsdienst toegepast. Mocht
de firma, naar het oordeel van be
langhebbende, onredelijk optreden,
dan kan men de hulp inroepen van
de vakvereniging, waarbij men is
aangesloten.
Deze week bespreking
over loonpolitiek
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Nog deze week,
deelde gisteren minister Van den
Brink in de Tweede Kamer mede,
zal de Regering met de Stichting van
de Arbeid overleg plegen over even
tuele maatregelen ten opzichte van
het loonpeilMet dit antwoord moest
de heer Suurhoff (Arb.), die
had aangedrongen op nadere mede
delingen van de zijde der Regering,
genoegen nemen. U begrijpt, zei de
minister, dat bet nu, hangende het
overleg, niet het geschikte ogenblik
is om op de loonpolitiek nader in te
gaan.
Op de verhoging van de subsidies
op voedingsmiddelen na de devalua
tie ging de bewindsman wèl in. Er
is hier, zei hij, slechts sprake van
een tijdelijke maatregel, die geno
men is om de plotselinge overgang
op een hoger prijsniveau te voor
komen. Hij liet er zich niet over uit,
hoe lang deze tijdelijke maatregel
gehandhaafd zal blijven.
De aanmeldingen, die tot nog toe
binnengekomen zijn, blijven dan
ook ver beneden de duizend en er
vallen er altijd nog af omdat zeniet
aan de gestelde eisen o.a. wat
gezondheid aangaat voldoen, ter
wijl de practijk uitgewezen heeft,
dat zich te elfder ure altjid r.og
personen terug trekken. De gezin
nen der emigranten kunnen pas
overkomen ais er huisvesting voor
gevonden is en dat valt ook in Au
stralië met mee. Men. wilde en kon
ons nog geen cijfers geven, maar
wij hebben zo de indruk, dat as
eerste groep „gesubsidieerde emi- J
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT Als Sinterklaas nu wat voor de kinderen wil kopen be
hoeft hjj niet meer te zeggen, dat er geen keuze is. Want de speelgoed
winkels zitten weer vol en het zyn in de regel weer primmartiketen, van
voor-o orlagse kwaliteit, die er verkocht worden.
Dat het allemaal even goedkoop is willen we niet beweren De prijzen
bedragen vaak een veelvoud van wat wy in 1939 betaalden. Maar zo duur
als het vorig jaar is het speelgoed toch niet meer en als de prjjs gelijk
bleef is de kwaliteit verbeterd. De steeds scherper wordende concurrentie
heeft over het algemeen de prijzen met twintig tot Vijfentwintig procent
omlaag gebracht.
Die concurrentie Is ook verscherpt door de invoer. Niet alleen ls er
voor f 200.000.Duits goed geïmporteerd, maar ook onze Benelux-
partner België heeft heel wat speelgoed gestuurd en Frankrijk, Italië en
Zwitserland dingen eveneens mee naar de gunst vah het Nederlandse
kind.
U moet beslist eens met uw "kin
deren door een goed voorziene
speelgoedwinkel lopen. Want alleen
dat is al een genot, ook voor de vol
wassene. Electnsche treinen, me
chanische auto's, mecano-dozen e.d.
zullen het sterke geslacht boeien.
En voor de meisjes zjjn ex b.v. de
serviezen, van steen (van l.tot
16.—), van imitatie-Delfts aarde
werk 6,75), van aluminium
2,50 tot 12,50), en natuurlijk
van plastic Er is trouwens van alles
van plastic, prachtige dier-figuren
bijvoorbeeld, En dan zijn er de pop
pen, ook al van allerlei samenstel
ling (rubber, celluloid, steen, plas
tic) en in velerlei maten, poppen,
die mama kunnen zeggen,' kunnen
slapen en (voor een gulden of acht
tien) nog andere dingen doen, die
gemeenlijk gevolgd worden door het
geven, van een schone luier» De tech
niek staat nergens voor...
Weer omgeschakeld
Vroeger kwam het grootste deel
van het speelgoed uit Duitsland,
maar sinds de fabrieken daar van
mechanische autootjes op mecha
nische revolvers en dergelijk fraais
waren overgeschakeld, zijn wg ons
In Nederland zelf meer op het wie
ken van speelgoed gaan toeleggen.
Die Nederlandse industrieën moeten
nu tonen wat ze waard zgn. Er zijn
er inmiddels trouwens met het her
stel der normale verhoudingen al
heel wat gesneuveld. En nu het bui
tenland weer mee gaat concurreren
en met name de vanouds vermaarde
speelgoedstad Neurenberg van haar
militaristische dwalingen naar de
oude stiel la weergekeerd, zal de
strijd om het bestaan pas goed be
ginnen.
granten in aantal beneden de 400
zal blijven.
„Een druppel op een gloeiende
plaat" zullen velen misschien zeg
gen. Maar het ligt in de bedoeling
deze „gesubsidieerde emigratie"
v;aar het parlement overigens nog
zijn goedkeuring aan moet hechten,
in de komende jaren voort te zet
ten. Daarbij blijft natuurlijk nog
de emigratie op eigen kosten, voor
al van jonge boeren naar Canada.
Dat uitgestrekte land, waar men
geschoolde boeren uitstekend kan
gebruiken, schijnt in 1950 op 12,000
Nederlandse immigranten te reke
nen. Of er zo veel komen staat ech
ter te bezien. Canada heeft de Ne
derlanders graag (mits, alweer:
goed gezond etc.) omdat deze zich
in het algemeen zeer goed aan de
omstandigheden en de bevolking
aanpassen. Maar men moet niet
denken, dat onze emigranten het
gemakkelijk hebben in Canada. Het
leven op het platteland is er, on
danks de auto's en tractoren, in
het algemeen (vooral sanitair) veel
primitiever dan hier. Men moet
als landarbeider beginnen en niet
allen slagen er in een eigen bedrijf
te stichten. Tot nog toe is dat 'B
der emigranten gelukt. Wie succes
wil hebbern moet in ieder geval een
flinke kerel zijn.
Behalve in het genoemde geval
van de ongeschoolden bevordert
onze regering de emigratie niet. Ze
laat haar echter wel wij. Geen me
dewerking wordt verleend aan de
emigratie van ongehuwde jonge
vrouwen, behalve in bepaalde ge
vallen. De emigratie van personèn
uit deze categorie onzer bevolking
is non een probleem, waar trou
wens ook andere landen mee wor
stelen. Het zou alleen op te lossen
zijn als er in het land van bestem
ming een organisatie was om deze
vrouwen „op te vangen". Hier ligt
een taak voor de Nederlandse
vrouwenorganisaties.
De plaatsvervangend voorzitter
van de vakgroep van speeïgoedwin-
keiiers, dë heer Van der Vorst te
Hilversum, gaf ons als zijn oordeel,
dat <fe Nederlandse speelgoed-
industrie zich op verscheidene ge
bieden zo goed als zeker zal kunnen
handhaven. Moeilijk zal het zijn voor
de fabrikanten van opwind-auto-
tjes, altijd een zeer geliefd speel
goed, Het maken van zulke vaak
ingewikkelde dingen vereist een
omvangrijk en duur industrieel ap
paraat en een groot afzetgebied.
Ook de Belgen, die zich nog al op
dit gebied bewegen, zullen er een
harde dobber mee krijgen.
Neurenberg is op deze artikelen
Ingericht en. kan daardoor in het al
gemeen goedkoper produceren. Zo
heeft het op het ogenblik voor een
kleine tien gulden een autootje in
onze winkels gebracht, dat als het
ergens tegen aanrgdt, terug gaat,
omdraait en weer verder rijdt en
door niets in zijn gang is te stuiten.
Zo'n apparaat kunnen we hier niet
maken, omdat we er technisch niet
op zgn ingericht. Toch zgn er wel
goede Nederlandse, Belgische en
Franse opwlndautootjes te krijgen,
al van 1,50 af.
Nederland vooraan
Op één gebied heeft Nederland
echter Duitsland volkomen van de
kaart geveegd, namelijk op dat van
de prentenboeken. Leverde vroeger
Duitsland die boeken In vele talen,
nu levert Nederland ze en wel in
zulk een prachtige uitvoering en
tegen een betrekkelijk zo lage prijs,
dal er op de wereldmarkt, althans
momenteel, moeilijk tegen is te con.
curreren.
Ook met houten speelgoed ataat
Nederland tegenwoordig aan dc
spits. Het zgn bouwdozen, treinen,
dieren enzmeest gemaakt van
blank beukenhout en het komt o.a,
van Nooitgedagt In Ijlst, de ADO
ir» Bilthoven, de Overijsselse SIO,
van Hobo en van Okkersen In Wad-
dinxveen, om slechts enkele namen
te noemen. Voor een gulden of
negen koopt u een vierdelige trein
van sterk, glanzend geel hout.
Ook met het zgn. paedagogische
speelgoed gaat Nederland bekend
heid verwerven. Er tg trouwens een
veel gevolgde schrlftelgke cursus
voor de winkeliers, waarin hun wordt
voorgehouden, dat^e behalve zaken
man ook paedagoog moeten zijn.
Ieder kind moet het speelgoed heb
ben dat bij hem past. De winkelier
zal daarbij moeten adviseren. Sim
plex in Eindhoven (opgericht door
een onderwijzer) levert b.v. houten
legpuzzles, die de kinderen, al naar
de leeftgd, bekend maken met die
ren, gebouwen enz.
De poppen-industrie in ons land
staat op een hoog peil en ook ma
ken Nederlandse industrieën op het
ogenblik con3tructiedozen, die van
de Engelse mecano-dozen zeker niet
de mindere zgn.
Nationaliteiten
Het jg Interessant een. Nederland
se, een Italiaanse, een Franse en een
litanie van bet verraad,-Jan Valtln
(De Forel, R'dam) Anti-boeken, on
verschillig over welk onderwerp, heb
ben de vervelende eigenschap, dat ze
door hun subjectieve Inslag een gevoel
van wrevel wakker roepen bo de le
zer. In hoeverre is dc schryver iemand,
die zonder rancune en uitsluitend ge
dreven door zijn gewijzigde inzichten
in. alle eerlijkheid zijn ervaringen oj>
schrift heeft gesteld? Vaak spelen per
soonlijke eerzucht een. rol of is zon
y delheid gekwetst en als dit het geval
is verliest hy alle verhoudingen uit
het oog en overdrijft waar hy zich.
moet beperken. Na lezing van Jan Vat
tin's boek „Litanie van het verraad
waarvan de Engelse titel luidt „Out of
night", krijgt men het gevoel met een
eerlijk mens te doen te hebben, die zijn
ervaringen als communistisch propa
gandist te boek stelde omdat dit de
emge manier was such van het ver
leden te bevrijden. Dit verleden heeft
als een loodzware druk op hem gele
gen en het heeft hem ongetwijfeld
moeite gekost zich er van l°s te maken.
De schrijver ls een oude partijganger
op veertienjarige leef tod stond hij
in Hamburg al op de barricade en
hy heeft een groot aandeel gehad in
de communistische penetratie in de
grote havens over de gehele wereld.
Hl] heeft openlijk en in het geheim
gewerkt, hü organiseerde stakingen en
ongeregeldheden en hfj is betrokken
geweest bij sabotage en spionnage. Zijn
relaas klinkt zakelijk en beheerst, het
vermijdt ongezonde sensatie en bet re
gistreert slechts feiten, die aan de ge
schiedenis getoetst kunnen worden. Het
ontleent zun betrouwbaarheid minder
aan de schildering der vele avonturen
dan aan de nuchtere eenvoud, waarmee
het constateert en dit is een verdienste,
die wij Ui soortgelijke boeken maar
zelden aantreffen.
De Kruisvaarders, Stefan Heym, (Be-
publiek der Letteren, Amsterdam). De
in 1914 in Duitsland gebaren schrijver
Stefan Heym, die na de machtsoverna
me van Hitier op Jeugdige leeftijd naar
Praag en tater naar de Verenigde Sta
ten uitweek, ls in de oorlog als on
derofficier werkzaam geweest bij het
Psychological Warfare Dept, een af
deling voor de propaganda onder de
Duitse 50ldater, aan het front in
welke functie hy de invasie in Nor-
mandië en de daarop volgende veld
tocht heeft meegemaakt „De Kruis
vaarders", dat zyn de Amerikaanse
soldaten, die na de schier bovenmense
lijke inspanningen en harde gevechten
om de invasie te winnen, Frankryk en.
Belgie bevrijdden en doorstootten naar
het hart van Hltler-Dultsjand. Een his
torische roman dus, d.wx een ro
man waarin werkelijkheid en verbeel
ding door elkaar geweven zijn, de wer
kelijkheid van de glorieuze opmars, en
de verbeelding, die aan de verschil
lende situaties een achtergrond ver
leent van diepe, warmbloedige mense
lijkheid In een modern ongecompli
ceerd proza vertelt de schrijver de
lotgevallen van een aantal mensen die
In de heksenketel, welke oorlog neet,
zijn terecht gekomen en die nu voor
het ideaal van de vrijheid en de de
mocratie of alleen maar, omdat het lot
dit zo wilde, zich door dit vreemde,
onsentimentele leven aan de rand van
zijn en afet-zijn heenslaan. Het Ifedt
geen twijfel of Stefan Heym vertelt
hier van zyn persoonlijke ervaringen,
van situaties, belevenissen en figuren,
die een onvergetelijke Indruk op hem
hebben gemaakt en waarvoor hS de
romanvorm koos, omdat deze hem tn
staat stelde de ideëen te sublimeren.
Er doen zich in het kerkelijk leven in ons land de laatste tijd feiten
voorj waaraan wij te dezer plaatse, vanwege het belang der zaak, aan
dacht willen, geven. Wtj memoreren eerst enkele door ons bedoelde
feiten. Op Zondag 10 October preekte in de Grote (Herv.j KatJc te
s-Gravenhage in een avond-doopdienst ds. L. H. Ruitenberg, predikant
m algemene dienst der Ned. Herv. Kerk. Hy vervulde daarmede een
beurt poor dr. E. Emmen, scriba der Generale Synode. Ds. Ruitenberg
rekent zich tot de Vrijzinnigen.
Op Vrijdag 25 November sprak voor een aantal predikanten, allen, uit
kerken, aangesloten big de Oecumenische Raad', prof. dr. H. Kraemer.
Deze vergadering was tot stand gekomen uit het initiatief ■van een Her
vormd en een Remonstrants predikant en werd geleid door dr. K. H. E.
Gravemeyer.
Zondag 27 November vervulde ds. C. Aalders een dienst bij de Ver
eniging voor Vrigz. Hervormdenin Den Haag.
Er zijn meer van deze feiten te
noemen. Bijvoorbeeld, dat in Am
sterdam de (rechtzinnige) kerke
raad de verantwoordelijkheid op
zich nam voör de aibeid onder de
vrijzinnige leden der gemeente. Het
zelfde geschiedde in Haarlem, en
omgekeerd, in Bergen op Zoom.
Het vond plaats in Beverwijk, in
Sneek, in Nieuw Weerdinge en in
nog een aantal gemeenten, over en
weer.
Naar aanleiding van de preek
beurt van ds. Ruitenberg, die heel
rechtzinnig Den Haag in opstand
bracht en de kerkeraad deed fun
geren als de trouwe wachter op de
rechtzinnige muren Zions, is reeds
iets opgemerkt. Er werd gezegd:
wij begrijpen niet, waarom hier
niet kan of mag, wat elders blijk
baar als vrucht van een diepgaand
kerkelijk gesprek, wèl kan. Intus
sen, of-schoon de kerkeraad als zo
danig handelt en spreekt, zijn in
zijn midden geestelijke leiders, die
dit spreken en "handelen niet vooi
hun rekening nemen. Dat is ver
heugend, en het geeft, ondanks al
les, toch moed. Wij willen er on
middellijk aan toevoegen, dat wij
dit daarom zo verblijdend vinden,
omdat de Verg. van Vrijz. Her
vormden in deze bijbelser en oecu-
menischer handelde dan, achteraf
de rechtzinnige kerkeraad. Deze
schijnt nog geheel en al te moeter
leren, wat dit inhoudt. Indien alle
Hervormde predikanten die Vrij- -
dagochtend onder het gehoor wa- ringen, dat het dan maar beter is.
Deze week:
in Kerk en Wereld
ren geweest van prof. Kraemer, in
plaats van nu slechts enkelen, had
den zij iets kunnen leren. Maar de
meesten ontliepen deze les. Er is
nu eenmaal een hardleerse ortho-
xie. Er is ook een hardleerse vrij
zinnigheid. Vandaar, dat het hier
nu juist aankomt op dat oecume
nisch besef, N
Hoe groot de ontsteltenis is by
goede en trouwe leden der Her
vormde Gemeente over het gepas
seerde t.a.v. de 'dienst in Den Haag
moge de kerkeraad van ons gelo
ven. Hij zie eens niet alleen naar
de bij hem binnen gekomen pro
testen. Want deze zijn zeer beslist
géén maatstaf. En het merkwaar
dige, ook verheugende, is, dat meer
dan één lezer ons de vraag voor
legde, of dan Amsterdam-1948 (Het
Wereldcongres van Kerken) aan de
ze kerkeraad en zijn leidende figu
ren werkelijk niets heeft gezegd en
gedaan; of de situatie van mens en
wereld, de enige mogelijkheid om
beide van hun redding te overtui-
g-i door het uni sono belijden van
de naam van Christus, de Heer der
Kerk, geen enkel woord tot deze
leidslieden spreekt? Of er, m.a.w.
nog zó weinig oecumenisch besef is
en zoveel hoogmoedig vasthouden
aan tenslotte menselijke formule
dat de wereld ten gronde gaat dan
dat de eenzame, losgeslagen mens
in die wereld van de Christelijke
Kerk als zodanig niet gebonden
aan historische of andere indelin
gen het woord van 2ijn verzoe
ning met God zal horen?
Deze vragen leggen precies bloot
hoe in de gemeenten in ons land
gedacht wordt over kerkeraden, die
nog steeds geen enkel blijk geven
van evangelische en apostolische
verantwoordelijkheid voor allen,
die onder hun geestelijk opzicht
vallen.
Wij zwijgen nu nog van de niet-
kerkehiken, die ons geschreven
hebben. Onder hen zijn er, die zoe
kend en tastend hun weg gaan. Er
zijn er, die nauwkeurig nota nemen
van wat er geschiedt, bijvoorbeeld
binnen do Oecumene, en die aar
zelend de voet over de drempel der
Hervormde Kerk, zetten. Maar nu.
zo schrijven zij, gooit die Kerk de
deur weer dicht. Want bij alle ver
moeidheid en beladenheid, wensen
zij zich niet over te geven aan een
Kerk, waar tenstqtte dit zoeken en
tasten schijnbaar niet wordt ver
staan.
Wij ontvingen ook een brief van
iemand die meende, dat de ortho
doxie bezig is de vrijzinnigheid te
verslinden, of omgekeerd. Het wil
ons voorkomen, dat dit onjuist is
gedacht. Elk waarachtig kerkelijk
gesprek is gevolg van oecumenisch
besef. In de Oecumene is geen
sprake van het zoeken van een
grootste gemene deler, van ontne
men van zelfstandigheid aan de
Kerken, die binnen dit verband
samenwerken, om van alles een
groot, kleurloos geheel te maken
Oecumenisch spreken en denken
christelijk en bijbels samen op
weg te gaan. Elk van een andere
kant, tn het besef en het geloof,
dat een ontmoetingspunt, ergens op
die weg, het werk is van Go'ds
Geest. Om dan samen verder te
gaan.
Elke menselijke slagboom is regel
recht in strgd met het geloof in de
macht van de Heilige Geest, ook
al zien alle formuleringen en be
togen er nog zo verantwoord uit.
Het is dit geloof, dat ontbreekt
als men als wachters op de muren
gaat staan, zoals sommige Kerke
raden thans doen.
DE SPEELGOEDWINKELS zit
ten weer vol, zodat Sinterklaas
als hy wat voor de kinderen ko
pen wil ruime keuze heeft.
Duitse pop naast elkaar te zien. De
Duitse pop, met mooie zijden Meer
tjes, heeft een typische zoetelijke
Gretchen-kop, de Franse valt op
door een fraaie, roze kleur. De Hol
landse, degelijk en fïjjn, behoeft
voor de buitenlandse zusjes niet on.
der te doen. Er is ook een Neder
landse „pias-pop" op de markt ge
komen. Het dmg heet nu eenmaal
zo. Wij kunnen het ook niet helpen.
De jeen als mode-artikel is uit de
speelgoedwinkels nagenoeg verdwe
nen. De gele Wegenwacht van de
A.N.W.B, is er voor in de plaats
gekomen. En de voorliefde van veel
jongens gaat uit naar een lucht
druk-knal pistool (een kleine vier
gulden), m ons land gemaakt op
een Deense licentie.
Zo zou ex nog veel meer te vertel
len zijn, o a. over de Nederlandse
kind er-spellen, zoals vlooienspel,
borduurdozen, ganzenborden e.d„
die de vermaarde buitenlandse
Pcars-spellen naar de kroon steken.
Maar u hebt nu' een inzicht in de
veelheid van mogeRjkheidheden ge
kregen, waarvoor Iedere speelgoed
winkel het illustratie-materiaal
levert. En... u zult er tilt begrepen
hebben, dat ook op dit terrein de
industrialisatie van Nederland
voortgang heeft.
Onze literaire medewerker, de
heer Victor E. van Vriesland heeft
een klacht wegens belediging inge
diend tegen de heer Anne Wad
man die in het laatste nummer van
„Podium" de werkzaamheid van de
heer Van Vriesland critiseert als
„literair executeur" van nagelaten
werken van de overleden dichter
Der Mouw
De heer Wadman Iaat zich onder
meer verleiden de heer Van* Vries
land te noemen: „de zeer onschend
bare en zeer -verwaten, om masr niet
te zeggen zeer ondemocratische en
zeer onfatsoenliike heer Van
Vriesland".
Naar wij vernemen laat de heer
Van Vriesland gaarne al dergelijke
betitelingen over ziin kant gaan.
doch hij weigert door de heer Wad
man voor „zeer onfatsoenlijk" te
worden uitgemaakt. Ter zake van
deze uitlating heeft de heer Van
Vriesland zijn-klacht ingediend.
Leven en werk van Albert Sweitzer,
Emil Lima (In den Toren, Na ar den).
Het ls geen geringe taak geweest een
boek te schrijven over de filosoof arts,
musicus, mensenvriend en hoogleraar
ia de theologie Albert Schweitzer, de
man, van wie als eenling zulk een
merkwaardige Invloed uitgaat op onze
gewonde wereld. Lund'Werd vijfender
tig jaar geleden als Straatsburger stu
dent Schweitzer's volgeling en is het
al die ttfd gebleven; wij mogen aan
nemen en uit de inhoud bLijkt het
ook dat hij met gezag over deze een-
voudige geleerde kon schrijven. Het is
een sympathiek gesdhrift gehvorden,
een eerlüke poging de figuur van Al-
bert Schweitzer nader tot ons te bren
gen, waarbij de schrijver putte uit een
groot aantal persoonlijke ervaringen
van Schweitzer zelf met vaak anecdoti-
sche Inslag, die echter de verdienste
hebben de karakteristieke eigenschap
pen van deze begaafde mens treffend
te omlijnen. Kinder- en jongelings
jaren, het keerpunt In dit leven en zijn
verblyf te Lambarene trekken aan ons
voorbij- daarnaast vond de schrijver
gelegenheid hem te tekenen als orga
nist en Bach-biograaf en ons inzicht te
geven lö zijn levens- en wereldbeschou
wing van uit het beginsel, dat alleen de
dienende liefde de wereld tot hoger
cultuur kan brengen Het boek ls voor
zien van een voorwoord van Stefan
Zweig- Voor de bewonderaars van
Schweitzer een verhelderend hoek.
waarvan hijzelf getuigde; Het ls gron
dig; en zo fijn geschreven!
(Ingez. Med,)
met Sinterklaas, m&ar
post dan ook meteen
onderstaande bon
De administratie van Vrij Neder
land kan nu nog voor „de grote
dag" aan de opdracht voldoen en
een abonnement voor 1950 ver
zorgen. waar de directie de
December-nummers aan toevoegt.
Het geschenk bestaat dus int
57 maal Vrij Nederland
Het nummer van 3 December ls
het eerste, dat de nieuwe abonné
ontvangt, Hij krijgt het op 5 De
cember met een brief van Vrij
Nederland, waarin desgewenst
verklapt wordt, wie Sinterklaas is.
U hebt slechts onderstaande bon
in te vullen en meteen te
verzenden.
BON
Aan de administratie van Vrij
Nederland. Raamgracht 4,A'dam.
Verzoeke tE noteren een abonne
ment voor 1950 als Smt-Nlcolaas-
geschenk en dit voor het eerst
met een begeleidende brief
waarin het Sinterklaasgeheim
verklapt/bewaard wordt op
5 December a.s. te zenden aan:
Naam:
Adres:
Plaats:
Het abonnementsgeld a /TO.zal
per giro;by aanbieding van kwi
tantie*) worden voldaan door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Doorhalen wat niét'"van "iöé-
oassing is.
