Nieuweweg voere naar hart der
Indonesische
bevolking
In Burgerzaal van paleis zijn
drie documenten getekend
mede RTC beheerst
Plechtig ogenblik vraagt
hoogste eenheid
Akte van Souvereiniteitsoverdracht
en Erkenning
Voorbereiding voor
bacterie-oorlog
Stukken zullen rusten op witte
zijde in rood-lederen dozen
Ambtenaar B.B. verdwijnt,
maar Indoloog zet door
Wanneer de RIS er om vraagt, staan
jonge deskundigen gereed
Bereid om werkend
te dienen
Dinsdag 27 December 1949
3
DE souvereiniteit over Indonesië is van onze schouders
gevallen.
Dat is een feit. En dat feit zal langer onthouden worden dan
alle gepraat er over. Toch moet ons nog iets van het hart, nu
het politieke geweten van het Nederlandse volk zulke aan
grijpende uren, op een geheel eigen wijze heeft doorleefd.
Zo oud als de geschiedenis van het Nederlandse volk is, men
kan telkens weer constateren, dat de grote schommelingen in
de wereld óf reeds lang voorzien zijn hier te lande óf dat ze hier
na een speciaal Nederlands rijpingsproces op een zeer aparte
manier worden verwerkt.
Laat ons naar enkele parallellen zoeken:
Toen de afzwering van Philips H en de stichting van de Unie
van Utrecht na veel beraad ook een feit waren geworden en
de plechtige, diepzinnige woorden, waarin zij vervat waren als
een heilige Hollandse eed langs de hoven en langs de regeerders
van Europa gingen, schrok Europa. Uit de kennisneming ervan
ontstonden overal gevoelens van afgrijzen tot en met gevoe
lens van verrukking en openbaring; decennia later vernam men
nog de woorden „hoe het mogelijk was geweest, dat zo'n klein
samenraapsel van vissers, boeren en handelslieden tot zo iets
aangrijpends en ingrijpends in staat was geweest.' Staat
kundig had ons kleine volk de wereld iets nieuws gegeven dat
van vormende waarde zou blijven. Maar zo zijn wij. Dat
kunnen wij van tijd tot tijd.
Rechtskundig, theologisch, zeevaartkundig, geneeskundig
hebben wij voortdurend bijdragen geleverd, die het hart van de
„om-wereld" verrukten.
SOMS ging het volk voor en
volgde de vorst 'bedachtzaam,
dan weer riep de vorst (in) hei
volk op en voelde bet volk dat het
vorstelijk maanwoord ten uitvoer
moest worden gelegd-
Ter verduidelijking van het eer
ste geldt altijd nog als het meest-
klassieke voorbeeld, dat toen volk
en Ha ad van Holland het nodig
vonden, om de kwaadwillige zee-
concurrenten in hun eigen Hanze-
huis de waarheid te gaan vertellen
en ze mores te leren, Philips de
Goede In 1438 schoorvoetend de
Raad toegaf een tuchtigingsvloot
uit te rusten.
Niet dynastieke belangen, met
demping van een oi andere op
stand. doch koapmansbelangen die
geen belemmering konden verdra
gen en de noodza&k van een vrije
vaart door de Sont deed ons volk
te wapen vliegen en de vorst, aan
heel andere-" procedures --gewend,
boog (vijfhonderd Jaar geleden) bij
en vond het goed. Men noemt het
nooit zo. maar het was toen een
door de vorst goed gevonden de
mocratische oorlog!
Vijfhonderd Jaar later wij
slaan vele andere voorbeelden over
zou een vorstin blijken een
scherp geheugen en een waarachtig
geweten te hebben, toen zij de 7de
December 1942 het overzeese broe
dervolk volledige vrijheid toezegde
omdat een belofte te dier zake uit
1S18, door' velen vrijwel vergeten,
nog altijd oningelost was. Zij wens
te die schuld ingelost te zien, De
geschiedenis zal haar, die toen ko
ningin Wilhelm in a in ballingschap
was, ervoor lauweren. Het is een
reeds op zichzelf ontroerende coïn
cidentie dat het haar eigen dochter
is, die weergekeerd uit diezelfde
oorlogsballingschap, in onze hoofd
stad, in het Volkshuis bij uitne
mendheid (het zogenaamde Paleis
op de Dam) de daad der inlossing
voltrekt. Weliswaar symboliseert zij
hiermede de wil van de grota
meerderheid des Volks, zoals de
Tweede Kamer die weergaf met een
stemmenverhouding van 71 tegen
29 en de nabeschouwen.de Eerste
Kamer met 34 tegen 15, maar meer
nog symboliseert zij de evolutie
van een mentaliteit, van het be
gripsgeweten van deze, onze twin
tigste eeuw.
ZO stil weg mogen wij er in ons
hart trots op zijn, dat leids
vrouwen als 'Wilhelrrdna en Juliana
met dat fijne gevoel voor dat ver
anderend wereldgeweten op een zo
vruchtdragende wijze de naam en
de positie van geheel ons volk,
waar ter wereld zijn vertegen
woordigers zich ook bevinden, heb
ben gered en een nieuw,vooral
geestelijk-voornaam aanschijn heb
ben gegeven-
Vlak nadat haar voorvader, de
grondlegger van onze dynastie In
de Prinsenhof te Delft viel, begon
nen de Nederlanders over alle ze
ven zeeën heen te worstelen, ten
koste van veel schepen en zeer
veel, haast onmisbare levens
„een eigen weg naar Indien'' te
vinden.
Thans, 350 jaar later, gaan de
twee belangrijkste vrouwen uit nog
steeds dezelfde dynastie (welk land
kan op zoiets bogen?) ons vóór bij
iets geheel anders, nl, op „de weg
tot Indien", de weg die voert tot
het hart der Indonesische volke-
Prof. dr C. Snouck Hurgronje,
een dergenen, die de wegberei
ders zijn geweest voor een nieu
we verstandhouding tussen Ne
derland en Indonesië.
ren. En deze laatste weg is de weg
die het wereldgeweten na twee
gruwelijke wereldoorlogen van ons
eiste te gaan. Toen en nu heeft Ne
derland geschiedenis gemaakt, een
grote bijdrage voor de grote ge
schiedenis.
Toen vroegen o.m. vrije handel,
open zee, macht en eigen welvaart
om offers omdat de Tijdgeest
toen zo was.
Thans vragen zelfbeschikkings
recht en gezamenlijke vredesver-
zekering om onze toewijding en ora
onze offers omdat thans de evo
lutie der beschaving zulks van ons
vergt.
Zoals wij indertijd van omstreeks
1600 af toonden wat wij konden en
dat wij iets konden, zo zullen wij
van nu af wederom tonen wat wij
kunnen en dat de evolutie der be
schaving» ons tot haaj- eerste pio
niers mag rekenen. Iets geheel
nieuws wordt van Nederlanders
gevergd?, mórgen, neen: reeds
héden gedragen wij er ons naar.
OM ons zo te kunnen gedragen is
het zaak, dat wij met ingang
van ditzelfde plechtige historisch
ogenblik, de Grote Verwarring die
zich van velen onzer dreigde mees
ter te maken, als afgedaan, als
overwonnen beschouwen; is het
zaak, dat wij een Eenheid hervin
den en alle onderlinge menings- en
gevoelsverschil verder laten voor
wat het is. Men leze dit gerust als
volgt en dan referérec wij aan
woorden die niemand onzer ver
geten is, of waarvan niemand ooit
zeggen kan dat hij ze nooit vera
men heeft: „Nederlands morele her
bewapening vergt een algehele
mobilisatie".
Wij waren reeds lid van een Unie
(de Westerse), maar dat was nog
steeds niet diep tot ons doorge
drongen; wü zijn echter thans
ook lid van een tweede Unie, samen
met een overzees tegenvoeter-broe
dervolk, en deze tweede Unie eist
van ons veel meer nog dan de
eerstgenoemde, een nieuwe bin
nenlandse Eenheid.
Men geve dus de grote verwar
ring prjjs, die ieder onzer heeft
kunnen constateren zodra in de
laatste jaren de onderwerpen Indo
nesië en souvereiniteitsoverdracht
Met de rede, die Koningin Wil- B.B.C. wees zij het Nederlandse
helmina op 7 December 1942 uit- volk een nieuwe weg naar üe
sprak voor-de microfoon van de toekomst.
ter tafel kwamen. Want sinds zo
mer 1945 was plotseling iedereen
Indonesia-minded geworden, tot de
onwetendsten toe Overal, in koffie
huizen zowel als in treinen, op verga
deringen en in huiskamers, m dag-
week- en maandbladen als ook m
de hoeken van de Beurs trof men
ze aan, die ieder een klein onder
deel van het grote probleem be
heersten of totaal-niet beheersten
en daar lucht aan-gaven. Geen fa
milie immers of zij had een lid
overzee, m de rimboe, belast met
een taak waarvan de diepere zm
hem ononthuld was gebleven. In
drie jaar tijds ontstond er in hei
Nederlandse volk een laag van
200.000 jonge mannen, die hun car
rière, hun gezondheid en nog veel
meer, gaven aan iets, waarvan oe
eigenlijke missie-diepte hun ont
ging door het contrasterende dat zy
dagelijks, nachtelijks en soms uur-
lijks onder de ogen hadden te tre
den. Hun zijn ginds, hun brieven
welk een commentaar leverden
die do!
VOOR de ruim 3000 hunner die
nimmermeer in ons midden
zullen terugkeren eisen wij eerbie
diging van hun naam zolang Ne
derland bestaat. Zij hebben hun
leven gegeven, bewust of onbewust,
opdat de zo-even genoemde grote
verwarring nu van ons kan wijken
ep wij weer een eenheidsvolk kun
nen zjjn ten. bate van ons Unie-
broedervolk en ten bate van de
grote idee die lichtend boven deze
Unie zweelt.
De energie der planters «ij
gaat nimmer verloren en vindt
steeds weer hoger en minder-mate-
rialistïsche doeleinden.
De trouw der militairen -eeds-
gevoelige trouw vindt altijd en
overal nieuw emplooi; goede mili
tairen kunnen de beste burgers
worden, want zij hebben zin voor
orde en kameraadschap en offer,
en de 2in daarvoor is lang niet alle
met-militaire burgers eigen.
De stemmen der roependen m de
woestijn van nu af zullen zij ge
hoord worden. Met hen bedoelen
wjj de Leidse afgestudeerden bij
het BR., de leerlingen van Snouck
Hurgronje, Logemann, Vogel,Krom,
Doewes, Bergh, Idenburgh en al die
anderen die sedert 1900 de ware
ziel van het Verre Oosten aan ons
openbaarden en aan ons geweten
appelleerden hoe wij begane fouten
bij rechtsgelijken hadden goed te
maken, vooral tot geestelijk
gewin van blank en bruin. Totnu-
toe riepen zij als in een „woestijn"
van onwil, onverstand en wanbe-
Achteraf kan
men erkennen,
dat wijsheid de
R.T.C. heeft be
heerst By de
Hindoe-Javanen
symboliseerde
Prajnaparamita
de wijsheid. Dai
nu niemand zich
harer herinnerd
heeft in de afge
lopen maanden,
want haar beeld
bevindt zich noa
altijd te Leiden.
De eerste eeuwen
van hear bestaan
heeft zij op de
grens van Mid
den- en Oost-Java
doorgebracht,
doch sedert ge
ruime tijd woont
zij te onzent, in
Leiden, de stad
van Snouck Hur
gronje, Vogel,
Krom,Bergh,Dre-
wes e.t.Q,, die de
grondleggers zijn
geweest van waar
dering-en-vriend
schap voor onze
Unie-broeders overzee. Zij heeft een
prachtige kaïn om de benen geslagen
en over haar schouder een weerga-
loos-zuivere lotosstengel die in 'n lo-
tosknop uitloopt en op die knop ligt
het kleine boek dor wijsheid. Dat
boekje behoeft niet groot te zijn, want
de algemeen-erkende grondinysheden
zijn overal ter wereld tot hetzelfde
kleine aantal simpele waarheden te
rug ie voeren. Bekykt men het boekje
nauwkeuriger den bespeurt men dat
het een bundel saamgeknoopte lon-
tarblaren is op lontarbfaren toerd
en toordt geschreven. Let op de hand
en ningerstand van Hare Hoogheid
de Hoogste Wijsheid; let op haar
peinzende blik-omlaag; let op haar
ranke, voorname zit op de grote lo
tos en betreur het met ons, dat men
eens (om der wille van het vervoer
of om der mille wan de ver-Europe-
stng van de uorm uan het geheel
twee vleugels heeft afgezaagd Neem
het geheel nog eens goed in u op en
wees gelukkig, dat u kennis hebt ge
maakt me*. Haar die de R.T.C. be
heerste; Prajnaparamita sedert plm.
1200 het schoonste beeldhouwwerk
uit de h>ndoe-Javaanse tijd Tegen
woordig adres; Rijksmuseum voor
Volkenkunde, Leiden, stille hoek
MOSKOU Een Sowjetrussi-
scfae militaire rechtbank is Zondag
begonnen met het proces tegen 12
Japanners, die er van beschuldigd
worden in Mandsjoerije het voeren
van een bacteriologische oorlog te
hebben voorbereid. De aangeklaag
den, allen voormalige militairen,
hebben een bekentenis afgelegd,
aldus radio Moskou.
Een der voornaamste beklaag
den, de arts Kawasjima Kiyosji,
vertelde, dat een speciale legeraf
deling, .Eenheid no. 731", inge
steld bij speciale order van de
Japanse keizer, ongeveer 3.000 per
sonen de dood had ingezonden
door opzettelijke infectie. Hieron
der bevonden zidh Russen en
Chinese patriotten, Bommen met
besmette vlooien werden tot ont
ploffing gebracht op terreinen,
waar men levende mensen had
samengebracht. Voorts werden
proeven genomen in een speciale
gevangenis van „Eenheid 731". In
1941 werden bommen met besmette
vlooien afgeworpen in de buurt
van de stad Tsj'ang Ten. Als ge
volg daarvan zou onder de bevol
king een besmettelijke ziekte zijn
uitgebroken.
De proefnemingen werden o.m.
gedaan voor het geval er een oor
log tussen Japan en de Sowjei-
unie mocht uitbreken.
DE BURGERZAAL in het Ko
ninklijk Paleis op de Dam £s
Amsterdam, to aar hedenmorgen
de plechtige overdracht van de
souvereiniteit aver Indonesië
heeft plaats gevonden.
grip; thans kan en thans moet dat
anders worden, Zij zullen de cultu
rele wegen tussen Indonesië en
Nederland banen, zodat niet langer
het sentimentele krontjongliedje,
het rederijkerstoneelstuk Dolie
Hans, het kermisvermaak van De
Suikerfreule,' of een étagère met
naar kamfer ruikende prullaria
alles zijn wat wij hier van Indone
sië kennen en waarderen.
Neen laat "koning Erlangga
geen vreemde voor ons blijven.
Mogen onze gedachten beïnvloed
worden door de dromerige klanken
van de gamelan, misschien dat men
dan ginds de huivering eerbiedigt
die aan ons Wilhelmus ten grond
slag ligt!
Luchtvaartovereenkomst
tussen V.S. en Zuidslavië
BELGRADO. De "Verenigde
Staten en Zuidslavië hebben een
voorlopige overeenkomst gesloten
voor de burger-luchtvaart. Volgens
deze overeenkomst zullen Ameri
kaanse burgervliegtuigen over het
Zuidslavische grondgebied mogen
vliegen en op Zuidslavische lucht
havens mogen landen. Maar ook
zullen Zuidslavische vliegtuigen nu
mogen vliegen over de Amerikaan
se bezettingszones in Oostenrijk en
Duitsland.
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM. Drie documenten zijn vanmorgen in de Burgerzaal
getekend. In een protocol hebben dr Drees en drs H&tta geconstateerd,
dat de Mantelresolutle en ontwerp-overeenkorastcn en briefwisseling door
het Koninkrijk en de Republiek zjjn aanvaard en dat zü dus als geratifi
ceerd moeten worden beschouwd: ztfode daardoor de nieuwe rechtsorde
aanvaard.
Dit Protocol is gedaan in vier exemplaren, twee In de Nederlandse en
twee In de Indonesische taai. Een officiële Engelse vertaling in twee
exemplaren zal van dit Protocol worden vervaardigd, om daarna door
dr Drees en drs H&tta te worden gewaarmerkt.
Dit protocol is vervolgens gete
kend door alle Nederlandse minis
ters: Van Schaik, Van Maarseveen,
Götzen, Stikker, Wyers, Teulings,
Rutten, Lieftinck, Schokking, In 't
Veld, Spitzen, Van den Brink, Mans-
holt en Joekes, door de Indonesi
sche gedelegeerden mr dr SupoiriD,
Z.H. Hamid H, dr Suparmo, mr dr
Kuauma Atmadja, dr Sukiman Wir-
josnadjojo, en mr Sujono Hadinoto,
alsmede door de vertegenwoordigers
van Suriname en van de Nederland
se Antillen, mr dr K. H. Pos en M.
P. Gorstra.
Vervolgens werd het Bevest!-
gingsbesluit in tegenwoordigheid
van H. M, de Koningin voorgelezen.
De Grondwet, art 211 lid 1 en 2,
verlangt immers, dat de nieuwe
rechtsorde tot stand komt door vrij
willige aanvaarding langs democra
tische weg, hetgeen in het Protocol
was geconstateerd, en vervolgens de
bevestiging door Hare Majesteit de
Koningin. Welnu, deze bevestiging
is in het Bevestigingsbesluit ge
schied. Doch de grondwet vraagt
ook nog plechtige afkondiging.
Daarop heeft het tweede deel van
het Eevestiglngsbe3luit betrekking;
de nieuwe rechtsorde zal plechtig
worden afgekondigd, door plaatsing
van onze bevestiging en van de ove
rige in deze bijeenkomst onderteken
de bescheiden in het Staatsblad en
in een buitengewoon nummer van
de Staatscourant.
Van de Bevestiging zal, volgens
bevel van Hare Majesteit, een exem
plaar voorzien van het grootzegel
van het Koninkrijk en van de hand
tekeningen van alle ministers, wor
den bewaard in het Kabinet der Ko
ningin. Het tweede, eveneens van
handtekeningen en grootzegel voor
zien, zal aan Hatta worden overhan
digd, ter aanbieding aan president
Sukarno.
Met het oog daarop heeft de
Landsdrukkerij twee rode geitenle
ren dozen laten maken, 65 bij 40
centimeter groot, waarin alle,stuk
ken, welke in de bijeenkomst'in de
Burgerzaal zijn ondertekend, zullen
worden bewaard. Het zware oud-
Hollands papier, dat de tand des
tyds gedurende lange eeuwen zal
kunnen doorstaan, komt in witte zij
te rusten. Een ruimte met een dia
meter van ongeveer 15 centimeter
is voor het grootzegel uitgespaard.
Het derde stuk, dat m de Bur
gerzaal is getekend, door ^Koningin
en ministers en na een toevoeging
door Hatta en zgn medegedelegeer.
den, is de Acte van Souvereini
teitsoverdracht en Erkenning, op
gemaakt in twee Nederlandse en
twee Indonesische exemplaren, en
twee Engelse vertalingen. „Wy Ju
liana aldus begint dit stuk,
evenals de Bevestiging. Doch in
deze acte wordt met anders meer
dan „verstaan". Formeel zyn de
VSI reeds zelfstandig geworden by
de bevestiging. ,,Wy verstaan, dat
do souvereiniteitsoverdracht rechts
kracht verkrijgt; wij verstaan, dat
de Unie is tot stand gekomen."
Dit is dus eigcnl$k al geen staats
rechtelijke daad meer. In de acte
van Souvereiniteitsoverdracht ech
ter wordt nog eens en voor de ge
schiedenis vastgesteld, dat Indone
sië de souvereiniteit van Nederland
heeft ontvangen. Een stuk met de
betekenis van een gebaar dus, maar
ook met politieke achtergrond! Geen
staatsrechtëïyke echter. Niettemin
van groot belang. De geboorte-acte
eigenlijk van de nieuwe staat. Al
dus ingeschreven in het bevolking3.
register van de vrye naties.
WIJ JULIANA, hij de gratie Gods Koningin der derlandse en twee in de Indonesische taal, met
Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau onze handtekening bekrachtigd, en mede-onder-
enz., enz.,, enz. tekend door alle Onze ministers, zullen de van deze
Op hedgn de zeven en twintigste December ne- Akte een Engelse vertaling in tweevoud worden
gentienhonderd negen en veertig, in plechtige vervaardigd;
bijeenkomst op het Koninklijk Paleis te Amsterdam; dat een exemplaar in de Engelse en een exera-
Gelet op artikel 211 der Grondwet en op de inhoud plaar in de Indonesische taal alsmede een ver-
-"N
van het op heden gedagtekende,
in deze plechtige overeenkomst
door onze minister-president,
minister van Algemene Zaken
en de minister-president, minis
ter van Buitenlandse Zaken a,i.
van de Republiek der Verenigde
Staten van Indonesië, leider van
de delegatie ter vertegenwoordi
ging van de Republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië by
de souvereiniteitsoverdracht on
dertekende Protocol;
Gelet voorts op Onze Bevesti
ging in deze plechtige bijeen
komst van de nieuwe rechtsorde,
zoals deze is vervat in de door
de Algemene Vergadering van
de Ronde Tafel Conferentie te
's-Gravenhage op 2 November
1949 aangenomen Mantelresolu
tie met ontwerp-overeenkom
sten en briefwisseling;
VERSTAAN dat mits
dien op heden, de zeven en
twintigste December negentien
honderd negeh en veertig:
de souvereiniteitsoverdracht
overeenkomstig het aan voor
melde Mantelresolutie gehechte
Charter van Souvereiniteitsover
dracht rechtskracht verkrijgt;
de Nederlands-Indonesische Unie, aan welks hoofd
staan Wij, en bij opvolging Onze wettige opvolgers
ui de Kroon der Nederlanden, tussen het Koninkrijk
der Nederlanden en de Republiek der Verenigde
Staten van Indonesië is tpt stand gekomen;
alle bijkomende resultaten van de Ronde Tafel Confe
rentie, vervat in de bij voormelde Mantelresolutie be
horende bescheiden, krachtens het onder V van die
Mantelresolutie bepaalde in werking zijn getreden;
BEVELEN, dat van deze Akte vier exempla
ren worden opgemaakt, waarvan twee in de Ne-
H. M. KONINGIN JULIANA,
Hoofd der Nederlands-Indonesische
Unie.
ta'Tng in het Engels zullen wor
den bewaard in ons Kabinet, en
gelijke exemplaren in banden
zullen worden gesteld van de
door de president van de Repu
bliek der Verenigde Staten van
Indonesië nkar deze plechtige
bijeenkomst afgevaardigde de
legatie, ter overhandiging aan
genoemde President;
en dat door onze minister van
Justitie gewaarmerkte afschrif
ten van deze Akte in de Neder
landse en in de Indonesische taal
zullen worden verzonden aan de
beide Kamers der Staten Gene
raal, aan de Hoge Raad der Ne
derlanden, aan de Gouverneur
en de Staten van Suriname als
mede aan de Gouverneur en de
Staten van de Nederlandse An
tillen.
Gedaan te Amsterdam, de 27ste
December 1949.
Drs. Mohammed Hatta, leider
van de delegatie van de Repu
bliek der Verenigde Staten van
Indonesië en de Leden dier
delegatie, mr dr Supomo, 2.H.
Hamid II, dr Suparmo, mr dr
Kusuma Atmadja, dr Sukiman Wirjnsandjojo,
mr .Sujono Hadinoto, verklaren namens de Re
publiek der Verenigde Staten van Indonesië,
overeenkomstig de inhoud van bovenstaande Akte
de souvereiniteit te hebben aanvaard, in te
stemmen met de totstandkoming van de Ne
derlands—Indonesische Unie tussen het Konink
rijk der Nederlanden en de Republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië en met hetgeen
verder in deze Akte is verstaan.
Amsterdam 27 December 3949.
j
{Tan een bijzondere medewerker)
UTRECHT. Wanneer wij met
een zekere trots mogen beweren,
dat ons bestuur over Indonesië in
vergelijking met dat van andere
koloniale mogendheden voorbeeldig
is geweest, dan is dit niet in de
laatste plaats te danken aan de
ambtenaar-B.B., de ambtenaar
Binnenlands Bestuur. Hii was bet,
die in een gebied, dikwijls zo groot
als een paar flinke Nederlandse
provincies samen, geheel alleen het
Gezag uitoefende soms. wanneer
het nodig was. als een streng, maar
rechtvaardig heerser, meestal ech
ter als ecu vader, met veel liefde
voor zijn kinderen.
Van hem werd geëist, dat hii niet
slechts de taal van zyn district
kende, maar bovendien volkomen
op de hoogte was van de adat. het
ingewikkelde samenstel van in
heems recht en godsdienstige be
standdelen. dat het leven in het
Oosten zo volkomen beheerst.
Het is indertijd een voortreffelij
ke gedachte van de Nederlandse re
gering geweest om de aanstaande
bestuursambtenaren een academi
sche opleiding te geven. Deze duur
de vijf tot zeven jaren en beroerde
alle aspecten van het Indonesische
leven. Door de oorlog werd zij tii-
delijk onderbroken, maar in 1945
onmiddellijk hervat. En op het
ogenblik studeren nog 180 jonge
mannen Indologen noemt men
hen aan de universiteiten van
Leiden en Utrecht, om zich te be
kwamen voor een bestuurstaak in
Indonesië, die zij nooit zullen ver
vullen. Want in Indonesië leggen
de bestuursambtenaren thans de
laatste hand aan de overdracht van
hun functie aan de Indonesiërs.
Toch .doorgaan
Toch gaan de Indologen met hun.
studie door. „Deserteurs" vindt
men onder hen nauwelijks. En naar
ons uit gesprekken met hen geble
ken is, hebben zij er zelfs nog een
schepje bovenop gegooid. "Want
omdat hun bestuursambtenaarssfcu-
die te veel omvat, om hen tot vak
lieden op een of ander gewoon-
practisch gebied te maken, hebben
zij zich in de laatste jaren toege
legd op andere onderwerpen, zoals
Oosterse economie. Indisch Recht,
e.d,. hoewel aan de CIA (cand. Ind,
ambtenaar) maar vijf doodgewone
jaren studie-recht zijn toegemeten.
Nu zun vijf jaren weinig. te
weinig! voor twee studies tege
lijk, maar allen hebben gevoeld, dat
ze moesten aanpakken om. mocht
Indonesië om Nederlandse vak
mensen voor de overgangsjaren cn
de nieuwe toestanden vragen klaar
te zijn en hun diensten te kunnen
verlenen.
Dus. vechtend tegen tijdgebrek,
met een onzekere toekomst voor
ogen. maar geladen met energie en
verlangend om te mogen werken in
Indonesië begint de Indoloog te
genwoordig iedere dag aan ziin
veelomvattende taak. Als buiten
staanders met veel poeha verkon
digen, „dat ze in Indonesië de Ne
derlanders hard nodig zullen heb
ben en dat ze ons niet kunnen mis
sen" dan zwijgt de Indoloog want
hij weet dat sentimentskwesties in
Indonesië heel zwaar wegen en dat
wif blij mogen zijn als de RIS zich
werkeliik tot ons zal wenden om
„mensen".
Bereid te dienen
Maar zegt iemand, dat de kans
voor hem verkeken is dan zet 3uist
de goede Indoloog de tanden op el
kaar eri werkt nog wat harder, om
dat hij weet, dat alleen werk en
bereidwilligheid om
werkend te dienen in deze
wereld, dus ook in Indonesië en
vooral voor ons in Indonesië het
gewone menselijke bestaan recht
vaardigen. Tot slot: ten opzichte
van Indonesië geldt voor iedere In
doloog: boven alles de Liefde. Zij
lonen er niet mede te koop, maar
wees gerust: die Liefde hebben wij
en kweken z ij!
Garry Davis krijgt een
kerstboom
STRAATSBURG. Garry Davis,
„wereldburger nummer één" heeft
de Kerstdagen doorgebracht in zijn
tent bjj de brug tussen Straatsburg
en Kehl. Hij hoopt tot Duitsland te
worden toegelaten, waar hy wil heL
pen met de wederopbouw.
Over gebrek aan belangstelling
had hy niet te klagen. Vele Straats
burgers hadden zich per tram naar
het Franse uiteinde van de brug be
geven en staarden vandaar naar de
tent, waarbij Davis, gehuld in een
deken, voor een houtvuur op een
draagbare schrijfmachine zat te
typen. Vrienden hebben levensmid
delen, dranken en zelfs een kerst
boom voor hem meegebracht.
