m
Middenin December in badpak
zonnebaden aan dek
toppen van mensel
li
Feestdiner in beste restaurant
moest worden afbesteld
Gemeenschap moet begaafde,
jonge mensen
n
-s
OP ZOEK NAAR EEN NIEUW BESTAAN VIII
Maar voorbij Bermuda moet je
warme kleren aantrekken
Aan boord is het
precies een heel
groot gezin
„Tekeningen van FÖuquet ioi Cézanne" toont de óntmkkèling
van vijf eeuwenaesthetisch en cultuur-historisch
DE AFFAIRE JOANOVICl (slot)
Ohals de kranten toch maar
met zo
waren
Studenten zouden financieel
gesteund moeten worden
Zaterdag 31 December 1949
,7.
ATLANTISCHE OCEAAN. Je bent aan boord van een schip een. heel
ander mens dan aan de wal. Doordat je jé mede-passagiers de hele dag
om je;6een ziet, ga Je je met elkaar beschouwen als de leden van een heel
groot" gezin. Je praat met iedereen, in het Engels, het Frans en het Duits,
atg je dat tenminste kunt en anders weet je al gauw een paar woorden,
waaarmee je je verstaanbaar kunt maken en met gebaren alleen kom je
ook al *n heel eind. Ik heb dan ook heel wat kennissen opgedaan aan boord.
In'Bermuda gaan honderd passa
giers van boord, uitsluitend van de.
eerste-klasse In New Vork spat ons
grote gezin - helemaal uitéén en
gaan. we naar alle windstreken.
Maar de meesten van ons zullen
deze: reis. nooit verbeten. Wij. voe
len ons gewoon als; vorstinnen aan
boord, want de verzorging en de
bedïénine zijn boven alle lof ver
beven. Alleen moest het fooienstel
sel er niet zijn.
Godsdienstoefeningen
Iedere morgen om zeven uur
wordt er in de touristenlounge een
mis opgedragen 'voor de katholieke
passagiers. De Protestanten hebben
op Zondagmorgen een godsdienst
oefening. Die heb ik op 11 Decem
ber meegemaakt. Een Amerikaanse
Evangelist leidde de dienst. Hij be
gon in het Engels en eindigde in
het Nederlands. Mooi en zuiver
klonken de Nederlandse en Engelse
waren alle lichten van het eiladn
te zien. Er'was voor zeven uur geen
loodsje krijgen en daarom bleef de
..Veendam" voor het. eiland heen en.
weer varen. Toen het zeven uur:
was begon het ook-licht te worden
en konden wij de omtrekken van
het eiland zien. Jammer vond. ik'
het, dat mijn vader nu niet bij mij
was. Hij zjju ei zo van genoten
hebben. Spoedig was de duisternis
geheel weg getrokken en zagen wij
het eiland in al zijn kleurenweelde.
Albert vau Dalsutn 40 jaar
toneelkunstenaar
AMSTERDAM, 29 October.
In de rol van de aartsbisschop van
Kantelberg in Eliot's drama „De
moord in. ae kathedraal'' vierde
Albert van Dalsum, die 4 Januari
6C jaar geworden was in de Am
sterdamse Stadsschouwburg zijn
toneeljubileum. Na afloop van de
feestelijke première moest hij twee
uur lang toespraken aanhoren,
waarin hem hulde werd gebracht
voor de verdiensten, die hij in de
afgelopen veertig jaar voor het
Nederlands toneel heeft gehad.
Daarmee was 't feest niet ten ein
de: de Amsterdamse studenten
voerden hem op hun schouders in
eèn draagkoets naar. Lido, waar
hij hun gast was. Er op 15" No
vember, bij zijn jubileumvoorstel-
lingrin Den Haag, werd „Dal" ge-
BERMUDA, een schouwspel om
nooit te vergeten.
gezangen door de luxueuze zaal met
het uitzicht op het uitgestrekte wa
ter van de oceaan buiten. Ook de
preek, in twee talen uitgesproken,
was voor allen een bemoediging.
Het is steeds prachtig weer. Als
de kalender het- niet anders vertel
de zou je zeggen dat het. volop zo
mer was. Thuis zitten zè hu om de
warme kachel .maar wij lopen in
een dunne blouse ofin badpak aan
dek. En dan maar zonnen en bruin
worden! Maar na Bermuda moeten
wij weer warme kleren aantrekken
is ons al .voorspeld.7
Dinsdag 13 December zien wij
voor het eerst, vliegende vissen. Een
wonderlijk gezicht is.üfei. De vissen
duiken uit. het water, schieten door
de lucht en duiken dan weer - on
der. Ze waren zilverwachtig van.
kledtC
Baar ïs Bermuda
Donderdagmorgen stond op' het
mededelingenbord, dat. passagiers
voor Bermuda hun koffers klaar
moesten zetten om aan dek ge
bracht te worden. Vrijdagsmorgens
vier uur werden zij aan het
ontbijt verwacht. Ik was die mor
gen ook om 'vier uur aan dek. Het
was een erg. warme nacht geweest
en veel passagiers hadden dan. ook
aan dek geslapen. Hét was- nog
donker en heel in de verte zag ik
een flauw lichtje. Pas om zes uur
Bij J. B. Wolter» Uitgeversmaatschap
pij N.V. is verschenen:
II. Richtlijnen voor een Leerplan voor
de scholen met do Bijbel van de hand
van 23 medewerkers, die. in het kader
van de vernieuwing van het onderwijs,,
de onderwijzer op de Christelijke scho
len door een aantal richtlijnen willen
brengen tot het betreden van nieuwe
paden;
2. Naar Gymnasium, Lyceum en H.B.S.,
een verzameling van opgaven bij toe
latingsexamens in 1949. bijeengebracht
door A. M. Polderman. Behalve ontel
bare vragen betreffende - Nederlandse
taal. rekenen, aardrijkskunde en ge
schiedenis 2ijn ock de antwoorden op
genomen, benevens een naamlijst der
scholen en de officiële eisen van toe
lating:
3. Tafels voor schoolgebruik, de 7de
druk van een handig boekje,, dat loga-
rithmische en eonloir.etrische tafels ln
vier decimalen bevat, doch.tevens tafels
voor de financiële rekenkunde voor de
K3.S.-A;
4. Leidraad, samengesteld door de, In
spectie van het lager onderwijs in de
3de Hoofdinspectie. Een herziene en ge
completeerde uitgave-,19'19. die bijdragen
van een groot aantal medewerkers be
vat, welke aan de personelen der scho
len ter overweging worden geboden;
5. Tekst en Inzicht, een vijftigtal frag
menten met vragen ter voorbereiding
voor het mondeling en schriftelijk
M.U-L.O.-Examen Nederlands door G. B.
Lebbink en C. G. M. van Reiisen. Een
keuze uit modern Nederlands en Vlaams
werk van een vijftigtal auteurs, om het
Indringend lezen-te bevorderen en- de
uitdrukkingsmogelijkheden te' ontwik
kelen; - r
6. Geschiedenis van de Nederlanden
voor de Christelijke school door Dr A.
de Fouw, J Al van Bennekom en A. W.
va tv de Bunt. De bedoeling heeft voor
gestaan niet te' voldoen aan de be
hoefte ..aan een min of meer aangekleed
JaartaüenboekJc, dat meer been. dan
vlees is", doch te streven naar histo
rischs betrouwbaarheid in een boeiende
vorm, 0.i zijn de samenstellers in hun
pogen geslaagd;
7.- Boekhouden, nieuwe methode voor
het UX..O., deel III door J. Hoepman
en H,Kolenbrander, waarmede deze
methode, la gecompleteerd. Een woor
denlijst .van gebruikelijke handelstermen
en talrijke Herhalings- en 'Examen
opgaven ztin opgenomen:
8. Taalboek van W. Holthof en F. H.
Ozhjga, ten behoeve van studerenden
voor hét Middenstandsdiploma, samen
gesteld aan de hand van de stof. die-ge
vraagdwerd op de tot heden gehouden
examens voor het diploma. De examens
I944|itun, .1940' zijn geheel opgenomen,
elk«*VHfde les geeft een herhaling;
9./Werkschrift vlakke meetkunde
(dëétrt) door dr H. Turkstra .en S. 'J.
Geüraen. bestemd voor hen, die voor.
het .eerst met dc vlakke meetkunde .ln
aanraking komen: De samenstellers be-
CKèhéeen brug-te slaan tussen het strenge
leerboek., en net sommenschrift^ Vim d^
leerling; ei; zijn in de opzet goed ge--,
slaagd.Een'.;.Apaychologisch-didactische
inleiding, "bp'.*.; dit', werkschrift is .voor
leerkrachten;apart-' verkrijgbaar gesteld
lÖ.-.Problemender. Natuurwetenschap
pen ('deel' l,:BloïogieU voor Gymnasium
A,:. samengeteld- door Cu. .-vah- den
Brandhof - en'l Dr A.- Schierbeek. Een
voortreffelijk, rjjk geïllustreerd, studie
boek van; 140 pfrEinals, pver Afstam-
mingslee^'eh Erfelijkheid, bestemd.,voor
leerlingen- van de 5de klas. Met het oog
op de Gymnasia la vrij- veel "aandacht
bésteed aan de resultaten van het on-
deraoek ln de klassieke .tijd, .doch .de
leerriéllingen van Lamarck,tDarwlh. H.
de Vries, Mendel e.a vinden mede een
plaats in dit'.werkje.
Bij de uitgeverij De Fontein te Utrecht
verscheen- een- handzaam, boekje: Dieren-
in "het Nationale, Park. Het -bevat 16
fraale foto's -van vogels en wild uit het
schone natuurreservaat, de- HogeYelii-,-
we» „De héér AB. Wi g ma n, die op
dit teneln zo bij uitstek thuis-is,, voor
zag de plaatjes van korte/ flitsende;
doch instructieve'tekst. De directeur van
het Nationale Park, de heer H. J. Worm-
goor, zorgde voor een geestig woord-
vooraf. Een kleine „catalogus" der
.levende have ih een aantrekkelijke.vorm.
Van éan hoekje, dat In de oorlogsjaren
algemene aandacht genoot, is nu een
3de druk verschenen. We bedoelen .het
bekende werkje Hoe kan ik zelf kippen
houden?; van B.- v a n A b p ere n V e x-
ven-n e, de Eijksplulmveeteeltconsulent,
dat de uitg.mü W. de Haan. N.V. te
Utrècht het licht deed zien. waarmede zij
in een behoefte voorzag. Ook nu is deze
handleiding nog hoogst belangwekkend
Voor de-kleine pluimveehouder. Wijzi
gingen en aanvullingen zijn aangebracht
en het hoofdstuk ziekten is uitgebreid
i,v.m. nieuwe onderzoekingen der laat
ste Jaren.'
Een schouwspel om hooit te verbe
ten. (rt'
Met de hartelijke groeten
i. Van ANKIE. -
Nationaal vocalisten-
concours van Union
Bel Canto
DEN HAAG. 20 Juni. Hon-'
derdvajftie zangeressen en zangers
hebben deelgenomen aan het Na
tionaal Vocalistenconcours dat
door de Union des Amis au Bel
Canto."georganlserd was.. Na- de
voorselectie werden ér 56'vocalis
ten tot tiet openbare concours toe-'
gelaten. De beoordelingscommis
sie kende tenslotte drie eerste
prijzen toe- aan Maria ,van Veen
Mulleruit- Landsmeer.;Leo Kete
laars uit Vaals en Clementine
Oom es te Hilversum; Zes tweede
prijzen aan: Vera Doniska (Rot
terdam), Willy Rinnooy (Wasse
naar), Gé .Smith (Den Haag), Ge
rard van den Berk (St. Oeden-
rodc), Kiek Waas—/Raen en Jèan-
.nc Baciliek (Amsterdam). Twee
derde przen vielen ten deel aan
Mien Blekxtcom (Rotterdam) en
Anny .Delorie' (Amsterdam).
DEN HAAG. 6 October. In
de Tweede Kamer zijn aan de mi'
ulsters van Binnenlandse Zaken
en Financiën vragen gesteld over
het Gouds bioscoopconflict: de
ministers stellen zich geheel-, aan
de zijde van het gemeentebestuur.
GOUDA, 10 October. De
Gouwenaren.- 'kunnen .voöé'Y'ëen
dubbeltje; naar de bioscoop. Ze be
talen alleen plaatsbespreekgeld,
geen toegangsprijzen ex? de bios-
coopondernemingen dus:.géén ver
makelijkheidsbelasting.
GOUDA, 15 October. De mi
nisters hebben toegezegd het be
sluit, dat de heffingspercentages
voor de verma kelij kheidsb el a s t in g
regelt, te- herzien. Hiermee ls het
conflict ten einde: de drie Goudse
bioscopen. gaan weer normaal
draaien.;-
T* E: «chrfjuefi, binnen het bestek van een kranten-
x artikelover'tekeningen van Franse meesters
die. in.de loop van vijf eeuwen zijn ontstaan, lijkt op
het eerste gezicht een nogal hachelijke onderneming,
toanneer.-men bedenkt wat zich al in deze vijfhonderd
jaren op maatschappelijk en cultuurhistorisch gebied
heeft afgespeeld en voltrokken. Politieke en economi
se he veranderingen 'raken'nooit alleen de buitenkant
van het menselijk teven én z{j komen evenmin plotse-'
ling. Wij uinden zè, dikwijls reeds lang tevoren,
weerspiegeld in allerlei andere geledingen van de
maatschappelijke, structuur, in cultuur en kunst. Het
is een af sterlings- .en regeneratie-proces,, waarvan de
ontwikkeling niet altijd even nauwkeurig is te volgen,
doch hoogtepunten kent in perioden," wanneer de ene
fase door de andere wordt vervangen en de evolutie
wordt onderbroken door een sprong.
In de achter ons liggende vijf eeuwen hééft het
oude Europa een ontwikkeling doorgemaakt van feo
dalisme naar eenhoog ontwikkelde vorm van kapi
talisme, een ontwikkeling dus, die vele „sprongen"
heeft genomen en niet zonder invloed is geweest op
de uitingen van cultuur en kunst. Een onyetwijft'd
unieke tentoonstelling als thans in het museum Boy
mans van Fouquet tot Cézanne kan derhaloe op
tweeërlei wijze gezien worden, en wel zuiver aesthe
tisch. maar ook cultuurhistorisch. In het eerste geval
zou ik mij moeten beperken met een keus vit de bla
den van de meer dan zeventig kunstenaars, van wie
werk aanwezig w, een zeer moeilijke keus overigens,
waaraan bowendten- het nadeel zou kleven, dat zc op
een ietwat droge opsomming zou uitlopen; in 't twee
de geval kan mei een forse omlijning worden vol
staan, die het voordeel heeft belangstelling te wek
ten voor dc expositie, waarover zoveel te schrijven
I is. maar die men beter met eigen ogen kan zien.
De Officier van Justitie hoadt requisitoir- Gedurende twee uren
analyseert hy de affaire"; nauwkeurig worden twee elementen geschei
den gehouden; de economische collaboratie en. Joanoylcl'a relatie» met de
Gestapo enerzijds, zUn steun aan de Bés!stance anderzijds. Brief voor
brief, rapport voor rapport, cijfer voor cijfer passeert de revué. 4Wat be
treft -Tnano's bnip aan hét Veriet; deze beschouwt de officier als „een ga
rantie genomen op de toekomst" als een „monsterlijke levensverzekering",
gesloten door een man die „één van de intelligentste beoefenaars was
van het dubbele spel, wetenschappelijk berekend en buitengewoon laag-
ïarlig". A.-;.'
Slechts de „liefdadige giften van Joanovlci" wil hij beschouwen al» ver
zachtende omstandigheden.
Op de laatste zitting komt Joa-
novici aan 't woord. -Hn vertelt
opnieuw langdurig over zijn optre
den als, metealhandelaar en als
Verzetsman.
„Ik ben sedert veertjeri:'JaSr""!nr
Fraukrijk, zegt hij aangedaan. Ik,
heb de -Fransen nooit kwaad ge^
daan, eerder goed. Ik was in het
buitenland toen ik gezocht wefd en
ik lég er de nadruk op dat Ik.vrij
willig terugkwam omdat ik het
nodig vond me te rechtvaardigen.
Ik me endat ik mijn plicht gedaan
heb.";- y.\
Dan gaat het Hof langdurig In
beraad, enals de rechters terug
komen luidt de uitspraak:; v(jf jaar
gevangenisstraf^" 600.000 francs
boete, „nationale degradatie" {ont
zetting uit alle burgerlijke recb-
tené voor het leven (maar dit le
vert, gezien Joano's status,; weinig
incanveniënten op!) en „verbeurd-
verklaring van goederen ten be
drage van 50 millioen francs".; y
Joanovici' -boort' de uitspraak
verslagen en somber aan, dan trekt;
hij z'n advocaat aan de l'mouw:
„direct tekenen" beveelt, hij en hfj
tekent cassatie aan op dezelfde
manier, waarop hij zoveel chèques
getekend heeft, met een vlotte ste
vige handtekening, i
Het Blitzlicht van de fotografen
is niet van de lucht. Maar Joano
is niet erg tevreden. Zijm kennis
sen verklaren dat hij zo steevast
rekende op een vrijspraak, en ;dat
hij al plannen, gemaakt had voor
een feestdiner dat -zou klinken als
een klok., een feestdiner ln hef
Xhicste: restaurant
Maar' hiermee blijkt de Franse
justitie toch biet accoord te z(Jn
gegaan.
Betreffende de vraag of de be
klaagde, spionneerde VGor de vijand
luidt de sententie; neen; maar be
vestigend v is zfjwat betreft zijn
optreden ten nadele van de lands
verdediging eii zijn begunstiging
van de vijand (de economische col
laboratie dus).
Joano's broer wordt veroordeeld
tot 4300.000 francs boete en 5 Jaar
„nationale - degradatie". Maar-, de-
rlaatstgenoemde straf wordt hem-
kwijtgescholden op grond van zijn
steun aan het Verzet,
Scandroglio, l Jpanbvici's mede
plichtige: 200.00 frs; boete, vijf
jaar nationale degradatieï
Dg nadere medeplichtige, Victor.
Terre, hoort vijf maanden" gevan
genisstraf, 200.000 francs boete en
vijf jaar nationale degradatie tegen
zich eisen;
Joanivici verliet-bij dit alles zijn
Joviale glimlach .en -zijn zelfverze
kerde houding.'HÖ ziet er nog al
miserabel uit: men voelt dat hy de
geweldigstetegenvaller van zijn
leven incasseert.
Johan de Wttt werkten, een kommies, vijf vaste
klerken en particuliere secretarissen. De Witt stelde zelf al de rappor-
ml Bffl door hem bijgewoonde vergaderingen en vernchtte persoon
lijk de officiële correspondentie meb het buitenlandHet hoeft 9een
'Sar betoog, dat Se tijden, dat een groot staatsman zijn werk met
eniae helpers kon verrichten; niet zullen terugkeren. De taak van de
emge uvtVKis nrnnt deel. unn de
Z7w .1 *w I.j
staat werd immers steeds meer omvattend- en eep groot deel vnn^f
daarvoor nodige ambtenaren,.van.de werkers .voor de steeds -«oort-
schridende techniek, voor het steeds voortgaande specialisme tn
med&e en andere wetenschappen, zal moeten worden geleverd door
het hoger onderwijs.
Het was prof dr-J. Hr.Kruyl te
Utrecht, die als mogelijkheid om te
voorzien in het tekort aan. acade
mici de mening verkondigde,, dat.
de -'ais.- leiders uit alle. bevolkings
lagen'moesten worden betrokken,
maar na een. strenge selectie,
./Stellig is:'de'-'.stichting, van ons
Gemeentelijk - Avondlyceum een
éérste stap geweest op. de weg,.die
.prof Kruyt. te Amsterdam cp - het'
congres wees. r 4
<Prof. Ereudenthal merkte op, dat:
sléchts -iD/o der studenten uit de sr-
/beidersstand voortkomt en hy
meende-.dat een groot' aantal be
gaafden doorsociale omstandighe-
den werden verhinderd, de univer
sitaire studie 'te volgen.
In-de ruim. twee-jaar van met-be
staan van bet Avondlyceum slaag
den. 65 leerlingen, uit de lagere en
"middelklasse onzer maatschappij
er in, een H.B.S.-diploma (A ofr B)
of een gymnasiumdiploma te beha-
vf Sfèllfe schuilt - in ons volk veel1
verborgen intellect, ^/.overheid
kan: niet anders doen dan. deom-'
standighedën vöor. een aanwezige
aanleg, zo.gunstigmogelykrte.rna-,
ken. De gemeente Rotterdam bie&V
vla haar Avondlyceum een. kans,
die jaarlijks door ruim 400 mensen
.wordt benut- Tot de leerlingen be
horen o.a, metselaars, bankwerkers,
kantoorbedienden..
De omstandigheden, waaronder
deze leerlingen werken om een di
plomarte behalen dat bun toegang
geeft tót' hogere- functies 'in de
maatschappij, zijn echter veel- te
•zwaarrt
Hetzelfde geldt voor velen, die
aan universiteit of hogeschool als
student zijn ingeschreven.
Herhaaldelijk komt het voDr dat
leerlingenmet een voortreffelijke
aanleg hun studie moeten staken.:
daar het hun-niet mogelijk is" deze
studie, 'lichamelijk of geestelijk vol
te houden.
Voor ons Gemeentelijk Avondly
ceum te Rotterdam is dit aantal 17,
in bijna di'ie jaar! Hadden deze 17
leerlingen met zeer goede aanleg,
'onder' gunstiger omstandigheden
kunnen werken, dan zouden zij
stellig:zeer goede staatsexamens
hebben afgelegd. Aan de ene kant
kunnen .moeilijke omstandigheden
een .bijzond ére1 aanleg de ge legen-
beid -bieden - - tot uiting vte-bomen^
-maar aan ds-andere kant moeten
Dr. F;j. Huisman,, reet or van'de
gemeentelijke. Stichting Auond-
Igceum ié Rotterdam, heeft naar
aanleiding van het congres over
de toelating tot het hoger onder-*:
toys éeh beschouioing geschre-
ven, waaraan wij het volgende
ontlenen.-
Deze keer heeft het „niet gemar
cheerd!1; „ga ne mardie plus",
moet hij gedacht hebben. In de
gangen van het Paleis van Justitie
wachten d« teleurgestelde familie
leden {geen diner wat een ver
lies var familiekapitaal). Zij kla
gen over de zwaarte van de straf
en vooral over het bedrag van de
boete Een vrouw huilt over haar
„monsieur Joseph'1. Een andere,
zeer .elegante dame, roept nerveus
snikkend: „Oh, als de kranten toch
maar niet zo gemeen waren ge
weest-"
En tussen twee stevige bewakers
verdwijnt Joanovici in een donke
re gang van het Franse Paleis van
Justitie....
Is hiermede mi'Ydeze .geruchtma
kende zaak, deze na-oorlogse Sta-
visky-affaire 'afgelopen? p';v:'
"ijMen fluistert namelijk hier én-
J.éarj'datlde,rechters,toX het,elQde:
tóe-ovi^wogén, hebben. Joanovici
geen gevangenisstraf - :gieviaju"
Gedurende 'hiihl allerlaatste '.(be
raadslagingen echter zouden hun
documenten ter hand gesteld";''zijn'
waaronder zich een gedateerd
visum van Joanovici bevonden
zou hebben.voor Spanje! Vol
gens; dezelfde geruchten zou dit
bezwarend materiaal door de ver
dediging (weerlegd worden met, het
argument dat Joanovici naar
Spanjertwilde, om mede te werken
aan de arrestatie van - de beruchte
Franse nazi en-antisemiet Marcel
Déat, van wie men destijds ver
moeddedat r hij in Spanje vertoef
de samen mét Laval. J1
Men merkt/hierbij 'op, dat de
rechters de verdediging niet-op de
hoogtelgesteld zouden hebben van
de ontvangst: van deze documen
ten....
Zullen deze: fluisteringen veroor
zaken dat de affaire-Joanovici op
nieuw, berecht zal /worden? Het is
mogelijk, als; zij op waarheid be-,
rusten. Want in dat'geval is "een
reden van cassatie aanwezig.
Zal men dus binnenkort opnieuw,
de naam van Joanovici dagelijks,
vet gedrukt zién op de voorpagi
na's van de Parijse bladen?
Men,, weet bet nog niet.l Y
Vast staat ..dat er veel onduide
lijk is-gebleven, j
Joanovici: hoé. zal .men aan hem
terugdenken?, als aanIemand,
om te-léyen van vodden, champag-
.ne, weldaden, wandaden, mysterie,'
geruchten en talrijke wonderlijke
transacties?...;
Men ziet hieruithoe sommige
bladen en de publieke opinie steeds
meer door dit: proces geïrriteerd
werden.
diebijzondere omstandigheden,
.waarondermoet worden gewerkt,
niet te -zwaar'zijn, daar ze anders
verstikkend werken-
Het komt me voor dat de gemeen-
schap in deze moet, helpen en nu
de tweede stap moet. doen. Zij geve
aan de harde werkers, die naast een
dagfunctie een gymnasium- of
U.B.S,-diploma willen - behalen
(eventueel latscr ^universitaire ex
amens willen afleggen) veel - meer,
steun dan tot heden geschiedt Deze
energieke werker^ moeten kunnen
studeren volgens het devies van
Johan de.. Witt:„Ago, quod agol"
Wat.ik doe, doe ik goed!
Hun, die zich voorbereiden via,
ons Gemeentelijk Avondlyceum,
kome' men zoveel mogelijk tege
moet,-o.a. door hun, aie in over
heidsdienst. zijn,, enige middagen
vrij te geven om te kunnen stude-
'ren eh dan. met behoud van salaris:
Imeh' zoeke "contact met werkgevers
(bijv. via de Kamer" van Koophan-
""drili;V
'De derde stap zou mijns inziens'
moeten zijn, dat de overheid het
Franse systeem volgt en onze stu
denten financieel steunt
Voor hen, die zich.zoveel moeite
getroosten, op latere leeftijd in te
-halen wat zij in hun.jeugd door al
lerlei omstandigheden ^voornamer
lijk financiële) hebben gemist, gel
de zoveel-mogelijk: „Ik doe slechts
één ding tegelijk!"
Eind November heatónd het Nederland»
Toneelverbond 80 en deAcademie: voor
Dramaüache Kunst (vroeger de Amster
damse Toneelschool) ;76' Jaar: -De Jubilea
werden gevierd roet .een toneelsympo-
slon en eenspectacle-coupé. dat o.a.
ook de toneelspeler Jacques Reule. die
18 November 70 Jaar. werd, op de plan
ken bracht.
VAN FEODALISME TOT
KAPITALISME
Jean Fouquet, wie met enkele
andere onbekende meesters de eer
te beurt valt aan het begin van de
tentoonstelling te staan, leefde van
circa 1420 tot 1480. Werkelijk zeld
zaam, dat van hem en andere kun
stenaars uit deze tijd tekeningen
zijn bewaard gebleven, omdat teke
ningen, tenzij met dc grootst mo
gelijke zorg geconserveerd, veel
sneller slijten dan geschilderde pa
nelen. De overtocht over dc Rubi
con levert een mooi voorbeeld van
zijn;'-kunst evenals trouwens het
portret: van (Juvénal des .Ursins.
Hoewel tekeningen vaak voorstu
dies zijn voor schilderijen,; zijn er
uit deze periode toch vrij veel vol
tooide bladen, vooral van portret
ten.
De overgang van religieuze kunst
naar burgerlijke kunst deed zich al
krachtig voelem Bij de adel. het
hof en de gegoede burgerij groeide
behoefte naar fcunsb zij het dah,
ook, dat zulks niet.in deze zin werd
verstaan. Het portret kwam ,ih de
'mode. De vaklieden op dit terrein,
Wij noemen hen- thans kunstenaars,
reisden stad (en Yland af voor op
drachten. Van 'de zeer hoge perso
nages, die zij portretteerden, zijn
op - de tentoonstelling voortreffe
lijke tekeningen te -vmdèn. Maar
laat u vooral niet, bij het bekijken
Vvan deze prenten, in de waan (bren
gen, dat'-het leven toen zö prettig
;was. -
Deze kunstenaarsgéhetfetiê ls lan
ge tijd.; met het oude handwerk
verbonden gebleven, -Hun tekenin
gen tonen een subtiele verfijning
en. bezitten ongetwijfeld technische
kwaliteiten. Pen en krijt werden
met grote vaardigheid gehanteerd.
Vergeleken bij het bloeitijdperk
der schilderkunst in de Nederlan
den, valt eer. sterk verschil in
geestelijke inhoud op. De Neder
landers waren toen al nuchterder,
zakelijker, stonden ook economisch
op een 'hogere trap in de maat-'
schappelijke ontwikkeling. Frank
rijk had zijn overwinning op de
feodaliteit nog niet: gevierd, was
economisch achterlijker/ In zijn
kunstzinnige uitingen leeft de geest
van de adel oppermachtig.
Het is de buitensporige weelde,
uit. dé hoogste kringen, .die: in ..de
kunst haar weerslag vindt. Er 3b;
de, genre-schilderkunst van Chardin;
en Greuze met een sterke/nadruk
op. het morele element; de eroti-:
sche boudoir-sfeer van de (adel en
het haf, waarvan ook het portret
dekentekenen dra a gt B ou ch e r en
La Tour), en de idealistische ;ver-
anderingen van deze sfeer "in land--
schap, gezelligheid;, "spel, (kokette-,
rié enz, CWatteau), In deze kuhst_
vinden wij een poëtischelement en;
in deze poëtische maskerade van
arcadische verbeeldingen worden,
antieke maskers en co6tuum3 geko
zen. Het hof verbergt zijn gezicht
Toch is het een tijdperk van grote
kunstenaars.
De" burgerlijke revolutie van1780
heeft uiteindelijk krachten vrij ge
maakt, die in de negentiende eeuw
gaan doorwerken. Louis Davld
drukt reeds zijn stempel op een ge
hele generatie. Zijn academisme
kan echter...op de duurgeen weer-
klank vinden en hef is-'Gro's, die de
Franse tekemng van de (19el eeuw;
bevrijdt van dit academisme; Géri-
cault en Delacroix treden (in%2yo(
(voetstappen, ,-.7. s. 1
Anders,; maar' niet. minder (groot
is Daumiér, de'1 vlijmscherpe, satjj-
rieke caricaturist, die in zijn teke
ningen de leugenachtigheid en. ver-
-• nicolas pbussmifjjf
Angelica in Medor
TOULOUSE LAUTREC
Chocolat dansend" in dé bar
rt. -• nAchllle"
watenheid van het nieuwe - burger-
dom te lijf-gaat Deze eeuw- is Tijk
aan grote figuren. Het, is de eeuw,
waarin het kapitalisme zich baan
breekt, de (.industrie een ('grote
vlucht neemt; maar waarin ook ,op
schilderkunstig gebied revolution-/
naire veranderingen plaats grijpen-
Het impressionisme verdringt -het
naturalisme. Namen als Monet/,De-
gas, Manet, Renoir,' Pisarro ejlv:Cé*
zanne verschijnen aan hetfirma-
ment. - -v '■■■-■
Voor ons, twintigste èfeuwérs, dié
na-teren 'op de verworvenheden" Uit
deze periode, hebben deze::tékenin-
gen misschien wel de meeste waar
de, omdat ze het makkelijkst aan
spreken. Wij zijn nog niet1 los'van
deze periode, -evenmin:,rals: wijTge-
heei los zijn van deze vorige eeuw.
Zón bar-tafreel van Toulouse-
Lautrec: bezit in onze ogen: niéts,
hoogstens op .het gaslicht na,.-wat
tot het verleden behoort én in Gau
guin en Odilon Rëdcm herkennen
wij het; voorspel van onze eigen -
moderne kunst.'
Tussen Fouquet ëri Cézanne lig-
gen vyf eeuwen. Hetis (eenmérk-
waardig gevoel te' weten, j. dat wij
de kunstzinnige uitingen--uit deze
zeer lange .,tyd" van. het. ene-,einde
tot het andere künneh ó'verzieh.'En
het stemt ook tot dankbaarheid te
weten, dat", de. prestaties - van da:
menselijke -geest tot; zulke ^toppen.
voert. Hrt^aakt' dé. terug)seér;i.na
-vertoeft, te f;hebbenr m;;(dezq_:--wón-
derlijke' .wereld, :(Y;(niakkiÉdi)kerf'(:
schenktmok de overtuiging,, dat/.in-
zinkingen alsin onze -tijdniet- on-
overkomelijk zijn, maar - doét ("een
begrijpelijke nieuwsgierigheid' op-
komen wanneer wij ons afvragen
hoe onze kunst zich- over- vijf
eeuwen zal verhouden tot. wat nog
geboren moet worden.
B. SCHMIDT
In zerr vel» spellen die ln een troéï-
slsmcontract worden gespeeld, komt het
probleem aan.de orde van het op het
juiste wijze exploiteren varteen-of5me«-
bij kleuren. Soms is .dat een; eenvoudige -
kwestie, :,b.v, wanneer slechts een --aas
der tegenstanders nioet wordenwegge
speeld. waarna de kleur ;.fian:vrff - Is.
Soms Js het 'wat moeilijker en-'moetide
speler'een, keuze maken,uij: twee mo
gelijkheden n.L óf snij den óf .vtljtroe-
ven ener kleur. Wanneer dan bovendien
)g de vaak moeilijke kwesties ian de
■ae komen hoe met de 'entrees/rooet
worden omgesprongen .en. welke speel
wijze het meeat kansrhk moet'worden:
geacht, dan ls er. beslist eèn talentvolle.
Het hieronder volgende spel ls naar
mijn mening zeer moeilijk: 'lk( gelóóf
niet dat. er bridgespelen; die pafi. korto
ifjd het spej/beoefenen. gevonden-kun
nen worden, die dit spel onmiddeUtjk
..aanvoelen". Niet' omdat ,dle/ spelers
geen goede bridaespelers zouden kunnen
worden, maar fclechts omdat bun" erva
ringen nog onvoldoende zijn ain-4de
moeilijke klippen te omzeilen.
Maar men oordele zcU:
We»t Oost'
Seh. v.. 3 3ch: a,
H: h, 6. 4. 2 .- -m-'
8: a. h, 10. 8, ff,'-2 R.: 4
IEL: a KI.: 10, 8,(6, 4.
Oost moet eea contract met 6 Sch,
spelen; Zuid komt uit. met (KL heer.
Hoe de kaarten van NZ verdeeld:, zijn
doet feitelijk niets ter zakoj.NZ hebben
niets geboden en het gaat .«r, voor 'O,
slechts om de. speelwijze te vinden, rdie
em de meeste kansen op succes'geefL
Ik wil vaststellen, dat het spel natuur-.
hand of zijn de: Ruiten»uitzonder
lijk slecht verdeeld, dan -zal. Ooeb'bet
spel onmogelijk kunnen maken;
□ost moet rijn speelwijze. haserenVop
twee factoren. Ten eerste moet hij aan-',
nemen, -dat de 6- ontbrekende Ruitens
niet-alechler dan 4—2.en ook.-de-Cfont—
brekende Sch. nlet.,S—1 of 60 ver
deeld, zijn. Verder' zal O,: zUn(blipnen
moeten baseren op het vrijspelen der
R_ kleur; wanneer O. dat niet doet' en
..over. en weer." gaat troeven, zal. :hö
onherroepelijk down gaan als de kaar
ten by NZ niet héél gunstig-verdeeld-
zitten. NV zal b.v; al "èa Sch.- lO èn^de
9 moeten hebben om'het „over en -weer
troeven" een kleine kan» van slagen
te bieden. 'V-
IndienO. dus dat slechte plan .-ver-
werpt en de R. gaat vrijspelen komt
men tot de vraag, wat daarbij -de -beste
methode If. De oplossing daarvan». 'Is
eenvoudig.als men het maar- weetl
In slag 2 moet men uit./W. de:(8.- 2:na
spelen I I Nl .of Z. zullen a an slag komen
en. mak en het Z; het moeilijkstdoor'Kk
na te .spelen. In W. wordt afgetröefcl
waarna 5cfa. v. wordt gespeeld en dan
volgt'6- die ;-ln- O.- wordt afgetroefd
met Sch. 8.: Nu gaat-O. (zo nodig nog
driemsal); ,troeftrekken; gaat met
heer naar tafel en speelt-dan R, a en
,h.; daar de H. kleur nu viermaal - ge,
«seeld Js.- zal zelfs.^een 4—3 verdeling
dier .kleur niet meer hihderen^enr O.
.maakt nu. zon der,, verdere moeite^ zijn'::
12 slagen.
Feitelijk ls de oplossing van dit spel-
.prpbleem moeilijk, omdat het: geen
.standaard-probleem"l ls. Een.. „Grand-
Coup"., een. i.dwa'.igpOMtie" em: nog ;vele
andere bekende figuren zijnY-gemeèn-
goed geworden van een r groot aeel 'der
bridgevpelexs. Zij hebben -ze kunhenrte-
ren uit-bridEeboeken eri wanneer.rtë er.
een tegenkomen kost dé1 oplossing daar-
>V»nXniet':(tei)i^yelgén:.fhiapetótiiiteW'ii.-;A?'
;- Een »pel ids-Het(oavenstaandevis.'ze'-(
ker géén" standaardfiguur!'>een speler.
die (het goed oplost zaKdat'; tlecbteslóm-
.nen - doen. .uit, hoofde". vapStalentJiailfin-
zicht. Gewóón maar Hultén tweetjema-
spelen ln de tweede slag 1 't ls maar
'een: weet,. - x -•
