Er is wat aan de hand met de
Nederlandse Spoorwegen
Sterke honger naar cultuur,
ook in het westen
Communisten in Finland
steunen Sowjetaanval
Rood gevaar bedreigt Tibet
Ook directie verontrust door
toegenomen onveiligheid
Negerprobleem krijgt allengs
gunstiger aspecten
m
Lama-priesters ernstig bezorgd
over Mao's plannen
PROF, GEYL OVER AMERIKA
Wofensdag 4 Januari 1950
IN 1949: ELKE DRIE WEKEN EEN ONGELUK
Men streve ernstig
naar behoud van
goede reputatie^
Amerika bevestigt verzoek
tot steun van Chinese
nationalisten
Communistenjacht
een groot gevaar
Welvaart
W.i: .«Éiilps
Géén discriminatie
Prachtige musea
Het spookt op de
vliering
Amsterdamse politie zoekt
naar vreemde geluiden
Inbrekers in Den Bosch
zeer actief
Russische nota brengt Finse regering door
nabije verkiezingen in extra moeilijkheden"
Stalinisten zien overal
Titoïsten
Boeken vertaald
Dalai Lama: vijftien
en toch meerderjarig
deze keren ,dat het mis ging of er
iets niet in orde was, óók nog tellen
het geval van de exprestrein, die
door het station Naarden-Bussum
raasde, terwijl de overwegbomen
niet gesloten waren en het geval
van de goederentrein, die op het
station Tilburg alleen maar dtór-
om niet een op hetzelfde spoor
staande personentrein ramde, omdat
er gelukkig met die goederen
trein een ongeluk gebeurde op een
onbewaakte overweg, waardoor de
machinist stopte.
Wii weten, dat het spoorwegper
soneel zijn werkzaamheden moet
verrichten onder vaak uiterst moei-
Ibke omstandigheden. Wil weten
ook, dat zijn arbeid de uiterste con
centratie eist een scherp opletten,
een nimmer verflauwende opmerk
zaamheid. Wij weten ook. dat de
grote, grote meerderheid op vaak
bewonderenswaardige wiize zijn
plicht vervult. Maar wii weten
eveneens, dat de lange reeks van
r. (Van een onzer redacteuren)
UTRECHT. Wat Is er tegenwoordig aan de hand mét onze Neder
landse Spoorwegen? Deze vraag stelt menigeen, die zich realiseert, dat
wij in het afgelopen jaar niet minder dan achttien, zegge en schrijve acht
tien spoorwegongelukken: of treinontsporingen hebben beléefd, waarvan
alleen al elf in het twéede halfjaar en zeven in het laatste kwartaal, ter.
wjjl er bovendien door een maar hoogst toevallige en gelukkige samen
loop van omstandigheden enkele op het uiterste nippertje voorkomen
zUn. Waar is de spreekwoordelijk geworden veiligheid bil onze grootste
vervoersonderneming?
Het is waar, dat er bij alle dérail
lementen in het jaar 1949 geen en
kel mensenleven te betreuren viel.
Maar bet had heel goed anders kun
nen zyn. En afgezien van de do
den, die er niet, en van de gewon
den, die er wel waren, afgezien ook
van de dikwijls ernstige materiële
schade, die werd aangericht: elke
drie weken een ongeluk is wel wat
veel en, weinig geschikt om de miL
lioenen treinreizigers op hun gemak
te stellen. Het is een frequentie, die
tot dusver bij de Nederlandse
Spoorwegen niet bekend was, een
frequentie, die ook de directie der
N.S. ernstige zorgen baart.
Er was een tijd, dat berichten
over spoorwegongelukken alleen
maar uit het buitenland tot ons
kwamen. Uit Duitsland, uit Enge
land, uit Frankrijk, waar de expres
ParijsLyonMéditerranée zich de
trieste, aan de afkorting P.L.M.
ontleende, bijnaam van „Pour la
mort („Voor de dood") verwierf. Er
was een tyd, dat men in ons land,
zodra de veiligheid - op onze spoor
wegen ter sprake kwam, herinnerin
gen ophaalde aan het spoorwegon
geluk by Weesp (1911), aan het
spoorwegongeluk by Hooghalen
(1918) of het spoorwegongeluk
bp De Vink, tussen Voorscho
ten en Leiden (1928), maar dan ver
der ook was uitgepraat, om de een:
voudige reden, dat er. in Nederland
vrijwel nooit spoorwegongevalien
geschiedden. Nederland genoot, wat
spoorwegongevalien en veiligheid
betreft In Europa een;uitzonderlijk
goede reputatie. Is men bezig deze
reputatie -langzaam maar zeker te
verliezen
Zulke ernstige ongevallen als 'die
bij Weesp, by Hooghalen of De
Vink plaats hadden, geschiedden
.gelukkig in 1949 niet. Maar het is
vooral de lengte van, de lijst die
verontrustendis.
Ontsporingen by Schaesberg, op
het station H.S. te Den Haag, bij
Voorschoten, op het, station, Hijver-
sum, era "goederentrein,'die uit "de
rails loopt bij Ede, ontsporingen by
Lisse, Leiden en Maarssen, treinbot
singen bij Oudewater, Deventer,
Wolfheze, Gramsbergen en Marien.
berg, brand in een electrische loco
motief jbij EdeWagenlngen, dat is
een opsomming, die nog niet eens
volledigis.
De oorzaken? Veelal onbekend.
Een enkele keer: een' verkeerde
wisselstand. Een paar- keer: het re
den door een onveilig signaal.
En eigeniyk moet men dan bij al
WASHINGTON. McDermott,
een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken heeft Dinsdag tijdens een
persconferentie medegedeeld, dat
de Chinese nationalisten - 23 De
cember een officieel verzoek heb
ben ingediend tot steun en advies
van de V.S. bij de verdediging van
hun laatste bolwerk, het eiland
Formosa. Hij weigerde nadere me
dedelingen erover of de Ameri
kaanse regering bereid was op- dit
verzoek,in,te gaan.
Volgens een bericht uit Chinese
communistische bron zou het 'na
tionalistische verzoek betrekking
hebben op de levering van zestien
oorlogsschepen, radar-installaties,
vliegtuigonderdelen en de uitrus
tingsstukken voor vijf divisies.
Officiële berichten over een op
handen zijnde erkenning van de
regering van. Mao Tse'Toeng door
de Britten ontbreken nog steeds.
Zowel het Franse persbureau AFP
als het Amerikaanse United Press
suggereren echter, dat, deze erken
ning tegen het einde van deze week
tegemoet gezien kan worden.
•spoorwegongevallen bij menigeen
de vraag hebben doen rijzen of er
de laatste tijd .niet een zekere na
latigheid is binnengeslopen, een
nalatigheid die niet alleen achttien
ongelukken ten gevolge heeft ge
had, maar op rekening waarvan
men ook de onregelmatige treinen
loop moet schrijven waarmee de
spoorwegen de laatste tijd te kam
pen hebben. Het sterk gestegen
goederenvervoer immers, dat men
als oorzaak van de treinvertragin-
gen heeft aangewezen, kan wellicht
iets, maar zeker niet alles verkla
ren.
Willen de spoorwegen, wil het
spoorwegpersoneel de uitstekende
naam, die zij bij 't reizend publiek
verworven hebben en die zii on
danks alles nog steeds bezitten,
in de toekomst ook behouden, dan
zullen zij er tot het uiterste tiaar
moeten streven, dat de trieste reeks
van botsingen en déraillementen in
het komende jaar niet wordt voort
gezet.
Wie werkt maakt fouten. Maar
btj een bedrijf als de spoorwegen
kunnen de kleinste fouten de ern
stigste gevolgen hebben. Hieryan is
het Nederlands spoorwegpersoneel
steeds doordrongen geweest. Hier
van dient het. in het belang van de
veiligheid doordrongen te blijven.
Een verheugend feit is het. dat
men er zich van hoog tot laag van
bewust is. dat er in 1949 iets mis
was. Heeds heeft de directie stap
pen-ondernomen om herhaling in
1950 te voorkomen. Laa.t ons hopen
dat zij het beoogde resultaat ople
veren.
HET EENS ZO TROTSE En
gelse passagiersschip ^Aquitania'
zal worden gesloopt.. Het is de
laatste in de rij „oude beestjes"
die sloperwaarts moet varen. In
Southamptonwaar de ^Aquita-
nia' op het ogenblik ligt, worden
de meubels van boord gehaald
en naar 'n veilingloods gebracht.
Weldra zullen de honderden
armstoelen, bedden, tapijten,
enz. particuliere woonhuizen
- versieren.
(Van een onzer verslaggevers)
..„Voordat U mij vraagt, zou ik
eerst U zelf eëns wat willen vra
gen. Hoe is 't op het ogenblik ge
steld met de-economische toestand
van ons land?" Deze vraag typeert
de figuur van prof dr-P. -Geyl, die
op uitnodiging van het „Institute
for Advanced Study" tè Prince-
town een half jaar in de Verenig
de Staten.is geweest ten einde zich
in zijn vak op de breedst mogelij
ke wijze te oriënteren en die op
Nieuwjaarsdag weer thuis is geko
men. Zijn historische belangstelling
belet hem immers niet voor de
actualiteit een brandende interesse
te hebben. Vandaar dat hij begon
de interviewer te interviewen.
De bootreis terug was, evenals
trouwens de bootreis héén, uiterst
-vermoeiend geweest. Dagen ach
tereen had het schip gestampt en
geschommeld. Dat de Utrechtse
hoogleraar ons niettemin op ons
verzoek terstond ontving, mogen
wij zeker mede danken aan het
feit, dat prof Geyl, zelf oud-jour
nalist, precies weet wat de inter
viewer toekomt. Zün vrouw heeft
de reis en het verblijf in Amerika
geheel kunnen meemaken, hetgeen
de charme er van niet weinig heeft
verhoogd.
In de loop van het gesprek kwam
natuuriyk ook de Indonesische
kwestie ter sprake. Nederland
komt in de Amerikaanse belang
stelling wat achteraan. Engeland,
Frankrijk, Duitsland, Spanje en in
de laatste tijd niet te vergeten: de
Oost-Europese landen(!j er is
zoveel dat om de aandacht vraagt.
Maar de Indische kwestie is de
laatste jaren een vraagstuk ge
feest, waardoor ons land toch tel
kens genoemd werd-, alleen niet op
de vriendschappelijkste wijze.
„Ik hield, aldus prof Geyl, hoe
wel dat niet direct tot de strek
king van mijn verblijf behoorde
aan een groot aantal universiteiten
lezingen en aan verscheidene .ver
zocht men mij uitdrukkelijk om
over Indonesië te spreken.
Ik verdedigde dan het Neder
landse standpunt, maar moest in de
loop der maanden ervaren, dat
onze Regering zelf dit standpunt
prijs gaf. Des te meer trof het mij,
speciaal in academische kringen,
dat onverwacht veel mensen scep
tisch en critisch stonden tegenover
de politiek, door Washington t.a.v.
Indonesië gevolgd. Men heeft mij
zelfs gezegd, dat Nederland tot de
onbillijkst behandelde landen be
hoorde. Helaas is deze kentering
wel v/at laat gekomen; bovendien
kwam ze in de pers slechts zeer
zelden tot uiting."
„Is het met de welvaart van de
Verenigde Staten nog altijd zo
fantastisch gesteld?"
„Inderdaad. Een vreemdeling
wordt dag aan dag door de weelde
en de rijkdom overstelpt. De lonen
zijn hoog en altijd weer verbaast
men zich over het feit, dat zoveel
mensen er een auto op na houden.
Verrijst ergens een nieuw huizen
complex, dan ziet men. steeds een
rij auto's, die het bezit zijn van
bouwarbeiders. Bij elke fabriek
zijn dozijnen, soms honderden
auto's geparkeerd. In een open
lucht-theater in de bergen bij
Denver werd ik getroffen door de
overweldigende omvang van het
parkeerterrein. Toen hoorde ik dat
het er één van de zes was. De
zestienjarige zoon van de dienst
bode van een professor, een ge
scheiden vrouw, klaagde er over,
dat hij nog altijd geen auto, had.
Het volgend jaar, suste zyn moe
der. De vrouwelijke chauffeur van
een klein auto-buslijntje bleek
over een eigen auto te beschikken.
Sommigen vragen zich wel eens af,.
of deze welvaart lang zal kunnen
duren. Het Amerikaanse antwoord
is dat zij berust op de binnenland
se markt en dus veilig is."
„Wat denkt U, professor, van de
negerkwestie?"
„Ach ja, iedere tegenstander van
de Amerikaanse democratie wijst
smalend op het negerprobleem. En
zeker,„het.is,-er, .in de-Zuidelijke
Staten heeft het zelfs nog een ern
stige vprm:Maar* men "moet deze
zaken -historisch zien; Wij hebben
makkelijk praten, wij hebben geen
de
PROF.
terug uit
P. GEYL
Amerika
negerbevolking in het land. De
grootste slavenhalers waren Ne
derlanders, Engelsen en later
Nieuw-Engelanders, d.w.z. Ameri
kanen uit.de streek die een eeuw
geleden de felste bestrijders van
de slavernij opleverde. Maar vroe
ger werd neger-slavernij in heel
de wereld als heel natuurlijk be
schouwd. Het kan wel niet anders,
of de negerbevolking, die een paar
generaties geleden nog in slavernij
leefde, staat in meerderheid nog op
een laag sociaal en cultureel peil.
Het is merkwaardig dat zovelen
zich. daarboven uit hebben ge
werkt, en over 't geheel, er zit be
weging in. Ondertussen wordt in
het Zuiden door de ongelukkige
negerkwestie het openbarfe leven
nog steeds vergiftigd. Echter: ter
wijl in een land als Zuid-Afrika de
verhoudingen tussen ,de rassen
slechter worden, is er in de Vere
nigde Staten belangrijke vooruit
gang. Ook in de Zuidelijke Staten
bestaat een sterk streven, bijvoor
beeld om het onderwijs voor de
negers te verbeteren, en zelf heb
ben de negers hun intellectuele
leiders.
In New York zag ik elegant ge
klede negerdames, die" een buiten
gewone smaak aan de dag legden.
Trouwens, in het algemeen zijn de
negers zeer aangename mensen. In
het Noorden zitten de blanke en
zwarte kinderen door elkaar op de
openbare school, en er staan ook
negeronderwijzers voor de klas. De
aangenomen stelregel in het Noor
den is: gelijkheid, geen discrimi
natie. Truman doet zijn best, maar
een zodanige omkeer van sociale
verhoudingen heeft tijd nodig.
„U sprak van de openbare school.
Zijn er nog bijzondere scholen ook?"
„Naast .de public school zün er.
vooral R.K. scholen, dietot dusver
op eigen kosten drijven, maar dat
wordt nu een van de strijdpunten
in de binnenlandse politiek. Van de
150 millioen inwoners zijn er op het
ogenblik, naar ik meen 26 millioen
Katholiek, een getal, dat aanzien
lijk groter is dan een of twee gene
raties geleden. Die stijging is vooral
te verklaren uit het groot aantal
immigranten uit Katholieke landen,
zoals Polen, Ierland, Italië, Frans?
Canada."
„Heeft U veel gemerkt van
jacht op het communisme?"
„Deze heeft onaangename vormen
aangenomen en brengt grote geva
ren mee. Gelukkig is er ook een
zeer scherpe reactie tegen gaande.
De befaamde Commissie van On
derzoek naar „on-Amerikaanse ac
tiviteiten", ingesteld door het Con
gres heeft onverantwoordelijke en
ergerlijke dingen gedaan, waartegen
de publieke opinie zich meer en
meer verzet. Het feit, dat de eerste
voorzitter van deze Commissie een
half jaar geleden in staat van be
schuldiging is gesteld wegens mal
versaties, waardoor hij zijn functie
heeft moeten neerleggen, heeft aan
de reputatie van de Commissie geen
goed gedaan. Hij is nu veroordeeld
en ook geen lid van het Congres
meer. Er zijn in de laatste tijd in
vérscheiden staten wetten aangenO'
men, die door hun vaak vage termi
nologie een gevoel van onzekerheid
te weeg brengen by: "de progressief
voelende' mensen, vooral in' het oh
derwijs. Maar, zoals u weet, kunnen
in Amerika de wetten worden ge
toetst aan de Constitutie en het
Hoogste Gerechtshof van de staat
New York heeft uitgemaakt, dat de
betrokken wet inconstitutio
neel is! Nu zal de Staat hiertegen
nog wel in beroep gaan, en het laat
ste woord heeft dan het Hoogge-
recht van de Unie te "Washington.
Dat alles vereist veel tijd, maar:
het gaat de heren van de reactie
toch niet voor de wind."
Prof. Geyl had in Amerika een
honger naar cultuur waargeno
men. Niet alleen in het Oosten, waar
reeds een sterke traditie heerst,
maar ook in het Midden-Westen be
staat een opgewekt cultuurleven.
Het aantal symphonïe-orkesten is
verveelvoudigd. In het Oosten zijn
er prachtige musea met overweldi
gende kunstschatten. Maar ook in
het Westen heeft elke plaats van
enige betekenis haar museum, waar
de belangrijkste schilderscholen etc.
representatief vertegenwoordigd
zijn, en waar de opstelling vaak heel
origineel is. In het kleine museum
van Princetown, een stadje van
15.000 inwoners kan men een schit
terende Jeroen Bosch aantreffen.
De moderne Amerikaanse schil
derkunst, hoewel sterk onder in
vloed van de Franse treft door vi
taliteit en oprechtheid. De meerder
heid van de namen der kunstenaars
is intussen niet-Engels. In acade
mische kringen, waar de immigran
ten ook een belangrijk element
vormen leeft wel sterk het bewust
zijn van de Europese oorsprong en
men wil niets liever dan het intel
lectuele contact met Europa vast
houden. Het isolationisme, dat vóór
de oorlog een brede stroming ver
tegenwoordigde is sterk achteruit
gegaan, hoewel nog niet helemaal
verdwenen. Een grote krant als de
Chicago Tribune maakt zich nog al
tijd tot tolk van dit standpunt. Die
drijverige sensatie-krant heeft in
haar streek invloed. Maar de intel
lectuelen noemen haar nooit anders
dan met haat of verachting. En over
het geheel is de omschakeling van
de opinie van isolationisme tot
saamhorigheidgevoel eèn van de in
drukwekkendste verschijnselen van
het Amerikaanse leven.
SCHERP TUREND naar de sei
nen rijdt de meester met zijn loc
over ontelbare wissels en krui
sende sporen in goed vertrouwen
op wissel- en seinhuiswachter.
Een enkele nalatigheid kan ern
stige gevolgen hebben...
AMSTERDAM. Bewoners van
een tweetal bovenhuizen op de hoek
van de Stadionweg en het Olym-
piaplein te Amsterdam hebben dezer
dagen kort na elkaar aangifte bij
de'politie gedaan van „vreemde
nachtelijke geluiden" op de vlie
ring, die al even hardnekkig als
raadselachtig zijn en die in de loop
van de tijd een kwelling voor de
bewoners zijn geworden.
De politie heeft een nauwkeurig
onderzoek ingesteld, dat échter nog
geen enkel resultaat heeft opgele
verd. Twee slaapkamers, waarin de
geluiden doordrongen, zijn door de
bewoners verlaten. v, - i
Een aanvankelijke veronderstel
ling, waarbij aangenomen werd, dat
een buurjongen voor „spook" speel
de, moest worden verworpen, nadat
gebleken was, dat de geluiden voor
kwamen in twee door aan weers
zijden van de brede Stadionweg
gelegen huizen.
DEN BOSCH. In 's-Hertogen-
boseh is in de laatste dagen een
groot aantal inbraken en diefstallen
gepleegd met behulp van lopers of
valse sleutels. Op de meeste plaat
sen was de buit niet zo groot, maar
in een huis aan de Zuid-Willems
vaart werd uit een dressoir
12.000.meegenomen.
HELSINKI. Het biykt hoe langer hoe duidelijker ,dat de Finse com.
munist^n de Russische nota, waarin Finland ervan beschuldigd wordt
Russische oorlogsmisdadigers verborgen te houden, gebruiken als een
troefkaart in de campagne tegen de herverkiezing van president Jhno
Paasikivi op 15 Januari aanstaande.
De communistische bladen becrltiseren Paasikivi wegens zijn „politieke
fouten en misslagen". Hun critlek richt zich vooral tegen de nieuwjaars
boodschap van de president, waarin deze herinnerde aan zyn pogingen
om de betrekkingen met Rusland te verbeteren.
De 79-jarlge Paasikivi ls .door depen, dat onze regering zonder uit-
Finse socialistische, liberale en con
servatieve partijen en door de
Zweedse volksparty tezamen can-
didaat gesteld voor de te houden
presidentiele verkiezingen.
De Russische nota aan Finland
wordt in de Finse pers zeer ernstig
opgenomen. Het conservatieve ,,Hu
Fundstadsbladet" schryft In een
hoofdartikel:
„Indien bij een onderzoek wordt
uitgewezen, dat de Russische nota
gerechtvaardigd is, met andere
woorden, ais blijkt, dat er werke-
iyk gevaarlijke Russische oorlogs
misdadigers in Finland zgn, dan
laat het vredesverdrag geen twijfel
omtrent de gevolgen. Het is te ho-
Brieven van en aan mijn Gerefor
meerde vriend, door M. A. Krop.
(Uitg. Boekencentrum N.V.. Den Haag)
De schrijver, Herv. Studentenpredikant
te Groningen, schreef deze brieven in
1948 in het weekblad „De Hervormde
Kerk". Gebundeld zijn zij thans voor
zien van een voorwoord, waarin schr.
er op wijst, dat zijn brieven tot eerste
doel hebben, de scheuring tussen de
Kerken der Afscheiding en de Volks
kerk te doen verstaan en de wezens
verschillen tussen Hervormden en Ge
reformeerden niet slechts'aan te tonen,
maar vanuit het oecumenisch besef
kerkelijk en christelijk onder ogen te
zien. Ds. Krop weet duidelijk en pre
cies beide levenshoudingen te definië
ren en h(j geeft meermalen treffend
juist. aan. wat in diepste zin Hervorm
den en Gereformeerden scheidt. Zelden
zagen wij deze. vaak moeilijk onder
woorden te brengen materie, zó klaar
voor ons.
Bij A. W. Sijthoffs Uitgevers Mij.
N.V. verscheen „Dr. Robert Shannon",!
van A. J. cronin, in vertaling. Dit nieu.
we werk van de Engelse successchrij
ver-medicus is een vervolg op zijn
„Robert Shannon's Jonge Jaren", doch
kan. zonder bezwaar, geheel op zich
zelf worden gelezen.
Cronin's - roman-medici zijn zelden
eenvoudige, ongecompliceerde naturen,
die hun dagelijks werk onopvallend
verrichten. In dr. Robert Shannon
brandt op 24-jarige leeftijd „de- marte—
lende eerzucht"van een zwijgzaam; té-)
ruggetrokken karakter, het verlangen
om. ondanks armoede en onbekendheid
de wereld in verbazing té "brengen."
Het ligt vóór de hand, dat deze jonge
Schot de wetenschappelijke richting
kiest en de mogelijkheid, een goede
plattelandspraktijk voort te zetten, niet
eens overweegt. Na een lang, minutieus
en afmattend onderzoek in verschil
lende laboratoria, vaak in gestolen tijd
en natuurlijk onder tegenwerking, doet
hij Inderdaad een verbazingwekkende
ontdekking.... doch dan is een andere
wetenschappelijke werker hem juist
vóór geweest. Wanneer aan dit gegeven
een liefdesgeschiedenis wordt toege
voegd. die ook al voor Robert niet te
vlot verloopt, en het slot een ..over
winning op alle fronten" brengt, dan is
ook dit succesboek „rond" en wachten
we weer op het volgende. Het medi
sche werk leent zich voor romantisering
en dr. Cronin weet hiervan, ook als
schrijver, vakkundig gebruik te ma
ken
stel het antwoord zal geven, dat
Rusland wenst. Met het oog op de
komende verkiezingen zou snel han
delen, zeer in het belang zijn van de
sociaal-democratische regering".
Betrouwbare woordvoerders in
Helsinki menen dat het Fmse ant
woord pas over enkele dagen zal
kunnen worden overhandigd.
De Fmse autoriteiten achten het
een zeer moeiirj'ke opgave om de
groep van 56 oorlogsmisdadigers,
die de Russen uitgeleverd willen
zien, te achterhalen.
BONN. Het hoofdbestuur ,van
de West Duitse communistische
partij heeft hevel gegeven de partij
van alle Titoïstische en Trotskyis-
tische elementen te zuiveren.
In een Dinsdag te Dusseldorf be
kend gemaakte fesolutie wijst bet
hoofdbestuur van de communisti
sche partij erop, dat „het verwaar
lozen van de ideologische punten"
de vijandelijke agenten bij hun po
gingen tot ontwrichting van de par
tij heeft geholpen.
De Saarlandse communistische
partij kreeg eveneens oen ernstige
berisping, omdat zij „niet voldoen
de oog beeft gehad voor het kwaad
aardige karakter van de strijd in
de boezem van de partij'!.
Ook in het orgaan der Oostenrijk
se communistische partijwaar
schuwt men tegen „Titoisme" en de
bedrijvigheid in de partij van „be
taalde agenten". Volgens dit artikel
zyn deze „agenten" erin geslaagd
ook de hoogste functies in de Oos
tenrijkse communistische partij in
te nemen.
Tibetaanse tempel, symbool van
Aziatische geslotenheid. -
Prof. Geyl was in Amerika niet
enkel maar een anoniem „eminent
historicus uit Nederland." Verschei
den van zijn boeken zijn in het En
gels vertaald en juist waren in het
afgelopen jaar zijn Napoleon bij
de Yale University Press en zijn kri
tiek op Toynbee (die er trouwens
al door een Amerikaans tijdschrift
bekend- was) bij de Beacon Press
van Boston verschenen. Men wilde
hem soms bü voorkeur over Toyn
bee horen, maar ofschoon zijn le
zing daarover een „succesnummer"
was, kreeg hij daar genoeg van en
sprak meer en meer over Neder
landse onderwerpen.' Nederlandse
kunst is een populair onderwerp
(ook daarover sprak hy), maar
Nederlandse geschiedenis is (om
een Amerikaanse uitdrukking te
gebruiken) niet zo gemakkelijk te
verkopen. Zoveel te meer voldoe
ning was het hem geweest dat hij
daarmee toch wel degelijk zyn gen
hoor had weten te boeien. Atf
Wegens gezondheidsredenen za/de
Friese toneelspeler Tetman de Vries
(Leeuwarden) de planken verlaten, om
hiermee tevens een einde te maken
aan zijn toneelloopbaan. Hij is de man
die gedurende de laatste oorlog het
Friese cabaret nieuw lever^in blles en
een zestalFriese cabaret - revues
schreef.
(Van een bijzondere correspondent)
HONGKONG. In Tibet, het land dat eeuwenlang als onaantastbaar
gold, omdat het beschermd werd door woeste bergketens, waarvan de
toegangspassen gemiddeld 5.000 meter hoog zijn, volgen de leidende lama
priesters met spanning de internationale gebeurtenissen. Zij schijnen op
de hoogte met alle bijzonderheden, zelfs vóór deze elders bekend zijn, In
hoeverre dit te maken heeft met occulte gaven, dan wel dat zU hun
kennis van de feiten danken aan mededelingen van de tallozen monniken,
die tot ver In de omliggende landen uitzwermen en nieuws verzamelen,
is moeilijk uit te maken.
In Lhasa vermoedt men dat er in
Oost-Europa tussen de Elbe en de
Oder een nieuwe Sowjetrepubliek
zal worden gesticht, die een buf
ferstaat zal zijn tussen Polen en
Duitsland. Men weet te vertellen,
dat Rusland op het ogenblik vier
atoombommen per maand maakt in
fabrieken in Siberië, de Oeral en
in Turkestan en zelfs beweert men
te weten, dat de Russen deze
atoombommen, ingeval van oorlog
met de Verenigde Staten, zouden
lanceren vanaf geheime bases in
Centraal-Amerika!Ook verze
kert men, dat Rusland de grootste
onderzeevloot bouwt ter wereld en
dat de Russen bestuurbare projec
tielen bezitten, die sneller dan het
geluid gaan
De gebeurtenissen in Joenan
kwamen voor de leidende lama
priesters in Tibet uiteraard niet
onverwacht. De eerste berichten,
die geen twijfel lieten aan het feit,
dat deze Zuidwestelijke hoek van
China aan Mao Tse Toeng zou toe
vallen, maakten niettemin grote
indruk. Want de betreffende pro
vincie grenst immers zowel aan de
opstandige gebieden van Vietnam
en Birma als aan Tibet zelf, welks
politieke positie even obscuur is
als die van andere grensprovincies
van China, als Sinkiang en Oost-
Turkestan. Voor Tibet is nog steeds
een verdrag van kracht, dat in 1914
gesloten werd tussen Tibet, Groot-
Brittannië en China, waarbij aan
de monnikenstaat volledige auto-,
nomie wordt gegarandeerd, maar
waarbij formeel de Chinese souve-
reiniteit over het land werd er-,
kend. Voorts is er nog een verdrag,-
dat dit jaar in Februari met be
trekking tot Sinkiang tussen de
Sowjet-Unie en de Chinese souve-
reiniteit over Tibet werd erkend,
maar waarbij tevens aan de Sow
jet-Unie uitgebreide economische
en culturele invloed werd toege
staan.
Thans echter is in Peking een
communistische regering gevestigd
en Peking is weer de hoofdstad ge
worden van een Chinees rijk, ter
wijl de nationalistische regering
feitelijk, alleen op Formosa nog een
voorlopig onbedreigd territorium
heeft. Bovendien heeft Mao Tse
Toeng dezer dagen ondubbelzinnig
verklaard, dat de communistische
volkslegers het gehele Chinese ge
bied begeren te „bevrijden", ook
Sinkiang en Tibet en dat er geen
duimbreeds Chinees gebied buiten
de Chinese Volksrepubliek zal mo
gen blijven.
Geen enkel verdelingsplan zal
door Peking worden erkend. Deze
laatste verzekering kan' zowel
tegen de Sowjet-Unie als tegen
Groot-Brittannië gericht zijn, al
^naar gelang zy op Sinkiang of
Tibet betrekking heeft. De sleutel
tot de situatie bevindt zich in ellc
geval in Tibet. De priesters, die in
Tibet de lakens uitdelen, streven
er naar een soort Aziatisch Zwit
serland te vormen. -
Hoe ernstig de priesters ln .de
Tibetaanse hoofdstad Lhasa de
huidige situatie beschouwen blijkt
wel uit het feit, dat men de thans
vijftienjarige Dalai Lama meerder
jarig heeft verklaard, waardoor de
regentschapsraad officieel zijn
verantwoordelijkheid op de schou-
ders van een kind heeft afgewen
teld, ten einde voor de eigen poli
tieke beslissingen meer bewegings
vrijheid te verkrijgen. Moskou's
grote bekwaamheid om de ver
schillende politieke en militaire
factoren in het Verre Oosten tegen
elkaar uit te spelen, ongeacht of
het om aanhangers of tegenstan
ders van het communisme gaat,
begint nu langzaam vruchten te
dragen. De invloed van de Sowjet-
Unie laat zich reeds onmiskenbaar
gelden in de belangensfeer van de
westelijke mogendheden in ZuicU
Azië.
Tibetaanse priesters 'rvoerenhun
dansen uit. - Opde achtergrond
het paleis van de Dalai Lama.
