O
J
Banaal? Zadkine beeldt alleen
de pure mens uit
Wij geven raad
VERDEELDE MENING
OVER P.B.O.
Ondernemers zijn critisch,
vakbonden verheugd
Protestantse Kerk sluit bij voorkeur
geen hemeldeuren
Moet i eens
horen
Gemeentebestuurzorg dat
dit beeld voor Rotterdam
behouden wordt
Demonie der
onkunde
MOEILIJKHEDEN?
Siciliaanse bandiete
krijgt met moeite
een cel
Samenwerking
In Luzern predikant op RK-kansel
Nieuwe N.S.-service: auto's
zonder chauffeur te huur
Dinsdag 7 Februari 1950
3
>.,,t Trix op het ijs
In Uw artikel over Trix en Ire en
Maakt U er iets heel bijzonders van
dat Trix heeft geholpen de baan te
vegen. Maar dan kent U de Werk
plaats van Kees Boeke niet. Het is
niet meer dan billijk, dat èile kin
deren helpen vegen, als ze willen
schaatse*. Dit is ook de mening van
Trix en Ireen zelf. Ze helpen altijd,
ook met het schoonmaken van het
gebouw. We hebben dan ieder onze
taak en reken maar dat we ze zou
den „uitkafferen" als ze het niet zou
den doen.
Uw verslaggever schrijft verder:
..Altijd hulpvaardig." Natuurlijk,
Trix zal wol eens iemand gehold"
hebben, maar U doet net of Trix
zich om de paar minuten minzaam
over de voeten van een vriendin
netje buigt, waardoor die dan zeer
vereerd zou zij'n.
U moet niet denken, dat we Trix
hier becritiseren. Het Es een leuk,
hartelijk kind en behulpzaam ook.
Maar dat is normaal. Hètxis de hou
ding. die we allemaal leren op de
Werkplaats.
Maar de pers maakt van alle ge
wone dingen in het leven van de
prinsesjes iets bijzonders en het is
de wens van ons allen, juist dit
tegen te gaan en ze een prettig en
vooral gewoon leven te geven.
LOTTE. JANNIE EN IDA
- Drie leerlingen van de
l Werkplaats,
(Als wij goed zijn ingelicht, dan
behoren Lotte, Janjlie en Ida tot
de oudere leerlingen van de
„Werkplaats". Zij maken geen deel
uit van de groep waartoe prinses
Beatrix behoort. Dat neemt niet
weg, dat wij hun reactie op het in
ons blad verschenen stukje te aar
dig vinden om deze aan onze
lezers te onthouden. Wy willen
er echter wel op wijzendat hun
blief er hier en daar blijk van
SWttt dat zij ons verslag je slecht
hebben gelezen).
Gevaarlijke fanaticus?
Ik kan mij ten volle verenigen
met de actie van kapitein Wester
ling. Natuurlijk is het vreselijk als
Cr doden vallen Maar nooit heb ik
indertijd iets gelezen van de moor
den Op onze Hollandse jongens, die
gevonden werden met afgesneden,
oren en neus en uitgestoken ogen.
GEDEMOBILISEERD
MILITAIR
Is Westerling een vijand van ons?
Neen, waarde lezers. Westerling
kan geen vijand van ons zijn om
dat zijn troepen steeds met ons te
gen de TNÏ hebben gevochten. Onze
troepen mogen nooit tegen hem
worden ingezet
Ik denk wel eens, waarom heb
ben _wij en onze aflossers in Indo
nesië gevochten?
J. HOFMAN ex OVWer
Heeft Westerling in 1942 onder de
Jappen niet meegeholpen het ver
zet in Indië te organiseren? Als u
zegt, dat Westerling onze vijand is,
dan zult u zeker 90 van de oud
militairen uit Indië daar buiten
moeten laten. Ik vind het diep treu
rig, dat U het gerechtvaardigd
vindt dat Nederlandse troepen te
gen hem zouden worden gebruikt.
A. VAN BEEK
Ik kan niet anders zeggen, dan
dat ik het diep treurig vind, dat er
mensen zijn, die de misdragingen
van Westerling goed praten en er
zelfs enthousiast over zijn.
OPMERKER.
Ik vind de misdaden van Wester
ling gewoon verschrikkelijk! Onze
regering had van elke 100 eraployé's
en ambtenaren in Indonesië 5 goe
de daar moeten laten en de rest te
rug halen, In plaats daarvan had
men bekwame jonge krachten moe
ten sturen, die open stonden voor
de nieuwe verhouding tussen Ne
derland en Indonesië- We zouden er
dan heden heel wat beter voor
staan.
J. CLAUS.
Zegt het sommige Nederlanders
niets, dat hun koningin in een
plechtige zitting voor het oog en
oor der wereld het unie-verdrag
met Indonesië heeft ondertekend?
Het is kwetsend als deze landge
noten blijk geven van hun sympa
thie, bewondering en zelfs aanbid
ding voor een opstandeling als
Westerling.
W. F. BENGLEY.
Er zal slechts vrede kunnen zijn
als afstand wordt gedaan van elk
fanatisme. De grootste moeilijkheid
is gelegen in de felheid en verbe
tenheid waarmede wij elkaar be
strijden.
L. HEERLAND.
Hoe is het mogelijk, dat er nog
mensen zijn, zoals de heer Grooten-
dorst, die plezier hebben in de strijd
van Westerling! Zo lang er zulke
mensen zijn zullen wij oorlogen
honden
C, M. EVERS TE YNCRUM.
Uw commentaar en beschouwin
gen zijn doorgaans goed, hoewel
soms met een flair van „Onze kijk
is de juiste". Iedereen kijkt echter
niet door dezelfde bril.
Wanneer U schrijft, dat Wester
ling een vijand van het Nederlandse
volk is, moet ik concluderen, dat
Sukarno een vriend is en moet het
U ten zeerste spijten, dat ze Mussert
hebben doodgeschoten.
EEN ARONNé.
(Wij noemden Westerling een
vijand van ons volk, omdat hij
een bedreiging vormt voor een
vriendschappelijke samenwerking
tussen Nederland en Indonesië.
Sukarno kan door* de totaal an
dere omstandigheden die voor de
oorlog in Indonesië heersten, niet
op een Ign worden gesteld met
JVfUSSÊTfj.
„Pak Aan"
De omstandigheden waaronder wij
leven zyn niet rooskleurig. Toch
kan het in ons landje weer goed
worden als we de zaken flink aan
pakken. Wij' allen, en onze kinderen
niet het minst- zijn daarmee gebaat
Wie voelt voor een. „PAK-AAN AC
TIE". zende zij» adhesiebetuiging
aan,
C. VEGTER
Mariottestraat 6, Den Haag.
TOEN WIJ VERLEDEN WEEK naar aanïediïng van ïr Tillema's arti
kel in Katholiek Bouwblad „Schoonheid of demonie" in onze kolommen
een forum openden, waarop de meningen over Zadkine's beeld voor een
verwoeste stad naar voren konden worden gebracht, deden wij dat in
de verwachting, dat er tussen aanbod en aanvaarding van dat beeld
moeilijkheden zouden optreden. Niet in de kring van bet stadsbestuur
zelf, dat nu wel op de hoogte is van het belang van hel beeld voor Rot
terdam, van de zin van het royale gebaar, dat verwacht mag worden.
Maar moeilijkheden van andere zijde van een groepje of van personen,
die weliswaar geen beslissende, maar mogelijk een belangrijke stem
in het kapittel hebben. Sedert onze publicatie Is de toestand schijnbaar
onveranderd gebleven; een (beeldcn)storm is niet opgestoken, maar een
bevoegd zegsman liet ons weten, dat het gesprek dat wü in de courant
openden, de zaak op hoog niveau toch wel in beweging en de goede
richting uit heeft gebracht. Daarom zullen wij voortgaan met het
stimuleren van de openbare meningsuiting en met het publiceren van
reacties nit een zo ruim mogelijke kring van de burgerij.
Hij zou al was het slechts uit
oe kuisheid van zijn vrouwenfi
guren, geweten hebben, dat Zad-
lcine in aparte tegenstelling
derhalve met de heer Tillema
meer getroffen wordt door het
deel „geest" dan door het deel
..stof" van de totale Mens en dat
daardoor ook de „geest" van het
beeld de uitdrukkingskracht, bij
htm uitstijgt boven de „stof", de
stoffelijke vorm.
Juist deze voorkeur voor de
„geest", maakt dat Zadkine in de
„stof" abstraheert styleert, zoals
de kunstenaars van alle tijden
vóór hem dat den. een werkwijze
die de onwetendheid van de heer
Tillema aanziet voor „moedwillige
vervorming van het menselijk li
chaam" en voor „verdraaiing van
ledematen".
Ongetwijfeld wordt de heer Til
lema er slechts door de autoriteit
van zijn kunstgeschiedenisboeken
van weerhouden om in ziin over
moed de Christus aan het kruis
van Grtinewald uit te maken voor
„de hysterische razernij van een
onmachtige" of de oud-Christelijke
grafreliëfs voor „macabere vervor
mingen van 't menselijk lichaam"
or de schilderijen van Jeroen
Bosch voor „apocalyptische waan
zin"
Het artikel van de heer Tillema
geeft m.i. woord voor woord blijk
van een ergerlijk begrip van kunst,
alsmede van een ontstellende on
wetendheid Wat het werk van Zad
kine betreft, schrijft ir. Wissing.
architect.
"Wanneer hij iets gezien en be
grepen zou hebben van de kunst
van Zadkine, zou hij geweten heb
ben, dat diens werk nooit en in
geen enkel opzicht „macaber of
demonisch" is, in tegendeel: ge
voelig en diep-menseiijk, soms
geestig, soms droevig, soms ge
troffen door het leed, soms uit
bundig in zijn vreugde.
Hij zou geweten hebben dat de
kunst van Zadkine telkens weer
blijk geeft van een innig meele
ven met de noden en vreugden
der mensheid, uitgedrukt op een
zuivere en voor elke „man m the
street" heldere wijze.
Hij zou geweten hebben, dat
Zadkine voortdurend de Mens uit
beeldt met alle liefde en bezieling
die in hem is en dat hij alleen al
daarom niet „banaal" kan zyn.
Huurk west les
renlezegelt
ouderdomspensioen
invaliditeitswet
civiele procedures
arbeidswet enz.
Vraag: H. v. D. wil gaarne hui
zen ruilen nu er van pensioanering
sprake is.
Antwoord: Opzegging van
huur is mogelijk als ^een huiseige
naar "een eigen"*hius~wll "betrekken.
Bij .rechterlijke uitspraken, worden
dergelijke opzeggingen "wel be
krachtigd, maar als de eigenaar
niet in dezelfde plaats woont als de
op te zeggen huurder er. econo
misch is verhuizing van de eige
naar niet nodig, dan wordt alles
twijfelachtig. Huur opzeggen en
vestigingsvergunning zyn twee ver
schillende zaken.
Vraag: H. B wil weten of de
huurverhoging ingeval men mede-
inwoners heeft, geldt van de dag af,
dat deze onderhuur is begonnen.
Antwoord: Ja en dat is, als
men even over het beginsel van
deze verhoging nadenkt, redelyk.
Vraag: I. B. heeft bezwaren
over het afrekenen door een Bouw-
kas.
Antwoord: Voor zover wij uit
de ons overgelegde stukken kunnen
opmaken, heeft de Bouwkas gelijk,
maar. dat gelijk is verkregen
door regelingen, die „zwaar" m el
kaar zitten. Waarom tekenen zo
veel mensen toch stukken, welke
op honderden guldens verplichtin
gen betrekking hebben, zonder eerst
eens een deskundig advies te vra
gen, dat dan wel iets kost, maar
toch slechts een fractie is van een
strop welke later kan volgen.
Vraag: A. D, wil iets weten
ovèr de 5"/o loonsverhoging.
Antwoord: Daar de 5»/o ver
hoging niet als een verplichting is
opgelegd, kan de vraag, nu zowei
naam als adres, henevens onderne
ming waarin A. D, werkzaam is,
niet worden medegedeeld, moei
lijk nauwkeurig worden beoor
deeld. De werkgever mag de 5"/o
over loon- en Joekesguïden geven.
Als het loon in 1949 f50.was en
daarop kwam de verplichte Joekes-
gulden, werd het eindbedrag f 51,
Daarboveen kan nu 5f(« komen. Of
er voor A. D.,s bedrijf ten aanzien
van de 5% een bindende regeling
op verzoek van partijen is getrof
fen, kunnen we slechts nagaan als
we het bedrijf kennen.
Vraag: W. J. P. wil weten of
een vereniging, welke een vaste
administrateur in dienst heeft, ook
verplicht is de 5»/# verhoging toe
te kennen.
Antwoord: Een juridische ver
plichting bestaat hier niet, wel een
morele verplichting. Het is alleszins
redelijk, nu practisch over de ge
hele Ujn op 2°er goede gronden de
5»'# verhoging wordt gegeven, ook
verenigingen zich hieraan niet ont
trekken.
Vraag: JVT. T. W, wil gaarne
weten wanneer zy voor weduwen-
pensioen in aanmerking kan ko
men,
Antwoord: Recht op weau-
wenrente krachtens de Invalidi
teitswet bestaat, als de weduwe van
een overleden verzekerde of blij
vend invalide is of de leeftijd van.
60 jaren heeft bereikt.
Geen weduwenrente komt toe
aan de weduwe, die inmiddels is
hertrouwd.
V/ a a g A. M. J. v, S. vraagt in
lichtingen ove,r toepassing van de
successie belasting.
Antwoord: In het onderhavi
ge geval bedraagt de belasting:
bh 1.000,- of minder 10% 100,-
van 1.001,- tym f 2.000.-12% 120.-
2.001,- t 5.000,- 14% 420,-
5.001,- f 10.000,- 16% I 800.-
ƒ10.001,- 25.000.-13% 2
Indien de erfenis bv. i 12-000- be
draagt, dan. wordt de belasting hierover:
van de eerste j IOjOOÖ,- f 1.440,—
18% van 2J0Q0,- 360,-
Totaal f 2
Vraag; -H. Vj-D.- Deze wil-gr:
weten hoe de ziekenfondspremie
berekend wordt ^wannegr,.,. iemand,
behalve 'n betrekking in bet vrije
bedrijf, ook een functie bij de Over
head (gesubsidieerd onderwijs)
heeft.
Antwoord: Het gaat er bij de
ze vraag om, of het loon, dat ver
diend wordt in een functie, waar
voor men niet verzekerd is, inge
volge de ziektewet, toch bij de be
paling van de loongrens moet wor
den. meegeteld. De gangbare opvat
ting is, dat dit niet behoeft. In zo
verre heeft de Bedrijfsvereniging,
welke hier betaling vraagt, dus ge-
lyk dat voor de andere functie (par
ticulier bedrijf) premie verschul
digd is. Dit standpunt is echter on
der bepaalde omstandigheden soms
wel eens aanvechtbaar.
Betrokkene kan proberen een
uitspraak van het Scheidsgerecht
van de Bedrijfsvereniging te krij
gen.
Vraag: S. H. wil weten, of zij,
nu haar man buiten Nederland in
Overheidsdienst is, recht op kraam
geld ingevolge de Ziektewet heeft.
Antwoord: Neen. De niet m
Nederland woonachtige echtgenoot
valt niet onder de voor Nederland
geldende sociale verzekering.
Dat in verband met een Zadkine
gesproken wordt van psychopa
thologische afwijkingen, kan
slechts duiden op hetzij een Freu
diaans .complex bij de heer Tille
ma zelve, hetzij op een zeker voor
een academicus onverantwoorde
lijk gebruik van door ham onbe
grepen termen en begrippen.
Daar ik de eerstgenoemde ver
onderstelling niet wil aannemen,
rest mij slechts vast te houden aan
de ook reeds ui de aanhef van dit
artikel genoemde stelling en te
concluderen, dat de beer Tillema
onbevoegd is over deze zaken te
oordelen.
Het 'S de zwakheid, doch tevens
de kracht van de democratie dat
re ook dezulken het recht toekent
hun mening te uiten. Deze zelfde
eigenschap van onze democratie
geeft mij echter het recht te pro-
testeren tegen dit onbegrip voor
de diepste waarden van onze
Christelijke beschaving en te ho
pen, dat „the man in the street"
voor meerdere van zulke stijlloze
en demagogische uitingen van de
demonie der onkunde gespaard
zal mogen blijven, en er zich in
géén geval door zal laten weer
houden om dit kloeke en zuivere
beeld dankbaar te aanvaarden."
„Gebrek aan gevoel en inzicht"
De kunstschilder Louis van
Roode brengt naar aanleiding van
het artikel over het monument
van Zadkine van Woensdag 1 Fe
bruari dit naar voren:
Ten eerste zou ik op willen mer
ken dat ik de kop boven het ar
tikel over het beeld van Zadkine
niet zo geslaagd vind. Zou het niet
beter zijn als er stond, in plaats
van „wat er leeft in Rotterdam",
..wat er gebeurd is in Rotterdam"?
Want wij Rotterdammer,- doorleef
den alleen in Mei 1940. dat het
hart uit de stad gerukt werd. De
honger, de strijd om de vrijheid,
cue de oorlog ons gaf,*het levend
gemeenschapsgevoel, hebben plaats
gemaakt voor zelfgenoegzaamheid.
Tedereen had in de oorlog het
beeld naar zijn inhoud kunnen
begrijpen.
Architect J. J. P. Oud zou ik
willen vragen wat hij verstaat on
der „Ik houd van fraaier en har
monischer kunst dan die van Zad
kine", Volgens mii geeft de sterke
expressie en de dynamische wer
king die vaak Zadkine's beelden
beheersen juist harmonie. Har
monie is nog altiid de eenheid van
tegenstellingen. Het woord fraai
is alleen te gebruiken bij een ver
siering of decoratief gegeven. De
begrippen „fraai en schoonheid"
dekken elkaar iïiet.
En: er ziin wel degeliik jonge
vooruitstrevende beeldhouwers, die
juist omdat 2e geen „wee gedoe en
suikerzoet maakwerk" ambiëren,
niet aan bod komen,
„Bonkig beeld": een uitdrukking
van de heer Willeb eek Le Mair.
kan ik niet bepaald geslaagd noe
men. Bonkig houdt in, iets dat vast
en zwaar is. het beeld van Zadkine
is er juist het tegendeel van. Prof.
Van den Broek 'en Bakema hebben
het juister geformuleerd: ..Het is
doorstroomd van ruimte", „Zad
kine is de herontdekker van de
ruimte".
Uit het artikel van ir Tillema
spreekt volgens mii veel gebrek
aan gevoel en inzicht": want. het
scheppen van een ideaal in een
kunstwerk is niet zo belangrijk
voor ons als wel het verbeelden
van een realiteit, welke tevens een
aanklacht is tegen die realiteit, die
dan de drang opwekt onszelf eens
grondig te herzien.
„Voorstanders onder curatele"
En hier dan een reactie van een
„tegenstander", die zich siert met
de naam „Observer": „U vraagt de
mening van uw lezers over het door
Zadkine ontworpen oorlogsmonu
ment voor Rotterdam. Welnu dan,
als bliik van de verwording van
het huidige tijdsgewricht had men
geen. beter beeld kunnen ontwer
pen.
Wil hebben nu al muziek, waar
bij men watjes in de oren moet
stappen (jazz en Pijperiaanse klan
ken! en schilderstukken welke men
ondersteboven moet hangen om dan
nög niet te weten wat de kunste
naar bedoeld heeft. In schilder- en
beeldhouwkunst valt een vormge-
PALERMO De 35-jarige
Francesca Spera is de eerste „ban
diete", die zich bij de politic te
Palermo heeft gemeld, nadat de
laatste tijd vele mannelijke Sici
liaanse bandieten zici „vrywillig
hadden overgegeven". Spera zou
een bende hebben aangevoerd, die
de bergen ten noorden van Paler
mo onveilig maakte. De bende zou
onafhankelijk van die van Giuba-
no en andere grote Siciliaanse
bandietenbenden hebben geope
reerd. De politie kon met moeite
een cel voor Francesca vrij ma
ken, daar de „accommodatie" van
gevangenen te Palermo een nij
pende kwestie is geworden.
Denen zwalken een
week op de Noordzee
DOVER, De 25-jarige Deense
timmerman Jensen en zyn 23-jan-
ge vrouw zyn Maandag door een
Amerikaans schip in Dover aan land
gezet, nadat zij een week in hun
6-meter lange boot op de Noordzee
hadden rondgedreven.
Zij waren op 28 Januari voor een
zeiltochtje van een paar dagen
langs de Deense kust m zee gesto
ken, doch toen een sterke wind op
stak, hadden zij de boot niet langer
onder contróle kunnen houden en
dreven de Noordzee op. Zy zaie
dagen lang geen schip en moesten
spaarzaam zijn met hun voedsel,
omdat zij niet wisten hoe Sang zij
nog zouden rondzwalken.
Beiden zijn thans in een zieken
huis in Dover opgenomen, daar zy
lang aan het ruwe, koude weer zyn
blootgesteld. Het Amerikaanse
schip dat hen heeft gered, trachtte
nog de zeilboot op sleeptouw te ne
men, doch het scheepje zonk.
Jonge
TOKIO Generaal Mac Arthur,
de geallieerde opperbevelhebber
in Japan, heeft verklaard, dat de
Japanse industriële productie m
December 3949 het gemiddelde
peil van de periode 1932/36 heeft
bereikt.
ving te signaleren, die gewoon aan
waanzin doet denken!
Terugkeer naar de natuurlijke
vormen is het eniee nodige, zcf
meent „Observer" Zie toch de
oude schilderijen met de ragfiine
kanten kragen etc. Ik onderschrijf
het vernietigend oordeel van ir.
Tillema gebeeL De voorstanders
van het plaatsen van zo'n monu
ment zou ik graag onder curatele
gesteld zien."
„Gemeentebestuur, kent uw
plicht!"
Na dit krasse advies, waarmee de
Zabkine-supporters bedreigd wor
den. laten we nog een waarschu
wend geluid horen van de architect
E. J. v. d. Hout. Hii zond ons ziin
mening, niet „omdat deze zo be
langrijk zou ziin. maar omdat zeer
kleine radertjes een apparaat soms
in werking kunnen zetten":
De kunstenaar, die de opdracht
krijgt een oorlogsmonument tema
ken, staat voor een ontzashike
taak. een taak. die in bijna all? ge
vallen te groot voor hem zal blij
ken te ziin. De na 1945 in Neder
land uitgevoerde projecten bewij
zen dat; ze varieren doorgaaas van
pathetische groepen tot goedge
vormde joffers (op Zon- en feest
dagen omhangen met broekje en
b.h. ter wille van de zedelijkheid.
Rotterdam is door een toeval in
de gelegenheid om in het bezit te
komen van een kunstwerk, dat op
hartstochtelijke wijze 2'n aanklacht
slingert naar de achter ons liggen
de. vreselijke oorlogsperiode. Het is
in het geheel niet belangrijk, of dit
monument voldoet aan (overigens
subjectieve) schoonheidseisen. De
figuur -symboliseert het leed en de
afschuw van die waanzinnige ver
woesting op een hevige, intense
wijze: het is een mene tekel voor
komende geslachten. Het zou daar
om onverantwoordelijk zijn om dit
monument niet te aanvaarden.
Gemeentebestuur, ken uw plicht
en zorg. dat dit beeld voor Rotter
dam behouden wordt. Na een vol
gende oorlog zal er niets meer op
te richten ziin.
WAT IS. nu de wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie zowel
door de Tweede- als Eerste Kamer is aanvaard, de reactie van hen,
die by deze voor heel ons maatschappelijk leven zo uiterst belangrijke
zaak het nauwst betrokken zijn? Hoe denkt de werkgever er over en hoe
de arbeider? Beschouwt men in ondernemerskringen de wet uitsluitend
als een helaas niet meer tegen te houden inbreuk op de autonomie van
het bedrijf en is men in de kringen van de werknemers alleen maar ver
heugd, vanwege het stuk medezeggenschap, dat met deze' wet wordt
gerealiseerd? Hoe denkt men over de consequenties en. over de sociale
achtergronden?
Wij hebben deze vraag voorgelegd aan een aantal vooraanstaande figu
ren uit het bedrijfsleven, alsmede aan vertegenwoordigers van de drie
groie werknemersorganisaties in ons land, De antwoorden, die w|j ont
vingen laten er geen twijfel over bestaan, dat men over het algemeen in
de kringen der vakorganisatie vee! enthousiaster is en veel minder critiek
heeft, dan de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Niettemin lopen,
ook daar de standpunten zeer uiteen. Hetgeen de lezer kan constateren
uit de meningen, die wjj zonder commentaar hieronder weergeven en die
uiteraard slechts persoonlijke opvattingen tot uitdrukking brengen.
in Kath. kring al
tijd hebben gewild:
constructieve sa-
De heer JUST-
MAN JACOB (se
cretaris van de di
rectie van het Ne
derlandse Hoog
oven bedryf): „De
PJB O is een zo in
gewikkelde mate
rie. dat wy er nog
geen oordeel over
hebben en onze
mening opschorten,
totdat wy gezien
hebben, wat er in
de practijk van de
publiekrechtely ke
b edrij fsorgamsatia
tot stand komt."
F. OOSTERHUÏS
(voorzitter van het
N.W.): Wij ach
ten de P.B O. - glo
baal en principieel
genomen. - daarom
zo belangrijk,
omdat wij er de
verwezenlijking in
zien van de econo
mische democratie.
Nadat dertig jaar
geleden de politie
ke democratie tot
stand kwam en de
sociale democratie
inmiddels haar be
kroning heeft ge
vonden m de Stich
ting van de Arbeid,
gaan wy nu met de
wet op de P.B O.
een stap verder.
Wij kunnen thans
zeggen, dat ons
maatschappelijk le
ven op drie pijlers
rust. Dit kan niet
anders, dan van de
grootste betekenis
worden geacht."
G. J. VAN HEEK
(directeur van de
N.V. Weverij „Ttïg-
tersbïeek" te En
schede) „Ik voel
er niet veel voor.
Dit is dwang, opge
legd aan de onder
nemer. Ik had lie
ver gezien, dat men
dit op dezelfde ma
nier als in België
had opgezet, ruim
te latend voor vrij
willige samenwer
king."
J. A. MIDDEL
HUIS (secretaris
van de Katholieke
Arbeidrs Bewe
ging): „De grote betekenis van de
P.B.O. is daarin gelegen, dat zij de
de betrekkingen tussen de verschil
lende groepen in de maatschappij
niet langer laat beheersen door
macht en strijd. Zij brengt wat wij
In de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie wordt
de gedachte verwezenlijkt,
dat bednjfs-economische en
sociaal-economische rege
lingen beter tot stand kun
nen worden gebracht door
het georganiseerde bedrijfs
leven in de vorm uan sa
menwerking tussen, onder
nemers en arbeiders dan
door ie overheid. Het enige
tijd geleden door de Staten-
Generaal goedgekeurde
wetsontwerp op de PBO re
gelt de instelling van de
daartoe dienende organen
en hun bevoegdheid op het
hun toekomende terrein,
dat zich uitstrekt tot het
uitvaardigen van bindende
verordeningen.
Deze organen zijn de bc-
bedrijfsschappen, die *n be
paalde bedrijfstak omvat
ten, en de hoofdbedrijjs-
schappen, welke binding
brengen tussen verwante
bedrijfstakken. Daarnaast
kunnen productschappen
worden ingesteld, waarin
alle geledingen van het be
drijfsleven zijn opgenomen,
die de weg bestrijken, wel
ke een product doorloopt
van de producent tot de
consument. Ofschoon in de
b e drijfs- en hoofdbedrijfs
schappen uiteraard het be
drijfsbelang in belangryke
mate medespreekt, moet
hun werkzaamheid het al
gemeen belang als richt
snoer hebben. Doordat de
overheid de verordeningen,
als zij t» strijd met het al
gemeen belang zijn, kan
vernietigen, behoudt zy het
toetsingsrecht.
De overheid is in het top
orgaan, de Sociaal-Econo
mische Raad voor een der
de vertegenwoordigd, even
als ondernemers en werk
nemers, terwijl zij in de
overige organen, waarin
werkgevers en werknemers
paritair vertegenwoordigd
zijn, een waarnemer 'heeft.
menwerking van
hen, die' geroepen
zijn met elkaar aan
dezelfde taak te
werken. De mede-
zeggingschap is
van leuze werke
lijkheid geworden.
Sommigentwijfelen
aan de kennis en.
het verantwoorde
lijkheidsgevoel van
de arbeiders. De
KAB heeft thans te
bewijzen, dat de
Katholieke arbei
ders niet alleen
mooie instellingen
hebben weten te
bouwen, maar ook
in de bedrijven ge
reed staan om zich
te doen kennen als
volwaardige be-
drijfsgenoten."
Dr. J. Ph. BACKJC
(directeur van
Thomson's haven
bedrijf te Rotter
dam): „Ik vind het
zéér belangrijk,
wanneer de arbei
ders over de eco
nomische betekenis
van het bedrijf en
over de problemen
meedenken. Alleen
ben ik bang, dat de
medewerking, zo
wel van werkge
vers als van werk
nemerszijde niet zo
erg con amore zal
zyn."
C. VAN NIEROP
(secretaris van het
Christelijk Natio
naal Vakverbond):
„De gedachte van
de P.B.O, is gebo
ren 5n Christelijk
sociale kring. Nu
deze gedachte een.
bepaalde vormge
ving heeft gevon
den, kan men
ook al blijven dan
bepaalde wensen
onvervuld dit al
leen maar toejui
chen en dankbaar
zijn."
Ir. A. I. KEUS
(directeur van de
N.V. Heemaf te
Hegelo): „Myn
verwachting is, dat
hiervan het omge
keerde terecht komt als minister
van den Brink zich er van voor
stelt. De P3.0. zal leiden tot een
groepenstrijd, vergeleken waarbij de
klassenstrijd verbleek. Een mening,
die ook door wijlen prof. Bonger
naar voren, is gebracht."
/N een Zwitsers blad treft ons het bericht, dat een R. Kath. geestelijke
aan een predikant in Luzern- per open brief aangeboden heeft een
dienst te vervullen in zijn kerk. Luzern is een overwegend R.-Kath stad
cn een Protestantse preek op een R.-Kath. kansel is dus zeker daar een
verschijnsel, dat druk besproken wordt. In zijn open brief laat deze
pastoor alle dogmatische en theologische verschilpunten ter zijde en.
roept hij uitsluitend op tot gemeenschappelijk gebed voor de eenheid
der christenen. Daarbij gaat het de schrijver niet om een 'organisato
rische eenheid en ook niet, zoals hy uitdrukkelijk meedeelt, om mis-
kenning tian de historische tegenstellingen tussen Rome en de Refor
matie. Hij wil eenvoudig een begin maken om de sinds eeuwen
bestaande' kloof te overbruggen. En daarom heeft hij de daad bij het
woord geveegd en zijn kansel aangeboden aan een predikant. Zowel de
R.-Kath. geestelijke overheid, ter plaatse als de leiding der Evangelische
Kerk schijnen haar goedkeuring aan dit plan te hebben gehecht
Totaal I 1.800,^i
In de Engelse pers hebben de
laatste tijd berichten gecirculeerd,
dat vanuit de Anglicaanse Kerk
stappen zijn ondernomen bij het
Vaticaan teneinde op bepaalde
punten tot gemeenschappelijk op
treden. of althans tot samenwer
king te komen Sommigen meen
den hieruit reeds te kunnen aflei
den, dat wellicht de Engelse Kerk
zich op de duur weer zal voegen
in het verband der R, Kath. Kerk.
De gehouden samensprekingen
hebben waarschijnlijk slechts poli
tieke doeleinden gehad met name
ten opzichte van het Communisme.
Want thans richt dr Garbett, aarts
bisschop van York zich in een
boodschap ter gelegenheid van de
jaarwisseling tot de Anglicaanse
Kerk. waarin hij uitdrukkelijk
vaststelt, dat van hereniging met
de Kerk van Rome geen sprake
kan zïin. Dr Garbett constateert
met dankbaarheid dat in de verhou
ding met Rome de scherpe kanten
langzamerhand ziin. afgeslepen,
maar onder de jurisdictie van de
Paus zal de Engelse Kerk zich
nooit voegen en zij blijft weigeren
de leer der R.Katb. die niet op de
Deze week:
in Kerk en Wereld
H. Schrift steunt, als noodzakelijk
*e aanvaarden.
Het leidende Engelse dagblad de
Times, heeft zich onlangs ook met
de vraag van de positie van Rome
en de christelijke wereld bezig ge
houden. Het blad constateerde
daarbij dat de RJKath. Kerk de
grootste Christelijke kerk ter we
reld is: dat zij achter het ijzeren
gordijn de grootste christelijke or
ganisatie is. die de geest der Wes
terse beschaving verdedigt en dat
zij in enkele West-Europese landen
door middel der christeijk-demo
cratische partijen krachten in be
weging heeft gezet, die bewust te
gen het Communisme optreden.
Een argumentatie als deze in de
Times, doet onmiddellijk vermoe
den. dat de vrees voor het Commu
nisme een poging laat doen de
christenen tot een organisatorische
eenheid te brengen, waarbij dan
maar zonder veel gepraat en ge-
handel, de historie vergeten moet
worden.
De R.Kath. geestelijke in Luzern
maakt deze indruk zeer bepaald
niet. Daar gaat het, zo wil het ons
voorkomen, om een zuiver streven
naar de Una Sancta. En bisschop
Garbett heeft in zyn boodschap
meteen eens een eind gemaakt
aan het verhaal, dat er zoveel
overgangen zijn van het Protes
tantisme naar Rome. Hij zeidc:
„Er gaan twee sporen m tegen
gestelde richting. Op het ene ma
ken velen de reis naar Rome,
maar op het andere beweegt zich
een onafgebroken stroom van hen,
die Rome verlaten hebben en er
gens anders een geestelijk onder
komen zoeken. Jaar in jaar uit
treden vele vroegere R-Katholie-
ken tot de Kerk van Engeland toe.
Onder hen bevinden zich betrek
kelijk weinig intellectuelen en
vooraanstaanden, maar des te
meer eenvoudigen, mannen en
vrouwen, die uit vrije wil de Kerk
van Rome verlaten en naar ons
overkomen. Maar wij 2ijn geen
Kerk, die proselieten maakt. Ik
deel dit alleen mee, omdat het
verzwijgen van deze feiten dik
wijls de indruk wekt alsof de
overgangsbeweging uitsluitend in
één richting plaats vindt."
Hetzelfde verschijnsel doet zich
in ons land voor. Een deel der
R.Kath. pers geeft nu en dan in
drukwekkende verbalen van „be
keringen" tot Rome. Zij zijn er
natuurlijk. Ofschoon, meer dan
eens is ons gebleken, dat het per
sonen gold, die zeker niet konden
worden aangezien voor actieve en
belijdende Protestanten. En de
stroom in omgekeerde richting?
In verschillende grote gemeen
ten is deze veel sterker. Het is ons
bekend, dat de overgangen uit
de R.Kath. Kerk numeriek veel
groter zijn, met name naar de
Ned. Herv. Kerk, dan andersom.
Maar ook bij ons *crdt dit nooit
aan de grote klok gehangen, om-
UTRECHT. Ijj samenwerking met de BOVAG bereiden de N.S. op het
ogenblik een regeling voor, die particuliere reizigers in de gelegenheid
stellen om bjj bepaalde garages ln een aantal groto steden, auto's zonder
chauffeur te huren.
Deze auto's zullen onmiddellijk
na aankomst van de reizigers per
trein, tot hun beschikking staan. De
prys zal vermoedelijk 0.22. per km
bedragen voor de eerste 1D0 km met
een minimum van 22.—. Voor
iedere km meer zal 0.20 worden
berekend.
De mogelijkheid tot reservering
wordt .opengesteld aan ieder station
der N.S
De huurauto's zijn voorlopig be
schikbaar in: Groningen, Zwolle,
Hengelo. Arnhem. Nijmegen. 's-Her-
togenbosch, Eindhoven. Roosendaal,
Maastricht. Sittard en Heerlen.
In Amsterdam, Den Haag, Rotter
dam en Utrecht, zal deze mogelijk
heid voorlopig niet werden openge
steld, omdat in deze steden vol
doende verplaatsingsmogelijkheden
met openbare vervoermiddelen zftn.
Om als huurder van een auto in
aanmerking te komen, zal de reizi
ger een aanvraagformulier voor een
iegitimatiekaart moeten Invullen,
onj te voorkomen dat niet-bona-fide
automobilisten van deze service ge
bruik zouden maken.
Binnen enkele weken zal met de
regeling worden begonnen.
dat nu eenmaal het wezen van de
Kerk der Reformatie anders Is
dan dat van de Kerk van Rome en
het uit zijn op het maken van pro
selieten niet de eerste en ook niet
de tweede taak is der Protestantse
Kerk.
Naar de eenheid aller christenen
streven dientengevolge het Pro
testantisme en het R.Katholicisme
ook op eigen wijze. Daarvoor zijn
vroegere en huidige figuren uit
het wereldprotestantisme de dui
delijke bewijzen: William Temple,
Soderblom, John Mott. Reinhold
Niebuhr, Karl Barth. Emil Brun-
ner en anderen.
De'R.Kath. Kerk, wil steeds te
ruggrijpen tot vóór "de Reformatie.
Dat is weer gebleken uit de Pau
selijke zegen, waarbij de Paus zei-
de: „allen te zegenen, ook als zij
niet tot het zichtbare lichaam van
Christus behoren, maar zij ons
toch'na staan in hun geloof aan
God en aan Jezus Christus". Men
zou kunnen zeggen: de Paus is
evenzeer ontkomen aan de diaiek-
tiek der 16e en 20ste eeuw als het
leidinggevende Protestantisme.
Maar in de grond van de zaak
wordt het parool gehandhaafd, dat
de gewenste eenheid slechts te
verkrijgen »s, wanneer allen tot de
schoot der Moederkerk terugkeren
en dus de Reformatie of vergeten,
öf ontkennen.
Het reformatorisch Protestantis
me zal zich bovendien nimmer
laten verleiden tot een gezamen
lijk optrekken met als voornaam
ste, of misschien wel enige doel,
de bestrijding van het Communis
me. In het algemeen: een eenheid
der Kerk ter wille van de politiek.
De belijdende Protestantse Kerk
getuigt van het Woord van haar
Heer jegens aller, waar ook en
hoe ook, en zij sluit bij voorbaat
geen hemeldeuren. 1
In Luzern is een zwalu gezien.
Maar één zulk een vogel maakt
nog geen lente. Niettemin, het kan
een begin zijn, mits van weerskan
ten duidelijk vaststaat, dat het al
leen gaat, en nergens anders om,
dan om de verkondiging van de
Blijde Boodschap aan mensen en
een wereld, die déze unisono moe
ten horen om haar te verstaan.
Werkloosheid in de V.S.
neemt schrikbarend toe
WASHINGTON De Ameri
kaanse minister van Handel heeft
bekend gemaakt, dat het aantal
werklozen in de V.S. in de maand
Januari met 991.000 is gestegen
tot 4.480.000, het hoogste cijfer
sedert de oorlog.
Het aantal werknemers daalde
met 1.609,000 tot 56.947,000. Deze
daling komt niet ten volle tot
uiting in de werkloosheidcijfers,
daar velen van hen, die zonder
betrekking geraakten, althans tij
delijk van de arbeidsmarkt zijn
verdwenen.
WASHINGTON Senator
Tydings, de voorzitter van de
commissie voor de strijdkrachten,
heeft in de Amerikaanse Senaat
een resolutie ingediend, waarin
een beroep wordt gedaan op pre
sident Truman om een wereldont
wapeningsconferentie bijeen te
roepen.
