Hartspecialist kende de zwakke plek van
Duitse hazenharten
In Wehrmachts verblijven légde
één man pamfletten neer. die een
nachtmerrie werden
Lagere school blijft heel wat hooi
op haar vork nemen
Het is immoreel, aan paranormale
verschi jnselen te willen verdienen
Grote partij dieren met de
„Stad Breda' aangekomen
5
Hij heeft genoeg
Subliem geschrift
Huiszoeking
Goed dat U gekomen
bent
Gearresteerd
Plannen om te
ontvluchten
Angstig avontuur aan boord
neushoorn breekt uit
BASISLEERPLAN VOOR OPENBAAR L.O.
Speciale opleidingsscholen
zijn niet meer nodig
Lesrooster aangepast
aan moderne
opvattingen
14 Mei Moederdag
Ook tante Sjaan schiet wel eens in de roos
Men late het onderzoek over
aan de wetenschap
Secretaris schrijft 'n
brief op poten
Woensdag 10 Mei 1950
Een warme Septembermiddag tn
1943. Langs het eerste perron van
het Utrechtse Centraal Slation
staat de trein naar Den Haag op
ket punt te vertrekken. De hoge,
met gouden tressen behangen
Duitse officier, weggedoken in een
hoekje van zijn weelderige Wchr-
machtscoupéis van verveling in
slaap gevallenjawelde Führer
kan de ooUog nog winnen. Maar
hel wordt zijn dienaren wel moei
lijk gemaakt. Hier een kwartiei
wachten, daar tien minuten ran
geren. Wat een kostbare tijd wordt
op die manier het Derde Rijk ont
stolen. Zijn slaap is nu volkomen.
Sieg Heïif
Met zacht geruis glijdt de schuif
deur van het compartiment open
I>e generaal 'merkt niets. In het
gangpad staat een kleine, ietwat
gebogen man met grijzend haar
die eerst schichtig om zich heen
kijkt, dan naar binnen stapt- Het
hoofd van de generaal zakt alleen
nog maar wat dieper pp de rijkbe- u.z-w
stikte revers. Met een snelle greep belden gezocht. Gelaten wachtte hij
Ii. r nnHorp hi^rieHten at twjspsHf»
haalt de insluiper een wit papier
uit zijn binnenzak van zijn keurige
colbert en legt het op de brede
knieën van de weldoorvoede Duit
eer. „Wie wird das Ende des Kne-
ges sein?", staat er met grote let
ters boven. De generaal blaast met
bolle wangen belletjes tussen de
half geopende lippen
Pas wanneer de conducteur ge
floten heeft, de perronchef zijn
spiegelei omhoog steekt en de loco
motief kreunend optrekt, schrikt
hij wakker. Verdekt opgesteld op
het perron ziet de kleine man het
aan. Het dichtbedrukte pamflet
glijdt ritselend op de vloer. Slaap
dronken raapt de officier hel op en
leest, eerst onverschillig, dan ver
rast: „Er ls nog maar één mo
gelijkheid om te redden, wat er te
redden is: de oorlog moet beëin
digd worden. En daar is maar één
ding voor nodig: het Nazi-regiem
moet zo snel mogelijk radicaal wor
den weggevaagd. Dan, maar ook
dfm alleen, zullen Engeland en
Amerika vredesonderhandelingen
aanknopen. Dat is de enige uitweg,
de enige redding
De onbekende zit zich allang in
de wachtkamer te verkneukelen.
Hij heeft genoeg gezien. Uit zijn
actetas haalt hij een tijdschrift:
„Aan dr. J. L. Noest, Emmalaan 19,
Utrecht", staat er op het adres
bandje.
Het plan om pamfletten tegen het
Nazi-regiem te schrijven en die
onder de Duitse bezetters te ver
spreiden, rijpte bij dr. Noest in het
begin van 1943. Elf jaar lang had
hij als arts voor hart- en vaatziek
ten praktijk uitgeoefend in het be
kende Kurort' Bad Naubeim. De
opkomst van het nationaal-socia-
lisme maakte, hij van dichtbij mee,
maar reeds in 1934 besloot hij, naar
zijn eigen, vrije land terug te ke
ren. De nieuwe machthebbers von
den dat een slechte reclame voor
zich zelf. „Blijft U toch. gerust",,
zoiden ze. Maar dr. Noest ging.
Reeds voorzag hij, wat gebeuren
zou. En het deed hem leed, want
hij liet veel goede vrienden achter
in het land dat hij had liefgekregem
Toen het triomphantelijk gestap
der Duitse laarzen ook door de Ne
derlandse steden en dorpen klonk,
stelde hij zijn huis beschikbaar
voor vergaderingen van de illega
liteit, „Vrij Nederland" werd er ge
distribueerd en de „goede" com
missarissen der Koningin kwamen'
soms in een van zijn kamers samen.
Maar dat alléén voldeed dr. Noest
niet. Tamelijk zwak als hij was, kon
hij echter niet meedoen aan acties,
die kracht en lichamelijk uithou
dingsvermogen eisten. Bovendien:
niet alleen het eigen volk wilde hij
helpen, maar ook die Duitsers, die
hij had leren kennen als hoogstaan
de mensen. Intussen kwam hij tot
het besef, dat een spoedige gealli
eerde overwinning stond of viel
met de omverwerping van het Nazi
regiem. Toen kwam hij op het idéé
van de pamfletten.
Behalve mooie herinneringen, had
dr. Noest van zijn verblijf in het
Oostelijk nabuurland een perfecte
beheersing van de landstaal en een
grote kennis van de mentaliteit van
het volk overgehouden. Zo kon het
eerste pamflet een subliem geschrift
worden, waarin hij zich meesterlijk
bediende van de wapens, die hem
tendienste stonden: de ingeboren
angst der Duitsers om voor eerlo
zen te worden aangezien, hun groei
ende oorlogsmoeheid en hun gróte
drang tot zelfmedelijden. Dr. Noest
schreef vlekkeloos Duits, sprak
over „Vateriand unser" en de toon
van het pamflet was van begin tot
eind zo pathetisch, dat zelfs Göb-
bels het hem moeilijk had kunnen
verbeteren.
Een relatie zond het ontwerp
naar Londen, waar men er zijn
goedkeuring aan hechtte. Een ille
gale drukkerij vermenigvuldigde het
in honderden exemplaren en be
zorgde die bij dr. Noest thuis. Aan
vankelijk werd er aandrang op hem
uitgeoefend, dat hij zich bij de ver
spreiding zou laten helpen, Hij wei
gerde. „Ik ben ongetrouwd. Als arts
met een grote praktijk kom ik in
veel plaatsen. Laat me het alleen
doen, dan lopen zo min mogelijk
mensen gevaar", zei hij. En dat ge
beurde.
Spoedig ontving iedere Ortskom-
mandant het vinnige pamflet in een
blanco enveloppe over de post.
Duitse soldaten vonden het, wan
neer zij de Wehrmachtscomparli-
menten van de treinen binnen kwa
men. By allerlei Duitse militaire
bureaux en bij Wehrmacbtshcune
werd het onder dc deur door ge
schoven en In de brievenbus ge
stopt De bezetters lazen het hei
melijk. gaven het door aan kame
raden en bespraken het onderling
Bij de Sicherheits Polizei. waar me
nig pamflet terecht kwam, werden
verschrikkelijk harde noten ge
kraakt. V/eér zo'n groots opgezette
sabotage-actie van die ..verdammte
Hollander" Ach. hadden ze gewe
ten. dat ze met slechts één man te
doen hadden één zwakke man
En die reisde* maar. Vooral naar
Den Haag en 's Hertogenbosch, waar
iu.1 consulten gaf Koelbloedig waag-,
de hij zich op de perrons in stil
staande verloftreinen. om er zijn
pamfletten op de lege banken te
leggen Onderweg, in de trein
waarmee hij zelf reisde, stapte hij
Wehrmachtscoupé's binnen met het
zelfde doel. Er waren wel eens
ogenblikken, dat hij zich betrapt
cacht. Maar altijd wist hij zich er
uit tc redden.
Tot dr. Noest met vacantae in
Brabant van zijn huisgenoten be-,
neht kreeg, dat Duitsers in zijn ka
mers naar papier cn enveloppen
nadere berichten af Een tweede
huiszoeking, kwam er echter niet.
Ln, eenmaal weer thuis, zette hij
zijn ondermijnend werk voort, als
of er mets was gebeurd.
Toen, de derde Januari 1944, kwa
men ze. Er was juist een patiënt
vertrokken en de dokter liep naar
do wachtkamer om de volgende
naar do spreekkamer te halen. In
de vestibule stonden twee mannen.
„Slcherheitspolizei", zei een van
hen.. „Kennen Sie das?" Hij duwde
de arts een van diens eigen pam
fletten onder de neus. „Rustig blij
ven, niets toegeven en vooral Duits
spreken" overlegde deze bij zicn-
zelf. Het werd een zenuwslopend
half uur. Al gauw bleek dr. Noest,
dat een onoplettendheid hem par
ten had gespeeld. Aan een der Orts-
kommandanten had hij een pamflet
gezonden in een praktijk-enveloppe,
waarvan hij het adres had wegge
krast. Het kengetal van de druk
kerij, schier onleesbare cijfertjes,
was echter blijven staan,...
Dr. Noest bewaarde zijn kalmte.
„Nee maar", zei hij. „Nu begrijp ik,
wie onlangs hier hebben ingebro
ken. De daders waren onvindbaar;
bel de politie maar eens op. Goed,
dat u gekomen bent!" Het was
goddank waar wat hij vertelde.
Alleen niet de illegaliteit maar
een kliek Duitsers en N.S-B.-ers
was by de inbraak betrokken ge
weest. De politie had hem daarom
aangeraden er geen werk van te
ma ket. De Duitsers lieten zich
evenwel half overtuigen. .Het zou
goed zijn, als U over een dag of
wat eens naar de Euterpestraat
kwam", vonden ze. Dat beloofde
ar Noest.
Maar drie dagen later had hij zijn
boedel bij vrienden ondergebracht
en dook hij onder m het Oosten
van het land. Voortaan zou hij door
hel land reizen als Johan Nekkers,
gehuwd, genealoog. En zijn tas zou
vol geregistreerde stambomen zit
ten Want „sibbekunde" was toeval
lig dokiers liefhebberij.
Landwachters hebben de heer
„Nekkers" tenslotte toch nog de
vijand in handen gespeeld- In Ber
gen op Zoom zagen twee van die
sers. De volgende morgen pas ver
scheen dr. Noest voor de comman
dant, die dronken Was en in zijn
razernij de gevangene een presse-
papier naar het hootu slingerde.
Tenslotte kreeg dr. Noest een bait
uur bedenktijd. Wilde hij dan nog
niet praten, wel.... De comman
dant grijnsde. Zou de dokter het
prettig vinden, gefolterd te wor
den?
Men sloot hem o* iri een aan
grenzend kamertje. Na ongeveer
een kwartier stak een officier zijn
hoofd om de deur, „Zoekt U iets?,
vroeg dr. Noest, die er helemaal
niet als een arrestant uitzag, hem
in het Du:ts. „Het kantoor van de
chef is hiernaast. Ik heb juist een
belangrijke bespreking met hdm
gehad."
,.Danke schon",
vriendelijk en ging heen.
de andet
De deur bleef op een kier staan,,.
Dr. Noest gluurde de gang in. Er
was geen sterveling te zien, "Be
hoedzaam sloop hij naar de glazon
deur aan het eind, het terras ov»>r3
de binnenplaats op. „Ik moet doen
alsof ik zelf een S.D.-er ben", over
legde hij bij zich zelf. „Brutaalweg
naar de brug lopen en zeggen dat
ik een spoedboodschap voor dc
Grtskommandant heb." De schila-
wacht, hakkenklappend, legde hem
kerels hem bezig, pamfletten onder op zijn verzoek uit. hoe hij lopen
de deur van het Wehrmachtsheim moest. Maar toen de dokter zo maar
te stoppen. Even later arresteerden wildé doorlopen, zei hij: „Aber
de Duitsers hem. De papieren, die j ihre Fapiere?"
hy nog bij zich droeg, namen ze t
hem af. Het waren alte nieuwe ..Ach. die heb ik laten liggen,"
pamfletten, getiteld „Zu spat". Hier- antwoordde de nieuwbakken S.TX
in waarschuwde dr. Noest tegen de er- "En ik kan n.et langer wachten.''
komende invasie. Nog zouden de j wacht weigerde echter hem
Bazar voor een luidklok
Op de hoek van de Bet je Wolf-
straat en de Van Lennepstraat in
Spangen staat sinds 1922 een kerkje
zonder toren op klokkenspel. Het ïs
het bedehuls van Wijk G der N. H.
Gemeente Delfshaven, waarvan de
leden altijd hebben verlangd naar
een eigen luid-installatie.
Enkele weken geleden worden on
der leiding van ds G. Ph, Scheers
plannen beraamd voor een bazar en
na hard werken door de vrouwen-,
mannen-, meisjes- cn jongelingsver-
enigingen, kon gisteren deze bazar
in het Sparta-stadion worden ge
opend.
Wethouder Van der Vlerk ver
richtte de opening, waarna de tal
rijke bezoekers een rondgang langs
de stands maakten. Vanmiddag was
er in de bazarruimte, die tot Don
derdagavond elf uur geopend zal
zijn, een speciale kindermiddag,
waarbij poppenkast werd vertoond
en een goochelaar de kinderen in
verbazing bracht.
De zebra kijkt nog een beetje on
wennig zijn nieuwe vaderland in,
maar accepteert toch al graag
een lekker hapje van zijn baas,
de heer Peters. (Eigen foto)
Advert putte l M
Duitsers dc daarop volgende alge
hele vernietiging kunnen ontkomen,
maar dan moesten ze direct het
Nazi-regiem van zich afschudden.
Anders zou het „zu spat" zijn. De
Duitsers lachten dr. Noest in zijn
gezicht uit. „Voor jou, niet voor
ons is het te laat", zeiden ze. „Mor-
ge.. werden Sie erschossen."
De cel in liet Markiezenhof was
vuil en donker. Buiten bloeide de
natuur open. "t Was Mei cn speelse
vogels stegen hoog tegen de blauwe
hemel, die zo ver leek achter het
getraliede venster. Soldaten kwa
men vloekend binnen, dreigden met
gloeiende ijzers en onmiddellijke
executie. Voor de chef gebracht,
werd hy gestompt en geslagen.
Maar hij wanhoopte niet. „Hier
kom ik weer uit", zei hij telkens
tegen zich zelf. „Ik word gered."
„Wie zijn je medeplichtigen'',
snauwde de chef.
Toen, als een flits, schoot hem
iets te binnen.
„Tja.... eb.... dr. Noest.,..",
hakkelde hij benepen.
„Waar woont die kerel?"
„In.in Utrecht. -Emma
laan 19.'*
„En wie nog meer?'
„Verdeb niemand,"
Maar dat klonk te ongeloofwaar
dig, „Morgen schieten we je dood.
Met negen anderen van je soort",
was het laatste dreigement Die
nacht sliep dr. Noest maar kort. Al
vroeg de volgende morgen waar
schuwde een soldaat hem, dat ny
over drie uur zou worden doodge
schoten. Geestelijke bijstand, waar
om hij verzocht, kreeg hij niet
Precies op tijd hadldsn de bewa
kers hein uit de cel. Inplaats van
naar de binnenplaats, brachten ze
hem echter naar de chef. Deze
brulde, dat de zaak niet goed
was uitgezocht Er moesten meer
medeplichtigen zijn. De gevangene
hield zich van de domme en deed
alsof het hem at vreseiiik speet dr.
Noest ie hebben verraden.
„Dan maar naar r .ia", besloot
de woedende Duitser. Negen man
Feldgendarmene reisd A met oe
geboeide arrestant daarheen. De
trein bood geen enkele gelegenheid
lot ontvluchten. En in het gebouw
van de Koninklijke Militaire Aca
demie, hoofdkwartier van de S.D.,
wemelde het ook al ,-an de Duit
door te laten. Langzaam liep
dokter terug. Het en® plan na hel
andere schoot hem te binnen, inr.ai
geen van alle waren ze uitvoerbaar.
„Dan maar zo", besloot hij ten ein
de raad. „Als ik mijn hand uit de
zak haal, zogenaamd om hem mijn
papieren te geven, verkoop ik b«m
een op la waaier. En dan maar ren
nen!"
Maar ook die opzet scheen te mis
lukken, want de schildwacht had
zich intussen het gezicht van dr.
Noest herinnerd.
„Jij bent die schoft, die hier gis
teren is binnengebracht", schreeuw
de hij. En, terwyl hij omkeek naar
zijn geweer, dat tegen het wacht
huisje stond: „Jetzt hat deine letzte
Stunde geschïagen.Met ier-
vaariijke stem riep hy enige mak
kers te hulp, die op de binnen
plaats aan het werk waren. Ver-
ontwaardigd legde de wacht hun
uit, wat Cr aan de hand was. Dat
werd zdjn ongeluk.
„Nu of nooit", besliste dr. Noest.
Met een paar reuzesprongen was
hij over de brug. Schoten klonken,
kogelsfloten langs hem- heen. Ge
lukkig, hij voelde geen andere gij
nen, dan die van zijn stijve spie
ren en het steken in de ky. Een
wonder gèfechieddel" Dedrukte van
Breda's binnenstad slokte hem op,
zonder dat hij werd gepakt. Met
een oude fiets zomaar ergens
weggegrepen bereikte hij die
zelfde avond het huis van een be
vriend arts in Heusden. Aan zijn
broekspijpen en schoenen kleefde
de modder van weilanden en sloot
kanten. 'Nog geen maand later ver
zond bij weer nieuwe pamfletten,
ergens van het Oosten uit..,.
Met de „Stad Breda", die gisteren In Rotterdam tegen de avond arriveer
de. kwam bijna een complete diergaarde aan. Het was een transport van
circa 100 dieren, bijeengebracht door de bekende dieren vanger C. Peters.
De heer Peters is hiervoor zeven maanden in Afrika geweest en hö heeft
daar vele avonturen beleefd, doch het meest penibele avontuur maakte ha
mee aan boord van de „Stad Breda" toen een neushoorn uit zyn kooi brak
en het byna onmogelijk leek het dier weer in zijn kooi terug te brengen.
dier begon hevig te glijden en het
kostte toen weinig moeite, strikken
om kop en poten te slaan. Zo kon
de neushoorn weer in de kooi wor
den teruggebracht, zij het dan, dat
een van zijn hoorns afbrak.
Helaas is het dier later overleden,
doch niet tengevolge van de opwin
ding van zijn avontuur, maar waar
schijnlijk door de hitte. Een tweede
neushoorn heelt de reis evenmin
overleefd, doch er waren er in to
taal vier, zodat toch nog enkele
neushoorns in ons land zijn aange
komen en nog wel in prima con-
dit'C. Ook de conditie van de andere
dieren is uitstekend. Allerlei soorten
dieren heeft de heer Peters meege-
biacht: apen, leeuwen, een mooie
collectie zebra's, jachtluipaarden,
struisvogels, schildpadden, arenden,
enz. Dc meeste van deze dieren heeft
hij met de lasso gevangen. De dieren,
zijn bestemd voor Diergaarde 31ij-
dorp en voor de dierenparken m
Wassenaar en Tilburg.
In alle vroegte ontdekte de wachls-
man van het schip, dat het dier was
uitgebroken. IJüngs werd de heer
Peters gewaarschuwd, doch het was
een h«\le toer om het dier te vangen.
De neushoorn bleek een bijzondere
voorliefde te hebben voor het ach
terschip.
Men merkte dat aan de gladheid van
de geteerde oppervlakte en dit
bi acht de bemanning op de gedach
te olie op het dek te gieten. Het
De Spaarbank in April
Bij de Spaarbank te Rotterdam
werd in de maand April ingelegd
2.594.000.— (v. j. 2.445.000.—) en
terugbetaald 2,592,003.— (vorig
jaar f 2.310.000.—). Er werd dus
2.000.meer ingelegd dan terug
betaald (vorig jaar 135.000.— meer
ingelegd dan terugbetaald).
Op het eind van de maand was
aar 320.308 inleggers 93.S22.00fl.
verschuldigd.
Door middel van spaarbusjes werd
53,000.— ingelegd, terwijl door de
leerlingen van 240 scholen 51.000.—
werd gespaard.
Vraaggesprek voor cn.
door voetballers
Doordat Piet Kraak Donderdag
avond verhinderd is aan het vraag
gesprek voor en door voetballers
deel te nemen, is deze bespreking
verschoven naar Vrijdag 12 Mei
's avonds om 8 uur in Maison de
Klerk aan de Woenastraat 13.
(Van een medewerker)
Uit de „Korte toelichting op
het basisleerplan voor de'la
gere scholen" stippen wij aan,
dat bij invoering van dit plan
de z.g. „Opleidingsscholen",
scholen dus, die speciaal klaar
maken voor het M.Q., geen zin
meer zullen hebben, omdat
iedere school, die opleiding zo
nodig ter hand kan nemen.
Het leerplan biedt in deze
speelruimte' genoeg.
Wat de algemene methode be
treft wijzen de ontwerpers erop,
dat de nieuwe methoden op dit ge
bied door elke school in praktijk
gebracht zullen kunnen worden.
Men zal dus naar keuze kunnen
werken volgens het takensysteem,
(het Daltoniseren)volgens de bc-
langstellingseentra of wel de glo-
balisatie-methode toepassen: (uit
gaan van het geheel en komen tot
de delen; bij taal: eerst de zin, daar
na de samenstellende klanken).
Op het leer rooster zal een aantal
per week voor de vier hoogste
klassen 2Vi „vrije uren'' zijn aan
gegeven. In deze vrije uren zal geen
onderwijs in de gewone leervakken
worden gegeven, maar ze zullen
worden besteed aan: handenarbeid,
het uitwerken van belangslellings-
centra; het bezoeken van musea:
voor schooltuinwerk; het aankleden
der school; het instuderen van to
neelstukjes; voor declamatie; het
maken van grafieken enz.
Taal centraal
Het onderwijs in de moedertaal
wordt centraal gesteld. Maar ook de
ideële (vaarde van dit vak: het kun
nen genieten van goede lectuur bij
voorbeeld is zo belangrijk, dat aan
het moedertaalonderwijs de grootste
aandacht moet worden besteed. Van
de 23 wekelijkse lesuren in de bei
de eerste leerjaren worden er dan
ook niet minder dan 11 aan dit vak
gewijd en respectievelijk 9en 8Va
van dc 27 'A lesuren per week in
het 5de en 8de leerjaar,
Advertentie (l.fflt.j
Maak moeder ook blij met een tube
Hamca-Gelel. Tube 75 cent in wei
voorziene zaken
(Van een onzer redacteuren)
Er hebben zich, na onze laatste publicatie over „tante Sjaan",
waarin wij een greep deden uit enkele, meest anonieme brie
ven, meer personen gemeld, die zich geroepen voelen het voor
haar te moeten opnemen. Deze mensen hebben hun brieven
fors ondertekend, en voorzien van naam en adres, zodat wig
tenminste weten met wie wij te doen hebben. Ook ontvingen
Wfl een zeer uitvoerig schrijven van iemand, die zich noemt;
Secr. Mistiek Religieuze bijeenkomsten van Mej. Jeanette van
Baarlen.. De meeste briefschrijvers zijn van oordeel, dat onze
verslaggever een leek is, dat hij op sensatie uit was, dat er geen
geesten worden vertoond (het is geen bioscoop), dat het geen
geldkloppcrij is, dat tante Sjaan treffende dingen zegt, dat het
woord bedrog een insinuatie is, dat w0 er niets van hebben
begrepen. Zo, die zit, zult u zeggen. Niet zo haastig, want er
komt nog meer.
Het schrijven van de secretaris
spant de kroon. Afgedrukt In de
krant zou het een lengte van on
geveer twee kolom hebben en me
krijgt zelfs de hoofdredacteur niet.
Wij zullen hem echter zoveel mo
gelijk recht doen wedervaren, met
deze beperking, dat wij ons tot de
kern van de zaak zullen bepalen.
Indien hij hetzelfde had gedaan,
zou zijn verweer aanmerkelijk
aan beknoptheid gewonnen heb
ben. Nu warden wij o.m. onthaald
op de volgende ontboezeming:
„Wij hebben het artikel ook ge
lezen, om slechts de wijsheid op
te doen, waartoe de vrijheid van-
drukpers in handen van onverant
woordelijke, immorele lieden, kan
leiden.1'
Wat zou de geachte secretaris
ervan denken als wij ons afvragen
of de vrije meningsuiting er toe
moet leiden, dat kaartlegsters,
waarzeggers, helderzienden en an
dere charlatans hun beroep, het
doen van voorspellingen aan hun
medemensen, ongestoord uitoefe
nen? Er is geen enkele wettelijke
bepaling, die hun dat verbiedt, zo
als er geen enkele wettelijke bepa
ling is, die het, houden van bijeen
komsten van „myétiek religieuzen"
verbiedt. Maar onverantwoordelijk
is het van verschijnselen op het
gebied der parapsychologie 'n kijk
spul te maken, immoreel is het er
aan te verdienen.
Donker zoldertje
,»En nu de feiten", schrijft de
secretaris. In het povere boven
zaaltje bevinden zich twee licht
sterke lampen. Eén direct boven
de seancetafel en één midden in
da zaal. De eerste is op de foto
zichtbaar. Gedurende de seances
branden beide volop. Voorts 2ijn
de achter- en zijwand, van zoveel
vensters voorzien, dat er niet een
meer bij kan, zodat men er voor
het vallen van de duisternis, dus
voor de aanvang der seance om 8
uur, zonder kunstlicht kan verga
deren.
Tweede feit: foto's van geesten.
Men heeft de eerste avond, onge
vraagd, op het in trance zijnde
medium bliksemlicht gericht. Elke
ingewijde onderzoeker weet van de
gevaren, die zeker niet denkbeel
dig zijn, waaraan men het medium
in die omstandigheden blootstelt.
Heeft men nu werkelijk zo'n oli
fantenhuid, of zyn deze rappor
teurs zo immoreel hun slachtoffers
er maar aan te wagen ten koste
van elk gevaar en terwille van
hun broodwinning, waarbij zij
sensationele berichten moeten fa
briceren? Doch, let wel, het me
dium had nog niet één foto laten
zien, toen haar medewerkers de
ongenode gasten naar het politie
bureau dirigeerden.
Doch nu de quintessens van de
zaak, nL de vraag: Kunnen er in
derdaad geesten (intelligenties) op
een foto zichtbaar zijn?
Zowel mej. v. B. als andere me
dia hebben mij foto's getoond,
waarop 2ij intclligentia aanwezen.
Ik kon de juistheid van haar be
weringen in vele gevallen niet on
derschrijven. Waar twijfel rijst,
wordt het oordeel opgeschort,
d.w.z, men erkent niet, maar ont
kent ook niet. Men weet doodeen
voudig niet!''
Andere feiten
En nu wij.
Door alle eeuwen heen vindt men
gewag gemaakt van personen, die
in het bezit zijn van ongewone
vermogens en die dank zij deze
vermogens allerlei wonderbaarlij
ke verschijnselen zouden hebben
bewerkstelligd. In de Bijbel vinden
wij gewag gemaakt van nr of eten
en zieners; in de Middeleeuwen
vernam men van personen, die in
staat waren allerlei wonderen le
verrichten, welke moesten dienen
als tekenen voor hun verheven en
goddelijke zending. Daarnaast ken
de men de heksen en de tovenaars»
die een verbond met de duivel
zouden' gesloten hebben.
Van een systematisch weten
schappelijk onderzoek is eerst se
dert de tweede helft der vorige
eeuw sprake. Ernstige onderzoe
kingen hebben uitgewezen, dat aan
het voorkomen van verschijnselen
als telepathie, zg. helderziendheid
in tijd en ruimte, stlgmatisatie (be
ïnvloeding van het lichaam door
het voorstellingsleven), materiali
satie en telekinese (verplaatsing
van voorwerpen op paranormale
wijze)niet langer getwijfeld be
hoeft te worden.
Mén Hééft'deze' 'verschijnselen
thans onderexperimentele om
standigheden in het laboratorium
met een voortreffelijke laborato
riumtechniek weten ie constateren.
Voorts weten wij, dat telepathie
en andere paranormale verscïiyr-
solen geenszins verschijnselen zijn,
die zich sléchts bij enkele perso
nen voordoen. Integendeel, uit
uitgebreide en zeer nauwgezette
onderzoekingen is gebleken, dat
het paragnostiseïr vermogen, in
aanleg bij alle mensen aanwezig
is. Ook is gebleken» dat d,ezè ver
schijnselen volstrekt- niet -occult
zijn. integendeel, de hypolhesen
welke men in onze dagen heeft
opgeslcl-i ter verklaring van deze
verschijnselen passen zeer wel in
om huidige natuurfilosofien we
reldbeeld.
Dochhet onderzoek dezer
verschijnselen hlijve vooral lu de
handen der bevoegde onderzoe
kers, waartoe dan in de eerste
plaats dc psychologen gerekend
moeten worden. Er Is helaas op dit
gebied nog veel dilettanlisme cn
men moet het wetenschappelijk
onderzoek dezer verschijnselen wel
weten te onderscheiden van het
onderzoek der dilettanten, zg.
openbarings-spiriiisten, e.a.
Waarheid en verdichtsel
Wij leven in een ontredderde
wereld. Het bijgeloof, de mys
tiek, de magie tieren welig.
Helderzienden, psyeboeopisten,
telepathen, handlijnkundigen,
media, treden allerwegen op en
verdienen hun brood aan men
sen, die, beslist willen weten
wat in de schoot der toekomst
voor hen verborgen ligt Dat
moeten die mensen zelf weten,
zult u zeggen. Maar de wereld
wordt er niet beter door. Men
houdt bijeenkomsten. Waar
heid en verdichtsel vloeien in
een. Soms is het raak, soms is
het mis. Wij twijfelen er niet
aan of tante Sjaan zal het ook
weieens bij het goede eind heb
ben, Doch de wetenschap en
de vooruitgang worden er niet
mee gediend. Wie geen ver
trouwen in eigen kracht heeft,
zal er niet komen. Daaraan
verandert niets of er nu één of
twee lampen op die zolder
branden en of er nu wel of
geen geesten op die foto's te
zien zijn.
De vormende waarde, die tot he
den aan het rekenen werd toege
kend, de waarde dus die dit vak
heeft voor de ontwikkeling van het
logisch denken, is volgens de weten
schappelijke onderzoekingen, vaak
erg overdreven, Nieuwere inzichten
slaan de waarde van dit vak veel
minder hoog aan, al kan het, vol
gens de samenstellers van het leer
plan, het kinderlijk denken active
ren, Het aantal uren voor dit onder
wijs op het weekrooster uitgetrok
ken is aanmerkelijk minder dan
volgens het bestaande. Over de 8
leerjaren geeft het oude er 32 (jon
gens 34) per week, het nieuwe
slechts 244.
De grote waarde van dit vak
schuilt in haar practisch nut. Ver
keerd is het echter de kinderen te
vermoeien met al te ingewikkelde
berekeningen. Dit vraagt het leven
van de doorsnee burger bepaald
niet.
Schoolclubs
De leerstof van het vak geschie
denis is vrijwel gelijk aan het oude
leerplan, met dien verstande dat
verplicht te leren jaartallen met
zijn aangegeven. Het dient be
langstelling te wekken voor de
mensenwereld van onze nationale
gemeenschap en mede hierdoor het
tot ontwikkeling brengen van so
ciale gevoelens van* verbondenheid
en verantwoordelijkheid.
Terecht wij'zen de schrijvers op
het grote belang van het vormen
van schoolclubs, waarvan de func
tionarissen bij 'stemming worden
gekozen.. Onze democratische be
stuursvormen worden dan a.h.w„
spelenderwijs geleerd.
Wij wülen de vakken aardrijks
kunde en kennis der natuur stil
zwijgend voorbijgaan, omdat ook de
leerstof hiervan weinig of geen wij
ziging heeft ondergaan, al zal de
wijze, waarop zij worden onderwe
zen steeds meer in overeenstem
ming dienen te zijn met de mo
derne opvattingen.
Tweede natuur
Wat het verkeersondenvijs aan
gaat, wijst het plan erop, dat steeds
meer zorg zal moeten worden be
steed aan de: verkeersopvoeding.
Niet alleen de regels leren, maar
door herhaalde oefening zal men
moeten trachten de leerlingen zover
te brengen, dat het juist opvolgen
der regels: een tweede natuur "bij
hen wordt.
Zangonderwijs dient niet alleen
het leren van versjes te zijn hoe
belangrijk voor het gemeenschaps
leven ook maar moet in dienst
staan van de algemene muzikale
vorming; muziekonderwijs dus;
stemvorming, toontreffen, rhyth-
miek, improvisatie, notenbalkstudie.
De lagere school, voor een groot
deel van ons volk eindonderwijs, is
wel gedwongen heel wat hooi op
haav vork te nemen. Overlading is
nog steeds een dreigend gevaar, ook
bij dit nieuwe leerplan.
Niettemin kan dit plan ook voor
scholen buiten Rotterdam als voor
beeld worden genomen.
Ook een Mercurius-schopl
in Rotterdam-Oost?
In Caland-West heeft de vereniging
Handelsschool „Mercurlus" gisteren haar
Jaarvergadering gehouden. In riin ope
ningswoord memoreerde de voorzitter,
de heer J. C, de Glopper. de verheugen
de toename van het aantal leerlingen,
dat per 1 Januari 1950 bijna 900 bedroeg.
Verder deelde hij mede, dat net school
examen dit jaar Ruks-examen wordt,
waardoor het diploma voor het be
drijfsleven ongetwijfeld noE grotere be
tekenis verkrijgt, in verband mei de
toenemende v belangstelling voor de
school beeft men bet plan in overwe
ging genomen ook in het Oosten van
de stad een Mercurius-schoot le openen
en wel in de HBS San *de Ramlehweg.
De aftredende bestuursleden, de heren
w. J. Eiderenbos. J>. Spek cn P. Ver
meulen werden bij acclamatie herkozen.
Tenslotte besloot de vergadering om de
schoolvereniging na het einde i'an dit
jaar wederom voor de tijd van 2D jaar
en 6 maanden aan te gaan. De naam
zal echter worden gewijzigd in .Middel
bare Handelsavondschool Mercurius".
Na afhandeling van de agenda nteid
de heer L». de Waal van de N.V. Phs-
van Ommeren's Scheepvaartbedrijf een
lezing over het onderwerp: Het -evaar
van de dlplomajacht voor bedrijfsleven
en bediende, Spreker pleitte in het bij
zonder voor een karaktervermende, bre
de algemene opleiding. De heer de Waal
is van mening, dat de aldus gevormd-
kantoorbedienden de beste kansen op
promotie hebben. Na zijn causerie ont-
wiickelde zich een levendige discussie.
