Smoorenburg
voor jong en
zorgt
oud!
Het begon bij ,Telaga Tunggal no. l
ivictoita
Bedrijf met vertakkingen over
gehele wereld geeft 250.000
personen werk
YoorYaderdag
GroteColIectie
Ongeschokte positie
in afgelopen jaar
Oefening Cupola geleid
vanuit Seheveningen
De „Koninklijke een welvarende zestigjarige
In de Tweede Wereldoorlog gigantische
bijdrage tot de overwinning
SCHIEDAM
Net Meisje
Koeriersters
35f
MONOPOLE THEATER
CAPTAIN BLOOD
RIJWIELBAGAGE
WAAR DAT WIEL DRAAIT
AUTO'S TE HUUR
V
Prins Bernhard reikt
onderscheidingen uit
West-Europese luchtmcinoeuvres staan onder
leiding van luchtmaarschalk Robb
Geen beter
bindmiddel
voor Uw
groenten
sausen
dan
Honig's Maizena
Advertentie (LM.)
Verscheidenheid in Uw garderobe is een
eerste eis om modern, smaakvol en toch
niet duur gekleed te gaan. De Vele va
riaties sportcolberts in diverse' tinten
streep- en ruitdessins maken Uw keus
bij Smoorenburg ai heel gemakkelijk!
Sport- Sport
colberts pantalons
Bij Smoorenburg
is Uw gulden meer
dan honderd een*
ien waard!
VAR
SUCCES
VER
ZEKERD
ZIJN
PLAATST
DAR
I EEN i
(Van onze economische redacienr)
Op 16 Juni herdenkt de Koninklijke een afkorting die welhaast symbolisch is, want deze
maatschappij is inderdaad de koningin van" het Nederlandse financiële leven haar zestig
jarig bestaan. Op 16 Juni 1890 werd de Koninklijke Nederlandsche Mij. tot Exploitatie van
petroleumbronnen opgericht. Het vertrouwen was direct zeex groot; de emissie van
1.300.000 werd vier en een half maal overtekend en Koning Willem lil gaf de nieuwe on
derneming bij hoge uitzondering direct het recht, het pracdicaat „Koninklijke" te voeren.
Een besef van de ontwikkeling van deze maatschappij zult U misschien krijgen, wanneer U
weet dat het maatschappelijk kapitaal inmiddels tot 907 miltioen is gestegen.
Het aandeel van de Koninklijke/Shell Groep in de wereldolie-productie van 480 millioen
ton bedraagt ruim 10%. 256.000 mensen zijn in dienst van de Koninklijke, en U zult ze overal
ter wereld te vinden.
D®Ze gigantische ontwikkeling was mogelijk, doordat in de zestig jaar van het bestaan van
de Koninklijke de ontwikkeling valt van de aardolie, van een product, dat slechts voor ver-
licntingsdoeleinden werd gebruikt, tot wellicht de allerbelangrijkste grondstof voor de mo
derne wereld. Aardolie vormt thans de basis van 1400 stoffen en nog steeds breidt dit aantal
zich uit. In 1910 waren het er nog „slechts" 100.
De eerste petroleumboring in Amerika t- dateert van 1859. Ook in Indonesië, waar op
p^atsen, °^e naar oppervlakte sijpelde, werden boringen gedaan en op
Onder dg energieke lei-
ding van Sir Henri De-
terding groeide de Ko
ninklijke uit tot een we
reldomvattend concern.
Deze foto werd kort
iioor zijn dood tijdens 'n
tr er blij in Zwitserland
gemaakt.
15 Juni 1885 boorde een tabaks
planter op Sumatra, Aeilko Jans
Zijlker, een put .aan, die de naam
kreeg Telaga Tunggal no. 1. Deze
DANKBETUIGING
Hiermede onze hartelijke
dank aan familie, buren en
kennissen voor de grote be
langstelling bij het zo droe
vig ongeval van ons geliefd
zoontje Pietje.
A. VAN NOORT,
Noordvestsingel 25/5
Schiedam.
gevraagd ia klein gezin;
hulp aanwezig. Aanmelden
na 7 uur n.m.: Mevr. v. d.
Toorn, Schie S4, Schiedam
Bureaux 105.—, prachtig
blank, kan tegen centrale
verwarming. Altijd keus b:j
Plate's Meubelfabriek, t/o
stadhuis Schiedam, tel. 67762
Gevonden: kapstokken. Go
tisch, geheel massief eiken.
Grote keus nieuwste mo
dellen. Plate t/o stadhuis,
Schiedam.
Ombouwen 20.75 (1 pers
Keus in blank, old-finish;
ook met gordijnen en rails.
Plate's Meubelfabriek, t/o
stadhuis, Schiedam.
Vr|jbank- Openbaar Slacht
huis. Vlaardingeraijk 300.
Zaterdag 17 Juni v.a. 8 uur:
grote voorraad gesteriliseerd
varkensvlees a 2.p. kg.
Te koop aangeb.: racefiets.
Hsydnstraat 36, Vlaardingen.
Waskuipen 15.—; keuken
stoelen 7.25; wringer bok
ken 13.keukentafels
jf S.50; strijkplanken 9.25;
trapleren 1.45 per tree.
Frans van Thienen. Broers-
veld 123, Telef. 69799.
Zonneschermrolien, 5 cm dik
1.25 p. ra. Sonde stokken
voor eLk doel. Latten, plan
ken, enz. Fram
Broersveld 123,
Houten wringer 35.50; Ac
me wringers 56.—. Teilen,
wasketels in alle m3ten.
Tuinslang 0.90 p. jn. Frans
v. Thienen, Broersveld 123.
Telef. 69799.
Volop horregaa* voorradig
2.p. m2. Kippengaas v.a.
023 p. m2 Duivengaas,
vogeltjcsgaas, enz. Frans v.
Thienen. Broersveld 123. Te
lefoon 69799,
Ambtenaar zoekt met spoed,
gem. zit-slaapkamer ra. pen,
sicm. Br. met prijsopgaaf
onder no. S 443 bur. v. d. bi.'
De nieuwe practiiche
windjacks.
Ideaa' voor 47^0
'evacantle 1 8
Sportieve katoenen
trenth-coats met de
zelfde stcf gevoerd
Hoogstraat 41 43 - SCHI EDAM
Nieuwendïjk 116-118 - AMSTERDAM
HOOGSTRAAT SCHIEDAM
Van Vrijdag 16 t/m Maandag 19 JUNI
ERROL FLYNN en OLIVIA DE IIAVILLAND in
Hrj was de grootste avonturier van
heldenmoed en barbaarse wreedheid
Toegang 14 jaar
DINSDAG GEHEEL NIEUW PROGRAMMA
Tassen 35
C-ra.
9.75
Grote maten 40
c-m.
11.—
Stuurtassen
3-25
3.59
Jasscbermrr
1.25
Zadeldek
1.65
Luchtkussen
3-40
Rijwielzadels
4.95
Gasslang, per meter
0.51)
Rood Waterslang
0.79
Dik Waterslang
0.75
Waterdicf
1.85
Straalsproeier
3.05
3.20
0.75
Buitenbanden.
Kinderzitjes
Handpompen
Voetpompcn
KijwielbelJen
Reparatiedozen
3 bandafnemers
Stofzuigerslang
Stofzuiger-onderdelen
Stofzuigers 130.
Wringers 35,50-39.50
Wringerbok 11.50
Alle soorten
Kippengaas, Horren en Horrengaas, Asfaltpapier
KOM EENS KIJKEN ALLEEN
HOOGSTRAAT 67—69 - TELEFOON 68436
BIEDEN WU U AAN:
OVERHEMDEN v.a. 8.75
POLOSHIRTS
met lange en korte
mouwen ln versch.
kleuren 4.75
jongensmaten 5 3,15
Bretels Sportriemen
Sokken en Sportkousen
DASSEN v.a. 1.25
EXTRA AANBIEDING
ZOMERINTERLOCK EN
TRICOT-
ONDERGOEDEREN.
HERENZAKDOEKEN.
Heren- en Jongenskledlng
ZONDER CHAUFFEUR
STEENSTRAAT 14-SCHIEDAM
Telefoon van 8 tot 6 uur: 68132
put die zestig jaar in bedrijf is ge
weest, is de basis geworden van
het wereldconcern „Koninklijke
Shell Groep", want Zijlker bracht
zijn concessie in de Koninklijke in
Acht jaar na de oprichting ont
stonden er moeilijkheden,- doordat
de productie op dit veld dat
toen nog steeds bet enige was
verminderde. Maar de eerste direc
teur, de heer J. B. A. Kessler, wist,
tezamen met,H. W .A. Deterding
(toen nog lang niet Sir Henry) de
crisis te overwinnen.
In 1900 na het overlijden van
Kessler, werd Deterding. die in de
eerste plaats zakenman was, direc
teur. In 1902 beginnen de werk
zaamheden met de op Java wer
kende Dordtsche Maatschappij tot
Opsporen en Exploiteren van Pe
troleumbronnen op Java. (In 1911
zijn Dordtsche en Koninklijke sa
mengesmolten), Het principe van
de Koninklijke is eigen vervoer,
eigen opslagplaatsen, eigen raffina
derijen, eigen verkooporganisatie.
Van het begin aï aan is dit begin
sel ten uitvoer .gebracht. De eer
ste tankers werden gekocht in
1896, in 1901 werden tankopslag-
plaatsen in Australië ingericht en
in hetzelfde jaar werd een ver
kooporganisatie in het verre Oos
ten gevormd. In 1902 doet de Ko
ninklijke een stap van betekenis:
Met de oprichting van een verwer-
kings- en verkooporganisatie in
Duitsland mengde men zich zo in
de strijd om de Europese markt, i
Het belangrijkste feit in de ge
schiedenis van de Koninklijke is
wel het samengaan met de Shell in
1907. De Shell' v?as een betrekke^
lijk kleine Engelse petroleummaat-
schappij met velden in Borneo en
Texas.» In 1907 volgt algehele sa
mensmelting tot de „Koninklijke
Shell Groep."
Koninklijke en Shell zijn de ban
kiers van de „Groep": de Konink
lijke verschaft 60%, de Shell 40%
van het kapitaal. De drie grote
werkmaatschappijen zijn; de Ba-
taafsche Petroleum Mij., die zich
met opsporing, winning en ver
werking bezig houdt, de Anglo
Saxon Petr. Cy., 'die voor trans
port en opslag zorgt en de Shell
petroleum Cy., die belast is met de
verkoop. Al., deze ondernemingen
hébben: overalter wereld "weer
dochter-maatschappijen.
Na de vorming van de Groep ging
de ontwikkeling nog sneller. In
steeds meer productiegebieden wer
den belangen verworven:Egypte,
Mexico,' Brits Borneo, Rusland. In
1912 betrad de Koninklijke het ter
rein' van haar grootste concurrent
de Standard Oils Cy. ;en 'kreegeen
concessie in Oklahoma. In 1913 kwam
er één in California bij. Tegelijker-
Er zijn tal van ondernemin
gen, die het recht hebben ver
kregen het pracdicaat „Konink
lijke" te dragen, maar wanneer
er wordt gesproken over „Dc
Koninklijke", dan is er geen
misverstand mogelijk: men be
doek de Koninklijke Petroleum
Maatschappij. Deze afkorting
is welhaast symbolisch: want
deze maatschappij is inderdaad
de koningin van het Nederland
se bedrijfslevenHet vertrou
wen, dat deze maatschappij
iedere kapitaalbezitter, zij
groot of klem, inboezemt, is
imjipel onbegrensd. C7i menig
een dte voor de eerste •maal van
2Ü?i leven, van zijn spaargeld of
van een erfenisje, een stukje
koopt, laat zijn keuze nalleu op
een aandeel .Koninklijke".
tijd werden in Trinidad en in Vene-
zul ca concessies verkregen.
Na de eerste wereldoorlog ging de
ontwikkeling in versneld tempo
door productiebelangcn in Polen
(1020) een concessie in Argentinië
(1921). In 1028 begon de Koninklijke
met dc- ontginning van een' geheel
nieuw' veld. de petro-Cheraische in
dustrie. Te IJmuiden werd de Mekog
opgericht, die zich toelegde op de
vervaardiging van kunstmest, ln
1931 werd een dergelijke fabriek in
San Francisco geopend.
Van 1940 tot 1945 werd de Ko
ninklijke „gemilitariseerd". Er was
vliegtuig benzine nodig in ontzag
lijke hoeveelheden, er was synthe
tische rubber nodig (waarvoor de
belangrijkste grondstof uit aardolie
wordt gewonnen). Er moest een spe
ciale vetsoort zijn om wapenen bij
landingen te beschermen. En alles
kwam er. Evenals gigantische pijp
leidingen. om de fronten snel van
brandstof te voorzien. De militaire
behoeften waren even veelzijdig als
onbegrensd: plastics. Lnsectehbestrij*
dingsmiddelen, aceton en nog veel
meer.
Na de oorlog kwam de Koninklij
ke. die haar zetel naar-Curasao had
verplaatst, weer naar huis, naar Den
Haag. Weer kwam er een nieuw pro
ductiegebied bij, maar nu heel dicht
in de buurt: Schoonëbeek, thans het
grootste veld in West-Europa. Voor
de oorlog was. de exploitatie reeds
begonnen, maar f dens de bezetting
werd er voor gezorgd, dat de werk
zaamheden bijzonder langzaam vor
derden. Dat het wel anders kon werd
na 1945 bewezen: Drente leverde in
1949 820.000 ton olie.
In meer dan zestig landen heeft de
Koninklijke Shell Groep een ver
kooporganisatie. Er zijn duizenden
depóts en verkoopstations, die fa
brieken en pomphouders voorzien. In
de havens en op de vliegvelden is de
„Shéli service". Bunker-stations zijn
in de gehele wereld gevestigd....
Winneer TT yèrre reizen doet Is de
kans groot dat 't eerste „vertrouwde"
dat U ziet, een Shell-station is. En
U zult- ze overal terugvinden."
DEN HAAG. Uiteraard draagt
het jaarverslag van. de Koninklijke
Nederlandse Petroleum Maatschap
pij, dat is verschenen aan de voor
avond var. de viering van het zes-
tigjnrig bestaan van deze onderne
ming, het stempel van dit gedenk
waardige feit.
Hoewel de directie betreurt, dat
de omstandigheden var. dit ogen
blik ongunstig zijn voor het bedrijf
door het ontbreken van vrijheid
van beweging, het ontbreken van
een stabiele en inwisselbare munt
eenheid en het ontbreken van een
redelijke en logische fiscale wetge
ving, t)ch maakt het netto-winst
cijfers over 1949 van 82.643.857
(1948 "30.610) een uitke
ring op gewone aandelen van 8%
cn van 4% od de preferente aan
delen mogelijk.
Het totale winstcijfer over 1949
bedrit f 805.000. Hieruit_blijkt,
dat het onverdeelde winstcijfer
wederom zeer hoog is. De di
rectie acht het van groot belang
voor de aandeelhouders een be
langrijk deej van de winst te re
serveren, in verband met de steeds
stijgende kosten vacj het explore
ren en de vervanging en moderni
sering van de apparatuur.
Sprekende over de wereldpro
ductie aan ruwe olie in 1949 deelt
het verslag mede, dat deze met
487-550.000 ton nagenoeg gelijk is
gebleven aan die van het voorgaan
de jaar. De Koninklijke groep nam
daarin dee) voor 10.7%.
Met betrekking tot de exploitatie
bij Schoonebeek in Drenthe zegt
hot verslag, dat het productieve
areaal werd opgevoerd, zodat tegen
het einde van 1949 de productie kon
worden verhoogd. De productie in
Indonesië is belangrijk omhoog ge
gaan. Tenzij nieuwe velden wor
den ontdekt, zal het echter niet
mogelijk zijn de productie op te
voeren tot het vooroorlogse niveau.
In totaal zijn thans bij de Konink
lijke groep meer dan 250.000 per
sonen in dienst.
AMSTERDAM Maandag 19 Juni
om twee uur 's middags zal Z.KK.
Prins Bernhard namens. HM. de
Koningin in de Ridderzaal te
's-Gravenhage ongeveer 200, onder
scheidingen uitreikenvoor.' daden,
verricht gedurende de wereldoorlog
en na 3945 - in Indonesië.
De tei decoreren personen beho
ren of hebben behoord tot het Rods
Kruis, de verzetsbeweging in bezet
Nederland, dc koopvaardij, het
KNIL, de Koninklijke Marine en de
Koninklijk-: Landmacht,
Uitgereikt zullen worden ongeveer
45 bronzen leeuwen, 80 bronzen
kruizen, 25 vliegerkruizen en 55
kruizen van verdienste.'
Hollandse Wafels 4S ets.
Medeplichtige van Gold
WASHINGTON. Het Ameri
kaans Federaal Bureau van Onder
zoek (F.B.I.) hééft een 44-jarige
chemicus, Alfred Slack uit Syra
cuse (New York), gearresteerd op
beschuldiging van medeplichtig
heid aan atoomspionnage voor de
Sowjet-Unie, waarvoor dr Klaus
Fuchs thans een, gevangenisstraf
van 14 jaar uitzit.
Volgens het Amerikaanse minis
terie van Justitie" wordt Slack als
medeplichtige y-: beschouwd van
Harry Gold, die 23 Mei werd ge
arresteerd en beschuldigd wordt
van het doorgeven van atoorfïbom-
gebeimen, dis hij van "Fuchs ont
ving.
Slack, gehuwd en vader van twee
kinderen, is sinds September 1948,
als chemicus werkzaam .bij een
verffabriek te Syracuse. Toen ver
slaggevers hem kort na de arres
tatie vroegen, of hij Harry-Gold
kende, antwoordde hij: „Ik herin
ner mij niet iemand van die naam
te kennen".
Advertentie (LM.)
DEN HAAG. De oefening Cupola (koepel), de grote internationale
luchtmanoeuvres, die de vjjf landen, die het pact van Brussel hebben
ondertekend, dit jaar boven ons grondgebied zullen hóuden, zal worden
geleid vanuit Seheveningen. Air Chief Marshall Sir James M. Robb, de
commandant van de West-Europese luchtstrijdkrachten, onder. wiens bevel
deze grootscheepse operatie zal worden uitgevoerd, zal zjjn hoofdkwartier
vestigen in het Grand Hotel aldaar. Dientengevolge zal deze badplaats het
centrale punt worden, waar alle militaire bedrijvigheid zicli zal concen
treren, ook al spreekt het vanzelf, dat dé oefeningen niet tot Nederlands
grondgebied beperkt blijven,
defensieve taak van de luchtmacht.
Bij de oefening Cupola zal ook de
verdediging van industriecentra en.
verkeersknooppunten in Frankrijk,
België en Nederland, worden be
proefd. Tot. dusverre hebben de vijf
landen van het Brusselse pact, En
geland, België, Frankrük, .Neder
land. en Luxemburg, reedsgoede
vorderingen gemaakt bij de coördi
natie van de strategie en tactiek^yan.
de lucht- en grond verdediging. De
oefening Cupola, waaraan ook door
eenheden van de Amerikaanse lucht
macht wordt deelgenomen, is èr on
der meer op gericht deze samenwer
king nog eens speciaal in." de prac-
tijk te beproeven.
De operatie Bulldog werd vorig
jaar September gehouden. - Men
neemt aan, dat de oefening Cüpola
dit jaar omstrëeks'-'hetzelfde tijdstip
plaats, zal vinden.
Het vorige jaar hebben de West-
Europese luchtmanoeuvres onder de
naam van .Operation Bulldog" bo
ven Engeland plaats gevonden. Zij
waren toen in .hoofdzaak bedoeld
om' de verhouding tussen jagers en
bommenwerpers te testen. en daarbij
werd vooral de nadruk gelegd op de
Bulgarije protesteert bij
Turkije
LONDEN Radio-Sofia meldt,
dat Bulgarije geprotesteerd heeft
tegen „opzettelijke en uitdagende
schendingen vande Bulgaarse grens
door gewapende benden uit Turkije".
Er waren dikv/fjLs dergelijke inci
denten aan de grens, aldus een nota,
die op de Turkse legatie te Sofia is
overhandigd.
Vrijdag 16 ïuni 1950.
