gagllllg
C
KOREA: saneringscrisis, die
oorlogsgevaar vermindert
Mr Oud: Zelfbeschikkingsrecht
meer waard dan huidig kabinet
HOLLYWOOD
Protestanten uit katholieke landen gaan
in Italië confereren
Apjt:r H WmK
hóren-
Vredescampagneheeft voor
Moskou gevaarlijke keerzijde
Consultatieve Raad
van Westelijke Unie
in Den Haag bijeen
r~
-~N
D.U.W.-arbeiders
hoeven niet te werken
bij gevaar
Geen terugwerkende kracht
maar f 40 toeslag over 1948
Regering acht f 16 millioen een
rodelijke tegem.oelkom.ing
Zijn
lende dag
is nog
ifzo ver...
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Tweede Kamer noemt kwestie
Ambon een tragedie
Wel waardering voor
beleid inzake
Nw.-Guinea
Ontploffing in smederij
eist een dode
Woensdag 19 Juli 19.10
5
General Greely I
Met stijgende verwondering en
verontwaardiging las ik bet verslag
in Uw blad van 19 Juni j-1. van de
onwaaidigc behandeling, welke onze
jongens op het troepenscbip „Gene
ral Greely" -hebben ondergaan. Het
hikt waarachtig wel een slavenschip
int de beruchte tijd van de slaven
handel. Hoe is het mogelijk dat op
een schip van een zo moderne en de
mocratische marine zulke misstan
den kunnen bestaan De vraag dringt
zich dan ook onwillekeurig op of
onze leidende hoofd-officieren niet
als één man bij de kapitein van het
schip zijn opgekomen voor de belan
gen der aan hun zorg toevertrouwde
manschappen. Want ik mag toch niet
veronderstellen dat onze officieren,
die zelf een goede accommodatie ge
noten. zoals blijkt uit de mededeling
van Aiex de Haas. hun manschappen
maar aan hun lot overlieten. Op de
verschillende ouderdagen is ons ci>
ders steeds voorgehouden dat wij
onze jongens met een gerust hart
aan het leger konden toevertrouwen,
want dot de officieren nu de plaats
hunner ouders zouden innemen, zo
dat we ons over hen niet bezorgd
behoefden te maken.
BEN UWER ABONNéS.
General Greely II
Als ik onder ede gehoord was ovet
de wantoestanden op de „Greely"
zou ik ze aldus geschetst hebben:
de Nederlandse C.O.T. bleek, ook
tot mijn eigen ontzetting, geen baas
te zijn over de Nederlandse troepen:
de Amerikaanse C.O.T. bracht hem
in een vernederende positie;
er waren, in schijn, vier li den de
figuren aan boord, nl. de hondse
Amerikaanse gezagvoerder, dc Ame
rikaanse C.O.T., de liaison-officier
(een vroeger gezagvoerder van de
Sibajak) en de Nederlandse C.O.T.
deze vier heren lagen voortdurend
met elkaar en met de irreparabele
wantoestanden overhoop en dat ir»
teen halsoverkop volgepropt oud-
rocstschip!
Dc officieren: tamelijk behoorlijk
gelegerd; hun verlangen naar huis
maakte hen echter slap.
De onder-officieren en de min
deren werden als vodden beschouwd
in schrille tegenstelling tot hun
positie en hun gevaarlijke er. ver
antwoordelijke maandenlange rol in
Midden-Java. Op de Greely hadden
zij geen vierkante meter om zich tc
vertreden. Het filmdek werd verbo
den Het A-dek werd afgesloten. Tel
kens dreigden de Amerikanen: mi
eens met rookverbod, dan weer met
iets_ anders, dat de stemming ver
giftigde Aldoor moesten 2 mannen
8 uur lang overbodige hospitaal-
diensten doen.
De Amerikaanse bemanning op
dit voor tropisch vervoer ongeschik
te schip was een geronseld boeven
pak, dat ons plaagde: als onze aal
moezenier sprak maakten zij hem
met rauwe muziek en bokspartyen
onverstaanbaar, enz.
De kinderzaal werd gesloten.
Om 19 uur 's avonds moesten wij
de regendekketï bij dweilen —.Hol
landers dweilen immers zo graag?
ei» de Greely was immers nog nooit
geveegd en gedweild!?
In 3 weken tijds kregen Nccrlands
geriiscipJmeerdste troepen 100 veror
deningen, waaronder zeer onbegrij-
pehike, te verwerken.
Van de embarkatie af was alles
mis Wil men hierover een uitvoerig
document hebben? dat men zich
ine 1de.
Uit ons zelf hebben wij ons niet
beklaagd. maar nu alles ruchtbaar
wordt, schromen wij niet de waar
heid te zeggen.
B.
4—401—Q R.S
Van bevoegde züde schrijft men
near aanleiding van het bovenstaan
de.' Aangezien het de wens van de
regering is, dat de Nederlandse troe
pen zo snel mogelijk uit Indonesië
repatiiëren en het zeer moeilijk is
daartoe voldoende scheepsgelegen
heid te krijgen, moeten buitenlandse
schepen worden ingeschakeld. Men
staat eenvoudig voor de keus dit te
aanvaarden of maanden later in Ne
derland te arriveren.
De voorschriften, geldende op deze
buitenlandse schepen, zijn veelal an
dere, dan die welke op Nederlandse
schepen bestaan., tenoijl de verant
woordelijkheid aer scheepsleiding op
deze Amerilcaanse r^danne"-schepen
anders ligt dan bi» ons gebruikelijk
is, hetgeen in sommige gevallen tot
enige wrijving aanleiding heeft ge
geven.
Uiteraard wordt door de bcvoc
Instanties in Nederland alles in I
werk gesteld om in overleg n
dc verantwoordelijke Amerikaan*,'
autoriteiten ir. een cn ander verbete
ring tc krijgen, hetgeen, reeds tot
goede resultaten heeft geleid.
Tenslotte zij opgemerkt, dat uit
een rapport van éen der opvarende
Bataljons-commandanten op de „Ge
neral Greelg" een andere mening
■naar voren komt dan uit het artikel
in dit blad blijkt. Ten aanzien van
de voeding b.v- is gebleken, dat de
calorische waarde ruim voldoende
■was, doch het Amerikaanse menu
ligt de Nederlandse soldaat nu een
maal met. Door verstrekking van
meer aardappelen zullen de voe-
dings-klachten dan ook naar onze
mening in de toekomst achterwege
blijven indien ook de opvarenden
blijk geven begrip*te hebben voor
het feit dat ook wanneer men in
h.et_ buitenland reist meningsver
schillen omtrent samenstelling van
menu en smaak steeds zullen blijven
bestaan.
Het is te begrypen, dat de Koreaanse kwestie veel beroering heeft ge
wekt cn nog steeds wekt. De wereld verkeerde ook zonder dit conflict
reeds in grote spanning. De koude oorlog sloopt al lang genoeg de zenawen
der mensen, van wie het merendeel de tweede wereldoorlog heeft door
staan en reeds uit dien hoofde over geen goede zenuwen beschikt. Het is
ook begrijpelijk, dat door deze kwestie grote onzekerheid is ontstaan, dat
heel velen de toekomst tnct bezorgdheid tegemoet gaan en zich afvragen,
of de oorlog op Korea gelocaliseerd zal blijven, dan wel het begin is vzn
veel verder strekkende gebeurtenissen. Verscheidene politieke waarnemers
voorzien een uitbreiding van het conflict. Nauwkeurig slaan zij de houding
gade van het communistische China en verwachten dat xjjn leger op ccn
gegeven moment in beweging zal komen. Ora de vraag, wat de U.S.S.R,
zal doen, draaien natuurlijk de meeste speculaties. Zal zi) in de oorlog op
Korea ingrepen? Zal zij van dit plaatselijk incident gebruik maken, om
ccn geweldige strijd te ontketenen, die het gehele Verre Oosten zon
aanvatten?
LONDEN. Dc ministers van
Buitenlandse Zaken der vijf mo
gendheden van het Brussels Pact
zullen 1 Augustus in hun kwaliteit
van leden van de Consultatieve
Raad te Den Haag bijeenkomen. Op
deze bijeenkomst zullen de ministers
de rapporten ontvangen van hun
militaire commissies over de vraag,
hoe de verdediging van het gebied
der Westelijke Unie het best ver
deeld kan worden onder de vijf mo
gendheden. In April hadden de mi
nisters te Brussel de commissies
hiertoe opdracht gegeven.
Deze rapporten worden vooral
Donderdag te Fontaineblcau door
de vijf ministers van defensie bestu
deerd.
Verder zullen de ministers te Den
Haag rapporten ontvangen van hun
economische, culturele en sociale
commissies cn naar verwachting
voorlopige besprekingen voeren
over aangelegenheden betreffende
de bijeenkomst van de Raad van
Europa te Straatsburg.
Dikwijls hoort men de mening
uiten, dat de Sou-jets door veront
rusting van het Verre Oosten zullen
probei cn, aldaar belangrijke strijd
krachten van de Verenigde Staten
te binden, om daarna, zonder veel
tegenstand te ontmoeten, West-Euro
pa onder de voet tc Jopen cn daar de
ofe mocratie cn haar beschaving te
vernietigen. Waarschijnlijk kan
men elke veronderstelling van die
aard met zekere argumenten moti
veren, die dezelfde bewijskracht be
zitten, ais die van elke andere theo
rie. Het is verwonderlijk, dat men er
veel minder over denkt, dat juist
het Koreaanse conflict met al het
geen daaromtrent gaande is. even
tueel een sanerings-crisis kan wor
den, een crisis, die het oorlogsgevaar
belangr verminderen, zo niet ge
heel afwenden kan.
Kenmerkend voor de Sowjet-poli-
tiek is, dat zij zich weinig bekom
mert om het levenspeil en de eco
nomische prosperiteit van baar satel
lieten. maar te meer aandacht be
steedt aan hun weerbaarheid. Wij
zien, hoeveel ijver zij besteden aan
de reorganisatie van dc legers in
Polen en Tsjechoslo wak lie en hoe
volhardend zy de oprichting van een
leger in Oost-Duïtsland bevorderen.
Hetzelfde deden zij ook in Noord-
Korea. Met verrassing worden wij
gewaar, hoe Noord-Korea, dank zij
dc Sow jet hulp, over een modern,
met zwaar materieel uitgerust leger
beschikt, dat in staat is tot het of
fensief over te gaan en dat nog voor
menige onaangename verrassing kan
zorgen. Zonder het energieke in
grijpen van de U.SA. zou de Zuid-
korcaanse regering vermoedelijk
reeds een regering in ballingschap
zijn. Dat het niet zo ver is gekomen,
1 is voor de Sow jets de grootste ver
rassing, die zii m de laatste jaren
hebben beleefd. Zonder twjjfel heb
ben zij met een „blitzkrieg" gere
kend, die zeer vlug sou worden
beëindigd en de democratische we
reld eenvoudig voor een fait accom
pli zou hebben geplaatst, nog vóór
aat deze tot enige reactie ware ge
komen. Het vlugge cn. energieke in
grijpen van president Truman, ge
volgd door de besluitvaardige eens
gezindheid van de overgrote meer
derheid van de leden van de Ver.
Naties, was in de eerste ogenblikken
adembcrovend voor de Sowjets.
Moskou gaat daarom in de Kore
aanse actie zeer voorzichtig te webk.
Nergens kan men constateren, dat
Moskou enige direcie hulp aan het
Noordkoreaanse leger zou hebben
verleend. Typerend voor haar poli
tiek is. dat het conflict op een ogen
blik uitbrak, toen de vertegenwoor
diger van de Sowjets geen deelnam
aan de vergadering van de Veilig
heidsraad, hij dus van zijn vetorecht
geen gebruik hoefde te maken. De
Sowjets geven er dc voorkeur aan,
te kunnen beweren, dat het besluit
van da Veiligheidsraad onwettig is.
omdat hun vertegenwoordiger bij
het nemen van deze beslissing niet
aanwezig was. Zij hebben zich dus
niet rechtstreeks geëxponeerd, het
geen niet oninteressant is.
Werelctcoalltie
Intussen is Amerika niet bij het
eerste ingrijpen gebleven. Na de
actie der lucht- en zeestrijd krachten
werden ook eenheden van de land
strijdkrachten ontscheept en de
luchtmacht begon ook militaire doe
len benoorden de 38ste breedte
graad te bestoken. Buitendien kwam.
het tot nog veel verder strekkende
besluiten. De regering van de U.S.A.
ging cr toe over, van de wet op de
algemene militaire dienstplicht ge
bruik te maken, zij kondigde een
gedeeltelijke mobilisatie af en mobi
liseert ook economische en finan
ciële hulpbronnen. Reeds 45 leden
van de V.N. hebben instemming be
tuigd met de resolutie van de Vei
ligheidsraad en boven het hoofd
kwartier van generaal MacArthur
waait naast de vlag van de U.S.A.
de vlag van de Verenigde Naties.
Deze ontwikkeling heeft vermoede
lijk zelfs vele optimisten verrast,
Voor onze verbijsterde ogen wordt
een weermacht van de Verenigde
Naties geformeerd, er ontstaat een
reusachtige werclöcoalitie tegen de
agressor, om voor recht en wet res
pect af te dwingen. Indien Genêve
indertijd door een soortgelijke geest
doordrongen ware geweest als thans
Lake Success dan zou de wereld
waarschijnlijk gespaard gebleven
zijn voor de tweede wereldoorlog.
In dit licht beschouwd, kan de Ko
reaanse kwestie best een nieuwe be
langrijke mijlpaal in de moderne ge
schiedenis van het mensdom worden.
Deze mogelijkheid wettigt naar
ons oordeel een zeker optimisme.
Waar wij na de vele harde lessen
tot het begrip zijn gekomen, dat er
geen slechtere politiek bestaat tegen
een brutale agressor, dan ccn poli
tiek van toegeven, willen wij thans,
nu dc democratische wereld een zo
grote besluitvaardigheid tot uiterst
door:
Dr, Karei Erban
voormalig gezant van Tsjecho-
slowaJaje in Nederland.
verzet heeft getoond, geloven, dat
wij op de juiste weg zijn.
Keerzijde der .vredes"actie.
Natuurlijk is daarmede nog tang
niet gezegd, dat thans alles in beste
orde is Hoe langer de Koreaanse
actie zal duren en er zijn voorlo
pig geen aanwijzingen dat zij zich
tot een korte episode zal beperken
hoe meer mogelijkheden tot com
plicaties zich zullen voordoen. Voor
al zal het er om gaan, om niet van
de. eigen flinkheid te schrikken en
niet terug te komen op het eigen
besluit. Het communistische blok
beschikt zonder twijfel over een
grote militaire macht. Dit feit over
het hoofd te zien en de eigen kracht
critiekloos te overschatten, ware
eenvoudigweg simpel, Maar er mag
ook niet buiten beschouwing gelaten
worden het feit, dat het potentieel
van weerbaarheid niet slechts beoor
deeld mag voorden naar het aantal
divisies cn de capaciteit van de zwa
re industrie. Er zijn zekere sociale
krachten, die uiteindelijk op een ge
geven moment veel grotere beteke
nis hebben, dan ai het andere. Te
genwoordig hebben in de Sovjet
landen geweldige manifestaties
plaats tegen de oorlogsophitsers en
vóór de vrede. Zij zijn klaarblijke
lijk bedoeld als psychologische voor
bereiding tot de eigen agressieve
plannen, maar het schijnt, dat het
Russische volk met een energie voor
de vrede manifesteert, welke de
machthebbers in het Kremlin lang
niet naar de zin is. Naar hetgeen
het Russische volk door de laatste
oorlog heeft geleden, is het heus
geen wonder, dat het werkelijk naar
vrede smacht en dat het niet ge
makkelijk voor een meUwc agres
sieve oorlog gewonnen zal kunnen
worden. De volkeren vergeten niet
te vlug de doorstane oorlogsgruwe
len en zij vergeten ook niet de tal
rijke, niet vervulde beloften. Be
richten uit de satellietstaten bevesti
gen de natuurlijke verwachting, dat
de democratische meerderheid hun
ner bevolkingen nieuwe moed en
nieuwe hoop schept uit de gedeci
deerde actie van de democratische
wereld. Hierop reageren de macht
hebbers met brutale terechtstellin
gen cn daarnaast met een Colorado
kever-campagne Zoetjesaan wordt
laatstgenoemde campagne zo imbe
ciel, aat zij ophoudt gevaarlijk te
zijn. Een misoogst bevordert uiter
aard niet de lust tot oorlogsavontu-
ren, zij kan voor de Sowjets aan
leiding zijn tot critisclie herbeoorde
ling cn eventuele herziening van
hun plannen.
DEN HAAG - Op terreinen, waar
van bekend is, dat er munitie in de
grond aanwezig is of waarvan ver
moed wordt, dat D.U.W -arbeiders
aan gevaren blootgesteld 2ouden
v-orden, indien zij daarop te verk
gesteld worden, v orden geen D.U.W.-
objecten m uitvoering genomen dan
nadat de Hulpverleningsdienst het
terrein heeft afgezocht en vrijgege
ven.
Aldus antwoordt minister In 't
Veld op schriftelijke vragen van het
Tweede Kamerlid Haken (CPN).
Toen in Oisterwijk granaten wer
den gevonden, is opdracht gegeven
dc werkzaamheden aldaar niet te
doen hervatten en de arbeiders over
te plaatsen naar een ander DUW-
object. De hierdoor ontstane verlet-
uren der arbeiders zyn vergood.
Hieruit blijkt, aldus de minister, dat
de D.U.W.-arbeiders niet verplicht
worden werkzaamheden te verrich
ten, waaraan gevaren verbonden
zijn.
DEN HAAG. Op Donderdag 20
JuJi zal de AN.W.B, aan zijn we-
gemvaebtnet de route Rijsoord—
GorinchemDwarsweg Den Bosch-
Utrecht toevoegen.
TOESLAG PENSIOENEN
(Van onze parlementsrcdacteur)
DEN HAAG. De Regering vindt, dat een redelijke tegemoet
koming wordt verleend aan dc belangen der gepcnsionncerden door een
bedrag van 36 millioen beschikbaar te stellen, gelijk geschiedt in hel
wetsontwerp „Verhoging van pensioenen met een bijzondere toeslag.
Van dit bedrag dient 3.750.009 voor het toekennen van een kinderbij
slag aan gepensionneerden. De toekenning van lö pet, over de gehele
linie acht zij niet verantwoord.
Advertentie (LM
Sproeten? SPRUTOL
Kamerleden teleurgesteld
over uitblijven wettelijke
ouderdomsvoorziening
DEN HAAG. Dat de werkings
duur van de Noodwet Ouderdoms
voorziening met 2 jaar wordt ver
lengd, wordt in net voorlopig ver
slag over de hiermee gemoeide wets
wijziging, door zeer vele Kamerle
den als noodzakelijk beschouwd.
Zich verenigend met het wetsont
werp spreken zij tevens hun teleur
stelling uit over het lange uitblijven
van een wettelijke ouderdomsvoor
ziening, welke het gehele Neder
landse volk zal omvatten. Vrij alge
meen vraagt men zich af, of het niet
wenselijk geweest was om bij deze
herziening van de Noodwet-Drees
tevens de bepalingen te wijzigen,
welke de aftrek van het eigen in
komen regelen.
Op de scherpe critiek in het
voorlopig verslag over dit u etsont-
werp antwoordt de Regering, dat
zij' gaarne in meerdere male aan
het verlangen der Tweede Kamer
zou zijn tegemoet gekomen dan
thans wordt voorgesteld. Gelet op
de toestand van 's lands financiën
zal echter een grens moeten worden
gesteld.
Zij erkent, dat sociale overwe
gingen een. element zyn geworden
bij de uitvoering van de Pensioen
wet en bij de regeling der pensioe
nen. Zij i sechtcr niet in staat om
dit beginsel op staande voet in de
pensiaenwetgeving uit te werken.
De commissie lot herziening van
de Pensioenwet dient dit vraag
stuk onder de ogen to zien.
Ofschoon de thans voorgestelde
wet een uitvloeisel is van de in
1943 door de Tweede Kanier aan
genomen motie-Van Sleen, ver
leent de Regering niet, gelijk het
voorlopig verslag der Kamer wens
te, terugwerkende kracht aan de
onderhavige regeling lot 1 Januari
1949. Zj| is echter wel bereid om
op dc pensioenen, welke onder de
toeslagrcgeling van dc wet van 5
November 1948 vallen, een bijzon
dere toeslag van 40 te geven over
het jaar 1949.
Advertentie fï.M.j
HtmrkwestU*
rent«eB«I»
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele -procedure»
arbeidswet enx.
heelt nog heel wat
^jaartjes voor de boeg.
Gezond, sterk, ijverig.
en verstandig. Hij ver
dient behoorlijk de kost
voor zich en zijn gezin èn
nog wat meerIets om
op zij te leggen, béter ge
zegd, te be-leggen in een
polis van *De Centrale".
Want hij blijlt niet eeuwig
jong. 'En als dan de tijd
gekomen Is, zorgt „De
Centrale" mede voor zijn
oude dag. „De Centrale"
is solidair met U. Wees dua
ook solidair met
Vraag: V. A. vraagt of hij ver
goeding van oorlogsschade krijgt, die
in Duitsland is ontstaan.
Antwoord: Neen, De tegen
woordige wet op de oorlogsschade
is alleen van toepassing op schade,
geleden door oorlogshandelingen in
Nederland en niet in Duitsland.
Vraag: C. v, d. H. heeft al sinds
jaren mets meer van haar man ge
hoord cn wil nu gaan scheiden.
Antwoord: Gezien de tijdsduur
van het verlaten is er naar alle waar
schijnlijkheid wel aanleiding om met
succes hier tot scheiding over te
gaan. Indien de betrokkene tegen de
kosten van het proces opziet, is het
het beste op hoi stadhuis een bewijs
van onvermogen te halen, terwyi het,
wanneer uit het huwelijk kinderen
zijn geboren, ook wel goed zou zijn
eens tc gaan praten op het kantoor
van de Voogdijraad.
V r a ag J. H. heeft moeilijkheden
met een ververij, omdat een costuum
verfomfaaid en bedorven is afgele
verd.
Antwoord: Nu de inrichting en
kele technische opmerkingen maakt
,over dc kwaliteit van het costuum,
opmerkingen, die moeilijk zijn te
weerleggen, is het beter om hier
niet alles op haren en snaren te zet
ten, want er moeten extra uitgaven
worden gedaan, waarvan helemaal
niet zeker is, of zc tot een gunstig
resultaat zullen leiden. Als de in
richting niet op brieven antwoordt
(hetgeen zeer onbeleefd is), dan is
het goed hier 'n aangetekend schrij
ven, dat „op poten staat" te verzen
den.
Vraag: N -V. heeft nog een be
langrijk bedrag te vorderen, dat
reeds 14 jaar uitstaat en welke vor
dering indertijd door de Rechtbank
ia toegewezen, doch nooit voldaan
werd.
Antwoord: Het bedrag is zeker
groot genoeg om te pogen het alsnog
binnen te krijgen. De vraag rijst ech
ter waarom men 14 jaar geleden na
't vonnis niet onverwijld werk. heeft
gemèakt van het innen. Wellicht was
er in feite niets te halen en het is
niet buitengesloten, dat zulks ook
thans het geval is. Vóórdat men dus
kosten gaat maken om een advocaat
in te schakelen, zal men goed doen
zo zorgvuldig mogelijk na te gaan
of de schuldenaar in een zodanige
financiële positie verkeert, dat er
nog iets te bereiken valt.
Vraag: J, B. stelt een vraag over
de toepassing van de wet op de ma
teriële oorlogsschade.
Antwoord: Hier is reeds vóór
1943 ccn vergoeding toegekend.
Thans zal geen aanvullende bijdrage
meer kunnen worden verkregen.
De Regering heeft in de desbe
treffende bepaling tot uiting willen
laten komen, dat de prijzen tussen
Mei 1940 en eind 1942 weinig geste
gen zijn, zodat men door het ont
vangen van geld in 1941, weer onge
veer datgene heeft kunnen kopen
wat men verloren heeft.
Vraag: v. d. B. staat voor het
feit, hoe te handelen met de onder
huurders, wanneer hij zelf eventueel
zou gaan verhuizen.
Antwoord: Men kan onder
huurders met dwingen mede tc ver
huizen. Wensen zy niet bij de ver
huizing betrokken te worden, dan
zal men daarin moeten berusten. De
zaak kan echter ingewikkelder wor
den, wanneer de huisheer van de
onderhuur niets afweet. Gaat de
huurder dan weg en blijven de on
derhuurders in dc woning, dan kan
de verhuurder terecht tegenover
deze „onwettige" onderhuur optre
den.
In zaken als deze moet men open
kaart spelen, zowel rnet de verhuur
der, als met het Huisvestingsbureau.
Anvertp-ntip ff M
(Van onze parlcmenlsrcdac(eur)
Ecu matte toon beheerste het Tweede Kamer-debat over de met
grote vertraging verschenen begroting van Uniezaken cn Overzeese
Rijksdelen 1959. Eerst Dinsdagavond laat verscheen dc eerste fractle-
roorzitter op het spreekgestoelte nl. nir Oud (VVD) die de weinig op
gewekte toon van het debat toeschreef aan het feit, dat dc zaak eigen
lijk uitgepraat was na de verwerping van zijn geruchtmakende motie
van afkeuring in Mei j.I. liet beleid wordt op dc oude voet voortgezet:
een politiek, welke hij, evenals dc cX-RSjkseciihcid-maladoren de heren
Gerbrandy (AR) en Weiter (KNP) beschreef als het telkens afzakken
van een vroeger ingenomen standpunt, met als resultaat, dat er bijv.
van het zelfbeschikkingsrecht «iels overblijft, zie Ambon,
mini si er Van Maarseveen als spil
van dit beleid lo treffen. Een po
ging, the echter afstuitte op eon
vijf minuten speech van prof.
ft o mme (KVP) waarin werd
vastgesteld, dat dc wet op de sou-
vcrejnj lei tso verdracht door alle
ministers dus ook door 's heren
Ouds geestverwant Stikker-gecon-
tiasignccrd was. En dat het niet
aanging om willekeurig een minis
ter uil tc pikken. Waaraan de heer
Van de Wetering CIIU) toe
voegde, dat de stemming over de
motie Oud destijds ccn onzuiver
karakter had gedragen, zodat hij
zich toen genoopt had gezien cr
niet aan deel te nemen. Nu, do
heer Oud gaf dan too dat het zeil-
beschikkingsrecht hem toch nog
De conclusie van prol. Gcr-
brandy (A.R.) kon geen andere
zijn, dan dat het hoog tyd word,
dal het kabinet van do aardbodem
verdelgd werd terwijl de heer
Welter (KNP) van mening was,
dat nu toch wel gebleken was, dat
C. cn W. (Colijn en Welter) vooi-
dcliger was dan VMD (Van Maar
seveen en Drces).
De lieer Oud (WD) evenwel
herhaalde zijn poging om speciaal
willen ontkennen.
Maar, zo vroeg hij zyn tegen
standers, wat had de regering meer
kunnen doen? De militaire weg is
eenvoudig afgesloten. Een beroep
op het TJnie-Hof o£ op het Inter
nationaal Gerechtshof zou de oplos
sing vertraagd cn de verhouding
met de VSI vertroebeld hebben.
Een beroep op de Verenigde Naties
bood evenmin perspectief en do
Westerling's-politiek tenslotte heeft
dc zaak van het zelfbeschikkings
recht alleen maar geschaad.
De heer De Graaf (KVP)
drong er met klem op aan, dat de
Regering zou mededelen wat er via,
hot overleg mot dc UNCI en de
VSI terzake bereikt kon worden.
En of zij met iets kon doen om de
strijd op Ambon te becindigen. De
heer Mcy erink (AR.) meende,
dat dc oveigangsrcgeling onze re
gering toch nog wel enige be
voegdheden op dit punt had over
gelaten. Mr, Vonk (VVD) betoog
de, dat de VSï mot vreedzame mid
delen tot het positieve recht van
de RTC teruggedrongen moest
worden, terwijl ris. Zandt (St.
Gerei".zich opwond omdat de VN
niet evenals op Z,-Korea met de
wapens hadden ingegrepen.
Over het regeringsstandpunt in
zake Nieuw Guinea bestond een
overwicht aan tevredenheid, hoe
wel de heren Gerbrandy en
Oud hun hart voor verder afzak
ken vasthielden. De heer D e
Gr «laf meende met de heer v. d.
Wetering dat de VSI van dit
meer ter haitc cms dan liet leven vv.u.Lr e ae van dit
van dit kabinet. En daarmee lagen ^cn onderhandelings-
dit kabinet. En daarmee lagen
de kaarten eigenlijk precies als bij
het Meidebat.
Met dit verschil, dat nu uiter
aard over het Ambon-vraagstuk
nog klemmender werd gespioken
dan destijds. Alle sprekers zagen
dit als een tragedie. Man terwijl
de mecsten over een misdaad van
de VSI cn een gerechtvaardigde
tegen-actie van Ambon spraken,
vees de heer DeKadt (P.v.d.A.)
op de verantwoorden ikheid van
die Nederlanders, die de Ambone
zen op deze weg hadden aangemoe
digd, zonder echter daarmee dc
plicht van de VSI lot nakoming
van dc RTC-overeen komsten te
Jj EZE zomer zal vanwege de Wereldraad van Kerken in Torre Peil ice,
centrum van het Italiaanse Protestantisme, een zogenaamde „minder
heden-conferentie" worden gehouden met afgevaardigden van het Frofes-
xanzisme uit overwegend. Katholieke landen.
De positie dezer minderheden leidt tot zulk een bespreking op inter
nationaal niveau, Het gaat voornamelijk om Italië. Spanje, België, Por
tugal. Maar er komen ook vertegenwoordigers uit Zwitserland en Prank-
rtjk en waarschijnlijk uit enkele Zuid-Amerikaanse Staten,
Omtrent de Protestantse minder
heden in verschillende dezer landen
blijven geruchten circuleren met be
trekking tot minder vriendelijke be
jegening, ontzeggen van rechten, die
anderen met name de R. Katho
lieke burgers, wél hebben, hier en
daar ook van vervolgingen der Pro
testanten. Deze geruchten gaan voor
al over Spanje en de laatste tijd ook
over Columbia, terwij! in Italië het
Protestantisme herhaaldelijk de bur
gerlijke autoriteiten moet wijzen op
de in de wet vastgelegde vrijheid
van godsdienst.
Op de voorgrond menen wij te
moeten zeggen, dat men met dit al
les zeer voorzichtig moet zijn. In
SDBiije bv zijn de toestanden plaatse
lijk zeer verschillend. Veel hangt af
van de plaatselijke autoriteiten en
wie een reis door Spanje maakt, zo
als b.v. in het voorjaar Dr. H. v. d.
Linde, de studie-secretaris van dc
Oecumenische Raad in Nederland
heeft gedaan, komt zeker nictjnet
verhalen thuis, die uitsluitend wijzen
op wat wij onder „vervolging" ver
staan: het onmogelijk maken van
godsdienstoefeningen min of meer
terreur oefenen op Protestanten
enzovoort. Er zyn berichten over
besmeuren cn vernielen van Protes
tantse kapellen en wegdringen uit
het openbare leven van de weinige
Protestanten. Men onderscheide
hierin goed, dat dc R, Kath. Kerk
als zodanig nooit optreedt of in
grijpt en zich zelfs meermalen heeft
gedistantieerd van feiten, die had
den plaats gevonden. Dit neemt niet
Deze week:
in Kerk cn Wereld
veg dat bepaalde organisaties dc
R. Kath. jeugd b.v. zich toch her
haaldelijk io deze daden hebben
laten verleiden. Maar de Kerk zegt
dan steeds? niet op ons gezag of
bevel.
In het begin van dit jaar heeft het
Gezamenlijke Spaanse Protestantisme
een petitie aan Generaal Franco ge
licht terzake van dc godsdienstvrij
heid. Het antwoord daarop was
slechts een herinnering aan ccn
rondschrijven van 1948, gezonden
aan alle gouverneurs der Spaanse
provincies, dat verklaart, dat art. 6
van de Fuero de Los Espagnolcs
de Katholieke godsdienst als staats
godsdienst aangeeft, maar dat nie
mand zal worden lastig gevallen
vanwege zijn godsdienstige overtui
ging. En voorts, dat dit artikel aan
geeft, dat:
3. Niet-openbare godsdienstoefe
ningen door niet-Kalh olieken zijn
toegestaan.
2. Hieronder te verstaan het per
soonlijk geloofsleven zowel als de
godsdienstoefening in een ruimte,
die daarvoor bestemd Is.
3. Naar buiten toe mag van zulk
een godsdienstoefening nfels blijken
en
4. Elke vorm van propaganda
door niet-Kalholieken is verboden.
Dus" geen scholen, geen materiele
steunverlening, geen jeugdwerk etc.
Er is een geest van de wet en een
letter van dc wet De gouverneurs
en burgemeesters, die zich aan dc
geest van deze wet houden, laten
oogluikend alles toe, wat dc Protes
tanten ondernemen cn doen. Elders
echter wordt streng de letter van de
viet gehandhaafd, zodat dan „moei
lijkheden" ontstaan. Officieel bete
kent dit don: verbod of waarschu
wing. Officieus Is het meermalen eet,
daad van terreur geweest. Het blijft
in Spanje daardoor een vraag van
theorie en praktijk. Of het hoogste
Spaanse burgerlijk gezag het intus
sen geheel eens »s met dit art 6 van
van de Fuero de Los Espagnoles, is
aan gerede twijfel onderhevig, nu,
volgens ccn bericht van ccn Ameri
kaans blad, dat één zijner correspon
denten hieromtrent aan Generaal
Franco nadere inlichtingen liet vra
gen, deze verklaard zou hebben, dat
uc Spaanse grondwet de uitoefening
van elke godsdienst garandeert, sis
één van de principiële rechten van
de irens. Hier zou dus Generaal
Franco een ruimere interpretatie
voorstaan dan m het algemeen arm
het bedoelde artikel wordt gegeven.
Voorlopig is het echter wel zeker,
dat de overheid zich meer houdt aan
art. C der grondwet dan aan de par-
liculiere verklaring van Generaal
Franco.
De Raad van Italiaanse Protestant
se Kerken, waarin de oude Walden-
serkerk ccn belangrijke plaats in
neemt, heeft een gedenkboek uitge
geven, waarin gelijke rechten cn be
handeling wordt gevraagd voor de
ttict-katholicke kerken in het land.
Dit heeft geleld tot onderhandelin
gen tussen de vertegenwoordigers
van het Protestantisme en de direc
teur van de afdeling Cultuur van vmuuaiuriscn opw
het Departement van Binnenlandse niet antipapistisch.
Zaken, bijbels.
Bij deze gelegenheid heeft Dr. Gu-
fihemo del Pesco, president van do
Raad van Protestantse Kerken in
Italic cn moderator der Waldenser-
kerk, do rcgcrings-vcrfrgcmvoordi-
fïers er op gewezen, dal het Italiaan
se Protestantisme reeds in 1029 ge
protesteerd heeft tegen dc fascisti
sche grondwet die geen rechten aan
godsdienstige minderheden toeken
de, en dat art. 8 van dc nieuwe
grondwet, vrijheid van godsdienst,
hel recht van vergadering cn ver
eniging, uitdrukkelijk stipuleert,
want. zo zeide Dr. del Posco: „Het
g.ud. er om dat de herhaalde anti
protestantse incidenten in dc toe
komst zu'len worden vermeden. De
ze hebben zich in verschillende de
len van het land voorgedaan, waar
bij ambtenaren zich op dc oude, fas
cistische wet benepen en de bepa
lingen van de nieuwe grondwet ter
zijde lieten
Dr, del Pesco heeft nu aan de re
gering voorgesteld, dat door verte
genwoordigers van Kerk cn Staat
pen wet zal worden ontworpen, die
eens en vooral de vrijheid en "be
scherming van niel-kaiholicken re
gelt en vaststelt. Zulk een wet zou
dan door het Parlement moeten wor
den aangenomen.
Er zijn dus moeilijkheden in ver
schillende overwegend It, Kath. lan
den. Op zichzelf is dat ernstig ge
noeg. Maar men houde vooral tn het
oog, dat zy zich vnjwei uitsluitend
voordoen in die landen, waar het
R. Katholicisme ook een volledig
politieke macht is geworden. En
waar hrt Protestantisme oen zeer
«'eine, dikwijls nog verdeelde min
derheid is.
Wij menen evenwel, dat in déze
landen het R. Katholicisme als gees
telijke factor niet meer in staat is
'n groeiend Protestantisme tegen 1c
houden, gesaeculariseerd als de R.
Kath. Kerk in deze landen in we
zen is.
Tenslotte: niemand late zich leiden
door angst. Maar men versterke het
reformatorisch bpwustzyn. Dat is
maar gelovig-
object voor de Unie mochten ma
ken. Tot eert uitvoerig debat kwam
het evenwel niet, omdat de Kamer
binnenkort toch met dc Regering
in overleg zal treden over het rap
port van de studiecommissie.
Ten slotte bespraken verschillen
de afgevaardigden, onder wie de
heren S t u f k e n s (PvdA), Vonk
(VVD), May erink (AR) en an
deren dc rechtspositie van Indische
ambtenaren, Nederlanders, oorlocs-
sla ehtoffers e.d. De teneur van hun
betogen nas, dat de regering in
plaats van steeds over financiële
bezwaren te spreken wat meer be
grip aan de dag diende le leggen
vnor de bestaande rechten en no
den.
Nederlandse oorlogs
bodems naar Engelse
havens
tj HAAG. Vrijdag bezoekt
H, Ms, kanonneerboot „Flores"
Falmouth in Cornwall, terwijl H,
Ms. mijneolcgger „Willem van der
Zaan" naar Eastbourne bij Londen
gaat. Het bezoek duurt drie dagen.
Zowel met Falmouth als met
Eastbourne heeft de Koninklijke
Marine oude banden. In Fal
mouth werd in 1940 na het uitwij
ken van onze oorlogsschepen bij de
Duitse inval, het eerste marine-
hoofdkwartier in Engeland opge
richt, terwijl dc cehele oorlog door
het Kon. Instituut voor de Marino
do adelborsten-opleiding in het
nabijgelegen Penryn kon voortzet
ten. In Eastbourne was in de ja
ren 1344'46 de electromonteurs-
opleiding voor oorlogsvrijwilligers
gevestigd.
WEERT. Gistermorgen was
men in de smederij Beijes bezig
met 3»cl lassen van een stalen buis,
dir vast gehouden werd door de
knecht M. Joosten, terwijl de smid
het lasapparaat hanteerde. Op een
gegeven ogenblik begon het ijzer
te sissen. De smid gooide het las
apparaat weg en rende «aar bui
ten. gevolgd door een wachtende
klant cn de knecht. Deze kon
echter niet vlug genoeg wegko
men. Er volgde een zware ontplof
fing. die ccn grote ravage in de
smederij te .weeg bracht. Na de
ontploffing trof men de knecht
zwaar gewond aan. De twee an
deren bekwamen geen letsel. Per
ziekenauto werd Joosten naar het
ziekenhuis overgebracht, waar bij
gistermiddag overleed.
Het bleek, dat de stalen buis
trotyl bevatte.
