1950 - Jaar van communistische agressie en
democratisch ontwaken
Het kan
verkeren
Oud en nieuw zonder stemming
in Rio de Janeiro
Nog heeft de vrede een
kans op behoud
gingen
De Mens bouwt de super-mens
Geen oliebollen, alleen ivarme
drukte
België: na tweespalt
nieuwe eenheid
„Dank je wel 1950"
Hoe gaat het?
HlV.
OUDEJAARSNUMMER
Zaterdag 30 December 1950
Vóór Korea.-
13 JANUARI: De Russische gede
legeerde Jakob Malik loopt uit de
Veiligheidsraad weg, Ornaat men
geen vertegenwoordiger van Mao
mil toelaten.
26 JANUARI: Generaal Bradley
verklaart, dat Formosa en Korea
buiten de infemsensfeer van de
Verenigde Staten liggen.
2s FEBRUARI: Bondskanselier
Adenauer verzet zich tegen teder
idee van Duitse herbewapening.
2 MAART: De Amerikaanse mi
nister vanDefensie Johnson fin-
middels vervangen) verzekert, dat
de V.S. niet meer dan 13 -milliard
dollar per jaar aan hun militair
apparaat kunnen besteden.
7 JUNI: De Amerikaanse -minister
van Buitenlandse Zaken, Acheson,
verklaart, dat Zün land tegen Duit
se herbewapening is.
iVa Korea,-
30 JUNI: President Truman stuurt
Amerikaanse landstrijdkrachten
naar Korea en beveelt de zevende
vloot Formosa te dekken.
27 JULI: Jakob Afalifc kondigt aan,
dat hi? I Augustus weer in de Vei
ligheidsraad verschijnen zak
4 AUGUSTUS: Adenauer laat ïjly-
ken, datWest-Duitsland bereid is
bi? te dragen aan de verdediging
van West~Europa.
19 DECEMBER: De Atlantische
Raad keurt de plannen tot herbe
wapening nan W.-Duitsland goed.
30 DECEMBER: De militaire uit
ga ven der Amerikanen in het lo
pende fiscale jaar worden op rond
40 milliard dollar geraamd.
RIO DE JANEIRO. December Zn'n Oudejaarsavond in BrmvlUg Is heel
anders dan In het vaderland. En als Nederlander, hets(j contractant die
maar voor een paar Jaar hier rit, of als emigrant, die er «Un verdere leven
slUt, dan wel als man die op de bonnefooi ging ca morgen weer weg kan
zijn. sta Je er elgenlök bulten. Dat Jaarwissellngafeest miat elke stemming.
Het is hier volop zomer, snikheet, die lome vochtige hitte die elke activi
teit doodt Er is geen beslotenheid, geen intieme afzondering In behaaglijke
vertrekken, waar een radio nog «en» het oude jaar de revue laat passeren.
Geen snorrende kachel, geen oliebolle*, appelflappen en het gezelschaps
spel tot kwart voor twaalf
Wat is er wek Een drukkende
avond met waarschijnlijk boven het
Christusbeeld op de Corcovado een
dreigende regenbui Overal vensters
open: op de balcons mensen in het
dunste gewaad. De radio schettert
samba's en de omroepers praten
over het naderend CaraavaL
Carnaval, dat ts. het. Officieel be
gint op Oudejaarsnacht het feest al
ler feesten, voor de Braziliaan, Car
naval. Daar is de plechtige kalender-
ruil. het wachten op de twaalf sla
gen, de familie-kus en de jaarwens
geen groot detail in. Eigenlijk be
gon de zotten-dans al bij het inval
len der duisternis. Groepen dwaas
geklede mensen zijn de straat op
gehost Daarvan keren ze niet weer,
tot ver in Nieuwjaarsdag, Zodra de
boten fluiten, de klokken beieren
en het vuurwerk de lucht invliegt
beseffen ze dat die CarnavalstUd en
terloops dat nieuwe jaar is ingezet
Waarheen? Een dramatische vraag, die ons alien aangaat. Want tvan-
neer dit Koreaantje, eenzaam te midden van het oorlogsgeweldnog
eens de vrede deelachtig sal tvorden, die wij het zo innig toewensen,
2al de vrede ook ons deel rijn. En ivat het tegenovergestelde geval
betrejtlaten ta^r hopen, dat de krachten van het goede, die va»
het kwade te sterk zullen zijn.
En die driehonderd Nederlanders?
Wel, die er pas zijn, zien. dat
spektakel verwonderd aan. Het va
derland schijnt verder weg dan. ooit
Dat vaderland met sneeuw mis
schien, zijn kléine beslotenheden,
zijn iamilie-reünie's en uit alle bo
venlichten die bak-geur. Ze hebben
misschien zelf wat gebakken, dat op
oliebollen. Ijjkt Op tafel staat een
Des champagne, of als deze te duur
is, een fles genever voor de ginto-
nica- Er ligt een oude Nederlandse
krant van 2a November met het
laatste nieuws... De tijd kruipt. De
radio is met al die exotische samba
klanken geen sfeerrijk decor. De
tropische nacht wekt heimwee en
om kwart over twaalf gaat bij hen
het licht uit. De Carnavals-ouver
ture gaat aan hen voorbij. V.
Die er langer zijn, hebben Hol
landse traditie al aan Braziliaans le
ven en lawaai aangepast. De samba's
liggen hen beter. Misschien dat ze
even, zo tegen tien uur de PCJ We
reldomroep proberen te krijgen.
Oliebollen zijn er niet meer; :de
negermeid wist er het recept niet
van en heeft er viskoekjes voor in
de plaats gezet. Om 12 uur gaan ze
de straat op, om het gekkenhuis aan
te zien. Carnaval heeft hen al een
beetje bevangen.
Die er al heel lang zjjn, trekken
Een kin li te midden van het oorlogsgeweld, hulpeloos wach- deze communistische agressie te be-
«I- symbool^ «u aller ang-|~fe%S&&5
sten cn. noden. Zeker, wq hier in het Westen leven nog m vrede, j vau collectieve veiligheid,
zgn nog tot handelen in staat Maar de vrede is een uiterst 4~
wankele en de trfd, ons toegemeten tot bestemming van het
eigen lot, dreigt kort, misschien zelfs te kort te zullen ztfm Eén
conclusie immers dringt zich bg de bestudering van de balans,
samengesteld rut de grootboekposten der historie van dit jaar,
vóór alle andere op: de twee-eenheid van Bussisch imperialis
me, met zyn oude droom van een slavische overheersing van
de Enrazische ruimte, het zogenaamde hartland van de wereld,
en iet communisme, ïnet zgu fanatiek geloof aan eigen uitver
korenheid en onweerstaanbaarheid, hééft het tijdschema van
kaar veroveringsplan aanzienlijk versneld, zeker voor zover het
Azië betreft Dït geschiedde in reactie op het ontwaken van
een vrije wereld, die, na vjjf jaar lang in de „toren dér illusies"
te hebben geleefd, op 25 Juni 1950 eindelijk bemerkte, dat het
levensgevaarlijk is, zich te ver van de realiteit té verwijderen.
Op die dag rukten tanks van
Russische makelij, bestuurd; door
Noordkoreaanse v communisten, de
Zmdkoreaanse republiek binnen,
welker regering door de m eerder
heid der Verenigde Naties, als. de
wettige. Koreaanse regering was er
kend. Zelf vrijwel onbewapend
deed het slachtoffer van deze agres
sie een beroep om hulp op de vrije
wereld,-, waarvande leider,, - Ame
rika, in de eerste helft van het jaar
bij ihcrhaliUg bad laten weten, dat
bet „geen belangstelling" voor
Zuid-Korea had. -,
Het is niet bekend, of bet dit ge-
teek,,. aan Amerikaanse .interesse is
geweest» dat de communistische lei
ders-deed besluiten, bef eerst' in
Korea toe te slaan, dan wel of hun
agressieve Aziatische, plannen (op
gesteld in December; 1549 op een
geheime., communistische conféren-
tiè in Peking, naar. men later heeft
ervaren) daarinreeds onmiddellijk
voorzagen. Zowel het een als het
andér is mogelijk, lit zekere zin lag
Zuid-Korea. onder het bereik der
kanonnen van de enigeAmerikaan
se militaire machtsconcentratie in
Azië:generaal - MacArtburs - bezet
tingsleger inr Japan. Ermoest een
voordeel in gelegen rijn de Ameri
kanen juist daar de handschoen toe?
te- werpen. Weigerden zij op die
Advertentie (LM.)
uitdaging in te gaan, dan zou dit
een verpletterende indruk maken
op alle nl et-communistische volke
reu in Azië en deze van hun laatste
weerstandskracht beroven.
Het is ongetwijfeld dit dreigende
gevaar geweest* dat prssident Tru
man en zyn raadgevers op die dra
matische Zondag in Juni,.: tothet
besluit bracht,, hun -politiek radi
caal te veranderen en zich toch te
gen deze, agressie te verzetten., Zj|
deden dit' echter niet, zonder zich
te onderwerpen aan de rechtsrege
len, diede wereld rich in 1945: met
de ondertekening van heb Handvest
der Verenigde Naties vrijwillig ge
steld had. Het was-: de-Veiligheids-?;
raad, door een boycot der Bussen'
van een veto, verschoond, die/aan
alle leden van. de/Vér-.; Naties - hét
verzoek deed, „si eun te verlenen
aan de -Koreaanse republiek bij; het
terugdrijven van de Noordkoreaan-
se invallers en het herstellen van
de vrede". En het was éen van; dé
belangrijkste gebeurtenissen in' de
gehele geschiedenis van de mens
heid, toen de overgrote meerderheid
der naties, de een na de ander
Nederland niet in de laatste plaats!
i zich bereid verklaarden binnen
het kader -hunner vermogens,, on
der de vlag der Verenigde Naties
Maar toch, alles wat in dit jaar
door de stryders der vrijheid is ver
richt -— en daartoe behoorde de tij
delijke bevrijding van byna'geheel
Korea bleek niet voldoende, om
het communisme van de uitvoering
zijner Aziatische - plannen af te
schrikken. Dat de opvatting, vol
gens welke de Chinese inmenging
in Korea alleen het gevolg zou zijn
geweest van wantremweh ;ïn Peking.,
ten. aanzien van Amerika's doel
stellingen in Koreasen op Formosa,
juist zou zijn, isniet vol te houden-
pe Chinese agressie "immers maakt
zich niet alleen in Korea, maar in
Indo-Chins (richting Zuid-Oost-
Azië) eft T-' et (richting India) -
breed. Zo ziet de vrije wereld zien.
op het, eind van dit. jaar gesteld te
genover de bijna bovenmenselijke
taak»; het communistisch geweld in
Arië te keren en zich bovendien zo
sterk te maken, dat het communis
me niet in de verleiding kan ko^
men op andere bedreigde plaatsen
West-Europa in het bijzonder, toe te
slaan.V//
Aan de bereidheid van, de, vrije
wereld om deze taak te volbren
gen en daarvoor, ook zware offers
te brengen,-mag thans niet meer ge
twijfeld worden. Amerika alleen al
heeft zijn militaire budget in-het
Lopende fiscale jaar van. 13 miBiaro
tot ruim 42 milliard dollar opge
voerd. De militaire -hulpverlening
aan bet buitenland werd van ruim
1 tot ruim 5 milliard' dollar ver
hoogd. Engeland, Frankrijk en de
Benelux-landen keurden herbewa-
pemngsprograroma's goed, waarvan
zy, nog geen, half jaar tevoren,, be
weerd hadden, dat zij er de kosten
niet van zouden kunnen dragen.
Met de oobouw van een Weateuro-
pees leger kan nü, ónder beproefde,
leiding .vah generaal Eisenhower,
begonnen worden.
Men zri hiertegen misschien aan
voeren, dat de herbewapening
slechts de negatieve zijde van de
verdediging tegen het communis-
reikt is. Maar de stelling laat zich
verdedigen, dat men in - dit opzicht
eindpunt voor beginpunt heeft aan
gezien, Nil anders dan verwacht
was de militaire eenheid eerst tot
stand is- gekomen,: zouhet wel eens
kunnen blijken, dat de politieke en
economische eenheid, die men pri
mair achtte,, zich nu automatisch
ontwikkelen zaL
-.. Desondanks blijft/bij deze jaar-
me is en dat op net gebied yan de wisseling de angstige vraag zich op-
politieke en economische éenma- j dringen; komen alle goede bedoelin-
king, vooral voor West-Europa zo gen en fdnke daden niet-te laat?
broodnodig, betrekkelyk weinig be- i De f0Ut, die de vrije wereld maak-
België loste die jaar eindelijk
de al sinds de bevrijding sle
pende koningskwestie op. Be
laas ging dat niet zonder ge
weld gepaard, zoals de foto/
tflnarop men de politie ziet
chargeren tegen betogers in
Brussel, aantoont. Gelukkig
heeft het gehele landop de
communisten na natuurlijk
zich nu in eenheid geschaard
om de 18-jarige kroonprins
Boudewijn, aan wie koning
Leopold III op 1 Augustus zijn
bevoegdheden overdroeg. By
zijn eedsaflegging in het parle
ment (waarvan foto) kreeg hij
de titel Koninklyke'Prins.
FESTIVAL ZOTHEID
si bij het begin van ds avond de
stad in. In een hotel zoeken, ze rich
een tafeltje uit. En dansen. Eerst
gewoon, dan op zijn carnavals; hos
sen. Om twaalf uur zoent iedereen
iedereen en wie zoenen kan, zoent
mee. Om vier uur keren ze naar
huis terug. O ja schat, gelukkig
Nieuwjaar, het jaar van ons verlof,
als ze geen rotzooi maken in Europa
MaarofzenuLigthart, De Clercq,
van As,'Smit of Bon heten, Den te
gen een, dat die kleine Hollandse
kolonie om 12 uur een telefonische
keten spant en zegt: J.ongens, een
best jaar en dat het kikkerland, ee
maar verder, bovenuit mag klaute
ren. -.-.J
HANS KIEVID
ALBERT
LEBRUN
President van
Frankryk byhet
uitbreken van
Wereldoorlog nr.
II.Na de capi
tulatie van
Frankrijk trad.
hij af. Overle
den 6 Maart, 78
jaar oud.
PROF. HAROLD
LASKI
I Theoreticus en
'oud-president
van de 'Britse
Labourparty. Big
trok velemtelJ
lectuefen in de
arbetdersbeuje-
ging. Overleden
24 Maart, S&
jaar oud.
AMSTERDAM.Getrouw aan
de traditie brengt Poiygoon-Pro-
füti ook nu weer een ovérzicht van
het afgelopen jaar onder de titel
„Dank je wel 1950.''/.
"Uit journaals, die het afgelopen
jaar wérden gemaakt, - heeft Piet
Buis een 300 meter, lang filmpje
gemaakt.
Het hoogtepunt zijn de bezoeken
van het koninklijk paar /aan
Frankrijk en Engeland en tenslotte
de terugkeer op het Paleis Soest-"
dijk, waar een gelukkig gezin als
symbool van de eenheid en vrede
in. ons'land' woont.;. -
LORD
WA VELD
veldheer.,
oud-onder-
7 van Xn-
U verwierf
zich -grote be
kendheid in de
veldslagen tegen
Mussolini's Afri
kaanse legioe
nen. Overleden
24 Mei, 67 jaar
oud.
Enige super-mensen aanschouwden dit jaar- het
levenslicht. Een van hen kreeg reeds onmiddellijk
na het doopfeest 1 hij ontving de .naam Mark-
Three, maar wordt in de kringen zijner bekenden
.amicaal met MUI aangesproken de raag van
admiraal bij de Amerikaanse marine. En ondanks
zijn prille jeugd verdiende niemand meer dan hij
deze hoge functie. Want zijn capaciteiten overtref
fen die van iedere gewone sterveling. In een on
derdeel van een seconde, 12/TOOOste deel er van
om precies te rijn, vermenigvuldigt hij" twee ge-
tallen van 16 'cijfers elk en gehele series getallen,
van niet minder dan 65.000 cijfers ktmt u zich
za"n getal voorstellen? onthoudt hij mét gemak.
Eén zusje van hem is ook al zo'n wonderkind.
Zij speelde het klaar om voor de Harvard Univer
siteit in 103 uren een „probleempje", verbandhou-.
dend met het atoomonderzoek, op te lossen, waar
voor een goede rekenaar meer dan 100 jaar zou
hebben nodig gehad. En het zou niet mogelijk ge
weest zijn, het werk te verkorten door 100 wis
kundigen aan het werk te zetten, want de verschil
lende onderdelen van het vraagstuk konden slechts
achter, elkaar behandeld worden.
Dergelijke uitvindingen u hebt natuurlijk be
grepen, dat wij het over de „denkmachines" heb
ben slaan de mens met stomheid. Maar geluk
kig niet. alle mensen. Want deze super-wiskundi
gen,- wie geen probleem te machtig is, vormen zelf
een probleem, dat In zijn zwaarwichtigheid mis-
uu. 0 4r;
Wanneer men. een uitstekend rekenmeester is,
heeft men voor de oplossing pan dit vraagstuk
meer dan 100 jaar nodig. De denkmachine aan de
Harvard Universiteit knapte- het taerk- in ruim
100 uren op. -«
schien sléchts te vergelijken is met. het vraagstuk
van de vrede.. Eén van onze knapste sociologen,
.prof. dr Fred/ L. Polak, heeft zich daar over uit
gesproken op een wijze, die In geïnteresseerde
kringen veel verontrusting teweeg heeft gebracht.
Wat staat immers te gebeuren? Totnogtoe be
paalden rationalisering en mechaniseringzich z tot
de vervanging van menselijke en dierlyke spieren-
arbeid. Thans echter gaan de machinesin steeds
sneller tempo, ook de functies van het; menselijk
zenuwstelsel en dehersenen
overnemen.
De „denkmachine" staat, niet
alleen men bezit al een auto
matische piloot voor vliegtuigen
en schepen, projectielen, die zelf
hun doel zoeken, zelf-schakelen-
de auto's, vol-automatische kook-
toestellen en talrijke andere ap
paraten, die de mens de moeite
van het denken en handelen be
sparen. Het is nog slechts een
kwestie van tijd en men zal zo
ver zijn, dat men de vol-automa-
tlsche fabriek kan bouwen ert
het beheer van het overheids
apparaat voor een groot deel zal-
kunnen overlaten aan de robot,
de nieuwe „super-mens".
De twee daaruit voortvloeien
de vraagstukken: dat van de
vrije tijdbesteding en dat van
het behoud van de cultuur, on
der omstandigheden, waarin de
mens zich het denken meer en
meer zal afwennen, moeten in
de komende vijftig jaren wor
den. opgelost, indien de mens
niet wil afglijden naar een toe
stand, die jnen het best als een
uiterste consequentie van het
Russische communisme kan zien.
te, toen zy meende voor haar veir
ligbeid op de Amerikaanse atoom
bom alleen te kunnen vertrouwen,
wreekt zich gruwelijk. De massale-
gers van Russische en Chinese com
munisten oefenen: een bijna ondra
gelijke druk uit.: In- het Verre Oos
ten staat men waarschijnlijk aan de
vooravond van een grote „proef-
oorlog". Maar toch, er zhn aanwij
zingen. die nog altijd de hoop recht
vaardigen, dat de. superieure ver
mogens- van de vrije krachten het
Kremlin van de ontketening van
een nieuwe wereldramp zullen af
houden. De Westelijke Grote Drie
hebben zich juist in de voorlaatste
week van dit jaar bereid verklaard,
nog eenmaal met Moskou te praten
over "een bijlegging der bestaande
geschillen. Men zal de Sowjet-lei-
ders daartoe echter slechts kunnen
bewegen, indien de- vrije wereld in
middels voortgaat, haar enorm po
tentieel, geestelijk zowel als mate
rieel, ten volle uit te buiten. De be
reidheid daartoe' bestaat. Maar wer
kelijk gerust zal men eerst kunnen
zün, wanneer, óf het werk voltooid
Is, óf' de Russen bewijzen, dat zjj
werkelijk willen, wat zij steeds zeg
gen, te. willen;-vrede.
de -' tekenaar van het1 Amerikaanse we ékblad
de denkmachine^ Mark^ -IIL die door de
tr„: kent toél. dat-/wonderlijk ge
bruik,- dat toe. vragen stellen,
u?aar - niemand een antwoord op
verlangt. Bet moge nog, zo moei
lijk-zijn, we antwoorden Óp de
vraag: „hoé gaat bet?? met Jtet.
stereotiepe: goed? Of, tuanneer
we helemaal niets willen zeg
gen, zeggen wé- jéo'n gangetje."
Maar er zijn Verschillende din
gen, die ons bij herhaling die-
vraag stellen. Dat wordt verve
lend. Want het lijkt tcél, of die
vraag, dichter bijgebracht, telkens
meer op een echte vraag gaat Ujó
ken, die een werkelijk antwoord
verlangt. En dat antwoord weten
mé'niét..:: 1
We weten niet, waarheen ónze
W0 ons voeren gaat. We weten
niet, hoé het verleden zich in het
heden wreken zal -en in de toe
komst. ons. dé rekening presente
ren zal. Wij-weten dat niet in. de
grote wereld, en we weten het
evenmin in ons kleine .wereldje
van eigen persoon en omgeving.
En toch wordt deze vraag een
obsessie. V-/<
Het is .in dat verband, dat ik u
toys, op een woord: van Paulas uit
2 Kor. 5: Indien iemand in Chris
tus is, die is een nieuwe schep
ping. Hef; oude is voorbijgegaan
ziet het nieuwe is gekomenl En
dit alles komt van God, die ohs
door Christus' met zichzelve ver
zoend heeft, en ons de .bediening
der verzoening heeft toevertrouwd.'
Dan is het in orde. Verzoend
met God, Dan mogen wij dit ver
der zeggen, dat. het in orde is, dat
het goed gaat! Dat is onze levens
roeping. Indien iemand in Chris
tus is... Hoe tnoei ik dat ver
staan? Wel, precies zoals u zegt,
dat iemand in do zon loopt. Het
zonnelicht is om, hem. heen, be
straalt en verwarmt hem. Wij
praten van het jaar, dat voorbij
gaat, zoals we In de trein aeggen:
wat uliege» die telegraaf-palen
toch- voorbijIn beide gevallen
hebben me amper in de gaten, dat
toy voorbijgaan.-Maar wie in
Christus is, die is, zegt Paulas,
met de Oudejaarsavond klaar ge
komen. -v. E.
GUSTAAF V •-
Koning ■nan
Zuieden, de nes
tor der Europe
se vorsten. Tot
op zeer hoge
leeftijd, speelde
hij onder da
naam van Mr G.
tenniswedstrij
den.: Overleden
29 October, $2
■jaar oud.
JAN SMUTS
Oud-premier
van Zuid-Afri-
ka, maarschalk
van hst Britse
rijik, een van dé
grootste staats
lieden van deze
eeuiu. .Overleden
19 September,
80 jaar oud.
MACKENZIE
Tot, aan. zijn-
dood jaren lang-,
premier van Ca
nada. Zijn grote
vriendschap voor
onze koninklijke
familie en ons-
land maakten
hem ook- hier
zeer geliefd.
Overleden 24.
Juli, 75 jaar oud
HENRI i
L. STIMSON
Van 1940 tofi]
J945 Ameri
kaans minister
van Oorlog.
Daarvoor enige
malen minister
van Buitenland
se Zaken. Over
leden 21 October
83 jaar oud.
LEON BLUM
Leider der Fran
se socialisten-
Hij diende zijn
land in moeilij
ke omstandig-,
héden verschil- f
lende malen. als;..
ministcr-presi-
dent. Overleden
30 Maart, 77
jaar oud-
