Ambonezen in Nederland gaan onzekere
toekomst tegemoet
t
Industrialisatie schept
Militair of burgeris
hun grote vraag
KRABBELS VAN
KRIS-KRASSER
Modieus
maar
flatteus
is beter
Kleuren kunnen U maken of breken
J
Iets over whippets
en greyhounds
Spanning voor plaats
in promotie-klasse
Be mens als geestelijk-zedelijk
wezen dient niet vergeten
Dreigende gevaren 1
afwenden
Wees er niet te royaal mee dan witte!
mr dr Av A. van RHijn
Vrije dag voor de,
R'damse melkhandel
Zaterdag 19 Mei 1951
Indonesische hinderen hoeft men
nooit te vragen om He poseren
ALs zij een toestel zien. zitten zij
et Fotograferen heet in het In
donesisch „mengodak", afgeleid
van Kodak.
(Eigen foto's)
In Ue woonuertrefc staat .een-
kachel, die vooral in de eerste
koude weken na hun aankomst
goede diensten, bewees. De man
is niet pa3 uit zün bed; hy heeft
zijn pyama aan, omdat deze, als
hij thuis op zijn. gemak is, zijn
geliefkoosde costuum is.
(Van een onzer verslaggevers)
IOE bevalt Jiet U in Nederland?" hebben wij de kamp
oudste Ajal in het woonoord Lunetten te-Vught ge
vraagd. Hij loopt er in een militair uniform rond en heeft
daarbij als het koud is een burgerhoed op. De zeventig Am-:
bonese gezinnen, die als eerste groep van.de daar verwachte
700 gezinnen zijn ondergebracht, hebben hem, de voormalige
sergeant-majoor van het KNIL, als hun voorman aangewezen.
Opkomst voor herhalings
oefeningen
DEN HAAG. Maandag 21 Mei
en Dinsdag 22 Mei zullen opnieuw
dienstplichtigen voor herhalings
oefeningen onder de wapenen ko
men in kamp Wittenberg: te Stroe
en te Den Helder ..;eii Uithoorn.
Hiervoor zullen extra-treinen inge
legd worden, waarover nog bijzon-
derbeden zullen worden gepubli
ceerd.
Zondag wordt op het sportterrein
aan de Enk de steder.wedstrijd Rot
terdamAmsterdam gespeeld. Het
Rotterdams twaalftal is als volgt
samengesteld:
aanval de dames: L. Cornelissen,
OSCR, B. v. d. Wyk, Spangen; he
ren: W. v. d. Jagt en T. Nederlof,
Spangen; midden.de dames B.
Schuiten, C. van Aalst en de heren
F. Wlnkelhuisen en W. Kindt, Het'
Zuiden; verdediging de dames A.
Vlier en N. Nederlof, Spangen, G.
't Hart, Het Zuiden en- B. Delfos,
OSCR.
Voor; de' wedstrijd zal een ont
moeting tussen een AKB- cn RKB-
twaalftal om de Iz. A J. de Wilde-
bal worden gespeeld.
In Vught hebben de vrouwen een
ideale wasgelegenheid, wear zij
de kleren van zich en haar ge-
zinsleden wassenEn wassen
kunnen zij. Want waar wordt in
-Indonesië de ufas wit ter. af gele-
'Kvérd dah'op Ambon? T
Ofschoon de belangstellink in ons
land voor de windhonden-rensport
de laatste jaren gestadig - toeneemt,
is de kring van mensen, die zich
hiervoor interesseren toch te - eng
voor een- vlotte ontwikkeling., Oh-'
bekend maakt onbemind, luidt een
oud gezegde en de actieve secre
taris van de windhonden rénvereni-
ging Rotterdam r— U had er mis
schien geen flauw idee van. dat er
in onzestad zo'n vereniging" bestaat
wil deze sport van snelle en ran
ke honden gaarne,uit de onbekend
heid opheffen. Hij' heeft mij daar
toe uitvoerig van materiaal voor
zien om de lezer wat nader tot cie
windhonden te brengen en zijn ver
zoek de mij voor deze krabbels toe
gemeten plaatsruimte eens te ge-;
bruiken voor zijn viervoeters was
te vriendelijk gesteld om er niet
aan te voldoen.
Velen verkoren wellicht in de
mening, dat deze sport iets Is van
de laatste jaren. Niets is minder
waar. Reeds in do vorige eeuw wer
den. 'in Engeland wedstrijden gehou
den, zij hetdan. dat deze een: heel
ander karakter hadden dan de te
genwoordige: De windhonden wer
den toen gebruikt vóór wedstrijden -
in het vangen van hazen op een of
ander landgoed. De: dierén werden
dan. met: twee tegelijk achter een
levende haas losgelaten en waren
dus verplicht het wild in al-zijn be
wegingen te volgen.- Jarenlang zijn
dit soort wedstrijden in Engeland
2eer in trek geweest, maar van de
zijde van de dierenbescherming rees
verzot en toon heeft men naar oen
andere en betere .methode gezocht
Achter de kunsthaas
Deze is tenslotte gevonden in het
africhten var. de. honden om. te ren
nen op een afgesloten.!- vrij korte
baan, achter de zg. ..kunsthaas". Dit
stelde aan de windhonden geheel
andere eisen. Het kwam ernuop
aan om op. topsrielheid; te'^lopen,de
bochten, snel, soepel en zo kort mo-
gelijk te nemen en vooral. .Uka-
rakter te ton en,De .ho nd :moet nl.
.de wil om,te winnen ;,in" zich heb-:
ben. Op 6 Juli 1926 werden te Man
chester voor het eerst de windhon-
denrennen in moderne vorm. be
proefd ^cn reeds dadelijk was het
succes groot. Ook in Nederland
vond deze sport destijds ingang,
doch hier te lande was de ontwik
keling niet zo stormachtig als in
Groot-Brittannië. Italië. Soanje,
Zuid-Afriba. Australië en Nieuw
Zeeland. Het ontbreken van een to-
tallsator was in ons land o.a. een
geduchte rem.
Voor de rennen gebruikt roen in
hoofdzaaktwee soorten honden: de
greyhounds <dit zijn de bekende
gladharige. windhonden) en de
wWppets, die veel kleiner zijn,
maar bijna dezelfde snelheid on
geveer 50 km per uur bereiken.
Beide .soorten lopen niet tegen./el
kaar, doch vormen aparte klassen,;
die weer zijn onderverdeeld inA
en B, Meestal1 starten per course 5
of 6 honden tegelijk en men kent
behalve de gewone vlakkebaah
wedstrijden ook de hinderniscour-
sès, die vaak spannend en sensa
tioneel kunnen zijn, .'"y
Streng gereglementeerd
- De wedstrijden in Nederland zijn
streng gereglementeerd en de deel
nemende honden .-.ma eten'in het be
zit zijn van een': „rencertificaat'V
.dat wordt uitgereikt, zodra zë. be-
w^zèri hëbben het „vak" meester te
zijn'; Hét is de kunst van de eigena
ren om hun dieren door een doel
matige training, voeding e.d. in een
zodanige conditie te brongen, dat zij
een zo gced mogelijke - prestatie
kunnen leveren. Vele Rotterdamse
bonden winnen regelmatig dc cour
ses in andere steden en daarom be
treurt hot bestuur van onze stede
lijke vereniging, dat de sport hier
nog niet trekt. De oplossing zou na-
tuuriijk zijn om ook in Rotterdam
te komen tot de aanleg van een spe
ciale; windhondenbaan, maar- voor
lopig zal'..de vereniging zich nog .wel
moeten - behelpen metde oefenbaan
op hét sportterrein aan de Abra
ham/van; Stolkwég. Ondanks, deze.
moeilijkheden blijft' hét; strevén van."
de windhonden renvereniging Rot
terdam er on fericht. belangstellen
den. aan to trokken om dé sport tot
grotere bloei te brenger.
Vonr de feued
Pë heer Thomas ik hoon. dat
ik zijn naam goed schrijf is een
beste propagandist voor de club van
zi.in hart: Overmaas. Hij verzocht
mij .gistermiddag om een berichtje
overeèn voetbalwectetriid tussen
een ieugdelrtel van Overmaas en
het Engelse Hul) City, ,<tat Woens
dag ;zó aardig f heeft gespééld tegpn
Feyenöord. Hij had echter meer on
zyn lever en begon: na zijn verzoek
meteen te vertellen^ .dat het"3D-jarlri
ge Overmaas veel zorg' besteedtaan
zijn jeugdafdeling.Er zijn al -- uit
stapjes' gerhaaH naar Ajax. NAG en
DOS, maar daarmee is de kous nog
niet af. Dat jeugdwerk kost "echter.
veel geld en daarom zou de heer
Thomas het biizonder prettig vin
den als er Zondag om 2 uur op Var
kenoord een paar duizend mensen
komen kijken naar'de Engelse gas
ten. U voelt het natuurlijk, met het
geld. dat Overmaas dan ontvangt,
kan weer heel wat voer de jeugd
worden gedaan .De zomer.móet nog
beginnen, .weet U
Morgenmiddag twee uur speelt
Neptunus op zijn terrein aan de
Abraham van Stolkweg een wed
strijd tegen Feijenoord. 'dat een
aantal jeugdige spelers In .het veld
zal brengen. Deze ontmoeting, wordt
vooraf gegaan door de wedstrijd
Neptunus 2—Feijenoord 2,
Voormalig? Dat is het tere" punt.
De Ambonezen kunnen het ontslag
uit de militaire dienst, dat zij. op de
d ag vanaankomst in het.demobili
satiecentrum te Amersfoort zonder
enig ceremonieel op een .briefje
kregen aangezegd, niet vérkroppen..
Er rijn er-iblj,- die 'twintig, ja zelfs,
dertig dienstjaren'hébben. Hun. in
komen bestaat nu- uit onderdak en:
voeding in het kamp en een zak
geld van 'f. 3 per week voor ieder
volwassen gezinslid en 2 voor ge
zinsleden onder de.: achttien. Dat
zakgeld .was de tweede week zelfs
verminderd tot 2: respectievelijk
.1, Daarna is hét echter weer op
de oude bedragen
teruggebracht..
En een fles sam
bal in.de kamp
toko kost alleen
al 2,25. En wat
is voor hen rijst
zonder sambal?
Na 'enig aarzelen
zegt'Ajal, dat op
de vraag hoe het
Vin Nederland be
valt "moeilyk ant
woord 1 te geven
is, omdat zij er
eigenlijk nog
niets van" hebben
gezien. "Wantwel
zün zij vrij om
te gaan waar zij
wi21en, maar. uit
gaan-kost geld..
En over Februari
en Maart hebben
zij nog geen gage
ontvangen.
Geldzorgen
Kerkzorgen
De eerste weken
voor de Ambone-
zen te Vught zijn
niet de gemakke-
Ujkste geweest.
De .kerkgebou
wen lagen vol
met bouwmate
riaal, toen zij
kwamen. En wie
weet boe kerks de protestantse Am
bonezen zijn.;-enprotestantst is 99
procent Van del groep .'dié hier .-is
begrijpt oak .wat het voor hen be
tekende met Pasen' niet naar de
kerk te kunnen, Na vier weken w.as.
men zover,'•■dat'veldprediker Kailü-
hu. de 'consistoriekamer, dié als kan
toor in igebruik is, op Zondag voor
zijn ambtswerk.mocht gebruiken. De
Ambonezen hopen,dat zü de con
sistoriekamer 'spoedig geheel voor
dit doel kunnen gebruiken.
.Zo is het /ook inet - de cantine ge-
KAMPOUDSTE
HiAJALH :V
Steld ,die toen wij er dezer dagen
kwamen neg niet voor haar besten,
ming te gebruiken was. Er wasvoor
de Ambonezen geen gelegenheid
vóór;.schaken, dammen, bridgen, ta
feltennissen.cl' biljarten. Er was
geen. enkel;Maleisboek, geen Ma-
leise'krant. De school was nog niet
geopend. Sléchts een voetbalveld,
waarop ;dan.ook- 'met: animo werd
gespeeld. Wij zagen een- speler met
eén tennisschoen aan. De andere had
- hij uitgetrokken
om beter te kun
nen trappen. Want
in. Indonesië voet
balden 'zij het'
liefstop. hun blo
te voeten.
Ledigheid is een
gevaarlijk ding.
Het Is dan ook
niet. gek, dat Ajal
zijn mannen des
morgens op het
appel roept. Trou
wens zij willen
nog wel eens uit
gemaakt zienof
rij militair zijn
:of -;niet, meent
AjaL
Niet, dat de. Am
bonezen klagen;
Hun." volksaard
getrouw, V zullen
zij zo iets slechts in een omzichtig
opgezet gesprek .zeggen. Het is dan
ook'.na veel aarzelingen en na aan
houden o nzerrij ds, dat bij vertelt, dat
rij de kok graag advies zouden wil
len; geven hoe de Ambonezen ds
rijst, die zij om de dag krijgen, graag
gekookt ^zouden zien.
Of zij veel ,post uit Indonesië krij
gen, vragen wj.' Nee, en schrijven
doenzijzelf:-ook niet'veeh ,Ik zeg
maar: geen nieuws, goed nieuws",
zegt de heer Ajal. Of zij weer naar
Indonesië terug willen? Wijweten
nog/niets,„Ik. noem de Ambonezen
ezris", zegt de heer Ajal,. „maar. zij
stoten zich geen twee keer aan één
steen;" v ?"-/'•
Voor de kinderen is er ook nog
geen onderwijsmogelijkheid. Inmid
dels is dezer dagen een onderwij s-
plan.. voordéze...groep bekend ge
maakt, waarvoor dr Van Dlffelen,
de - vroegere jdïrecteur vanhet De-
p art eraent van O.n'de rwij s te Djakar-
tar:, verantwoordelijkis. Er is- ook
eenplaov.deDmanneh-voor dé DUW:
(Dienst UitVOéringV-We rk ente: la
ten werken. De Ambonezen in.
Vught hebben- dit .echter voorlopig
van de hand gewezen, daar zij eerst
willen weten hoe hun status, is: mi-
litair of niet
Op onze wa n d eling doorhet kamp
komen wij de heer W. F. van Zant
tegen, hoofd van
het bureau Huis
vesting van de
DUW. Hij legt
ons uit, dat zyn
dienst allereerst
voor voeding en
onderdak moet
zorgen voor deze
stroom Ambone
zen, Behalve
Vught enWester-
bork worden cir-
veertig klei
nere kampen in
gericht voor deze
12.000 Ambone
zen. Eerst daarna
kan meer aan
dacht ean minder
noodzakelijke
dingen worden
besteed.
Ondertussen
wordt wel het
een en ander on
dernomen. Da-
mescomité's V in
Vught zijn albij-
een geweest op
initiatief van
burgemeester.
Van Rijckevorsel
om iets te on
dernemen op het
gebied van ont
spanning. Dit vertelt jhr. J. Gold
man. de.sociale leider in het.kamp
te Vught. De Vughtenaren hebben
zich. trouwens al eerder van hun
beste kant laten zien. Toen op. 23
Maart, een dag na aankomst'in Ne
derland, een Am'oonese baby in het
kamp werd geboren, stroomde het
geschenken: baby-klecrtjes, taarten,
enz. De burgemeester kwam zelf om
Willem Hendrik Tomasila Da Costa
in te- schrijven. De vader was door
dit eerbetoon zo beduusd, dat hij,,
toen jhr Goldman, die als;tolk op
trad, vroeg of Willem nog meer
voornamen moest hebben zei; Als
meneer het op prijs stelt, wil ik
hem nog wel een voornaam geven,"
(Van onze" hockey-medewerker)
Het programma voor de ^promo-
tie-öegradatiecompetitie voor een
de westelijke Ie Klasse
.vermeldt 'als.laatste tevens belang-
rijkste 'strijd, net treffen tussen.
■SXLBjC. en de Delftse Studenten^
De Studenten kunnen door een
overwinning eenzelfde puntenaan-
tal bereiken 'als de Utrechters, die
zich tot nog "toe wel heel sterk,
hébben- getoond - (6 - iut, 3) Het is
echter zeer de vraag- of de overi
gens-pittige Delftse ploeg hiertoe
in staat -is. Wij verwachten een ge
lijk spel, wat derhalve zou bete
kenen, dat -: S.C.H.C. het volgend
seizoen in de le klasse mag 'uitko
men.;; Jri- -
Om een plaats In de promotie -
klasse, waarvan :BNC zich al heeft
verzekerd, strijden nunog Aeolus,
HDM II,Tempo '34 en Ring Pass,:
De eerste twee spelen oa. een vol-.,
komen open strijd op de oude golf
links in Den Haag en ook hier zal
het resultaat waarschijnlijk weinig
van een draw afliggen. Hiermee
zou echter geen van beide partijen
veel gebaat zijn, zodat juist door
de strijd om de zege veel spanning
verwacht mag worden. Tempo ,34
speelt op "West-Varkenoord tegen-
Ring Pass en een overwinning,
voor de Rotterdammers ligt, dunkt
ons, hier wel in het verschiet.
Voor de dames van Victoria is
de ontmoeting tussen TOGO II en
Amsterdam II van zeer veel be
laag. Zouden de Haagse dames
verliezen, dan heeft Victoria het
prcmoxieklasserschap reeds na één
jaar weer herwonnen. Wij gelo
ven echter meer in een gelijk spel,-
zodat een beslissingswedstrijd tus
sen TOGO II en Victoria dan de
gelukkige moet aanwijzen.
9 roep
NEDERLAND moet industrialiseren! Daarvan is thans wet ieder over
tuigd. Er is geen ander afdoend middel om ons groot bevolkingssurplus
van ongeveer 150.000 personen per Jaar aan een behoorlijk bestaan to
helpen. Ook de Overheid houdt zich intens met het indnstrialisatievraag-
stuk hezig. Er worden schattingen gemaakt omtrent dc toekomstige In- en
uitvoer, omtrent de benodigde hoeveelheid kapitaal, omtrent het aantal
arbeiders dat moet worden geschoold, enz. Al deze arbeid Is zeer belangrijk
en zeer nodig. Maar er dreigt daarbU toch wel een gevaar. Met al onze
economische en technische plannen vergeten wij gemakkelijk, wat de ge
volgen van deze ver doorgevoerde industrialisatie atf" voor het scestelfjk-
zedeiijk welzijn van de mens.
varen dreigen. Hieraan wordt nog
te weinig aandacht gegeven. Doel
van dit artikel is om op deze geva
ren te wijzen. Niet met het doel om
voor de industrialisatie te waar
schuwen, maar juist om de'induss:
trialisatie te bevorderen door op te
wekken lot het nemen van 'maat
regelen om dreigende gevaren af le
wenden.
Nieuwe gebieden
In bepaalde delen van ons land
heeft het industrialisatic-proces zich
reeds vol trokken. Ik noem b.v. de
streek VelsenUmuiden in Noord-
Holland. Eindhoven in Noord-Bra
bant en Twente in Overijssel, ai
ders daarentegen zijn streken, waa
de industrie bezig is zich te vcs
gen. Dat is b.v. het geval in de v -
geving van Emmen in Drente.' li
nog weer andere delen van a s'
land bestaat nog een volkomen
deiijke gemeenschap, maar prob.-et
rr.en de industrie naar zich toe te
trokken. Een goed voorbeeld daar
van vormt het industrieschnp Oos
telijk Friesland, waarin een zeven
tal gemeenten als Drachten, Hee-
Statistieken en berekeningen, eco
nomie en techniek kunnen ons geen
antwoord geven op de :vraag hoe de.
ziel van de méns op de industriali
satie reageert, "Welnu, de ervaring
heeft geleerd, dat hier. allerlei ge-
N EDERLANDSE vrou- tea als beige en lila; een werkzaam^ wanneerhij-wit Ijg':. de klassieke voór-
-wen houden van blonde vrouw zal er in de niet' te "overdadig wordt jaarseqmbinëtie en te-
kleur. Dat is een eigen- r®sel in geel niet op haar toegepast. Belangrijke recht. Want een hete-
srhap, die zjj gemeen uitzien, en een bru- kledingstukken als man- maal niet meer nicu-
hebben met alle vrouwen nette moet voorzichtig tels en mantelpakken we blauwe jurk doet
die wonen in landen waar z'3n raet bruin. Meke-up moeten veelzijdig zijnen .het altijd weer. cis de
de' zon een zeldzame, kan helpen moeilijke met verschillende tinten aces oi.es maar blir.
maar graag geziene gast kleuren „draagbaar" te gecombineerd kminen kend wit zijn. Overigens
is. In warme landen gaat maken/maar dat vereist worden; kies daarvoor kan zelfs bij blauw en
veel tijd, zorg en zelf- een vertrouwde, gedekte wit overdaad (van wit)
kennis. tint, die u niet verveelt: schaden; als u „op grote,
ism;ttii.aiiiaiixinoxiaiiiiiiriH tflixiii gjon;iitnimiii«i3np;u)uii<iclmi:iinin:h iu:i3< 119 voet" loeft, doen blauwe
Tr. fchoenen meer voor u
de vrouw, tot onze ver
wondering, in het zwart
gekleed.
Kleur-is een uiterst be
langrijk .element van. de
kleding een kleur kan uw
toilet maken, maar ook
breken. Het belangrijK-
1; Grijs én .geel is dit
Wanneer u geen ver- marine, grijsblauw, grijs, 3aar dè modecombinatie.
ste Is niet, of u een kleur trouwen hebt ia uw eigen zwart, bruin, beige, alles Als u er iets voor voelt,
mooi vindt, maar of hij oordcel, neem dan een is goed, mits hot u staat,, hiermee te expenmer.te-
u goed staat. Wanneer u vriendin mee als u kleren Laat de hardt ode en ren< /bedenk dan dat.
verzot bent op rozerood, gaat kopen {liefst één groene pakjes over aan Seel (evenals alle harde
maar die tint maakt u die u zelf goed gekleed die vrouwen, die a! drie kleuren) geen andere
f'.ets, neem dan een roze- vindt) of, als hij er zin
rood keukenkleedje en en tijd voor heeft, uw
kies. voor een nieuwe zo- man. Want u bent er toch
merjurk iets flatteuzers. op gesteld, dat bij u er
Kleren dienen ervoor, om mooi vindt uitzien?
u op uw gunstigst voor Wij hoeven u natuur
de, dag te doen komen; u lijk niet te vertellen, dat
bent geen étalagepup, de kleur van,uw lippen
waarop de nieuwste 'mo- stift aangepast moet wor-
dellen gedemonstreerd den aan uw kleding en
wórden? dat bij een bordeaux-
Welke tinten een vrouw rode jurk felrode lippen
staan, hangt af van de even erg vloeken, als
kleuren van bet haar, de cyclaam-kleurige bij een
.ogen, het gezicht. Bent'u steenrood bloesje,
bleek, mijdt dan'vale tin- Kleur Is het meest
mantelpakken in de kaak tfn*en nsast .ich duldt.'
hebben hangen. En wanneer u zich in het
Een zwart mantelpak hoofd heeft gesteld alle
is heel mooi, maar tame
lijk gekleed, wat het fee-
zwaar heeft dat cr eigen
lijk altijd 'n hoed, hand-
accessoires bij "w grijze
costuum dn één tint groen
to kiezen, dan wacht u
een zware middag win
schoenen en pumps met kelen. Neem een vrien-
hoge hakken bij moeten din mee met een goed
worden gedragen,
Grijs en blauw in alle
mogelijke nuances staan
vrijwel iedereen en heb
ben een enorm sanparr-
singsvermogen voor an
dere kleuren. Blauw met
ontwikkeld klourgcvoel
en kies een zonnige dag
uit want niets staat zo
lelijk bij elkaar, als kleu
ren die net niet harmo
niëren. Met wit zal udat;
nooit gebeuren
door
renveen en andere zich hebben ver
enigd om gezamenlijk hun doel is
bereiken. Op de laatste jaarbeurs
had dit industrieschap een uitste
kende stand, waarin werd aange
toond. dat industrievestiging In die
streek santrekkelijk was vanwege
dc gunstige ligging, degrote be
schikbare arbeidsreserve, de relatief
lage lonen, e.d.
Juist voor dergelijke gebieden,
wuarin thans nog vrijwel uitsluitend
dc landbouw wordt uitgeoefend,
doet zich de vrsag voor wat de
psychologische veranderingen ijn
bij de mensen, die. daar wonen,
wanneer zij in do industrie worden
opgenomen.
Landbouw cn industrie
De arbeid in de landbouw is var»
geheel andere aard dan de arbeid in
de industrie.
De landarbeider werkt in dc na
tuur; zijn arbeid is ingesteld op
planten en dieren;- zijn arbeidstijd
past" zich. daarbij aan; voor hem is,
de vrije, tijdEbesteding geen'ernstig
probleem. Geheel anders de indus
triearbeider, Hij;.;.Werkt .„niet in de
natuur, maar in de.: fabriek. Zijn
arbeid voltrekt zich aan de, macul-
ne; zijn arbeidstijd eindigt om 5 a
6 uur in de middag wanneer de ma
chine wordt stilgezet; de eentonige,
gespecialiseerde arbeid aan de ma
chine doet hem na de arbeid naar
sterke prikkels tot ontspanning vee-
langen, welke hij vindt in café.
bioscoop en danszaal. Voor de in
dustriearbeider bestaat het probleem
van de massamens en de besteding
van de vrije tijd.
Een ander verschlL In de land
bouw bestaat een nauwe band tus
sen bedrijf en gezin. Vrouw en kin
deren helpen de vader mede in het
bedrijf. Het huiselijk leven wordt er
op ingesteld. Er is daardoor eün
ouderlingè band. die de gemeen
schap van het ge2in versterkt. Een
dergelijke gemeenschapsband ont
breekt in de industrie. Want arbeid
en bedrijf zijn hier volkomen ge
scheiden. Vader en dc grote kinde
ren gaan des morgens het huls uit.
leder naar hun fabriek, om tegen
de avond terug te keren, zonder dat
zij op enigerlei wijze onderling of
met het huisgezin in contact, zijn
geweest. In een. industriële omge
ving gaat iéder lid van het-gezin
meer zijn eigen gang en verzwakt
de gemeenschapsband.
Dit verzwakken van. het gevoel
tot een gemeenschap te behoren is
een ernstig gevaar. Want'de mens
heeft behoefte aan de bescherming,
die daarvan uitgaat. De landarbei
der heeft die bescherming in zijn
dorpsgemeenschap. Er is contacr
met de buren. In tal van streken
van ens Jar.d bestaat nog de tradi
tionele burenhulp by bevallingen,"
huwelijken, begrafenissen en ande-,
re voor het gezin belangrijke ge
beurtenissen. De kerk staat op het
platteland nog sterk in het centrum
en geeft als zodanig een belangrijke
geestelijk-zedelijke steun. In geïn
dustrialiseerde gebieden ligt de
zaak anders. De bewoner van een
grote stad gevoelt zich dikwyls als
een atoom in de wijde ruimte. Zijn
buren kent hij meestal slechts bij
naam. En de band met de-kerk :is
meermalen verbroken. 1
Nieuwe gemeenschap
Wat volgt nu uit dit alles? Dit;
dat dc industrialisatie bestaande ge
meenschappen verbreekt en dat wij
nieuwe vormen van gemeenschap
moeten zoeken, waarin de indus
triële werker zich voelt opgenomen.
De mens is een .persoonlijkheid, een
individu, en hij verzet er zich .te-,
gen om als nummer, als eeu raadje
uit een grote machine te worden
behandeld. Daartegen komt zijn ge-
voel als mens in opstand. Wordt dit
gevoel niet ontzien, dan ontEtaan
gevoelens van -wrevel en rancune
tegen een maatschappij, die zo wei
nig oog heeft voor de mensenwaar
de.
In dit licht moeten allerlei maat
regelen worder. gezien, die ten doel
hebben de band van de industriear
beider met zijn onderneming te ver
sterken. Het bevorderen van over
leg, het streven naar meerdere me
dezeggenschap. hetinstellen van
ondernemingsraden e.d. zijn maat
regelen, die iets van een 'nieuwe ge
meenschapsvorm kunnen brongen,.
Maar ook buiten de onderneming
moet dit doel worden nagestreefd
Hier hebben de kerken eer. grote
taak, waarvoor zij gelukkig meer
oog krijgen. Verder moeten worden
genoemd het verenigingswerk in al
zijn vormen (vakvereniging, gezel
ligheid, muziek, sport,' e.d.), het
vormen van wijken in de grote ste
den, het oprichten van buurthuizen,
het bevorderen van volkstuinen,
enz. Al deze arbeid kan crloe bij
dragen om de gemeenschap, die
voor de plattelanders bij opneming
in het industrieel milieu verloren
gaat. in een nieuwe vorm te doen
herleven.
Industrialisatie is nodig. Mo ar la
ten wij niet vergeten de Bijbelse
waarschuwing: wat baat hel een
waarschuwing: wat baat 't een mens
wanneer hij de gehele wereld ge
wint. maar schade lydt aan.' zijn
ziel! Daarom vraagt ook het'gees
telijk-zedelijk probleem van de In
dustrialisatie, dat van de mens,
onze volie aandacht.
Vragen in Raad over
Nederland—Noorwegen
ïn een schrijven aan de gemeente
raad. van Rotterdam heeft: de; burge
meester, mr P;;:J. Oudviërtige vragen;
beantwoord over de komer.de voetbal
wedstrijd Nederland—Noorwegen, die
waren gesteld door het raadslid, de beer
J. Wilschut (A.K.).
Na geweren tc hebben op de Informa
tieve bespreking, die de hoofdcommis
saris var politie te Rotterdam met een
bestuurslid van de K.N.V.B, heeft ge
had. schrijft de burgemeester, dat het
advies van de hoofdcommissaris om de
wedstrlj d óp een ander-tijdstip te: hou-
den dan op 6 Juni .uitsluitend gegrond
was op verkeerstechnische motleven. Op
een desbetreffende vraag deelt mr Oud
mede; dat het allerminst ln de bedoe--
ling heeft gelegen aandrang uit te
oefenen om dc wedstrijd bij voorkeur
op Zondag te houden.
Tenslotte is het de burgemeester ge
bleken. dal bet ovorieg tussen do
K.N.V.B; en de Noorse voetbalbond, niet
tot verschuiving, van de oorspronkelijke
tusEon belde overeengekomen datum
heeft geleld. Alleen zal de wedstrijd
een kwartier- later beginnen, waardoci
men althans enige-verlichting van het
spitsverkeer boopt te bereiken.
Op Woensdag 23 Mei a.s. zal" door
de Rotterdamse melkhandel v geen
melk worden bezorgd en zullen de
melkwinkels de genele dag geslo
ten zijn. Dit ter compensatie van
de 2e Pinksterdag. A ,x
