„Ik heb Tsjechoslowakije n groot
concentratiekamp zien worden
STOF VOOR EEN BLIJSPEL m
rs
Israël waakzaam ondanks
rust in Jordanië
Het schone voorwerp vraagt
een goede omgeving
Amerikaans journalist vertelt over
zijn diensttijd in Praag
Geval-Oatis staat
niet op zichzelf
Van zeer licht genre
-\
Ster van vroegere moefti sou weer
rijzende zijn
Jubileum R.M.I.
Rassenpolitiek in
Zuid-Afrika drijft
tot communisme
Machtig Brits
steunpunt
Kolonie van wilde
apen
Beoefenaars van Gebonden Kunsten
op de Jaarbeurs
Zaterdag 1 September I95];
VERTROUWELIJK ONDERHOUD MET EEN „SPION"
j Inhoud van papiermand
1 ging naar- politie
(Van onze correspondent te
New York)
npEH inleiding van het spion-
nageproces tegen William
N. Oatis, de Praagse corres
pondent van Associated Press,
lichtten de Tsjechoslowaakse
bladen de lezers in, dat A.P.
eèn centrum 'van Amerikaanse
spionnage was, waar onder de
dekmantel; van journalistieke
activiteit' belangrijk., nieuws
werd verzameld, Oatis had
- hierbij drie voorgangers gehad,
„getrainde spionnen" evenals
'h de eerste, A J.'
Goldberg; het „spionnage-cen-
trum" had opgezet. Hem en de
anderen waren dan ook „van
wege hun vijandige activiteit
da accreditatie-papieren ont
nomen."
Een ernstige beschuldiging
voorwaar. -Men kan zich voorstel
len dat ik collega Goldberg/sinds
1949 aain ce AJ?/stafvoor. de za
ken der V.N./ verbonden, daarop
met een; speciale blik aanzag bij
onze dagelijkse ontmoetingen. De
ze/goedmoedige pijproker een
spion?; Welk geloof viel er nu nog.
te schenken aan zijn verhalen
omtrent zijn kort verblijf in ons
land, toen hij in September 1944
met /de.,. luchtlandingstroepen uit
Engeland mee kwam om bij Gra-
ve: voorraden en oorlogsmateriaal
aan de grond te zetten?
Ik heb tenslotte de stoute schoe
nen a angetrokken en hem ge
vraagd, me iets té vertellen van
zijn Praagse activiteit. „Accredita
tie ingetrokken vanwege mijn Vij
andigheid? Mocht wat! -Daar 'is
nóóit. enige sprake van geweest.
;Uc heb tot de laatste dag van
mijn werk in Praag in de beste
verstandhouding gestaan tot de
Tsjechöslowaakse autoriteiten. Ik
heb Tsjechoslowakije zien veran
deren van een moderne democratie
in: eèn groot concentratiekamp. Ik
:heb er de kneveling van de pers
- meegemaakt. Ik heb. mijn mening
over - wat. ik waarnam nooit onder
stoelen of banken gestoken,; maar
publiceerde nooit iets zonder veri-
ficatie ter officiële plaatse. Het
intrekken van mijn papieren is 20
- onwaar,dat" ik jé kan vertellen
dat.ik integendeel geregeld verlof
kreeg het land wéér binnen te ko
men als ik het voor dienst moest
verlaten.in Juli 1949 bén ik nog
uaar "Frankfortgeweest om een
nièuWetriptiek" te halenvdof on
ze dienstauto. Toen stond mijn te-"'
- rugkeer naar de V.S. reeds vast.
Ik_was": namelijk in 1S48 naar
Amerika teruggeroepen omdat
mijn vader "stervende was en heb
die ^gelegenheid henut om er met
mijn directie over te. spreken, dat
ik.-na;.zes' jaar; overzeese dienst
wél weer eens erg graag mét mijn
gezin ih het vaderland zou willen
blijven: Begin 1949 werd me dat
toegestaan en -lik heb toen vijf
/maanden voor mijn vertrek 'mede
deling daarvan gedaan aan de
Tsjechöslowaakse autoriteiten' om
hun -tijd 'te géven, de papieren van.
;myn opvolger te onderzoeken en
goed^te keuren.
Mijn opvolgers, Oatis; iacluis,
hechten er evenals ik de groot-
ste"waarde 1 aan het nieuws dat
we vergaarden zoveel doenlijk
te/ toetsen. Die journalistieke
nauwgezetheid hebben ze waar-
scbijnlijk voor nieuwsgierigheid
V; aangezien. Maar mij hebben ze
:Üatnooit voor de voeten ge-
worpen.
TT) IRECTE censuur was ér niet,;
•*-/ /wel; censuur-achteraf. Dat
.moemen, ze verantwoordelijks-
■/h'^dSrcensuur. Twee van'mijn op-,
volgers; zijnin l95u evenals trou-
■wéns verschillende, andere corres
pondenten, uitgewezen wegens
.„Qh-objectieve.berichtgeving".
Maar ze; wisten vooruit wat; voor
berichten.we /uitzonden. Want de
teleprint, die ons Praagse bureau
dirèct met ons bureau rte Londen
verbond,-'was geleverd door de
Tsjechöslowaakse: - telegraafdienst
met. toestemming .der autoriteiten.
Elke Uitzending op de teleprint liep
over -hun 'net én kon door hen
wórden gecontroleerd.Alle tele
foongesprekken werden afgelui-
Het oudste dochtertje van dé re-'
gerende groothertogin van Lu-
"xemourg, prinses Marie Gabriëlle,
Heeft zich verloofd mei de. Deen
se graaf. Knud Holstsin. Ledra-
b org. In November gaat het jonge
paartróuwerC. Deprinses heeft
reeds'naam gemaakt als beeld
houwster.'Deze ongedwongen foto
is genomen ophet strand van
Cabasson, Frankrijk. -
sterd. Ik had, zoals trouwens1 r al
ïriijn, collega's, de bewijzen dat
mijn post geopend werd. Desnip
pers uit onze papiermanden wer;
den dagelijks door de huisbewaar
der naar de politie gebracht. Eén
van mijn eigen Tsjechöslowaakse
employé's vertelde me door de
politie als spion in mijn bureau te
zijn - geplaatst. Maar ik wasvrij te
gaan waar ik wilde, totdat er
bepaling kwam die voor iedereen
een speciaal permit voorschreef
voor reizen boven de 48 uur.
Ik weet"van Oatis. dat hy niet,
minder op objectieve berichtge
ving gesteld was dan ik. We ga
ven berichten, geen commenta
ren, maar het was _uiterst moei
lijk van officiële instanties de
inlichtingen te verkrijgen die
nodig waren, ook per telefoon.
Ik wilde eens een stuk door
sturen over de Ionen in Tsjecho
slowakije. Maar hct hoofd van
het statistisch bureau van het
departement van Arbeid wei
gerde elk gegeven. Op de een
voudigste vraag ving je bot
Een geïllustreerd tijdschrift uit
België had ons bureau gevraagd,
materiaal te verzamelen voor een
artikel over do Tsjechöslowaakse
speelgoed-industrie die zijn best
deed de plaats van Neurenberg in
te nemen. Ik heb me daarvoor tot
elke mogelijke instantie gewend.
Maar nee, men weigerde me toe
te laten tot een fabriek en weiger
de zelfs illustratie-materiaal door
hun eigen fotografen voor me te
laten maken. Hetenige dat. ze me
wilden geven waren wat onbruik
bare catalogus-illustraties. Het
laatste motief ..van weigering om
een fabriek .te laten zien was no-
tabene dat dit de productie zou
E* NIGE weken geleden stond
rif de Amerikaanse-journalist
William Oatis fe Ptaag terecht
onder beschuldiging van spion-
hage. Hij hoorde tien jaar ge
vangenisstraf tegen zich eisen,
nadat hij op verrassend vlotte
wijze' schuld had bekend.
Onze correspotident- ie
New Y o rk vond ih dit pro
ces en in de commentaren van-
de Tsjechöslowaakse pers aan
leiding om eens te paan praten
met een van Oatis' voorgan
gers, A. G. Goldberg, die zich
met genoegen bereidverklaar
de zijn visie op de beweerde
spionnage te geven. Uit zijn
relaas blijkt, dat/ het voor een
Westelijke journalistin Tsjecho-
sloinakye vrijwelonmogelijk
schijnt- te zijn, aan de kwalifi
catie „jpion^
te ontkomen.
Brand op Noors schip
liep goed af
VLAARDENGEN. Door resoluut
optreden van dé Vlaardingse brand
weer kon de brand aan boord van
hét Noórsè motorschip ..Carrier" be
perkt blijven tot de machinekamer.
Voor de Rotterdamse brandweer met
een drijvende spuit, voorzien van.
sehuimblusmateriaal. arriveerde, had
zich een." aantal Vlaardingse brand
weerlieden vrijwillig aan boord "van
het schip begeven óm. alle trekgaten
af te dekken; en met schuimblus
materiaal de brand te bestrijden.
Toen de Rotterdamse brandweer ar
riveerde kon men de vuurhaard be
naderen en was men de brand vrij
spoedig meester.
Nieuwe zaak fa. Jacobs
Het nieuwe herenkledingmaga-
zijn Jacobs aan de Jonker Frans-
straat 50 bood gisteren een wel zeer
feestelijke aanblik door de talrijke
bloemstukken, die cliënten/ fabri
kanten én vriendin, hadden gezon
den ter gelegenheid van de ope
ning op .die dag. Het gehele inte
rieur maakt een bijzonder ver-,
zorgde indruk, niet het minst door.
de praktische indeling en. de door
de. fa. Tournier ontworpen verlich
ting, welke het midden houdt tus
sen dag- en avondverlichting. Vele
relaties maakten van dé' gelegen
heid gebruik._de heer Jacobs geluk
te ..wensen;,"i
njsche aanleg een oplossing vindt
waar de officiële en semi-offidele
rechtskundigen wanhopig worden.
Tegen deNapolitaanse' achtergrond
heeft zich het volgende familie
drama afgespeeld:
Marcello B. was een charmante
Marcello B. was echter nog te vorm van dubbel gehuwd zijn)'*»
jong en te onervaren om te weten, de wet mag niet meewerken nÜ
dat van bruiloften bruiloften ko'- iets strafbaars.' Bovendien zou 'EnZ
In Napels is een proces aan de men.... Elia, horende, dat Marcel-. hei vertikken,, om voor een vrouin
gang, waarover zich alle lagen-der lo gelukkig was, wilde ook geluk- en een zoontje te zorgen die-niet;
bevolking opwinden.- Misschien dat 'cig worden. Maar toen Elia op de. van -hem zijn eh nooit van hem
een blijspelschrijver mei Salomo-' burgerlijke stand verscheen, kon geweest zijn'.
hij vernemen, dat hy reeds geluk- De kerk nu komen aan
kig, gehuwd, heldentenor en vader een teer punt de kerk verleent"
was en wel in Milaan. Elta begon ook geen medewerking tot oplos,
te 'lachen, maar zijn aanstaande sing vanMarcello's huwelijk om"
niet; zij sloeg alarm en liep naar dat er'een kind is. Toen was er
de kadi. - een jurist die Marcello trachtte te
De kadi zei, dat de wet in deze overreden zijn eigen zoontjeto
jongen om te zien en om. te ho- kwestie niet voorzag. Men kan in adopteren, maar toen zei een on
ren, taant Marcello 8. beschikte Italië niet scheiden; soms kan een dere jurist: ,J?at kan niet u-ant
over een vrouwenhartensmeltende tweede huwelijk mogelijk 1gorden het kind, heeft al een papieren vn.
tenori Een operettegezelschap gemaakt zonder het eerste tot een der. Ejia die in staat is in ziin
spitste het oor cn toildè Marcello puinhoop te maken; kinderen blij- levensonderhond te voorzien
B. wel engageren voor een toer ven altijd „van de rader". Als Deze Gordiaanse knoop mast
door de provincie en een koor- echtgenoot heette Marcello: Elia doorgehakt worden. Als nu Mar-
rneisje van hel gezelschap wilde B., das was zijn zoontje volgens cello B. eens veroordeeld zou.tvor-
graag Marcello B. engageren voor de wet een zoontje van Elia. Als den wegens valsheid in geschrijf*
een loer door het leven. Marcello Marcello was Marcello een: vrij- dan zcu men een begin van eer
B. werd tot heldentenor gebmnbar- 9^cl die niet huwen kon, maar oplossing hebben.... Neen, 200*
dcerd en tot echtgenoot. Dat Iaat- 'lu kon ook «iet huiven, .omdat er de advocaat van Marcello, „lemard
ste kostte echter kracht, went koordame is dte weet te zwe- wel veroordelen voor het pleaèn
Marcello was te jong, om zonder ?€n> dat zij toel met hem getrouwd van valsheid in geschrifte gaat niet
toestemming te kunnen trouwen, ti, cn of zij «u Celli tegen hem als men de gepleegde valsheid zei.
Die toestemming kreeg Marcello zept dan wel Elta: dat blijft haar ve niet herstelt!"
niet, omdat hij ruzie had met zijn hetzelfde..Hierover nu staat Napels op yn
vader èn over de muziek èn over Ook de echte Elia is vrijgezel, kop.
het koormeisje. Marcello B. vond maar zijn papleren zeggen dat hij De familie B. zucht, piekert be
er het volgende op: hij had een wettig gehuwd en 7jader ts. tedere tongt en Huilt,
broer die 6 jaar ouder was en verandering in deze 'toestand, al- En Elia's bruid denkt er óvèr
op naam van die broer, Elia, liet dus de Napolitaans-Italiaanse ju- een andere man te zoeken dn*»
hy 2ich inschryuen-en-hutven. risterij. voert tot bigamie (een eeh man die enige zoon is.'
belemmeren! Tenslotte lukte het
ree tot iemand door te dringen
aan. wie ik zeven vragen voorlegde,
die me aan het artikel zouden
kunnen helpen. Die vragen moes
ten eerst officieel goedgekeurd
orden Het antwoord moet
'ik nog krijgen.'
Ik ben tot aan mijn vertrek, on
danks ons verschil van overtui
ging, op de beste diplomatieke
vóet geweest met "alle instanties. Ik
ging. ook met; verschillende
Tsjechen persoonlijk om, maar na
tuurlijk menigeen was na alle
huiszoekingen en arrestaties te
rughoudend-en voorzichtig, niet
uit wantrouwen maar uit de angst
waarvan een ieder onherroepelijk
de dupe wordt die leven, moet in
een dictatuur-staat".
'V. (Van onze correspondent) -
JERUZALEM Naar het uiterlijk der dingen te oordelen is de rast
in Jordanië weergekeerd. De mitrailleurs van het Arabische Legioen in de
Oude Stad Jeruzalem, die zich de eerste dagen na de moord op koning
Abdoellah telkens Heten horen, zwijgen, het collectieve huisarrest, dat de
bewoners van het Arabische Jeruzalem was opgelegd, is opgeheven, aan
de stroom van arrestaties is, volgens buitenlandse bezoekers, een einde ge
komen en sinds enkele dagen is er weer verkeer vU de Mandelbaum-
doorgang van het Jordaanse stadsdeel naar het Israëlische en omgekeerd.
wondera^r van Hitier alle mede
plichtigheid aan de moord op Ab
doellah en typeerde hij de aan zijn.
Maar deze uiterlijke terugkeer
tot de normale gang van -zaken
houdt nog niet in, dat men de ont
wikkeling bij. de naburen niet meer
met1 belangstelling zou volgen.,'Dé
aanslag van de21-jarige kleerma
ker op de ..meest, vooruitstrevende
vorst, in hét Nabije en Midden-,
Oosten heeft 'daarvoor al te zeer de
vrede-en dè stabiliteit van'dit'deel
der wereld in gevaar, .gebracht.
Voor Israël, kunnen de consequen
ties daarvan vèr strekken en re
gering en weermacht leggendan
ook, de grootste waakzaamheid aan.
de; dag;..Ti";'
Die waakzaamheid acht men hier
vooral geboden,1 omdat de moord
óp de Jordaanse monarch een-di
rect resultaat was van','s konings
kennelijke bereidheidom vrede
met Israël te sluiten. AbdóeUah s'
bewondering voor het Joodse kolo
nisatiewerk -was ook Jn ,deAxabK.
sche wereld algemeen bekendiMen
wist hoezeer hij vrede met zijn
buren wenste. In April 19'48 washij
het; die on dubbelzinnig. Jh'et; recht
van de Joden op een -eigen bestuur
in een onder Arabische souvereini-
teït staand Palestina/bepleitte'en
vlak voor hetuitbreken van de
oorlog tussen. Joden -en/ Arabieren
ontving' hij de tegenwoordige 'mi
nister van r Arbeid, Gol da ";Myerson,
in audiëntiehals een. laatstepo ging
om gezamenlijk gewelddadigheden
te voorkomen.\Hü nok was .het.die
in November, 1948 "openlijk /'ver-,
klaarde, dat „verderestrijd m .Pa
lestina nutteloos" was. Een jaar
later bood hij vrede aan in ruil
voor een haven aan. de Middelland
se Zee en 'enige tijd geleden 'gaf
hij toe, dat de Joden.- rechten.; kon
den laten golden ophun.1 heilige
plaatsen in-de Oude Stad 'van 'Je
ruzalem.
Het is dus werkelijk' geen wón
der, dat de Israëli4 hémmet1 an
dere ogen beschouwden dan dé
heersers in de overige landen van
de Arabische Liga. Hun- waarde-
1 ring spreekt .-uit '7. commentaren,
die de Israëlische pers aan de
toestand in Jordani'i wijdde. -
Het is voor de Israëli aan geen
twijfel onderhevig, dat hier de
vroegere moefti van Jeruzalèm,de
vijand der Joden Chaj .Amin ial
Husseinï, de hand' ih het spel; had,
ook al ontkent déze vroegère be-
adres gerichte beschuldigmgen als
,^ngels-Zionistische kwaadspreke
rij". De moordenaar was een van
zijn felste medestanders.
In dit verband wijst men in Is
raëlische kringen ook op het feit,
dat de aanslag op. Abdoellah een
nieuwe schakel vormt in de keten
van moorden op staatslieden, die
een wapenstilstandsverdrag met
Israël tekenden'. Nukrashi Pasja, de
Egyptische premier, kolonel Zalm,
de Syrische dictator en Ryad a
Soelach, de Libanese minister-pre
sident, vielen allen onder moorde
naarshand. Van h:n werd stellig
Ryad door volgelingen van de
Moefti gedooden wanneer men in
aanmerking neemt dat er de laat
ste tijd in Jordanië een toenemend
verzet tegen AbÓoeliah was ont
staan wegens .zijn pro-Engelse po
litiek en zijn .streven om het .con
flict met Israël by .te leggen, vimtt
men alle grond voor de bewering,
dat de ster van de beruchte Groot-
Moefti van Jeruzalem opnieuw aan
het 'rijzen' is.
VU AS DE. EERSTE DRUK nog
v v te gebrekkig, in de thans
verschenen vjjfde druk blijkt Cas
par HÖweler's „Inleidingtot de
muziekgeschiedenis" tot een voor
treffelijk leerboek geworden. In
zyn overzichtelijk ingedeelde en
door H. ,J. Paris te Amsterdam
prachtig uitgegeven werk beschrijft
HÖweler de muziekgeschiedenis als'
een evolutie, in functionele samen
hang met de ontwikkeling van het
totale cultuurbeeld. Vergeleken bij
vorige uitgaven is de laatste druk
op verschillende punten uitgebreid
met zijn informaties over hui-
van Borneo, ilbistra-
tie uit Caspar HÖweler's voortref-
lijke „Inleiding tot de muziek
geschiedenis".
dige Nederlandse componisten en
musicologen is het boek zeer up-to-
date; eèn principiëlenieuwigheid 1
en de taal; onderging een zuivë-;
ring. Ven /groot belang: is hét dat
deze uitgave-verrijkt werd:met';af
beeldingen v uit Höweler's Platen
atlas, niet alleen meer1;, met Ioiitér
op de muziek betrekking hebbende
illustraties/ maar ookmet. afbeel
dingen van' schilderijen,; toneel-;
inrichting e.d., die typerend, zijn
voor een stijl of periode.' Het voor
beeldige werk zij liefhebbers en
muriek-studerënden met nadruk
echter niet de studenten - van. een
Conservatorium warm aanbevo-
lexu
De beroemde-' Belgische- musico
loog prof. dr. Ck. van den ;Borren
h eeft zijn met grote nauwgèzétheid;
en onderhoudend geschreven /stu
die „Geschiedenis van 'de ihuziëk
in; de Nederlanden" voltooidj-hét
tweede deel is thans/bijde /Wereld
bibliotheek te Amsterdam versche
nen. Het is een prachtiguitgege
ven .standaardwerk. Helaas 1 echter
is de schrijver, een weinig éénzijdig,
geconcentreerd geweest op het eer
biedwekkend aantal muziekwer-.
ken, waarmede hijzelf in contact
kwam;, uiteraard, was dit ïn gro
tere mate het geval met de Belgi
sche dan met de Nederlandse mu
ziek, Een zo belangrijk meester als
Willem Pijper wordt b.v, zeer in
het kort en onvolledig behandeld
en Benoit veel uitgebreider, dan
Diepenbrock., Van den Borren had
tot principe alleen over reeds over
leden componisten te schrijven. Te
betreuren blijft1 het gevolg: reeds
lang. ingeburgerde werken/zoals
b.v. van H. Andriessen, wérden
niet/genoemd. Wanneer men naast
dit werk zich nog publicaties
o.a, van E. Reéser over de jon
gere muzi é/v
beschikt «Eïrmek.
geheel,, dah geen enkele vakmajof
serieuze' aiVnateur kan missen: an
den. Borrei <3!^
jectief-web., -
dé lezer miteneesleept doorde irse
belangsteltrijving van de scher
voo r ..zijn c'
Walter iwi Hmwinh
„Drie Tonmittel der Musik" (bij
Irmgard Auras te Apeldoorn). In
230 stellingen met vele muziek
voorbeelden ontwikkelt de thans
7I-jarige schrijver zijn theorieën,
waarover hy lange tijd in ver
band met de Nazi-activiteit (ver
nietiging van manuscripten!)
niets publiceerde. Het is een knap
en streng werk, waarin de zes
„Originalintervallcn" de grondslag
voor alle verklaringen vormen.
Voor de meeste amateurs is het
niet te volgen, voor musici echter
interessant.
PIET MöHKINGER
Hedenherdenktde: heer J. Don
ker,. baas in eem-der-fabrïeks-afde--
Tingen bij de N.V. de Rotterdamse
-Melkinrichting aan ;dePersoons-;
„dam de .dag. waarop hy voor 40-
jaar. bij deze melkinrichting in.;
"diénsttrad. /Vanmorgen werd hij
in eén 'bijeenkomst- van directie'1
e'n. personeel gecomplimenteerd,
waarbij de directie hem een cadeau
onder couvert aanbood. Namens
hot/personeel en naniens de voet
balvereniging RiM.I. werd hem
eveneens een .geschenk aangeboden.
Na deze huldiging volgde een re
ceptie voor de' overige personeels
leden, waarna de 'jubilaris de dag
vérder in huiselijke kring door
bracht;/
„Kota Baroe" wordt
Dinsdag verwacht
Hetpelgrimschip „Kota Baroe"
van' de Koninktij ke Rotterdam sche
Lloyd,- bet enige'-Lloydschïp dat dit
•jaarr Indonesische bedevaartgangers,
van y Indonesië naar Djéddah heeft
gebracht.; wordt, onvoorziene om
standigheden voorbehouden,- Dins
dagmiddag om één uuraan - de
Lloydkade te Rotterdam verwacht.
DURBAN. Manila! Gandhi, /de
zoon van Mahatma-Gandhi,. heeft'
minister-president Malan inèch
briefgewaarschuwd, dat :de apart
heidspolitiek van de Zuid-Afri
kaanse regering. de mensen naar
het communisme dryft.
Gandhi, die enige: tijd geleden
gevast heeft uit< protest, tegen hét
rassenonderscheid, schrééf aan/Ma-
Jan, dat. de regeringspolitiek vde!
mensen het recht om hun persoon
lijkheid ten volle: te ontwikkelen
ontzegt. „Terwijl u aan de ene kant
uw energie gebruikt om het-godde
loze communisme 'de kop in te
drukken, zal uw apartheldspblitlëk
de mensen, of zij het willen of niét,
naar het communisme drijven".
Minister Stikker naar
San Francisco
DEN HAAG De minister' van
Buitenlandse Zaken, mr D. U; Stik
ker, zal hedenavond om tien uur
per KLM naar New York1 vér trek
ken. Vandaar zal hij zich naar San
Francisco begeven.
Na de conferentie te San Francis
co gaat minister Stikker via/Was
hington naar Ottawa..- 'j
Hij zal omstreeks 20 September
in Nederland terugkeren.;
Minister Wemmers opent
BOVAG-congres
DEN HAAG. Minister H. H
Wemmers zal op 6 September ia
het Schevenir.gse Kurhaus het in
ternationaal congres van aütohan-
delai en en garagehouders openen.
Dit congres/staat onder -presidium
van mr. A. F. H. Jansen, voorzitter
van de BOVAG, de Bond van'' Au-,
t oh ande laren en Garagehouders
Aan. het congres, dat drie da|êa
duurt, zijn enige feestelijkhedenW 1
excursies verbonden. -
Enige uren voordat de /film Othello
zijn wereldpremière op het festiva; je
Veuetie zou hebben, werd zij door
Orson Welles teruggenomen Hij zej
dat hij rijr. Inzend ir.^ teruggetrokken
haa. omdat ce enige kopie van de film
m haait gemaakt was en commercieel
geen goed© indruk zou maken. Op een
opgewonden persconferentie verielde
Welles, dat de kopie voorzien was van
een Italiaanse geluidsband; Douane-
moeilijkhetlen hadden het onmogeWk
gemaakt de Engelse versie Ujdig in
Venetië te hébben. Wanneer nu de pre
mière zal p'.aats hebben, kon nle: wer
den gezegd.
OIJUKÜKERK A.L). IJSSEL
-Bij de: alhier In De Schans /gehou
den sportdemonstraties waarvan wa
reeds- een beknopt verslag gaven, wer
den ook wedstrijden .gehouden Mussen.
Sparta, uit Krimpen aan de Lek ea
OKK alhier.
Deze bestonden uit: brug, rek, tafel-
springen ;en vrijen oefeningen. Hierbij
toonde - Sparta rich de meerdere van
OKK. Sparta behaalde 230,9 punten.te
gen OKK '220,5 punten.
Gibraltar, een stad van ongeveer 25.000 inwoners, voor het grootste
deel Spanjaardenheeft de sfeer van Hoorn of van Bergen op ^ocm.
In het hotel, waar geen ruit heel is en geen deur recht staat, omdat
vier maanden geleden een munitieschip in de haven ontplofte, zitten
drie Engelsen met geduldige gezichten patience te spelen. Uit de pro
testantse kerk aan de overkant dringen, doordat het op. straat zo-stil J£(ll*ïï Q-ls OEOVlflCIG-
is de psalmen tot in het hotel door.
Ik had niet gedacht, dat Gibraltarr één der belangrijkste steunpunten SlQÜJG
van het Britse Rijk, een wereldstad zou zijn, maar de overgang na het
hete, bruisende, kokende Algaciras, waar de luidruchtige ^ondags-
markten ïn volle bloei stonden en waar letterlijk iedereen op straat
leek te leven, is wel heel merkwaardig. Hel tegemoet varen over de
bleekwater-blauwe baai van Algeciras, waarin eèn paar kleine haaien
hun vinnen lieten zien, had trouwens ook van alles doen verwachten
niet Hoorn of Bergen op Zoom.
De Engelsen leven er zoals zij
altijd in den vreemde hebben ge
daan: ze blijven zichzelf. Elke mor
gen om half tien gaan aan de voet
van Europa's machtigstevesting "de
dames tennissen. Zij oefenen wel
niet voor Wimbledon, maar zij spe
len toch een heel behoorlijke partij.
Haar mannen spelen cricket op kei
harde rotsvelden, waar: geen sprietje
gras op groeien wik. Er zyn velé
clubs, waar je als exotische bijzon
derheid/zelfs buitë ri. -kimt/zitten;
mits "deMiddelland^ 'Zee niét te,
woestis kumje; ef roelen. pf-met/je
■auto/in;;eehkwartier: vanhet ;ene
einde naar het/andereVrijden, Die
auto - draagt de "goed-Noordh olland-
se.-letter G, maar dat/M"de?G van
Gibraltar,
Zelf heb ikop /een/ morgèn ./yoor
ongeveer/ een dubbeltje 'de -büs"ge-
nomen naar het.einde van. Europa.
Europe's Point heet niet.helemaéi.
tére cht" 20:' bet-: Spaanse', stad j e •;Ta-
rifa, wat .meer naar/ ZhetJ-/Westen,
ligt'-nog iets Zuidelijker. 'l
Zittend op het kleine strandje
achter' me de rotsen met eenpaar
vijgebomen en twee Engelse sol
daten, die geteisterd door de hitte,
de primitieve heren-kleedkamer op
kalefaterden heb ik toen ge
peinsd over het merkwaardige feit,
dat ik hier, temidden van.de bun-,
kers en andere militaire werken,
zo maar mocht zitten. zonder te
zijn aangehouden en zonder één
schriftelijke of mondelinge - to'e-
Stcmming.. -
Ik was /door1 een 'romantische
tunnel' afgedaald, die daar zeker
niét was', aangelegd .voör?;dé^zwemZ
mers. ^.Jk geloof wel - dat 'tmag,
maar ik 'heb - er nietsover te zeg
gen,;-—I'm. - not in - charge" —vin'
diegeest,/: hadden /de /soldaten ge-
antwoord,, aan „wié ik/vrbegof dat.
nu wel/kén,/ dat rondlopen door.cn
over, een vesting.
f. Hetantwoord 'lagvoorde/hand:
van ':de,/eigenlijke, -vestüig;rzie -je
toch/iidêtsf';/want die ligt,'achter
wèl bewaakte/tunnels, ia ;de - rots.
Honderden Spaanse arbeiders ko
men er. elke dag "werken; zij .ma
ken 's middags om vijf uur de Gi
braltar .Main Street tweemaal zo:
druk als de Amsterdamse Leidse-
straat. Je hoort nu en dan ontplof
fingen; je ziet niets.
Wel zichtbaar is het imposante
vliegveld (1,5 km lang), voor het:
grootste deel als een pier in zee
gebouwd. In-de, oorlog werd het
belangrijk uitgebreid; de Engelsen
gi ngen'; dasrb ijméthun;verin aarde;
efficiency té- werk doorde bijna
twee mïlhoérii ton ;puinr, "dië in" de-
rots overbodig waren, te/gebruiken/
voor hét vliegveld.--.k,. 'l-
Er'is; en er /wordt /dus binnen 'er
buiten ..de//berg eén geweldig werk
verzet. Bitter-emstig,- maar dat
neemt niet''.weg' dat de. legerorders'
'op;1 gezetie'tijderi/mededelin^enbe--
vatten- over de stand van zaken in;
de! apenkolonie! Op de rots' van
Gibraltar wonen, zoals-u weet,-de"
enige wilde apen''van"-Europa. '/-4#-
X: f ij j/g/x'ERlCVAN DER; .STEEN;
Tot nu toe leer
den de kinderen
het alphabet uit een
dik cartonnën kleu
rig prentenboek. U
weet wel van/ A. is
een aapje,' 'dat. uit
zyn poot eet en van
de bakker, die ons
brood; bakt.,Er
kwamen ook linnen
prentenboeken, die
niet uit elkaar la
gen voor, het" alpha
bet .in ons hoofd
was geprent, maar
het bleef een boek
je. Nu krijgen de
kinderen 'het heel
wateenvoudiger.
Telkens als ze hun
neusje snuiten-
wordt hun een let
ter geleerd. Boris
van Wijk ..immers
drukte het A.B.C.
met nieuwe be
grippen en dc cij
fers van 0 tot '9
op een kleurig en
fleurig kinderzak-
doekje, dat cok als
wandversiering in
de kinderkamer he
lemaal niet zou. misstaan. En dit
zakdoekje is één van "de voorwer
pen, die te zien zullen zijn in-de
collectieve stand van de Vereni
ging van Beoefenaars der Gebon
den Kunsten op de Utrechtse na-
jaarsbeuxs.
Wat wil dezevereniging? Het
antwoord daarop is niet 20 eenvou
dig te geven. Daarvoor verschillen
de deelnemersonderling wellicht
té :Veel van instelling, e'n opvatting'.
Het zijn geen fabrikanten, dié hun
ontwerpen maken voor duizend
exemplaren tegelij k, m aarhet zijn
evenmin alleen ambachtslieden, die
unica vér vaardigen. Allen die', hier.,
aanwezig zijn echter hebben de^
schoonheid lief en proberen daar
van te getuigen in de voorwerpen,
die hun ateliers of werkplaatsen
verlaten. Of zij nu het handwerk
beoefenen of in de industriële
vormgeving het schone najagen, zij
allen willen voorwerpen maken,
die een dagelijks terugkerende
vreugde schenken aan de gebrui
kers. En met die voorwerpen- kan'
ook "de huisvrouw weer vaak
scheppende arbeid verrichten. - Hét
was de heer Zaalberg, die zelf met
sier- cn gebruiksaardewerk. aanwe
zig. zal zijn, die deze opmerking
maakte. In ieder geval ..wist hij het
best de geestdrift voor de -schone
vorm over te brengen op de luiste
raars toen in een persbijeenkomst
de bedoelingen Van -.de vereniging
werden uiteengezet. Iets' van de
vreugde van de maker moet als.'het
góed is in het voorwerp overgaan,
zo betoogde hij. Als eén van 'de
kenmerken van de kunst,van deze
tijd noemde hij de eerlijkheid! Het
voorwerp .moet eerlijk /gemaakt
zij iv ge tuigen van. vakmanschap én
bestaan 'uit i het- beste/i/niateriaali
Goeditevan verhouding, -/vqrm."en
klehri-zijh.'En .wipi-ojj/detjuis'te^ij-"
ze,voor1 dezeL schone voorwerpen
waardering //wil oogsten/zaUéüt
Kirtderzafcdóekje,; met,: alphabet;:; wn
r Boris van Wyk.
moeilijk alleen kunnen. De combi
natie zal eerst de fraaiste effecten,
teweegbrengen en aanleiding zijn
voor een volledig genieten. De
kunstenaars kunnen elkaar derhal
ve niet missen. En daarom'is aeza
collectieve deelneming zo_ belang
rijk. Als het goed is zal zij het be
gin moeten zijnvan een jaarlijkse
herhaling. De heer Zaalberg.zag.in
zijn Verbeelding reeds1 een/afzon
der lyk paviljoen gereserveerd
voor; allen die. eerlijk willen wer-?
ken eri zich .willen gnderwareu
aan. het .oordeel, van een^jutït zodat,
ieder dié daarin belangstelt aes-
thetisch; verantwoordé/voorwerpen
op de Jaarbëurs1 bijeen zou vinoen,
De. inzending van de vereniging»
wier streven aansluit op de /vA^,'.
K, voor de oorlog'; een bekende,
verschijning op'de Jaarbeurs; komt;;
onder, de' brug- tussen/het/tweede/
en derde gebouw. De standzaJ
worden ingericht door de archive-
Rietveld. In het midden komen m-
tan en rieten meubelen metjgor-
dijn- en' .beklcdingsstoffen.
omheen worden de andere deeae-
mers langs de „rooilijn" gegroe
peerd. ;'-/.
'Als de-beurs haar "deuren opent
zal er nog wel gelegenheid'^ljn
over de inzendingen zdf te schrij
ven. Laten wy nu volstaan metida
vermelding, dat er behalve aarde-.
werk, dat met de hand werd- ver*
vaardigd ook industriële producten
aanwezig zjjn. Met bekledingsstoi*
feri is ;het aT evenzo gesteld. Ver-
der; kómen er bedrukte stoffen,
fraaie Nederlandse en Deense lam*
pen, dierfiguren van stro ea-ver
nuftige en sierlijke boekenrekken
en veer interessants meer..
In iet? gevalleen ieder, dié.er
van'hoimooie en doelmatige
voorwerpën- om .zich .héén. te heb-/
;beh:zal/goed/doGn/deze//conectieve',;
inzending niet voorbydè/Ic^efl*
