SSt. Mens en schip vechten tegen
een kolkende zee
«t|
site!
Stormreis van
m.sMarken
m$Mv
Jn het centrum: roetzwart
en bladstil
Slecht weer? Welnee9 meid
het waaide een beetje
M J
Mmm
i.ïtel
sém&z
Plenty deining
Kokende massa
Grote bloemkool
bsn s
Valt niet mee.
[Vrijdag 21 September .1951
5
«ft&jssuq
'KtWAv:V
-Aan boord m.s. Marken
Noord Atlantic, Aug. 1951
T TET kan soms raar gaan in
JlI de wereld. Wij hadden
een poosje in Indië rondge
scharreld, kwamen daarna met
een prachtlading thuis. Dat
was begin November. Onze
vaacbeurt was zodanig, dat wij
een mooi poosje thuis konden
zijn. Maar ja, de Regering klopte
op de deur: een schip is om
mee te varen. „Even kolen ha
len uit Amerika", aldus luidden
de orders. Een dag later zaten
wc alweer op ree.
De gehele uitreis was 't pracht-
weer, dat was in de November-
xnaand op de Noord Atlantic een
meevallertje! Onze laadhaven was
Baltimore. Wij waren op een Zon
dagmorgen vroeg met het werk
gereed en hadden zodoende nog
een rustige Zondagavond. Maan
dagmorgen om 8.00 uur werd met
kolenladen begonnen en die zelfde
dag om 4,00 uur 's middags zat er
9700 ton in. Het schip lag op zijn
merk. 's Middags werd het som
ber weer, om 5 uur begon het te
regenen. We hadden inmiddels het
schip uitgeklaard, het was 6.30
uur 's avonds toen ik het grote
kantoorgebouw verliet; een taxi
bracht me aan boord. Je denkt
even aan thuis: dit «weer en dan
fijn achter de kachel en geen zor
gen! Ineens schoot het gezegde
van mijn vrouw door mijn hoofd:
,,'s Maandags-visite, de hele week
visite". Ik maakte ervan: ,,'s Maan
dags slecht weer, de hele reis
slecht weer."
's Avonds 7.00 uur zouden we
vertrekken; alles was op dat uur
besteld. De barometer stond laag
en daalde nog steeds; Zuidelijke
wind en regenen maar. Het was
echter nog 10 uur binnenvaarwa-
ters varen voor we de loods kon
den ontschepen en we weer in
volle zee zouden zitten, het was
echter goed zicht. Een paar uur
later toen de loods ontscheept
was, ruimde de wind, het wolken
dek brak, maar de wind nam toe
tot stormkracht uit W.N.W., dat
was bijna recht van achteren, de
barometer liep op en de eerste
diepe depressie trok snel van ons
weg. 's Avonds was het handzaam
weer, maar er bleef plenty dei
ning in, het water.
Woensdagmorgen na een korte
stilte begon het weer uit het Z.O.
te waaien, de barometer daalde
nog veel harder, dan dat hij ooit
gestegen was. 's Nachts werd het
weer storm uic Z.O./Z.Z.O. "We
namen stukken water over, maar
konden het nog wel hebben. Don
derdagmorgen 5.00 uur ontlastte
zich een buitengewoon zware bul;
je zag niets meer door de regen,
het plensde gewoon. Na een half
uur schoot de wind ineens uit van
Z.Z.O. naar W./W.N.W. Het klaar
de op, maar 't waaide met storm
kracht, wij waren genoodzaakt
wat af to houden, verminderden
zelfs vaart om te veel waterover-
nemen te voorkomen.
s Avonds kwam dc marconist
met 't „Washington weerbericht":
„West-Indian hurricane met wind
kracht over 110 knots, op die en
die lengte en breedte, richting
N.N.O. snelheid 30 mijl per uur."
Nu dat was passen en meten. We
kwamen al heel gauw tot de con
clusie, dat deze orkaan niet ver
van ons af zou passeren. Hij had
een straal van 300 mijl, waarvan
100 mijl met orkaankracht. Voor
lopig was de wind bij ons nog
goed, de barometer liep nog lang
zaam op, wij waren niet onder
zijn invloed. Het bleef echter maar
stormachtig weer. Het was mraïd-
u jj a*weer Donderdag en we
hadden nog geen zon of ster ge
zien om een bestek te kunnen ma
ken, het stormde maar. De wind
liep nog meer terug, de barome
ter daalde weer hard, de zee be
gon toe te nemen, er begonnen
weer stukken water te lopen, zo
dat we genoodzaakt waren om bij
te draaien. De zee geleek één ko
kende massa en af en toe kregen
we grote stukken water over het
schip. Salon, gangen en enkele
hutten stonden vol water, klampen
sloegen onder de boten vandaan,
de brandslangkastjes spoelden er-
gens op het achterdek.
Na 9 uur te hebben bijgedraaid
gelegen, nam ook dit weer af, des
avonds konden, we voor wind en
zee wcglenzend onze koers weer
vervolgen, depressie No. 3 was
voorbij, de barometer blc-cf stil
staan. De laatste berichten over
de positie van de orkaan was, dat
hij reeds benoorden achter ons
"was, wij waren niet onder zijn
invloed geweest, tenminste, dat
dachten we.
Het was inmiddels Vrijdag ge
worden en het weer was iets rus
tiger. Alleen was er een zware
deining in het water; je kon de
richting ervan niet juist bepalen,
doch we liepen weer een mijl of
9 en slingerden maar. 's Avonds,
in een ogenblik tijd, liep de wind
weer terug naar Z.O. en in een
paar uur had hij stormkracht be
reikt en een zeer hoge deining"
kwam uit Westelijke richting. Wat
slingerde dat schip! We ontvingen
een extra weerbericht van Wash
ington: „Hurricane op die en die
LANDROTTEN kunnen zich bijna niet
voorstellen dat een indrukwekkend schip
als de Nieuw Amsterdam, in de haven liggend
als een rots, op de wijde oceaan slechts als
een notedopje is dat, als hooggaande zeeën
het eenmaal goed te pakken hebben, als een
huikje heen en weer wordt geslingerd. Ont
zagwekkend zijn de krachten die een orkaan
op de oceaan kan ontketenen. Alle vakman
schap en koelbloedigheid en ook al het licha
melijk uithoudingsvermogen worden dan van
de zeeman gevergd om het geweld _het hoofd
te kunnen bieden en zijn schip veilig door de
storm te brengen.
Daarom publiceren wij met zoveel genoe
gen nevenstaande brief van de heer A. W.
"Visser, kapitein van het m.s. Marken van de
Stoomvaartmaatschappij Rotterdam. Hij ver
haalt van de minder prettige kanten van het
zeemansbestaan, n.l. zijn belevenissen tijdens
een zware stormreis over de Atlantische
Oceaan. Dat is wat anders dan wij, mensen
van de wal, zeelieden in het algemeen toe
schrijven: plezierige tochten rondom de aard
bol, afgewisseld door passagieren in de grote
havens der verschillende werelddelen.
Van de bemanning van de Marken schreef
Minimumprijzen voor
pensionhouders?
In Caland-West heeft de Rotter
damse vakbond van pension-, rust
huis- en kamerverhuurbedrijven
gisteravond een vergadering ge
houden, waar de heer H J Buur-
ma, hoofdbestuurslid van do Fede
ratie van' vrije vakbonden, het
woord voerde. De heer Buurma
opperde de mogelijkheid, dat in de
loehoms* voor pensionhouders ver
plichte mininjum-vcrhuurprijzen.
zullen worden vastgesteld, aange
zien de concurrentie in dit bedrijf
ernstig toeneemt Spreker wekte de
aanwezigen op nieuwe leden te
werven, aangezien de bonden sterk
moeten zijn in verband met de
spoedige inwerkingtreding van de
p u bliek rechter 1ke bed rij fsorgani-
satie. De „Peruka" schetste hij als
een gecamoufleerde onderafdeling
van de vakgroep.
In de pauze konden de aanwezi
gen enkele stands van een aantal
firma's bezichtigen.
Advertentie (l m j
kapitein Visser ons in een aparte brief, dat
het pracht-mensen zijn; de helft vaart al meer
dan twee jaar met de Marken mee en een
tiental zelf j vier jaar. Aan deze op elkaar in
gespeelde ploeg mensen, op wie de gezag-
voerder volkomen kon vertrouwen, zal het
voornamelijk zijn te danken, dat de weitoe-
geruste Marken het benauwde avontuur, dat
hierneven is beschreven, zo goed heeft door
staan. De geringe schade mag immers onder
dergelijke omstandigheden geen naam. heb
ben.
cies achteruit, in dezelfde koers,
op een 120 mijl afstand van ons.
Wat te doen? We waren thans
wéér genoodzaakt bij .te draaien
vanwege het overkomende zeewa
ter en de barometer bleef maar
dalen! 's Nachts om 12.00 uur was
het zwaar stormweer, windkracht
9, en met recht, zo donker als de
nacht. Alleen het gebulder van de
zee hoorde ;e en af en toe zag je *n
het zijn niet die meppen water, niet. Je weet, dc zee gaat nu a£-
die we gehad hebben, je voelt 3e nemen; de golven krullen nog wel,
rustiger, af en toe weer een brom- .maar vallen bijna loodrecht naar
mer, het schip schudt. Alles staat beneden, ploffen dan.
blank, salon, gangen, enkele hut- 16.00 uur. Het stormt nog, er lopen
ten, achter is een patrijspoort in- nog bergen water, maar het wordt
geslagen, maar wat geeft het, die meer deining. De wacht wordt af-
boel is gamv genoeg weer droog, gelost. Josi heeft het roer, ook een
D. we om die bergen water heen 12.00 uur. De 1ste en 2de stuur-" goeie stuurder. De 2de stuurman
E marcoms- komt met een be- bunnen varen het is wel angstig, man gaan naar de kaartenkamer valt het ook op, dat het weer een
richt: Enkele schepen vragen ?vHo%iïTalve kraV maar hit bestek! in de kaart zetten. Een boel beter wdt.Je kijkt nog
leerrapport. Zelf geven ze op. knjgcn zelfs een poosje paar locomotieven zijn reeds ver- eens alle kanten rond, ja het is
Z.Z.W./Z.W., «ware storm met err- Ztnml&FvrZ toi Sokken. btatt er nor
kaanviagen met zeer hoge en wu- - - jmm n*»
ma. aahtawit 1« rJ*»7elfdP KOPrS. -* - v
5 mijl zien; wat is het daar 13.00 uur. De
één over. inderdaad beter, het is meer dei-
bediende komt ning dan zee.
heel hoge, witte golftop en dan de zee. Even ben je met je aan- Momber""die^ywarte 'lucht, "die met"een bord erwtensoep boven, Weer loopt de wind terug en het
even later een mep tegen het dacht bij de zeekaart, de tweede crote dode kergen water. Het anders geeft het vandaag niet.
schip, die de hele boot deed tnl- stuurman zet de positievan de jg egn golvenkerkhof, dood en 14.00 uur. De zee begint te blaf-
Zaterdag v.m. 2.00 uur. Zwaar
stormweer, geloei van de wind
door het tuig, stagen en mast is
gelijk het fluiten van een locomo
tief.
4.00 uur. Hetzelfde alleen het ding, dat een schip "leeft! Het
gefluit van drie locomotieven. krijgt de vorm van een paard, je
6.00 uur. Het begint daglicht te J'f.L j!e*LÜ!Leii..^u!'1uJ? zy?
worden, de zee kookt. Het panora-
50 en 20 mijl om ons heen, alle- rie natuur is
maal in do storm Wat fan je er "3^tonèol blijft het
fnont hSw rtë'rie zolfde. Do Indonesische bediende
kookt w" 10 locomotieven staan bron /Jn
!angiUittu"g2°enh «M «It wordt ineens vaat
langs tuig en masten. lichter. Je waarschuwt de stuur-
Je ogen worden moe van het jul Ujj te kijken waar direct de
turen en dan zie je in je verbeel-
De meestcn kennen dit geluid
rijmpje schiet door je hoofd:
Krimpende winden en uit
gaande vrouwen.
Deze zyn vooit te vertrouwen,
neus, de twee luchtkokers van
n UlUCll, liv itit hvUlkt. Atv. t*ut.u, tl
ma is gelijk een heel grote bloem- luik 1 Y07u" zy ?rc,n!
kool, de grote zware en zwarte ®n het dekhuis zijn halster. Stuk
buien aan de kim gelijken op de ken water lopen er over, maar
stronken. Het schip houdt zich *teeds komt het paard weer bo-
keurig, maar we zijn er nog niet, ven, bij elke klap die hij krijgt,
de barometer daalt nog meer. Alle kraakt en piept het hele schip, het
stuurlui staan op de brug, op dek s a .l» khnkt als Hl Hx-
valt niet meer te lopen, de wind - ,uuf' rcer&anSer wordt
heeft een snelheid, die adembene- afgelost, de derde stuurman lees-
mend is. Alle machinisten zijn be- Y6!1! en-o ?c
neden, bij ejk hulpwerktuig staat daalt nog steeds. Matroos Pronk,
er een, het gaat nu er op of er ecn Schweninger, komt san het
onder. roer. Deze knaap stuurt slecht bij
mooi weer op zee. Op kompas stu-
8.00 uur. De zee kookt, grote ren is niets voor hem, daar valt
stukken water beginnen er te lo- hij bij in slaap! Maar een haven
pen, de richting is niet juist te binnensturen of een bochtige ri-
bepalen, er zit 4 streken speling vier, dat is werk voor Pronk!
tussen de een en de andere golf,
de wind ruimt ecn beetje Zuid/ fpri frir.Ttl
Z.Z.W, kracht lo/ii. „centrum.
9.00 uur. Het schip ligt nog 10-00 «"l; Ongelooflijk wat een
goed, machine staat op halve ^oe kan een schip het
kracht, liggen nog steeds bijge- hebben, maar mens en schip
draaid. Het is nu ongelooflijk, het vec"ten. Wij hadden al een paar
gehele voorschip verdwijnt af en uur plenty olie gestort, maar je
toe in het water, alleen de mast merkt er niets van. Je ziet het
en twee hoge luchtkokers van luik maar kt™en» ekte mep, Hi
17.55 uur. Je zet de Engelse ten voor het anker boven is. De
broadcast bij „Official weather loodsboot komt nader, je voelt iets
report". Deep depiession with een- in je groeien, „kerels zijn het" zeg
ter.will reach.storm-storm. 3e in je 2elf. We maken lij. Het
Op radiopeiling en lood wordt schipt komt dwarsscheeps, het
Bishop Rock aangelopen. Met buiswater vliegt over het gehele
zware Westelijke storm lopen we schip. Je vraagt je zelf af: hoe
het Engelse Kanaal binnen, er hebben die kerels het lef om bij
staat hier een hoge, korte en deze zeegang langszij te komen, de
krachtige zee, maar het is hier loodsboot maakt slingeringen
geen Noord Atlantic. Je voelt je van zeker wel 40 graden. Je kijkt
hier veel veiliger, hoewel je geen er maar niet meer naar; het eigen
1 mijl zicht hebt- 's Nachts schip nu m de gaten houden. In
schiet de wind na een zéér zware eens hoor je het bekende fluitje
bui uit naar het N.W. We kruipen
wat dichter onder de kust, het
geeft daar niet zoveel zee. Met
14 mij Is vaart vliegen we voor
wind en voor tij het Kanaal bin
nen. Het zicht wordt goed, we
krijgen, verkenning aan Start-
Niet bij 'mooi weer
van de loodsschipper, je weet nu,
dat de jol wordt gestreken.
Stilte. Je ziet niet wat daar be-
point, we weten nu precies weer neden precies voorvalt, het duurt
waar we zijn. Het Engelse Kanaal een paar minuten, maar je weet,
zijn wc met een dag doorheen, er wordt eon stuk zeemanschap
maar 't blijft maar stormen uit het verricht. „Loods aan boord" roept
N.W. Het lijkt wel of dc hele de- de stuurman. Wc houden het
pressie precies met ons mee loopt, schip dwarszees voor jol en
18.00 uur. Gauw overschakelen loodsboot. De loods komt op de
op Hilversum. Allereerst het weer- brug, tot 2ijn kmeen doornat, cr
bericht. „Geseind naar alle pos- wordt nog niets gezegd, het schip
ten. zware storm uit N.W., loods- blijft rustig liggen, maar het buis-
TT. tt„„hnHr hot w-ïW ÖI.UAAU un ïuuus- uajjau lubug uygen, maar net oms-
1 zijn nog zichtbaar. Wat begint Hi. schuat net water van zich wind vandaan zal komen De 3de dienst voor Vlissingon, Hook van water vliegt tot over de schoor-
esn mens togen ^ilte clfmenten. VGrtp u d zekére sfeer komt stuurman leest weer de barcmeief Holland cn IJmuidcn gestaakt.' steen. Alles zwijgt en kij'kt hoe
Maar gek, die klomp uzer, dat eon zekere sfeer_komt a£ 28.40" en het is weer die stem, Nu. je vaart verder, nog 8 uur de jol weer op de loodsboot komt.
schip heet, wordt ineens levend om je neen, net is alsof ïernana je „evocj Jat _ect vrees riet varen naar de Waterweg. En we je 7Cat nn hpt intst wit- vnit
moe en verblind door dat eeuwi-
te hijgen, je ziet het direct, het is
ee water waarvan de ene golf non Wlnd hard af- In 5 minuten tijd in «en sukkeldrafje verder, af en We blijven een beetje voor dc ecn "van "de oud-gediend en, je
ge water, waarvan de ene gou nog .g bIadstll Het schiet door Jjc Joe Jcrjjgt Jiij wee^een^mep. Hi Hi Waterweg rondknoeien. maar dat geeft elkaar de hand. „Ja kap, de
hoger is dan de andere.
het zacht tegen de stuurman en
deze knikt slechts. Nu word jc
geleerd en het is je plicht om, in
dien mogelijk, het centrum van 'n
orkean te mijden, maar met een
5 mijls vaart, bijgedraaid zelfs
hoofd: Centrum", voordien nooit Hl roept h.et Paard- schudt het wa- as mets waard, slingeren en wa- schipper zei ook, het is nu het
gezien maar je weet het. Je zegt ter van zich af cn draaft rustig ter overnemen, we wachten dc enige goede ogenblik om nog xe
door. Waar we op dat ogenblik loodsboot af maar je ziet zelf, die beloodsen, vóór vannacht komt er
met het schip zouden zitten? Je kan hier niets beginnen. Het wordt niets meer van en je bent ook
hebt er geen flauw idee van, net dag, in een lichtgrijze nevel zie je graag by moeder thuis vanavond,
of je niet meer op deze wereld de toren en het Noorderhoofd. niet?"
bent. Er vormen
w.Jbwv..»UAU ..VAAo zick nu heel
maar 2 mijl per uur, wat"doe je eigenaardig ge
togen een orkaan, die 30 mijl per kleurde wolken
uur loopt? Nu komen we er fn groen, paars,
terecht, je schrikt, want je weet zacht rose, prach-
niet wat je ziet, het is ongeloof- "®G kleuren!
lijk.
•10.25 uur. Het is bladstil, don
ker, het lijkt wel of er roet in de
lucht hangt, we zien stukken wa
ter, er zijn er bij die wel 100 me
ter hoog reiken, maar ze zijn zo
mak als een lam, het lijkt wel of OnTmTaf"
ze een dodendans uitvoeren een yit h£t
bepaalde richting hebben ze niet,
alles huppelt door elkaar. Er zijn fSJjS.*,®""
er bij die er precies vierkant waterkolom-
uitzien; plat van boven. Die met men Maat de ,wxnd weer draaien. 12.00 uur. Alle stuurhU staan
een punt staan te wankelen en Het Prea'es aarl dén kant weer op de brug, we zien de alles is gocn thuis! Er mag een
weten niet of ze nu links of rechts sneeuw valt; de lijkant is nog loodsboot buiten komen, met een nieuw belastingbiljet voor je Ug-
vóór of achterover van meligheid zwart> 2-vlagsein^ op. Allemaal trachten gen, goede gezondheid is niet te
zullen omvallen. Zonder lawaai te
maken verdwijnen ze, een eind wel 10 locomotieven staan te flui- seih ïe onrcijieren, maar üe vlag- Het schip komt dichter bij de
11.15 uur. „Kijk
daar eens", roe
pen bijna a He
stuurlieden tege
lijk. „Klein Zwit
serland". De wind
komt weer opzet-
Noq niet zo heel Iana geleden is gezegd en niet door dc
eerste dc beste dat de Rijksloodscn tot een salaris van
liefst 900 gulden per maand kunnen opklimmen. Maar de
loodsen van de Nieuwe Waterweg komen nog niet tot dc
helft. Dat weten wc uit dc beste bron, nl. van henzelf. Maar
wie in deze brief van kapitein Visser leest, hoe bij duchtig
slecht weer een ntefc meer jonge zeeloods het lef heeft, toch
aan boord van de Marken te kruipen om dc jongens nog de
zelfde dag by moeder de urouto te laten cyn, kan met anders
dan dc tuens uitspreken, dat zij het nog eens tot dia bewuste
VüO gulden zullen schoppen. Er komt by, dat dan ook de
lading op tijd arriveert en dat is goud waard voor een haven
stad als Rotterdam,
Het begint in
tussen donker te
worden, het waait
nog hard, maar
drie flinke sleep
boten hebben ons
vast. "We naderen
de kop van de
Heyplaat, de kade
komt vrij, je
neemt de kijker,
ja hoor daar staat
je ouwe getrouwe
met de jongste,1
even een zwaai
met de pet, ecn
hand met een
handschoentje
gaat de hoogte in, je ziet direct
Met een stalen gezicht
zwart.
11,30 uur. De wind loeit weer, me^ a^erïei soorten kijkers het betalen,
wel 10 locomotieven staan te flui- sexh te ontcijferen, maar de vlag- Het schip komt dichter bij
verder komen ze weer boven. Ër ten! Eigenaardig, er zit regelmaat zyn precies twee zwarte kade en als dan de vcortros naar
zit steeds flinke ruimte tussen in de hoge golven, we regelen stieepjes. Op één mijl afstand de wal gaat hoor je je jongste
deze bergen water, die als het weer vaart/halve kracht lang- zien we het, Z.I. wat betekent dochter roepen: „Hallo Paps,
ware uit de zee opgezogen wor- zaam, de machine, doet het weer „Gij moet onmiddellijk anker hebben jullie ook zulk slecht weer
den, je hart staat af en toe bijna fijn, precies de slagen die we no- lichten". Ook de blauwe loodsvlag gehad?" Je bent dan weer dat ge-
stil. Wat_ een natuurverschijnsel! dig hebben, alles draait nog keu- waait! Bliksems, ze willen ons be- sloten stuk mens, dat zeeman
Maar ja, je kan niet blijven rig, dat hoor je zo. Weer nemen loodsen! Er gaat een gejuich op, heet: „Slecht weer? Wel nee meid,
kijken; er moet gevochten worden, we brommers water over, weer iedereen is in actie! „Hiew away het waaide buiten een beetje."
Al heel gauw bemerken we, dat roept het paard Hi Hi Hi, maar- anker". Het duurt een tien minu- A \V. VISSER
Al is iedereen er van over
tuigd dal het leven niet ge
makkelijk- en alles even duur
is, U Iaat toch niet Uw bu
ren aan Uw .vitrage gordij
nen zien hoe moeilijk de
lijden 2ijn.
En dal is ook niet nodig, als
U maar niet behoort tot hen,
die wachten met kopen, tot
zij het beslist nodig hebben
en dan dikwijls prijzen moe
ten betalen, die op dat ogen
blik lang niet meevallen.
Neen, voor hen die kunnen
kopen als er iets bijzonders
wordt aangeboden, hebben
wij dit keer de beste vixra-
ge^aanbieding van dit jaar.
5000 METER FANTASIE
MARQUISETTE
Ondanks dat deze marqui
sette dit voorjaar het meest
verkocht is en die duizenden
meters weg gingen voor f 1.35
per meter, betaalt U en le
dereer. die zich na de va-
cantie de luxe nog kan ver
oorloven, er twee en vijftig
cent minder voor.
'is
Zaterdagmorgen om 9 uur
begint de speciale verkoop
vandeze fantasiemarquisette,
crème, 90 cm. breed en nu
koopt U ze niet voor f 1.35
per meter
maar voor
In onze karpettenafdeling
verkopen wij speciale huis
kamerkarpetten, 3 x 4, dub-
belzijdtg, met smalle zoom,
waarvan de kwaliteit dus
danig solide is, dat de fabri
kant elk karpet met een
loodje heeft gewaarmerkt.
I50stuksvan deze karpetten,
200x280, die normaal voor
79 gulden
worden ver
kocht, koopt
U nu voor ff f f
Oolc in extra grofs malen.
WINKELCENTRUM BINNENWEG
