Kyoto is boordevol Japanse
heiligdommen
Noordeli jken geven post
van gevangenen vrij
Weer noodtoestand in
Kanaalzone
Lamp
GELÉZEN—,
w
Licht uit het Westen drong
er nog nauwelijks door
Kerstrede Koningin:
De bodem van 't
vrede op aarde
- door
Ridgway mag - indien nodig - geldigheid
bestandslijn met 15 dagen verlengen
Commissie onderzoekt
wapenzendingen
In Maltassar wapens voor
ZWiTSALETTEN
Formosa-troepen
naar Birma?
Kennan Amerikaans
ambassadeur in
Moskou
Libye vrij en
onafhankelijk
Theo Baylé en zijn
vrouw gewond bij
auto-ongeluk
Verhoging defensie
inspanning voor
Nederland?
Tegenwaardefondsen
voor aflossing
van schuld?
Drijvende kraan op
Oostzee omgeslagen
NIWIN heeft baai-
werk beëindigd
Nederland lèerit 18
millioen dollar
Amerikaans militair
geheim gestolen?
Teheran roept drie
ambassadeurs terug
Jongen pleegde 20
inbraken
Betoging tegen benoeming van op Westen
georiënteerde Egyptenaren
Economische steun
der VS dit jaar
100 millioen dollars
i en gewogen
Ddnier3ag 27 December 1951
3
TOKIO, Het kan, helaas, geenszins mijn bedoeling zijn, veel reis
beschrijving aan. miin tocht met de KLM naar Japan te wijden. Maar, voor
ik van deze kant van mijn berichtgeving afscheid neem en voor mU ge
heel te wijden aan bet voor Oost-Azic en daarom voor de wereld zo car-
dinale Japanse probleem, moet ik toch nog even aandacht wijden aan de
cude stad der keizers, Kyoto, en het nog oudere vlak daarbu" gelegen Nara.
In Japan zyn weinig werken der mensen heel oud, Japan's geschiedenis
begint als China reeds duizenden jaren van hoge staatkundige en geeste
lijke ontwikkeling achter zich heeft. De Japanners bouwden, en bouwen
ten dele nog, in hout en hout Is vergankelijk en brandbaar. Zeker, Kyoto
Is, als residentie, 1100 Jaar geleden in gebruik genomen en Nara nog drie
kwart eeuw vroeger. Maar het vergankelijke is vervallen of verbrand en
weer vernieuwd in oude stijl, zodat de tourist, die door ver verleden ge
ïmponeerd wil worden, beter niet naar cijfers vraagt, die hem voor het
overige niet worden onthouden. "Want het verweerde achttiende eeuwse
biedt de stemming van de oude tempels, kloosters en heiligdommen niet
minder dan het uit de middeleeuwen gespaarde.
Kyoto is niet een oude stad, zo
als een aantal Chinese steden,
•zelfs Peking dat zijn. Maar het
heeft ook met zijn Japans karak
ter verloren, zoals de grote koor
steden, Het gret? stau die
•het ie i,jjn centrum in Ame
rikaanse stijl, zoals andere steden.
En het heeft Japanse winkelbuur
ten, die een reputatie hebben
voor goede antiquiteiten. Zijn po
pulaire winkelstraten echter zijn
banaal, overladen met de bekende
snuisterijen, waarmede Japan eens
de strijd tegen de Duitse speel
goedindustrie heeft opgenomen en,
door dodende goedkoopte, heeft
gewonnen. Deze winkelstraten zijn
gemengd met het vermaakkwar-
tier, waarop de behoeften van de
•bezetters hun stempel hebben ge-
set: kinapaleizen, danspaleizen en
Japans variété, waar een publiek
van eenvoudige maar respectabele
mannen soms gemoderniseerde en
vertingeltangeliseerde samoerai-
comedies te zien krijgt en soms
dansende dames, die Eva's vijgen
blad door zijn afmeting nog als
stofverspilling schijnen, te beschou
wen.
China in het sombere
Dit echter is een kant van
-Kotyo, maar dan zijn er de grote,
harmonieuze en stille complexen
van tempels en heiligdommen
door de aanwezigheid der keizeis
opgetrokken in afmetingen, die
karakteristiek zijn voor de
Boeddhistische offerliefde en zucht
naar grootse huldiging welke men
in China, op Java en in Siam tel
kens weer ontmoeten kan. De
tempels zjjn volmaakt in Chinese
stijl, maar door het ontbreken
van gekleurd, geglazuurd- tegel
werk der Chinese-tempels donker
der, somberder. Verder even nobel
van vormen, even sierlijk en even
verzorgd in. proporties. In de ho-
ven, „-te^middeo,der--omrihgen.de
gebouwen;'én Ta de grote tempel
hallen, die'in hout-en-matwerk
met Japanse keurigheid zijn uit
gelegd, ondergaat men een stem
ming, meer dan men bekijkt. En,
ais verrijking tegenover China,
zijn allerwege de kunstig karakte
ristiek gehouden cypressen en ce
derbomen en de vruchtbomen, die
in het voorjaar de vermaarde
schoonheid van hun bloei over
alles uitspreiden.
(Vervolg van pag. 1)
barensnood dus pun ervoor, tij
dens en erna. Maar we kunnen er altijd
doorkomen. Het ia als het binnenko
men, het thuiskomen in de ruimte,
waar men eindelijk de vleugels kan
uitsla-in en de vrije lucht invliegen.
Want: „al wie door ootmoed wordt
herboren, die is van 't hemelse ge
slacht" en ,,'t hemelse geslacht" kan
men onder meer zo omschrijven: de
mensen die weten, dat ze an de wereld
van het vergankelijke niet thuis horen
en die zich niet kunnen laten beïn
vloeden door wat vergankelijk is doch
die zich weten In waarheid verantwoord
aan God en mens. zolang ze voor zich
zelf weten het goede te doenj die zich
desnoods daarvoor zouden laten offeren,
en toch de enige eigenlijk gelukkige
mensen zijn.
Maar de mensen hebben de duis
ternis lieve" dan het licht, en hoe-
velen duiven werkelijk het licht
in hun ziet tc laten schijnen? En
toch moeten we, elk voor ons, en
als mensheid, eens de duisternis de
rug toekeren, en ons richten naar
het licht.
En wat geeft het te werken, te
zwoegen en te ploeteren, als we
niet meewerken aan wat waarde
heeft voor God. Hij Ss het leven.
Het perpetuum mobile. Hij is
schepping. Hij laat allen steeds
veranderen. Hij schept het ho;-ere
dan wij, waaraan wij echter mo
gen meewerken.
Werken wij in zijn licht, dan
kunnen wij iets volbrengen, wij
mensen, wij volkeren, wij mens
heid.
Door God geleid is zo vanuit de
eeuwig ruisende zee ons vaderland
zichzelf geworden.
Vanuit de eeuwig barende tiiden.
door God geleid, zal Nederland
zichzelf geborgen weten door offe
ring in eenvoud, en door waak
zaamheid voor 's mensen plicht er»
's mensen recht.
Op deze bodem kan vrede op
aarde worden bevestigd, en ge
handhaafd en in de mensen een
welbehagen."
Oud-directeur NS krijgt
hoge Franse ridderorde
UTRECHT. - öo, oud-directeur
van de Ned. Spoorwegen, de heer G.
F. H. Giesberger, is door de Franse
regering benoemd tot ridder van het
Legioen van Eor. waaraan verbond<m
het oorlogskruis met, palmtak. Deze
twee hoogste Fran*;" onderschei
dingen zijn de heer Gicsberger toe
gekend voor het doorgeven van ge
gevens over Duitse troepen en ver
dedigingswerken aan de geallieerden
en voor de organisatie van het
spoorwegverzet en de spoorwegsta
king. De Engelse regering bad de
heer Giesberger daarvoor al eerder
onderscheiden.
De neiging tot het kolossale
van het Oostelijke boeddhisme
vindt vooral ook haar uitdruk
king in de 1001 niet mooie,
vergulde Boeddha's van de Sang-
jusangendo of in de Miroku Bo~
satsu van de Koroedjitempel. En
bovenal in de enorme bronzen
Boeddha van de grote tempel te
Nara, uit de vroege middeleeuwen,
een machtige schepping, die met
de allergrootste tempelbeelden van
China wedijveren kan, en het
grootste gietwerk vormt, ooit in
oud of nieuw Japan gemaakt.
Bovenal is betoverend de aan
leg der complexen met hun gaan
derijen, hun tuintjes, hun brugge
tjes en met hun parken soms.
Vriendelijk zijn de boeddhis
tische priesters, tot iedere ge
dienstigheid bereid. Voor ons
werd de grote klok naby een van
hun tempels tn Kyoto tot luiden
gebracht. Het was een zwaar ge
vaarte, naar men meende de
zwaarste bel ter wereld. Een
Dr. M. v. Blankenstein
zware balk werd, na enig voorbe
reidend zwaaien, ertegen geslin
gerd, wat een ver doorklinkend,
zwaar en sonoor-donker gonzen
ver over het land deed gaan.
Deze klok .wordt anders- slechts
twee keer per jaar geslagen; dit
maal rtwee-keer-op één dag omdat
de, monniken, -in kinderlijke blij
heid, nu?'ook' ons gezelschap dit
voorrecht-aanboden. Daarbij dreef
hen geen hebzucht, zoals ik her
haaldelijk in lama-kloosters in
China gezien heb, waar eens een
monnik mij zelfs zijn oude, bron
zen gebedsmolen voor belachelijke
prijs maar voor hem veel geld
aanbood. Wij woonden hun
dienst bij, blijkbaar ook weer tot
hun welgevallen.
Maar helaas, ook bij hen is ver
val, zo vertelden mij onze Japan
se begeleiders. De boeddhistische
kloosters vinden moeilijk nog
monniken. De boeddhistische
priesteis huwen meer en meer na
de oorlog, en de onthouding van
vlees hebben de meesten hunner
opgegeven.
Vergane glorie
De keizerlijke paleizen hebben
wij bezichtigd na de tempels.
Sterk was daar nog de recht
streekse Chinese invloed merkbaar.
Nu mogen zij vrij werden be
zocht. Zover was men in tege
moetkoming gegaan, dat Ik in een
der paleizen een wegwijzer zag,
die bewees, dat men zich reeds
had ingericht op alle menselijke
roerselen van de bezoekers.
Het was een vreemde, oude we
reld waarin wij ons bewogen, nog
slechts licht aangeraakt door de
moderniteit. De glorie was reeds
lang vergaan, nadat de keizers,
zich bevrijdend uit de heerschap
pij van desjogoens, naar Yedo, het
latere Tokyo, waren verhuisd.
Sic transit gloria mundi gold
dus meer de plaats dan de macht,
die er eens gehuisvest was.
PANMOENDJOX. Vandaag verloopt de geldigheid van de bestands-
linie in Korea en nog steeds zijn communisten en geallieerden niet tot een
vergelijk gekomen. Naar in. Washington verluidt heeft generaal Ridgway
toestemming gekregen de bestaande overeenkomst met de Noordelijken
over de wapenstUstandsHjn met vijftien dagen te verlengen.
Beide partijen verwijten elkaar waarvoor de communisten het voor-
voortdurend met de knjgsgevange-
nenlijsten te hebben geknoeid. De
Noordelijken weigeren in te gaan op
hefc geallieerde voorstel, een Rode
Kruiseojnmissie tot de gevangen
kampen toe te laten voor inspectie.
De communisten maakten Woens
dag een nieuwe lijst van. Ameri
kaanse gevangenen bekend. De lijst
bevat 726 namen. Zij voegden eraan
toe, dat 571 hiervan gestorven wa
ren en 155 gevlucht of vrijgelaten.
De lijst wordt door de geallieerden
„een schokkende bekendmaking" ge
noemd. Dc communisten hebben be
loofd te zullen onderzoeken wat cr
gebeurd is met 332 andere Amerika
nen.
De Noordelijken hebben Woens
dag voor het eerst een groot pak
met brieven van gevangenen aan dc
verbondenen overhandigd. Dit was
het gevolg van een overeenkomst
Stel hadden gedaan om post uit te
wisselen.
Timor aangehouden
DJAKARTA. De regering heeft
het noodzakelijk geoordeeld de aan
gelegenheid van de wapenzendingen
aan een diepgaand onderzoek te on
derwerpen, alvorens een beslissing
te nemen. Dit heeft het Indonesische
ministerie van Voorlichting mede
gedeeld. Daartoe is een ministeriële
commissie van drie gevormd, be
staande uit de minister van Buiten
landse Zaken, de heer Subardjo, de
minister van Justitie, mr. Nasrum
en de minister van Algemene Za
ken, de heer Pellaupessy, Het is
r.og niet bekend, wanneer deze com.
missie aan het kabinet rapport zal
uitbrengen. De „Talisse" ligt inmid
dels nog in de haven van Priok een
lading, die bestemd is voor Djakar
ta, uit te laden.
De correspondent van Aneta te
Makassar heeft bericht, dat het ha
vencommando aldaar zeven kisten
met wapens in beslag heeft geno-
men, die door de „Nieuw Holland"
1 uit Australië werden aangevoerd er»
in Makassar waren uitgeladen voor
doorvoer naar Timor. De scheeps
papieren waron in orde, maar het
was met bekend van wie de wapens
afkomstig en voor wie zu bestemd
waren, De kisten bevatten zeven
tig jachtgeweren met bijbehorende
munitie.
Heilige dansressen in de Sjinfco-
tempel in de oude keizerstad Nara,
(Advertentie M.)
_C£ ANTt-PUN TABLETTEN
SAN FRANCISCO. „De Ameri
kaanse zevende vloot is bezig 7D.Ü0D
nationalistische Ch aese soldaten
over te brengen naai Siam met be
stemming Noord-Birma, waar zij op
grote schaal moeilijkheden aan onze
grenzen moeten veroorzaken," aldus
een door radio-Peking verbreide be
schuldiging aan het adres der Ver
enigde Staten.
Volgens het communistische radio
bericht zouden de Amerikaanse ge
neraals William Chase, hoofd van de
Amerikaanse militaire missie op
Formosa, en John Cole, hoofd van de
overeenkomstige missie in Birma, te
Taipeh met de Chinese nationalisten
een overeenkomst over dit transport
hebben gesloten.
De communisten duidden de troe
pen aan als versterking voor gen. Li
Mi, die het bevel voert over de na
tionalistische guerillatroepen in de
provincie Yoennan m Z.W.-China.
Advertentie (LM.)
Hosicaii üw maag „graag" JÜn
met ingit om 't hart voor Brandend
Mtapnar?
Die „angst-b#-voorbaat" kunt U weg
nemen (loo? altijd een paar Kennies bjj
U te steken. Die geven dadelijk ver
lichting bij het eerste optreden van
brandend maagzuur en zelfs de hevig
ste aanval kunt IT met Rennies dadelijk
blussen, 'n Heerlijk middle], die Hen-
nies. Smakelijk, onbetwist afdoende en
gemakkelijk in te nemen, overal
altijd onopvallend. Neem toch een
pak Renmes in huls. Voor U zelf en
Uw huisgenoten: ook voor de gaan
de en komende man.
KANSAS CITY. President Tru
man heeft Woensdag George Ken
nan de man van de politiek van
het in bedwang honden van de Rus-
slsche agressieve politiek tot
Amerikaans ambassadeur In Moskou
benoemd.
De president heeft „met tegenzin
toegegeven" aan hefc verzoek van
ambassadeur Alao Kirk om zich te
rug te trekken.
Het Kremlin heeft KcnnarTs be
noeming goedgekeurd. De Pravda
deed Woensdag een hevige aanval
op Kennan.
Kennan is thans aan het State De
partment verbonden als deskundige
voor Russische aangelegenheden.
BENGHAZI. Hefc door armoede
geteisterde Libj'c in Noord-Afrika l$
Zaterdag een onafhankelijk konink
rijk geworden. Iïet »s bet eerste
land dat rijn vrijheid krijgt onder
auspiciën van de Ver. Naties.
De nieuwe staat heeft verzocht
toegelaten te worden tot de V.N.
De secretaris van de V.N. voor
Libye. onze landgenoot de heer A,
Pelt. zal in Januari zijn eindrapport
aan Trygve Lie aanbieden.
Libye zal toetreden tot de Arabi
sche Liga. Tot de staten, die Lioye.
waarvan ld ris el Senoessi de eerste
koning is. hebben erkend, behoren
de Ver. Staten, België. Irak, Enge
land. Frankrijk en Italië.
Ook Nederland heeft Lybië als
onafhankelijke staat erkend. Hot
ligt in de bedoeling eerlang diplo
matieke betrekkingen met dit land
te vestigen.
Heilige poort op de Temm-pas in
het Haruyia-gehergte.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. De Neder
landse bariton Theo Baylc cn jzijn
echtgenote, de pianiste Kitty
BayléJohns, zijn Zaterdagavond
op weg van Wenen naar ons land
gewond geraakt bij een auto
ongeluk in Beieren. Baylc brak
een rib cn hep kneuzingen op,
zijn vrouw kreeg een hersen
schudding-
Bayié's auto is door gladheid
van de weg geslipt en over de
kop geslagen Hjj werd gehV'
vernield. De zaqger en zijn vrouw
werden bewusteloos naar een
nabijgelegen boerderij gedragen.
Na enige tijd waren ze zover her
steld dat zij de reis naar Amster
dam. per trein konden voortzet
ten.
DEN HAAG Volgens de New
York Times zou de Nederlandse
regering bereid zijn om, overeen
komstig de conclusie van de bijzon
dere commissie van de Nato, de Ne
derlandse defensie-inspanning met
vijf procent te verhogen. Nederland,
dat voor het rapport van boven
genoemde commissie volgens de
N.Y.T. veel waardering heeft, zou
daartoe echter slechts kunnen over
gaan, indien de Amerikaanse eco
nomische hulp aan Nederland en de
omvang van de Amerikaanse in
kopen in ons land dit mogelijk
maken.
Snelle beslissing van VS
te verwachten
DEN HAAG. Tijdens lijn
recent verblijf in Washington
heeft minister Lieftinck met Ame
rikaanse financiële autoriteiten en
met de ECA besprekingen ge
voerd, teneinde hun een beter In
zicht te verschaffen in bet Neder
landse vcr'angen om de tegen
waardefondsen in hoofdzaak tc
gebruiken voor schuldaflossing.
Minister Lieftinck deeJde mee
in zijn besprekingen vee! begrip
voor het Nederlandse standpunt te
hebben ondervonden. Hij heeft op
een snelle beslissing aangedron
gen.
In het Cultureel Centrum te Am
sterdam wordt van 25 December tot
5 Januari een tentoonstelling gehou
den van Gothische kunst onder de
titel „Tijdloze schoonheid van Go-
thiek en Renaissance".
ROTTERDAM De sleepboot
„Walcheren II". die tezamen met
de sleepboot ,.Ehs" de drijvende
kraan „Meyerstijn' van Rouaan
naar Stockholm sleept, heeft Dins
dag geseind, dat deze kraan op 25
jnyn Z.O. ten Oosten van Exelo-
sund is gekapseisd, doch niet ge
zonken. De sleepboot waarschuwt
In dc buurt varende schepen, dat
het wrak zeer gevaarlijk drijft
voor de scheepvaart.
DEN HAAG De werkzaamheid
van de SNTWIN is geëindigd. De
goederen, die deze organisatie nog
in voorraad heeft, gaan naar de
Nederlandse militairen in Nieuw
Guinea en West-Indië en naar het
personeel van de Nederlandse mi
litaire missie in Indonesië.
In de vijf jaar van haar bestaan
bedroegen de inkomsten der NIWIN
f 22 300 000, t.w. i 15.300.000 rijks
subsidie en f 7.000.000 van particu
lieren.
Aflossing oude lening
vergemakkelijkt
DEN HAAG. Aan het eind van
het jaar moet Nederland de op een
na laatste aflossing van 30 millioen
dollars doen op een. in 1946 gesloten
lening van 200 millioen dollars bij
de Export en Importbank. Omdat dit
op het ogenblik te hoge eisen aan
onze schatkist stelt er moet
120 millioen voor op tafel gelegd
worden —.heeft minister Lieftinck
dollars geleend. Bij zijn jdngste be
zoek aan Washington heeft hij een
lening van 18 millioen dollar be
machtigd tegen een rente van 3tè
procent. De helft moet na anderhalf
jaar terugbetaald worden, de rest na
twee jaar. Uit Nederlandse middelen
behoeft er dus op 31 December
slechts 12 millioen dollars gefour
neerd te worden. Wat dc laatste af
lossing van 30 millioen dollar be
treft, eind 1952, valt nog mets tc
zeggen. Maar minister Lieftinck
heeft gegronde hoop, dat deze op de
zelfde wijze zou kunnen geschieden.
Russische mijnen bleken
uitvinding der V.S.
NEW YORK. Een zeer geheim
Amerikaans ontwerp van een haven-
myn is gestolen, Russische copieën
van deze mijn zijn in Korea gebruikt
cn ten minste een honderdtal Ameri
kaanse zeelied en is er het slachtoffer
van geworden. Dit beweert de „New
York Daily News".
Het blad voegt er aan toe, dat de
diefstal werd bemerkt in Wonsan.
Daar gingen plotseling Amerikaanse
schepen naar de beider, hoewel deze
Noord-Koreaanse haven met de ge
bruikelijke mijnenveegmethode was
bewerkt. Washington zond er toen
zijn beste deskundigen op al en de
zen ontdekten in de haven mijnen,
die met op de gebruikelijke wijze on
schadelijk waren te maken. Groot
was de verrassing van een van hen,
toen hij bemerkte, dat de mijnen ver
vaardigd waren volgens een. door
hem uitgevonden constructie.
In officiële kringen in Washington
weigerde men commentaar op het
bericht te geven.
TEHERAN. „Wegens gebrek
aan buitenlandse valuta" worden
drie Perzische ambassadeurs en 23
andere diplomatieke vertegenwoor
digers tijdelijk naar Perzië terugge
roepen'. Het betreft de ambassadeurs
te Londen, Rome en New Delhi.
Het salaris van andere diploma
tieke vertegenwoordigers en hun
staf wordt met 23 tot 40 procent ver
minderd.
Een Tsjechoslowaakse missie ls
uitgenodigd naar Teheran te komen
om een olieovereenkomst te sluiten,
(Een week geleden verklaarde Hoes
sein Fatemi, dat Tsjecho-Slowakije
en Polen ieder hadden voorgesteld
ongeveer 500.000 ton ruwe en geraf
fineerde olie te kopen).
Veroordeeld tot 2 jaar
ROTTERDAM De 19-jarige tim
merman J. J. L. uit Rotterdam is
Maandagmiddag door de rechtbank
veroordeeld tot twee jaar gevange
nisstraf met aftrek, door te brengen
in de jeugdgevangenis te Zutphen.
Hem waren twee diefstallen te
Rotterdam ten laste gelegd, maar
volgens de officier van Justitie had
hij in dero stad in totaal veertien
maal ingebroken en nog zes keer
elders, o.a. in Arnhem. Nijmegen,
Tilburg en Zuid-Limburg-
CAIRO. In Cairo en Alexanflrlë
zün Woensdag onlusten uitgebroken
tengevolge van de benoeming van
een Westers georiënteerd batikier
tot hoofd van het Koninklijk kabi
net. Met traangashommen en scho
ten In de lucht dreef de politie *en
menigte betogers uiteen. In belde
steden Is de noodtoestand afgekon
digd. Er zijn nog geen berichten
over slachtoffers
Behalve tegen dr Hafez Afifi. de
nieuwe chef van Faroek's kabinet,
waren de betogingen ook gericht te
gen de benoeming van de uit Lon
den teruggeroepen ambassadeur
Amr Pasja tot adviseur van het ka
binet in buitenlandse zaken.
Beide mannen staan bekend als
voorstanders van een gematigder
politiek ten aanzien van Engeland.
Geruchten over een ernstige rege
ringscrisis werden van Egyptische
zijde tegengesproken.
DEN HAAG. Nederland zal
over het Amerikaanse fiscale jaar
1 Juli 1951—30 Juni 1952 aan Ame
rikaanse economische hulp een be
drag van 100 millioen dollars ont
vangen.
TWAALF Nederlandse boeren
families zijn dezer dagen met de
..Rijndam in de haven van New
York gearriveerd. In de staat
Alabama zullen zij nieutn land
in. cultuur brengen: 16 tot 32 ha
per familie. Om te wennen aan
hun veranderde levensomstan
digheden zullen zij eerst een
jaar bjj Amerikaanse boerenge
zinnen doorbrengen
Stuurman van Umuidcnse
trawler in Noorse wateren
vermist
IJMUIDEN De stuurman van
dc IJmuidense trawler „Tzonne",
welk schip op weg was naar dc
Barendszee-visserij, is in een van
de Noorse fjorden, tijdens hoge
zeegang, waarschijnlijk overboord
geslagen en verdronken. Het was
dc zoon van de schipper C. van der
Leek. De vermissing van de stuur
man werd pas geconstateerd nadat
de trawler anderhalf uur door hoge
zeeën had gestoomd, zodat de re
constructie van het ongeluk uiter
mate moeilijk is. De vermiste stuur
man laat een vrouw en twee kin
deren na.
y IET u die lamp op mijn bu-
reau? Het is een misbaksel
met een pretentieuze witte kap
op een veel te iel voetstukje, maar
ik kan er onmogelijk van schei
den. Want als ik haar bekijk, her
inner ik tne altijd weer, met een-
zekere vertederinghoe zij zo le
lijk geworden is.
We schreven 1935 een mooie,
duidelijke tijd, want kwaad heette
Hitier "en goed alles tcat er tegen
wasJe kon je ideaal dus dienen
door te gaan interrumperen op
vergaderingen van Mussert ettnls
je daaraan nog niet genoeg had,
waren er nog vele andere prikken
te geven in de lemen voeten van
het Derde Rijk. Achter op je brie-
ren plakte je bijvoorbeeld sluitze-
peis met de slogan „Boycot alle
Duifcse waren". En als er een man
met „Volk en Vaderland" liep te
venten, was het opluchtend even
voor zijn voeten te spuwen. Oak,
hard op de vingers fluiten bij het
verschijnen van Goebbels' beelte
nis in de Cineac hielp hoorbaar
mee aan de tromf van het goede
over het boze. We déden iets aan
de wereld tn die dagen, terwijl
je nu hoofdzakelijk de indruk
krijgt dat de wereld alles doet
met ons.
Op mijn vergadering kreeg tfc
oan mijn broer het „Bruinboek
over de Hitier-terreur", van mijn
verloofde. Die Gezeichncten pan
Georg Grosz, van nrtju vriend „Se
Veensoldaten." van Wolfgang
Langhoff en van mijn ouders vijf
tien gulden. Met dat geld tramde
ik de volgende dag naar de stad
en kocht in een geavanceerde win
kel, bij een juffrouw die 's avonds
sociologie studeerde en waar
schijnlijk op ..Forum" was ge
abonneerd, een hyper-moderne
door ueüe steekhoudende principes
gedragen bureaulamp. Daar de
voet van glas was, kostte het eni
ge moeite er in goede orde mee
thuis te komenwant de straat
plom van de regen en de tram
stond eivol mensen met puntige
ellebogen, maar eindelijk had ik
mijn aanwinst vcilip en wel in
tmjn kamertje. Ik riep alle leden
van het huisgezin naar boven, om-
det ik behoefte had aan lof, maar
teen zij om mijn bureau stonden
Geschaard, zei myrc broer op snij
dende toon:
,,'t ls een Moj/eulamp, kijk
maar."
En hij wees naar een blikkert
plaatje, onder de voet, waarop het
merk „Zemach" stond. Daar wij
atlemaal de boycotzegels gebruik
ten en zelfs een emaille bordje
onder de deurbel hadden gespij
kerd, dat ïn dreigende beiooordin-
gen ontried ons Duitse waren ten
verkoop aan te bieden, eiel er een
vijandige stilte en nog geen
vijf minuten later glibberde ik
weer met de lamp over de straat
en tramde terug naar de 'winkel,
gebogen onder een gewetenscon
flict
,0, neen meneer", zei de juf
frouw, „niet Duits, maar Tsje
chisch, kijkt u zelf maar."
En zij bracht enige kleurige
brochures ucm de ^ejnacW-j/a-
brieken uit Bnto ter tajel, die ets
bewijsstukken zó overtuigend, we
ren, dat ik de'vlag mogst strij
ken. Opgelucht verliet ik. de ulin-
kelworstelde mij weer met^ de
■lamp naar huis en'viel,er toen,
vlak voor onze deur, languit snee
in de modder. f H
Kyk, dadrom U zij so wanstaly
tig, want de glazen voet 'brak, -by
deze gelegenheid in duizend stuk
ken, zodat ik er zelf dat oude
houten pijpje onder prutsen moest.
Aesthetiscfz viel er dan ook,rnooit
enig plezier aan te beleveitgmaar
tóch heeft die mlsvormdheid1-mij
altijd een beetje vertederd, gelijk
een verwonding, opgedaan-} in.'-een
eerlijk duel. f
En in een overzichtelijke, tyd»
toen we nog zongen van „Eens
komt de klahare schohone daha-
hag..." en bö elke lik aan de
sluitzegel duidelijk proefden, dat
we die dag naderbij hielpen Ais
ifc op het ogenblik om nte heen
kijk, krijg ik niet de indpuk dat
we al so bar veel opgeschoten
zijn, maar tóch die lamp doe
«c nauwer. KRONKEL
Meer lesuren gewaagd
Duits als leervak
UTRECHT Het hoofdbestuur
van de „Vereniging van Leraren in
levende Talen" heeft de minister
van O. K. en W. verzocht om, m
afwachting van de aangekondigde
onderwijshervorming, ten aanzien
van het leervak Duits op de mid
delbare scholen een noodmaatregel
te willen treffen, waardoor het aan
tal lesuren wordt uitgebreid.
Theologen, archaelogen. phüologen
hebben gezworven doar de landen
van hel Mlddën Oosten cn in 3«nge rijen,
indrukwekkende werken hebben zij
hun wetenschappelijke bevindingen
neergelegd, min o£ meer voortbouwend
op wat de Bijbelschrijvers aan land- en
volkbeschnfvmg hebben opgeleverd.
Bertus Aatjes jï als een arenlezer acn-
teT deze maaiers aangegaan, met als
man van wetenschap maar als dichter,
die oog heeft voor het kleine, die ont
roerd wordt door het menselijke, die
getrotfen werd door deze wonderlijke
wereld, die sedert Mozes' dagen nau
welijks is veranderd. Wat hij zag en
beleefde, schreef h« neer in korte kro
nieken op een zo gevoelige, spranke
lende manier, zo geestig ook en zo
geestdriftig, dat ieder die ze leest wel
onder de bekoring moet komen van het
Oosterse lever». Het bundeltje is uitge
geven bij J, M, Meulenhoff en heet
„Arenlezer achter de maaiers", (/5^5).
Bij de verschijning van de tweede,
verbeterde druk van het boek „Aan
Baby ion s stromen", hebben wij ons op
nieuw verwonderd over de weldadige
eenvoud, waarmee prof, fir M. A. Beek
zijn grote kennis omtrent de cultuurge
schiedenis van het oude Mesopotamia
aan zijn lezers weet mee te delen. Het
in alle opzichten voortreffelijke bock
behelst een boeiende schets van een pe
riode in de wereldgeschiedenis, die door
haar rykdom aan cultuur nog steeds
fascineert. Kosmos »n Amsterdam gaf
het weer in zeer fraaie uitvoering uit.
9.50)
Drie alleraardigste boekjes heeft
Ploegsma uitgegeven M. Entwistie
schreef Izaük, het jongetje uit de tent",
M. Chalmers „Jezus en de kinderen".
Bijzonder goede plaatjes met voor kin
deren prettige tekst vormen samen
Juweeltjes voor dc kinderkamer. Het
derde „Jezus en de dieren", bestaat uit
korte verhalen, geïllustreerd, maar
helaas niet al te gelukkig vertaald. J.
M. Maefimigatl-Fcrguson is dc schrijf
ster 1.85).
