3
VOORAL VOOR -DE
Wij dachten niet dat wij de
oorlog konden verliezen"
CORSAND
Voor Uw WAS
Josephine Butler neemt het op voor
de „gevallen vrouwen"
Spel met bonte steentjes
werd grimmigeernst
De negendaagse koorts
Gesprek met
Duitse
Ixy&cdn 'YrusKkiJiJrUL JU
Wol....—
A. BERKHOUT
„VICTORIA"
DAMES
E ly H L
r
BORGH
yrijdag 4 Januari 1952
5
STRIJDSTER UIT DE VORIGE EEUW
Op verkiezingsvergadering met
modder bekogeld
Montherlant roept
miskende
dichteressen op
Mevrouw Schiavetto maakt in een ijltempo
mozaïek-tafelbladen voor Nieuw Amsterdam
Impressies van een Simpele Ziel
Kif!
MAISON META
Elysée verenigt goede
smaak en kwaliteit
in' elke prijsklasse!
MANNEKEN
„BERGWEG"
ill
BALANS-
OPRUIMING
f GROTE
BALANS-OPRUIMING!
ONGEKEND LAGE PRIJZEN
RÜBBERGORSETTEN
BUSTEHOUDERS
C0RSETTENFABR1EK
ULRICH
Waiendurgerïïeg 110
BALANS
OPRUIMING
HET systeem, dat met de aanvaarding van de Wetten tegen
Besmettelijke Ziekten (een „nette* term om geslachts
ziekten aan te duiden) z'n intrede hield in Engeland, bestond al
sinds de dagen van Napoleon's regering in Frankrijk en in de
meeste andere landen van West-Europa. De overheid meende
de schadelijke gevolgen van'de prostitutie te kunnen beperken,
door de vrouwen in kwestie te dwingen zieh in de politieregis
ters te laten inschrijven en zich regelmatig in hospitalen te
laten ondèrzoeken. Een en ander bracht met zich mee, dat het
houden van bordelen "officieel werd goedgekeurd, in de hand
gewerkt zelfs, omdat het via deze instellingen gemakkelijker
was om toezicht uit te oefenen.
De houding van de maatschap
pij ten opzichte van de prostitutie
was dus van een ongelooflijke hy
pocrisie: aan de ene kant cynische
zakelijkheid, aan de andere kant
„heilige" verontwaardiging. Te
gen deze ondubbelzinnigheid, maar
vooral tegen de mensonterende
dwangpositie waarin door die
maatregelen de over het algemeen
toch al t ongelukkige „gevallen
vrouwen" werden gebracht, kwam
in Engeland een grote groep men
sen in opstand. Tot hen behoor
den ook Josephine Butler en-haar
man- Josephine trad at als voor
zitster van de North of England
Council (de Bond ter bevordering
van opleidings- en onderwijs
mogelijkheden voor vrouwen) om
meer tijd te hebben voor een
•werk, waartoe zij zich speciaal
geroepen voelde. Ér was al her
haaldelijk een beroep gedaan <?p
leden van Hoger- en Lagerhuis,
op invloedrijke regeringspersonen,
om gedaan te krijgen, dat de
„Contagions Diseases Acts" her
roepen zouden worden. Maar tever
geefs. Josephine besefte wel dat
er alleen iets te bereiken viel,
wanneer een grote groep kiezers
Overtuigd kon worden van het j__
mnrpif fcvaai* dat in dip wetten gesteld zonder dat volk en volks-
besloten lae In haar dagboek vertegenwoordiging voldoende op
ïphr?fft ze fseDtemb/r l869)- Ik de hoogte waren van de eigen-
viinrip station Crewe waar een scherming waar volgens eerder
grote l?comoti=Sbrierak "a
waar dus veel arbeiders zijn. Ik ,?ro£f
•wist nauwelijks wat ik zou zeggen ™at'e.
en helemaal niet hoe ze me zou- dat
'kien ontvangen. Een vriend van de vrouw te laten boeten voor
'ons, die de werklui kende, Jïïf °pf Saar im-
Ibracht me na werktijd naar hun tiatief was ontstaan, dat door een
Schaftlokaal. Toen ik gezegd had n°% ë1"0*®3" mis"
,wat ik op mijn hart had, kwamen
er een paar groepsleiders naar me
Het was nu; zaak voldoende stem
men te krijgen. Tijdens de vóór-
verkiezingen trad Josephine Butler
in een groot aantal steden op als
spreekster. Dat ging niet van een
leien dakje. In Colchester werd zij
in haar. hotel belegerd door een
troep tierende kerels onder aanvoe
ring van een paar plaatselijke
bordeelhouders. In vermomming
vluchtte ze door een achterdeur
naar het gebouw waar ze zou spre
ken. Ook daar kwamen haar tegen
standers op haar wachten. Mensen,
die men tevoren in haar gezelschap
had gezien, werden met modder en
straatvuil bekogeld. Zelf moest ze
tenslotte door een raam klimmen
om ongezien weg te komen. Terwin
Josephine in een kruidenierswinkel
wachtte op haar begeleiders, hoor-,
de ze bulten arbeidersvrouwen mei
elkaar spreken, die op de vergade
ring waren geweest:„O, ze heelt
gelykl Keken maar, ze heeft gelijk.
Als ik ooit nog eens mee mag stem
men, dan stem ik voor haar!"
(Slot volgt)
ittriitt
D OOR bemiddeling van een groot
Frans weekblad vraagt de be
kende schrijver Montherlant aan
alle onbekende en tot nu toe mis-
kende dichteressen, hem haar bes
te verzen toe te sturen. Hij zal die
dan ernstig bestuderen en ze wan
neer dit maar even mogelijk is
publiceren in' zijn te verschijnen
„Bloemlezing van Hedendaagse
Dichteressen".
De abstracte poëzie, zegt Mon.
therland, vindt haar weg door emo
ties henen, en alleen de vrouwen
en wel speciaal die uit de provin
cie, doorleven werkelijk grote ge.
voelens. Mannen zijn te intellectu
eel voor deze drift van hart en ziel.
Hij is er voorts van. overtuigd,
dat er genoeg vrouwen bestaan die
over veel vrije tijd beschikken en
die met een zekere naïveteit en een
beetje goéde smaak zinnen op het
papier te voorschijn laten komen
die zonder meer tot een gedicht
geworden. Hij haalt hierbij de voor
beelden aan van twee Franse dich
teressen, namelijk Marie Noëi en
Kenriëtte Charsson, Het werk van
de eerste is vol van de pathetische
tragiek van de vrouw die alleen is
gebleven, en nimmer de man heeft
ontmoet voor wie .zij gemaakt is.
Kenriëtte Charsson beezingt de
vreugden van het moederschap.
Beiden zijn tot nu toe bijna onbe
kend.
Ten slotte beweert Montherlant
dat hij door deze publicatie een
grote fout van Gide hoopt te her
stellen. In Gide's „Anthologie de la
Poésie" komt bijvoorbeeld geen en
kèl vers van de Comtesse de Noaii-
les voor. Elk liefdesgedicht van de
vrouw tot de man heeft deze schrij
ver. aldus Montherland, er syste
matisch uitgelaten, omdat hij geen
geloof hecht aan deze liefde.
Overigens loopt Montherlant al
twintig jaren met dit nu te verwe
zenlijken plan rond. Hij hoopt zijd
bloemlezing binnen eert jaar te la
ten verschijnen.
MONIQUE
/toe om me namens alle aanwezi
gen welkom te heten. Ze verras
sen me door te zeggen: „Wij be
grijpen heel goed wat U wilt.
Sommigen van ons zijn voor op
leiding een paar jaar in Parijs
'geweest en die weten uit eigen
ervaring dat wat U zegt waar is.
•Wij hebben al tegen elkaar ge-
de hand werd gewerkt; dat
volgens statistieken en andere be
trouwbare gegevens, de bedoelde
maatregelen nog nooit ergens wer
kelijk gunstige resultaten hadden
geboekt, noch in' hygiënisch, noch
in- moreel opricht integendeel;
dat de door het systeem erende
bordelen vaak centra waren van
handel in vrouwen en meisjes;
icgd dat het de pcït zou zijn vier de z<? gevreesde geslacMsziek-
EnVand als we in dat opzicht op den duur veel heter be-
Erankrijk pingen navolgen." streden konden worden indien, er
Josephine reisde naar andere voor mannen en vrouwen num
erate fabriekssteden. De «acties ^^^S^Senheid was zich vrij-
van de arbeiders en de kleine J»?",*.*,°J?'«raten en be-
niddenstanders in Noord- en mid- d 5/aaZ e,r p
den Engeland en Schotland over- eb" doen zich bezig te hou-
?cnICBinr"nr driS* wêkïï""ïfdeS PrSstUutie en &t betoe\Sct
Wshire al massa-bijeenkomsten °Bèïaïr dft manltef Mttïn twee-
georganiseerd waar ze zichi soh- duizenct ^T0Uwen haar handteke.
dair verklaarden met de protest- njng. baarbij Josephine Butler en
bewrgmg. Deze beweging nam te- Flo~nce NigJhtingale. Reactie in het
gen t einde van 1869 vaste vorm pariernent bleef niet uit. Een lid
aan: de nationale Vrouwen Bond van j,et Lagerhuis merkte op: „Deze
<voor herroeping van de wetten vrouwen-oppositie is iets volkomen
tegen Besmettelijke Ziekten) wera nieuws. Een précair geval. Wat
opgericht. Deze Bond stuurde naar moeten we hier tegen beginnen?"
het dagblad „the Daily News' een De nationale Bond kreeg onder
manifest, waarin alle bezwaren, tussen steeds meer leden en aanban
tegen de „Contagions Discases gers, Dat werkte stimulerend. Can-
Acts" opgenomen waren. Als be- didaten werden aangewezen die bij
langrijkste argumenten golden: de verkiezingen het standpunt van
dat de bewuste wetten waren iii- te Bond zouden vertegenwoordigen.
'JpOT nu toe werd mijn zieleleven slechts zel
den door molton dweilen beroerd. Het spijt
me, maar ik kon niet koud of warm worden bij
de gedachte aan molton dweilen. Misschien is
dat altijd een lacune geweest in mijn gemoeds
leven, misschien heb ik onbewust steeds alle
molton dweilen verdrongen. En zou dat zich nu
gaan wreken? Hoe het pok zjj, het staat nu an
ders; sinds gisteren ben ik één en al dweil. Het
komt door dat zeldzaam geraffineerde streepje,
dar de winkeliers door hun prijzen trekken. Er
staat 65.et., met een streep er door en daaronder:
49 ct. Die streep doet het 'm. Zo'n dweil „an
sich" is niet een erg opwindend verschijnsel, maar dat je er 16 cent op kunt
verdienen, dat geeft me het gevoel, nu op dit moment het huis te moeten
verlaten, belust op dweilen.
Hee, er zijn nog meer vrouwen goedkope zaag, maar ze raken toch
op straat. Dit is de negendaagse niet in die merkwaardige bewust-
koorts, de opruimings-koorts. Nu zijnsvemauwing, die ons als één
na December heeft niemand van grommende horde de winkelstra-
ons meer een cent, dat staat vast, ten indrijft.
en iedereen heeft zich voorgeno
men om geen speld en geen draad
je en helemaal niets meer te ko
pen, en daar staat in Januari in
eens die. streep door alle prijzen
Waarschijnlijk hebben wij het zo j
sterk, omdat „lust" tot „plicht"
wordt in die uitverkoopdagen. Ko-.i
pen is lekker, is heel erg lekker,]
dat is toch zo? En nu die streep
en het ongeluk is weer gebeurd. Zjch door alle prijzen heen trekt.
Na een paar uur loopt er een hebber, we het gevoel dat kopen
streep door ons heen en we tijgen cen plicht is. We moeten profite-
in grote vastberaden troepen met anders doen we ons gezin te
boodschappennetten en koffers de kort. En bovendien; 't Is nooit weg
magazijnen in, om een nummertje hè!
knokken weg te geven bij de lin
gerie. Dames, die altijd keurig hun
pink in de hoogte houden bij het
theedrinken, en steeds met heel
beschaafde stemmen converseren,
En zo begint het dan met die
dweilen, en met een nest schalen.
En dan charmeuse onderjurken
met kleine weeffoutjes van f 9.50
nu f 8.68. 't Is nooit weg, immers;
Theedoeken, nu slechts 69 ct.
Wat een wonderlijke gesteldheid
is dat toch, die uitverkoopkoorts.
Mannen hebben er helemaal
geen. last van. Ze zullen misschien
wel eens eventjes blij zijn .met een
staan met de stukgehouwen brokjes
glas. soort bij soort, kleur bij kleur
in talloze nuances van grijs, rood,
71Jet steentjes spelen dat deden toe alten in onze kindsheid. De zwart, g«en en _goud het
-i -* bekorino, die uan gekleurde, grillige peuormde steentjes en kra- 1- ^5 en
len uitgaat, is voor de in eesten onontkoombaar. Het is slechts enkelen "H®® .dat
«Hf spel dar kinderjaren later om te zetten in ia ■wrheiwn S wjrta IraklS verlakt
spel, dat men kunst noemt en aan nóg minderen hier een beroep van t® *teVnties \^eaaKie we' heel
te maken. In een van de huizen aan de Keizersgracht uotici ik in Am- jjee"j vejr OJ1herroepclijk ver* achter
sterdam een jonge vrouw bezig aan zulk een spel maar waag het qns. J M PRANGE.
«niet dit woord fepenauer haar te uiten! Dit is grimmige ernst, een
hard werk. dat onuitputtelijk peduld en uithoudtngsrennopen en voor
al géén kleinzerigheid eist/ Meurouuj Schiauetto is eéh Nederlandse,
ondanks haar Italiaanse naam. Ze kreeg in Nice haar opleiding in te
kenen en schilderen cn woonde lange tijd in Italië', waar ,ZC' ceramiek
leerde makenNu ze sinds TVfc jaar weer in ons Zand woont, wijdt ze
zich aan de mozaïek kunst.
„Ik heb geluk gehad" zegt me
vrouw Schiavetto. „Ik heb eon be
langrijke opdracht gekregen voorde
Nieuw-Amsterdam, waar ik 49 ta
fels moet voorzien van een tafelblad
met mozaïek ingelegd; het worden
alle vogelmotteven. Een belangrijke
opdracht, omdat dit mij in staat
stelt hier verder dit geld- en tijd
rovende werk te blijven doen. Maar,
ik werk me Cr in letterlijke zin ook
dood voor. "3 November begon ik
aan de opdracht en 15 Januari moet
ik deze opleverenDat komt er
op neer, dat ik voor het ontwerpen
en uitvoeren van. één tafel één dag
de tijd heb! Ik maak nu al weken
lang werkdagen van 1? uur en
weet U hoe dat gaat? Kijk, die ta
fels zijn ongeveer 50 x 80 centime
ter, de meesten echter rond met
een middellijn van 60 cm. Ik legde
stukjes glas volgens de kleur op de
werktekening en als alles op zijn
plaats ligt, giet ik er portland 'ce
ment over heen. Als dit hard is,
keer ik de boel om en dan is dat de
bovenkant, van het tafelblad nou-
ja, dat lijkt nèt zo eenvoudig, alsof
een pianist zou zeggen: plano-spelen
is zo gemakkelijk, je tikt maar met
ie vingers op de juiste notch
staan nu tegenover elkaar, ieder hoewel we het anders niet in ons
aan het uiteinde van een kous te hoofd zouden halen om die ghb-
trekken, met bloeddoorlopen hers te kopen,
moordogen. Al winkelend en stompend wordt
Moeders, die zich als Ievensop- de koorts hoger; de Drift wordt
gaaf hebben gesteld, Zichzelf "Weg heviger. Dan komt eindelijk het
te Cyferen, worden nu een troep Mantelpak. Het ligt in een duur
jakhalzen; gulzig en gretig slaan ze modehuis en het kost maar f 59.
hun handen, in een. bak Gezoomde Het hééft f 200 gekost, dat zie je
zo al uit de verte, 't Zou toch zon
de wezen, om dat voorbij te laten
gaan.
En pas als we thuis zitten tus
sen de dweilen en de nesten scha
len (die nooit weg zijn), daalt de
koorts en komt de asgrauwe ont
goocheling. Het .is een kreng van
een mantelpak. Als het nou nog
zat, maar het zit niet. En als het
nou nog stond, maar het staat niet.
En daarom laten we 't maar han
gen. En heerlijk dat we met de
molton-dweilen zo bijzonder voor
delig uit zijn.
ANNIE M. LSCHMIDT
Bijvoorbeeld; die stukjes glas zijn
er niet vanzelf. Ik bestel uit Italië,
't enige land waar men dat maakt,
het glas, dat mc in stukken van een
paar decimeter toegezonden wordt.
Ik heb hier 400 kg. glas bij elkaar f,y£«
staan en dat kostte me wel 1000 -
gulden. Nou, ja, 't is nóg maar een
kleinigheid, want men kan mé
25.000 verschillende kleuren leveren
stélt U zich voor, alles kan men
met die variatie weergeven. Geen
schilder heeft zóveel kleuren!
Goed, dan heb ik die stukken ge
kregen, dan moet ik er zelf kleine
blokjes van maken en nèg kleinere
blokjes, want er zijn er van allerlei
vormen nodig en voor alle tafels
weer van andere soort. Dat glas leg
ik op een aambeeld met een scher
pe kant en dan ttk ik met een ha
mer "t glas stuk. Nee, ik draag
daarbij een stofbril en mijn handen
zitten ook vol lidtekens en bloed,
rnaaiy dat ben ik gewoon."
Géén spel meer,nietwaar? Dit
harde werk eist nog wel iets méér;
geen prettige tijdspassering is het,
maar een drang, een moeten, zit
hier achter, zoals achter elke waar
achtige kunst. En als we hier op
rekken de tientalles} zakjes zien
y c iicct Inge en ze woont ergens
in Wupperihal, bereikbaar
met cen wonderlijke zweef tie in, die
boven de verkeersweg en de IVup
per kronkelt. Daar is ze met haar
man ingetrokken bij haar schoon
ouders, die het jonge echtpaar een
hamer hebben afgestaan.
Inge is een enthousiast® .levendige
en vlotte vrouw van zes en twintig..
Zij werkte tot voor kort op een
kleuterschool. Toen Hitier aan de
macht kwam was zij negen- jaar.
Haar ouders waren politiek onver
schillig. Zij waren geen nationaai-
socialisten, maar ook geen .bewuste
tegenstanders, die hun ouderlijke in.
vloed aanwendden om dochter(en
zoon)uit het dwingende spoor van
de HitlerrDute te houden. Inge daar.
en tegen was een actief meisje, ro
mantisch, aangetrokken tot de ge
meenschap, en het spoor voerde
automatisch naar de Bund Deut-
scherMadel.
Later kwamen de jongemeisjes-
d romen Toneelspeelster wilde ze
worden, of hoorspel-actrice bij de
radio. Er werd nauwkeurig geïnfor
meerd naar opleiding en mogelijk
heden, maar eer dc eerste stap op
de weg naar carrière kon worden
gedaan, moest eerst nog de ver
plichte arbeidsdienst worden ver
richt.
Dc oorlog was reeds uitgebroken
toen zij naar Mecklenburg trok,,
waarheen de oproep van de Reichs-
arbeitsdienst haar verwees. En ver.
anderlijk als een jong meisje is
vond ze het leven en het werk in
een. gemeenschap van meisjes zo
boeiend, dat ze haar toneel-idealen
opgaf voor de „dienst aan de ge
meenschap" en een cursus voor leia
ster van de arbeidsdienst ging vol
gen.
Foei Inge!
Niet de zwartste bladzijde
NEE," zegt Inge, „als ik eerlijk
wil zijn, moet ik bekennen
dat mijn werk als leidster van de
Arbeit sdienst zeker niet de zwartste
bladzijde van mijn leven vormt.
Wat wisten wij van helgrotere vel
band der dingen? In het kleine ver-
band van zuiver menselijke betrek
kingen: vriendschap, hulpvaardig
heid. oprechtheid, was dit een goe
de tij. waarvoor ik me niet hoef
te schamen. Nee, dan is de wijze
waarop ik reageerde op het vertrek
en verdwijnen van Joden veel be
schamender. Ik dacht er helemaal
niet over na."
„Waar dacht je wel over na,
Inge?".
„Over de oorlog, over de bombar
dementen, over m'n broer, die aan
het front was gévallen, over het
huis van m'n ouders, dat door bom.
men was getroffen."
„Dacht je er nooit^ over wat er
zou gebeuren als Duitsland de oor-
log zou verliezen?"
.Aan zoiets dachten wij niet, want
dat stond voor ons gelijk met de
ondergang van .de wereld, Het was
dus absoluut onmogelijk..."
„Maar toen het duidelijk werd dat
de oorlog was verloren!"
„Toen had ik helemaal- geen ge
legenheid om te denken. "V7e vlucht
ten in paniek naar het Westen, met
de Russen achter ons aan. We waren
doodsbang,"
„En toon het vrede werd, hoe oud
was je toen?"'
„Eenentwintig, precies meerderja
rig."
In vogelvlucht het leven van een
Duits meisje, dat onder Hitlerbe-
wind opgroeide. En na de nederlaag:
„Het is niet zo moeilijk te erken-
nen dat je zelf dom bent geweest,
maar het is wel moeilijk tot het in
zicht te komen dat de anderen het
bij het juiste einde hadden. De kans
om weer te verdwalen is groter dan
om in het goede spoor te komen
Maar je moet een beetje geluk heb
ben. Ik ging in de opleiding voor
het Fröbelonderwijs en onze lerares
een vrouw met warme belang
stelling voor haar leerlingen
bracht ons in contact met een kring
van socialisten."
Een werkgemeenschap
INGE vertelt enthousiast over de
kring. Na de eerste wereldoor
log had een groep paedagogen een
bond opgericht, die naar socialis
tische levensvormen streefde, door
opvoeding tot vrije persoonlijkheid.
De bond had «Ich tijdens hctHïtlcr-
bcwind in. het verborgene
weten te handhaven en zette na
de bevrijding zijn activiteit voort.
Daar kwam Inge in aanraking
met jonge Duitsers, die uiL.de emi
gratie waren teruggekeerd en er
ontstond een kleine werkgemeen
schap waar men, zich' rekenschap
trachtte te geven van het gebeur
de en kennis nam .van een cultuur,
die langs de jeugd onder Hitler
was gegaan.
Ik examineer Inge. Welke schrij
vers heeft zij gelezén, .van wie
heeft zij gehoord? Thomas Mann,
bekend; Stefan Zwelg» békend.
Heinricb Heine bekend als schrij
ver van het liéd „Ich wciss nicht
wass soil es bedeuten", verder niet.
Maar de namen Jakob "Wasner
mann, Ernst Toller, Arnold Zwelg,
Franz Werf el en Joseph Roth kent
zy niet. J.-.
,.Wat een toestand," zegt zij, „het
buitenland weet beter dan wij wat
ei in de Duitse taal) is geschreven,"
„Wat is het doél van jullie werk
gemeenschap?" informeer ik.
„Dat is een vraag die wij ons
nog maar pas hebben gesteld. Tot
nu toe ging het om eigen bewust
wording. maar hetwordt zoetjes
aan tijd naar. buiten te treden.
Ieder van ons moet een taak zoe
ken. Mijn man, die ik in Bund heb
leren kennen, werkt actief in de
vakbeweging. Hij geeft cursussen"
ever economische vraagstukken
aan jonge vakverenigingsleden. Wij-
hebben een algemene vakbewe
ging, waarin allerlei stromingen
zijn vertegenwoordigd en daarom
is het een zeer geschiktarbeids
terrein. De mensen, komen vaak'
bijeen en er wordt druk_ gediscus
sieerd. Op het ogenblik is het
vraagstuk van de remïlitarisatie
actueel en er zijn:' speciale verga
deringen belegd om er over van
gedachten te wisselen. De conse
quentie van bewapening is een gro
tere invloed van het leger in het
politieke leven en daar is men na
tuurlijk huiverig voor. Er wordt
ook ingezien, dat de kazerne, die
de jongens zal opslokken, niet de
beste af eer is voor democratische
vorming.En zeker niet voor een
jeugd, die er pas mee is begon-
Zo denkt en spreekt een
vroegere Arbeitsdienstführerin
en zij vormt een levend bewijs,"
dat heropvoeding mogelijkis.
Men -behoeft met Inge maar'
een uur te praten om te voelen,
dat dit niet alleen aangeleerde
ideeën zijn. Toen het natiotiaal-
socialistische web eenmaal was
verscheurd, kreeg haar heldere
geest de gelegenheid zich te
ontplooien. Deze vrouw gaat
vrijuit en misschien kart zij
zich daarom niet onttrekken,
aan een gevoel van schuld.
„Ik begrijp," zegt ze, „dat er
een grote vergevingsgezind
heid nodig is om ons, Duitsers,
zonder wrok te naderen."
Mathenesscrweg 87 b - Rotterdam - Telefoon 36336
Te bereiken met lijn 4—S10—17. Bus R en W.SM.
MODERNE COIFFURES EN BETERE
SCHOONHEIDS BEHANDELINGEN
PERMA TIÈDE - CREAM WAVE - FLEXA WAVE
KOOPT 0 NATUURLIJK BU:
Tevens ruim gesorteerd In»
Alle soorten handwerken
En alle hemdwerkbeno-
digdheden
Bij ons Is U verzekerd ven le
kwaliteit en prima service.
WOL- EN HANDWERKHUIS
BERGWEG 2BB
g die. oude
-ïMcc/Uive
LEVEREN
EEN FONKELNIEUWE
I \JrZ£rL.t/
fN PRIJZEN vtinef f 85.
VANAF f 1.- P. WEEK
znnder vooruitbetaling
Telefoontje *n wit
Komen U met onze
collectie bezoeken
STOFZLHGERHANPEL C.V
!5TeT enytZi*?** «v/»
ELECTR. WASMACHINES
„RONDO" .„HOOVER"
„ERRES" „HERCULES"
ZW, JANSTTfc.64, TEL.488M
Noortfmolenstraat 38
telefoon 46069
JUathenesserpleia 13
telefoon 3B7G2
LUXE- EN
HUISHOUDELIJKE
ARTIKELEN
Zolang dc voorraad strekt
kunt U profiteren van de
van enige restanten
CORSETTEN
met bliinenba.nd en veter
Prima kwaliteiten
Wacht niet te lang. dc
voorraad is beperkt!
ROTTERDAM
Zwart Janstr. 93, tel, B0639
SCHIEDAM
Hoogstraat 143. tel. 67430
Voor 2.50 maken wij Uw
oude hoed weer In een ge
heel nieuw model. Keuza
uit to nieuwste modellen.
Alléén bij
VOOR ALLE STOFFEN EN ZIJDE
.MATMEMESSERLAAN 36 OIJKZIGT
Ut n U/0UTERS
T ELEFOON46066
ttfedemafen
iu-evkhmde/t
eJastieicn /ot/j&T
s ievtiTcJeti naar
gipsmodel
erm^ut&wydtaéesiJwtainuirT vafiUuziwtfafr
Tevens Uw adres voa*
CHEMISCH REINIGEN
Bellevoysstraat
Telefoon:
Aug. Winkelman
v\*-
AUéén
JONKER FRANSSTR. 1
De Banketbakker
Zwart Jamt raat lO
Telefoon 40Ö19
Bezorging door de gehele
«ad
