[Schipper Brinkman viel in
felle strijd tegen de zee
Oranje bloemen zijn
populair in Rusland
LANDGEDACHTEN
Terwijl de zee
spookt
Spanning steeg van
minuut tot minuut
Nuchter relaas
van harde strijd
„Zo erg hebben we het nog
niet meegemaakt
Een golf maakte tragisch eind
aan reddingspoging der Leis'
De Witte Zee en
de Ganges
.VAN HALF DRIE TOT ZES UUR
achtig wite5srgssss"sstciientom-
De heer Yan 't Hart
25 jaar praeses
Seaham-bemannmg
naar huis
r~
BRINKMAN
de dappere
BEK-AF NA DE ELLENDE
HORTULANUS MARK ZEGT:
Oude man door gas
om het leven
gekomen
Zaterdag 19 Januari 1952
De „President Jan Leisin voile
zee voor de kust van Hoek van
Holland,
Lin 'seuiü iifinüN^üfCFiiiiiirrtniitiCtii
'rijdagavand 18 Januari 1952, en
het spookt voor de Nederlandse
kust. Wij, hier aan de wal, wij we
ten. dat het hondenweer is, dat de
sneeuw door de kleddernatte stra
ten jaagt en dat de doorsopte tak
ken van de paar bomen, die wjj
nog hebben, zwiepensmoede zich
laten losrukken. Zij, die erdoor
moeten, door dit hondenweer: hun
wordt de adem afgesneden, fiet
sers slaan om. bromfietsen geven
het op, en van de voertuigen kun
nen de ruitenwissers het niet aan..
Maar, goed, wij weten, dat ergens
geschuild kan worden en dat ons
aan het eind van de dag beschut
ting wacht. Laat nu niet onze ver
beeldingskracht tegelijk roet ons
natte goed over de lijn gehangen
worden, want voor de schuimende
mond van de Nieuwe Waterweg
spelen zich tonelen af. waarbij de
mens niet meer meetelt, als de
huik waarop hij zich bevindt, red
deloos wordt geslagen door het sa
menspannend geweld van zee en
storm. Heel de kust verkeert in
i rep en roer.
„De Witte Zee in gevaar!". „De
Ganges al aan de grond geraakt!"
„En de opvarenden?...." „Weet
jij iets van de Jan Leis?"Ant
woord op deze eerste vraag was er
nog niet en het neep ons de keel
dicht.
Wat er eigenlijk gebeurd was?
Men had de sleepboten van L.
Smit's Internationale Sleepdienst
naar buiten zien steigeren met de
moed van onversaagde redding
boten. Wat iedereen onmogelijk
achtte, zouden zij toch beproeven,
'want zij hadden kerels aan boord,
die het onmogelijke mogelijk wil
den laten worden: -zij moesten en
zij zouden trossen uitbrengen
zy voelden, zich door de moeilijk
heden getart en uitgedaagd.
Dat spel hebben zij de gehele
dag door gespeeld met de zeker
heid van waterstrategen, die zich
door niets op hun balorige kop la
ten. zitten. Elke beukende golfslag
vingen zij" op, onder iedere ver
pletterend aanstormende mep wa
ter doken zij door, over iedere
grondzee dansten zij weg^ met een
schroef, die er plezier in kreeg en
een. roer. dat bezield-gehoorzaam
was.
En dan ineens, als de zoveelste
tros zwakker is dan het geweld
dat „de elementen" kunnen ont
wikkelen, slaat zo'n tros de hiéle-
pees van beide slepers met ver
lamming. Als de zee, zo een zee,
wraak neemt, dan doet zij hot gru
welijk. Zowel de Ganges als de
Witte Zee dobberen plotseling ver
lamd. nog minder dan. een stuk
verterend wrakhout, vlak voor de
kust, waar U en wij veilig kijken
en praten, van links naar rechts,
en boven op elkaar gesmeten. Na
de botsing drijft de Ganges, voort-
geslagen door de storm om de pie
ren heen en komt bij de „Had-
mar" terecht. De „Witte Zee" seint:
„Met een beetje hulp van God
klaren wij het Wel." In z'n een
voud een woord van klassieke
schoonheid. Maar er is meer klas
sieke schoonheid ontstaan van een.
schepen kerkhof uit, en op een
schepenkerkhof gaat het zo lang
zamerhand lijken daar-rondom de
pieren van de Nieuwe Waterweg
die „hartslagader" van de Rotter
damse haven. De haven waardoor
wij allen leven.
De „Ganges" wordt meegezogen
in de maalstroom van de branding
en strandt.... Langs het zwerk
spoelen de wolkenschepen roet
„zure appelen", die r^acht en sneeuw
laten ploffen op het schepenkerk
hof. waar de Witte Zee worstelt
en waar de Ganges ineens geen
trotse sleper meer is, doch -een
wrak.
Iemand heeft nieuws en komt er
mee aangerend, buiten adem. en
boven het gelooi van de snijdende
storm uit klinkt het: „Van de Witte
Zee en van de Ganges een gedeel
te. van de opvarenden aan boord
van de „Wilhelmina" naar Stellen
dam, maar verdronken is de kapi
tein van de Jan Leis, Brinkman"..
Hoe zielsblij wij ook zijn met het
bericht van de mogelijk-geredden,
ineens feriemt zich heel ons den
ken ernaar uit: „En de achterge
blevenen?, en het is waar ook: de
Jan Leis was buiten, om te zien
wat-ie redden kon.... en nu heeft
zo'n verraderlijke golf juist van
de Jan Leis de kapitein overboord
geslagen en meegenomen".,.. De
bittere smaak van rouw: reeds eeri
dode van wie men zeker is.... en
het was 'zo'n dappere kerel.
(Van onze speciale verslaggever)
HOEK VAN HOLLAND. Zelden hebben de mensen In Hoek van Hol
land, die waren samengestroomd op het strand en op de bunkers, de zee
zodanig op drift gezien als Vrijdagmiddag, toen zich vóór de Waterweg het
dramatisch beloop van de bergingspogingen van bet Panamese stoomschip
„Merope" afspeelde. Een felle wind, die bij tijd en wijle door gemene uit
schieters ver boven de normale stormkracht kwam, geselde de golven,
zwiepte ze op tot bergen van water. Dit uitzonderlijke woeste weer is de
oorzaak geworden van het grote gevaar, waarin de beide sleepboten van
L. Smit en Co's Internationale Sleepdienst, de „Ganges" en de „Witte Zee",
die poogden het door hen vlot gebrachte Panamese stoomschip „Merope"
binnen de pieren te brengen, zijn geraakt.
L. Smit en Co's Internationale
Sleepdienst heeft momenteel vijf
tien zeegaande sleepboten in de
vaart. Van deze vaartuigen is de
„Ganges", die thans op de Maas
vlakte is vastgelopen, met zyn
brutoinhoud van 516 ton, op drie
na de grootste. De drie grotere
zijn namelijk de „Zwarte Zee" met
836 ton, de „Thames" met 602 ton
en de „Nieuwe Oceaan" met 590
ton. De „Ganges" werd in 1921
door de werf Jonker en Stans te
Hendrik Ido Ambacht gebouwd.
Zij heette toen „Willem Barendsz"
en was een van een serie van ze
ven*" sleepboten, die voor rekening
van het Bureau Wijsmuller te
's Gravenhage werden gebouwd.
Het schip wordt voortbewogen
door 'n drie cylinder stoommachine
van 1200 ipk indertijd geleverd
door de N.V. Alblasserdamsche
machinefabriek te Alblasserdam.
De „Witte Zee", 328 ton bruto
metend behoort roet de „Poolzee"
en de ,|Tyne" totde sleepboten, die
m de oorlog op stapel werden ge
zet en waarover L. Smit en Co de
beschikking kreeg. De „Witte Zee"
werd gebouwd door J- en K. Smit
te Kinderdijk en wordt voortbe
wogen door een door de werf ge
bouwde MAN-Dieselmotor van
650 pk.
mnïii'M iMBwaaTOMWiPiii aaai.&'Biai'H!»» mit» 'mm
sen de boot en de drenkeling was
zo groot, dat men kapitein Brink
man niet meer zag.
Zoals dp heer De Hondt ter ver
duidelijking aanvulde, is het zeer
moeilijk vanaf de reddingooot. die
betrekkelijk laag op het water ligt,
op grote afstand drenkelingen te
onderscheiden. Vandaar dat het
volkomen verklaarbaar was, dat
de .Witte Zee" de hulpeloze kapi
tein Brinkman wel had zien drij
ven.
„De bemanning van de „Leis"
vaart vanavond niet meer uit", zo
besliste de heer De Handt. De
mannen van de „Koningin Wilhel-
r
recht op jullie aan. Tracht er wat
aan te doen. Houdt een lijn klaar."
Het is nog niet bekend, van .welk
schip de drenkeling is. Dc „Witte
Zee" stoot zwaar, maar ligt nog
met de kop op de zee.
15,32 De reddingboot is door
r» i jll z de bemanning aan boord van de
De „Witte Zee heeft een trots „Ganges" nu goed te zien. De in
in de schroef. De „Ganges"
zee drijvende man is noch van de
„Witte Zee", noch van de „Gan-
De zeelieden der Smitsleepboten
zijn waarlijk voor geen kleintje
vervaard. Zij kennen het water
binnen en buiten de Waterweg op
een prik. Zij kennen ook de onge
looflijke moeilijkheden van het
werken aan boord tijdens zwaar
stormweer, doch niettemin heeft de
altijd verraderlijke zee hen in haar
macht gekregen, hulpeloos als zij
waren toen trossen verward raak
ten in de schroeven en het ma
noeuvreren onmogelijk werd ge
maakt.
Bet radiografisch bericht, dat de
„Ganges" en de „Witte Zee" tegen
elkaar waren gebotst, bracht een
ieder in spanning, een spanning
die welhaast tot een paniek steeg,
toen de „Ganges" om directe hulp
van een reddingboot vroeg. „Dan
moet het wel heel erg zijn," zei een
oude zeerob, „want die jongens zyn
niet zo kinderachtig." Een veron
derstelling. die juist bleek, want
als een razende informeerde de
marconist van de „Ganges", die
water maakte en naar Zuidelijke
richting afdreef, om weerberichten.
De mededeling, dat het afnemende
wind was en dat de reddingboten.
„President Jan Leis" uit Hoek van
de „President Jan JLels" zijn kop
de Berghaven binnen, waar het op
de steigers en de dijk zwart van
de mensen zag. Een van de opva-
i enden stond van. verre al te wen
ken, dat men van deze belangstel
ling niet was gediend. De boot
kwam met een ,,gat in de beman
ning" terug en heel begrijpelijk
was men hierdoor diep onder dc
indruk.
Aan boord wist men immers
wie men miste. Aan de wal duur
de het nog maar enkele seconden
en toen wist men het daar ook.
Stuurman Troost stond aan het
roer. hetgeen betekende, dat kapi
tein Brinkman, de man was „die
over de sporten was gegaan". Een
diepe verslagenheid maakte zich
van de honderden belangstellenden
meester toen zij ma uren van span
ning eindelijk wisten, dat schip
per Arie Brinkman, 33 jaar oud,
was verdronken.
Zware grondzee tin
Koe het precies was gegaan hoor
den we later van de loodscommis-
saris. de heer De Hondt.
Anderhalve mijl van de „Gan
ges" kreeg de „President Jan Leis"
te kampen met zware grondzeeën.
Of het schip, dat zich op de be
ruchte Maasvlakte bevond, toen de
grond raakte, wist men niet, maar
op een gegeven ogenblik werd het
schip neergekwakt, kwam op zijn
zij te liggen en. zware golven, z.g.
„meneren met wit, van voren",
sloegen over het schip.
Het is een van die barbearse
witgekruinde golven geweest, die
schipper Brinkman achter de stuur
hut van het *róer heeft weggesla
gen. De stuurman seinde direct de
mare en zei verder dat .,ze nu uit
de aether gingen en niet meer ge
stoord wilden worden". Direct Is
men aan het zoeken gegaan naar
de schipper, doch de afstand tus-
„De
touw genomen. Ook de „Gan- reddingboot ligt langszij. Als u ons
niet meer hoort, maak u niet ca
ges heeft een tros in de gerust, want dan zij we *r af."
schroef. De reddingboot „The- 15,*$ Als de reddingboot bij
de „Ganges" komt, gaat onze ge-
sident Jan Leis" is om assisten- hele bemanning er af. zó deelt de
„Ganges" mee aan de „Witte Zee'
tie verzocht. De „Ganges" met 15.45 Het grootste deel van dc
dC „Witte Zee" in aanvaring. Sdlï&S? "GWeS"
Zo volgden de berichten, het 15.51 De „Witte Zee" geeft
- - door aan de seinpost Hoek van
een al alarmerender dan het Holland, dat dertien man van
andere, elkaar in koortsachtig b°^eïal^?g,n Sta»
tempo 0». van dc „Ganges" willen aan boord
blijven. De directie van de sleep-
14.35 De reddingboot „Konin- bootonderneming heeft order gege-
gin Wilhelmina" uit Stellendam ven, dat zij het schip moeten ver
wordt opgeroepen. laten. De wind is Noord Noord
14.40 De sleepboot „Hudson" West, kracht negen, hoge zee.
naar buiten. De pompen van de 16.05 De reddingboot „Konin*
„Ganges" werken als razenden om gin "Wilhelmina" heeft leden van
het binnenstromende water kwijt de bemanning van. de „Ganges
te raken. aan boord, bevindt zich nu in ue
14.42 De marconist van de huurt van de „Witte Zee".
„Witte Zee" seint: „Onze ankers 16.25 Reddingboten „President
houden. Wij hopen dat ze met Gods Wiersma" uit Breskens en de
hulp zullen houden, want dat heb- „Maria Blankenheim" uit Veere
ben we wel nodig." op weg naar Hoek van Holland.
14.56 De „Ganges" seint: „We 16.40 De „Koningin WilhelmI-
zitten zo goed als gestrand. Krijgen na" gaat naar Stellendam. AUe
veel water over. Sloten behoorlijk leden van dc bemanning van de
en slingeren hevig." Van twee kan- „Ganges" zijn aan boord, behalve
ten komen reddingboten naar de kapitein Weltevreden cn eerste
sleepboten toe: De „Koningin Wil- machinist 't Hart. Aan boord zijn.
helnuna" van het Zuiden, de „Pre- ook elf bemanningsleden van de
sident Jan Leis" van het Noorden. „Witte Zee". Aan boord van de
14.59 - „Kunnen jullie hulp van «Witte Zee" zyn nog zeven man.
de „Hudson" gebruiken?"' seint t->v, t2c" Wrt 'donder
Hoek van Holland aan de „Witte T^S'rtortrfe
iee"' sefnt™ enig'15*1 Er°staan"^hier sloeg hem overboord en uren lang
zware'lïïndSn. Afcdf,Hudson" heeft
moeilijkheden wil hebben laat ze t iie+ fc leiukt
dan komen. Het is zelfmoord. Onze hem nn T)p Konin cm Wilhelmï-
«nkrn houden het nog steeds.» IJ"» ^^^Wüheltm
matig. „Witte Zee" seint: „Dat
Van de tuinbouwveiling
Rotterdam en Omstreken
Woensdag 23 Januari hoopt de
heer A. van 't Hart Jr., vooratter
van de- Coöperatieve Tuinbouwvei
ling „Rotterdam en Omstreken"
G-A. te Rotterdam de dag te her
denken, waarop hij voor 25 jaar tot
bestuurslid van die veiling werd
gekozen.
In het voorjaar van_lS28 werd hij
secretaris, terwijl hij in 1936 de
voorzittershamer overnam van wij
len de heer J. Overvoerde.
De heer Van 't
Hart is verder
o.a. voorzitter van
de Kring „Loos-
duinen, Berkel en
Rodenrijs en ver-
der aangesloten
verenigingen", lid 1
van de Provincïa-
le Commissie uit 1
de veilingvereni-
gingen in Zuid-Holland, Ld van de
Raad van Advies van het Centraal
Bureau van Tuinbouwveilingen,
voorzitter van de Groenten en
Vruchtendrogerij van het Centraal
Bureau van Tuinbouwveiling te
Den Hoorn, directeur van de plaat
selijke Boerenleenbank te Rotter
dam, Heemraad en waarnemend
Dijkgraaf van de Polder Prins Ale
xander en Hoofdingeland van het
Hoogheemraadschap Schieland.
In al deze functies is hij_ een ge
ziene persoonlijkheid en zijn advie
zen worden zeer gewaardeerd.
Woensdag 23 Januari recipieert
de heer Van 't Hart van half dne
tot vijf uur in de grote zaal van
Lommerrijk.
De overlevenden van de beman
ning van de „Seaham", de Neder
landse kustvaarder, die voor de En
gelse kust schipbreuk heeft gele
den, zouden vandaag naar Rotter
dam terugkeren. Het zijn gezag
voerder De Vries., stuurman Mar
tens, eerste machinist Zoetelief en
de matrozen Kraan en R00S.
Over het lot van het schip kon.
de rederij ons vanmorgen nog niets
mededelen.
klinkt goed.'
15.09 De „Leis" deelt mee, dat
zij in de buurt van de „Ganges" is.
Dc waterstand bij de „Ganges" is
bijna drie vadem (5.60 meter),
15.25 De „Witte Zee" meldt,
dat er een man met zwemVest
langs kwam in zee. Er wordt een
lijn uitgeworpen, maar de man
mist deze. De „Witte Zee" deelt
de „Ganges" mee: „De man komt
De sleepboot „Ganges", die door
een zware zee over zijn eigen
tros werd hèengezet.
mins, die toch niet zeewaardig
meer is. komen naar de Hoek en
die worden in reserve gehouden
voor het geval er vannacht nog iets
mocht gebeuren."
Toen we in de avonduren nog
eens langs de berghaven liepen,
dromden daar nog steeds groepen,
mensen. Voor het kantoor van de
N.ZJLR-M. stonden de mannen van
de „Leis". Met bedroefde ogen ke
ken zij naar „hun" boot. waar in
de stuurhut alleen nog de ijzeren,
sponningen van het raam zaten.
De ruit was eruit geslagen, tege
lijk met schipper Brinkman....
HOEK VAN HOLLAND. -
Sinds verleden week Zaterdag
is schipper Brinkman vrijwel
iedere dag tweemaal met zijn
„President Jan Leis" uitgeva
ren om eventueel bij uitvaren
de en binnenkomende schepen
assistentie te verlenen. Toen
Zaterdagavond de „Radmar"
bezuiden de Zuiderpier 'op de
Maasvlakte strandde, redde hij
eerst drie opvarenden. Donder
dag haalde hij nog 39 mensen
van dit schip, 's Avonds nam
hij vijf man van de „Merope"
over, de Fanamees, die op dat
moment bij de noorderpier in
moeilijkheden, verkeerde. De
tocht van Vrijdagmiddag naar
de „Ganges", toen landgenoten
de hulp van schipper Brink
man zo van node hadden, heeft'
hij helaas niet mogen volbren
gen.
Scfiipper De Jager van de Ko
ningin 'Wilhelmina.
Holland en de „Koningin Wilhel
mina" uit Stellendam onderweg
waren, bracht hoop in de harten
van de „Ganges"-bemannlng.
„Man over de sporten"
„Man van ons ia over de spor
ten", seinde de marconist van de
„Leis" ongeveer een uur nadat de
reddingboot was uitgevaren. „Er is
een man over boord geslagen." De
ze mare ging als een lopend vuur
tje door de grote schare belang
stellenden, die op de dijk langs de
berghaven stond. Wie zou dat zijn?
Niemand wist het, want de mar
conist had er niet bij verteld, welk
lid van de bemanning een doods
strijd met de woedende zee voerde.
De mededeling van de „Leis" werd
even later bevestigd door een be
richt van de „Witte Zee", dat er
een man in een zwemvest langs
was komen drijven, die zijn hand
opstak. Men had geprobeerd de
man te redden, door een lijn uit
te gooien. Zonder resultaat, want
de drenkeling greep mis en de
kokende golven sleurden de arme
buiten de gezichtskring.
Geruststellend waren later de
berichten, dat de „Ganges" op de
Maasvlakte was vastgelopen en
dat de „Koningin Wilhelmina", on
danks het feit, dat dit schip zijn
neus tegen, de „Ganges" indrukte,
en het berghout was weggeslagen,
binnen vier minuten het grootste
deel van de mannen van de „Gan
ges" had overgenomen.
Nog meer dan eerst zat de ge
hele bevolking van Hoek van Hol
land in spanning over „de mandie
over boord was geslagen". Twee
uur na het. alarmerende bericht
(het was ongeveer half zes) stak
(Van onze speciale verslaggever)
M1DDELHARNIS. Een autobus bracht Vrijdagavond omstreeks half
acht mannen van de „Ganges" en „Witte Zee" hij de veerboot Middelh&mis-
Hcllevoctsluis, ttfee gehavende, vermoeide ploegen, bek-af na de ellende
aan boord van hun geteisterde schepen. Sommigen droegen de duidelijke
sporen van een harde smak. Enkelen tastten aarzelend naar een bebloede
buil, een paar kreupelden. Ze zagen er uit of zc allemaal nergens meer
naar verlangden, dan naar een lui bed om eens totaal uit te rusten.
Bij hen waren de zeven man
van de reddingboot „Koningin
Wilhelmina", die bij de geslaagde
poging deze bemanning1 naar Stel
lendam te brengen, ernstig is be
schadigd. Schipper W. de Jager
ging naar Hoek van Holland om
daar de plaats in te nemen van
de over boord geslagen, kapitein
van de „President Jan Leis",
„Ons schip zal voorlopig- toch
niet kunnen varen", zei hij mis
troostig in de salon van de hevig
stampende „Stad Zierikzee", die
het stel naar Hellevoetsluis voer.
„Ik heb het nog niet zo erg mee
gemaakt. Allemenscn, wat stond
er een zee".
„Het was zo'n grondzee, die de
„Gahges" over z'n tros heen zet
te", pes de eerste stuurman J. Fil-
lckes (40 jaar) van de „Ganges".
De stuurman durfde zich nauwe
lijks te bewegen. „Dat is m'n
borst, zie je. We moesten over
springen en terwijl ik op het pot
deksel m'n afzet nam, glee ik uit.
Lelijke kledder gemaakt op die
reddingboot. Nou hebben ze me in
verband gezet, maar 't doet nog
vér.pijn". „Was het mogelijk
te staan aan dek, toen de „Konin
gin "Wilhelmina" er aan kwam?"
Het strakke gezicht van de
stuurman werd nog strakker.
„Staan zegt u, we lagen op een
gegeven moment met zes man. plat
aan dek. En die .reddingboot maar
in de gaten houden. Je mag dan
blij zijn dat je niet wegspoelt."
Het was Vrijdag omstreeks twee
uur toen de „Ganges" en de „Wit
te Zee" met elkaar in botsing
kwamen. Twee uur later daagde
de Stelle ndamse boot van de
N.Z.H.R.M. op, om half zes lag
dit schip in de thuishaven. „Het
ellendige is dat beide schepen zo
veel rondhout hebben", verduide
lijkte kapitein Jager. „Ze moesten
van boord naar boord springen
en daar had je de splinters. Van
het ongeluk met Brinkman heb ik
alleen wat gehoord over de radio.
Het was geen doen in dat vliegen
de weer naar iemand te zoeken".
„Hoeveel was de windkracht?"
vroegen we de stuurman.
„Ik schat negen tot tien. Voor
dat de reddingboot bij ons kwam,
hebben we op hun verzoek ge
peild: 3 vaam water. Het bleek,
dat ze dat konden hebben. Van
ons zijn ze naar de „Witte Zee"
gegaan om daar mensen op te ha
len".
„Hos was het toen met de „Me
rope"?
Het schijnt dat men daarover
het laatste woord nog niet heeft
gesproken. „Toen wij weg gingen
bij die schuit, lag'ie niet slecht.
Maar ik had gewild, dat er Hol
landse zeelui aan boord hadden
gezeten,zei de stuurman met
weinig appreciatie in zijn stem.
In Hellevoetsluis wachtte alweer
een bus. Stommelend hees de won
derlijk uitgedoste groep zich
moeizaam naar binnen.
Naar Maassluis! Naar huis!
De sleepboot „Witte Zee", die
door het breken van een tros
in moeilijkheden ktuam.
m
Met grote nauwgezetheid con
troleert de heer Mark de bloe-
msn in de plantenkassen van
diergaarde „Blij-Dorp"
In een pand aan de Jericholaan is
gisteren de 82-jarige J, G. Hyberg
om het leven gekomen door gas-
verstikking. Zijn vrouw, mevr. S.
Hij berg-Ledeboer, moest in ernstige
toestand in het ziekenhuis Bergweg
worden opgenomen.
Een buurvrouw, die de oudjes een
kopje koffie kwam bren'gen, kreeg
op haar bellen geen gehoor. Direct
waarschuwde zij een agent, die een
ruit insloeg, waarna men een onder
zoek kon instellen.
De oude heer bleek te zijn over
leden door gasvei'stikking, doch zyn
echtgenote leefde nog. In dc keu
ken stond een gasfornuis en op een
van de pitten, die nog brandde,
stond een lege ketel. Men vermoedt,
dat er ergens in de gasleiding een.
lek zit. De politie heeft de zaak nog
in onderzoek.
Sinds Donderdag half twaalf had
men niets meer van het echtpaar
vernomen.
Het scliip van de week
Zondag 20 Januari om 21.33
uur verzorgt de Wereldomroep
een uitzending voor het s.s. Am-
penan van de Kon. Rotterdamse
Lloyd, waaraan medewerkte het
scheepsorkest van Tom Erich met
zang van Sonja Oosterman. De
golflengten, waarop men dit pro
gramma kan beluisteren, zijn: 25,
31 en 49 meter.
Duitse expressionnisten
met grafiek in 't Venster
Een tentoonstelling van „Gra
fisch werk van Duitse, expressio
nisten" wordt Zaterdagmiddag 26
Januari cm 4 uur geopend in het
kunstcentrum 't Venster.
Russen zijn dol op
oranjekleurige bloe
men. "Wij trokken
een vragend gezicht,
toen de hortulanus
van diergaarde Blij-
Dorp, de heer X. L.
Mark, het ons ver
telde. Toch. kan hij
het weten, want hij
ontvangt de aanvra
gen van ver achter
het ijzeren gordijn.
„Ik kan balen zaad
van goudsbloemen en
afrikanen naar de
Sowjet-Unie sturen.
Ze zijn er daar dol
op. Als de kleur maar
oranje is," zo zegt
de heer Mark.
Deze relatie vloeit
voort uit het inter
nationale contact, dafc
de hortulanl van al
le grate plantentui
nen over de gehele
wereld roet elkaar
hebben. Het is zt.L
een gewoonte van
deze heren elkaar
omstreeks de jaar
wisseling een groet
te brengen, dia ge
heel in overeenstem
ming met hun ar
beidsterrein is. Zij
sturen elkaar zaadlijsten van die
bloemen, die in „hun" tuin voor
komen. De heer Mark (om dicht
bij huis te blijven) stuurt lijsten
van de plantencollecties van „Blij-
Dorp" naar 64 tuinen. Naar Ame
rika, Afrika, Azië. Australië, Ja
pan. Rusland. Engeland. België,
Zwitserland, Spanje, Portugal ezz
alle andere landen van Europa.
Maar ook naar de Hortus Botani
cus in Leiden en de Hortus in Am
sterdam.
Deze lijsten, die in duplo wor
den gezonden, zijn samengesteld in
het Latijn. De diergaarde ontvangt
op haar beurt weer de lijsten van.
alle tuinen, die vanuit Rotterdam
een lijst hebben ontvangen. Wenst
nu een hortulanus van de een' o£
andere tuin een bepaalde soort
zaad, dan behoeft hij slechts op
een van de lijsten, een streepje
voor de naam van de plant c£
bloem te zetten en. deze lijst in
open enveloppe als drukwerk nsar
de afzender terug te sturen. Die
zorgt op haar beurt weer, dat een
hoeveelheid zaad als monster zon
der waarde wordt afgezonden. Een
gedrukt kaartje bevestigt dan na
enkele dagen of weken de goede
ontvangst. Brieven worden nooit
geschreven. Zo hebben de onder
scheidene hortulani een „stilzwij
gend contact" met elkaar en op
deze wijze komen de tuinen op
een voordelige manier aan een zo
volledig mogelijke plantencollectie.
Deze goede gewoonte bestaat al
ruim vijftig jaar en zoals de heer
Mark lachend, opmerkte „krijg je
op die manier nooit ruzie." Dat de
plantencollectie van diergaarde
Blij-Dorp om zijn .goede kwaliteit
wijd en zijd bekend staat, moge
blijken uit het feit, dat van de 64
verstuurde lijsten, reeds van vijf
tig tuinen een aanvraag is ont
vangen,
„Vooral het zaad van onze Victo
ria Regia wordt veel gevraagd,"
vertelt de heer Mark. „De plant ia
in 1S49 in hét Amazone-gebièd ont
dekt, werd naar Engeland over
gebracht, van waar er in 1880 zaad
geruild werd met Amsterdam, In
1886 had Leiden een Victoria Regia
en. in 1888 was ook Rotterdam zo'n
plant rijk. Of nu enze plant zo
bijzonder sterk Is, weet ik fnlet,
maar het is, opvallend,.' zoveel ate
ons zaad wordt gevraagd."
