1
JIG
VOORAL VO<R DL R( IW
M
Josephine Butler kwam op tegen
schending der grondwet
G9RSAND
Voor Ow WAS
Onderwijsproblemen van
„Marianne"
Wisselen
In SZC-gelederen is men
vol goede moed
bo&idn Inru&dhJwi^
-Wol....-
A. BERKHOUT
,DAMES!_
BORGH
5
STRIJDSTER UIT DE VORIGE EEUW (Slot)
.Gevecht van 17 lange jaren
voor de gevallen vrouw
In Frankrijk nog 1.100.000 mensen
die lezen noch schrijven kunnen
Contactavonden
een succes
Om kampioenschap
schaken
Ons Thuis klaverjas-
kampioen SKB
Vlaardingen
■<3»
MAISON META
MANNEKEN
„BERGWEG"
itK&fc dce. oude-
"ivu+c-hètte
3*
WalendurgerWeg 110
„ELJA" Rubbercorsetten
Corsettenfabr. .Victoria'
ULRICH
[Vrijdag 1 Februari 1952
zich te verdedigen, beschouw ik
als schending ven onze Wet.
Josephine Butler's woorden en
houding maakten een gunstige in
druk op de Commissie. Later hoor
de ze. dat een van haar felste te
genstanders, Lord Hardincke, ge
zegd had: „Als dit een staaltje is
van de- zedelijke verontwaardiging,
die er ten aanzien van die wetten
in ons Jand heerst, dan zullen we
onze houding moeten herzien,
heren."
Er moest echter nog heel wat
gebeuren, vóór het zover was.
Zeventien jaar lang heeft Josephi
ne Butler zich volledig ingezet voor
de verwezenlijking van haar doel:
de opheffing van wetten, die aan
een bepaalde groep van vrouwen
ieder houvast, ieder beroep op
menselijkheid, iedere mogelijkheid
om tot een normaal leven terug te
keren, ontnamen.
Onder moeilijke, soms levensge
vaarlijke omstandigheden trad
Josephine door heel Engeland als
spreekster op. telkens wanneer er
verkiezingen op til waren. Het
aantal aanhangers van de opposi
tie-act; e tegen de bewuste wetten
groeide dagelijks. Alleen al in het
jaar 1873 werden er meer dan 250
openbare bijeenkomsten gehouden.
JOSEPHINE BUTLER werd In 1871 opgeroepen om te Verschijnen voor
een Koninklijke Commissie, beiast met onderzoek van de punten, die
de Protest-actie tegen de Wet op de z.g. „Besmettelijke ziekten" naar voren
had gebracht. Op de ochtend van de .dag waarop zij voor de Commissie
moest koraen, ontving Josephine uit alle delen' van het land adhesie
betuigingen, o_a. .van de arbeidersbonden van fabriekssteden als Glasgow,
Newcastle, Leeds en Birmingham. Met die papieren In de hand trad ze
voor een grote, indrukwekkende verzameling van hooggeplaatste mannen
in het „House of Lords".
Van de aanwezigen, parlements- J digden niet de gelegenheid krijgen
leden, geestelijken, vertegenwoor- ii»
digers van Leger en Vloot, dokto
ren en juristen waren maar wei
nigen haar goed gezind. Ze voelde
zich aan alle kanten omringd door
vijandigheid, vooringenomenheid,
spot. Tóen ze de verklaringen van
de arbeidersbonden overhandigde,
zei de voorzitter: ..Hm, dit hele ge
val is natuurlijk koren op de molen
van die kerels. Zijn dit bona-fide
arbeiders? Denkt u dat we op
krachtdadige tegenstand zullen stui
ten als we deze wetten in de mijn-
gebieden en fabrieksdistricten in
voeren?"
„Dat weet ik zeker," antwoordde
Josephine.
Ze onderging een waar kruisver
hoor. Afschriften van door haar
gepubliceerde artikelen hadden van
te voren bij de aanwezigen gecir
culeerd. Ze moest, punt voor punt,
haar opvatting verdedigen. Wat ze
zei, komt in het kort hierop neer:
Ik wil hier nu niet verder in
gaan op de medische en zelfs niet
op de morele kant van de kwestie.
Daarover is elders al herhaaldelijk
uitvoerig gesproken door mensen,
die in die opzichten meer tot oor
delen bevoegd zijn dan ik. Er is
één bepaald aspect van de zaak,
dat naar mijn mening niet voldoen
de naar voren ia gebracht. Door
het uitvaardigen van de Wetten
op de Besmettelijke Ziekten heeft
de regering onze Grondwet geweld i
aan gedaan. Ik heb geen rechten
gestudeerd, maar ik heb genoeg
gezond verstand om te weten, dat
geen justitie macht kan uitoefenen
boven of m strijd mét de wetten
van het land, er, dat het volk geen
vertegenwoordigers kiest met de
bedoeling dat die de rechten'van
de mensen, die ze vertegenwoordi
gen. met voeten zullen treden. Toen
het Parlement de Wetten op de
Besmettelijke Ziekten uitvaai digde.
heeft het de rechten van de mens
vertrapt. Men z de Magna Char
ta onze politieke bijbel kunnen
noemen. De belangrijkste clausu
les van die Magna "Charta luiden:
„Geen vrij mens kan gevangen ge
nomen. vervolgd, verbannen, mis
handeld of op enige andere wijze
lastig gevallen worden tenzij na
wettig oordeel. Recht is niet te
koop Recht kan niemand ontzegd
worden."
De wetten op de Besmettelijke
Ziekten schenden deze clausules.
Op het ogenblik kan in Engeland
een bepaalde groep van „gevallen"
berecht worden zonder jury. Dat
zijn de zg. „gevallen van onder
geschikt belang". Daartoe rekent
men ook de zaken waarin uitge
maakt moet worden of een vrouw
een prostituee is (en dus als zoda
nig behandeld dient te worden) of
niet. Niemand zou er over denken
zonder jury uit te maken of een
man een dief of een moordenaar is
of niet. Maar de eer van een
vrouw en dat is haar leven
is een zaak van ondergeschikt be
lang! Ik. beschouw dit als een
schending van de Engelse Grond
wet. zoals die tot uiting komt in
de genoemde clausule van de Mag
na Charta. Iedereen weet toch wel,
dat onschuldigen aangeklaagd kun
nen worden. Een aanzienlijk en
welgesteld man loopt niet gauw
de kans valselijk van diefstal be
schuldigd te worden. Men ziet een
dame niet bij „vergissing" voor
een prostituée aan. Door hun maat
schappelijke positie zijn zij gevrij
waard voor dergelijke aanklachten.
Misschien is dat wel de reden,
waarom zoveel mensen uit voor
aanstaande milieu's onverschillig
staan tegenover de Wetten op de
Besmettelijke Ziekten.
Dames, die 's avonds in haar
rijtuigen door de straten rijden, die
altijd gechaperonneerd en be
schermd zijn. lopen geen gevaar
aangerand te women. Maar de
vrouwen uit de werkende stand?
De dochters, zusters en vrouwen
van arbeiders, die vaak uit nood
zaak bij nacht en ontij alleen er
op uit moeten In de meest onveili
ge wijken van grote steden? En het
meisje of de vrouw, die door om
standigheden alleen in de wereld
staat, die geen inkomen, geen
vrienden heeft, die in deze harde
maatschappij een dubbel zware
strijd moet voeren om fatsoenlijk
te blijven? Als zo'n meisje uit
boosaardigheid of bij vergissing bij
de politie wordt aangegeven als
prostituée, is ze verloren. Een be
paalde clausule van de Wetten op
de Besmettelijke Ziekten vestigt
immers speciaal de aandacht op
meisjes en vrouwen zonder
eigen tehuis?
Dat er getallen kunnen voorko-
men waarin ten onrechte beschul-
Overal voerde Josephine het woord.
Ondanks felle tegenstand bleken
toch bij het eerste debat over dit
onderwerp in het Parlement 128
van de 265 stemmen vóór afschaf
fing van de „Wetten op de Besmet
telijke Ziekten". Een van de spre
kers zei bij die gelegenheid: „Men
beklaagt zich erover, dat deze hele
beweging van de vrouwen in En
geland uitgaat. Maar, heren, wij
kunnen niet blind blijven voor het
feit, dat het juist vrouwen zijn, die
het meest onder deze wetten te
lijden hebben. Wij mannen weten
met, wat vrouwen moeten verdu
ren. Wij zullen het nooit weten,
tenzij de vrouwen het ons zelf
zeggen."
De oppositiebeweging vond ook
aanhangers in andere landen van
Europa. Josephine reisde, als afge
vaardigde van deze groep naar
Frankrijk, Italië en Zwitserland. In
1875 kwam er een Federatie tot
stand van bonden uit verschillende
landen. Maar pas in 1886 werden
de „Wetten op de Besmettelijke
Ziekten" definitief verworpen.
Eén kant van Josephine Butlers
karakter misschien verreweg de
belangrijkste heb ik hier met
opzet buiten beschouwing gelaten:
haar diepe religiositeit. Stellig was
dit geloof in God de drijfveer van
a] haar denken en doen. Dergelijk
geloof i» even zeldzaam als een
wonder; een genade, die buiten
staanders niet kunnen verklaren of
analyseren. In een brief schreef
Josephine Butler eens: Ik geloof
alleen in morele, sociale of politie
ke hervormingen, wanneer die
voortkomen uit ware nederigheid
voor God. Ieder mens moet onver
biddelijk uit zijn hart en zijn
leven verbannen al wat in strijd is
met rechtvaardigheid en zuiver
heid."
Josephine Butlers hele leven is
er een bewijs van geweest, dat zij
haar overtuiging in daden wist om
te zetten.
H. S. H.
DE geboortestatistiek laat ook in Frankrijk zien, dat cr steeds meer
kleine Fransmanhetjes en Francises btfkomen, en het voor de oorlog
zo bekende stuk, „Madame ne veut pas d'Enfants", zou nu zeker niet meer
actueel zijn- Want het Is juist in de gegoede bourgeoisie „bon ton", om op
zUn minst drie kinderen te hebben; maar daar drie volgens de hedendaagse
psychologen juist een verkeerd getal is, worden het er dikwijls vier of vijf.
De burgerman en de arbeider heeft zich nimmer aan geboortebeperking
gestoord (er zijn thans 4,500.000 baby's en kleuters onder 4 Jaar!) en zo
is het dan gebeurd dat er in 1951 voor de eerste klasse van de lagere school
alleen al In bet departement van de Seine 15.000 leerlingen meer waren
dan in 1950, hetgeen evenals in Holland een probleem op zichzelf is, daar
er slechts honderd nieuwe schoollokalen bijgekomen zijn.
Inderdaad, de schoolgebouwen In
Frankrijk vormen een dringend
vraagstuk. Op een gewone lageie
school worden er in de grote stede.1,
(alweer zoals „bij ons") meer dan
veertig leerlingen in één klasse on.
dergebracht. In Parys zijn er onge
veer 12000 klassen, elke nieuwe
klasse die er bij komt kost 6 7
millioen francs. Het leerplan bevat
echter twee maal zoveel stof ais
een twintigtal jaren geleden. Zo
zijn de kinderen by een dergelijk
massaal onderwijs wei overgeleverd
aan zelf-vorming, en men heeft nu
reeds de bewijzen geboekt, dat de
leerlingen ervan overtuigd zijn nim
mer schoolmeester of schooljuf-
r.ouw ie willen worden. Bij dit
viaagstuk voegt zich voorts nog dat
van het onderwijzend personeel: Er
zijn hoe langer hoe minder ieer-
krachten. Natuurlijk kan men wei
meer onderwijskrachten krijgen,
maar dan moet het salaris worden
verhoogd, en dan wordt het leven
ook weer duurder, zodat tenslotte
die salarisverhoging van de onder
wijzers ook weer nul zou zijn. Hoe
moeten we hier uitkomen» vragen
oe autoriteiten zich af
En met dat toch nog steeds ver.
plichte onderwijs resten er in Frank
rijk één millioen honderd duizeno
mensen, die lezen, noch schrijven
kunnen!
Nu gaat het Franse kind over het
algemeen met veel plezier naar
schooi. Is er dan ook al heel wat
op de lokaliteiten aan te merken,
het onderwijs is over het algemeen
perfect, vooral op de gemeentescho
len. Ook dc geneeskundige dienst
en de inspectie, en alles wat hier
mede in verband staat zijn slechts
tc loven. Ik heb nier het voorbeeld
van een bewaarschool-jongetje van
drie jaar die door zijn moeder een
ochtend werd thulsgelaten omdat ntj
liever wilde spelen. Diezelfde dag
nog kwam er een inspectrice om is
vragen waar de kleuter bleef. U
had moeten waarschuwen, zei ze,
we waren ongerust!
Dergelijke gestes worden door de
ouders zeer op prijs gesteld. Nu
Stuurt de Franse moeder haai
driejarige kind, ja soms wel her
tweejarige reeds naar de bewaar,
school toe, waar het de gehele dag
maaltijd én rustuurtje inbegrepen
tot zes uur kan blijven. En, ondei
goed toezicht. Want de Franse be-
vaarschooionderwyzeres is een on
derwijzeres met een acte lager ou
derwijs. maar die uit liefde voor de
kleuter déze elementaire basis pre
fereert.
Het woord bewaarschool is hier
overigens eigenlijk niet meer op
zijn plaats. Het gaat hier namelijk
c*m een effectieve opvoeding, die
veelal gegrondvest is op de metbo-
E jongen van de kruidenier, die
de suiker, de thee en. de zeep
rondbrengt is een vlotte knaap in.
een pak van zwart ribfluweel. Hij
heeft geel haar met een golf en hij
zingt in een band, als t'ie «rij ia.
Samen met z'n broer, want hij is
t'er een van een tweeling. Deze
broer, die in de winkel staat, valt
voor hem in by ziektes en vacan-
ties, maar hoewel ze •nauwgezet op
eikaar lijken, hebben ice met de
onze iets speciaals want die heet
net als zoontje.
Op 'n middag komt hij besneeuwd
en zonderling veranderd aan. Ver
slagen gaat hy zitten. „Ze benne
d'eruit," roept hij. Dikke zusje, als
aityd op z'n ribfuwelen knie, kan
hem van dichtbij bekijken. Z'n
mond is leeg, behalve een lange,
gele tand, boven vooraan. „Die
z'n wortel zit in een draai, daar
moet ik nog voor terug." Hij legt
z'n tong er tegen aan en kijkt alsof
hij wat muffigs praejL Jk voel
hem," zegt hij, „dat is het". En als
we medelevend om hem heen staan,
doet hij gretig het gekraak van de
tang na, het geruk en de rest van
de narigheid, Maar die ene wou
toch maar niet," praat hij wild» „dte
ene is anders dan de rest." Hij om
helst die tand met duim. en vinger
en blijft zo zwijgend zitten. Pas als
hij weg gaat, uoegt hij eraan toe,
met een soort hoongelach naar mij:
„En dat komt nou, omdat ik zeniet
wou poetse...."
Dit laatste als spot bedoeld, is bij
zoontje een schot in de roos. Die
avond staat hy nadrukkelijk te
schuieren. En opdat dikke zusje ook
zonder hu lp de verwoesting kan te-
gengaan, giet hij water in een fles,]
want ze kan niet bij de kraan, j
't Kleine wijfje gehoorzaamt ge-
wichtig, ze poetst en gorgelt zonder
protest.
Maar de morgen daarop Is tier
wat met zoontjes zijkies. Die wie
bel t als t'er gegeten wordt. Hoewel
deze bij lange na de eerste niet is,
begint hij te tobben. „Hoe weet je
nou dat er een nieuwe komt? Hoe
wèèt je dat nou precies? Ze zijn
niet allemaal eender...."
Een" paar dagen later strandt die
kies in een appel, na esn korte
worsteling ligt hij op het tafel
kleed, naast het oord. En zoontje
met zn' tong in de lege plek, is kort
met z'n somber nieuws: „Ik voel
hem," praat hijis slap van on
deren. Daar fcomt er •nóóit meer
een op." BIBEB.
De rustperiode in de zwemwe-
reld van half December tot half
Januari, heeft de Schiedammers
geen kwaad gedaan. De gevolgen
van de frisse wind, die alle af
delingen vau S.Z.C. nieuw leven
heeft ingeblazen, blijven niet uit.
Op een van de vele gezellige con
tactavonden bleek wederom dat
de leden een geheel vormen. Niet
De uitslagen van de voor de
le en 2e ronde gespeelde partijen
voor de voor wedstrijd van het
persoonlijk schaakkampioenschap
van Schiedam zijn:
le ronde, groep 2: H. Bïuik-
manS. Oosthoek 01; Groep 5:
N. van HeiningenP. Lam
H. KloosC. Vester 10.
2e ronde, groep 1: P. v. Ooyen
J. Penning 01; W. Kievit
A. Broeren Groep 2: J.
DrogeS. Oosthoek 01, H.
BruikmanA. Leer ent veld 10;
Groep 3; F. LaderA. Spruit
10; A. BleikslootA. v. d. Star
re 0X; Groep 4: J. Holzken
A. Noordergraaf 1—0, L, Visser
C. van Tol 10; Groep 5: C.
VesterP. Lam 10; N. v. Hei
ningen—H. Kloos 10.
De stand is thans als volgt:
Groep -1: J. Penning 1% pnt;
P. van Ooyen 1 pnt; W. Kievit
1 pnt.
Groep 2: S, Oosthoek 2 pnt;
H. Bruikman 1 pnt; A. Leerent-
veld 1 pnt.
Groep 3: F. Lader 2 pnt; A.
Bleiksloot 1 pnt; A. v. d. Starre
X pnt; A. Spruit 0 pnt.
Groep 4: L. Visser 2 pnt; u.
Holzken i pnt; A. Noordergraaf
1 pnt; C. van Tol 0 pnt.
Groep 5: N, van Heiningen 1 Vz
pnt; H. Kloos 1 pnt; C. Vester 1
pnt; P. Lam pnt.
Voor de 3e (laatste ronde) war
den gespeeld:
Groep 1: J. PenningA. Broe
ren; P. van OoyenW. Kievit;
op 12 Febr. in clublokaal FSS
(Amstelbron).
Groep 2; E. OosthoekA. Lee-
rentveld; J. DrógeH. Bruikman;
op 14 Febr. in clublokaal SBD
(Cornerhouse).
Groep 3: A, Spruit—A. v. d.
Starre; F. LaderA. Bleiksloot;
op 15 Febr. in clublokaal SCS
(Amstelbron).
Groep 4: A. NoordergraafL.
Visser; J. HolzkenC. van Tol;
op II Febr. in clublokaal "Wilton-
Fijenoord (Wilton-Cantine).
Groep S: P. LamH. Kloos; C.
Vester—-N. van Heiningen; op 15
Febr. in clublokaal Gusto (Gus-
to-cantine).
alleen in het water maar ook op
het land. Het meest verheugende
is dat ook de damesafdeling flo
reert. De aanvankelijk kleine af
deling is door de deskundige trai
ning op zulk een hoogte gekomen
dat successen nu aan de orde van
de dag zijn.
Bij de eerste zwemcompetïtie
om de kampioenschappen voor
Rotterdam en Omstreken, werd op
de 50 mtr schoolslag Dames Nieu
welingen de le en 2e plaats bezet
door de SZC dames Pim de Waard
en Truus Keizer. 4x50 Estafette
wisselslag voor dames leverde
voor de S.Z.C. de derde plaats op.
De heren behaalden op het zwaar
dere nummer 3x100 mtr estafette
vrije slag de ereplaats met D. v
d. Kuil, N. Kolmeijer en R. Zijl
stra. Het zelfde resultaat op de
4x50 mtr wisselslag, doch om on
begrijpelijke redenen werd S.Z.C.
hier gediskwalificeerd. Voorts
zorgde R. Zijlstra nog voor de
goede persoonlijke prestatie op de
100 mtr vrije slag heren door als
2 te eindigen. De waterpolo-com-
petitie draait nu ook weer op volle
toeren. Door de overwinningen
van het le herenzevental van
S.Z.C. is Schiedam nog de enige
vertegenwoordiger in de Afd. D.
van de landelijke bekercompetitie,
daar V.Z.C. uit Vlaardingen nu
ook Is uitgevallen. Van heden af
is er tot half Maart weer iedere
Dinsdagavond een polowedstrijd
te zien in het Sportlondsenbad,
aan de BK Laan, aanvang half
tien.
De KJV „Ons Thuis" heeft in de
achttiende, tevens laatste ronde
van de competitie van de Schie-
damse Klaverjasbond het zekere
voor het onzekere genomen en
scoorde in haar wedstrijd tegen
„De Bruinvis" ruim 15.000 punten,
een aantal, dat de enige nog over
gebleven concurrent „De Spil"
niet eens bereikte. Hierdoor is
„Ons Thuis" clubkampioene van
Schiedam, seizoen 1951/52, gewor
den.
(De volledige uitslagen en de
eindstand zullen wij in ons num
mer van morgen opnemen).
Pensionlijst wordt
samengesteld
De leiding van VW-SCHIEDAM
(in opricht.) wil een aanvang ma
ken met het aanleggen van een
zo volledig mogelijk register van
de Schiedamse pensions.
Zij roept daartoe de medewer
king in van alle hier ter stede ge
vestigde pension-houders en
-houdsters om thans zo spoedig
mogelijk aan het bekende adres
(Plantsoen G. Verboonstraat) hun
adres op te geven met vermelding
een muziektent in het hof
De zomerconcerten in het Hof zijn
gedurende de afgelopen jaren, bij
zonder in trek gekomen by jong en
oud Vlaardingen, Een grote moei
lijkheid bij het organiseren der con
certen was evenwel steeds, dat men
niet beschikte over een eigen mu
ziektent en dat deze dus steeds
moest worden gehuurd. B. en w.
stellen thans aan de Baad der ge-
meente voor over te gaan tot het
plaatsen van een muziektent op üe
plaats, waar steeds de concerten
werden gegeven. Het gebouwtje
gaat f 9000.— kosten, wordt zeshoe
kig en krijgt een rieten dak.
CONCERT SURSUM COBDA
De Grote Kerk was niet vol,
maar men kan het eerste concert,
dat deze VTgardittgse Harmoniever
eniging gaf tN:r gelegenheid van het
50-jarig jubilcwm der vereniging
toch met een gerust hart geslaagd
noemen. De avoild werd geopend
door Ds. Th. van Andel, die wees
op de belangrijke task., die cen
vereniging als deze hee.ft op cultu
reel terrein. Het concer{. dat met
medewerking van de Organist Gys
de Graaf werd gegeven viel bij het
aandachtige publiek in goede aarde.
FORTUNA EEN PUNT VOORUÏT
Bij de onlangs gehouden wedstrijd
van Fortuna tegen RFC dienden
onze stadgenoten een protest in we
gens een door hen gescoord doel
punt. dat nist werd erkend. Thans
heeft het bestuur van Fortuna be
richt ontvangen, dat het doelpunt
alsnog wordt erkend.
GROTERE SPEELPLAATS VOOR
VAN KAMPENSCHOOL
De vereniging voor Bijzonder
Christelijk Onderwijs te Vlaardingen
heeft zich tot Burgemeester en Wet
houders van Vlaardingen gewenci
met het verzoek ruimte beschikbaar
te stellen voor het uitbreiden van
de bij de school behorende speel
plaats, die reeds lang veel te klein
is. B. en W. stellen thans aan de
Raad voor aan deze vereniging de
gevraagde grond aan de Fransen
straat niet in gebruik te geven.
Aan de Galgkade is destijds een
speelplaats gebouwd, die weliswaar
uitstekend is gelegen, doch nu de
gemeente zich naar vele andere
kanten belangrijk heeft uitgebreid
is de behoefte ontstaan, de speel
plaats te doen verhuizen naar een
ander oord. B. en W. achten het ge
wenst de speelplaats over te bren
gen naar een plaats naast de Hugo
de Grootschool aan de Curagaolaan,
welk terrein een oppervlakte heeft
van 2500 M2. De Raad zal dit voor.
stel, waar f 8100.— mee gemoeid is
in de eerstvolgende raad bespreken.
bovendien van nadere bijzonder
heden en gegevens betr. de bij hen
beschikbare ruimte (n), badgele
genheid. str. water (k. w.), te
lefoon, enz.
Is eenmaal bedoeld register aan
gelegd, dan zal 't aanbeveling ver
dienen dat de pensionhouder s-
(sters) periodiek opgave doen vaa
vrijgekomen kamer(5) e.d.
Mathenesseriveg 87 b - Botterdam - Telefoon 36338
Te bereiken met lyn 481017. Bus R en W.S.M.
MODERNE COIFFURES EN BETERE
SCHOONHEIDSBEHANDELINGEN
PERMA TIÊDE - CREAM WAVE - FLEXA WAVE
de Montessori, met kleine dikwijls
zelf aangebrachte variaties, wel te
verstaan. Maar in leder geval maakt
men er het jonge kind van zyn
eigen persoonlijkheid en van de
wereld rondom hem, bewust. Ter
wijl er tot vijf jaar veel gewerkt
wordt met lichtbeelden, penseel,
waterverf en schaar, en er voorts
aandacht aan gymnastiek wordt be
steed, leert het oudste bewaar
school van zijn vijfde tot zijn zesae
jaar spelenderwijze schrijven en re
kenen. In 1B36 waren er 3.000 be
waarschool-klassen, thans is dit
aantal verdubbeld!
Na dit bewaarschoolonderwijs
staan er voor het kind van zes tot
elf jaar de volgende mogelijkheden
open. Het kan naar de gemeente
school gaan, of naar het lyceum in
de voorbereidende klassen (van de
elfde tot de zevende klasse), ofte
wel naar een particuliere schooi
voor gewoon of bijzonder onder
wijs. Het onderwijs is verplicht tot
het veertiende jaar, leeftijd waarop
de leerling zijn „certificat d'étude"
kan behalen. Hij heeft dan vootai
het laatste jaar veel geleerd dat by
kan dragen tot zijn vorming in het
practische leven, en hij kan daarna
een zogenaamde aanvullende cursus
volgen, die slechts vier jaren duurt
en gelijk staat met een handelsdag-
school of een school voor landbouw
enderwijs. Wanneer echter de leer
ling middelbaar onderwijs wil gaan
volgen, heeft hij voordien reeds
klassen bezocht waarin of latijn, ot
twee levende talen werden onder
wezen. Na het beëindigen van dat
middelbare onderwijs, (richting phi-
Josofie of wiskunde) behaalt hij dan
het zo bekende „baccalauriat", waai-
na hij zich voor een faculteit, aan
de Universiteit, de Polytechnische
Hogeschol en andere gespecialiseer
de Hogescholen kan laten inschrij
ven.
Al die tijd heeft het merendeel
der ouders als overal elders in
de wereld zich voor de studie
van hun kinderen opgeofferd. Nu
zyn alle- Franse gemeentescholen,'
zowel die van het bewaarschool-
onderwijs als die van het lagere en
middelbare onderwijs, gratis. De be-
nodigde boeken echter zijn uiterst
duur en worden tweedehands steeds
schaatser. Schriften, compassen, dic-
tionnaires, het loopt in de tiendui
zenden francs! Hetgeen voor vaders
met een klein inkomen, waaronder
veelvuldig die, welke een intellec
tueei beroep uitoefenen, een gat tn
het budget maakt, dat door de
cmder-trots echter in de meeste ge
vallen zij het niet materieel maai
dan toch moreel, gerepareerd wordt.
JOSEPH A MENDELS.
Koopt u naluurlïjk bij:
U is dan verzekerd van
Prima kwaliteit
■34- 100 servies
Patronen, die naald
voor naald zijn uit-
geschreven
WOL- EN HANDWERKHUIS
BERGWEG 233
t.a. Eu dok ia TEL 46631
SPECIALE KOOPJES;
Wit em&ille *J QO
emmers
Emaille 1 AC
beschuitbus 1 ,n'
dlv. kleuren
Limonadeglazen
3 voor 25 ct.
VOORALLE STOFFEN EN2UDE
""1 LEVEREN u
l FONKELNIEUWE
Uf D li/DuTERS
TELEFOON A 60 qó
W WIJ LEVER Et
f EEN FONKELN1
DAMES'
VOORKOMT TELEURSTELLING
In onze nieuwste
verbeterde modellen
Is in de rechterbovenhoek het
merk „EUA" onuitwisbaar ge-
ste-npeld. Onze „EUA' corset-
ten geven U een correct fi
guur en voorkomen corpulentie.
„EUA" Is het meest Ideale
slonkmakend rufcbercorset voor
Iedere dame. Kamt U eens vrii-
blijvend possen?
ROTTERDAM: Zvmrt Janstr. 98
SCHIEDAMj Hoogstraat 143
ELECTR. WASMACHINES
„HONDO" „HOOVER"
„ERRES" ..HERCULES"
ZW. JANSTR,. 54, TEL. 41
IN PRIJZEN vannf f 85,-
VANAF f 2.— P WEEK
zonder vooruitbetaling
'n Telefoontje en «y
komen U met onze
STOFZUIGERHANOEt CV.
hvniiJedetiufien
buik- en breukbanden
elastieken kousen
steunzolen naar
gipsmodel
oudste en
Voor 2.50 maken wij Uw
oude hoed weer In een ge-
heeJ nieuw model, Keuze
uit 40 nieuwste modellen
Alléén by
SI aapkamerver 14.75
Glasplaatverl. UK95
Glaskroon 21.75
Zijden rokkap 18.95
Schemerlampjes 2.50
Alléén
JONKER FRANSSTR. 1
naar
N.V. STOOM-
CHEM. WASSERIJ
Bellevoysstraat 75
Telefoon: 36235
32631
Inlichtingen over
deze rubriek
Telefoon 25430
