c
Radiatoren kunnen zuil vormen
van 300 meter hoog
Alec Guiness vindt onverslijtbaar
garen uit; niemand is Mi dankbaar
Huib Noorlander droomt van een
monument voor Rotterdam
De jongste van de bent
Twee Duitse klassieken
Veelbelovend
A vontuur van de geest
Warmteprobleem tot tevredenheid
opgelost
Operaconcert „Zanglust5
in Lommerrijk
ROTTERDAMSE BIOSCOPEN
Een man in 'n wit paksociale
satyre van A. Mackendrick
LANGS DE ROTTERDAMSE ATËLIERS
Cineac- Victoria
J
Meisjes in uniform
Janine van Mever en Jeanne Tas
LEO GESTEL (1881-1941)
Lutusca
Capitol
Rex
Sr? ValïtK," •■Het V!m
GROOTHANDELSGEBOUW, TROTS VAN ROTTERDAM (6)
Luxor
a„v^tvïin!«n- wwSTS
Zaterdag 16 Februari 1952
5
benden daar anders over te den
ken. De directeur, die door het
monopolie van dit procédé m één
slag „binnen" meent tc zijn, wordt
onder drukgezet door andere
textiel-koningen, die zien de ha
ren uit het hoofd trekken bij de
gedachte aan de consequenties van
de toepassing ervan (hot is be-
Met de haast Hollywoodse snelheid van een ster waarmee
hij overigens niets gemeen heeft is de Engelse acteur Alec ,„r, 54,oll v,4%-k
Guiness in enkele jaren op de voorgrond getreden met een kend, dat bijv. de gloeilamp Dij
aantal films van ongewone kwaliteit. Guiness heeft een heel onderlinge afspraak van de mdus-
apart soort humor over ach, dat hem beschermt tegen de slagen £f
van het lot en de wreedheid van zijn maatschappij, m die nu- dan zij in werkelijkheid met
mor is ook vaak een zekere melancholie verscholen en wanneer lagere productiekosten kan
Guiness een (tijdelijk) „heldenrol" heeft te vervullen, houdt hebben).
die humor hem binnen de grenzen van een sympathieke per- E,n ,de vakvereniging bomt ook
soonlijkheid.
Een door en door menselijke Galore". Onder de rijkdom van
figuur is Guiness en dat, samen humoristische gebeurtenissen en
met zijn uitgesproken „filmge- observaties in „Een man in een
nieke" optreden (hoewei hij te- wit pak" bespeurt ge echter een
vens een groot acteur-van-de- ernstige ondertoon, want het so-
planken is) heeft zijn naam in
korte tüd tot het waarmerk van
een goede film gemaakt.
„Een man in een wit vak" (The
man in the white suit), die 't
"Venster thans vertoont, voldoet
dale probleem, dat hier gesteld
wordt, irreeel zogenaamd, is niet
zo heel ver van de werkelijkheid
verwijderd.
Guiness (als textiel—scheikun
dige) vindt een garen uit, dat on-
in het geweer, want als iedereen
in zo'n costuum-met-het-eeu wige
leven gestoken is, kunnen de ar
beiders wel oprollen. Macken
drick heeft de opportunistische
samenwerking tussen „kapitaal"
en „arbeid", die resulteert m een
gezamenlijke achtervolging van de
gevaarlijke uitvinder, in een gro
teske, ironische vorm samengevat.
Tot ieders grote opluentmg komt
de arme „man in het witte pak"
letterlijk in zijn hemmetje te
staan; maar de filmbezoeker heeft
waarschijnlijk met vaak zo'n
deerniswekkende, m-tragische sce
ne gezien ais dit slot, waarin de
eenzaamheid van een vrij denkend
individu zo weergaloos scherp en
gevoelig is waargenomen.
Toch eindigt de film met écht
droevig: met zijn koffertje zwaai
end loopt de uitvinder de fa-
brieksstraat uit cn zijn ferme
dan ook weer aan hooggespannen verslijtbaar is en nooit vuil kan
verwachtingen. Bovendien is de worden. Een ontdekking zou
regisseur van deze film, Alexan- men. zeggen waar de mensheid
der Mackendrick, de onuitputtelij- slechts bij gebaat kan 2ljn. Maar
ke grappenmaker van „Whiskey al gauw blijken de belangheb-
Het behoort tot de zeldzaamheden, dat het .commerciële* bioscoop-
bedrijf een reprise brengt uit de eerste jaren van de geluidsfilm;
meestal nemen de film-liga's zulke specialiteiten voor hun rekening, stappen klinken precies als de
Deze week vertonen twee R'damse inoscapen ttccc .klassieken' uit de wonderlijke, rhythmische plom-
f*' r>" petidp borrelmuziek, die bij z(jn
ontdekking van het garen uit het
mysterieuze samenstel van retor
ten en buizen voortkwam.
Behalve Guiness ziet men Joan
Greenwood (het meisje uit „Whis
key") en bij de overige zeer rake
typeringen valt speciaal de 72-
jarige Shakespcareveteraan Ernest
Thcsiger op in zijn verschijning
als de oude textieldictator,
Professor Rath (Emü Janninys)
geeft ctch gewonnen aan de ver
leidelijke zangeres van „De Blau
we Engel", Lola Lola (Marlène
Dietrich), In Arena.
De uitvinder van het tuonderga-
ren (Alec Guinnessuit Een
man in een wit pak" ('t V e n-
s t er)
Een amateur-symphomeorkest, samen
gesteld uit inu2iekminner.de doktoren,
moet wel voor vreemde situaties komen
te staan, Bij de repetitaes kan het ge
beuren. dat de solisten plotseling wor
den weggeroepen voor een spoedeJser.de
blijde gebeurtenis. Dit is ie beleven m
de aardige filmcomedy „Mijn man Is
verloofd". Het doktoren-orkest Is ove
rigens niet de enige vondst. De gehele
rolprent is een aaneenschakeling van
geestige trouvailles, die vaneren van
een brandweer-jazzband tot een soort
opera-cocktail, „gedroomd" door een der
hoofdpersonen uit de film cn waarin
„CaTmen" door de „Toreador" met een
gummi-sabeltje wordt neergestoken.
Van Johnson en Kathryn Crayson spelen
de hoofdrollen.
Hutb Noorlander spreekt cr nooit over, viAar
wij weten best dat het is gebeurd. Toen hij in
December 1950 in Parijs Ossip ^adkine bezocht,
stelde deze gsote beeldhouwer hem aan cy»
leerlingen voor mei de woorden: „Dit een veel
belovende Nederlandse kunstenaar. Onthoudt
Zijn naam"
Latertoen ^adkine hoorde
dat Noorlander al verscheidene
opdrachten had gekregen, riep
hij uit: „Opdrachten? Is dat
werkelijk waar? Ik heb van mijn
leven nog nooit een opdracht
gehad. Het beeld voor Rotter
dam is mijn eerste
Over Z^dkine zegt Noorlander
alleen: Hij is ccn reus, een
geweldenaar. Maar ik zou toch
niet onder hem willen werken.
Hij maakt van zijn leerlingen
allemaal kleine ^adkine's
jaren '30 en '31, beide van Duitse origine, maar beide ook films, die
het weerzien alleszins waard zijn en bepaald geen aanleiding geven
tot het bekende gevoel Vün vertedering en superioriteit, waarin de
bioscoopbezoeker anno 1952 zo gaarne die producten uit de jeugdjaren
van de film bcscfcoiucf.
ARENA geeft „De Blauwe Engel", de nachtelijke uren blijkt ze echter ecu
film van Josef van Stemberg, die het doortrapte slaapwandelaarster te zijn, in
onbekende fjgurantje cn koormeisje Mar. verleidelijk gewaad brengt ze hezockjes
lene Dietrich met een slag aan de ster- aan een jeugdliefde, die zich wel buiten-
rcnhemcl nagelde. Als de kroegzangereb gewoon gegrepen voelt als hy haar dp
Lola Lola doet zij weinig meer dan een volgende dag uitzet-inkopen ziet doen
liedje zingen en enkele fantastische met haar as. echtgenoot. Er wordt wat
stukjes lingerie aan- en uittrekken, mits- populatr-psychologische poespas gemaakt
gaders haar later voor honderd- om de vreemde gedragingen van de
duizenden verzekerde benen tonen, schizophrcne dame te verklaren, maar
Maar laten we met vergeten, dat een overigens is ..Half Angel" een amusante,
vorige mannen-generatie dit optreden ondeugende film, waarin Loretta Young
als een topsensaue beleefde en bij haar en Joseph Cotton volkomen aan elkaar
rauwe schlager ,Jch bui vom Kopf bis gewaagd zy. Richard Sule regisseerde
Fus? auf Hebe eingestellt" van opwin- de2e film in technicolor,
dmg bijkans door de bioscoopstoelen
zakte
Niet om Mariene kunnen we deze film
dan heden nog appreciëren, maar om
Emil Janmngs in zijn formidabel knappe
rol van de arme prof. Rath, die het
slachtoffer wordt van z(jn serieuze be
doelingen ten aanzien van Lola Lola,
Zijn leven eindigt in de opperste ver
nedering die een man opgelegd kan
worden. En dan is „De Blauwe Engel"
toch ook vooral de film van Van stern
berg, die een verbluffend aantal vond
sten en effecten toepast, die men sedert
dien in oneindige variatie nagevolgd
heeft gezien.
Toch voelt men die rijkdom aan ten
dens niet als een ernstig bezwaar. Veel
eer het tegendeel. Wat de meeste films
van tnor.<; ontbreekt, .bezit dit werk
volop- overtuiging. De mensen, die deze
iflm maakten, zo ervaart men het thans,
hadden zó veel te zeggen en dat ze niet
dronkpn werden van de overvloed aan
onontdekte middelen, die bun toen nog
ter beschikking stonden, is eigenlijk een
wondei„Madchen in Uniform" is een
aanklacht tegen de Pruisische geest, de
kadaver-discipline, waaraan ook dc
officiersdochters op de kostscholen
onderworpen werden. -
Dorothea Wieck is de sympathieke
Fraulem von Bernsburg en Herthf.
Thiele speelt het jonge meisje Manuele
uiterst gevoelig.
Deze film in PRINSES behandelt
jeugd-sentimentaliteit en juirt doordat
zij zich met dat onderwerp niet in de
sfeer der voor de hand liggende gevoe
ligheden laat meeslepen, is bet
overtuigend werk geworden, dat
bepaald met mag
De zangen"- Jeanne Tas en de
pianiste Ja e van Mever vonden
voor hun optreden gisteravond m
Boymans- ccn uitstekend bezette
aula. Verheugend is het, dat deze
beide jonge musicicncs hebben ge.
loond deze belangstelling waard te
zijn, want beider prestaties ston
den steeds op het gewenste ni
veau, bereikten soms zelfs een
hoogte van voornaam artistiek ge
halte.
Hiertoe kon zeker gerekend
worden de vertolking van de So
nate in bes op. 35 van Chopin.
Behalve dat hierin Janine van
Mever's klare open en geacheveer
de pianistiek alle aanleiding tot
waardering gaf, luisterde men met
minder geboeid naar de onopge
smukte, spontane musieeertrant,
die niettemin het romantische ka
rakter van deze muziek geheel tot
zijn recht deed komen. Dat de
Sonate van. Alexander Voormolen
weinig ware muziek bevat (alleen
het laatste deel is pianistisch aan
trekkelijk geschreven) kon de pia
niste ons, ondanks haar warm
pleidooi ervoor, niet doen verge
ten. Maar in elk geval schonk dit
werk haar alle gelegenheid haar
groot cn krachtig talent opnieuw
te demonstreren.
Jeanne Tas opende het pro
gramma met oen vocaal en artis
tiek aantrekkelijke voordracht van
een drietal werkjes van Caccini,
Purccll er. Handel. Ook in de Zi-
geunerlieder van Dvorak en een
viertal liederen (L'Horizon Chi-
ménqiue) van Fauré toonde zij
zich een zangeres, die over een
mooi geluid beschikt, dit (al zou
kracht kunnen winnen) zeer goed
weet te gebruiken en ook de in
houd van het lied tot uitdrukking
kan brengen. Toch kreeg men
nog een enkele maal de indruk,
dat ze nog niet geheel en al los
staat van de materie (Fauré zong
ze bijv. van het blad) en dat ze
ongetwijfeld nog over kwaliteiten
beschikt, die bij verdere ontwik
keling de interpretatie van deze
liederen nog op hoger peil zullen
brengen. De waarlijk voortreffe
lijke voordracht van de twee lie
deren van Hans Schouwman ver
stevigde deze mening.
Bloemen en hartelijk applaus
onderstreepten het succes van dit
concert. HERMAN VAN BORN
HUIB NOORLANDER
in zijn werkplaats
VAN het werk van de op 26 No- Sen- Hü beiat bovendien een flinke
vember 1941 'gestorven kunst- d°sis intelligentie dit an men
schilder Leo Gestei is thans een
overzichtstentoonstelling ingericht
in de Rotterdamse Kunstkring. Het
is een expositie geworden die deze
kunstenaar, wiens artistieke be
schaving onloochenbaar is, op ver
schillende wijzen recht dnet we
dervaren, ln het bijzonder door de
keuze van karakteristieke doeken,
gouache's, pastels, aquarellen en
tekeningen, die geplaatst tegen de
achtergrond van de tijd waarin zij
ontstonden, een soms merkwaar
dige ontwikkeling te zien geven.
Gestei heeft altijd open gestaan
het lage register nog wel aan J voor de schilderkunstige fitromin-
Sedert wij de film „Hoogverraad" ge
zien hebben, zijn we bijzonder op ons
£jui-v ive voor dubieuze mannen in duf-
felcoat. voor liefhebbers van moderne
muziek en andere artisten, want dat
kunnen best staatsgevaarlijke saboteurs
zijn, opblazers van krachtcentrales, listig
vermomde intellectuelen, wier Jaszakken
gevuld zijn met tijdbommen en revolu-
tionr.airc doctrines.
Roy Boulting, draaibuekschrijver en
regisseur van „High Treason", legt dat
verraad en gecomplotteer er %vèl difc
boven op en dat hn de suspecte figuren
in deze film zo nadrukkelijk presenteert
in de gedaante van „progressieven",
kunstenaars en ontspoorde intellectuelen,
maakt hem er niet sympathieker op.
Een derifejyk geluid kennen we hiér
fascisten
goed
Van Amerikanen kan men dit soort
propagandafilms eventueel nog verwach
ten, maar de Engelse „common sense"
hebben we toch hoger aangeslagen. Af
gezien van deze onjuiste opzet, bezit
„Hoogverraad" alle spanning en atmos
feer van de normale sptonnage- en
sabotagefiim zonder politieke bijsmaak,
zodat men, wat dat betreft, alleszins
voldaan kan zijn.
Abbott en Costello bemoeien zich ter
verhoging van het vertier in de wereld
nu eens roet een moordzaak uit de boks-
branche, een volslagen waanzinnige ge
schiedenis die niemand au seneux zal
nemen. Het belangrijkste is de „onzicht
bare man" in dit verhaal, een vuist
vechter wiens conto ten onrechte met
de moord op zijn manager wordt belast
en die door middel van ccn serum onder
het visueel bereik der omgeving van
daan wordt gehaald. Samen met het vol
„gags" zittende duo A, C. zorgt hij er
voor dat zijn naam onbesmet uit de
sliert nonsens-avonturen tevoorschijn
komt en dc (soms we] leukei grolletjcs-
lomein onbelemmerd 'n amusant uurtie
m de bios kan spuiten. („Abbott cn
costello ontmoeten de aaüchtbare man")
„De man, die zijn moordenaar zocht"
is een film met een origineler intrige
öan gewnonljjfe jn dit genre films wordt
toegepast. Het behelst de geschiedenis
zakenman, die opdracht tot het
h»«5,nijVai1 ec.n mo°rd geeft, doch door
nf&t on\standigheden zelf. 't slacht-
worden awPf L,Tnilordaansl9^ dretfit te
de lntHiȕf1-? spanning wegnemen
het SflwSwi U te zctten- Zeker loont
Sïtmn.JL'i I£?e.lte zelf te gaan con-
lutflesfwLdJ-,tUEl de Inhoud van deze
deS t« wrtllmdo thriller volkomen
Prent Ï?J1 ^^gramma cep rol-
te slim af MnT* *te5£Ve' die Politic
AN NEER men de thans aangebrachte radia-
Het filmseizocD werdt luchHv j
fJkïf} v mBat gesneden schijnt'voor
mant u ls een heel Char-
mant, luchtrg verhaal van een lieve,
verpleegster aan de
vooravond van een -huwelijk, ln de
toren, bestemd voor de warmtevoorziening
van het Groothandelsgebouw, in het gebouw plat
zou neerleggen en op elkaar zou stapelen, zou
een zuil worden gevormd van ca. 300 m hoog. Bij
het in de lengte tegen elkaar zetten van deze
radiatoren zou een xuj van ca. 4 km lengte worden
gevormd. Het .totaal voor de verwarming
verwerkte buismateriaal zou, aan elkaar
aangesloten, een buis van 90 km lengte vormen.
Het gewicht van de tot de verwarmingsinstallatic
behorende onderdelen bedraagt rond 300.000 kg.
Wij hebben het niet nagemeten en nagewogen,
maar op-gezag van ir P. D. van der Wal geloven
wij het graag. De heer v. d. Wal weet trouwens
allerlei interessante bijzonderheden over dit
warmteprobleem te vertellen. Bij het ontwerp
heeft het kiezen van de warmtebron een uitvoe
rige studie nodig gemaakt, waarbij met elkaar
werden vergeleken het opwekken van de beno
digde warmte in een eigen ketelhuis en het ont
trekken van die warmte aan het stedelijk ver-
warmingsnet. Het resultaat van deze studie is
geweest, dat besloten werd tot het betrekken van
warmte uit het stedelijk net. Wel werd in het
gebouw de mogelijkheid opengelaten om, wan
neer dit om exploitatietechnische redenen door
de Directie nodig of gewenst mocht worden ge
oordeeld, tot eigen warmteopwekking te kunnen
overgaan. .Ter meerdere bedrijfszekerheid werd
door het G.E.B. op verlangen van het Groothan
delsgebouw een tweetal onafhankelijk van elkaar
functïonnerende toevoer-mogelijkheden aange
bracht
Besloten werd de verwarming van het gebouw
te verdelen in enkele zones, die werden gekozen
in verband met de constructieve opzet van het
gebouw en met de ligging van de diverse buiten- I
vlakken. De verwarming in het gebouw is ge
splitst in vijf gedeelten. In de kelder is een ring
leiding van de stedelijke verwarming gelegd en
deze is telkens afgetakt bij een verdeelruimte,
waar het verwarraingswater in tegenstroomtoe
stellen wordt verwarmd door water van het ste
delijke net. In totaal zijn vijf verdeelruimten aan
wezig.
Op twee plaatsen is de ringleiding ln de kel
der aangesloten op het buitennet met leiding van
200 mm buis en kan naar wens uit één van beide
aansluitingen worden gevoed. Het water van de
stedelijke verwarming staat onder hoge druk en
komt niet verder dan het hoofdleidingnet in de
kelder en de primaire zyde van de legenstroom-
Een kijkje in de kelder van het Groot-
handelsgebouw met het centrale regel- en
verdeelstation van de verwarmingsinstal-
latie
toestellen, waarin de warmte wordt overgedragen
aan het water in het secundaire net; dit is het
net waarop de radiatoren zijn aangesloten. Bij
een leidingbreuk in het stedelijk net, het primaire
net, kan het water uit het secundaire niet weg
lopen. Dit laatste moet als een gelukkige omstan
digheid worden beschouwd., daar anders bij het
opnieuw in bedrijf nemen uitvoerige ontluch»
tingswerkzaamheden nodig zouden zijn.
In de verschillende delen van het secundaire
net wordt de circulatie onderhouden met behulp
van circulatiepompen, die in de bijbehorende
verdeelruïmlen zijn opgesteld. Er is bij de aanleg
van de hoofdleidingen v«m het secundaire net
mede rekening gehouden dat, mocht in de loop
der jaren het gebruik van het gebouw verande
ren in de richting van een groter gebruik door
kantoren, het dan, door het groter maken van
de pompdrukken en de circulerende waterhoe-
veelheden en door het vergroten van de radiator-
oppervlakken, mogelijk is de warmtetoevoer nog
uit te breiden.
De warmtebehoefte van een deel van het ge-
gebouw is o.a. afhankelijk van de temperaturen
in de omringende vertrekken. Een geheel onver
warmde ruimte zou parasiteren op de warmte-
afgiftc van dc omringende verwarmde vertrek
ken en door deze warmteafgifte toch nog enigs
zins worden verwarmd op kosten van de buren.
Onverwarmde ruimten zouden bevnezingsgevaar
van waterleidingen en rioleringen met zich mede
brengen, terwijl verder voor het betonskelet de
optredende wisselende temperatuurspanningen in
het materiaal bij zeer ongelijkmatige verwarming
minder gewenst zijn.
De parkeerplaats in de kelder van het gebouw
staat op verschillende plaatsen door grote openin
gen in verbinding met de straat. Reeds m de af
gelopen winter is gebleken dat verreweg het
grootste gedeelte van de parkeerplaats nog vorst-
vrij blijft tengevolge van de warmtetoevoer uit
omliggende vertrekken. De rechte gedeelten van
de oprit en de afrit naar de kelderparkeerplaats
zijn voorzien van in de beton ingegoten stelsels
van buizen, waardoor een warme vloeistof kan
worden rondgepompt; hiermede kan worden be
reikt, dat, wanneer de kans bestaat voor het op
treden van gladde wegen door klimaatsamstan-
digheden, eventuele sneeuw- of ijsafzetting kan
worden voorkomen. De bulzen zijn gevuld met
een vloeistof die bö de laagste heersende tempe
raturen niet bevriest. Men behoeft dus niet altijd
te verwarmen bij lage""temperaturen, doch alleen
dan alg dit met het oog op dé gladheid nodig is.
Het is duidelijk dat hierdoor een belangrijke be
sparing kan worden bereikt.
HUIB NOORLANDER is nu 24 jaar, de
jongste zelfstandig werkende kunstenaar
in onze stad. Het is altijd zijn wens geweest
beeldhouwer te worden. Hij studeerde drie jaren
aan de Academie, een jaar avondcursus, twee
jaren dagcursus onder leiding van de heer
Hoppen. Toen begon hij voor zichzelf, nauwe
lijks 20 jaar oud. Hij had geluk. In 1949 kreeg
hij zijn eerste opdracht van het Hoogheemraad
schap Delftland: een gevelsteen. Een jaar later
volgde het Erasmiaans Gymnasium dat een.
beeld bestelde van de grote humanist Erasmus-
Het beeld werd een succes.
Het gemeentebe
stuur verzocht hem
een copie te maken
van het beeld van
Erasmus dat thans
op de Coolsingel
staat. Het werd een
klem beeld, ge
schikt om ten ge
schenke te worden
gegeven aan voor
aanstaande bezoe
kers van het stad
huis. Weer een
jaar later volgde
de opdracht om
een tuinbeeld te
vervaardigen, voor
de binnenplaats
van de Vlaggeman-
school. Hij maakte
cr een in eenvou
dige, sterk gesty-
leerae vormen ge
houden plastiek
van, een Rotter
damse jongen die
over dc rivier tuurt
en droomt van de
verre landen achter
de horizon. Ln dat
zelfde jaar maakte
hij een gevelsteen,
voor het Bergweg
ziekenhuis. Thans
is hij bezig aan
een serie gevel
stenen, bestemd
voor de nieuwe,
permanente schooi
aan de Franselaan.
Het is reeds een
respectabel rijtje.
Huib Noorlander behoort dan ook
tot die zeldzame Rotterdamse kun
stenaars die van hun opdrachten
kunnen leven. Zelf zegt hij er van:
„Ik ben voortdurend bezet. Toch zou
ik wel eens enige tijd op m'n verhaal
willen komen. Ik heb vaak te weinig
gelegenheid om over allerlei proble
men na te denken. Dat is nodig als
ik wil groeien. Ik bedoel: het kan
niet goed zijn dat ik stomweg altijd
maar op mijn atelier zit, afgesloten
van dc wereld. Om een voorbeeld te
noemer»: Ik zou graag rustig in de
gelegenheid willen zyn een monu
ment te ontwerpen voor Rotterdam.
Het valt niet mee om er, tussen mijn,
andere werk door, over te denken
cn als ik er aan begin, ben ik voor
dat andere werk verloren."
„Krijg je dan geen kans om je
verder te bekwamen, om te leren?"
„Dat valt wel mee. Ik heb lange
tijd gewerkt in de werkplaats van
de steenhouwers aan de voet van
de St. Laurens, Van steenhouwer
Steinz. die al vijftig jaren in het
vak zit, heb ik ontzaglijk veel ge
leerd. Ik heb voortdurend van zijn
wijze lessen geprofiteerd toen ik
dc verschillende opdrachten onder
handen had. Ik zat daar onder de
vaklui: als jonge beeldhouwer kun.
je nooit genoeg leren. Elk nieuw
stuk, waaraan je begint, is een
avontuur. Het eerste gaat spelen
derwijze, maar later komen de
problemen en loop je er niet zo
makkelijk meer over heen, Je wilt
het steeds beter doen."
Hij wijst op de eerste gevelsteen
van de serie voor het schoolge
bouw aan de Franselaan. „Deze
is bijna voltooid," zegt hij, „maar
er zit nog een flink stuk arbeid
in en concentratie voor de ande
ren ook klaar zijn. Als dit werk -
achter de rug is moet ik toch eens"
over een Rotterdams monument
peinzen. Het zal niet gemakkelijk
zijn, ik heb nog zoveel ideeën voor
vrij werk en daar moet ik toch
ook aan toe zien te komen."
lawir; i. TiWiiimirtmiTi
dichter I^ensburg en een zeer door*
dacht portret van vrouw tussen
bloemen (dc achtergrond is druk,
kleurrijk en toch evenwichtig).
Gestel besteedde altijd grote aan
dacht aan zijn composities; hij koos
het liefst figuren en dieren als on
derwerp. Het paard keert regel
matig terug. Onder dc invloed van
het Vlaamse expressionisme werd
zijn kleur bruiner en soberder.
Zijn plastisch beeldend vermogen
lijkt hierin niet zo sterk, wel zijn
zin voor bet decoratieve. Wij kun
nen dit vooral waarnemen in de
portretten van Gooilanders en
Spakenburgers. Een hoogtepunt is
ongetwijfeld de reeks van met
houtskool getekende winterland
schappen uit de jaren 1937—W,
Gestei op zijn besti
Schm,
intelligentie dit ziet
trouwens het voortreffelijk gete
kende zelfportret wel aan. een
omstandigheid, die zijn weliswaar
vluchtige belangstelling voor elke
aan de orde zijnde kunstopvatting
verklaart. Hij wilde er, populair
gezegd, gaarne van proeven. Daar
om is ook veel van het werk als
proefneming te beschouwen. Hij
ging nooit lot de bodem. Het ex
periment bekoorde hem, zodra hij
Leo Gestel, zelfportret uit 1931
meende het door te hebben zocht
zijn geest weer andere opvattingen
om zich aan te laven.
Deze expositie is een galerij van
kunstzinnige stromingen. Hij nam
iets mee van het Iimwmsmc, ver
wijlde bij division isme en f au vis-
me, werd aangetrokken door het
kubisme en belandde tenslotte bij
het expressionisme. Maar hij bleef
Leo Gestel, de zoeker, die van een
lang oponthoud niet gediend was,
een dorstige, die steeds opnieuw
wilde drinken van de schoonheid
die anderen hadden ontdekt cn
die zich bij dit alles toch een knap
schilder toonde.
Er blijft op deze tentoonstelling
erg veel tc genieten, reeds te be
ginnen met de in de jaren 191214
onder invloed van het cubisme ge
schilderde Mallorcaanse lardscfcap-
pen, het bekende portret van de
Het Rotterdamse ko<ir Zangkunst
heeft Donderdagavond in Lommer
rijk een merkwaardig concert geg^>
ven. De algemene indruk was niet
ongunstig, maar toch ureigden de
positieve elementen steeds ten ander
te gaan in de negatieve. Positief is
het eerlijke streven van de dirigent
Henk v. d. Berg en het koor, de
sfeer der te zingen werken zo gc
trouw mogelijk weer to geven, het-
geen zeker wel nodig is bij opera-
fragmenten, die, roet pianobegelei
ding uitgevoerd, niet anders dan
onvolledig cn uit hun verband ge
rukt kunnen klinken. Te waarde
ren is ook het nauwgezet navolgen
van de aanwijzingen in de partituur
alhoewel de overdrijving waarmee
dit geschiedt het positieve element
meermalen in- zijn tegendeel doet
omslaan (Crescendi). Hefc is te ho
pen dat het gemakkelijke succes
hetgeen men behaalt met het zin
gen van bekende melodtèën niet zal
leiden tot verontachtzanung van een
klankligament, dat gezien het stem.
materiaal welluidend kan zijn. Een
minder hoekig directie gebaar zal
daar het zijne toe kunnen bijdra.
gen. Van de solisten uit het koor
willen wjj met ere de tenor J. Dijks
man vermelden. Johan Wolters be
geleidde voorbeeldig en oogstte met
Liszts Rigoletto.paraphvase, waarl^j
een derde hand nog goede dienstan
zau kunnen bewijzen 2$er veel suc
ces, Het concert werd gegeven ten
bale van St. Franciscus liefdewerk.
8.
