Adenauer capituleert voor
verzet in regeringscoalitie
Kees Pellenaars zwijgt in
alle talen....
Ratificatie verdragen
op de lange baan
Kiesraad werkt onder
hoogspanning
Eetlust
Ook op het strand
Amerikaanse mijnwerkers
best verzorgd
Samenstelling Tweede
Kamer sedert 1918
1
3
Italië en Griekenland
erkennen Faroek als
..koning van Soedan"
Belastingaftrek van
giften aangenomen
Drukste tijd valt in dagen na
de verkiezingen
Besprekingen over
teruggave schepen
vastgelopen
Legeroefeningen
aan Noordpool
een succes
r5"°ri
Talal Donderdag
naar Jordanië
V S-bommenwerper
stort neer:
elf doden
Wordt „Yeendam"
gerestaureerd?
ONZE PLANNEN VOOR DE TOUR?
Italianen jaloers op hechtheid
van Nederlandse ploeg
Russisch protest
in zake Triëst
HOE VINDT DE VERDELING
DER ZETELS PLAATS?
1
i
Woensdag 25 Juni 1952
BONN. Adenauer heeft er Dinsdag in een zitting van het
kabinet van afgezien om het tijdschema, dat hij zich had ge
steld voor de ratificatie der verdragen met het Westen, aan
te houden. Hy is gecapituleerd voor het verzet in zijn eigen
coalitie en heeft daardoor het risico vermeden, dat zijn tijdplan
door de Bondsdag 2ou worden verworpen. Daarop was grote
kans, want het seniorenconvent uit de Bondsdag had zich er
reeds tweemaal tegen uitgesproken. Een nederlaag vah Ade
nauer in het parlement zou koren op de molen der oppositie
zijn geweest, die overigens door Adenauers capitulatie in eigen
kring toch krijgt wat zij wenste: uitstel der ratificatie voor
geruime tijd.
De Bondsdag zal nu weliswaar
de Conventie van Bonn en het
E.D.G.-verdrag in eerste lezing be
handelen, maar op 20 Juli gaat hy"
voor zes weken op reces. Dat be
tekent, dat de ratificatie niet eer
der dan in October een feit kan
zijn. Het kan zelfs wel November
worden. Adenauer heeft zijn illu
sie, dat West-Dultsland het eerste
land zou zijn, dat de verdragen
ratificeert, moeten opgeven voorde
in regeringskringen steeds meer
veld winnende gedachte, dat. eerst
de conferentie van de Grote Vier
over Duitsland moet hebben plaats
gevonden.
Bovendien leeft sterk het verlan
gen, dat eerst het Constitutionele
Gerechtshof in Karlsruhe uitspraak
moet hebben gedaan over de grond
wettigheid der verdragen. Als voor
proefje zal het Hof op 29 Juli uit
spraak doen over het in Novem
ber 1949 gesloten verdrag over de
kolen- en staalgemeenschap. Dit is
niet aan de goedkeuring van het
parlement onderworpen, omdat de
regering op het standpunt stond,
dat het hier geen internationaal ver
drag betreft maar een overeenkomst
met de bezettende mogendheden in
het kader van het bezettingsstatuut.
De sociaal-democratische oppositie
heeft dit geding, waarin de plei
dooien Dinsdag zijn gehouden, aan
hangig gemaakt.
Advertentie LM.)
Om Zuurtranden
op da maag te bkssen: r
Bés ei twee Resales nemen.
En zo kunt U dan weer zonder zorgen
alles eten wat U graag lust; zonder
vrees voor die brandende pjjn. Ki]k eens
om U heen hoe tientallen mannen en
vrouwen het gebruik van Rennies tot
een vaste gewoonte maken. En met
succes. Zij weten ntet meer wat bran
dend maagzuur isl
Koningin zat vernieuwd
Gouds stadhuis openen
GOUDA, Op 18 Juli zal Konin
gin Juliana hier het gerestaureerde
stadhuis officieel openen. Tevens zal
zij bij deze gelegenheid de Heksen-
waag in Oudewater, 't patriciërshuis
van de stichting Bisdom van Vliet te
Haastrecht en de Koninklijke Ver
enigde Tap ijtfa brieken te Moor
drecht bezoeken.
CAIRO. De Griekse zaakge
lastigde in Cairo heeft zich naar
de Egyptische minister van Bui
tenlandse Zaken, Hassoena Pasja,
begeven, om hem op de hoogte te
stellen van het besluit van zijn re
gering, om koning Fercek als «ko
ning van Soedan" te erkennen.
Uit Cairo-J4B'*v'00rtH gemeld, dat
Dok de Italiaanse zaakgelastigdede
Egyptische minister heeft bezocht,
cirri hem officieel er van In kennis
te stellen, dat Italië de koning als
koning van Soedan erkent. Naar
verluidt zullen de Griekse en Ita
liaanse ambassadeurs spoedig hun
geloofsbrieven aanbieden.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG. De Eerste Ka
mer ging Dinsdagmiddag z.h.s. ac-
coord met het voorstel van minis
ter Lieftinck om fiscale faciliteiten
te scheppen ten behoeve van ker
kelijke, liefdadige, culturele en
wetenschappelijke instellingen. Ge
lijk bekend wil het wetsontwerp
dit bereiken door belastingaftrek
toe te staan wegens giften door
particulieren of lichamen aan der
gelijke instellingen. Deze aftrek
zal beperkt zijn tot maximaal drie
pet van het loon, inkomen of de
winst en wordt slechts toegestaan
voor zover deze giften meer belo
pen dan twee pet van het zuiver
inkomen of een pet van de
winst en tevens een bedrag van
100 te boven gaan.
Westerlings raadsman zal
Meine Pot en.Colson
verdedigen.
(Van ooze correspondent)
'AMSTERDAM. Mr A. G. Veld
huis, de raadsman van ex-kapitein
R. Westerling, zal ook de veröedi»
ging op zich nemen van J Meine
Tot en F. A Colson, beiden ver
dacht van de aanslag op de Indo
nesische militaire attaché, luitenant
kolonel M. T. Harjono.
DEN HAAG. Op de deur van een der vertrekken in het
departement van Binnenlandse Zaken staat het woord „Kies
raad". Achter die deur hebben dezer dagen enige mensen tot
over de oren in het werk gezeten en dat zal oök in de komende
dagen nog het geval zijn. Het zijn de ambtenaren, die het admi
nistratieve centrum vormen van de verkiezingen en die uitein
delijk de verantwoordelijkheid dragen voor de juiste telling
der stemmen.
V.S.-S.U.-twistpunt
WASHINGTON. De Russisch-
Amerikaaose besprekingen over de
teruggave van door de Sowjet-Unie
tijdens de oorlog geleende schepen,
zUn Dinsdag wederom vastgelopen.
De Sowjet-Unie weigerde haar
aanbod om 186 Amerikaanse sche
pen terug te geven, welke zij op
grond van de leen- en pachtwet
indertijd gekregen heeft, te hand
haven, indien de Verenigde Sta
ten er met mee instemmen om eni
ge van de 167 Amerikaanse sche
pen, die de Sowjet-Unie verdernog
bezit, aan haar te verkopen.
De onderhandelingen waren on
langs weer begonnen, toen Rus
land onverwachts het genoemde
aanbod deed. De Verenigde Staten
zullen nu een officieel antwoord op
de desbetreffende Russische nota
van 16 Juni opstellen, zo deelden
Amerikaanse functionarissen mee.
OTTAWA- In het afgelopen
half jaar hebben 150 Canadese en
3Ö0 Amerikaanse geniesoldaten in
Alaska oefeningen gehouden. Deze
oefening, „Eager Beaver" genaamd,
waarmee men de prestaties van de
soldaat en de kwaliteit van de ge
wone uitrusting fn een gebied, waar
de temperatuur tot 54 graden onder
nul daalt, wilde beproeven, ia een
succes geworden, aldus meldt het
Canadese legerhoofdkwartler.
De manschappen hebben twee
landingsbanen in Alaska aangelegd,
groot genoeg voor viermotorige
vliegtuigen. De troepen hadden
geen speciale opleiding ontvangen
en werkten met de gewone mili
taire uitrusting, die aangepast was
aan, doch niet speciaal ontworpen
voor de Noordpool, Het bleek, dat
soldaten met lage bloeddruk, zwgk-
ke voeten of slechte ogen moeilijk
lange tijd achtereen konden wer
ken. Nieuwe smeermiddelen, spe
ciaal voor de Noordpool bestemd,
maakten het mogelijk het zware
oorlogstuig ook bij zq zware vorst
te gebruiken.
(Advertentie LM.)
GENEVE. Koning Talal van
Jordanië zal Donderdag Zwitser
land verlaten en per schip uit een
Italiaanse haven naar z|jn land ver
trekken, aldus Is Dinsdag verno
men.
De Jordaanse premier Tawfik
Pasja Aboe El Hoeöa die Maandag
in Lausanne is aangekomen om de
terugkeer van de koning te rege
len, zal naar Amman terugvliegen,
terwijl de koning onderweg is. Ri
tussen Is nog niets bekend van de
plannen, van koningin Zain. Zij
heeft zich voor haar echtgenoot
schuil gehouden sinds hij ongeveer
veertien dagen geleden in Lausanne
arriveerde.
SOUTH RUSISLIP. Ten Noor
den van Londen is Dinsdagmiddag
eer. middelzware Amerikaanse bom
menwerper van het type B-50 met
een bemanning van 11 personen,
neergestort en uitgebrand. Alle In
zittenden kwamen daarbU om.
Volgens officiële mededelingen
bevond het toestel zich op een
„rcutinevlucht". Het vliegtuig was
opgestegen op een basis van de
Amerikaanse luchtmacht te Milden-
hail en kwam neer in een dorpje
in Suffolk.
ROTTERDAM. Naar het ANP
verneemt zou de „Veendam" van
de HollandAmerika-Lijn, als dit
schip eind October uit New York
komt, grondig worden gerestau
reerd. Er zouden nieuwe machines
In worden geplaatst, terwijl ook de
salons en de passagiersverbRjven
zonden worden, verbouwd.
De directie van de H.A.L. acht
deze mededelingen wel zeer voor
barig, want men heeft met dit uit
1923 daterende en 15.652 brt me
tende schip nog geen definitieve
plannen. Het schip zal eerst gron
dig moeten worden onderzocht om
na te gaan of het gerechtvaardigd
is van dit stoomschip een turbine
schip en in plaats van een „twee-
pijper" een „één-pijper" te maken.
Toen ons land In 1917 het stelsel
der evenredige vertegenwoordiging
invoerde, werd het Centraal Stem
bureau opgericht, dat dus dit jaar,
thans onder de naam „Kiesraad",
zijn 35ste verjaardag viert. Vóór
1917 was een Centraal Stembureau
overbodig, omdat Nederland toen,
evenals thans Engeland nog. dis-
trlcts-verklezingen kende, en elk der
100 atemaistricten een afgevaardigde
naar de Kamer van Honderd zond.
Al bij de oprichting van het Centraal
Stembureau werd het als een Hoog
College van Staat beschouwd, d.wj. dat
het c.S.B, niet onder een Mininterls
ressorteert, maar rechtstreek» verant
woording verschuldigd ij aan de Eerste
Tweede Kamer. De leden van het
van het ogenblik.
De naam Kiesraad werd ïrtgevoerd
met het inwerking Weden van de
nieuwe kieswet in 1951. Men heeft
daarmee getracht, om de tweeledige
taak van het college tot uitdrukking
te brengen: in de eerste plaats nh
het vaststellen van de uitslag der
verkiezingen der Sta ten-Generaal en
het verrichten van alle daarmee
verbandhoudende werkzaamheden,
maar daarnaast ook de functie van
adviserend lichaam, om de minister
van Binnenlandse zaken desge
vraagd van advies te dienen bij de
uitvoering van de Kieswet
Thans is het de- eerste taak van
de Kiesraad, nl, die van het vast
stellen der verkiezingsuitslagen en
de bijbehorende werkzaamheden,
welke de meeste hoofdbrekens kost.
Zij hebben o.a. reeds al de candi-
datenlijsten met de plm. 4500 namen
uit alle kieskringen moeten gereed
maken en laten drukken. Maar het
drukst wordt het op de dagen na
de verkiezingen zelf. Dan komen
immers de uitslagen van de Provin
ciale Saten voor de Eerste Kamer
verkiezingen en die van de achttien
hoofdstembureau's voor de Tweede
Kamer vrijwel tegelijkertijd binnen
druppelen.
Uiteraard is het publiek dan al op
de hoogte van de onofficiële
uitslagen, maar daarvan trekt men
zich niets aan. Dag cn nacht werkt
men door om met behulp van zes
rekenmachines met bemanning, („ge
leend" van het Centraal bureau voor
de Statistiek) uiterst nauwkeurig de
uitslagen op te tellen en te controle
ren.
Op 25 en 27 Juni komen de Eerste
Kameruitslagen binnen van de Proylrt-
cia Griffies en in een openbare zitting
van de voltallig» Kiesraad *s middags
om 12 uur in de Trouwzaal van het
Haagse stadhu's op 28 Juni wordt de
offtciëlo uitslag voor de Senaat bekend
gemaakt en tegelijkertijd de kennis
gevingen van benoeming toegezonden
aan de pas verkozen leden.
En ten slotte komt dan op 1 Jult
dezelfde tijd en dezelfde plaats, de Kies
raad nogmaals In het openbaar bijeen,
nu nrn ae nieuwe Tweede Kamerleden
officieel bekend te maken.
Pas daarna zal ook de administra
tieve afdeling van de Kiesraad een
diepe zucht kunnen slaken en zeg
gen, dat de Pariements-verkiezingen
1952 achter de rug zijn.
(Van onze correspondent)
NEW YORK. Dank ztf John L. Lewis is zes Jaar geleden een So
ciaal Fonds voor de Verenigde MUowerkers (United Mine Workers
Welfare Fund) in het leven geroepen. Werkgevers betalen voor iedere ton
gedolven en verkochte steenkool S0 dollarcents aan het fonds. De reserve
bedraagt thans 100 millioen.
De drie beheerders, waarvan één
ae werkgevers, één de werknemers
vertegenwoordigt en de derde neu
traal is, wisten in 1951 de admini
stratiekosten te beperken tot 2.5
ai 3 Ui oen, geen hoog cijfer wanneer
aien bedenkt dat de uitgaven 82
öiilltoen bedroegen. 440.000 Mijn
werkers, werkenden en gepension
eerden, profiteren van het Fonds.
Het mijnwerkerspensioen bedraagt
100 dollar per maand. Mijnwerkers
en hun gezinnen hebben recht op
vnje geneeskundige hulp en zieken-
huisverpleging, op hulp bij gedeel
telijke invaliditeit, op een overlij
densuitkering van 1000 dollar, en
op een uitkering bij invaliditeit, die
S 30 per maand bedraagt, plus 10
per maand voor de echtgenote en
voor ieder kind.
Binnenkort wordt begonnen met
de bouw van tien hospitalen met
tezamen 1000 bedden. De verstrek
king van kosteloze tandheelkundige
hulp ïs echter te kostbaar gebleken.
Het Fonds werkt tot aller tevreden
heid. De werkgevers hebben de er
varing opgedaan dat het een hej]-
zame stabiliserende invloed uit
oefent op de verhquding met de
arbeiders, Aangezien de bijdragen
afhankelijk zijn van de hoeveelheid
gedolven steenkool, zien de werk
gevers in het fonds bovendien een
middel om de duur Vari stakingen
te verminderen.
Men behoeft er echter niet aan te
twijfelen dat Lewis de mijnwerkers
zal laten staken wanneer hij dat
noodzakelijk acht om kracht dan
een actievoor herziening der ar
beidsvoorwaarden bij te zettenl
-(Van onze speciale verslaggever in de Tour de France)
BREST. Dinsdagavond Het Franse sport
dagblad L'Equipe omgeeft zichzelf nu niet be
paald met het aureool der op
perste bescheidenheid, wan
neer het in zijn uitgave van
vandaag laat weten, dat de or
ganisatie van de Tour de Fran
ce, haar organisatie dus, in de
wereld haar gelijke niet heeft.
Maar de waarheid, de echte
onvervalste en klare waarheid,
doet zij er allerminst geweld
mee aan. Het pakt u elke keer opnieuw, wan
neer ge na uw simpele aanmelding-per-brief
aan het adres in de Rue Montmartre te Parijs
een paar maanden later in de startplaats alles
vindt liggen, wat uw deelname aan deze wie-
Ier-cavalcade van 25 dagen mogelijk en aange
naam moet maken. Uw autoplaten en identi
teitskaart, uw pasjes voor het passeren van
grenzen, uw lijst met dagelijkse adressen van
officials, renners en telefoonkantoren, uw invi
tatie om in bepaalde étappes op te treden als
lid van een jury, die de beste dagprestaties
moet beoordelen en belonen, uw uitnodiging
voor een stuk" of wat ere wijntjes, uw ballpoint
aangeboden door de firma zus en uw imitatie
lederen map om alles bij elkaar te houden van
de maatschappij zo. Het is een staaltje regie
dat inderdaad zijns gelijke niet heeft. En wan
neer ge dan nog even afdaalt in de catacomben
van de Halles St. Louis om te zien hoe perfect
en tot ieders genoegen de materiaal-voorzie
ning van de renners en hun staf verloopt, zijt
gij allicht geneigd voor deze perfecte organi
satie met enige eerbied uw hoed te lichten.
Wendt u voorts tot de Zwitsers gevoeglijk als duivels betiteld kan
en gij zult ervaren, dat de rustige
zekerheid waarmee de zonen van
Teil het vorige jaar de tour reden,
niet meer bestaat. Allicht niet. Nu
met Koblet en Schaer hun twee
beste mensen zijn uitgevallen, en
de slimme Kubler zich liever voor
bereidt op het wereldkampioen
schap, behoeven zij zelfs de schijn
niet meer op te houden. Hun chef
d'équipe heeft gisteren dan ook een
beetje beteuterd da nieuwe gele
truien bekeken die men hem liet
zien. Nu is het jouw beurt, zei hij
later tegen Pellenaars. Maar die
maakte 'n gebaar van: „Toe noul"
en zweeg verder in alle talen.
Da Fransen, die nu de tijd heb
ben gehad om over het gemis van
hun chèr ami Bobet heen te komen,
hebben hun houding al bepaald.
Ploegleider Bidot heeft zelf de me
ning al kunnen opbrengen, dat het
uitvallen van Bobet de ploegtac-
tiek vereenvoudigd heeft. In alle
Franse bladen kan men verder le
zen, dat Geminiani, die met Robic
nu een van de kopmannen zou zijn
geworden, in een buitengewone
physïeke conditie verkeert, van ge
zondheid blaakt en van harte be
reid is deze 39ste Tour de France
voor zijn rekening te nemen. Waar
van acte.
Intussen' is die vlotte gang van
zaken toch niet in staat om te
zorgen dat ledereen hier met een
glimlach op de lippen rondloopt
De Italianen bijvoorbeeld, die in
1940 alleen maar even hun schou
ders ophaalden wanneer je de vete
tussen htin campionisslml en het
lapmiddel van het concordaat ter
sprake bracht, zijn nu allemaal
even duidelijk als hun collega die
wü Zondagavond in Parijs tegen
het lijf liepen. Bereidwillig vertel
len ze ons, dat de ponten voorsprong
van Bartali in de koude oorlog te
gen Fausto Coppi groter en groter
wordt, aangezien da Florentijn elk
uur vas de dag gebruikt om ajn
eeuwige rl7aal met een sadisme dat
worden van diens a propos te bren
gen. Intussen doet Coppi uiterlijk
alsof er niets is gebeurd. Toen wij
gisteravond via de vallei van Che-
vreuse naar Brest reden, passeer
den wij hem met zyn trainings-
makkers op een tochtje van onge
veer 150 km. En op alle mogelijke
vragen aangaande het conflict zegt
hij: „Ik zal gewoon mijn wedstrijd
rijden en mijn kansen verdedigen.
Later zullen wij wel weer eens
zien." En Magm? „Ik ben de las
tige derde", lachte die, toen wij
hem naar zijn positie in de squa-
dra vroegen....
Dergelijke geluiden hoort men in
het Nederlandse kamp (gelukkig)
niet. Ondanks de Zwitserse chef d'
équipe en ondanks niemand min
der dan de heer Goddet zelf, die
onder deze omstandigheden veel
van onze landgenoten verwacht,
werd er niet gegoocheld met voor
spellingen en verwachtingen, die
weliswaar een plaatsje zouden krij
gen Op de voorpagina van L'Equipe
maar die toch altijd prognoses zou
den zijn en blijven van bedenkelijk
allooi.
VAN BETEKENIS
Desalniettemin ligt daar het feit,
dat onze landgenoten op het ogen
blik als een partij van betekenis
worden beschouwd. Iedereen vraagt
naar hun conditie dis uitstekend
ia en hun plannen- De Italianen
met hun hele hoge persoonlijke
troeven in Coppi, Bartali en. Magni,
zyn ronduir jaloers op deze jonge
en tamelijk sterke en vooral in ka
meraadschappelijke zin zo hechte
équipe. De Belgen komen er rond
voor uit, dat deze Nederlandse
ploeg de hunne wel eens zou kun
nen verslaan en de Luxemburgers
hebben er ondanks Goldschmidt en
Diederich ook geen overmaat van
vertrouwen in. Maar bij de Neder
landers leeft dat vertrouwen nu
juist wel. Niet een vertrouwen dat
gericht is op de kortstondige glorie
van verleden jaar, maar een ver
trouwen dat voort komt uit geloof
in hun mogelijkheden en opperste
saamhorigheid.
Pellenaars vertelde ons, dat hij
liever een deelnemersveld had ge
zien met Bobet en Koblet, omdat
zijn Jongens dan misschien van een
geweldige rivaliteit tussen alle
grootmachten profijt zouden kun
nen trekken. Maar daar staat te
genover, dat de verzwakking van
die sterke ploegen (Zwitsers, Fran
sen en Italianen, hetzij als gevolg
van indispositie der favorieten, het
zij van onderlinge naijver) de grote
verschillen tussen de sterkere en
zwakkere équipes belangrijk heeft
verkleind. Het zou valse beschei
denheid zijn, wanneer wy niet wil
den toegeven, dat in dit gezelschap
en onder deze omstandigheden onze
Nederlandse équipe niet een be
hoorlijke rol zou kunnen spelen,
ook al blijven Fransen en Italianen
ons ook nu nog onbetwist te sterk.
LONDEN. De Sowjet-Unie
heeft te Moskou bij de Britse en
de Amerikaanse ambassade gelijk
luidende nota's ingediend. Hierin
wordt geprotesteerd tegen de ln
Mei getekende overeenkomst van
de V.S., Engeland cn Italië, waarbij
bepaald werd, dat Italië een groter
aandeel in het bestuur van Triëst
zou krijgen.
(Advertentie LM.I
Vraag Uw winkelier!
Hf EER dan een uur lang had de
irl dominee in zijn provinciale
werkkamer vurig op mi) ingepraat.
Toen stond alle stof voor het inter-
pieto in mijn notitieboekje en rees
ik, een beetje groggy, averetna. n
,Jk breng tt even naar ae trein
zei hij, nog altijd kwiek.
„O doer u geen moeite ant
woordde ik. Jk ga toch eerst nog
even wat eten voor ik terugreis.
Daar schrok h?j van op. Hereme-
tijd moest ik nog tafelen? Foei
foei en htj had maar zitten bab
belen. Wat klungelig van em! Ik
zou wel gedacht hebben...
„Wij hebben al gegeten en ik
moet tot mijn spijt direct weg, maar
mijn vrouw maakt nog teel even
wat voor u warm", riep htj bedrij
vig en hij wuifde mijn tegenwer
pingen met marmerwitte hand zo
achteloos het venster uit, dat ik
even later in zijn huiskamer „aan
genaam" riep tegen een corset-
strenge dame, met een van spaghet
ti gebreide jumper aan, die haar
teleurstelling knap verbeet en nddf
da keuken terug marcheerde geluk
een generaal, die zich gaat over
geven.
Zodra zij weg was kwam een blo-
zena oud mannetje gehaast de ka
mer binnen, liep naar de kast, haal
de een trommeltje te voorschijn, en
nam er drie koekjes uit, die hij in
zijn broekzak stopte. Daarop keek
hïj mij even aan, knipoogde en leg
de de wtfsvinger op de lippen.
„Wat kom je doen?' vroeg hij, op
eens lusteloos, als een kind-zonder
vriendjes op Zondag.
„Eten", zei ik.
Hij schudde beslist van neen.
„We hébben al gegeten", meldde
hij op de melancholieke toon van
iemand die spreekt over mooie, doch
onherroepelijk voorbije tijden.
„Tóeh wel", zei ik en ik legde
hem de zaak even uit. Terwijl ik
sprak, klaarde zijn gezicht helemaal
op. Wéér snelde htj naar de kast,
nam er een wit kleed uit, dekte
handig de tafel en zette een bord
neer. Toen hij juist neuriënd mes,
lepel en vork hun plaats gaf, trad
de domineesvrouw met een klein
pannetje binnen en bleef jnisprtf-
zend bij de deur staan.
,JLee opaJ" riep zij streng. „Het
eten is voor die meneer. JU hébt al
gehad."
„En ik dek alleen even de tafel/
sprak hij verongelijkt.
„Ja, ja, dat kén ik", zei ze en
zich tot mij wendend: ,{'t Is mijn
schoonvader, meneer. Hij wil de
héle dag eten. En dat is niet goed
voor hem. Hij kent geen beheer
sing!"
Ze deed de soep op het bord en
keerde terug naar de keuken, na
nog een bezorgde blik op het man
netje te hebben geworpen, dat met
geveinsde aandacht voor de boe
kenkast stond. Zodra ze weg was
trippelde hij naar mjj toe, schoof
gezellig een stoel b(j en zei, op het
bord wijzend:
Eet je dat allemaal op?"
,jk weet het nop niet", antwoord
de ik en nam een paar hapjes, die
hij zo spijtig nakeek dat ik hem al
gauw het bord toeschoof. Myn le
pel hoefde hij niet. Hij had er zélf
een in zijn binnenzak. Met het eigen
ichap schrokte hij de soep nu
opmerkelijk behendig naar binnen.
Hem te zien eten maakte me nog
hongeriger, zodat ik blij was met
het vleeg en de aardappelen, die de
tweede gang vormden, maar nauwe
lijks had de gastvrouw zich voor de
toespijs naar de keuken begeven
of hij hief weer aan:
„Ik krijg ook wat, hè?"
gleder de helft", sloeg ik voor.
Goed ik deel wel effé", riep
hij, een dolkmes trpkkend dat hem,
onder zijn jasje als een zwaard op-
zijde hing. Erg eerlijk ging het «iet
toe. Het was trouwens een wassen
neus, want we aten tegelijk vanéén
bordje zodat zijn razend tempo hem
viervijfde van de portie deed toe
vallen.
Het kleine, keiharde puddinkje
moest hij my' laten, omdat zijn
schoondochter tydens de «uttiging
in de kamer bleef. Hij zat er wel
afgunstig naar te kijken en had een
lichte wrok in de ogen, bij het af
scheid.
Op het station heb ik daarna'wat
gegeten. Alléén.
KRONKEL.
Hoe worden na een verkiezing de
zetels van de Tweede Kamer -ver
deeld? Dat is de vraag, die op en
na een dag als vandaag altijd weer
opnieuto uiordt gesteld. Om haar te
beantwoorden nenten tae, gemaks
halve, om met hanteerbare getallen
te werken, een ogenblik aan, dat
in totaal 1 millioen geldige stem
men zyn uitgebracht. De kiesdeler
(stemmen, gedeeld door aantal ze
tels) is dan 10 009.
Nemen we verder aan, dat we te
maken hebben met zes partyen. die
respectievelijk de volgende aantal-
stemmen hebben verworven: A
447.000. B 354.000. C 172.300, D 14.700,
E 7.400 en F 4.600.
Bij de eerste verdeling krijgt A 44
zetels. B 35, C 17 en D 1 zetel. Sa
men 97 zetels. Welke partijen moe
ten nu de drie zetels hebben, die
"O
s
i
-a
a
P.v.d.A.
9
tt
I C.H.U.
C.P.N.
S3
73
c
O
3
M
C
a
K.N.P.
*o
E
5
2
S
D
O
S.D.A.P.
CQ
P
d
i
rM
S.G.P.
V.V.D.
3
Totaal
1918
18
7
2
SO
22
5
15
6
100
1922
16
11
2
-
-
32
-
-
20
S
1
10
8
100
1925
18
11
1
-
30
-
-
24
7
-
-
O
9
3
100
1929
12
11
2
-
-
-
80
-
-
24
7
-
-
S
8
8
100
1933
14
10
4
-
-
-
28
-
1
22
6
-
-
3
7
5
100
1987
17
8
8
-
-
SI
2
23
6
2
4
4
100
1946
IS
8
10
-
-
-
32
-
29
-
-
2
6
100
1948
18
9
8
-
-
1
32
-
27
-
2
S
-
100
1952'
100
nog te verdelen over blijven? In
ons land bedient men zich hiervoor
van het stelsel van de grootste over
schotten.
Het grootste overschot heeft E,
dan volgen A, D, F, B en C. De drie
zetels zouden dus moeten toevallen
aan de partijen E, A en D. Bij na
dere beschouwing blijkt echter, dat
A voor 45 zetels nodig had 447.000
stemmen, dj. per zetel gemiddeld
9933, Per zetel hadden nodig B 10.114,
C 10.135, D 7350 en E 7400 stemmen.
De kleinere partijen krijgen hun se
tels dus veel goedkoper dan de
grote. Om dit bezwaar enigermate
te ondervangen is voor de tweede
verdeling een minimum gesteld van
75 van de kiesdeler. In ons voor
beeld moet dus elke zetel ten min
ste 7500 stemmen opbrengen. D en
E komen daar niet aan toe en krij
gen dus niet meer dan respectieve
lijk 1 en 0 zetels. De drie overschot
zetels komen aan A, B en C.
De mogelijkheid bestaat, dat alle
partijen, die daarvoor in aanmer
king komen een rest-zetel hebben
ontvangen en er dan nóg zetels te
verdelen over blyven. In zo'n geval
treedt het stelsel van de grootste
gemiddelden in werking. Voor elke
lijst wordt uitgerekend, hoeveel
stemmen zij, na toekenning van nog'
een zetel, gemiddeld per zetel op
levert Wie het groqtste gemiddelde
behaalt krijgt de zeteL Hierbij geidt
met meer de minimumgrens van
75 van de kiesdeler.
Wanneer echter by de eerste ver
deling van de zetels er niet aan
stonds minstens 85 kunnen worden
toegewezen, -worden de overige
niet volgens de grootste overschot
ten, maar volgens de grootste ge
middelden verdeeld. De bedoeling
van deze bepaling is, dat zy nim
mer wordt toegepast. Zij is m 1923
in de Kieswet opgenomen om een
„gokspel" met veel lijstengroepen te
voorkomen. Want hoe meer afzon
derlijke lijstengroepen. hoe meer
restzetels. Komt het dan tot toepas
sing van het stelsel der grootste ge-
middelen, dan zijn de „gokkers"
met kleine lijsten-groepen de dupe.
Aanleiding was het feit, dat RJC
en A.R. bij de verkiezingen van
1922 hun lijsten tot respectievelijk
6 en 4 groepen verbonden er op
speculerende voor elk van die groe
pen een restzetel in de wacht te
slepen. De speculatie gelukte. De
KK. kregen twee, de A.R. één zetel
meer dan waarop rij recht hadden.
