Verkiezingen maken P.v.cLA. tot de grootste partij van ons land der fronten Verlegenheid over grote winst der socialisten HET ROTTERDAMSCH PAROOL Verlies voor KVP, AR en CPN; winst voor VVD en Weiter Doorbraak wint veld meent P.v.d.A.-kamp Prof. Lieftinck toch naar Turkije KIEZERS UITSPRAAK Maarschalk Juin valt 'Amerika scherp aan Coöperatie opgericht voor de kustvaart Dr W. Drees: „Grote dag" Zetels Stemmen Percentages - -J\ SENSATIE IN FHiNKRIJK Bij geen begrip voor Franse positie in Afrika: uittreden uit Ver. Naties Textielfabriek failliet, 120 arbeiders zijn ontslagen Offensief tegen gueriUastrijders in Indonesië Aanslag op Djakarta verijdeld Crediet aan flinke kapiteins, die eigen schip ivillen hebben Speciaal vertegenwoordiger van de Wereldbank Het wordt warmer 32e Jaargang, no, 148 Red. en Adm Lange Haven 141, Schiedam. TeL 69300 - Ahonn prijs: per week ƒ0.47, per kwartaal ƒ6,05, losse nummers 0,10. DE SCHIEDAMMER Donderdag 26 Juni 1952 Uitgave NV. De Nieuwe Pers - Poitgirtf 398644 Bankier: Amsterdamsche Bank te Rotterdam Directeur: 8. de Vries. DE weinig bewogen verkicrmgs- stryd heeft zijn einde gevon den in een uitslag, die waarlijk op zienbarend mag heten Het systeem, van evenredige vertegenwoordiging registreert verschuivingen slechts jmoeizaam Zetelwinst en zeteher- lies vereisen wel zeer duidelijke wijzigingen In de stemcyfers. Wan neer dan ook de beide grootste par tner,, welker zetellal onderling tyf verschilde, nu met een gelijk aan tal afgevaardigden in de nieuwe Kamer zullen verschijnen, dan moet zich heel wat hebben afgespeeld, bij ae stembus, maar vooral in de hoofden en harten van de kiezers. Het feit, dat K.VJ» en P v d A. nu geltfk staan, doordat de eer ste twee zete2s verspeelde en de tweede er maar even drie won. kan men onmogelijk zien als een soort incidentcel geval een toevalligheid, die later vanzelf weer wordt ge corrigeerd Daartoe spreken de fei ten en cijfers een te duideliike taal Het kan geen gnl van het toeval zijn, dat ook de AJL-partij een zetel kwijt raakte, dat de CHU •en duidelijke terugslag ondervond en de V.VJ) een zetel won. Er zit hierin een duidelijke lyn. Naar onze mening heeft het kie- lerscorps dat an de weken voor de stemdag zo moeilijk warm te krijgen leek, nu revanche genomen door blyk te geven van een ver heugende mate van politieke rijp heid. Het heeft Inzicht getoond ra de verhoudingen en zich met van de wijs laten brengen door ver ouderde leuzen en een beroep op beginselen, die ternauwernood in het geding waren Vele jaren is het in ons land gelukt, een groot deel van de kiezers ervan te over tuigen, dat godsdienstige gezindte bepalend is voor de politieke rich ting. Thans eindelijk voor het eerst blyfct duidelijk, dat de tijd waarin Zo iets mogelijk is» tea eir.de loopt. cijfox* wijst. X-» uit, dat de X.VJP naar twee ïVrhtingen heeft verloren naar Welter die nu met een secondant iq de Kamer verschijnt en naar de P, v. d. A„ die in het Zuiden des Jahds nu een heuse bres heeft ge schoten in het kiezerscorps van Ecmme, maar ook elders stellig haar deel heeft gekregen van het verlies van wat tot nu toe de grootste partij was. Romme heeft het onverzoenlijke willen verzoe nen; het falen van dit streven is één van de merkwaardigste- en naar (Zie verder pag. 3) DE Partij \an dc Arbeid is tic sterkste party van ons land geworden. Met dertig ze tels zal zij vcrtcgenw oordigd zyu in dc nieu we Tweede Kamer. De fractie van de Katho lieke Volkspartij, die daar tot dusver 32 zetels telde, heeft twee zetels verloren en zal even eens uit dertig afgevaardigden bestaan. Maar het aantal op de KVP uitgebrachte stemmen bedraagt 15.950 minder dan het aantal, dat de PvdA verworven hecEt. Dat is het terrassen- de resultaat van dc gisteren gehouden ver kiezingen, die overigens zetelwinst brachten aan de Katholiek Nationale Party van dc heer Weiter en aan de WD en die de Antï- Bevolutionairen op een verlies van één en de Communisten op een verlies van twee zetels zyn komen te staan. De Christelijk Historische Unie, die bü de Kamerverkiezingen van 1948 919 procent der stemmen tot zich trok, verwierf ditmaal niet meer dan 8 02 procent Desondanks heeft zij haar negen zetels kunnen behouden. Ook de fractie der Staat kundig Gereformeerde Partij van ds Zandt zal geen wijzigingen onder gaan. Maar het aantal der op haar uitgebrachte stemmen Is van 2 SI pet an 3948 tot 2.42 pet gestegen De overige partijen en groepen, die aan deze verkiezingen hebben deelgenomen te weten de Partij voor Recht en Vryheid, de Socialis tische Unie. bet Jong Conservatief Verbond, het Gereformeerd Politiek Verbond en de Middenstandspartij behaalden gezamenlijk slechts 2.01 pet der stemmen en kregen geen van alle een Kamerzetel toe gewezen. Van deze uitslag ls eigenlek al leen de achteruitgang der Commu nistische Partij m overeenstemming met de algemene verwachting De tendenz, die zich reeds bij de Ka merverkiezingen van 1948 openbaar de, heeft zich verder voortgezet. Daarbij is het opmerkelijke, dat vooral ia Amsterdam, dat enige jaren geleden nog een aanzienlijk aantal communistische kiezers le verde, de CPN thans een gevoelig verlies geleden heeft van met min der dan. ruim zeven duizend stem men. Voor het overige hebben deze Kamerverkiezingen grotere ver schuivingen gebracht dan gewoon lijk in Nederland uit de stembus tevoorschijn plegen te komen Steeds duidelijker tekenden zij zich af, naarmate^ ST» de Joop van de „ver kiezingsavond meer r stembureau* met tellen gereed waren en meer uitslagen bekend konden worden gemaakt De eerste verkiezingscijfers reeds spraken van een achteruitgang der Kathol'eke Volkspartij, van een duidelijke winst voor de PvdA en van een teruggang der beide grote Protestants Christelijke Partijen uaarbu het opviel, dat de AR meer klappen kreeg dan de CHU Zo bleel het ook, toen de cijfers bin nen kwamen uit ac provincies Bra bant en Limburg met haar over wegend katholieke bevolking. Bijna overal in het Zuiden bleek de Part.J van de Arbeid vooruit to zyn ge gaan. Het totaal aantal geldige stem men dat gisteren werd uitgebracht bedraagt 5 333 064 De kiesdeler be draagt dus ruim 53 000 Het is voor het eerst in de parlementaire ge schiedenis van ops land, dat het stcmmenaantal boven de vijf mti- hoen komt De officiële uitslag van de ver kiezingen uordt pas bekend op 1 Juli Van diverse candidaten is nog met zeker of zu gekozen worden omdat verscheidene partijen in alle kieskringen dezelfde lijsttrekkers hadden, hetgeen tot gevolg heeft, dat er tussen lager geplaatste can didaten veel moet worden geloot Party Zetels Lii gebrachte stemmen Percentages Nu 1948 Nu 1943 Nu 1948 J 30 32 1 529 464 1 531 154 2S7 310 1 30 27 1 343 414 1 263 058 so 25 6 12 13 603 269 G51 612 lid 13 2 9 47li 173 453 225 so 92 9 8 471 005 391 923 S 8 SO 6 8 328 371 3S2O01 62 77 7 St Ger Party 2 2 129 184 116 937 24 241 8 Welter O 1 144 483 62.376 2 7 13 9 Recht en Vryb. 18 073 03 30 Soc Unie 17 6b9 03 11 Joeg Cons Verb 9 982 02 12 Geref Pol Verb 35 510 07 13 Middetist Party 25 U3 40 949 0 5 0 S Andere Pari yen J9 731 OS Elders in 'dit blad vindt de lezer de gedetailleerde resultaten tan deze en vorige verkiezingen, gesplitst naar de elf provinciën en de gemeenten uaarvoor de meeste belangstelling zal bestaan, evenals de portret ten tan de leden van de niewce Titeede Kamer. (Van een bUiondere correspondent) PARUS. De Franse maarschalk Juin, commandant van de geallieerde landstrijdkrachten in Mldden-Etfropa, die Zondag Frankrijk verraste door de loftrompet te steken over Petaln, bereidde gisteren de wereld een nog grotere sensatie. Tijdens een besloten lunch van de „Club van Overzees Frankrijk" besprak hU de problemen van Noord-Afrika en. Indo-China en deed hU een ernstige aanval op Amerika. Volgens sommigen verklaardede maarschalk na deze geruchtma- maarschajk Juin die zyn privékende verklaringen bij zich en had gehoor had verzocht, zyn woorden niet op te tekenen of naar buiten bekend te maken dat Frankrijk op zekere dag de Ver Naties zou verlaten, indien de VS geen be grip tonen voor de situatie ra Noord-Afrika De Franse minister van Buitenlandse Zaken, die dit besluit zou nemen, zou de geschie denis ingaan als eon groot man fjn andere versie is, dat hij ver klaarde, dat hij de Amerikanen had meegedeeld Indien u onze situatie rn Noord-Afrika niet begrijpt zal ■"ankrijk; de deur der VN achter zich dichtslaan Beide versies hebben in en bui ten Frankrijk sensatie gewekt na tuurlijk ook In de Franse regering zelf. De minister van Oorlog, Pleven, had kort te voren van de maarschalk verlangd, dat, wanneer hy iets te verklaren had, de tekst van rijn rede eerst aan hem moest worden voorgelegd Deze eis van -Pleven kwam na een interpellatie t« P Nation*Ie Vergadering over Juins lofrede op Petkm De minis ters hebben opdracht, geen officiële commentaar op Jutn's rede te ge ven In zijn rede van gisteren zei de maarschalk nog. dat de nationalis ten in Marokko en Tunis slechts •en kleine minderheid vormen Hy sprak over een .uitwendige samen - zwering" blijkbaar doelend op Amerika ten aanzien van Noord- Afrika en beweerde, dat de Ame rikanen er de Russen in de kaart spelen Over Indo-China sprekend 2eide Juin, dat Amerika te lang de strijd aldaar heeft beschouwd als een Koloniale oorlog en dat Amerika Frankrijk moet helpen Verder be weerde de maarschalk dat de Amerikanen in Korea de V.N. in een belachelijke positie hebben ge bracht door de weg der onderhan delingen te kiezen In Indo China, meende Juin maakt Frankrijk de VN niet belachelijk ^•"nister-president Pinay ontbood een onderhoud van enige minuien met hem. Pinay vertelde aan de pers dat Juin verkeerd was geci teerd dat hu zijn rede in elk ge val alleen maar had gehouden voor een besloten gezelschap en dat hy het incident als gesloten bescl ouwt De linkse pers valt hedenochtend de maarschalk heftig aan en vraagt zich af, hoe de regering verder zal reageren op dc politieke verklarin gen van deze hoge officier Indien de regering in gebreke blijft, zo schrijft zij, zal het parlement ge roepen zyn, dc militairen eraan te herinneren dat zij de regels van het democratische stelsel hebben te eerbiedigen Het is duidelyk dat de verklaringen van Juin die kort geledon tot maarschalk is bevor derd cn naar het schijnt daaraan de bevoegdheid meent te kunnen ontlenen tot een politiek oordeel ongetwijfeld voortkomt uit zyn sterke rancune tegenover de Ame rikanen die zoals hy gisteren ook zeide, niet naar zyn raad inzake Tunis en Marokko wilden luisteren HENGELO Honderdtwintig Deldense textielarbeiders komen op straat, omdat de firma Schrkder. Tijert en Co failliet ls gegaan De curator in dit faillissement, heelt het ontslag geregeld volkoïien tn over eenstemming met de vakbonden en de bcdrijfskernen, er is met de be langen der arbeiders ten volle reke ning gehouden. Er schijnt kans te zUn dat de mees te ontslagenen, in andere bedrijven aan de slag kunnen gaan. Dr W Drees even te voren ova- t toneel orU vangen tn het Volks- gebowo can de Pnnsegracht, bekijkt de verkiezingsuitslag van Dèn Haag, welke, zoals imjwel overal elders, duidelijk cdhaesie betuigt aan de door de PvdA. gevoerde politiek Naast hem rechts wethouder Van den Oever en het raadslid Diepenhorst. In Finsterwolde nog communistische winst Tn Finsterwolde, het Gromngse plaatsje, dat door zijn sterke com munistische raadsfractie onbestuur baar bleek en waar eind 1950 de ge meenteraad buiten werking werd gesteld door de benoeming van een regeringscommissaris, is de invloed der communisten by deze verkiezin gen nog itoegenomen Behaalde de CPN m 3948 rond 47 pet van het totale stemmenaantaL gisteren bleek het, dat dit percentage was ge groeid tot byna 55 Dat wil dus zeggen, dat indien er gisteren in Finsterwolde gemeenteraadsverkie zingen zouden zijn gehouden de CPN in de gemeenteraad de absolu te meerderheid zou hebben verkre gen, „Staatsmijn Beatrix1' DEN HAAG Bij KB. is be paald, dat de steenkolenmijn bij Vlodrop, waarvan de ontginning zal geschieden van staatswege, de naam zal dragen van Staatsmijn Bea trix", DJAKARTA. Woensdag is duidelyk geworden, waarom de Indonesische regering de vliegvel den van Bandung en Djocja heeft gesloten De toenemende acties van de guenllastryders hebben tot deze maatregel geleid. Op de avond van Lebaran (het Moham medaanse nieuwjaar) hebben twee honderd Mohammedaanse guenlla stryders een poging gedaan om Djakarta binnen te dringen. Zu werden door Indonesische strijd krachten tegehgehouden en konaen hun plannen om enkele hoogge plaatste regeringspersonen gevan gen le nemen met uitvoeren Re geringstroepen hebben in de buurt van Tjianajur ongeveer tachtig kilometer ten Zuiden van Djakarta drie uur verbitterd gevochten met een Moslembende Ofschoon het ministerie van defensie geen uit sluitsel daaromtrent geeft, menen waarnemers, dat tegen de guenlla stryders een grootscheeps offensief wordt geopend Waarborgsom verspeeld De partyen met de lystnummers 9 tot en met 13 zullen de in elke kieskring gestorte waarborgsommen van vyfhonderd gulden met terug ontvangen omdat zy geen 75 procent van de kiesdeler hebben gehaald (Van onze correspondent) GRONINGEN Ten behoeve van jonge kapiteins ls te Groningen op gericht een Coöperatieve Crediet vereniging voor de Kustvaart. ZU bedoelt om zonder bet maken van winst, door het aantrekken van gelden uit depo sito's ed het instituut van kapiteinseigenaren, dat eens de kustvaart heeft groot gemaakt, met nieuwe en jonge krachten aan te vullen. Doel is verder op deze wijze dergelijk schip noodzakelijk zyn UIT de commentaren van verschillende prominente figuren uit het politieke leven blijkt, dat zij voor zover ze niet uit de PvdA afkomstig zijn, enigszins verlegen zijn met de grote winst van deze partij De heren Oud en Weiter toonden zich uiteraard voldaan over hun eigen stemmentoename, doch waren merkwaardig sober m hun commentaar op de verkie zingsuitslag in. totaaL Prof. Romme feliciteerde de PvdA als -de grote winnares van deze verkiezingen. Doch hij ontwaarde zelf, behalve het verheugend verhes aan communistische zijde, alleen donkere kanten aan deze uitslag, In de PvdA daaren tegen zag men m de uitslag algemeen een positieve uitspraak ten gunste van de doorbraakgedachte. Prol Romme zei, dat in zijn kring en bij de AR wel belangen-overwegmgen boven begmsel-overwegingen waren gesteld, doch de katholieke een heid achtte hrj met gebroken. Op het succes van de doorbraak gedachte wees vooral de fractielei der van de PvdA, mr L A. Donker Hy sprak de verwachting uit, dat het doorbraak-elemert zich verder zou doorzetten Gebleken is nu, dat onder het stelsel van evenredige •vertegenwoordiging zich toch wel belangrijke erschuivxngen kunnen voordoen „Voor elke democraat', zo zei hy, ,ps het verheugende van deze uit slag, dat de communisten terugge drongen werden en dat de splinter- partyen geen voet aan de grond kre gen De uitslag wyst er op, dat het progressieve deel van ons volk het regeringsbeleid heeft goedgekeurd. Hieruit blijkt hoezeer dr Drees ge lijk had toen hy m een toespraak welke Maandagavond door de Vara werd -uitgezonden, constateerde dat ons volk een zeer redelijk volk is dat inziet, dat men yzer niet met handen kan breken en het toejuicht als toch gedaan wordt wat mogelyk 15.' Minister Lieftinck: Munster Lieftinck sprak op de avond van de verkiezingsdag op een bijeenkomst in het N V -huis te Utrecht ,De uitslag van deze ver kiezingen", zo zeide liij daar, „wekt goede verwachtingen. Men heelt ge hoopt, dat de PvdA by deze verkie zing nog een stapje achteruit zou gaan. Deze hoop is gelukkig met- verwezenlijkt Integendeel. Deze verkiezing opent belangryke pers pectieven. Zy is een volkomen rechtvaardiging van het beleid, dat de regering ra de afgelopen jaren heeft gevoerd." (Zie verder pag. 3) (Van een onzer verslaggevers] DEN HAAG. ,JDe winst van de Partij i an de Arbeid heeft rrujn verwachtingen overtroffen. Bet grote succes tn Amsterdamwaar de Communisten ditmaal beslissend werden verslagenacht ik een hocg- depunt."Maar nog belangrijker ir, dat de Partij van de Arbeid duide lijk voet aan de grond heeft gekre gen tn het katholieke Zanden." Aldus verklaarde ons in een vraaggesprek gisteravond laat dr. W. Drees in het Volksgebouw in Den Haag, waar zeer veel leden van de Party van de Arbeid hem met daverend gejuich begroetten. Met grote spontaniteit werden so cialistische strijdliederen aangehe ven, die de triomferende lijsttrek ker met een rustige glimlach aan hoorde» Zi/n indruk samenvattende, ver klaarde ons dr. Drees JByna over al is de P vd. A. vooruitgegaan. Het vertolkt de duidelyke volks wil naar ♦ooruitgang en het is eea waarschuwing aan hen, die meen den, dat de geestdrift en strijdvaar digheid van het democratisch so cialisme tanende zijn. De contro verse binnen de KVP bleek ernsti ger te zyn dan de politieke leiders meenden. Dit blykt met alleen naar de kant van de P. vd. Almaar ook Weiter heeft er zijde by gesponnen. Dat de doorbraak leeft is ook ge bleken uit het verlies van de CHU. De 25ste Juni is een grote dag voor het democratische socialisme!" mede te kunnen bevorderen, dat in Nederland zich een groep van zelf standige kapiteins-eigenaren in de kleine handelsvaart zal kunnen handhaven Deze groep is nl vooral na de oorlog sterk geslonken, doordat enerzyds reders overleden of hun schip als gevolg van de oorlog ver loren, anderzijds weinig jonge zee lieden de grote stap naar een eigen kustvaartuig konden maken ten ge volge van de hoge aanschaffings- kosten, die na de oorlog voor een Nadat de gebruikelijke schéeps- hypotheken zullen zijn verkregen, wil de vereniging trachten de laat ste loodjes te verschaffen By de oprichting van deze coöperatie, die Woensdag geschiedde, was al f 75 000 Pinnen. terwijl aan toezeg gingen «cn bedrag van f 50 000 nog to: ae directie mogelijkheden be hoort. Gelden zullen -alleen aan die kapiteins worden verstrekt die in dc afgelopen jaren hebben getoond tot de flinksten te behoren. DEN HAAG. Toen prof. Lieftinck Dinsdag in de Eerste Kamer zei, dat hy er 1 Juli met meer zou zyn, werd reeds ver moed, dat zyn dikwijls tegengesproken benoeming als speciaal vertegenwoordiger van de Wereldbank in Turkije daarvan de reden zou zijn. Woensdag, op de dag, dat hij, mèt de andere ministers zijn ontslag heeft aangeboden aan de Koningin, is deze benoeming een feit geworden Daarmee treedt prol Lief tinck terug uit het Nederlandse politieke leven, waarin hy ze ven jaren achtereen een figuur van groot formaat is geweest, tot zegen van het Nederlandse volk. PROF. LIEFTINCK De benoeming gaat in op 1 Juli as Op die dag zal de heer Lief tinck naar Washington vertrekken voor het voeren, van besprekingen op het hoofdkantoor van de We reldbank, welke besprekingen eni ge weken zullen duren Daarna zal hij naar Ankara vertrekken Van Donderdagavond tot Vrijdagavond Aanvankelijk droog en vry zonnig weer. maar tegen morgen avond kans op regen- of onweersbuien Zwakke tot matige wind hoofd2akelyk tussen Zuid cn West Warmer. 27 Juni Zon op 4 u 22 m onder 21 u 4 m. Maan op 9 u 32 m on der 23 u 29 m HET WEER VAN VANMORGEN 7 OCR Station Weer wina m/a Gisteren in 24 u Oslo Half bev. N 4 SlockHolm Helsinki Onbew Edinburgh Zw bew WJnditil 0 Lenden Zw bew 0 Ko pen hagen Licht bew N 5 13 0 Amsterdam Geh bew N 2 17 c Cenève Half bew Wlhdstll 0 Or.bCw. N 2 27 0 Bordeaux Nice Half bew NW2 0 BerlUn Frankfurt Geh bew. N 4 15 Zw bew. NNW 4 München Regen WN W 4 19 5 Wenen W 6 27 Locarno Half bew. Windstil 27 0 Prof» Lieftinck zal optreden als adviseur van de Turkse regering inzake de uitvoering van ontwik kelingsprojecten. die door de We reldbank worden gefinancierd, als mede inzake financiële en econo mische vraagstukken, die verband houden met de economische ont wikkeling van Turkije. In de loop van 1950 heeft een missie met een gezamenlijke op dracht van de Turkse regering en de Wereldbank een diepgaand on derzoek ingesteld naar de Turksa economie en aanbevelingen gedaan met betrekking tot ontwikkelings plannen op lange termijn. De We reldbank heeft reeds leningen aan. Turkije verstrekt voor een totaal bedrag van 50£ millioea dollar, ten behoeve van ha ven voorzieningen, voor de aanleg van water- en hy- dro-clectnsche werken in de Sey- han-rivier en voor deelneming ia het kapitaal van de industriële ont wikkelingsbank, die in 1950 werd opgericht ter bevordering van klei ne cn middelgrote industrieën. Fr°f Lieftinck was reeds v*a 1946 af een van de „governors" vaU de Wereldbank.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1952 | | pagina 1